BIBLIOTHECA INDICA

©. 5. fase. 14, 15, 17, 20, 23, 25

Collection of Oriental Works

Published under the Patronage of the Hon. Court of Directors of the East India Company, and the Superintendence of the ASTATIC SOCIETY OF BENGAL.

volume 3 The Chandogya Upanishad

Reprint of the edition Calcutta 1849—1850

Biblio Verlag - Osnabrick 1980

Printed in W-Germany by Proff & Co. KG, Bad Honnef am Rhein ISBN 3 7648 1077 7 (vol. 1-123) ISBN 3 7648 1302 4 (vol. 3)

BIBLIOTHECA INDICA;

COLLECTION OF ORIENTAL WORKS PUBLISULD UNDER THE PATRONAGE OF INE Won. Court of Directors of the Mast ष्ठात्‌ Company, AND THE SUPLRINTENDENCE OF THE ASIATIC SOCIETY OF BENGAL. Epirrp sy Dr. 1, Roxr.

AE भेज Mage Nea फ et ee teed Nal ad ant a tat ie ied Meal al” 00901 0 te tiny

Vou. IITI.—Nos. 14, 15, 17, 20, 23, 25.

eet athe शम श्ण निम पमन शिनि

॥ at allies ities tiene

सानन्द जिरिकृतटौी कश्चाङुःरभाष्यसम्बलित्त- बन्द्‌ाग्योपनिषत्‌ 1

TILE CILIILXNBDOGYA UPANISIIAD, WITH THE

COMMENTARY OF SANKARA ACHARYA, AND TILE GLOSS OF ANANDA अप्य.

Evirepo by Dr. ELE. Roéenr.

CALCUTTA :

PRINTED BY J. THOMAS, AT THE BAPTIST MISSION PRESS, CIRCULAR ROAD.

1850.

भा °

Site

1%

ॐ पर मात्मन नमः |

चऋान्दग्यापनिषद्धास्यं ॥

ॐ {मव्येत द्‌ चर मित्याद्याष्यायो चछान्द्ग्यापनिषपर्‌ | तस्मा: मद्खःपतेाऽथजिन्ञासुग्य कटजविवरणमन्पयन्थमिद्‌- मारग्यते ॥

चानन्द गिरस्दःतटींका |

ॐ ॥ नमे जन्मादि सम्बन्ध बन्धविष्वंस देते |

SCF पर-मानन्दवपुषे पर्मात्मने॥९॥

न मस्त्रस्यन्तसन्दादसर्सीरुद्धभानवे।

गर्वे पर्पच्ताघध्वान्तध्वंसपटीयसते॥२॥ च्छन्देएगानामुपनिषद्धेदं व्याचिख्याद्भेगवान्‌ म(ष्यक।सर्च्िको. धिं तयग्यपत्स्सिमाक्तिप्रचयपष्रिपभ्थिदुसितिनिय पणि ्धर्थमा9 - रच्वारलच्तगां मङ्गलाचरणं सम्पादयन्‌ व्याख्येयसवरूपंः द्‌ ण्यति, efaaafefa ॥ व्याख्यानं सप्योजकां पतिजानीते । तस्या ¥fa ॥ नन्‌ एासोस्कवो ware प्रदेशेषु विस्तरेण व्याख्यात. त्वादमुष्य भाष्यं किमिति सम्मत्यारभ्यतेऽचाद | सङ्खःपत ञसि॥ चिस्लरसेण व्थाख्यातत्वेऽपि सङ्गता व्याख्यानमस्याः सम्भणीयते विस्तृतस्य खङ्भिप्य प्रदे wovafan ॥ किच । न चैयं यया पाठक्रम व्ाख्याता। Was q पाठक्रममनतिक्रम्य व्याख्यायते तद्युक्तजिद्‌ः vrafrare | चटजुविवर्णमिति ॥ ace पाठ. कमानुसारि विवरणमयेस्षुटीकर्णं परछतापनियदोा यस्मिम्‌ अस्ये तन्तयेति waa» wu wenamfanfy जना[गड मास्यं प्रगोतं तत्‌ किमनेनेच्याग ह्या | ष्यन्सपयम्यमिति ॥ तसा

at?

T°

\

तच सम्बन्धः 1 ममस्तं wanfaund प्राणग्न्धादिदेव- ता्िज्ञानसदितमर्बिरादिमार्मण नद्यलाकप्रतिर्पल्तिका- रणं । कोवलं च धूमादि सागेए चन्द्रसेाकप्रतिपल्तिकारणं | खभावप्रदहृत्तानां च मागेदयपरिभ्रष्टानां कष्टाऽसेोग- तिरूक्ता ॥

| tale ianaienienadiiata

को = et छ ए 7 | क क क भे" काति NS SA भो Om १ A TS ।

वि{शिद्धािकाय्यमावे कयमिदमारभ्यते | aare | अथि. वसुभ्य इति ॥ ये fe म॒मुच्तवाऽस्यािवत्तितिमथं जिन्लासन्ते ay भाष्यमिदं पस्तूयते | तथा च विशिद्टाधिक्रारसम्भवे data सम्मवत्ति। तस्यच प्ररतापनिषद्धपर्ज्तिानमवान्त- स्या तहास कंवल्यं परमं wafala भावः॥

नन कम्मविधिष्ेपत्वादुपनिषदस्तद्याख्य।नेनेव छतव्याख्या- नत्वात्‌ fuetafeuaga छतं तद्धाष्यणेत्याप्रङ्घु एएेष्खित्वे प्रमाणाभावान्मवमिव्याभिप्रे्य पव्वात्तस्काग्द्येनियतपनव्वापर- भावप्रय॒क्त सम्बन्धं प्रतिजानीते । तचेति॥ तस्या व्याख्येयत्वेन प्रस्तताया उपनिषदः कम्मकार्डेन सदह सम्बन्धोऽभिधोयत स्त्यः | कोाऽसावित्यपेच्तायां तदभिधित्छया कम्मेकारायंमन्‌व- दति। समस्तमिति ॥ विदितं परतिधिडच्च कम्म पूव्वस्मिन्‌ are प्रतिपन्नमित्ययंः ॥ तच fe fafed समुचितमसमच्ितख्ेति दिविधमङ्ोकू्य समचितस्य फलमन्‌वद्‌ति। प्राणागन्यादीर{त। प्राणच्छास्िश्वेव्याद्यप्धिरेवता afer तदुपासनं तेन सम्‌ चत- afadiarfe कम्म अचिराद्यपलच्तितिन देवयानेन यथया काय्य- न्रद्धयप्राप्नो कारगंन तु AMMA तस्य गन्तव्यत्वाभावात्‌ काय्य awa गन्तव्यताया बादय्थधिकर्णे र1्दान्तितत्वात्‌ | ATS समितं विदितं कम्म परमपुरूषार्यंदेतुसिव्यथेः॥ तस्यैवएसमु- चितस्य फलमाह | कवलच्वेति ॥ fafeaw गतिमुक्ता प्रतिषि दस्य गतिम | खभावेति ॥ खभावेन शएस्त्रापेच्तमन्तरेणा पछतिवशदेव vem ययेटचेषारसिकास्तेषां कम्मन्नानाभ- वाद्‌देवयाने पिद््यागे च पथ्यनघिरतानामघोागतिज्तिय्यंग- वस्था च्तजन्तेतचच्तणा पनर द्तिद्‌नभा॥

HT?

९

न चाभटखारपि मागयारन्यतरस््िन्नपि माग श्रात्य- न्तिके परुषा स॑सिद्धिरित्य तः कम्ब्ंनिरपेच्च मदे तात्मविच्नानं मंसारगतिचयदेद्पमदेन वक्तव्यमित्युपनिषदारभ्यते ।

न चादैतााविन्नञानादन्यचात्यन्तिकी निःखेयसप्राक्षिः |

| क म REET NS TS [णी 0 2

वाव्येनान्धयतर्स्मिन्नेवाधिक्तानां पस्मपरुघा्यः सेदखयति ; स्पुज्लस्५ गत द्योतं जगतः wead मते रति War तया{नित्यफ- लत्वप्रतिपत्तेर्त चद्व | न चभयोरित्यादिना॥ नन मागदय- भ्नद्मनां परुषायाभावेऽपि दयोः पथोस्न्यतस्स्मिन्‌ वा मवि- ष्यतीति चत्‌ तच न तावद्द्‌वयानपयि fafad निस्तिश््यपर- सायंसिंद्धिः | ङम मानवमावत्तन्नावत्तते तेषासिद्ध नपनसराद्‌- fafcadafayta विगेषणात्‌ रकया aaaefatafa स्मता चनारख्त्तेरतत्करल्पाविषयत्वात्‌ कल्पान्तरऽप्यन7दत्तावपि विर्‌ गानयक्यात्‌ | नापि facaruufe facfanaquarafafs: | wana पुननिवत्तेते | स्यन्यय add पुनरिति we स्यलस्वलनावगमात्‌ | ATH कम्मवण्रादाव्यन्तिकिपरूषार्य- प्रात्िस्स्त्यियः ॥ waaaq कम्मफलं फलितं waaare | इत्यत ति ॥ Sata कम्म धतेाननिरतिश्यपुरुषायद्देतुरतः ससा- धनात्‌ ama विस्तस्य निरुतिष्ययुरखुषाधं ais CMAN ATA संसारान्तमेतपव्याक्तगसिचयद्ेतु aan तद्दतुनिराकस्यन वक्तव्यसित्यभिप्रायणेःपनिषद्‌ारुभ्यते। न fe कम्मानष्छानात्‌ परमयो निरतिष्ण्या लभ्यते| तस्य तत यचददेव्यादा च्तयिष्छफलत्वख्तेः | तथा चेशरापणवद्याऽनष्छि तश्युभकम्म वप्णदुपजातद्ुडनद्धेचिर त्तस्य ममच्तमाच्रसाधनन्ञा- न7एयाईऽयमप(नषद्‌स्म्भ इस्ति हतुदेतुमद्धावः awa rary: |

नन्‌ Faraday न vada तच काम्यनिषिद्धयोनिंग्यने(मिन्िङ्ज कुर्यात प्रत्यवायजिद्धीषपयति छद्धरुत्तत्वात्‌ | काम्यनिधिद्धे aa. नयं निव्यनेमित्िके aaa वयवश्थितस्य म॒मच्तावत्तमानटेद- माते पुनदददान्तस्यद्े दत्वभावादनायासखसिडधालानादते पपि र्क्तिरसिति कथं तादथनापनिषदास्भ्यत are | a Ufa ya

भा.

चवा?

४८

वच्यति fe wa येऽन्यथातेा विदुरन्यराजानस्तचय्ध-

लाका भवन्ति) विपर्यये च स स्वरुट्‌ भवतोति ॥

तया दैतविषयानुताभिसन्धस्य वन्धनं तस्करस्यव

तक्नपरप्एगरदणे बन्धदादभावः संसारदुःखप्राभ्भिखेत्युक्कता

पणि (ग्य [मौ - ~ Pt al ee ष र 7 । ॥ 2, 1 wea al 1 अ । ad

fe acafad Ararat विना प्रमाणं कप्यत | न च पास- Sd वाक्छं मलप्रमाणमन्तरेण Vata) न चाच खतिसख्‌ती ya चादि वा मलमालेच्यते | सम्भवति च यथावणितरचितस्थापि काम्मप्रेपव MS दान्तरन VARA laa: WHINE: | TT CT CAAT यचरणास्ततः प्रषेणेत्धादि खति सति वि खाधात्तस्मादात्सच्छानाद व मक्तिसिति मावः | अदतात्मल्ञानदिधुरसाणा भद्स्ानभमाजा awe च्य्यफलप्एलित्वे वाक्य गेषं प्रमाणयति। वच्छति दोति | च्यदेतात्मेपदेश्णनन्तय्यम यश्रन्दाथः | ये पुनस्नुपसि- तगरवस्तदुपदेष्श्यन्धाययथा मति यथोक्ताद्‌ दताद्न्यया SANT awa विन्दन्ति ते पस्तन्ताः सन्ता रागादिना कम्मानुतिषरन्ता विनाण्िफिलशालिनः wiefa wae: | अदताव्सन्वानादाद्य- {न्तकपरुषा सपि स्दिस्स्त्यिच्रापि वाक्वष्टेवमनुवूलयति | विपय्ययं चिति ॥ चकारात्‌ ज्रियापदमनरष्यते। स fe विद्वान्विद्यया निर स्ताऽविद्यादिमनलः खपरिन्नानाव्छयमव Weal भमवति। स दप्रततिपत्तिद्धेतेारुच्छिद्रत्वादित्ययः॥

afaut परूघार्या facfara न सिति | ऋअद्त{निर न।न्त कम्यत्यजतां पमः सेव्खतीव्यच वाक्यग्रषस्थं {लि दशयति) तसे्यादिना | sana विषयस्तस्छिन्वाचारम्भणमिमि चत- रन्टतेऽभिसन्धा यस्याभिसन्धा सव्यष्वाभिमानस्तस्य बन्धन पर. मानन्द्स्याविभावद्धारित्यं। Panay दुःखस्य प्रापिख | यथय वस्ततस्तस्वारस्थय नादं तस्करोाऽस्मोति मि्येवाभिमन्वानस्य URCRINATS तप्तपर्ण्रददगे दाद्धा बन्धनं Guests पतोयते | aug देतप्िनिकेशवतेाऽपोति प्रथममुक्ता वस्तृतेाऽत- wim पररारोपिततस्कस्त्वव्य परिश्चुखया तत्तपस्युयर्दया दा दाद्भावनचदहर ताभावेापलच्िते प्रत्यगात्मलनि.परमायंसन्यऽभि-

प.

Yio ऽदेतात्मसत्याभिसन्धस्यातस्करस्यव तप्तपरणयद्णं बन्ध-

च्छ्‌

6

दाद्ाभावः संमारदु;ःखनिवृ्तिश्यति। अतएवन क्खासदद- Vasa ATs ॥ क्रियाकारकफलभेर्‌ापमददरन सदेकमेवादितीयमात्यै-

वेदं सव्व॑मित्येवमादिवाक्यजनितस्य बाधकम्रत्ययानुप-

पत्तेः | कम्दविधिमरत्यय द्रति चेत्‌ । न । कटठैभेाक्रखभाव- विश्ञानवतस्तज्जनितकम््रफले रागद्ेषादिदोषवतञख कम विधानात्‌ | श्रधिगतसकलवेद्‌ार्थस्य कम्मंविधानाद्‌दरैत-

1, ४ क 2, रि । [ हि , कि त, end आ जजन भका ते 0० तमक ५० ७ कोना मय ॥ 1

retraite

मानवता दता व्याङत्त[{चत्तस्यानथष्वसे facfanaraaifa- भष्वखखेति। यथेक्तायानुरोाधेनासे ख्तिकवच्छर्तातियोजना। केवल- मात्मानं केवल्यदेतुस्तत्सिब्ययंमप्रनिषदास्म्भ xfs qa द्श्ितिः | खयण्यास्त कम्मसमधितमात्मल्लागं Araarra | तादथ्यमापनिषदारम्भ RATS: | तां प्रत्या) ष्यत wafa | यत्स- तकं तदनित्यमिति वयास्यनग्यदीततया तद्ययेदेत्यादिख्ा कम्म फलस्यानिव्यत्वावगमद्वद्यविदाभ्राति परमिव्यादिशखत्या च ्लान- फलस्य नित्यत्व{सिद्धन्नानकम्मणाविरुद्दफलत्वाध्यवसायाददेत- Wiad <a नव gaa सदभावि भवितुमुत्सष्टत | न fy विख्ड्धयोस्तमःपकाष्रयोः wawa: सङ्न्छ^। aq wafeaa माथेत्वेनापनिषद्ास्म्म KTM:

fagrenarard खसास्थसिब्यथं कम्मएपेच्तते | खबाधका fayaare at) नाद्यः तस्यासाध्यपालत्वादिति मन्वाना fede gare | त्िये{ति ॥ वाक्यजनितस्यादेताव्मज्लानस्यति wa: | तरय ब(धकाभावेन तत्परस््दिसधं WMATA, नास्तोव्ययः | बाधकप्रत्ययाभावस्यासिदिमा शङ्कते | कम्मति॥ तदिषयो fafu- waa यजेतेव्यादिविधिजनितः adware: | स चात्मनि कटटेत्वादिकमाकाङ्गन्नरकन्लाद्यात्मच्चानस्या बाधका भवतीत्यर्थः | nae कम्मविधिरच्स्म fact बेलि fanaa gery |

ure न्ञानवताऽपि aaa चेत्‌। न । कम्माधिरूतविषयस्य ae-

ष्क

भाक्नारिन्ञानस्य खाभमापिकस्छ मद्‌कसेवादितीयमात्मैवेदं मव्वेमित्यनेनेापमदि तत्वात्‌ | तस्माद्‌ विद्यादिदेषवत एव कम्माणि विधीयन्ते | नाद्धौतज्ञानवतः | चत एव डि वच्यति । सन्न एते पुष्णलेाका भवन्ति | ब्रह्मम स्याऽग्टतल-

स Ae भा सा भ उमे) ++ [, ) 8 ए ए 8,717.1, वि । - | mi tm वि 2 0, त ता 1 87 tet त cel

नेत्धादिना ॥ कल्लाद्याक्रारः प्रमागनिस्पेच्तपक्षतिपखतं fawr- Stat तद्दतस्तेन भिश्यान्नानेन जनितक्रम्मफल[विषयो रागादि. राषस्तदतश्च कर्म्म विधीयते न fe कत्तादइमित्यादिमिश्याधियो रागादेखख भावे कम्म विधातुं णवं | यद्यद्धि कुरते*जन्तस्तन्तत्का - मस्य चे्टितिति स्मतेः। अयताऽ$न्नस्य कम्भमविधिपच्ते न तत्मत्ययो बाधकः प्राष्यभावादिव्यथः।। feats wea | अधिगतेति॥ amar fe वेदिके कम्मणि अधिकियते। अध्ययनस्या- यावबाधफलभमिति मोमासक्मय्यादा | तथा चाध्ययनवतोा ्ञातसर्न्ववेदार्थस्य यजेतेव्यादिन कम्मविधानादात्मन्लानस्या(प कम्माङ्त्वं गम्यते। न चात्मज््‌ानमपबाध्यते | afar: | न तावदथावनाधफलमध्ययनभिति प्रामारिकरमच्तराबाप्िपफलं तदिति wrazufes | तचाथ्ययनविधिवष्ेन नात्मन्नानस्य कम्मविधिसम्बन्धः सम्भवतीति परिद्रति। नेति॥ fag ake gata awa प्रतिपद वयवस्वितं विषयीरय पटत्तरय कन्ला- कास्विन्ञानस्य प्रमाणपेच्तामन्तसेण खभावपाप्तस्य वाक्या. व्येन सम्यर्च्रानेनापद्तत्वात्‌ कम्मंफल{विषये रागाद्ययोगात्तधिव न्धनस्य कम्मणेऽपि दुरंनुरूनत्वान्नात्मन्नस्य कम्माप्रपत्तिरित्याद। amituadta ॥ च्छद्ध तात्मज्ञानरय कम्मेप्ररत्तिविरोाधित्वे फलि- aquegeta | तस्मादिति | wae कम्मविधिन त्वात्मन्स्येत्यच td संवादयति। wa श्वेति ॥ ca चयेप्याश्नसिणः कम्मा- धिता इति वावत्‌ ॥ यथया ब्रद्यचारो wwe वानप्रखश्ेत्येते कम्म्गिस्तया ब्रह्मविदपि waif चेन्न cua क्रियेत | cuae- गाच न तसय कम्मविधिरिति adtn | wade डति ॥ यटि

१

‘aT

9

सतोति । तचेतस्मिन्रदेतविद्याप्रकरणऽभ्यदयसाधनान्यु- पासनान्य॒च्यन्ते | कैवल्दरसन्निरृषटफलानि चादेतादीष- दिकरुतन्रह्मविषयणि मनामयशारोर इत्यादीनि कर्म सम्टद्धिफलानि च कम्भङ्गसम्बन्धीनि । रदस्यसामान्यान्य- नेवृत्तिसामान्याच्च ॥ यथाऽदैतज्ञानं मनेवन्तिमाचरं तथान्यान्युपासनानि मनेवृल्तिरूपाणोत्यस्ति दि सामान्यं |

कस्त ददं तन्ञानस्येपासना नाच्च विशेषः । उच्यते स्वाभा-

विकस्यात्मन्यक्रियेऽधष्यारोपितस्य कन्ादिकारकर्चिया- फलमेद विन्ञानस्य निवन्तकमदेतविन्नानं । रज्चादाविव

समुचयासम्भवात्‌ कवलमेवात्मन्ञानं कैवल्यसाधनमिति तादर्थे नापनिषदारभ्यते। wa किमित्यस्यामुपनिपदि चिविधान्युपास- नान्यपन्यस्यन्ते तचा । तचेति | उक्सोव्यपनिषदा रम्भ सतीति यावत्‌। सयो वायं दिशां aa वेदन परदः रोदतीव्यादी न्यभ्यदयफलानि उपासनानि | क्वस्येन सज्िरुखपलत्वे नाम क्रममरक्िफलत्वं | ऋदतान्रिव्पपच्चाद्‌ावदिक्तं सगय aq | वम्मसम्र{डदिपफलनि कम्भफलगतातिग्रयफलान्यददूययाद्यपासना- MAY: |

च्यात्सविद्याप्रकरयः चिविधापासनोापन्यासे देतुमाद्दे। cy- स्येति ॥ उपनिषत्पदवेदनोवत्वस्यात्मविद्यायामुपासनेषु चावि- प्रोषादिष्यथैः। तवैव देत्वन्तरमुद्धावय विभमजमे। मनार्त्ती्या- fear | प्यात्मन्लानस्यापासनाना च quia सामान्यमिय्यते aufe फलताऽपमि farat न स्यादिति मन्वानः wea) कस्त - dffa ॥ फलते विशेषं <duqucary | उच्यत xfa ॥ तव प्रयममात्सद्वानस्यापासनान्यो विश्रवमादश्यति। खाभाविक- स्येति ॥ samate क्ियाकारकपलविभागविकरं aca खभा्वणशव्दि्तिविद्याद्कतमध्यारोपितं कत्ताद्याकास्विच्रानंः | तस्यादितीयत्वादिलच्तणाधिषानयायात्मन्नानं निवत्क यया

भाग्सपाद्यष्यारापलक्षणन्नानस्य रञ्वादिखसूपनिश्चयः प्रका-

ष्पा

गशनिसिन्तः । उपासनं तु यथाण्रास्वयमपितं किथिद्‌ा- सम्बनमपाद्‌ाय तस्सिन्‌ ममानचिन्तवृत्तिमन्तानलचखेणं | तद्धितचएप्रत्ययानन्तरि तमिति fade: । तान्येतान्युपा- सनानि सत्वशद्धिकरतरेन वस्हुतत्वावभासकलाददंतजा- नापकारका्धालस्बनविषयलात्‌ सुखसाध्यानि चेति पल्वे मुपन्यस्यन्ते ॥ तच कमाभ्यासस्य दृटीरुतत्रात्कम्म॑परि-

a 8 te tte il FA EN वि eC Sees ee am । [2 1 2. 2 त 1, 1

रज्चादावधिषाने सपादिसमायापरूपस्य मिण्याच्ानस्य प्रका- प्रादिकारगप्रसूता रज्वाद्यधिषानखरूप्रणिखयो निवत्तकस्त्रये- at | सम्म्यपासनानामदेतच्चानादिष्टेषं दप्रयति । उपासमं लिति ॥ शस्त्रं मनो ब्रद्येलुपासीतेव्यादि किखिदालम्बनं मनः- neta feafaa) समानजातीयप्रत्ययसन्तानकस्णं विच्छिद्य

fafeq ष्यायिनाऽपि सिथ्यतीग्याश्द् विशिनष्टि | afea-

aaa |

व्यात्मदानस्योपासनानां च व्सवान्तस्विष्येषमपसंदहरति | मति fave इति॥ नन विद्याप्रकरगे ययोक्तापासनानामपर्‌- ण़सम्भवेऽपि विद्यव प्राघान्यात्मायम्येनोयतामपासनानि पनर प्रधानत्वात्पचखात्तेन ATS Aare es | तानोतति ॥ उपासना- नामीख रापंण्वद्यानुष्ितिनित्यादिकम्मवचित्तख्द्िद्ारा चान. कार्यत्वात्‌ | काय्य कारणस्य प्रायम्यप्रसिदेः साकारवसन- विषयत्वंन ससाध्यत्वाचच | मन्दानां सदसा तेषु प्ररल्युपपत्तेरा- THT: सम्मवतेत्य्यः ॥ तथापि बह्विधेषूपासनषु किमि व्धङ्ावबद्धमवोापासन पभयममवच्यतं तचा | wafa ॥ प्रते परुषे कम्माभ्यासस्यानादिवासनया टमेरतत्वादरभ्यस्ततत्तत्क- म्म चागंनातत्सम्बन्धिनि कवकापास्ने चेतसः समप्रणं दुःखं कान्तुभित्धङ्ावबद्धमेव तावदु पासनमृच्यते | रखवमादावक्रा पुन- रुपासनान्तराणि क्रमेण anata | काण्डद्यस्य नियत

य ©

५

ॐशमिव्येतदक्षरमु RAT पामीत्त 1

तेत यनाम पणममि यो रज + त-क याण याम भणि नयिमत यतस भयः ing Uae as नत

भाण त्यागेनेपासन एव दुःखं चेतःसमपणं क्तमिति aay

IT

©

विपयमेव तावदाद्‌ावपासनमपन्यस्यते ॥ ्मित्येतदक्षरमपामीत। श्रामित्येतदचरं। परमा- त्मनेऽभिधानं नेदिष्ठं | तस्मिन्‌ fe मयुज्यमाने स प्रसोद्ति भ्रियनामयदण दव लाकः। तदिदेतिपरं wa ्रमनभिघायकत्ाह्मावत्तितं शन्दखरूपमातचे प्रतोयते । तथयाचाचौदिवत्यरस्यात्मनः प्रतीकं सम्पद्यते ॥

पोव्वापय्थ॑प्रवुक्तसम्बन्धम्‌ पनिषत्तात्पय्यञ्ोकरा प्रत्तः व्याख्यातु- कामः प्रतीकमादन्ते। खमि्येतद्‌च्तरमिति॥

तच प्रयममेङ्करस्याभिघायकत्वपतच्तमेवावलम्बते | परमा- त्मन्‌ इति ॥ अभिधानान्तरेभ्ये fard atafa | नेदिरुमिति। निकटतममतिश्येन प्रियमिति यावम्‌ | ॐकास्सयनेदिरत्वत्वं सम्यत | तस्मिन्निति ॥ ॐकास्स्यान्यचच परमात्मनामत्वे$पि gad किं faafaafaarnqgre | तदिदेति ॥ vad fr. वाक्ये तदरोमिति पदनमितिश््द्शिर्खा प्रयुक्तमिति शन्द्साम- met बाचकत्वाद्यावत्तितं | श्ब्दखरूपमाचमु पास्यं गम्बते | यच wife परः प्रयोगा न तच्ाभिधेयविवन्तास्ि वया गारि- चयमारेति। तया wala परत्वादोंकास्स्य खरूपमाचमुपास्यं faafaafaad: | तस्यापास्यत्वायं Bey साघयति | तथा चेति। इति पस्प्रयाग्वष्दप्भिघायकत्वाभावे सद्रचाग्रच्दितिपति- मायां मगवत्मरतोकत्ववदोाकास्स्यापि परमात्मप्रतीकलत्वेम अत्वादुपास्यत्सिचिरित्य्थः ॥ तदीयं Bey सप्रमाणकं निगमयति

भाः

Syl

Vo

५

एवं नामसेन प्रतीकलेन च परमात्यापासमसाघनं श्रेष्ठमिति सव्ववेदान्तेष्ववगतं । जपकर्गखाध्यायाद्यन्तेषु बहशः प्रयोगात्परसिद्धमसख Buy, श्रतम्तदे तद च्रं वणा- त्मकमुद्गीयभकत्यवयवलादुङ्गीयशन्दवाच्यमुपासोत। कमा- Haag SAT परमात्परप्रतीके दढासेकाग्यलकणां मतिं waned ॥

| 1 8 का 2, 0 AO ता १ ति ANRPNREL ALP

wafafa | सर्व्ववेदान्तेम्बेतदालम्बनं खष्मेतदालम्बनं परमि- त्यादिषु । कि नान्यस Sey समयंनीयं प्रसिद्धत्वादित्याह | जयेति ॥ गायन्धादिजपे wearer wate खाध्यायस्यादावन्ते चाकारस्य प्रयोग sad | तस्मादोमिव्यदाद्ट्तय यन्लदानतपः- frat) waned विधानोक्ताः सततं ब्रद्यवादिनां। area प्रणवं कुय्यादादावन्ते च सन्वेदा | खवगयनेोंछतं qa परस्ताच्च fala इति wma: y aifafa maw: प्रवच्यत्राषेत्याटि waaay | wifadjay भागा याख्यातः | सम्प्रत्येतद्च्तर- faaaraaty | wa इति | खेषत्वमुपास्यवायमन्‌ ष्यते | qe समञ्चसमिति न्यायेन विर्रेवरस्या्थवत्तमभिपेत्य रूप््यिगस॒प्टरतीति maar प्रकरगमनुखटग्य ufasauary | वणात्सकमिति ॥ यामा दग्धः पटो दग्ध xfaqenen समदायविघयं पदं प्रछतमित्या | उद्र धेति। उपास्िं विभजते। कर्म्मेति ॥ उदरीधावयवन््वाद्कारे तच्छन्द- प्ररस्षिरिद्धक्तत्वादनन्तरवाकछमकिदितकस्मिव्याश्रद्या अखन्युक्ता याऽस्मगकता Waa स्फटोक्रियते ततखा्वय्यास्माभिदणिति उव्यभिप्रव्याश |

“+ a

“wad

भा?

९९

ञओमिव्युद्रायतति तस्यापयाख्यानं ५११ खषा भूताना पृथिवी रसे पृथिया अपे रसः+

1 1 "कमन यिप जा ययय भ नतन

स्वयमेव अतिरोंकारस्येद्गीयशब्दवाच्यत्वे VATS । atfafa aarafa | च्राभित्यारभ्य fe यस्माद्द्ायति 3a GSla ATATC TAU | तस्यात्तरस्ापव्धाख्यानमेव- म॒पाखनमेवे विभूत्येवे फलमित्यादिकयनमुपव्या स्यानं | अवन्तत दति वाक्यशेषः |

एषां चराचराण्णं भूतानां एयिवो रसा गतिः परा- यणमवष्टमः । BAA AGT रमेाऽप्यदयोता च प्रोता च

wera oe ॥

सखयमेवेति।॥ खसामिव्येतदच्तरभित्यचोापासनेत्पस्तिविधिरुक्तः | सम्म्रति गुणं विवच्तुव्नाक्यान्तरमाद्‌ाय व्याचष्टे। तस्यति | र्वमु- पासनमिति। स्सतमत्वमाक्षिः सम्रद्धिर्त्थिवंगुणकमुपासनं यस्या- चतर स्य तत्तयेव्य्यंः। रवं विश्चूतीति परमपरद्यः। तेनेयं adi fear qua इत्याद्या faufa: स्ततियस्य तत्तथंति चाबत्‌ ॥ रुवं फल- मित्यापयिता हवे कामानगमिनत्यादिषलं वस्योापासयतात्ता- त्कास्स्य तत्तथोाक्तभित्ययः | गोदरोष्नवदासिव्य त्विधानादधि- छताधिकार्मिदमुपासर्नं तथापि एथगव | एयग्द्यप्रतिबन्धः फलमिति न्यायेन Waa याजमानमुद्तुयजमानेन कम्म रो तत्वात्तत्कटरकस्यापासनस्यापि यजमानस्य खाभिनः फलमिति QUANT | वाक्यस्य साकाद्भुत्वेनान्थक्यं वास्यति | प्रवत्तत “fa |

तदेवोपव्याख्यानमनु वणयन्नांकार्स्य Canad गुणं विधातुः पातनिकां कसति । रखषामिति॥ गतिरसिव्यत्प्तिकार्यत्वं परा- यणिति स्थितिष्तुत्वसवष्यम्भं सर्ति प्रलयनिदागत्वम्त ति भेदः| वेपरोत्येन वामनि पदानि नेयानि। खपां एथि-

हष ©

HT?

१९

अपामेाषधये TH जाषधीनां पुरुषा रसः GRITS वायसा वाच यस्च: सामः रसः AT SATS रसः २१८ CY CAAT रसतमः परमः

क [प वा 7 त 11, em Wl त त । कोन ०००५५५० भप nana 1 1 णी न प्व

प्रयिव्यतस्ता रसः प्रयिव्याः । ्रपामाषघयन रसाऽप्परि- णामलादोषघीनां। तासां पुरुषे रमाऽन्नपरिणामलात्पुरू- षस्य । तस्यापि परुषस्य argu: | पुरूपावयवानां fe वाक्‌ सारिष्टा। रता वाक्‌ पुरुषस्य रस उच्यते) तस्या aly वाचः ऋग्रस: सारतरा | चछचः साम रसः सारतर | तस्यापि सान्न उदरीयः प्रसतत्वादकारः सारतर: | Wa सएष उद्गीयाख्य SATU भूतादीनामुत्तरोत्तररसानामति-

[1 त व ॥। त पिम न्मन, कमक म + ७४ (वि 1 1 10 9 त 2 ` ।

वोरसत्वं साधयति ॥ wag wits: wary; अत्यन्तस्प्रसि{द्ि द्यात्यितु fem: | स्मासधीनामपः प्रति कार्ण्त्वाभावात्‌ क्यं aq रसप्रन्द्स्तचाष् | wafcmaatfefa | कार्णपस्तया Tay व्याख्यातोा{पि स्सणशन्दा nica xfaqquca कास्यपर- तय व्याख्येय KAY: | कथयमाषधघीनां परुषा रसः} a Ce ताभि- रसे {क्रियते तच | च्छेति ॥ परूषस्सत्वं वाचः समयेयते | पुरुषेति ॥ वगज्विद्धोनं प्रति पुरुषान्तरः fata war वाचः arcana प्रसिद्धमिति fener: | तस्याः साटिद्धत्व- प्रसि{डरतःणन्दा यः || वाद्िःवच्येत्वाट्‌चस्तदसत्वमिव्यभिप्रेव्या च| सारतस्ति॥ we: सक्राण्दपि ace साम गीयमान वन्तु ्पराचःप्चखकस्मि{ति ams) सारतरमिति॥ उदद्रौयश्््ट्‌च्छाव- यवे परकरणान्नियमयति । प्रर्तत्वादि{ति॥ न fe arariya फलाय भवतोति मन्वानो.न्रूते। सारतर इति ॥

यदयं एिद्यादौोनां स्सत्वमत्ते तदिदार्म awafa | रव fafa ॥ र्सतमत्वगुणकमादारमपास्यत्वाथं विङ्रेषणाभ्याम{धि-

९.२

भा. पराञ्जीऽटमा ATR: U2 ॥ कतमा कतम-

भा

T°

त्तम त्कतमत्साम कतमः क्लम उदीथ इति

0 कष त, ए, ति 8 Wiliams mabiilishbinanbwrm saenannateniaseblt ~ lili Pee OEIC क) य यकन धन - ( 1 षा | १1 ae

शयेन रसे रसतमः परमत्मप्रतौकल्वात्‌ पराद्य We स्थानं परञ्च तदद्धंञ्च तदर्दतोति पराः परमात्मस्था- नारः पर मात्मवदुपास्यलादित्यभिप्रायः। अष्टमः एथिवया- दिरसष्ह्यायां यदुङ्गौयोा य TATA | वाच WAS TATA | कतमा सा चक्‌ कतमन्तत्साम कतमे वा म उन्गोयः कतमा कतमेति वोष्छाद्राथा i नन्‌ वा बहूनां जाति-

Sai Tien == भे

करोति | ca इति॥ तस्य पर्मानसमस्यानयेग्यत्वं समयंयते| परमात्मवदिति ॥ यया परमात्मा खरूपत्वेनानसन्धीयते तचा- स्यापि तदात्मनानसन्धेयत्वादिष्णबद्यालम्बनादेप्रतिमावदयमपि पररमात्मबदब्यालम्बनयाग्योा मवतीत्य्ः | ऊॐकारात्परन्वी स्सा नास्तीति तदीयर्सतमत्वस्फुटोकस्णायंपरिगिणना। खतः खिद्धम- खमत्वमनुवदति | wea xfs y ननु श्ूतान्धारभ्य Aqua पधरतौ- यमाने कथमोाकारस्याखमत्वं प्रतिज्ञायते aare । ufwar- टीति॥ स Ta Kam चक्तीकत्तः यदुदूीय इव्येतद्याचष्े। य Sate सूति ॥ पूव्ववदुद्धौीधश्ण्दाऽवयवपरा नेतव्यः | थय गणान्तरविधानाधं प्रश्मवतागस्यन्वत्तममवदति | वाच xfa 1 au: साम ce aTasaiu स्स डति चोक्तमिति az | द्‌ानीम्रगादिजाति जिक्लासमानः एच्छति। कतमति॥ वीप्ा- चयं ya तत्तच्नातिक्लाने अद्धातिरेकं cnfaafaars | कतमा कतमेति | प्रश्नचयमाच्ठिपति। ननु वेति ॥ अनकजात्धवच्छि- न्नानां ag यदेकस्या जातेनिद्धास्णाथेः परिप्रस्रा भवति तदा तस्मिज्विषये विकल्पेन डतम च्‌पत्ययः सयाचया THAT केठादीनां मध्ये कठटजातिनिसेयायं कतमे कठा स्ति watt cya aut- anita Gare: | बद्धनाम्कस्यानिखौारमो उतमभ्विधानेऽपि

> @

ke

विमृष्टं भवति ty t वागेवकप्राणः साम

1 1 १ 1, a क त त मम a

भाग्परिप्रख्े डतमच्‌ a द्यत्र ऋग्जातिवङ्लं कथं डतमच्‌

‘To

प्रत्ययः ay sat जात परिप्रस्नोा जातिपरिम्रस्र इत्ये तस्मिन्‌ fare जातावुग्व्यक्तीनां बड्धलरेपपत्तेः। न तु जातेः परिप्रस दति faraa

ननु जातेः afta इत्यस्मिज्वियरद्दे कतमः FS दरत्या- दयद्‌ादरणमपपनं जातो uftwa was तुन युज्यते। तच्ापि कढादिजातावेव व्यक्तिवल्ाभिप्रायेण परिप्रख इत्यदोषः | यदि जातेः परिप्रस्नः स्यात्‌ कतमा कतमा

Vad प्रचये कानुपपन्तिस्त्याश्द्याहइ। न दीति ॥ wa- ध्यापकाय्येटव्यवददारभ्रूमिरुक्ता । ऋटग्जातियदणं सामजासे- सद्रीयजातेश्वापलच्तणं | तद्रड्धत्वाभावेऽपि fru feat are कथमिति ॥ कटगादिजातयो यदि wae: wae तासां मध्ये कतमा ऋग्जातिः कतमा सामजारतिवा कतमा @areauarta- रच faafaafa wer aeons | न चास्ति aa जा{ततिबडत्वं var गाभावादतोऽनपपन्रं प्रख्रचयनमित्यथः। प्रञ्ानयपपक्तिं दुषयति। aq इति ॥ agat तत्तव्जात्यवच्छित्रानां सच्चिघाने जाता सत्यां व्यक्तिबड्त्वसम्भवात्तदन्यतम{निडधारगणाथं पटरप्रसरे faa. ल्पेन saatata खचाथङ्मोकाराटगादिजाता तद्या्तिनड- स्यात्कत मा तदद्यक्किवाच wae इत्याद faafadfa wade वसानादुपपन्नं प्रश्रचयमित्ययंः॥ यन्तु विग्डान्तरः ग्ररद्धीत्वा परश्ा- मुपपत्तिरित्धक्तं aare | न त्विति॥

qa चानृपपत्तिं यदि जातेरित्यचर व्यत्तीकरिष्यति। «zee दिख्विमदहापस्सिष्टे दत्तिकासोयमदाष्टस्णं विरुध्यते ॥ कट पब्दस्य व्यत्तिविग्रेषत्वाभावादिति wee | नन्विति ॥ serec- णपि eat mama तद्यछ्षिबाङल्यास्दन्यतमनिष्ौारमामि-

व क ` त

“Jo

५५०५५

गा

Te

९५

ॐऊ्भित्येतद सरमुदीथः

कि 1 [1 TE GET ME RE Ve 1

गित्यादोा उपसद्ानं कन्तव्यं स्यारदिष्टष्ठं मवति faa: fal भवति विमशं fe कतेमति प्रतिवचमोाकिरूपपम्ना

वागेवकप्राणः सामेति |

वाण्रचारेकसेऽपि नाष्टमलव्याघधातः। पुव्वेस्मादाक्यान्त- रत्वादािगणसिद्धये ओरमित्येतदच्तरमङ्गौय दति वाक्‌

प्रायेण परिप्र्रे उतमलित्यङ्गोकाराच्र परोाक्तादादस्णविसरोाधो ऽस्मिन wasettfa ufewefa | तचापोति ॥ नन द्दिध्ापि वियदापपत्ता किमिति afer वियद्धे नियम्यते तचा | यद्ोति ॥ त्वदि्विय्दपरसियदश्वेटगादिजातरेकत्वात्‌ yaa नड्डत्यायोागादा बदनाभित्यदिखचेग कतमक्तातमत्छामेत्यदादरयं न सिद्धेत। तयाच तलत्सिद्यथं एयर्‌ चविधानं vasa) न fe वदिकमदाषहर्णं परमत्तगीोतमिव द्धातुं wa amie व्यक्तिरोवा् प्रयुक्तेयथंः ॥ किमिति यथोक्तरीत्या faa | विवच्तितम्टगादिखरू्पमवादावुपन्यस्यतां लाघवादित्धाश््खयादह। विमर्शः हीति ॥ श्ष्व्यिश्चूतया war चोदिते Parmar ufewefa | amafa ॥ नन्वाद्ये प्रतिवचने वाग्टचोरेकला- वगमात्‌ ऊकारस्य रसतमवाव्योपदिरटमटःमत्वं व्यादन्येतेत्या- श्रद्द । anzuatfcta |

कथयम्यनारसतमत्ववाक्यादिदः परञ्नप्रतिवचनरूपं वाक्व भिद्य तेऽयं पथिक्याभावात्‌ aare | व्याप्तीति । Wet दि वाक्वमा- yew स्सतमत्वे विदधाति cea agafana विधत्ते | त्या च तदग्गुणविध्ययत्वेनास्य वाक्यान्तर्त्वादेतदाक्यवश्राद- टतमत्वाभावेऽपि मूव्ववाक्वादोक्घास्स्यारटमत्वमविरुद्धमित्य्ैः | तथापि कचयम्टगादिजातौये we वागेवगिव्यादिप्रतिवचनम्‌- चितं | तद्यक्तिविष्ेववचनमेव पञ्रान्‌सासीव्याण्न्ह्याद। वाक्‌- प्राणाविति ॥ ana चोलिस्त्िवंत्तेकत्वात्‌ । पाणास सान्न देतुबेलेन fe गीतिरुत्पाद्यते। तथा च वागेवेत्यादिना काय्यैका-

ey ©

१६

तद्वा छतन्मिध्ुनं यद्राक्‌ च प्राणव च सामच ५५१

मक 0 1 8 9 1 १) ee

भागप्राएवक्‌सामयोानी दूति वागेवक्‌ प्राणः सामेत्युच्यते |

ययाक्रमम्टक्‌्सामयेन्येवाकूप्राणयागरंदणे दि सव्वासा- wat सर्व्यैषाश्च सान्नामवरोाधः छतः स्यात्‌ | सव्वक्यो- मावरोास चकंसामसाध्यानां च सन्नकम्मणणमवरोधः रतः स्यात्‌ | तद्वरोधे च सव्वं कामा चअवरद्धाः स्यः | Sifagaqarvagia <fa wera निवत्ते | aaafefa मिथुनं निदिश्यते 1 किन्तन्मियुनभित्याद यदवाक्‌ च प्राण सन्वेकमामकारणएभृतः मिथुनं

णी, पिति

रगयोार्मेदापरेण्णदद्धयाचं BAA वा तन्तत्कारगात्मकं Wat यते न पव्वचापि afactsataar | प्रश्नप्रतिक्चनयारुकाथ- त्वात्‌ | न चेवम्रगादिजातेरेकत्वात डतमच्‌प्रत्ययनपपल्तिस्त- ञ्जा त्य व च्छत्रान(म्रक्‌सामेद्रौोयानां सचिधारख्माद्िजातर्कस्या निधौारणाथं परिप्रे तत्मयोगसम्भवादगादिषु प्रयेकं भेदविव- च्या षश्छीसमासे TAMA | तत्र पत्येकमेकत्वम॒पेव्याक्तरीत्या agiaara तु न किखिदष्यतोति भावः कमगात्मिकाया वाचः सामात्मकस्य प्राणस्य Vea पालितं दशंयन्न॒तमेव व्यक्तीकरोति | यथा क्रममिति॥ `

ऋटक्‌्साममाच्रावसोाघेऽपि fa सिद्यतीगाश्ड्धाद) सव्वेति ॥ तथापि किंस्यादिति aware । aoa कामा xfa yy उक्तप्रकि- यया सन्वेकामावािद्देतुरोङारोा िवच्िताप्निगुणकः सिद्यती- ay: | ema प्रतिवष्वने तात्पर्यमाह । aifaaafefa ॥ waft पृव्वैवव्नातिग्टदोतिः तद्याक्तित्वेन भक्तिरेवेति wri निर्सितुमाभिधेतदच्तरसिति चि्ेषणं | तया चेाद्धीयस््रदवयवेा ReMi प्रकरगाचेत्ययः | पारम्पर्ेग वाकप्राण्याः सन्व॑का-

+ ®

भाः

प्रा

९८ तदेतम्मिथुनमेामिव्येतस्मिनुक्षरे सशसुज्यत

TS क षि 1 ए 1 ष 11 GENE ALERPL-tis ain

चक्‌ च साम चेति खक्खामकारणा चक्सामशब्दाक्ता-

वित्यर्थः । ननु स्वतन्तं खक्‌ च साम च भिथुनं। अन्यया fe वाक्‌ च माणए्ेत्येकमिथुनष्टक्याम चापर fagafafa < faust स्यातां । तया च तदेतन्मिथुनमि- त्येकवचननिदह्‌ ओेाऽनुपपन्नः स्यात्‌ | तस्मादक्यामयेन्यावी- कूप्राण्यारेव भिथुनलं ॥

तदे तदेवंलच्तणं भिय॒नमेभित्येतस्मिनचरे संखटञ्यते । एवं सव्वैकामावास्िगृणविर्टं भियुनमेकार tag विद्यत द्रत्योंकारस्य सव्वंकामावाभिगणवत्वं ्रसिद्धं। वाद्ययलमों-

Hegarty तथधाण्डतवागादिसम्नन्धादस्ि सबव्व- कामसम्बन्ध व्यक्ताः | इदानीमोङ्कार्स्य वाक्‌प्ाणद्ारा सव्वक्ा- मसन्बन्धे हेत्वन्तरम्‌ | wat इति॥ तदतत्पदयोस्त्तर्विष- यत्वं व्यावच्यं वच्यमायविषयं दशयति । भिथयुनभिति॥ aes भिथुनप्रसिद्यथेः ॥ वक्‌ च प्राण्ख्ेति दुभयमपलम्यते तदोत- न्मियिनमिति योाजनामङ्नेकत्य वाक्यायमाद | सन्बक्सामेति॥ वाकपाययाकच्टक्‌सामकारगत्वमत्तस्वाक्येन स्पष्टयति | टक चेति ॥ यथया वाकाया मियनमेवम्रक्सामे च खातन्त्येण सियनं faeuararafearnygirye | नन्विति ॥ fanaa दोष. माद | ष्वन्ययेति ॥ स्मेव मिधनदयमिति चत्रेत्यादद। तथा चेति ॥ नन भिथनयोारनृगतं भिथनत्वमादयेकवचनमपप्छते aaare । तस्मादिति |

SURANGA Gan मिथुनदयमस्तीत्य्धः ॥ भवतु वाक्‌प्रा- णा ख्यम्टक्‌सामात्मकं वाकप्राणरूप। Sachets: संसर्गं जिं फलतीव्याद। wafafa | कया पुनविंधयवा मिथुनेन सष्टष्टत्व- भच्तरस्य सेत्छति aware | बाद्ययत्वमिति॥ यत्त॒ सरव्व॑काना-

{3

ea

Ss यदा वे मिथुना समागच्छत आपयता वे ता-

वन्येन्यस्य कामं VE ‘t जापयित्ा ह वै कामानां भवतति य ङखतदेवं

भाग्कारस्य प्राणनिष्पयतच्च मिथुनेन संख्ष्टत्वं मिथ॒नस्य

ष्पा

कामापयिदलं प्रसिद्धमिति दृष्टान्त उच्यते, यथया लेक मिथुना मिथुनावयवे स्तोपुमांसेा यदा समागच्छत TIARA संय॒ज्येयातां तद्‌ाऽऽपयतः मआपयतेाऽन्योन्य- स्येतरेतरस्य at कामं तया च खात्मानुप्रविष्टेन सिथुनेन सनव्व॑कामाभिगणवत्वमेकारस्य सिद्धमित्यसिप्रायः ॥ तदुपासकोऽणुद्धाता तद्धम्मा भवतीत्या | wrafsar वै कामानां यजमानस्य भवति य -एतद्‌चरमेवा्सि- गणएवदुद्रौयमपास्ते तस्येतद्ययेक्रं फलमित्ययः । तं यथा

farafatne नसियुनमिन्यक्तं तदुपपादयति । मिथुनस्सेति ॥ परसिडमिति॥ स mena यचक्ताच्तस्स्य सव्यकामपयिद्टत्वे CUT स्नचयतेऽनन्तरवाक्येनेत्थथंः | टदान्तमेव fazarka | quanta 1 सियुनदयं मास्तोव्युक्तत्वात्कय fayartata दिव. चनं aware | मिय॒नावयवात्विति ॥ ग्राम्यधम्मंतया तथाविध- व्यापारतयेति यावत्‌ । वे ण्ब्टाऽवधार्रे ॥ faafad दाख न्तिकमाच््धे | तयेति yo रख्वमोंकारमात्तिगरविरश्टिं fret तदुपासनाफलं कथयति | तदुपासकाऽपोति । तडम्मेव्युपासकस्यपिगुणवे(शिणयोक्तिः। व्यासेति waa कथय- मापधयितेर्युतं ware | यजमानद्येति॥ निपा त्ववधारणै | Sey तदवयवग्छूतसिति यावत्‌ ॥ ्पाक्षिगुणवदोंकासपास- नात्‌ कथयमुपासिता aKa wading | तमिति ॥ उत्तर म्यस्य गणान्तर्विधाने are दशयति) सम्ण््धोति॥ तस्य

१८

Se विद्रानक्षरमुद्ीधमुपास्ते १५ ७ १तद्वाखतदनुज्ञा- at यति कियानुजानाव्योमिव्येव तदाह षा xq समृद्धियदनुत्ञा समर्यिताद वे कामानां

A NE TT [1 क, क ee त en [क

भा ग्यथेापास्ते तदेव भवतीति श्तेः । सन्टद्धिवांोंकारः कथं

तद्रा एतत्त मनुज्ञाचरमनु ज्ञा च साप्चरच्च तत्‌ । अन्‌-

ज्ञानमतिरोंकार cae: 1 कयमनुन्नेत्याद। तिरेव

यद्धि किञ्च यत्किञ्च लाके ज्ञानं धनं वानजानाति विद्धा-

न्नी वा तच्ानमतिं कुव्वेन्नौ मित्येव acre । तथा च az चयस्तिंशदित्योामिति दवा चेत्यादि ॥

तथा च लोकेऽपि तवेदं घनं गामि cam श्रामि-

QTE AA एषा उ एव एषैव मण्टद्धियदनन्ञा या अनुज्ञा

सा सण्टद्धिस्तन्मृलल्रादनुज्ञायाः सण्टद्धा दयोामित्यनन्ञा

रनाय कम ४

ao सम्रद्धिगणवत्वमप्रामाणिकमित्याशङ्खय परिदधरति। कथमित्या दिना | तदेतत्पदयेरोंकाराख्यमच्तस्विषयत्वेन fafeuta | प्ररखतमिति ॥ तस्य खत्यथा वशब्दः । wanractwaadenrw विवच्ितेनायन घटयति waa dia i तसयानन्नात्वे प्रज- पुव्वेकप्सिद्िम पन्यस्यति | कथमिति ॥ तचेति क्ानधनयोरुक्तिं सदि त्यनु मन्तव्य साघार्णेनाचयतं॥ याकास्स्यानुनन्नाच्तरत्वे लाक- प्रसिडिवदे दपसिदिं सम्‌चिनोाति। तथा चेति ॥ कन्येव देवा यान्न्‌- वस्व्येति शाकल्येन ve sufeinfefs याद्वल्क्येन saa aaitafa श्कस्येोऽन्‌चल्लां खतवान्‌ waa कव्येवेति प्रश्रे षडिति प्रतिवचने स्यामिति दावाचेत्यादि weeRwR यचाक्ता- यानुसारि परसिद्धमिव्ययः॥ वद्धि किच्चेत्यादावक्तां लोकप्रसिजि- मेव प्रकटयति । तया चर लोाकेऽपौति॥ खकारस्य लाकवेद- प्रसिद्धिभ्यामनच्वात्वेऽपि कथं सम्टदडिगुयकत्वमित्याशद्भयाद। खत

४ a)

Se भवति य cade विद्वानक्षरमुद्ीयमुपास्ते Vt तेनेयं चयौ विद्या aad ञभित्याय्रावय- त्योभिति शर्सव्योमिव्युदायव्येततस्येवाक्षरस्या पविव्ये महिमा रसेन ९५४१

1.१, १. 9.9, स) Bete as

भाग्द्‌दाति तस्प्रात्सष्टद्धिगणवानेंकार Tae: | सब्दृद्धिगणणा- यासकलात्तद्धम्भा समद्धयिता दवे कामानां यजमानस्य भवति य एतदेवं विद्दानच्चरमुद्गीयमुपास््न दत्यादि प्व वत्‌ 1 श्रयेदानीमक्तरं सोति उपास्यलास्मरोचनायं। कथं तेनाच्तरण प्रसतेनेयम्डग्बेदरादिलच्णएण चसौ विद्या विहितं

HHA: । न दि चयी विद्यैवाश्रावणदिभिर्वत्तते कम्मं तु तया yaaa दति प्रसिद्धं) कशमेमित्यास्रावयत्येोमिति भंस-

aio इति ॥ उश्न्दोाऽप्ययेः सम्रह्डदिषशन्दादुपरि सम्बध्यते तस्याः सम्र- डिमूलत्वं साधयति | weet Wife च्यनुच्ञायाः सम्टदिं पति कारत्वेन सम्रड्धित्वे सत्यांकारस्यापि तदात्मकस्य सम्ब्डिगुगावक्तवं सिद्धभिन्युपसंदरति | तस्मादिति ॥ समद्दयितेत्याद्दिफलव व्यं प्रत्या | सम्द्धीति ॥ afar समडधंधितेत्यादिपद्‌जातमःा- पयितेव्यादिपुव्बेवद्यास्सेयमित्याच्च | ्व्यादििपुव्वेवदित्ि ॥ च्पाकारस्य WAI: सपलम॒पासनमृक्तं | TUT च वक्तव्या- भावात तेनेयभिच्यादिवाक्यमनयंकमिन्याप््ड्याद । wifa ॥ स्तते रनयं कयमाशद्या ह | उपा स्यत्वादिति ॥ प्ररोचनं प्र पुत्वंकं प्रकटयति | कथमित्यादिना ॥ चयी विद्या ada ति सम्बन्धः| यी विद्येत्यस्येपचसितिायत्वं कथयति ¦ चयौ fafa ॥

- किमिति श्रुतं व्यक्ता याख्यायते तचाद। न दीति॥ तस्याः खसरू्पलाभस्यानादित्वेन दऋेत्वनपेच्त्वादित्यर्थः। कम्मापि कथय

९९

AAD कुर्ता यश्रेतदेवं वेद य्न वेद्‌ 1

Fie Menten क 1

भा ° त्यामिल्युङ्गा यतीति लिङ्गाच्च सामयाग इति गम्यते तच कम्भ

च्या

॥

एतस्येवाचरस्यापचित्यै wre । परमात्मप्रतोकं दि तत्‌ । तदपवितिः परमात्मन एव सा। HBT तमभ्यच्छं सिद्धिं विन्दति मानव दति wa: । afeat रसेन किद्यैतस्वेवा- च्तरस्य afeat aya चखलिग्यजमानादि भराएेरित्यथैः |

तयैतस्येवात्तरस्य रसेन ब्रीदियवादिरसनिद्टत्तेन दविषित्यथ; । यागदामाद्यत्तरण क्रियते । तच्ादित्यमुप-

माख्ावणादिभिसात्मानें लभते तचा | कम्मं fafa ॥ प्रसि्धि- मेव प्रपद्यति | कथमित्यादिना ॥ चाध्व्यं वद्ाचेद्यचसमा- दासस्य दश्पुगमासादिष्वसम्भवादसम्िद्धामादिषु च सम्भवा- तचितयसमादासरह्िङ्दोद्कसेण प्रदत्तमानं चयी विदितं कम्म सामयाग xfa प्रतिभातीव्याद् | fagrafa | खवन्यनाद्कत कम्मति न्धयायादोइूगरेय वेदिकस्य ara: स्थितिरिति ata विधाय स्तुत्धन्तर माद | तवच्वेति ॥ कथं पुनस्च्तर HHA पूज्यते GATS | परमात्मेति | तस्य तत्मतौोकत्वे fa स्यादिति चेत्तदादद। तदरपचि- fafefa ॥ ननु कम्मैणा परमात्मा चेदाराध्यते तद्धि तव्मतीक- त्वादच्तरस्यापि तेनाराधनं स्यात्‌| न चेन्धर्स्तेनाराध्यत इति प्रमा- णम स्ति तचा | खकम्मयेति | वर्णाखमविद्धितेन कम्मेणा सशरः प्रसाद्य तत्मसादवश्णत्तत्पलं war प्राप्रतोतति भगवताक्तत्वात इच्छरप्‌जाघं nafs गम्यते | तथाच तत्पतीकत्वादोङ्कगर्स्य तत्प. जाथ कम्मति युक्तमित्धयः। वदिकं कम्माच्तरपूजायंमित्यच्तर wa विधान्तरेण aifa | किति ॥ यजमानादीव्यादिपदेन Val wed | पागेर्रयोविश्दितं कम्म वत्तत ति aaa: | A

स्तत्धन्तरमाद | तयेति | यथाच्तरविकास्येजमानादि ङि

ay ot

zy ©

९९ नानातु विद्या चाविद्याच

[` ष ` rut? SEE. कतक वावा 1 | 1 tien GIRSIMOE can

तिष्ठते। तत्ते वच्छादिक्रमेण प्र्णाऽन्नच्च जायते । प्राेर- सेन च यज्ञस्तायते | श्रत उच्यतेऽच्तरस्य afear रमे- नेति । तचाचरविक्ञानवतः कम्मं कन्तंव्यमिति feaar- faufa । तेनाकरेणाभो यञ्तदच्रमेवं व्याख्यातं वेद यख कम्मंमाचवित्‌ श्र्तरयायाव्ये न वेद्‌ ATIHT कुरूतः aH तया कम्मसामथ्यादोेव फलं स्यात्‌ किं तचाक्तर- यायाव्यविन्ञानेनेति ॥

ap fe ara wan भच्तयतेस्तद्र्‌साभिनज्ञेतरये- विरेचनं । नैवं यस्मननाना तु विद्या च रविद्या च, भने दि विद्याविद्ये, तुशब्दः पक्तव्यावत्यथंः | stare

01

are | यागति ॥ अदिष्एन्दोऽनुक्तवदिककम्मसङ्ुचायः | तस्मादरोरसित्यदाद्दव्येव्यादिसतरित्यथः ॥ BAT प्ास्त्राऽ$उखति

सम्यगादिद्धमपतिषते। सादित्याच्जायते टष्थ्दिद्ेरत्रं ततः प्रजा डति स्मतिमिव्यद् | तदेति 1 ख्थ््रादीव्यादिशन्देनाप््रस्य प्रजा नाच्ोत्पच्छुपकर waaay | तथापि कथमेतस्यैवाच्तर स्य मह्दिस्रेत्यादि aare | प्राणस्त ॥ खनच्तसर्स्य स्तत्धा महीक्कतत्वए cured fas किमत्तरेण ग्रस्येनव्याशद्खयााह | तचति॥ wa स्मिन्खम्द्‌ भ afiamenifaarst कत्तव्ये afaand कम्म afx- त्ानवताऽनरुयसिति fed तदाच्तेप्तमनत्तर वाक्वमित्ययः || स्पा च्तेपाच्तराणि wae | तेनेत्यादिना ॥ नन कम्मंकट्टत्वे विद- दविदुषोाविदानेव तत्फलमस्ते नाविद्वानिति कयमित्धाम्‌- याद | तयेखे {त ॥ इति शब्द स्लाततिपतोत्यमेन सम्बध्यते ॥ कथं विददविदुषास्विण्ष्ष्टि wafaaiwesy ट्न्तमाद ॥

दृष्टं दीति ॥ faad a खतन्लफलमङ्च्नानत्वाद्‌ाचज्यावेच्त्‌- यवदिति wih प्रत्याद। नैवमिति ॥ देतुत्वेनावता्तिं aa

cy कै

९९

यदेव विद्यया करेति अ्रयेपनिषदा तदेव वीर्य्यवत्तर भवतीति खल्वेत्तस्येवाक्चरस्याप-

भाग्कम््रङ्गतवमाचविन्ञानमेव रसतमाक्षिसण्टद्धिगुएवदिन्नानं

wate

किन्तदिं ततेाऽगभ्यधिकं । तस्मात्तदङ्गाधिक्यात्फलाधिकयं यक्रमित्यभिप्रायः। कृष्टं दि लकं विक्‌शवरयोाः पद्म रएगादिमणिविक्रये वणिजि विज्ञानाधिक्यात्फलाधिक्यं ॥

तस्माद्यदेव विद्यया विज्ञानेन um सन्‌ करोति कम aga weury सन्नुपनिपदा योगेन यृक्तखेत्ययेः

व्याच भिन्ने दीति ॥ विदयोपासना कम्मविद्या तयोाभिन्नत्वं एयकमानवक्त्वं तन्न विद्यावेवण्यंमिव्य्थः॥ विद्यायाः खतन्तरपाल- avd नास्तीति wae व्यारत्तिपकारमेव प्रपञ्चयति | नेत्यादिना॥ च्यङ्स्ानाद्रणवदच्ेरच्नानस्याधिक्ये whraary | तस्मादिति॥ तद्ङ्कम्माङ्गमद्ौयमचन्नानं तस्मादाधिक्याद्विशिटात्तरस्य ानस्येति यावत्‌ | यत्त पुनरुक्तं तय कम्मसामथ्योदोव we स्यादिति ware) दृष्टं दीति ॥ यतत्वङ्गल्नतलदिति तत्किम- sa सति ज्ञानत्वं किवश्िव्य पिद्ितत्वमधवा ख्तदेव चान त्व वि प्रित | are: | तल्िद्धास्णा्नियमन्यायेनसिद्धेः। न दिती- यो गोारहने वयभिचासात्‌। न cata cere साधनविक- स्पत्वादज्यावेच्तणस्याित्य विध्य॒दादरयव्िभूतत्वादङ्-सम्बन्ध- "्ानत्वमाचेण टश्टान्तत्वे सव्यङ्गत्वपाधेः सम्भवाद्दिव्यभिपेत्य

नात्धिक्ये पलाधिक्यनित्यचानन्तर वाक्यं योजयति | तस्नादिति।॥

विच्लानमद्रीयद्यङ्कमाचविषयमपासनातिरिक्तं तेनेति यावत्‌। याग देवतादितिषयमपासनं | रतिशूब्द्स्तदथसमाप्यथंः | anavifasati कथयति। विददिति॥ wad? समर्थी विद्ानपर्यथदस्तख कम्मणधिकारीत्यङ्गीकाराद्‌विदुषस्तत्लच्तगा- नाक्रान्तस्यानधिकारात्कवथं तत्वम्भ वोय्यव्दति प्रतिन्ना्यते aare | न चेति ॥ षस्य susan मटच]दतेस्वित्धादिक

ey ©

are

28

याखानं भवति 1१०१५११ त॒तीयस्म प्रधमः ण्ट: ¶

1 1 शा 2 त । 0, षि oD क)

वि ति 1

तदेव कर्म्म वीर्यवत्तरः । श्रविदत्कमांणाऽधिकफलं न भव- तीति। विदत्कम्भंणा वी्य॑वत्वरवचनादविदुषोाऽपि कम वीर्य्यवदेव भवतोद्छभिग्रायः 1 न चाविदुषः कमोण्यनधि- कारः । Brea काण्डेऽपिद्‌ुषामपि अ्रालिज्यद्‌भनात्‌। रसतमात्िखण्डद्धिगणवद्‌ चरमित्येकमपासनं । मध्ये म्रय- लान्तरादर्भनात्‌ । अनेकदं विगरेषणेरनेकषघेपास्यत्वा- TAA अकतस्योद्रौयास्यस्याक्रस्थापव्याख्यानं भवति ॥ # 1 चछान्दाग्यदतीयाष्यायम्रयमखण्डमाय्ये।॥ ९? ॥

मानेन) भनसा यापन यकः अतन, ibaa NONI a NS [1 जभ a ee lr hel et tl maameens ateeiamnabelitieenel pee

afezayara faardtararata कम्मानष्टान दृश्यते प्रस्ता- तया देवतेत्यादा। ताखेद्‌विद्वानिव्यादिनिष्ात्‌] तस्मादविदुसो ऽपि कम्मणखधिकारः | थिकारलद्गणं तु ानाभावे$पि Rarfe- ्ानमाचेण fataufafefcae: | गगावदच्तसरञ्ानं qa. फलमिन्युक्तं। तत्तु रसतमगुणवद्‌च्षरविषयमेकसपासनंतच व faqer फलस्यातत्वेऽपि faafseqraa at तत्कश्प्यकते | ष्प्ाप्िगुणवतः सरम्रद्धगुरवतश्वाच्तसस्य दे fant प्रस्येकं RAAA | तया चाच चोस्यप्रास्नानि wanna faafa- तानीत्यतष्याद्ध। रसतमेति॥ न तावदिरापासोतेति विध्य. तिरकेग aa विध्यन्तरुमपलभ्यते! न चापत्विता वे कामाना- मित्यादिवाक्ये wasar वविधिरस्न्रयः) स्सतमगगवद्‌त्त्‌र्वि- नविध फलाक्राङ्खिः्ययवाद्‌स्यपलांशरान्वयनानकगुणवद्‌रक- विन्तानविधिसम्भवे विधिभेदकन्पनायोागान्न waquateqa- वदनेकविश्रषणकरापासनाविषेयविध्युपगमन वा^्धयवसम्भवे वाक्यं auafad | रुतेन विन्जिश्याया निरस्तः | सचिसचन्धायस्त्‌ प्ररखुताविसघीत्ति भावः ॥ तम्धापव्याख्यानमि धक्तम्येपरसं्ार-

ड ©

ate

५.

देवासुरादयै यत्र संयेतिरे

देवासुराः | देवाखासुराख। देवा दीव्यतेद्यातनार्थस्य शास्ताद्धासिता <u । असुरास्तद्िपरोताः। स्वेष्वेवासुषु faafararqg म्रणनक्रियासु रमणात्‌ सखाभाविक्यस्तम आत्मिका दद्ियवृत्तय एव । दवें दति पृव्वैटन्तेद्धाखको निपाते । यच यसिननिभिन्ते दतर

OE A AT "मता TRAE छण न्नाम

वाक्यं खस्वेतस्येव्यादि तचेतच्छन्देन प्रकताक्धणे कारयमाइ। aqaatcfa ॥ रस्सतमात्षिसम्(्डिरू्पाण्छनेकानि विष्ेषणनि Ata श ्धत्वेनाच्तस्स्यानेकपकारेगापासखत्वात्‌ | पकारभदऽप्यपा- सनक्यस्य प्रागेवोाक्तत्वात्मङ्तस्येवाच्तस्स्यतदुपव्याख्यानं यत्खल विदितमिव्ययः॥ ॥ प्रधमः खण्डः ॥ ru I गगचयविश्िमदरोचावयभ्दतमे{कारख्यमच्तर परमात्म. vain तट्द्योपास्यमित्यपदिखमिदानीं तस्येवाच्तर्स्याध्यात्माधि- दवभेदोनादिव्यप्राण्टणखोपासनं विवच्तन्‌ कण्डिकान्तरसमवतार- यति | दवाप्षुरा efa y तच्ात्तस्णि व्याचिख्याद्स्प्रतिभाव्यु- aera faafad समासन्द््णयति | देवच्ेति ॥ देवश्चन्द्‌- निष्पत्तिपकासः waata | देवा xfa ॥ दीव्तिधौातनाथा दिवु ज्येडाविजिगीषावयवद्धास्दुतिस्ततिमेादमदखश्रकान्तिगतिख्विति दप्रनात्तस्य चाजन्तस्य सति गणे afte यथोक्तरूपसिदिरिव्यथः। ते च द्योतका देवा wefearcar भविव्यन्तीव्याश्द्भयुदं | rata ॥ इ तधध्यात्मनिन्यु पसं द स्वियोघाश्रखिद्धेरेव देयत्वादु- प्रासकश्सरस्थकरणावस्था रवाः सत्वात्मकाः श्स्नानेसारिणेा दे व श्रन्द्वा्या wae || तथाध्यात्मं waer विसाचनादयः स्यरित्याण््ूला पव्ववदुपरसंदासर्विरोधमभिप्रेत्यद् | अरा सति ॥ waa इन्ियदखत्तय ण्वेति सम्बन्धः | सात््िकन्निय- डन्तिभ्येा केपस्तेत्थं तासामसरत्वसिद्ययं दशयति तदिपसीता

E

Re

भागतरविषयापद्ारलक्तषणे संयेतिर, सम्पुव्वसय यततेः सङ्गमा-

“Qi

यंवभिति।सङ्गामं aaa Tae: | शास्तीयप्रका शवृत्यभि- भवनाय प्रवन्ताः सखाभाविक्यस्तमारूपा दद्धियवन्तयेा ऽसुराः | तथा तद्धिपरीताः शास्ायविपयविवेकज्येाति- रात्माना देवाः सखाभाविकतमेरूपसुराभिभवनाय प्रवृत्ता दत्यन्योन्याभिभवेद्धवर्ूपः सङ्गम दूव स्वे प्राणिषु प्रतिदेदं देवाखुरसङ्कामेऽनादिकालम्रवृत्त इत्य- भिप्रायः ॥

इति | तासामस्रशन्द वाचयत्वे fafauracary | स्वेप्बेवेति ॥ faufauata विष्वद्धा नानागतया विषया यासां ता{खति यावत्‌| प्राणनक्रियास् जीवनान्‌क्रूलप्राणचेषाखित्य्ंः | तदेव स्फारयति |) खाभाविक्य र्ति ॥ श्रस्रापच्तामन्तरेयोव संभ्राववश्ात्मवत्तमानत्वं खाभाविकत्वं | तया च श्रस्त्रोये- fash त्रैपरीत्यममघामतिविष्दमित्य्यः | वेपसत्या- न्तरमाद। तमष्पात्मिका स्ति ॥ क्य भियो विषयापहार fafatina देवतानामप्ुसणां सदुगममा$मटद्दित्पेन्तायामा- सुरण रिं प्रकटयति | शास्तीति ॥ दवीं afd पय- यति | तथेति ॥ देवानार्क्तासुरवप्ररीत्यं स्फुटयति | प्रास्वेति 1 खाभाविक्रः श्ास्त्रानपेत्तस्तमारू्पः पाप्राऽप्तुस्परि.- च्छदामिमानस्तस्य तिरखारग्ामिति यावत |! उक्तमाध्यात्मि- magia निगमयति | safe ॥ sacar ययाक्तानां देवानामसुराणाश्च पराभिभवः Ggadard रूपः सङ्गमः परतिद्‌दमनादिकालप्ररत्ता यथा देवाप्तरसङ्कामस्तयेति योजना| किमयं पुमस्पुरषार्थ॑रूयोा देवाप्तरसङ्कामः सुत्या waa ane a ड्देति॥

my o

HtTe

(की, उभये प्राजाप्यास्तद देवा उदीधमाजह-

स दृद श्त्याख्यायिकारूपेए धम्भाघम्मात्प्तिषिवेक- विन्नानाय कथ्यते प्राएविशरद्धिविन्ञानविधिपरतया। श्रत उभयेऽपि देवासुरा; म्रजापतेरपत्यानौति प्राजापत्याः | प्रजापतिः कम्मज्ञानाधिरुतः पुरुषः । परुष एवेाक्यमयमेव मदान्प्रजापतिरिति श्रुत्यन्तरात्‌ । तस्य दि शास्तीयाः स्वाभाविक्यख रणम्रवन्तयेा विरूद्धापत्यानोव तदुद्धवत्वात्‌। तन्त च त्‌कषौ पकषंलच्षणएनिभित्ते द देवा VATS उद्गोय- भहवपलच्ितमेङ्गाचं कम्मोजनद्धुरादतवन्तः । तखापि कोवलस्यादरणसम्भवान्ज्येतिष्टामाद्याहतवन्त दत्यभि- प्रायः ॥

a दि सङ्माऽस्मिन्मकरये प्राणस्य विखुड्दिविषघयं विन्लानं विधातुं vem | तया war कथारूपेगाख्यायते। efsarat faw- यवमख्ये धम्मः स्यात्तेषां तदाभिम्ख्यें पापस्यात्पत्तिप्स्ति fae- किच्वानसिद्ययं wefan प्रणयते | तस्माहदिन्नियाणां wa- लतो विषयप्ावर्प्ं पर्िदित्तव्य। तदम्स्यच् तेषां खयोा$धिभि- यंलादाधेयभिति ara: | चबजमानप्ाणानामेने द्‌वाक्षरमावस्या- क्तत्वमतःश्न्दार्थः | प्रजापतिशब्दस्य रून>्मयमपारत्य विव. faaaware | प्रजापतिरिति. उक्तरूपः युरुषः प्रजापति. स्त्य गमकमाद। पुरुष wafa ॥ कयं पुनयथेक्तानां Sar- quai aquad तचा | तसय दीति ॥ wean स्यामनि- fad पराग्रष्ति | anata ॥ देवानामुत्वधऽपकषसखास्राणा- मित्यस्मिचिमिन्ते कथमु द्धीयमत्तयाददस्णमिग्याश्द्खयाद | उद्री- येति ॥ लच्ितलच्त्णान्यायं सखचयति । तस्यापीति ॥ उद्रीथ- भक्तेरित्यपेरयः॥

aye

ale

4 १४ रनेनेनानभिभविष्यामः इकति १११

॥

ते ह्‌ नासिक्यं प्राणमुद्तीथमुपासाच्किरे

तत्किमिथंमाजद्ुरित्यच्यते। अनेन कर््रैनानसुरान- भिभविव्ाम द्त्येवमभिप्रायाः सन्ता यदा च तद्‌- दरीयकम्माजिदीषवस्तद्‌ा ते द देवा नासिक्यं नासिकायां भव चेतनावन्तं प्राणं प्राणं SHAH AITAR ATT उद्गोय- मत्तचोपासाश्चक्रिरे waa cee: । नासिक्यप्राण- द्ष्येङ्गीयाख्यम्तरमेंकारमुपासाञ्चकरिर TAU: 1 एवं fe प्ररुताथैपरित्यागेाऽप्ररुतायापाद्‌गनन्च न रुतं स्यात्‌! खल्वेतसेवाक्तरस्येत्योंकारो दयुपास्यतया WHA: ॥

(1, प क । # 428 क)

तदाहरयप्रयेजनं wana कथयत्ति । तत्किमियमित्या- दिना ॥ सम्मरत्युद्रीयाहस्गप्रकार प्रकटयति | wat चेति waaay करयस्योाद्राटत्वासम्भवाद्विशणिनष्दि) च्चंतनावन्तमिति॥ मुख्यं प्राणं व्या वन्तयति । प्राणमिति । त्वन्न safe वाजसनेय- षश्च तिमाशित्या् | उदूरोधकत्तास्मिति #॥ अयेाद्धौयभक्तिरेव wad A TRAT || Tea तदुपासननित्याशह्याह | उद्रीच- भत्तयेति ५ तयोपकलच्ितमुद्रातास्मपासत स्ति uraay कय- मपासनमित्यपेच्तायामुद्धोयेन करत्वप्रार्यनयेग्याद् । छंतवन्त शति ॥ ते इ नासिक्यमित्यच्तरोाकमथमृक्षा वाब्धायंमाद् | मासिक्येति ॥ किमि त्यच्तरमोंकारास्यमिदापास्यत्वेन व्याख्यायते are | wa होति ॥ उक्तमेव स्फटयति। खह्त्विति ॥ तस्थाव प्राणस्येदाट्द्ण्मरोपासमे पररतस्य पस्स्त्यिगे VAS प्रण्टशो- पास्यत्वाङ्नेकारे प्रतेपादार्नमिति War | पुज्नापरविराधमा- wed | नन्विति

क Q

aye

WTo

९५८

तश हासुराः पाप्मना विविषुः

ननु उङ्गीयेापलखितं कम्मदतवन्त Tea इदानी- मेव wey नासिक्यप्राणद्च्ये्कारम्‌पासाञ्चक्रिर carey | नेष दोाषः। उङ़्ीयकर््ण्येव दि aradeurwsaqate ae ज्लीयभक्ववयवस्मोंकार उपास्यत्वेन विवक्ति न wart ऽतस्तादर्य्यन कम्मादतवन्त दूति युक्तमेवोक्तं। तमेवं देवेदेतसुन्नातारं दाराः सखाभाविकास्तमञ्रात्माने ज्योतीरूपं नासिक प्राणं देवं सखात्येन पाप्मना ऽधम्मासङ्ग- eiq विविधुविंद्धवन्तः dat aaa cae: । स दि नासिक्य; प्राणः क्याणएगन्यग्रदणाभिमानासङ्गाभिभूत- विवेकविज्ञाने बभूव ॥

उद्य ापलच्ितेन द्रा चेगापनत्तितं च्यातिखामाहि कम्भा- ह तमिव्यक्त aqcrecayg तस्यापासनं afete नसिक्यप्राणद्‌- श चसापासनवचनमित्ययः॥ खेक्तमिया विरोघ परिदधरति | aq दाष ति ॥ उद्तोयापलत्तितिकम्मापलच्िते व्यतिष्धा- मादा कम्मणि सन्येव द्ाट्टप्राणदशो पास्यत्वेनाच्तरः विवत््ितं | प्याकारखेद्ययावयवे स्येयत्वनेषेा a Waal वापकः | तथा "चाच्तरोापासनात्वेन BAUM न ्येयत्येनेत्यविरोाच श्त्ययेः॥ व्यासिव्य fora कम्माददरयभिद्यक्ता तं Pattie awe | aqnafata | Siaa चास॒रेण नसिकासम्बन्धेनेति यावत्‌| ष्यधम्मादासङ्स्तनूप गेत्ये तस्यसङ्गवेधं साधयति | स दति 1 ain गन्धः सुस्भिरुक्तस्तस्य awa ममवेत्यभिमानाल्रायोऽव- मासङ्स्तनाभिभ्यतमपकासा WHIM: VHA काय्य करणसमतस्येति विवेकविज्ञानं यस्य स तयेति तियद्दः॥

ङ 9

aT

T°

२० तस्मावेनेभयं जिघ्रति सुरभि चदुर्गन्धिच पाप्मना देष विद्धः १२ tl

"ण 7 ee eel

स aa दोषेण पा्रसंसर्गी बभूव | तदिदमुक्रमस्राः पाश्मना fafauf<fa 1 यस्माद्‌ासखुरणए पाश्मना fag- wards पाभ्मना मरित घ्राणः प्राणे दुरमन्धियादकः प्राणिनां । श्रतस्तेनाभयं जिघ्रति aia: रयि च दुग॑स्ि च पाग्रना येष wares: | उभययदणम{विवल्तितं। यस्योभयं दविरात्तिंमाच्छतोति यद्वत्‌ | यदेवेदमप्रतिरूपं जिघ्रतीति समानप्रकरणएश्चतेः ॥

8 0 7)

नन्‌ कय यथोक्तासङ्स्पशितेत्याप्रद्याष्टध। स तेनेति ॥ उक्ते ऽय वाक्यं याजयति । तदिदमिति ॥ च्ागप्राणम्यास्तुस्पापावि- aa काय्यलिङ्गकमनुमानं सचयति। तस्मादिति॥ उक्तानमा- नावद्याति वाक्व व्याकरोति | aa xfay wa: शन्दार्यमेव स्पर्यति | पाप्रनेति ॥ ननु पाप्रना विद्धत्वात्तेन लाका दुर्गन्धं जानातीत्येव वक्तव्यं सखरभिच्चानस्य पाप्रकम्म॑त्वाभावात्‌। तथा च कयं dard fanaa ware | उभयदहण{िति y-war- स्यापि हविषो दवात्मकस्य पुरोडाण्रादवे काकादिसम्बन्धाद्धमे प्रायख्ित्तसच्वेऽपि यस्येभवं दरिरात्तिमाष्छ्ति स ts पच ्ररावमादनं निवपेदित्यचाभयग्रष्टणमत्विव्ितमिलि स्थितं प्रयमतन््े तयाऽच्रापोग्याह। यस्येत॥ न Raw पाप्रनः होति वाक्यश्षादचाभययणमविवच्तितं रिन्त वजसनेयक यश्चा- क्ताद्रीयविद्याविषयत्वेन समानप्रकस्ये यदटेवेदमप्रसिरू्पं जिघ्रति स ख्व सर प्रपूरेति श्तेरच्रापि पाप्मवघवश्रादर्मन्धं जानातोग्येव वक्षब्यत्वाद्विवच्ितमभयद््हणमिच्याष्द' यटेवति॥

Rr

Se जथ दह वाचमुद्रीथमुपासाच्यकिरे तां दासुराः पाप्मना वि विघुस्तस्मात्तयेोभयं वदति सत्यचा- नृतं च पाप्मना देषा fast १५३१५अथ ह agr-

ure मुख्यप्राणएस्यापास्यत्ाय तदिशरद्धलयानुभवाथाऽयं

विचारः yar अ्रवत्िंतः । अतख्चेरादिदेवताः करमेण

विचा्याखरोण पाप्मना विद्ध इत्यपेाद्यन्ते। समानमन्यत्‌ ।

अय द वाचं चचतः ओचं मन tafe | अनुक्ता अप्य

न्यासय सनादिदेवता द्रष्टव्याः | एवम्‌ खल्वेता दवता पाप्मभिरिति अत्यन्तरात्‌ ॥

सुरण विद्धलाम्राणादिरेवता च्रपाद्यन्ते। शयान

न्तर य एवायं प्रसिद्धा मुखे भवे म॒ख्यः प्राणएस्तमङ्गी यमुपा-

“Io ननु नासिक्यस्य प्राणस्य पाप्रविडत्वादनपास्यत्वे सिद्धे न्याव- सामान्यादागादौीनामपि नोापास्त्विमिति सिद्यति तत्किमत्तर- सन्यनत्यत AE | मख्यप्राणस्येति ॥ न्यायसाम्येऽपि मखत fa. रकरणाभावं सख्यप्राणस्येवापास्यत्वमिव्यगिखयात्तदुपास्यताद्‌ा- QIY AAI वागदौोनामपास्यत्वमपाकरमत्तर ग्रस्य स्त्ययः। विद्धा xfa विचाय्ये कमणापोद्धन्त इति सम्बन्धः| उत्तरवा- क्यव्वच्तरव्याख्यानमनपच्ितं पव्वण समानत्वादिव्धाद् | समान सति ॥ चवश्िद्धवाक्यकदर्‌ शग्रद्धणाथमादिपदः | नन्‌ घ्राणादीनां पाप्रविडत्वादनपास्यत्वे$धपि त्वगदौनां तदिद्धत्वेनानपास्यलाद- च नान्मख्यस्येव प्रागस्यापास्यत्वं नवसमोयत ARTE | नक्ता शति ॥ उक्तानामनुक्तापलच्तगत्वे खददार्णरकखुतिं संवद्यति। ख्वसु खल्विति ॥ अथ vate मुख्यपरा्णावषयवाक्वमुत्थाप्य व्याक्साति। खप्षरेणेत्यादिना॥

पृव्तवद्ागादिष्विवेति यावत्‌ | esa विदास्कलादविष- atta: | श्रुतस्य Fears Taare | सामथा-

Ss ©

भा

aX

दीथमुपापसताज्रुचिरे तद्धासुराः पाप्मना विविघु- स्तस्मातेनेभयं पश्यति दशनीयं चादभीनीयं च पाप्मना द्ेतद्िद्धं १४१५ AT Ss प्रोतमुदौथमुपा- साखक्विरे तद्धासुराः पाप्मना वि विपुस्तस्मावेने- भय गृणाति waa IAS, पाप्मना aafed nun अथ दह्‌ मन उदरीथमुपासायुक्रिरे तद्धासुराः पाप्मना विविघुस्तस्मातेनागयं सद्धू- ल्पते सद्धूल्पनीयच्रासद्ुल्पनीयच्यु पाप्मना देत- fee Ut अथ दह्‌ य Cary WA: प्राणस्तमु- alata fae त हासुरा त्वा विदध सु्यथाश्मानमाखणमृत्वा विषं VAT ॥ ७ ¶

सा्चक्रिरोतं हासुराः yiagar प्राप्य विदष्वंस्रविनष्टा अभिभ्रायमातेण 1 saat किञ्चिदपि ures ay विनष्ट CIA दृष्टान्तमाद।! AUT BIR WATAATYY न शक्यते खनितुं कूद्‌लादिभिरपि cea न शक्ठाऽखण एवाखणस्तम्डतल्वा | खामय्थल्ञोषटः पांञपिण्डः युत्यन्तरा- खाग्मनि ततिपाऽगष्समेदरनाभिप्रायेण तस्याण्मनः किल्चिदष्य- nar wa विष्वंसेत विरौर्यतेव विदष्वंसुरित्ययंः।

दिति॥ तस्य ध्वंसनयेग्यत्वात ष्वंसतेख क्पे च्तत्वादित्यर्चः | afe यस्य कस्यचिटेवंप्विधस्य सम्भवादलं लेष्ट्रहणेनेन्या- We Va ज्ञा विष्वंसेतेति ब॒चदारणकय्ुतेस्तस्ये- वाच पसषणनिव्याह | खत्यन्तराचंति ॥

पवितां तेपि, जतिः थि

भोति

“yo

wall

भा?

च्छा

RR

र्वं यथाश्मानमाखणमृत्वा IVa CITY देव स विष्वशसतेय cafafe पापं कामयते यश्चनमभिदासत्ि स टषाऽप्माखणः¶† ८१

एवं विशद्धाऽसुररधषिंतलात्राण इति । एवंविद्‌; म्राणा- त्मभतसेदं फलमाद | ययाग्ानमित्येष एव दृष्टान्तः एवं देव स विध्वंसते विनश्यति । कोऽसावित्याद। य एवंविदि ययोक्तप्राएविदि पापं तदनदं कन्तु कामयते इच्छति ययाप्येनमभिदासति feafe प्राणविदं प्र्याक्राणशताड- नारि waa सोऽप्येवमेव fatwa Ta: | यसमात्‌ सएष प्राणवित्‌ प्रणएभूतलादण्माखणए द्रवाम््ाखणाऽधषणीय Tye । ननु नासिक्येाऽपि प्राणा वाव्वात्मा यथा मुख्यस्तच नासिक्यः प्राणः arqar fag: अरण एव ay AS कर्थं। नैष दषो नासिक्यस्ह स्थानकरःणएवेगण्यादिद्धा वास्वात्मापि सन्‌ म्यः स्थानदेवताबलोयस्वान fag दति युक्तं ॥

NE , aa ( शि 7); —

1 3

र खान्तदान्तिकाभ्यां सिद्धमयं निगमयति | wafafa xfa प्राणस्य विखुद्त्वात्तदुपासनं कत्तव्यमिति शेषः ॥ मलवचन- Haat याकरोति। ख्वं विद इत्यादिना | प्ाणविव्मतिस्पर्द्िने विनाशे द्ेतुमाद। यस्मादिति ॥ नासिक्यप्राणस्य wae च वायविकास्त्वेन प्रागत्वाविष्रेषात्पाप्रन Fuga तुल्यावेव स्यातामिति werd । नन्विति ॥ स्था-िशषसम्बन्धासम्बन्धाभ्यां दयोरपि पाप्मरवेधावेधयवस्था यत्ति पर्द्िर्ति। नेष दोय इति ॥ स्थानावस्थावच्छननि act Guy विषववि्रेवास्तलं तस्मात्तनुपस्य नासिक्यप्राणस्यापि विदधता स्यादिति यावत्‌| तद. सम्भ वादि एेवसम्बन्धप्रयुच्चवैगुग्यायेगारिवेतच्छिष्टमक्तमपपव्र |

“ye

ene |

HT?

WiTo

२५

नेवेतेन सुरभिन दुर्गन्धि विजानात्यपह्‌- तपाप्मा देष तेन यदयाति यत्पिवति तेने- तरान्प्राणानवति 1

ह ककम १५८-४००५७४ he hone te er — स वेने

यया वास्पाद्यः शित्तावतपुरुषाख्रयाः काय्थविगरषं कव्वैन्ति AAS STAT RSS TIAA Ua faa fy द्धा घाणए- देवता न He । यस्मान्न विद्धऽसुरमुस्यस्तसा्ैवे- तेन खुरभि दुर्गन्धिवा विजानाति घ्राणेनैव तदुभयं विजा- नाति StH: | VAY पाप्रकासाद्‌शनाद्‌पदतपाग्माऽपद्दतेा विनाशिताऽपनोतः पाष्मा यस्म्ात्छोाऽयमपदतपाप्रा BT विशद्ध इत्यथः । GAIA: कन्याणणद्यासङ्गवत्वा- च्राणादये न तयात्मम्भरिमुख्यः किं तदि ware: 1 कथय- मित्युच्यते तेन मुख्येन यद स्नाति यत्पिबति लेाकस्तेनाभि- तेन पीतेन Vata घ्राणदीनवति पालयति!

तै I कतनत; + ति, + ५ |, 1 2.)

स्थान सम्नन्धविश्ेवात्‌ | HUME पाप्मविदडत्वं तद्‌भावाष्व सध प्राणस्य तद्‌विद्दत्विद्येतद्‌खान्तन weata 1 यथयेत्धा- दिमा। न He देषवद्‌घ्राणसश्विवत्वाभावादिति शेषः| घ्राण- देवता विद्धा प्राण्द्‌वतातु न व्द्डत्यच गसकत्वनानन्तस्वाक्चं amas | यस्मादिति ॥ मख्यप्राण्स्य पपारेधाभावमपसशरति। ष्पतखेति ॥ पाप्रका्यमासङ्स्तसय प्रारेऽनपलम्भादिन्यतः शब्द्‌

वायं हिशब्देन ॥ uy विशुद्धत्वं waa मरद्यप्राण- विखव्दिमुपसंशस्ति | da ray तस्य faaaae Yaar are | यस्मात | war faga स्ग्युत्तस्च सम्बन्धः ॥ सन्वा- यत्वं प्राणस्य प्रखपुन्वकं प्रतिपादयति | wufaaifear y न्नाण्‌- RM काय्यमप्युच्यते §

य्‌ Q

ar

Te

२५.

तम ठटवान्तेाऽविल्वाच्ामति यादद्‌ा्ये- वानत इति¶१४१

[मीम

तेन fe तेषां स्ितिभवतीव्यथः । wa: स्व्वम्भरिः प्राखोऽतो fawg: | कथं पनमुख्याशितपी ताभ्यां खिति- रेषां गम्यत दति उच्यते। एतं मुख्यं प्राणं BATT aT । ननपाने इत्यर्यः | अन्तताऽन्ते मरणकालऽविच्वाऽलब्धे- त्का मति | प्राणादि प्राएषमुदाय इत्यथैः | अप्राणा fe a शक्रात्यग्ितुं पातुंवा। तेन तद्‌क्राज्तिः प्रसिद्धा wrat- दि कलापस्य । दृश्यते द्यत्कान्तै मराएस्याभथिशिषा । श्रते व्याददाव्येवाख विदारणं atria: । तद्यनालामे उत्फान्तस्य लिङ्ग ॥

तेन तास्तप्यन्तीति अ्न्तरमासित्याद्। तेन fry प्राण र त्तदेतुभ्यामन्नपानामभ्धां apratatata: Weare: | सन्वाथल्वं - दितीयस्यातः शब्द स्याः || म॒ख्यप्राणापयुक्तत्वादत्रपानानां WET- तस्ितिदेतुत्वमित्यच waged fay «nafs | कथयमित्या- दिना॥ टत्तिमेव fafuate | अन्नपाने सति| wawane- ज्यमाने4न्नपाने प्राणस्थितिद्ेतू इति यावत्‌| प्राणसोचिक्रमि- षावामपि ayia: खवयमग्नपाने सत्वा स्थास्यति ड्ाण््याश्र। aura wife | तदा प्राालिक्रभिषावस्थायाभिति यावत्‌ i भनत्कान्त्यवश््रावामशिशिषाद्यभावादव सद्वमतस्यत्कान्तिनं त्वण- गाद्यभावात्तच प्रमाणभावादत या | टश्यतेदहीति। तदिति मखव्यादानमच्यते। खत्रयद्दय प्रानापलच्तणायं ||

“3s ©

भा

To

९६६

Face मन्यन्ते

RAE Ob re ककि गि Tenet “te === कण [वि क । ॥ (1 त प

तं दाङ्किरास्तं मस्य प्राणं द अङ्धिरा दत्येवगणम्‌दीय- मुपासाञ्चक्रे उपासनं रतवान्‌ वका दाल्भ्य दति वच्छमा- णेन सम्बध्यते, तया खृदस्पतिरित्यायास्य दति चापा वक wad सस्वन्धं रुतवन्तः केचित्‌) एतम्‌ एवाङ्गिरसं खरस्पतिमायाससं प्राणं मन्यन्ते दति वचनाद्‌ भवत्येवं | यथा्र॒तासम्भवे waafa तु चयाश्चुतम्टपिचेद्‌नायामपि अत्य न्तरवत्‌ | तस्मा च्छ तचिन दत्याचक्तते एतमेव सन्त- म्टषिमपि |

भाद भा पीनो TUR तिरतः “INERT rTtneHeniORS ॥ “i

fan fer WHATS WMATA SETHI ATS 8 a a AIZITI- ख्यमच्तरमपास्यमिव्यक्तं स्दानीं तचरेवाङ्किरसद्टशस्पव्यायास्य- गुयच्यविधाना्ंमुत्तस्य्रन्यमव्यापयति। तं इति ॥ तच रन्ति कारभिव्रेतं सम्बन्धं arate, तं सुखमिति ॥ पराभिप्रेतस- aay गमकमाद् | cafafa ) स्यव्यवब्ितसम्बन्धसम्भवे व्यव- हखितसम्नन्धकल्पना a gata ufewcfa | vamafatat चटषोणामङ्धिसयरहस्मव्यादिश््य्रुपट्‌ णेऽपि गण्चयन्िशिष्टप्र- णापासम न त्िर्ध्यवे{तख पधनानासनबाये पाणोापासकान्‌!म्र- घोगासपटदश्ानन्यागमश्रत्यङ्किसेखदस्पत्य्दिणब्देम्धेईपि। प्रय- मप्रतिपन्नान्टवीज्चविष्धाय यािकट्तिप्रतिपन्तव्यगगमाच्नप्रतिप- तदनपपन्तरित्यथः॥ प्राणापासकानाम्रयोराममिघागमतरयक- wat दन्यति । खखुत्यन्तरवदिति ॥ aca स्पष्टयति | तस्मा- {दिति ॥ wafaat नाम प्रयममणकदटशचयषयः THT प्रशा यस्मात्परं सष्गताग्व्यं प्रातवसार्यभिगतवान्‌ तसमादतमेव प्राणं anefaudiciwaafy शतचिनण्न्द्वाच्यं वदन्तीति याजना ॥

zy a

arte

Wo

3S ASIA यद्रसः १०१

॥ oe a णि HOON CERO AA A a 1) व eR b steerelllencenttihenenetineliinntian tan ainellkem meta schemata teal tee जीन भजा a eee

तया मध्यमा गृत्समद faafaat वामद्‌वेऽचिरि- त्यादिषोनेव मराणमापादयति yin तथेतानष्ुषीन्‌ प्राणापासकानङ्किरदरदस्पत्यायास्यान्‌ Wy करोात्य- भेदविन्नानाय । प्राणा इद पिता प्राणा मातेत्यादिवच। तसखाद्षिरङ्िरा नाम प्राण एव सनात्मानमाङ्किरसं प्राणएमुङ्गीयमुपासाश्चक्र THAT | यस्मात्सोऽङ्गानां माणः खन्‌ रसस्तेनासावाङ्गिरसः।

एत चिन्‌ ्न्द्वदुभयपिषयाणि एएब्दान्तसाण््रमि सन्तीत्याद् | तयेति ॥ खाद्यं मण्डलमक्ता मध्यमानां मण्डलानां AAC माध्यमा ऋषयवस्तेऽपि पाणस्तस्य खात्मनि मध्ये सव्वेजगद्िधार- यात्वात्‌ | Zeneca दितोयमण्डलद्‌ ष्णं | खापकाले वागादीनां गिस्णात्माये गत्सःरेतातिसमकास्यं मदद्धेतुत्वात्‌। पाना मदः प्राणा पानात्मकत्वात्मायापि तयोचयते। तीयमण्डलद्‌ णीं विश्वा- faa: प्राणाप तथा यपद्दिश्यते तस्यि fad मेाज्यजातं स्ितिदधेतुतया िग्धमासौत्‌ । वामदेवस्तु चतुर्थ॑मण्डलद्र्ट must तच्छब्दवाच्यस्तस्य वागादि देवतासम्भजनीयत्वात्‌ |

पश्चममलण्डलनदा{चिरिन्यचयते प्राणाऽपि तथेव कश्यते | तसय प्राप्रनाऽनरूपान्ति सव्वेच्ात्तत्वात्‌ | व्यादिपदेन भर्दाजा- feqefa wea) दद्धान्तमेवं व्याख्याय दा्न्तिकमादद। तयेति ॥ किमित्यङ्किरःप्रन्टतीन्रणं करोति श्रुतिस्त are | wacfa | तथा च सप्तमे WME साव्वात्म्यं aad तयाचापि तस्य तन्तद्‌ रूपत्वं विव च्तितमित्याद | प्राणा देति ॥ waa- शितसम्बन्धसम्भवे फलितं वाक्यां कथयति । तस्मादिति 4 प्राणस्याङ्किरस्व व्य॒त्पादयति | यस्मादिति |

01

म, )

भा

To

९९ तश ASU! उद्धीथमुपासाचुक्र Cay ख्वा- fered मन्यन्ते

aM हि त 8); an noe (त `

1 ee ११ १) 0 |

तं दाङक्िरास्तं मख्यं प्राणं द अङ्गिरा दत्येवगणमद्धीय- मुपासाश्चक्रे उपासनं रतवान्‌ वका दाल्भ्य दति वच्छमा- रेन सम्नध्यते। तया ख स्पतिरि त्यायास्य दरति चैपासा्चुकर वक Tala सस्वन्धं छतवन्तः कचित्‌ एतम्‌ एवाङ्किरमं छदस्पतिमायाससं म्राणं मन्यन्ते दति वचनाद्‌ भवत्येवं | यथागतासम्भवे ख्भवति तु चथयाञ्ुतम्टपिचाद्नायामपि सत्यन्तरवत्‌ | तस्माच्छतविन Tarawa एतमेव सन्त-

afaafq |

[1 1 Nathan. WR I eR

विगुद्धिगणकमख्य प्राणात्मेाद्द्ट्थ्योद्रौयावयवभतमाट्ारा- ख्यमच्तरम पास्यमित्यक्तं carat तत्रेव{ङ्िर्सम्ट.स्पन्यायास्य- गुणचयविधानाथमुत्तस्ग्रग्यमखयापयति। तं ईति ॥ wa ख्न्ति- काराभिप्रेतं सम्बन्धं दशयति । तं सख्यमिति 1 पराभिमेतस- waa गमकमाद्द | खुतमिति॥ ्व्यवद्ितसम्बन्धसम्मवे व्यव- दितसम्बन्धकल्पना न safe ufewefs | भवन्दवसिति।॥ चटपोणमङ्किखट्दस्पमत्यादिशन्द्र्पदेष्टेऽपि wzasafafsragr. णाप्रासन न विरुध्यतेऽतख प्रधानानासनबाये प्राकोापासकानाम्र- सोणामुपरेष्टानत्थागमद्रत्यङ्रि खद afew wr ऽपि) परय- मपरतिपच्रच्टषौोजग्िद्धाय यवागकट्तिप्रतिपन्तव्यगण्माच्रप्रातिप- च्यनुपपत्तरिव्यथः॥ प्राणापासकानाम्रपीराममिधानमेतरयक- wat अल्यति | खव्यन्तरवदिति॥ तदेव स्पष्टयति | तस्मा दिति॥ एतचिने नाम प्रथममरण्टकद्टण क्छषयः। सख्यश्च प्रगे यस्नात्परुषं wears भशतवयारखयभिगतबान्‌ सखादतमेव पायं सन्तम्टषिशसोस्स्थितमपि भत{चिनग्रन्द्वाच्यं वदन्तीति याजना I

zy ©

are

ष्या

र FETA यद्रसः १०१

भि कि we नः TE ग शाति = पित rer कि SPE Tree Herat भनममनमनत == -% antenatal miniiitthiinines alittle SRE 1 | थाक CIT मनत EE (थन

तया मध्यमा गत्समदा विश्यामिचोा वामदेवेऽचिरि- व्यादि खषोनेव भाणएमापाद्यति श्रुतिः । awards प्राणापासकानङ्गरदस्पत्यायास्यान्‌ प्राणं करेत्य- मेद विज्ञानाय । प्राणा इपिता प्राणा मातेत्यादिवच्च। तस्मादषिरङ्किरा नाम प्राण एव सनात्मानमाद्गिरसं प्राणमुङ्ीयमुपासाश्क्र इत्येतत्‌ | यस््मात्सोऽङ्गानां ATT: खन्‌ रसस्तेनासावाङ्गिरसः |

एत चिं नणएन्द् वदुभयविषयाणि शब्दान्तसखपि खन्तीव्याद | तयेति | खाद्यं मण्डलमक्ता मध्यमानां मण्डलानां जरर मध्यमा ऋषयस्तेऽपि sia खात्मनि मध्ये सन्वंजगद्विधार- यात्वात्‌ | aac दितोयमण्डलदशं | खापकाले वागादीनां गिस्णात्माये गरत्सःरेतातिसगकास्यं ALE Gara) चपानामदः प्राणापानात्मकत्वात्म'णाऽपि तयोच्यते। टतीयमग्डलदणों fa-at- faa: प्राणोऽपि तथा वयपदिश्यते तस्य डि fad भाज्यजातं स्थितिरेतुतया ्लिग्धमासीत्‌ । वामदेवस्त॒ चतुथेमण्डलब्ष्ा mast तच्छन्द्वाच्यस्तस्य वागादिदेवतासम्भजनीौयत्वात्‌ | पञ्चममलण्डलनदा{चिरित्यचते waist ada कथ्यते | तस्य प्राप्रना$नयरूपान्पति सब्वचात्तत्वात्‌ | व्यादिपदेन भमर्दाजा- दिपदानि ग्रद्धौतानि॥ दृदान्तमेवं वाख्याय दार्एन्तिकमाद। तथेति ॥ किमिद्यङ्किरघ्भ्यतीन्पयं करोति श्रुतिस्त arg | wats | तया च सप्तमे प्राणस्य सानात्म्यं awa तथाचापि तस्य तत्तद्‌ छिरूपत्वं वि वचितनिव्याद | प्राणो देति ॥ सव्यव- श्ितसम्बन्धसम्भवे फलितं वाक्यां कथयति । तस्मादिति i पाणस्याङ्किर् स्वं व्यत्पादयति। यस्मादिति ॥

च ५५७6, भ वम, चचा कोन

६ ८~

उ तेन तशं ह बृहस्पतिर द्रीधमुपासायुक्र Tay ख्व बहस्पतिं मन्यन्ते वाश्चि बृहती तस्या एष पतिः 1990 तेन तश हायास्यमुदीथमुपा- साय॒व्र CAT वायास्यं मन्यच आस्याद्यदयते १२१ तेन त ह वका दाल्भ्य विदाञुकार 1

भा तथा वाचा wean: पतिस्तेनामा टदस्पतिः। तथां यदययस्मादास्ाद यते निगेच्छ्ति तेनायास्यः। षिः प्राण एव aay: | तथान्योऽ्टपासकं श्रात्मानमेवाङ्गिरसा- fend प्राणएमुद्गीयमुपासोतेत्यया न केवलमङ्गिरःप्रखत- य उपासाञ्यज्रिरे। तद वको नाम दल्भ्यस्यापत्यं THAT विदाञ्चकार यथा दशितं प्राणं विज्ञातवान्‌ ॥

[वि । - PS सत कोति क दनि १ aiao ea rman, ines १ [9 व ।

पा - ष्यङ्रःष्न्दवद् स्यति ग्न्दोऽप्यभयत्र नेतय स्वया | तयेति ॥ प्राण्य खस्पतित्वं साघयति। वाच डति॥ अङ्किसो- खहस्परतिश्न्दवदावाखशन्दोऽप्यभयच द्वय मत्याद्। तथेति। तस्येभयच afi विश्रद्य{ति | यद्यस्ादिति। यस्ादायास्या- दवते तेनायास्यः प्राणः स रख्वाचापासकत्वादृधिस्पि तयेति योजना | वयोक्तानागरषोणमेवोक्तगणकमपासनं नान्येषां विरेषवचनादिव्याश्ङ्खादइ। तयेति ॥ विष्टेषस्य न शेषनि वत्त कत्वं प्रदश्रंनाथत्ादित्यथैः ॥ ययोक्तीपासनसख fag नियमाभाव aaa ciate | न केवलमिति |

९८

ॐ सद नेभिषौयानामुद्ात्ता वभूव स ह्‌ स्मेभ्यः कामानागायति १५१३१ APTA = वे कामाना भवति य cae विद्वानक्षरमुङगीथमुपास्त इत्य- CATH ६५१४१२१ तृतीयस्य दवितीयः खण्डः ¶

जघ्याधिदेवतं य ख्वासा तपति तमुद्रीय-

(क सिर ज त भ भनक

भा विदिलाच सद्नेभिषोयानां सचिणामुद्गाता aaa स च प्राणएविन्ञानसामण्यादेभ्येो नेमिषीयेभ्यः कामाना- गायतिस्म द ्रागीतवान्‌ किलेत्यर्थः | तथान्याऽ्यङ्गाता ` श्रागाता दवे कामानां भवतिय एवे विद्यान्‌ यथोक्तगुणं प्राणमच्चरमद्नौयम्‌पास्ते AGATE WHA | प्राणात्म- भावस्वहष्टं । देवा wart देवानयप्येतीति य॒त्यन्तरास्सिद्ध मेवे- ama: | दत्यध्यात्ममेतदात्मविषयम्‌द्गौयेपासनमि- त्युक्ते पसं दारोऽधिदे वतेद्वीयेापासने IAT afga- माघाना्थः॥ २॥

ॐ घ ॐ = ~ ~ ® surat आअधिद्‌वतं दवताविषयमुङ्गोथेपासनं प्रस्त॒तमित्य्याऽनेकघापास्यवादुद्धीयस्य य एवासावादित्य-

"योगौ पि

ato सम्प्रति विद्दितिपासनस्य eenaaee पातनिकां करोाति। विदित्वेति ॥ ufaat दला विवर्च््ितमुपास्तिफलं कथयति | तथेति | cufafa विशेषणाद्‌ भीष्टं फलान्तस्माचष्ट | पमायेति॥ च्यात्मविषयं शरीरवत्तिप्ाणगाचरमिति वावत्‌॥ उपसंद्दास्स्य प्रयोजनमाद्क। च्यधिदेवतेति॥२॥ ष्यनन्तरमाध्यात्मिकप्रण्दटण््ेद्धोयापासनवचनादिति एेयः॥ किमिति देवताविषयमृद्धीयेपासनं aad wary) wai

क ©

भा

To

Wo

yeaa CT प्रजाभ्य SA ति 1 उद्यशृस्तमेाभयम पहन्त्यपहना ह्‌ च भयस्य तम- सोाभवतिय वं वेद्‌ 0 9 tl समान उदरखवा-

[वा 87 7१ द a me न

—

स्तपति तमुद्गीयमुपासीतादित्यद्ङ्गोयमुपासोतेत्यय- स्तमद्गोयमित्युङ्गोयशन्देाऽचरवाची सन्‌ कथयमादित्ये aria द्ति। उच्यते 1 उद्यनु्नच्छन्वेष प्रजाग्यः म्रजाथैमुज्ञायति प्रजानामन्नोत्पत्यथे । न द्यनुयति तस्मिन्वद्यादेः afm: स्यादत उद्गायतीवोन्नायति॥९॥

यथेवेद्ाताऽन्नाधं अत उद्गीयः खवितेत्य्थंः fargr- aati तमस्तव्जञ्च भयं प्राणिनामपदन्ति तमेवंगणं सवि- ait या वेद्‌ साऽपदन्ता नाशयिता दवे भयस्य saa

AN 1 8 2 क Yen 0 ता हि । [क

काघेति ॥ प्राणरू्पेणादित्यादिर्ल्पय चोद्रौयस्यापास्यरत्वाद्‌बता- विषयतदुपास्िप्रसावायुक्त रवेव्ययः॥ ष्यादिव्यादिमतयस्धन्या- दिन्धायेन ara कथयति ्ादिव्ट्थ्यरेति॥ तमग्दिन्यमु- quadtree च सामानािकर्‌- र्मयुक्तमद्भीयण्न्दस्य प्रकरयाद्च्तस्वाचित्वादादित्सणन्द्स्य च ज्योतिविषयत्वाद्धित्राथंयेष्ख wear सामान(धिकर्ण्यास- गादिति wed) तस॒द्ोयसिति॥ wife यद्यपि नद्धोय- Wet eg aftqaufa तयापि गासप्रा्च तच तच रन्ते सामाधिकर्णप्रसिद्िरिःद्युत्तरमा | उच्यत इति ॥ WATWAT- यतीद्येतदेव wees | प्रजानामिति ्वन्नेत्पत्छथेमद्रायतीति yaw सम्बन्धः ॥ तदेव व्यतिरेकद्ारसा साधयति | a wifes च्छादित्यस्यात्रथमागानमतः weary: म तस्यदद्रातुष्स्वि प्रत्य च्तमुद्यनम्‌ पलब्धभित्याश््या द | उद्भायतीयेति ४ उपमामेवापपादयति। तयेति ॥ वययात्मनेद्रएद्यमागायेदिति- श्रयन्तरे यथान्ना्मुद्राता$ई मावतीग्यवगतं तथयाऽऽष्दित्धेऽपि

Ss a

®

भा

BR

FST चेष्णाऽयमुष्णाञ्ता स्वर इतीममाचक्षते स्वर इति प्रच्यास्वर इत्यमुं तस्माद्वा रत भिमममुखेद्रीधमुपासीत \ २१

रणादिलच्णएस्यात्मनस्तमसख तत्कारणस्याप्ञानसलश्णस्य भवति । यद्यपि स्थानभेद्‌ात्राणादित्थै भिनाविव waa तयापि न स तत्रभेदस्तयाः | कथं समान उ एव तुल्य एव are: सविचा awa: सविता च प्राणेन | यस्नादुष्णोऽयं are: खउष्णश्ासा सविता किच्च खर इतीमं माण- माचच्तते क्थययन्ति तया खर दति प्रत्यासखर <fa चामं सवितारं । wera: खरत्येव न yA: प्रत्यागच्छति ॥

गयेन mene nee

प्रजानामच्रा्थमागायतीत्ययंः | उदूनोयश्न्दस्यादिष्धे सम्भवं प्रराम्र्य waaay, अत डति ॥ स्पादिव्यदट्शछोद्रीयापास- amour पलेाक्तिं व्याचष्टे | किचचेव्यादिना ॥ रवंगुशं तम- am भयनि वत्तंकत्व ग॒णसदि तमिति यावत्‌ | नन्वभ्यातमममभिरै वतमिति स्थानभेदाब्माणदित्ययोभि्रत्वात्‌॥ भिन्नमेव तयोस- पासनमुपादेयमत wre | यद्यपीति ॥ पाणादिग्ययोाः खरूप- भेदभाव प्ररपृन्वेकं प्रतिपादयति | कथयमिव्धादिना॥ उश्णब्दोा sad: । स्थानमेदता भमेदमनुजानाति गणतः साम्यं साधयति) यस्मादिति yo नामतः साम्यं afeca | किद्ेति॥ afar. त्पायेऽपि प्रत्याखरण्न्दप्रखु्तिमाणगशस्युट | यस्मादिति ॥ खर aq गच्छव्येवेति wad) तस्मिभेव wate म प्रत्यगच्छति त स्मात्पाराऽन्तस छन्द प्ररसिसि वत्ययः |

5 0

भा?

GT

BR

अथ wey यानमेवेद्तीथमुपाप्तीत यते प्राणिति स प्राणा यदपानिति asa: 1 अथ य

AA मरण साम गि न १ कभभममम्‌

सविता वस्तमिवा पुनरप्यदन्यदनि प्रत्यागच्छति, खतः WATAU SATS CAT नामतख warafaatat प्राण- दित्यै aa: खतच्वाभेदादेतं प्राणएमिमममुच्चादित्यमङ्गी- यमुपासोताथ खल्विति । प्रकारान्तरेणापासनसुद्गीयस्या- च्यते व्यानमेव वच्छमाणएलच्णं । प्राणस्यैव वत्ति विशेष मङ्गीयमुपासीत | WHAT aaa जिरूष्यते। यदे पुरुषः प्राणिति मृखनासिकाभ्यां वायुं वदिनिःसारयति a प्राणस्य वाये टत्तिगेषेा यदपानित्यपश्चसिति ताभ्यामेव अन्तराकषंति are साऽपानोाऽपानाख्या बृत्ति; ॥

सवित््ेपि तदि तच्छन्द्पटत्तिरेवेत्याणङ्काद | सत्विता त्विति ॥ खादित्यस्यास्तं गतस्य प्रत्यद्मेकचेवाग{तद्‌ष््नात्स्मि- नप्रत्याखरशन्द् स्यापि प्रटत्तिरस्तीत्ययः | खतः wafers साम्यं निगमयति। ्पस्मादिति॥ खन्यान्यसाम्यसतं weary | wa डति ॥ प्रागादित्याकेकोरत्य तद्श्छ्रेाद््‌थावयवभ्तमेाङ्- साख्यमच्तरमुपास्समित्ययः | अयाध्यात्मिकमा्िदिकखेषद्रो- धापासन प्रस्तत्य तदेव समस्यकोरत्याक्त तया च वक्तव्याभावात किसुत्तरय सन्यनेव्याणश््याध्यत्मिकम्वेाद्योयापासनमनदटव्याद्ध | पथति॥ RSG BAT यद्णरोद्चौयापासनमपद्दिदि्चतितिमत Bre | वच्छ माणलन्तणमिति ॥ पच्तान्तरं aradafa | प्राणस्य. वेति ॥ वच्छमाणलच्तणमिन्यत्ता व्यक्तीकरोति । धनेति ॥ तत्त रूपणायमादा प्राणापाना निरूपयति । यदा xanfear y ताभ्यामेव मुखनासि काभ्यामिन्येतत्‌ स्याताभिन्येवं प्राणपाने। व्यानस्य तु किमायातमिति nfrat तत्छर्ू्पं द्रायति | तत द्व्यादिना॥

ey ©

५२ प्राणापानयोः सन्धिः स यानाय यानः सा वाक्‌ १† तस्मादप्राणन॒नपानन्वाचमभियाह्‌रति 1 ३ 1

SN ~ 7 ~ ^-^ ~-~ -

ततः किभिद्युच्यते Wa य उक्रलक्तणएयोाः प्राणापानयोः सन्धिस्तयोारन्तरावत्तिविगेषः स arr यः साद्यादिभा- wafag: yar विशेषनिरूपणाननाने व्यान दृत्यभिप्रायः, कस्मात्पनः प्राणापाना feat मदताऽऽयासेन यान दैवे- पासनम्‌ च्यते | वीप्येवत्कम्भ देतुत्वात्‌ | कथं वो य्य॑वत्कम्भदेतु- त्वमित्याद | यो व्यानः सा वाक्‌ । व्यानका्ताद्‌ाचः।

Gag Maa AHA ATTRA प्राणापान व्यापारावकरुव्वेन्‌ वाचमभिव्यादरत्यु्वारयति लाकः |

सन्धिमेव स्फटयति | तयोरिति॥ पाणापानयेाख्च्यरभावाव- wat मध्ये च वायारृत्तिविश््षो योऽस्ति स arawery rau: | सन्धिःसकन्धमम्मदेश्टत्तिवयान इति साहा योागाखखाड- स्तान्‌ ware | यः ataqeifa | साह्धानां यागानाख् wre ufest यो amafafatea: qanfeturt नासा व्यानः sa विष्ेषनिरूपणादिति योाजना। व्यानस्य पराणापानसा- पे च्तत्वात्तयोारुन्यतरस्येपासनमेवाचितं न व्यानापासनमिति मन्वानख्ेदयति। कस्मादिति॥ मददता<ऽयासेन न यानसतक्त्व- निरूपयेनेति यावत्‌ ॥ ताभ्यां वेभ्प्चिमुपेत्य परिहरति वीरखयै- वदिति ॥ यानस्छेवेापासनमिति Te: | तदेव wereret पप- ष्यति | कथयसिग्यरदिना ॥ ad वयानसछ वोय्थेवत्केम्मं gies प्तिन्लायते काय्ेकारणाभावादित्याद्ट। वयानेति॥

वाचो mafaqaa fas दश्र्यति | यस्मादिति ॥ या वागि. व्यादिवाक्यानामथं सुङ्किपति । तथयेगा्दिना ॥ अता यानी-

Ss 9

11

या वावस्वीस्माद GAT Ay चमभियाद्‌- रति FART तस्मादप्राणन॒नपानन्साम गायत्ति यत्साम स SHAAN AAC AAR ates 1 ४ ¶अतेा यान्यन्यानि वौरय्यवनि कम्भीणि FTTH TAS: सरणं tty धनुष आय- मनमप्राणनुनपान्स्तानि करोव्येतस्य ठेता-

[1 2 ।

11 REQ WE EI ।

भा ° तया वाग्िगेषाम्डचग्क्च॑स्यश्चं साम सामावयवच्चोङ्गीयम-

aT

प्राणन्ननपामन्‌ व्यानेनैव निवन्तेयतीत्यभिप्रायः । न कवलं वागाद्यभिव्याद्रणमेवाताऽस्मादन्यान्यपि यानि वीय्यवन्ति कम्भाणि प्रयन्नादधिकनिवत्यानि यथयाग्नेमेन्थनमाजेमंय्या- दायाः सरणं धावनं FSU धनष श्रायमनमाकषंणम- प्राणएन्ननपानंस्तानि करोति । wat fafwer व्यानः म्राणादिप्रवृत्तिभ्यः। विशिष्टस्यापाख्नं ज्यायः फलवत्वाद्रा- जेपासनवत्‌॥

त्यादि agree | न केवलमिति ॥ सानेन निवेन्त॑यतेति wea सम्बन्धः | यान्यन्धान्यपि यथोक्तानि कम्मारि तानि लाका यान. गव करातोद्युत्तर्च सम्बन्धः । प्रयलाधिकानजिवं्यानि कम्मे वोदास्ति | wifey यया तानि क्रम्माणि तथान्यान्यप्येवं- प्रकारणीति याजना व्यानस्य वोय्यवत्काय्यंष्टेतुते फलितमाह a xfan afresh fa सादिति @ecrw विशि स्यति ॥

६५.

Se वानमेवेाद्रीथमुपास्तीत १५१५ जथ खल्नूदरीया-

भार

च्छा

क्षराण्युपासीतादीथ इति प्राण eae

{व

एतस्य देतारेतस्मात्कारणाद्मानमेवेान्गीयम्‌ पासोत नान्यदुत्तयन्तरं कम्मं वीय्यवत्तरन्वं फलं | अथाघना खलुङ्गी- साच्तराणृपासीत भक्यत्तराणि मा भूवनित्यता विभिन sera दति उद्रीथनामचराणीत्य्यौ नामाचरोापासने- ऽपि नामवत -एवेपाखनं ad भवेद्‌ मुकमिग्रा इति यदत्‌। प्राण एवाददित्यस्मिन्रच्षरे urwefe: 1) कथं णस्य त्त मित्या । प्राणेन ufasta सव्वाऽप्राणएस्यावसाद द शंना- दतेाऽस््यदः प्राणस्य च सामान्यं। वाग्गीः) arate fare द त्याचच्तते शिष्टाः ॥

बेशि्छपलमुपसंहरति | खुतस्येति ॥ फल वक्वादि दुक्त मपा- feud स्पदटयति । कम्नति॥ वयानट द्रीयोापासनस्याङ्गाव- वद्धत्वादिति शेषः | उद्रौयोापासनप्सङनेपद्रीधाचसेापासनां uefa | व्ययति ॥ विष्ेषणतात्पग्थं द्यति | भक्तीति ॥ उद्भीयाच्तसाख्ुपासोतेत्यक्ते Haars प्राप्तानि ताजि मा ग्दूवन्निति यता मन्यते श्चतिस्तता विशेषणं करोतीत्ययेः॥ विशेषयश्चतिं याकसाति । उद्धीयेति ॥ नामाच्तरोापासनमुद्रौयो- पासनस्याकिख्ित्करमिग्याश्द्भयाद्। नामति॥ यथया लाकं छया- भिखादिवाचकष्ण्द्प्रयोामे वाच्यस्य परुषविरेषस्यापासनं गम्यते AGW ay: | TATA नामवत्तदुपएसनेऽपि तदु- पासनमेव कयमि्याश्रद्य farsa) पाण cafe ॥ प्राण- स्यादः सदशं प्रखरपुव्वकमाद | कथमित्थादिना॥ firfcar- स्मित्रच्तरे anefe: adaare | वाग्गीस्सिति॥ वातौ faca az दश्रयति। वाचे देति ।

Ss 9

भाः

Te

४६

gfasfa वाग्गीवीचा ह गिर्‌ इत्याचक्षते अनुं थमन slay way स्थितं ५ € q

चरेवादन्रिघं गीः; प्रथिवी थमादित्य ea

इायुर्गरर गिस्थश सामवेद टवाद्यलुर्वेदा गीः

तथान्नं यमने Ws स्वं खितमतेऽम्यन्नस्य याक्तरस्य च सामान्यं | चया्णं जुल्युत्तानि सामान्यानि तानि तेनान्‌- रूपेण गेषेष्पि द्रष्टव्यानि Bates waa | अन्तरिक्त गीगिरणद्‌ लोकानां | what चं प्राणिस्िानात। आदित्य एवेादूद्धलात्‌। वायुर्गीरग्यादीनां गिरणात्‌ श्रभ्निख्ं AMAA AAT | सामवेद 'एवेत्ख गम॑स्टतलात्‌ | यजवंदो गीयजुषा ware दविषो देवतानां गिरणात्‌,

= नभाः re (वकाम जका पकम

saicacar प्राणवाग्टष्धिरिवि थमित्यस्मित्रच्तरो$नरटण्ि

ware | तयेति | यक्राराच्नयोारपेत्ितं सादृश्यं दष्यति। aa होति ॥ पाय रवादिग्यारो Blew खव्येवेाक्तं। यारबोहदि- व्यादोतुनोक्तं। तथा च तच Breve कथं टदद्छरोकरणनि- area | चयाणमिति ॥ ष्घन्तभ्न्िमाकाण्स्तरदन्तः प्रतिष्ठा लाकास्तेन War इवेति wary) गिस्णदिति)॥ श्यर्न्यादोनां गिस्णादिति संवगविद्यायां wea) सामक्टाकते खगौ लाक efe खगलाकत्वन सामवेदस्य संस्ततत्व{दिति द्ेतुमद्द | सखगति॥ यजमा खाषहाखधादिनेति यावत अध्यात्ममधिलाक- मधिदवमधिक्द्श्च नामाकच्तरापासनमक्ता तत्पला्तिमवतारं व्याकराति। Salata i

@

भाः

Bo

शटुग्वेद्स्थं दुग्धेञस्मे वाग्दोहं या वाचा ae अनुवाननादरा भवति य खतान्येवं विद्वानु्ी- थाक्षराण्युपास्त Sag इति Uv ti

ग्वेद स्थग्टच्यस्पटत्वात्वानः | उद्गीयाचरोपाखनफल मधनेच्यते दुग्धे STAR खाधकाय।कासा वाक्‌ कंदं कोऽप दाद TTS | AT वाचा दाः ग्वेदादिशन्द- ara फलमित्यभिप्रायस्तद्ाचा Sree खयमेव वाग्दोग्धि च्रत्मानमेव देग्धि किञ्चान्नवान्‌ प्रभूतानेऽनादख दीप्ना्िभंवति य एतानि. यथेक्तानि एवं खयोक्तगणन्यु- द्गोयाचराणि विदान्सन्नपास्ते wate दृति ॥

या वाचा दो रत्य षष्टो कम्मणि wea | तमेव ques प्रकटयति | चटग्वेदादीति ॥ vara फलं खाघीनोाखाश्यतच्तमत्यं तद्‌्नायासेनास्य सम्भवतीत्यर्थः तदिति प्रुतफलपरामर्णः | षष्टी पुव्वेवत्‌ | तमिति दोद्धाक्तिः। वाच ख्व ददे awa कर्टत्वच्ेत्याद् | च्यात्मानमेवेति॥ सा ewan सा वागेव सा चात्मानमेव तं sane याजना | यथोक्तानि पाणवागन्नादि- रूपत्वेनेक्तानीति यावत्‌। ययोक्तगुणन्युल्यान्िरुणस्थित्यादि- धम्मेकानीव्यर्घः। उद्रीधाच्तसणोत्युक्तं विष्ेवणानु वादन स्फट- यति | sera स्तीति | se cad रूपस्य नास्नाऽच्तसणेति यावत्‌ । वागादिसम्दिफलकमपासनसुपदिश्य फलसम्टद्धियन पकारेण भवलि तत्बकार HTT सव्वकाम्यापासनप्रषश्चतं पस fea विधीयत care | wa खल्विति | वागादिसम्रद्धिफसका- पासनानन्तय्य॑म घणन्दायः। वच्छमाणापासनानां सन्वंकाम्ापा- सनाश्रवत्वद्योतनायं खटख्षिद्यक्तं |

YT

> अथ खल्वाशीःसमृदिर्पसरणानीव्युपासीत येन सामा MTL स्यातस्सामेापघावेत्‌ ५ ४५१ यस्यामृचि तामृचं यदार्षेयं तमृषिं या द्‌वताम- भिद्टायन्स्यात्नां देवतामुपधावेत्‌ ५४१ येन दन्द सा CTU a उपघावेयेन TA ATTA: स्यात्‌ तरुस्ताममुपघावेत्‌ ५१०१

8 क । कि AN Hes Meh nt nisin

भाग श्रय खल्‌ ददानोमाशीःसग्टद्धिराशिषः stare wafy- यया भवेन्तदुच्यत दति वाक्यशषः । उपमरणान्य॒पमन्त- व्यान्युपगन्तव्यानि स्येयानीत्ययः | कथमित्यपामोत एवम्‌ - पासीत तद्यथा येन way विशेखेण waa wf करि- Bq -स्याद्धवेदुद्भाता तत्सामेपघावेदुपस्मरेखिन्तयेद्‌त्प- त्यादिभिः | यस्याण्टचि तत्साम ताञ्चचे उपधावेर्‌वता- दिभिः! यद्यं साम ayia यां देवतामभिषटोगयन्‌ स्यात्तां देवतामुपधावेत्‌ । येन ङन्दसा गायच्याद्िना ar- WT AUTH उपधावेत्‌ येन स्ताव्यमाणःस्यात्‌ स्तामेन।

चा प्रासङिकतवं द्यति! ङ्दानीमिति॥ कामषान्द्‌ःफसलविषयः, तच्छब्दः प्रकारश्ानपरामण्ं उच्यते विधीयते सत्यर्थः ॥ ध्यान- प्रकारः wanes विशदयति | कथम्मित्याहदिना ॥ डतिश्णन्दार्थ- मभिनयति | खवमिति॥ र्वं शब्दा्यसृद्‌ाहस्यनिखतया स्प््ट- यति । wate ॥ उत्पत्यादिमिसिव्यादिशब्देन छन्देष्देवतादि- Read देवतादिभिस्स्त्िदिपदेनार्षयारियष्टः। गायन्यादिनेत्या- दिपदमुण्णिगनुष्ुव्बद्त्यादिसंग्रद्ाथं। चिरत्पच्चदण््‌ सप्तदश्र TH- विंश् इति प्रसिडः सामयामे ara: 1

Ba

° या दिशभभिष्ट्यन्स्याता{दिशमु पघावेत्‌ ५१११ आत्मानमन्तत उपसृत्य स्तुवत कामं ध्यायन्‌- CAAA द यदस्मै स॒ कामः yea यत्कामः स्तुवीतेति यत्कामः स्तुवीतेति ॥ १२4 ३१ त॒तीयस्य तृतीयः खण्डः ५

भा० स्तामाङ्गफलस्य कटठगाभित्वादात्मनेपदं स्ताग्यमाण दति) तं स्ताममुपघावेत्‌ । यां fed स्त्यमाणः स्यात्तां

दिशमपघावेद्धिष्ठाचादिभिः । श्राव्मानसमङ्गाता खं रूपं गाचनामादिभिः सामादोन्‌ करमेण खञ्चात्मानम- न्तताऽन्ते Bae स्तुवीत । कामं ध्यायन्नप्रषन्चः

सखरोष्णव्यच्ञनादिभ्यः प्रमादमकंव्वंस्तताऽभ्याखः चिम्रमेव ह यद्यचास्मा एवंविदे स कामः सग्डद्योत wafe

. को लाजा मि भजय ति = ज हतः ननमय व ediianaasnnmmsm ented

ajo च्चात्मनेपद्प्रयागपतिपन्नमथमाद्। Grarsfa ॥ यच कट- गासि फलं तच्रात्मनेपद्‌ः प्रयुज्यते पूते च स्ताष्यमाण Taras. यद्‌ दश्यते तस्मादेतत्फस्य क्ट गामित्वं गम्यते BHI पून्वात्तर- यास्व परस्मपदप्रयोगपसङ्गादिवययः | यां दिशममात्धाभि- qa: । स्ताष्यन्देवताविग्ेषमिति ta: | यधिषरूाद् प्षब्देनन््रा- दयो गच्यन्ते।व्यादिषद तत्तर्दिगयस्थितासाधारगयम्मंसङ् wee | च्छात्मानं स्वरूपं गोाच्ादिभिर्पस्ट्व्याद्वाता adidfa सम्बन्धः| wafetufcanifena qurmmfeawd | waa xa- midary | सामादोनिति ॥ gern सामादीन्‌ qarawa भोमेया wiat तदवसाने खान्मानमपि सचिन्याणेच्तितिफलमन्‌- सन्द्धानः खरादिम्यः प्रमादमवुव्वमुद्राता स्तवोतेति याजना यच RAUUAKIAT UMA at स्ताता भवति aa त्िप्रमे-

it

५०

उ ॐभित्येतदक्षरमुपासीतामिति दयुद्धायति a स्योपयाख्यानं ¶ 9 0 देवावेमृव्यार्चिभ्यततस्रयीं विद्यां ofan

भ्‌

ure गच्छेत्काऽचतैः यत्कामः सन्‌ watafa दिरुक्तिरा- द्राया॥२॥

ॐ भित्येतदित्यादि प्रखतस्वा्तरस्य पुनरुपादानं TRE याचराद्यपासनान्तरितलादन्यत्र WRT माभूदित्येवमथं म्रकतस्यैवाचरस्याग्टताभयगणएविणिषस्छापासनं विघात- व्यमित्यारम्भः | मित्यादि arena) fat वे war मारकादिभ्यतः किं कतवन्त saudi चयो रिदा anfafed करौ प्राविशन्‌ प्रविष्टवन्तः वंदधिकं कमां भ्रारग्वन्त TH: | तन्मृत्यास्ताणं मन्यमानाः ॥

TaN कदम MAL क कोण नि पि ते scat ht“, मिति, >" तय पि, NT ARN

Slo वास्मे स सकामः समर्धि गच्छत्‌ यत्तामःसन्‌ यः AA Aaa: | . उ तिग्रब्दः प्रासङ्धिकापासनसमाप्य्थः॥२॥ . प्रासङ्धिकं fear प्रसतमनसन्धत्ते | ofaadafeaieita ॥ एनरुपादानस्य AAMAS | उदरीर्याति ॥ wifeswsaq Your क्तान्यपासनानि wad | उदद्रौयस्य avafeamignca- विच्छेदशङ्गा्यां| तताऽन्यस्मि्नय प्रसङ्गः स्यात्‌ ख माश्चुदिन्धेवमरं पनरूपादानमित्यथः। देवा वे ग्रत्धेप्स्त्यादस्तात्प्भमाद््‌ | प्ररसत- स्येति ॥ सत्तस्व्याख्यानप्राप्तावनवादभागः ware ek श्या{मत्या- दीति ॥ देवास ष्व BAMA व्याख्याता दवः मास्कादाचखरा- aga: सकाशादिति यावत्‌ ॥ वायं कम्मण प्रवेगा नाम ante | वदिर्क्सिति॥ तदिति वदिकं कम्माच्यते ते er भिस्त्यादि व्याचष्ट | feta

ey °

HT?

{To

५९ ध सा छन्दस्त्वं ५२ ¶ तानु तत्र Hey मस्स्यमु-8 दवे परिपश्येदेवं प््यपभ्यदचि सा अक्षरम्‌

किञ्च ते कम्मेखविनियक्तेः ₹छन्दोभिमन्तेजृप्मफषि Hee AAT HAAS ITI दादितक्न्तायदय स्मादभिमन्तैराच्छादयन्तस्वखा SETA मन्त्राणं छान्द नाच्छन्दस्लं प्रसिद्धमेव । तांस्तत्र देवान्‌ क््मपरगन्युव्यु येया लाके मत्छघातके मव्छमदके नातिगमभीरे परि- पथ्येदड्रिदकसरावेपायसाध्यं मन्यमान एवं qaquey- वान्‌ ग्टल्युः। कम्मत्तयोपायसाय्यान्‌ देवान्‌ मेनं cae | रास देवान्ददर्भव्युच्यते। चि साभि asfy | worst सामसम्बस्िकम्मणीत्यथं; ॥

न त) किन ०१५५७००१००१ lone [0 7 ee

न दि सव्वं wan aaa वि नियज्यन्ते | तथा चैकस्मिन्‌ कम्म wast विनियक्तान्‌ मन्त्रान्‌ feat कम्मेन्तरेष्यवष्ि- जंपादि कुव्वन्तः खात्मानं द वाश्डादितवन्तः। THA BATALI तेषामित्ययेः | तेषां छन्दा {िभ्खाद तत्वे छन्दसा च्छन्द स्लप्रकार- मभिनयति। तस्मादिति ॥ कम्मानुतिषूतां देवानां खल्युवध्यता न व्याखत्तेव्याद्। तानिनि॥ atta वेदिककम्मधासम्भाक्तिः। उ Way | यथोक्तकम्मपरानपि arae: पय्धेपश्यदिति सम्बन्धः ॥ कम्भणां ग्यद्युपद्मोाचस्त्वं टदृद्ान्तनाद । यथेति ॥ द्ाछान्तिकभागस्य विव्तितमयं zetia | म्दयरिति।॥ दण्डा. न्तिके च्तुद्धोदकस्यानीयं fi स्यादिति wages दश्यति | क्रासाविव्यादिना | ऋगादीनां निव्यव्न च्तयाभावात्र Ware- audigy विवच्ितम्थ॑माद | ऋगिति ॥ कम्मयाख छतकत्वन फलतः खरू्पतच्य afaa धसिद्धेति Ha || न्दु: परिद्ारापयमपदिभशति॥

UR

ऊ तेन वित्वेाङ्गा चः सामा यलज्ुषः स्वरमेव प्राविशन्‌ 1३१ यदा वा चमाप्रोस्येभिव्येवा- तिस्वरुव्येव सामेवं ACI उ स्वरा यदेत- द्षरमेतदमृत्तमभयं तत्प्रविश्य देवा अमृता अभया जभवन्‌ ^ ४

भा तेन्‌ देवा वैदिकेन कर्मण WHAT शुद्धात्मानः सन्ता ग्टत्याखिकीषिंतं विदितवन्तः। विदिता च. तदुद्धखा च्ावृत्ताः कर्मभ्यः चः VTA यजुषः चछग्यज्‌ःमामसम्बद्धा- SCE Waa: 1 तेन HAUT Banaras प्रति निराशास्तदपास्यामूताभयगणएमन्तरं winfed प्रावि- waa प्रविष्टवन्तः) ॐकारोापासनपराः संवृत्ताः1 एव- शव्दाऽवधारणाथः सन्‌ सम्रचयप्रतिषेधार्थः | तदुपासन- पराः संव॒न्ता TAU: | कथं पुनः खरशन्दवाच्यत्मक्तरस्ये त्युच्यते। यदा वै च्छच मा प्नात्योमित्येवातिसरत्येवं मामैवं

Bo Fa Say इत्यादिना AAA: VAMITESI BCU सत्यर्थः सव्वंकम्मंसङ्दायः कम्मभ्य इति बडवचनं। ऋवेदिककम्मत्धयागस्य कम्मिय्वपि सिद्धत्वादहदिककम्मत्यागाथ विशिनिखि | ट्व सति ॥ कम्मत्यागमाचात्वतकछृत्य तश्र वारयति | तेनति ॥ किन्तदच्तर्‌ः तदाद | ऊकारति ॥ उद्‌ात्ताददिरूपत्वाभवादत्तस्स्य न सखर- nu<afaarnag परिहरति aufaaifear ॥ ट्घमार्नात्य- ध्ययनेन खाधीनं acide: | अतिखरत्यति्येनादर्धियेवा- स्यतीति यावत्‌ ॥ ऋग्यनुःसाघ्नां प्रत्यक्रमेंष्काराचार्ण्दारेगे-

५८

Se सय रतदव विद्वानक्षरं प्रणाव्ये्द्‌वाक्षरर्ध र्वरमम्रतमभयं प्रविशति acta यदमृता देवास्तदमृता भवतति ५५१५ तृतीयस्य चतुथः खण्डः १६१

areas: | एष एव उ BU । arse यदेतदच्रमेतद- मृतममयं तत्‌प्रविश्ब यथयागृणमेवामता अभयाखाम- वन्देवाः ।

स याजन्योाऽपि देववदेवैतदच्रमेवममताभयगुणं विद्धान्‌ प्रति स्ताति उपासनमेव चाच सतिरभिप्रेता स तचै- वेतदेवाच्चरं सखरममतमभयं प्रविशति तत्‌ प्रविण्य च राज- कूलं प्रविष्टानामिव राञ्ञेऽन्तरङ्गवद्दिरङ्गतावन्न परस्य जद्मणेऽन्तरङ्गवदिरङ्गताविगेषः । किन्तदिं यद्मता देवा येनामुतव्ेन यद्मुता wae तेनेवाम॒तवेन विशिष्टस्तद्‌ मृता भवति न न्युनता नाप्यधिकेता ्रमुतल दत्ययंः ॥

॥

बासिदशनादिव्यतिशएब्दाथंः । उ शब्दोाऽपिपय्योयः | सम्मतिपनच्र- खरवदितिदरन्ताथंः॥

(° ष्यम्टतमभयं तथाविधब्रह्यप्रतीकत्वादिव्धयेः | तत्‌ प्रविश्य AAI तद्यानं Asa: ॥ मवतु देवानानेवमखाकन्तु किमा- यातमित्याणद्खयाद। स योा<न्याऽपीति ॥ सजगर प्रतिष्टस्य विग्र खद्श्रनाद्च्तरः प्रविद््स्यापि we fate: enfearmgry | तत्‌ ufaifa | चयम्रतत्वेन fafrar «fa ea ya |

९८

+ अथ खल य उद्धः सत रण्वा चः OTe]: स उदरी इव्यसा वा आदित्य उद्गीथ CY प्रणव ऊर्मिति देष स्वरनेति १५११

ताना मेमतः भि भि नयाम ोधतभयछजन , णो पिनि थम

प्राणादित्यदृष्टिविश्टिसेद्गोयसापामनमुक्तमेवानूद्य प्रणवेद्रीययेोारेकलत्वं war तस्मिन्‌ प्राणएरशफिभेद्‌ गणएवि- श््टद्षाऽकरस्योपासनमनेकपुचफलमिद्‌्यनों वक्तव्यमि- त्यारम्यते। WA खल य उन्नीयः म AWA AH IAT यश प्रणवस्तेषां स एव ान्दोाग्य उङ़्ीयगन्द्‌वाच्येऽती वादित्य उद्धीय एष प्रणवः पम्रण्वशन्द्वाच्याऽपि सर एव बङ्चानां नान्य उदङ्गौीयख्ादित्यःकयंउङ्गोयाख्यमन्तरमे- मित्येतदरेष fe यस्मात्‌ स्वरनुचारयन्रनेकायव्वाद्धाद्रनां | चअरयवा खरन्‌ गच्छन्नेति अताऽसावृङ्गोयः सविता ui

HT?

६५ deine. 24 केकीति) anpamiaennaralanetnnbadsity

Ue _ खण्डान्तरस्य तात्पय्यमाद् | प्रागादिद्येति ॥ प्रयवस्सोद्रौचस्य चकात्वं छत्वा तस्मिन्‌ सत्यथ्यात्मं प्रण्द्य्रत्थिदवतमप्दिचट्णाच विश्दखस्याद्नोयस्य यदुपासनमक्तं तदेवानद्यं निन्दित्वा पागार्ना स्प्मीनां च मेद wa गरगास्तदिशश्ख्टि््ा तस्यवाद्रीयावयवस्या- च्तस्सयानकयुचफलमुपासनमनेन Ua वक्व्यमिन्यत्तरोा ay सम्प्रति प्स्त्यत KOU | ष्चम्रताभवगुण्रकाच्सेापासमानन्तय्ये- मयण्रब्टाथः | प्रगवोद्रीययेोरेकत्ये वेदिकप्रसिद्धिप्रदण्ःनार्यं खल्तित्युत्तं | तयोारेकत्वसुक्का च्ादि्धदण्य्राद्वायपपाज्तिसिक्ता- मनुवदति | असाविति ॥ उद्रीयादिव्ययारेकत्वं धस्रपुन्वंकमुप- पादयति sate xarfart yy उ्वास्यम्रेतोप्ति सम्बन्धः + सखरते- गत्यथ त्वात्कयमृब्वार्यत्नित्यच्यते तचा | व्यनेकाथेत्वादिति॥

५१५

So way रूवाहममभ्यगासिषं तस्मान्मम च्वभे- काऽसीति द काषीतकिः पुच्मुवाच coved पय्यवेयाददहवा वे ते भविष्यनीत्यधिद्‌वतं wu २ †^ MILA य इवायं मुख्यः प्राणस्तमुद्नोथ- मुपासीताभिति देष स्वरनेति a 3 ५

भा तमेतस्‌ एवादमन्यगासिपमाभिमुख्येन गीतवानख्या- दित्यरम्म्यमेदं wat ध्यानं कतवानस्मोत्य्थस्तेन aq कारणान्मम लमेकोाऽसि aa ofa द कीघीतकि; कुषौतक- स्यापत्यं कोषौतकिः पुचमृवाचाक्तवान्‌। चरने रण्योनादि- त्यच्च ua लं पय्थावन्तंयात्पव्योवन्तयेव्य्यैः iat यागा- देवं बद्वा वैते तव पुचा भविव्यन्तीत्यधिरैवं। अयानन्त- रमध्यात्ममच्यते।य एवायं मुख्यः आणएस्तमद्गीयम्‌पासोते- त्यादि । तया पूव्वैवदभिति wa artista सखरन्नैव्यो- fafa want कुव्वैन्निव वागादिप्रटत्य्मेते,त्यशैः । are गच्छन्‌ सविता प्राणिनां प्ररत्ययमा{ित्यनु्तां कुव्वंभिव गच्छति तस्मादोङ्गास्त्वं सवितुरिव्यादइ | च्ययवेधादिना ॥ सादित्य- eqiqiuqui<eaay निन्दति। तमेतमिति। निन्दापलं दश यति। waxfay पय्यावत्तयादिति प्रथमपुरुषे gaara किमिति मध्यमपुरुष व्याख्या यते तचादद | त्वं योगादिति ॥ यु्मद्युपपदे मध्य- मपुरुषविधानादित्यथंः ॥ रुभ्सिभेदगुण्डश्िविर्ष्िद्रीयोपा- सनस्य wa कथयति। wafafa | वच्छमायेऽध्यात्सब्‌दसमाघा- ardaa | देवताविषयं दणश्रनमुपसं दरति, इव्यधिदेवतमिति॥ च्यध्यात्मप्राण्णतयोद्रौयापास्िम॒क्तामन्‌वदति । चेत्यादिना | काथं

प्राणेद्रीययेरेकत्वमित्याश्रङ्या द | तयेति ॥ यया पाणिनां पटत्य- येमामित्यनन्तां कुन्व्निवादिग्ये गच्छतोग्युक्तं तद्वदिति यावत्‌॥

x)

५६ Say र्वादमभ्यगासिपं तस्मान्मम स्वभवेो ऽसीति द्‌ केषीतकिः पुत्रमुवाच प्राणस्त्वं भूमा- नमभिगायताद्हवा मे भविष्यनति ४ ५

EN Ai eR STE RY ANE re ne

सले घाः ; WITS TT मान्न नदि मरणकाले BAST: समोपस्याः प्राणस्योद्धरणं

च्छा

waif | एतत्सामान्याद्‌ादित्येऽप्याङ्कर ए मन्नामा द्रष्टव्यं | एवम्‌ एवादहमभ्यगासिषमित्यादि पून्नैवदेव श्रते AMAT aay” प्राणं भेद्गणएविशिष्टमद्रीयं पश्यन्‌ भूमानं मनसाऽभिगायतात्‌ । पूव्ववद्‌वन्त Gaya: । बदवेा वे मे मम पुत्रा मविव्यन्तीत्येवमभिप्रायः सन्नित्यर्थः । म्राणणदित्येकलेङीयदृषटेरेकपत्त्फलदेपपेणएणपेादि TATE: स्मिप्राणमेदद्ृष्टेः कन्तव्यता चाद्यते ऽस्मिन्‌ काण्डे बदध- पच्रफलत्वाथं ॥

OEE NCL: क, 0 , ८ ता 1 आ 7 ए" ।

उक्तमेव व्यतिरकद्ारा स्फारयति। न Wife + सुमुधुसमी पवत्तिना बन्धवो मरणकाले प्रायस्य वागह्दिष्यच्ययमनन्ना करणं aq जानन्ति। तथाच्च जौवदवस्यायाम{सिति तदनन्ना- वश्राद्व GNA प्ररलतिरालच्यते} तस्मात्मागस्यानश्चामाच- मोङ्र्गमित्यथंः। प्राणादिव्ययोार्ध्यात्माधिदवतयोर्द्यौयत्वावि शसात्ाणवद्‌ादित्धेऽप्यन॒न््ामात्रमोद्धरयामवघयमि्याष् | र्त. त्सामान्धादिति॥ प्रार्ट्शोक्तामद्धीसापास्तिं fabear faafa तामपास्तिसिन्यस्यते | खतम cafe yo wary aweartafata यावत्‌ | भय्यमपरुषे TAH ewe qafanacsfa wqaay-

Ha दुरन्वयं व्यावत्तयति । पृव्ववददिति ॥ wawefefa न्द्ाद्वारा प्रधानाप्ासनं सफानमप्रसं एर) प्राखव्यादिना॥,

ॐ .

भाग

Glo

५७

अथ खन्‌ य SAT: T AMAT यः प्रणवः स samy इति हतृषदनादवापि दुरुदौीथमनु- समाह्‌ रतोत्यनुसमाह रतीति ५५१ तृतीयस्य पमः खण्डः? ५१

रोगि थि ome tee eee

श्रथ ae य उद्रीय इत्यादिप्रणवेङ्गोधेकलद ग्नम तदधैतत्फलम्‌ च्यते | दाटषदनाद्धाता awe: शंसति तत स्थानं इादषदनं दाचात्कम्णः सम्यक्‌ मयुक्तादित्य्थंः । न fe देशमाचात्फलमाद्न्तु शव्यं किन्तद्ध एवापि <x- ald दुटमङ्गीतमुद्भानं wa उङ्गाचा खकस्मणि चतं छत- मित्यथंस्तदनसमादरत्यन्‌ सन्धत्त ce: । fafa धातुवेषम्यश्मीकरणएमिति ॥ ५॥

[रिं

पून्बात्तस्यामरखययार्सङ्ग faa तात्पश्यप्रद्‌णशनपव्वंकमत्त- रयस्यमवतस् बयाकसति। व्यभव्यादिना॥ मन यथाखतं स्थानं ्ाटपद्नं कि नेष्यत तचादधे | न प्ति ॥ दाचात्कम्मये यत्फ़लमादधियते तव्रस्मपूव्वकमविषेयता दशयति । निनद. त्यादिना ॥ निपातदयमवधास्णातिग्रयफलकं क्रियापद्‌नसम्ब- wa) aque निषानन्तरुभावतया नेतव्यः | Teas स्प्र्टयति | उद्ाचेति ॥ कथमन्यनिष्टत्कम्भेणाऽप्यच पलमा- wa wafaatreny | चिकित्सयति ॥ sere aware) धकत्व वि क्नानमादहस्याव्यामा{दिक anata we wd rare RU PIR प्रयुक्ठात्प्रणव।त्रतिसन्द्धाती थः ॥ ५ ।

cy ©

ष्पा

yee

SAA: साम तदेतदेतस्यामृच्यध्यूदष साम ATE MEATY साम गीयते इयमेव साऽ्िरमस्त-

येदान सव्वैफलसम्पत्ययमद्गीथस्यापासनान्तरं वि- धित्छते। cada एथिब्युक्‌ । रचि एयिवोदृषटिः aren aura: साम । सान्यपिदृ्िः। कयं प्रथिवयभ्ारक्यामत- मिति | उच्यते। तदेतदम्यास्यं सारतां wears ध्यूटमधिगतसुपरि भावेन स्थितमित्यर्धः । उवीव ara AMSA एव कारणादृच्यध्यृढमेव साम waa Tar मपिसामभेः) यया च चक्छामनी नाव्यन्तमिनेऽन्योन्यं तथेत एथिखग्रो ॥

त) Ti ST OED = नादा = चिणि ERGY GRIT भका SEAS fe EEN दौ OR नौ = चयो त्मनः भके % वैषि ae fe ie । wi

इयमेवेत्यादसन्दभस्य. aware | यथेति ॥ wate स्थकद्‌शविषयप्रसनोापद्‌ष्नन्तरमवसरे प्राप्त sarfasrat- दावधिक्तसख समग्रशखय्यप्राद्यधंमधिद्‌ वाध्यात्मविभागनोदरौय- विषयमेवापृव्यमपासनमस्सिन uy faurqtacfaae: | तच तदङ्गभुतमपास्नसाद्‌ा विदधाति। caaala | vfuanreetz- स्च AT कम्माद्ःस् सस्त्तव्त्वा{दिरत्याभिपेत्यादइ । wulfa ॥ wh यथा एयिवोदद्िरनन्तरवाव्ये विदिता ताभिः सामे- aatfuete: सानि विधीयते पृल्यवदिव्याद। तयेति | was एथिव्याः सामत्वासेर्परसिद्धनिति wed) कथमिति ॥ ऋटक्‌- सामत्व[सिदधिसिव्युत्तरमाद् | उच्यत इति ॥ तयोाराधाराधेय- भावे गमकं दशयति। तस्मादिति । चटति एयिवीदणिः arfa ulluctetiaqa देत्न्तस्मा। wat चेति।

पष्ट

° त्ताम !११ अन्तरिप्षमेवग्वायुः साम तदेतदे- तस्याम्‌ चध्यूढश साम तस्माद्यध्यू छ साम गीय- तेऽ्तरिप्षमेव सा वायुरमस्तत्साम 1 2 1 AIR वगादित्यः साभ तदेतदेतस्यामृचध्यूदश्टः साम तस्मादचयध्यूढ श साम गीयते यारेव' साऽऽ्दिव्येऽ TAIT 1 ३ 1 नक्ष्राण्येवकृन्द्रमाः साम तदे- तस्यामृच्यध्यूद श साम तस्मादयध्यूदश्ं साम गी- यते नक्षत्राण्येव सा चन्द्रमा यमस्तत्साम 1 ४ 1 अथ यदेतदादित्यस्य णुकं भाः HTT Aes

भिनति i ee

ae क्थयमियमेवष्यिवीसा सामनाभमद्धंशब्दवाच्या दत- राद्धंशन्दवस्च्याऽभिरमस्तदेतत्युथिव्यिदयं सामेकणश- ब्दामिघेयवमापन्नं साम । तस्मानान्योन्यं भिं एयिवय्ि- दयं नित्यसंश्चिष्टम्टक्यामनो इव । तस्माच प्रथिव्यम्योाः waa aE: | सामाक्रयोा; ufuafyefufaur-

| 1 le ER LS SY RN

ae एयिव्यग्न्योरव्यन्तमेदाभावं waged प्रकटयति । wafa- त्यादिना ॥ कम्माङ्याः सद धपयोागाटरक्स।मयारन्धान्यमव्य- मिचासान्रात्यन्तमदस्तया एधिव्यगन्येस्प्येकणन्द्‌ वाच्त्वाद्नाव्यन्तं भिच्रतेव्य्यः | तयोस्त्यन्तमेदाभावे पलितमाश्। तसम्राञ्चेति। एशथिवो साणश्न्द्वाच्ा स्त्रीत्वादमिरमः पुंस्वादिति naa । पच्ठान्तरमस्थाप्याङ्ोकराति | सामन्तस्योरिति॥ कथं पुनन. च्तचयपय्थाय तदेतदेतस्यामित्यादि aaa दि away चनच्रमसः fafaca wre | नच्तचाणभिति ॥ नच्तृचाधिपन्धान्तदुपशि- भावेन wae: स्थितेरिव्यतः ware: | नश्ठचसदितं चन््र॑मसं

६

उ. परः कृष्णं तत्साम तदेतदेत्तस्यामृखध्यूढ साम्‌

HT

च्छा

o

तस्मादच्यध्यूढश साम WAT \ ५१ जथ यदेवै- तदादि व्यस्य TH UT: HT UIST यौनं परः कृष्ण

(*

तदमस्तत्सामाथ य रटषेाऽनरादित्ये हिरण्मयः

नार्यसियमेव सािरम दति कोचित्‌ अनन्तरिक्तमेवग्वायुः सामेत्यादि पृच्ववत्‌ 1 नच्चचाएणमधिपतिखन्धमा । wa: स साम । अय यदेतदादित्यस्य शक्र भाः शक्ता दीति: सेवकं । श्रय यद्‌ादित्ये नीलं परः कृष्णं परोऽतिश्येनं Hoy तत्साम । तद्धोकान्तस माद्ितदृे दश्यते अत- Wad भाःशक्तरुष्णले सा WARY साय) WA a एषो ऽन्तरादित्ये श्रादित्यस्यान्तभ॑ष्ये farmed: दिरएसय ca fexcwmar afe सुबण्विकारत्वं देवस्य सम्भ-

2, et wo Le 1 त 1 anion

Wiese स शब्दः | अष्ापासनानि का्मिचिदुक्रा ताटमेवा- पासनान्तरमादच | प्यति ॥ ्पादिव्यस्य मण्डलात्मना aay We दश्यते टचि aes: कन्षव्येत्ययः॥

तदेव रूपं विर्न | भाड्ति॥ तामेव Bras | अक्ता दीप्तिसस्ति ॥ चि यथः पून्वाक्तरूपटष्टिस्तया सानि वच्छमण- रूपटष्टिरनषटेयेत्याद् | व्येति | नन्वादिव्ये रौलावदतिश््यं

tay नास्मामिसर्नुभूयते sare | तद्धीति॥ TAA समा- frat शस्संखता यस्य elewarea निरतिशयं ana दृश्यते तथा waefe: ata fagawu: |. wa ueaqafear- द स्तात्पय्यमाह | ad रवति | खद्कापासनानि समाप्यानन्तर- माधिदविकीं प्रघामापास्रनां विवत्तृरुपास्यखरूपमपन्यस्यति। च्पयें्धादिना ॥ किमिति द्िस्णमयपदम॒पमायं व्याख्यायते ॥ दहिस्णविकारत्वमेवाच faafad fa न स्यादिःव्याणशङ्याद् |

९९

° पुरुषा द्यते दह्िरण्यश्मग्रुरण्यकेश अप्र णखात्स्चे ख्व सुवणीः 1 € 1 तस्य यथा कप्यासं पुण्टरीकमेवमक्िणौ तस्योदिति नामस og

wre वति चक्‌्सामगेष्णत्वापद्तपाश्नलासम्भवात्‌ | नदि सैव ऽचेतने पाभ्मादिप्रात्चिरस्ति येन प्रतिषिध्येत wag चा- यणात्‌ | अता ATTA एव ह्दिर ण्स यशब्द च्या ति््मैय THIS: Ws i

उत्तरोष्वपि समाना याजना । wea: पुरि श्यनात्पू- रयतिवा सखेनात्मना जगदिति ova निवत्त चक्तभिःसखमा- दित चताभिन॑द्यचय्यादिसाधनापेचेस्तजखिनाऽपि wR शादयः छृष्णाः स्युरित्यतेा विशिनष्टि । दिरण्य्सग्यददि- रण्यकेश इति॥ च्येातिमयान्येवाख्य wate arse

` मम

म gE

qo न हीति | अखपद्तपाप्त्वासम्भव argafa । न दौत्धाद्दिना॥ पपादीत्याहदिपदं तत्काय्यत्वसङदाथ | faq चत्तष्यपास्ये परुषे सुवणविकारस्याय्ददणाङक््णमव हशदिररमयपदमित्याद्। wey पति ॥ न च तचाप्यातिदशिकिं तद्य च्टकसामगयपात्वादिना aizna तिरोाघलत्तस्मादायमेव दिस्ण्मयमपदभिव्यपसंद्टरति। wa इति॥ दिस्ण्ण्सखरित्यादिविशेघयेष्वपि तुल्यं ओणत्वमिव्या | उन्तरेव्वरपौति ॥ नन्वादिग्यादिमण्डसे waar नास्नाभिदेग्यते aay | नजिटत्तचच्त॒भिंस्ति ॥ विश्ष्दिधिकास्णिमादिव्य- परुषदर्ष्रनसमुपपादयति | aad yo at ख्व स्वयं इति विशेषणदच्त्यारपि qaaamk ware | तखेति ॥ विग धमेव प्रख्रपुव्वेवां fancata | कषयर्मित्यादिना॥ यथा कप्या-

९९

Se सेभ्यः पाप्मभ्य उदित उदेति ट्‌ चव way: पाप्मभ्यो J CT वेद्‌ 1 ७\

[1 कि ' 0 1 म ee awe -

भाग्याप्रणखात्‌ प्रण्खो AAT नखाग्रेण WE सर्व्वः Wau cq भारूप TIE! 1 Aaa Wag: सखुवणवणंस्याप्यचणावंगेषः HY तस्य यथा क्पे्मकरस्यासः RUTH | आसेरूपवेश- नार्थस्य करणे ws कपिष्ट्ठान्ता येनेपविशति + war

स द्रव पुण्डरोकमत्यन्ततेजस्व्येवमस्य देवस्याचिणी॥ उपभितोपमलान्न हीनोापमा तस्येतंगणएविशिष्टस जाणमिरः नामादिति। कथं गोणएलै। स एष देवः waa: पाश्मभ्यः पाप्रना सहं तत्‌का््यभ्य TAU) य आत्मापदत- पाम्रेत्यादि वच्यति। उदित उत्‌ दत Dea दत्यथीऽताऽ

पिनोदोकििण मि = अनेमि)

क , [| 8. Ow

Se सवदावस्यितं पुण्डरीकं तया तरयाणि इति येजना॥ व्यास- ष्राब्द्निष्प्तिप्रकार खचयति। अासेरिति॥ wow wee विवत्ततितिमयं कथयति कपीति ॥ तस्य करगत्वं स्फपटयति। येनति॥ कपिः स यापिररान्तः कप्यास डति Ga: | पदार्थ मक्ता AMIUVATE | क्प्यास स्वेति ॥

निदीनेपमया देवस्य wad पदता तयारप्पि निद्धौनलवं aafee स्यादित्याश्द्याद | उपनमि्तेतति ॥ कप्यासगापमितं पुण्डरसोक तेनापमानेनापसितत्वाचदापाने निद्धोगापमानप्रयक्ता निद्धौनत्वमित्यः ॥ ययोक्तस्यादित्यपरुषस्य च्तेचन्तत्व श ङग व्याव- तत यितुं नाम व्पदिशति। तस्येति । नान्न मत्वं wererct व्युत्पादयति | कथमिद्यादिना ॥ तस्य न सर्न्वपाप्रोदयस्तत्कार्ययं- भक्तादित्याश्ड्याद | पप्रनेति ॥ ्ादिग्यद्दोचन्तेऽपि सर्व्व पाप्रादयः सम्भवति। awa देवान्पापं गच्छतीत्ति खते{सित्धा- गद्य परमात्सविषयवाक्यष्रषमुदाश्रति। व यात्मेति ॥ उक्तार्थं.

Ss ©

Te

®

aT

RR

TI साम च TOT तस्मादुदौधस्तस्मात्वै- वेाद्राततस्य हि गातास रषये चामुष्मात्पराच्चा

सावुन्नामा तमेवेगुएसम्पन्नरृन्नामानं यथोक्तेन मकारेण यो वेद्‌ सेऽप्येवमेवेदेल्युन्नच्छ्ति सव्वेभ्यः wm: । & रे द्रत्यवधारणार्थी निपातै । उदेत्देवेत्यर्थः॥

तयेद्गौयवं देवस्यादित्यादीनानिव विव.चतलत्वाद | Aa साम च गेष्णौ एयिवयाद्यक्तलचएे yan | सव्वात्मा fe देवः परापरलेाककामेशिटल्ाद्‌पपद्यते। एयथियन्या- दुक्सामगेष्णलवं सव्वयानिलाच1 यत एवमुन्नामा चासा- खक्सामगेष्णस्च तस्मादरक्यामगेष्णएलम्राप्तमुद्नौयलम्‌ च्यते

न भ = काणो INRIA RE Stee |, श , ' ee षि त ए. 1 78 1 111

यागोऽतःश््दाथः ॥ उपास्य परमात्मानमपन्यस्य तदु-पासर्ना दानीं सफलम्‌पन्यस्यति | तमेव राण्सम्पद्मिति॥ wana प्रकारेणन्नामानमिति सम्बन्धः॥ कथं परस्यापांसर्नमित्यपेच्ताया- aR सम्प्राद्येति द्यति | तस्छेत्याद्िना॥ यया<ऽदिव्यादीनमद्रौये सम्पाद्योपासनमच तिवच्छयते तथा पर मात्मनेाऽपि तच सम्म्ाद्यापासनं तिवच्ितत्वात्‌ सव्व॑क्‌सा- मात्मत्वमाद तस्येत्यादि वाक्यमित्यथः;॥ awa way युख- षस्य कथम्रगादिगेष्णत्वमित्याश्द्याद । सव्वोत्मेति ॥ परस्य सखार्स्येन सव्वात्मत्वाद्ाध्यानाधं' मण्डलावच्छेद्ादु-पपन्नम्टगादि- गप्णत्वित्ययःः | तचेव देतन्तरमाद | परापरेति ॥ सव्वात्मत्व साधयति) सव्वंयोनित्वादिति | सव्वेकारणत्वेन सव्यत्मत्वादगा- feria यक्तमेवेत्यधेः॥ तस्मादुःद्यौय इति वाक्यं योजयति | यत इति। ad सति तस्मादुद्रीथ इत्यनेन area Tae Wet- am नान्ना दवस्येच्यत इति योजना ॥ किमिति॥ परेोच्तनान्ना देवो व्यपदिस्यत xamy परोच्छमिया xa fe देवाः प्रत्यच्तहदिष-

६४

ॐ नाकास्तेषां चेष्टे देववामाना चत्यधिदे- TIN te UE tl त्॒तीयस्य षष्टः खण्डः ¶

भ ET भि मि TO नाभि IN ET LS VT URE SS | SAE प — ~~ om em em

भा ° qtray परोचप्रियत्वादवस्य awmieg(a दति । तस्माचेव देतारुद्रायतील्युन्ञाता 1 यस्नाद्येतस्य यथाक्तस्यानाना गाताऽखा अते युक्ता उद्भातेति नामप्रसिद्धिरुद्गातुः ॥ सएषदेव उन्नामायेचामप्मादादित्यात्पराञ्चः परा- WATE लाकास्तेषां लोाकानाद्ेष्टे न कवलमीशि- दतमेव च शब्दाद्धारयतिच सद्‌ाधारप्रथिवों द्याम॒ते- मामिदित्यादिमन्त्रवषछात्‌। किञ्च दवकामानाभिष्ट दत्ये- तद्‌ धिदवतं देवताविषयं दवस्ाङ्गीयस्य खरूपमक्तं ॥ ६॥

म ज १ प ane उपमाया)

(1 व 1 ira com untamed atte tia emia emeitataeitaeathal

ae उति श्ु्न्तरमासि्याष्। परोव्तपियत्वाद्दिति ॥ उन्नामत्वे देवस्योद्रातुरुद्राटत्वप्रसिद्धिं प्रमाययति। तस्मादिति॥ तच्छब्दं स्फटयति | यस्मादिति | प्ररुतस्येत्राम्ना देवस्यागानादिव्यतःश्र- Ta: | इद्रातुरुद्रातेति नमप्रसिद्धिरिति यक्षभित्तियोजनःा। सन्वपाप्रोदयलिङ्गत्तस्य चान्यचासम्भवात॥ च्छादिन्यान्तमंता देवः परात्मेद्युक्तं AAT दहदेत्न्तरमाष्ट। स wy xfay देवकामा- नामादित्यादुपरितनन्ाकष्वधिषातासय ये देवास्तेषां कामाः काम्यमानफलविश्षास्तषामिति यावत्‌ । न fe facy MAMAS पररस्मादन्यच सम्भवत्येव waryc स्ति यते- स्तिभावः । च्षाधिदेविकेपास््यानन्तर्यमयश्न्द्ार्यः | चटत्चि amet: सानि wiwefes adaaa WIATE | पध स्ति ॥ कथयम्टकसामयारिव वाक्प्रागयास्धरोपरसिखएनत्व तचरा | प्राण इति ॥ स्थानमान्त्वं व्यावत्तयति | aefa ॥ भाक्तार व्यावत्षयति। arate y छावात्मनः सामत्वे Sqarw | तत्स्यत्वादिति॥ wate sana: सितत्वार {चि सामवदि्र्य

९२.

So अथाध्यासमं वागेवर्कप्राणः साम तदेतस्याम्‌य- Lys साम AMIE MATS साम गीयते वागेव सा प्राणाभ्मस्तत्साम \११ चक्षरेवगीत्मा साम तदेतदेतस्याम्‌ MEW साम तस्मादच्ध्यूद साम Tad † Aa साऽऽत्माऽमस्तत्‌ साम 1२१ ग्रोत्मेवर्दुनः साम तदेतदेतस्यामृचध्यूढ साम तस्माद्च्यध्यूढ Y साम गीयते ! ATA सा मना ऽमस्तत्साम 1 ३१ अथ यदेतदष्णः WH भाः सेवगथ FAIA परः कृष्णं तत्साम तदेतदेत- TRIACS साम तस्मादच्यद श साम गीयते अथ YEA: YR भाः सेव साऽथ यलं परः कृष्णं तदमस्तत्साम १ ४१ अथ य ठउखषा$

भा. श्रयाघुनाध्यात्ममृच्यते | वागेवकीप्राणः साम श्रध- रोपरिग्धानत्सामान्यात्‌। भ्रण WICH SA सद वायुना वागेव सा प्राणाऽम इत्यादि पूव्वेवत्‌ | चचरेवक श्रात्मा साम खत्मेति erarar तन्ख्यलान्तसाम च्राचमेवङमनः समाम माचस्याधिष्टादत्वान्मनसः सामतं ॥

wie व्याधिदेविकापास्त्यानन्तय्ैमयणष्ट्दाथः ॥ चरचि atest: alfa वाग्डदट्टिख कत्तयेत्यच द्देतुमा् | watts ॥ कथयम्टक्‌ सामयोारस्वि वाकप्राण्योार्धसोपरिस्थानत्वं तचाद्ट | .प्राण ङ्ति॥ प्राणमाचत्वं यावन्तयति । सदेति ॥ भोक्तारः व्यावतचयति। mata | Baia सामत्वं Taare | तत्‌स्थत्यादिति। wats eraima: faamreta सामवदित्ययः।

९६

उ. रक्षिणि पुरुषा दृश्यते Vaasa तदु कथं तद्य ज्स्तङ़ढ तस्यैतस्य तदेव रूपं यदमुष्य रूपं यावमुष्य TH ते VT यनाम तनाम 1 ५१

भाग अरय यदेतद्‌च्छः शक्तं भाः सेवकं अथय यन्नीलं परः छष्णमा्दित्य Ta Sawyers तत्घाम | यय एषोा- ऽन्तरचिषि पुरुषा द्यते wad मेवगेध्यात्मं वागाचा घ्रथिव्याद्या चाधिदेवतं। प्रसिद्धा च चछक्‌ पाद्‌वद्धाऽचरा- त्मिका | तथा सामेाक्यसादचय्याद्वास्ताचं साम WHat SMITA! AUT यजुः सख्ादास्वघधावषडादि | waa वाग्धजुस्तत्स एव |

च्छा व्याध्यात्मिकानि कानिचिदष्पासनान्युक्तानन्तरः प्रकारा- न्तरेणाङ्ापासनमेव fafyaufeufa | येति॥ ware aq ya दश्यते टचि acts: कत्तव्येत्ययेः॥ तदेव रूपं विभि- afs भा इति ॥ wt पन्वाक्षरूपरस्थिवदच्छमाणरूपट- खिस्पि afa कत्तव्ये्धाद् । धयति} uwufaama सम धिगम्यमतिरुष्यरूपमुक्तं तया चच्तुःस्वपि टककछत्तीरधिखानं ताट- मूपसुपलभ्यते act: सानि कत्तवेत्धथेः। ष्वाध्यात्मिकप्रघानेा- मासनगेषत्वेनारङपासनान्युक्तानन्तरं प्रधानेपासनापिषयं द्र यति | येति ॥ दश्यत इति प्रयोगाच्छायात्मा{यसिन्याणश्द्धया। पुव्यंवदिति॥ यथा पृ्व॑म्मिच्राधिदेत्वके aa समर्{दितचेता- भिरादित्यपुरषस्य टश्यत्वमुक्तं तया चाच्तुषपुरषस्यापि विश््दि- धिकारिभिरेव टृश्यत्वमेदखव्यमिन्ययः | Baas वाक्ष््‌षवि- रधमभिप्रे्याहइ | सेवेति i awww वयाख्याता सा aaa ख्वपुरुष Law: | Ww न्यायं साम्न्यतिदिशत्ति। तयेति॥ य- क्किखित्साम cae सर्व YAR KAU! | ऋरक्‌सामष्रब्द्योारयो- न्तर मा | उकयेति | waata यददिति टद्ान्तस्तयाणशन्या यः |

ड्‌ Q

भा

द्धा.

६ ५५

स €ष ये BRIS AMAT चेष्टे

सव्वात्मकलात्सन्वयानिलाचेति द्यवाचाम warfe- WACUT । तद्भद्येति जयो वेदाः । तस्यैतस्य wera पुरुषस्य तदेव ूपमतिदि ्वते | किन्तद्यद म्॒यादि त्यपुरूषस् दिरण्मय द्रत्यादि यदधिदेवतमुक्रं यावमुग्य sour पव्वंणी तावेवास्यापि चाषस्य Far) यच्वामृव्य नामादिव्युद्धीय xfa च तदेवास्य नामस्थानभेद्‌ात्‌ रूपगणनामातिर्‌ शदौ- शिद्लविषयमेदव्पदेशाचादित्यचाच्ृषयरभद्‌ दति चेत्‌ | न। श्रमना श्रनेनेवेत्ये कस्ये भयात्मम्राघ्यनु पपत्तेः दिधाभा-

वेनापपद्यत इति चेत्‌ ¦ वच्छति दि स एकधा भवति feur

भवति इत्यादि! न । चेतनसेकस्य निरवयवलाद्धिधा-

कथग्टगाद्ात्मत्व waaay | सन्वात्मकत्वादिति | wwe परमात्समविषयं व्यावतन्तयन्यकग्णादित्य॒क्तन्धायेन चयो FEU SUT UAA CAVS Se | च्छायात्मना जडस्य व्याड ay wufsen दशयति 1 तस्येति ॥ किन्तदादिव्यपुखुषस्य रूपमित्यपेच्तायामाशे। श्िरस्वमय सत्धादीति ॥ तख नायं च्छायात्मेत्या | यावमृष्येति॥ नामातिदेश्याऽप्येतमपेद्भलयतीत्थाह। येति ॥ खादित्यचत्तुषयोारुपास्ययोभदादुपासनापि भिन्नेति प्रते | स्थागेति॥ ष्यादित्धमण्डलं चनच्त्छेति स्थाने fuaa रूपं शिरस्ण्मया दिर्णश्सख्रित्यादिकच्छगादिगष्णत्वादिगणः | उदि व्यादि नाम तेघामतिदशस्तस्येतस्य aca रूपमिव्यादिः। ये चासु ष्रात्पसाच्चो लाकास्तेषां We देवकामानां dafycad |; ये MARISTA लेाकात्तेषां WZ मनुव्यकामानां Derry | xaudifuenfauat भेदव्यपदेशः | व्यतखैत्योर्भदादुपास- aafa faranaare: 4

म ©

fe AAU तद्य दमे वीणाया गायन्त्येतं ते गायसि aaa धनसनयः 1 € 1

— ewer oe se [ 0 कन ~^ त, कन

त भन = १ = आः पी ॥ समसन भ-का नन जिम

भा०्भावानपपत्तेः। तस्प्ादध्यात्माधिद्‌वतसारेकत्वमेव | सत्त

eqrafae nt भेदकारणम्वाचा न तद्धृद्‌ावगमाय। किं

तरिं स्थानभेदराड़दाणङ्ा माग्डदित्येवम्यंः | स एष

To

चाच्षः पुरुषे ये चेतस्माद्‌ाध्यात्मिकाद्‌त्मन 15वाञ्चोाऽर्वा- wat लोकास्तेषां WW मनुय्यमम्बभ्धिनाच्च कामानां AMWAY दमे वीणायां गायन्ति गायकास्त एतमेव गायन्ति यस्मारोश्चरं गायन्ति तस्मात्ते घनसनया धनलाभयक्ता घनवन्त TAU ॥

यि 1

नापास्ययभेद्‌ादुपासनाभेदा;स्तीति दयति | नेति y उपा- सकस्तावदमनाऽऽदित्यात्सना प्ररान्ा लाकान्देवकामांखाग्रति। स ख्वानेन चाच्तुषरूपणावाचीनलेकान्मनुष्यकामांश्वाप्नोतीति श्रुयते । न चेकस्य वस्तुताऽभिन्नोभयरूपत्वप्राप्षिरुपपद्यते | तस्मा- दधेदकल्यना न युक्तेत्यथंः ॥ उभ यात्मकत्वम कस्यापि विद्यामादाम्या- देद्यभावापगमादुपयन्नभिति wea । दिघेति॥ cae {विद्या- वष्णादनेकरूपत्वे वाक्यष्रठं प्रमाणयति । वच्छति wa | रक. स्यानेकश््यीर्पस्यिदेऽपि न खरूपमदट्‌पपत्तिर्त्ति परिद- स्ति। न चेतनस्येति ॥ रकत्वसाघधकसद्धवस्तच्छन्दाथंः॥ परोक्तं भेदकमनुवदति | यत्त्विति ॥ भेदकास्णमित्यस्मादुपरिदटादिति we RV दूषयति। न तददिव्थादिना॥ तदिव्यतिद्दिश्य- मानरूपादुक्त। व्ाभिदविकपरुषवदध्यात्मिकेऽपि परुषे निर- तिष्एयेशय्यश्चवणाच तयारव्यमित्याद। स खघ डति ॥ तयोा- भदाभावे दत्वन्तरमाद | तत्तस्मादिति ॥ ECV प्रागुक्तदते- ग्णनविषयत्वयग्यत्वादित्ययः॥ तच्छन्दाये स्फटयति | यस्माद्दिति।

नभेदन ययेाक्तोपासनवतः Bea पातनिकां करोति |

[क , 8 1) कि) कि, | ॥ 1 [| क "7 ee भ "त नभते

s+ ~)

भा

६५

ay य र्तदवं विद्वान्साम गायच्युभा a गायति सेममुनव स रषये चामुष्मात्पराच्रो नाकास्ताश््ाप्रोति STRATA LO अथाने- नेव ये चेतस्माद वारौ नाकास्ताश्षापोति मनु- कामाय तस्मादु हैवंविदुद्रात्ता ब्रूयात्‌ 1१ क ते काममागायानीव्येष दयेव कामागानस्येष्टेय caeq विद्वान्साम गायति साम गायत्ति१४। TAMIA UA: खण्डः 1G t

अथय एतदेवं विद्धान्‌ Vara तदेवमुद्गीथं विद्धान्‌ साम गायति भा स गायति चच्षमादित्यञ्च aad विदःफल- waa । सेऽमुनेवादित्येन सख एष ये चामप्रात्पराच्चो लेकास्तांञ्चाप्रोति ्ररतत्यान्तगंतदेवे waar देवका- aig) अयानेनैव Taqwa ये चैतसम्मादवीद्धा लाका- स्तां खाञ्जाति मनुग्यकामांश्च चाषा yaa: । तस्मादु देवं विदुद्धाता ब्रूयाद्यजमानं कमिष्टन्ते तव काममा गाया- नोति । एष दि यस्मादुज्ञाता कामागानस्योद्गानेन कामं

Ae SE OF या ER 1 का ET 1 ४1 2 , ष त

LY a |

अथेति ॥ रखुतत्सामेति सम्बन्धः ॥ od विदाजित्येतदेव fara | auratafa ॥ विदानित्यस्मादुपरिखिद्‌यष्णन्दः सम्बध्यते ॥ साऽ मनवनलोाकान्‌ कामांखाभ्रातंाति सम्बन्धः| चाप्िप्रकारः fazarfa | स श्ष इति ॥ उपास्यवदुप्रासकस्यापि कुता जिरतिष्यमन्धय्यं | न हि दयोनिस्ह्कश्रम्शय्य यक्तमित्याश्द्याद् | दिव्येति | ्चसनवादिन्धेगेव्यक्तमेवाच् व्यक्तीरतं। अयणन्दस्तथापय्यायश्ा- al भ्दत्वा{नेनव चात्तषषेयावति सम्बन्धः| sansa याज.

Yo

S| FAT Sree कशना बभूवुः शिनकः शालावत्य- ञ्रेकितायनेा crey: प्रवाहण जेवलिरिति ते STARATA वै कुशलाः स्मे दन्तेद्रीथे कथां वदाम द्रति १११

ननन

भा सम्पाद्यितुमोष्टे सम्य दत्यर्थःकाऽमा a wa विद्धान्‌ साम गायति साम गायति । दिरुक्रिरूपासनसमाष्यया to ॥ अनेकघापास्यत्वादचरस्य प्रकारान्तरेण परोावरीयस्व- गणएफलम्‌पासनान्तरमानिनाय | THA STAY खुखावनेाध- are: चयस्तिसद्याकाः। द ofa रेतिद्या्थंः। SF उद्गौ- यज्ञानं प्रति कुशला निपणा qua: कम्मिखिर्‌गे काले च निमित्ते वा समेतानामित्यभिप्राचः । न दि सव्वस्मिन्‌ जगति चयाणाम्नेव कौाशलमृद्गीयादिविज्ञाने | at WI स्तिजानग्तिकेकेयप्रम्डतयः सन्ठंज्ञकन्ाः। के ते चय TAIT TI शिलका नामतः शलावताऽपत्यं णएालावत्यः | विकितायन- स्यापत्यं चेकितायनः। दल्भ्यगाचा दाल्भ्यो द्याम्‌्यायणावा

॥ eanieed भयानि भदे दयाम पिनो भ मयान किये भानि यिमित मिपो १०४६७०३६, ेमनपयमयोमयाित et TNE

ate मानत्वं द्णयति। तस्नदिति।॥ तच्छन्दाथमेव कययति। zy होति ॥ उद्गातारः fafeate | कोऽसाविति ॥ se परस्य सम्पाद्यापासनं विभागेनोाक्तमपसंदरति। दिरक्तिरिति॥ ७ ॥ चध्यात्साधिदेवततत्स्थानमेदावच्छित्रपस्मात्मटण्रोद्रीयोापास- नमखिलपाप्मापरगमफलम॒क्तं॥ सम््रति स्थानभेदावच्छछदं fear परोावरीयस्त्वगुकपरमात्मदृश्योद्रीयेपासनं पसावस्ेयस्तप्रा- भिफककमानोतवानाम्नाय इति प्रकस्यतात्पय्यमाद् | च्नेकघेति॥ तद्धि विवच्ितमुपासनमेवाच्यतां किमाख्यायिकयेत्धाणङ्घा द | म्तिहासस्तिति ॥ efawia: gaa | प्रति ्षस्य wia fad |

1.1

So

HT o

as

तथेति ह समुपविविशुः पस द्‌ प्रवाहणे जेव- लिरस्वाच भगवन्तावये वदतां बा्मणयेर्वदतेा- वाचं भ्रायामीति १२१ स द्‌ शिनकः शाना- वत्यग्चेकितायनं दाल्भ्यमुवाच ह॒न्त त्वा पच्छा नीति पृच्छेति होवाच 1 31

प्रवादखा नामत जोवलस्यापत्यं जेवखिरित्येते wag दा- च्रन्यान्यमद्गोयेवे कुशला frat दति भ्रसिद्धाः a wat दन्त यद्यन्‌मतिभंवतामङ्गीये उद्गोयक्ञाननिमिन्तां कथां विचारणां पच्चमरतिपचापन्यासेन वदाम वादं HA TATA

तथाच afeadare विपरौीतग्रदणएनाग्ाऽपृव्वंविजञा- नापजनः संश्रयनिवुत्ति खेति। श्रतस्तदिद्यसंयोागः कत्तव्य दति चेतिदासभ्रयेाजनं द्‌ श्वते fe शिलिकादीनां | तयेत्यक्ता ते समपविपिशद्दपविष्टवन्तः किल । तच राज्ञः म्रागलूभ्याप-

समेतानासिति न्द्धास्ये षी । ननु सन्वस्मिञ्गति चयाणा-

मेवेद्रौयादिच्लाने काशलमिति किं नेाच्यत किमिति तेषां मध्ये याणामेव aauy प्रतिन्नायते तचाद्ध। न दीति | अमुष्य प्रसिदधस्यापत्यमास॒व्याययो दयोारास॒ष्याययःद्यामृष्यायणः। तव मम चायमिति परिभाषया waa: परिग््ह्धीत डति यावत्‌ | faaUr बादारम्भ इत्यत are | तथा चेति॥ प्रत्ते are तस्मिज्विबत्तितेऽर्यं fea येषां तैः सद्द daz? ezea wata- त्ययः | इतिण्न्दस्य प्रयोजनभिन्येतेन सम्बन्धः | वादारम्भस्य cena फपलितमाद्ध | wa xfa y इतिद्ासस्त्‌ पछखावनेा- Ure RIGA BAVA BAe: | कथं ययोक्तफलं eefaar- Were) cae होति ॥ शिलकादीनां तदिद्संयागेविपरोतघी- ध्वं सादिक wafafa wa: | तचेति निदडेस्णाधोा सप्तमी। राच्च

॥

उ ara गल्तिरितिस्वर इति हौावाचस्वरस्य कागतिरिति प्राण दति दावाच प्राणस्य क्रा गतिरिव्यनुभिति हावाचानुस्य का गतिरित्याप इति हावाच 1 og जपा का गतिरित्यसेा नाक इति हवाच अमुष्यनलाकस्य का गत्तिरिति

1 का _ ee

भाग्पत्तेः। सद प्रवादणोा जैवलिरूवाचेतरो भगवन्त पूजाव-

न्तावगरे Get बदतां | ब्राह्मण्यारिति लिङ्धयद्राजाऽतै

यवयेन्रीद्मणयोर्वद तावा चं areata । अ्ंरददितामित्य-

परे वाचमिति विशेषणात्‌ उक्तया: सद शिलकः शाला-

वत्यद्यैकितायनं दाल्भ्यमुवाच | दन्त यद्यनमंस्यसेत्वालां wera Tat: च्छेति Crary लम्धानुमतिरा्द॥

AT ETAT गतिः। प्ररुतलाद्‌ Hae | उद्धोये |AraT-

aaa प्ररुतः।परोवरोयां समुङ्गीयमिति च वच्छति 1 गति-

राश्रयः परायणएभमित्येतत्‌ । एवं yet दाल्भ्य उवाच

खर्‌ दइति। खरात्मकलात्सामनो या यद्‌त्मकः स agfa:

Bie प्रागणूभ्येएपपत्तरित्यय॒क्तं तस्य राजत्वे देत्वभावादित्याग्रद्खुश्। नद्यणयोारि तीति ॥ पत्तान्तर विष्षणसमण्यादु-र्याप्याङ्ोकस- fa पर्येति ॥ cen ययोत्तन प्रकारेणाक्तयानरौद्धण्या्मथ्ये प्रालावत्था दारभ्य प्त्यवाचेति सम्बन्धः| are गतिरित्यन्वयः॥

TANGA | प्ररूतत्वादिति | तस्य पुन्वैत्तरय्न्थयेोः waaay प्रकटयति । Setar शीति गतिशब्द्स्य faratfa- waa व्ावत्तयति | arava डति | ओपचारिकमाखयं fac- स्यति | परायग{मित्धेतदिति ॥ खरो afate: स कथमद्रीथस्य गतिरित्धाष्णद्यादच) खब्पत्मकत्वारदितति॥ तद्यश्रकतया तदा-

क्व

ॐ न स्वर्ग नाकमति नयेदिति देवाच स्वगं वयं नाक सामाभिसंस्थापयामः स्व्गसश्स्तावशं हि सामेति aun तशं द शिलकः शालावत्यभरै-

णा जा कमयी I Te ein amines rans, क

भागतद्‌ाश्रयख् भवतीति युक्तं ग्टद्‌ाश्रय इव चरादिः। ava का गतिरिति ure दृति दावाच । yrw- निष्पाद्यो दि सवरस्तस्मात्छरस्य प्राणा गतिः । प्राणस्य का गतिरित्यनेमिति दावाच 1 आअननावष्टम्भा fe प्राणः खव्यति वे प्राण तेऽन्नादिति दि अतेः । अननं दामे तिच । अन्नस्य का गतिरित्याप द्रति दावाच 1 अष्॒म्भव- त्वाद्‌ न्नस्य । श्रपां का गतिरित्यस लाक दति दावाच॥ sqarerareta: सम्भवति। अमुव्य लाकस्यकागति- fafa wet दाल्भ्य उवाच।सखगममं लाकमतीत्या्यान्तर सामन नयेत्‌ कञिदिति दोवाच are wat वयमपि खगं लाकं सामाभिसंस्थापयामः। सखगंलाकप्रतिष्ठं साम

wile श्रयत्वेन तत्तादाल्याद्धवति खर्स्तस्य गतिरित्ययंः॥ ava: खरा- त्मकत्वेऽपि कथं तद्र्तित्मित्याश््ड्व ceria परिदरति। यो यदात्मकं Ela) Nasa बाजसनेयश्ुतिं प्रमा- णयति | खुष्यतीति ॥ वत्सस्यानीयस्य प्राणस्यान्नं दाम बन्सननिति

च छतेरित्यथेः। ता च्यन्नमर्टजन्तेति खुतेरञ्स्य्पम्भवत्वं ATA | कथमपामसो लेका गतिस्तचाद | अमृष्रादिति ॥ इति

CS दाद्भ्य उवाच। देति सम्नन्धः॥ तच च्छन्दसि कालमियमा- भमावमभिपेत्य feat व्याकरति। चादेति ॥ यद्यपि ger नास्याश्चयान्तरः प्रतिपद्यते तयापि त्वया तदाच्यमवेत्धाणशद्याश्च।

चत इति॥ ष्यतःछब्दायमव स्फास्यति | wife ॥ waar

OS

° कितायनं दाल्भ्यमुवाचाप्रतिषितं व किल ते

दाल्भ्य साम यस्त्वेतर्हि qaqa a विपतिय- तीति qatd विपत्तेदिति a € i दट्नाहमत्त्-

[1 simmin —— AANa ककि ण = भि err RRR भ) ग 1 क

भाग्जानीम इत्ययः | WIM WIAA सस्तवन varar

Sl

यस्य तत्साम स्वर्गसंस्तावं fe यखात्खगा वे ata: साम वेद्‌ दति ्रुतिः। तमितरः शिलकः शएएलावत्यस्ेकितायनं दाल्भ्यमुवाच । श्रप्रतिठितमसंस्ितं परोवरौयस्तेनास- aranfa: aaa: | वे दत्यागमं सारयति किलेति च दाल्भ्यते तव साम। यस्वसदिष्एः सामविदेतद्धयंतस्िन्‌ काले न्ूयात्कञ्िद्िपरेतविज्ञानं शरप्रतिष्ठितं साम मति- छि तमित्येवं वादापराधिनं agi शिरस्ते विपतिग्ति fa स्पष्टं पतिब्यति दरति । एवम॒क्रस्यापराधिनस्तयैव तदि पतेन संशया न त्वद त्रवीमोत्यभिप्रायः। ननु मूर्धपाताद्दं चेदप-

व्छगलोाकप्रतिष्ं सामेति cam सम्बन्धः ॥ BNA AAAs रमाराम | au fay उपदणश्पारम्पथ्यमागमः ॥ यत्कतकं तद्नि्यसित्ि खगस्यल्त वत्त्वान्न परसयणत्वं सम्भवतोव्याशसे- नइ । किलति ॥ यथोक्तं न्यायं auadifa शेषः y न्यायागममा- भ्यामप्रतिख्ितं सामेत्धपसंदस्ति। दाद्भ्येति ॥

euufafed सामेति दाने रोषं दश्यत | afaafay व्यसदिष्ठुमिथ्यावष्नमसद्मानः सनिति यावत्‌| तस्मिन्काले मि्यावचनावस्यायमिव्ययः। विपसीतं विन्नानं यस्य स तया- कस्तं पति डति विग्रः ॥ तदेव विपरीतश्लानमनमिनयति | च्यप्र- तिखितमिति॥ साम प्रतिखितभमिति विप्सोतच्वानं प्रति afa- द्रयाद्ति सम्बन्धः ॥ तदीयवचममेव दश्रयत्ति। रखुवभिति॥ स

2 ¢

भाः

ष्पा.

OD गवत वेदानौति विद्धीति दावाचामुय नाकस्य का गतिरित्ययं नाक इति दावाच जस्य नाकस्य का गतिरिति न प्रतिष्टा नाकमति नयेदिति

राघेङृतवानतः परणानुक्तस्यापि Way a चेदपराध्य- क्रस्यापि नैव तत्पततु | अन्यथा Waar: सतनाशश्च स्यातां । नेष दाषः | रुतस्य कर्माणः प्भाप्रप्भस्य weyra- दशकालनिभित्तापेचलात्‌ ॥ तवैवं सति agarafa- मित्तस्याप्यन्ञानस्य पराभिव्यादहदारनिभमिन्तापेचर्वमिति । एवम्‌के दाल्भ्य अद दन्तादमेतद्धगवन्ता वेदानि यत््रतिष्ठं wie: प्रत्युवाच शालावत्यो विद्धीति Baa । wae लाकस्य का गतिरिति ver द्ाख्गयेन

तथा कथयतु ममतु किं स्यादिग्धाश्रद्याद्ं 1 canmefa | तयैव विदुषः शपवाक्यानसारेणति यावत ॥ तदिति fact निरुक्तिः | णपदानाय प्रत्स्वयमिति ण्यं वार्यति। न fafa | मद पाता पन्यासानथक्यमाग्‌ दन्ते | न fafa ॥ पराघा- भावेऽपि परोक्तिवशणन्मुद्धपाते दषम | च्छन्ययति॥ सति चापरधिनि पसाक्तिवधुय्यान्मृद्धपाताभावे दोषं कथयति | व्यछतेति ॥ च्यपराधस्य मूड पातद्धेतास्पि सद्दकाय्यपच्तत्वादरभि- व्याद्ररणं ननधकमिव्यत्तरस्माद्। tag cra «fa y

कम्मणः स्युभादेरचरितस्य निसित्तापच्तया फलद्धेतुत्वे$पि परछतेऽपरधिनि कुतो व्यादर्णाघे्ते्याष्द्धयाद। तेति ॥ तच समाद naa निमित्तापेच्तवा कलप्रदे सतोत्यधैः। उति परभिव्याद्स्यमयंवदिति wa: | इउन्तेव्यादि याकरोति। रखव- fafa 1 कयममष्य लाकस्येतत्ताकप्रतिषखूत्वं तदाद | We लाक ति ॥ चादि श्यः खद्धादि सङ्दायः ॥ तच व खतिपष्रमाययति।

७६

उ* dara प्रतिष्ठं वयं नाक सामाभिसष्स्याप- यामः प्रतिष्टा सश्स्ताव श्र हि सामेति^७¶तष्ह्‌ प्रवाहण जैवलिर्वाचानवद्वे किन ते शालावत्य साम यस्त्वेतर्हि नूयान्मूदा ते विपतिष्यतीति मूसा

जाको नजः (नकन कनः “ah ०४५५१५००ब४१

भा ° श्रालावत्योऽयं सेक इतिददावाच। श्रयं दिलाका याग- दानदामादिभिरमं लाकं पव्यतोति। wa: vata देवा उपजीवन्तीति दि yaa. ad दि सन्वग्डतानां धरणी प्रतिष्ठेति । wa: साननोाऽप्ययं ara: प्रतिष्ठेवेति युक्त । we aaa का गतिरिद्युक्त are णालावत्यः। न म्रतिष्ठं दमं लाकमतीत्यन नयेत्साम कथित्‌ ॥ wat ad प्रतिष्टां लाकं सामाभिसंस्थापयामः। यस्मात्‌ म्रतिष्ठासंस्तावं दि ufastaa dad सामे्यर्थः) <i वै रयन्तर- मिति च अतिस्तमेवमुक्तवन्तं द प्रवादणा जेवलिरुवा-

(०५५. जनमे =>

ale ष्यत इति | असमास्लाकात्मदीयमानं Warcrermrafwerer- पजीवन्ति देवा xfs मोती प्रसि्डिरि्त्थिर्यः॥ भवतु पर्‌ लाक प्रति प्रतिखात्मस्य ले[कस्य तयापि कथमय ara: ara: प्रतिष्टेत्याश्ङ्याद ) wert होति ॥ एयिव्याः सन्याणि तानि प्रति प्रतिखातल्वे फलितमा द | ष्यत xfa y aratsfa सन्नन्त भावादित्य्यः॥ तयापि प्रतिखान्तरः त्वया वाच्यिग्याश््याह | ष्यते वय- fata 1 यस्मादेतक्ञोकप्रतिषखात्वेन dad साम. तस्मादिदं साम प्रत्येतमेव लाकं प्रतिदा जानीम डति योाजना॥ कथं प्रतिखात्वेन सामत्वाविशेषात्पृथिव्यां साम सतमित्यागङ्धयाह । xafafa ॥ श्यं वे र्थन्तरशन्दवाच्यस्य सामविरटेषस्य एत्थिवीत्वेन स्ततत्वा- दुद्धौयस्यापि सामत्वाविग्रषात्यथिव्यात्मत्वं सम्भाव्यत सत्यः |

ey 0

©

भा

Alo

NON

ते विपतेदिति earenaaraart वेदानीति fasta हावाच¶४१ त्तीयस्याषटमः GIS AE

अस्य नाकस्य cA गतिरित्याकाश इति हेवाच सवाणि ह वा इमानि भूतान्याकाशादेव समुत्पद्य आकाशं प्रत्यस्तं यन्त्याकाशेा देवेभ्यो ज्यायाना- HIT: परायणं 19 NAST परा वरीयानुदीथः

चान्तवद्धे किल ते शालावत्य सामेत्यादि gaa ततः शालावत्य Bye दन्तादमेतद्धगवत्ता वेदानीति बिद्धि दति दावाच ici

TAA UTA ATE रस्य लोकस्य का गतिरिति ar- काश दति Brava अवाष्दणः। श्राकाश दति चपर नात्मा आकाशा वे नामेत्याकाश्रणन्दन्रुतेः ॥ तस्य fe कमां भूतात्पादकलं । afeaa fe wana: 1 तत्तेजाऽख- जत । तेजःपरस्यां देवतायामिति fe वच्यति) wanfa इ वै cara wat खावरजक्गमानि आ्ाका-

इन्तादमेतदिव्यन्रानन्तं सामेतदिव्यव्यते ॥ व्याकाश््द-वाच्यस्य भ्रताकाष्विषयत्वं sae परमात्मविषयत्वं वाक्यष्ेषवणष्याद्‌ष- यति । च्चाकाश्र इति चेति ॥ किच्च पर्स्यात्सनः सव्वेभ्दूतात्पा- दकत्वं कर्ति वेदान्तमय्यादा तदिद्धाकाप्रे खतं ॥

तथा च पर्मात्मेवाकाश््ए्द इत्या द | तस्य देति ॥ कि परस्मित्रेव warai प्रलयः सख चाकाशे श्ुतस्तस्मात्परः र्वात्मा- aI इत्था | तस्ितनेकेपतति॥ सर्व्वात्पादर्कत्वं पस्स्य कार्म्मत्यच्न मानमाद | तत्तेजोऽषट्जतेति ॥ पर स्मिमेव लयो ग्दतानाभित्य- चापि मानमा | तेन डति ॥ भवतु परस्यात्मनः सव्वात्ार्‌-

म, ©

५८

स Shweta: Tava दास्य भवति परोा- व सीयसे ह नाकान्‌ जयति य cae” विद्वान्प- रावसयार्छसमुद्रीथमुपास्ते WR way देतमति-

1

शादेव सम॒त्पद्यन्ते | ATA लादिक्रमेण सामण्पाद्‌ाकाशं प्रत्यस्तं यन्ति प्रलयकाले तेनव विपरीतक्रमेण दि wat दाकाश वेभ्यः Bed ग्तेग्या ज्यायान्मदन्तरोऽतः मनक क | Py “~, c aagt warat परायणं प्रतिष्ठा चिखपि कालेख्ित्ययंः। यसप्मात्परम्पर वरीयः वरोयसेाऽप्येषः परख परोवरोयान्‌- ङ्यः परमात्मसम्पन्न त्ययः! अतएव स एषोऽनन्ताऽवि- द्यमानान्तस्तमेतं परोावरोयांसं परमात्मभूतमनन्तमेवं

eR et TEETER 9 ति REEMA ewer —— । क, — — । 1 ee ह । 0 नि

कत्वं कम्मं तचापि किमायातमाकाश्स्येति चेत्तचाद्ध | सन्वा- णेति ॥ कथमयं wat लभ्यते | च्िशरेखेण fe ततः warts शखते्धाश््खाद। साम्यादिति | सात्मन पाकाः सम्म्‌ तस्त- न्त जा{खूजतेत्धादिखतिग्लाददित्ययः॥ तथपि कथमाकाणे सव्व- भ्रतलयस्तचाष | wrara प्रतीति ॥ विपय्धयेण gaara सति न्धायेनाद्ध | विपरोतेति ॥ साकाण्स्य परमात्मत्वे देत्वन्तस- भाद | यक्मादित्ति॥ परायणत्वमधपि तचेव faxfaare | aa डति ॥ च्छाकाणस्त्लिङ्ादिति न्यायेनाकाश्स्य परमात्मत्वसकत्त- facrit तस्येद्रीये सम्पादितस्य पखावरीयस्ं गुणमु पदिष्ति | यस्मादिति | Sua Berea खेष्टोाऽवमिव्येतत्‌ ॥ साममाचस्य कथमयं गुणः afeamyre | परमात्मेति | चाकाशस्य परमात्मत्वे लिङ्कान्तरमाद् | wa cafe ॥ परमा- त्मसम्पन्नत्वादिति वावत्‌ माकाश fe wate सम्पादि- लाऽनन्तः BA! | न चानन्त्यं ब्रद्धणोऽन्यचयुक्तं। स्थं ्ानमनन्तं Walla Wa: | तस्मादाकाफा AAS | सम्मत्धाकाशएणब्दितस्य WMA सम्पादितस्य परोावरोयस्लगण{वि{शिष्टस्सेपास्ति

Od

Se uray शानक उदरशाण््िल्यायेाक्तौीवाच यावत्न खनं प्रजायामुीथं वेदिव्यने परोवरीयो ठैभ्य- स्तावद fara जीवनं भविष्यति ३९ तथामु- स्मिल्लाके नाकं इति स य cand विद्वानुपास्ते परोवरीय ङ्व दास्यास्मिन्लेके जीवनं भवति तथामुष्मिल्लावे नाक इति नके नाक इति ti ४ VLE १ त॒तौयस्य नवमः खण्डः ¶

णपि == ना सनक कः A ~~

are विद्धान्‌ परोावयीयांसमङ्गीयम्‌पास्ते तस्थेतत्फलमा द । परो- वरौोयः परम्यर्‌ विशिष्टतरं जवनं दास्य विदुषा wafa ed फलमदृूष्टञ्च परोवरोयस उत्तरोात्तरविशिषटतरानेव ब्रह्याकाशान्ताल्ाकाञ्जयति य waded fear granu किञ्च तमेतमङ्गौयं विद्धानतिघन्वा नामतः शनकस्यापत्य जै नक उद्‌रशाण्डिच्याय शिव्यायेतम्‌द्गीयदशंनमृह्तोवाच। यावत्‌ ते तव प्रजायां प्रजासन्ततावित्ययः । Tange लत्सन्ततिजा वेदिष्यन्ते ज्ञास्यन्ते तावन्तं कासं परोवरीयो द एभ्यः ufagar लाकिकजोवनेभ्य उत्तरोातत्तरविशि- gat जीबनतेभ्या भविव्यति i aursesfa परलाकौ sata न्परोवरीयाज्ञेकोा भविध्यतोल्युक्तवान्‌ शाण्डिल्या

1 8 वा पि षि Pret

ate विदधाति | तमेतमिति ॥ परस्म्परमुपय्धुपरौीति यावत्‌ । तस्मा- देवमपासीतेति ara: ॥ विधिष्ेयमधंवाद दशयति | किष्वेति॥ xaaa विधिर्स्तीव्येतत्तेभ्यस्तत्सन्ततिजा ये aerate वेदि- तारस्तदःथंमित्ययेः | तया दृद््विष्््टितस्जीवन्‌वदिव्यथः |

ड ०

भा

ष्पा

Go

मटचीहतेषु कुर्घाटिवया सह्‌ जाययेाषस्तिरट चाक्रायण इभ्ययामे प्रद्राणक उवास VIVA हेभ्यं कुल्माषान्‌ खादन्तं fata ay दावाच \

(म भक

यातिधन्वा जनकः । स्वादेतत्फलं Gast मद्दाभाग्या- नां नैदंयुमीनानामित्याणडजिवृत्तयं आद । स यः कञ्चिदेतदेवं विद्यानङ्गीयमेतद्युपास्ते तस्याप्येवमेव परोव- रीय -एव werfearst जीवनं भवति aurea साक दति ॥ < ॥

उङ्गीयोपासनम्रसङ्गेन प्रस्तावप्रतिद्दारविषयमप्यपासनं कन्तेव्यभितीद मारभ्यते आ्रख्यायिकातु खखावबेघायी। मरचीदतेषु मर च्येऽशन यस्ताभिदतेषु नाश्तिषु aKa स्येच्ित्ययं;ः । तते दुभिच्चे जाते च्रारिक्या ऽनपजातयेा- धारारिस्त्यीवयन्नञनया सद जाययेाषस्तिददं नामतखक्र- स्यापत्यं चाक्रायणः | THT VE तमदंतीतोभ्यः gtr

1, । क क | |, 1, , 8 8 8 |

azcesiita Se: ॥ स य ख्तमि्याद्यत्तसरवाक्यं ष्ड्गत्तस्त्वेना- व्याप्य व्याचष्टे स्यादित्घादिना॥ अखस्मिन्धयगं मवन्तो्यदयगी नास्सघामदयुगीनानां लाकः परोावरीय्नतति Wa: | पुनर क्तिरूद्रौयोपस्तिसमाष्यया॥ < ti

यये दरीयात्तसापासनस्यानेकसेक्तत्वादक्तव्यानवणष्टेषात्मपाठक- परिसमत्तिरेव warns | उद्धीयेति॥ स्दमाखण्डान्तं परा- wad परस्तावाद्युपासनं विवच्तितं चेत्तदेवोच्यतां किमनया कथय- येत्या शक्या | arate fafa | aa मद्‌नद्ेतवोश्नयः WMAUsSa वा ततः श स्यनाष्दिव्येतत्सव्वेतः खेरसारेऽपि नव्यभिचास्ग्रङ्गेति दश्यितुमटिक्येति विशेषणं | प्रनाणकपदस्य

धतानि

भा?

च्छा

=

नेताऽन्ये विद्यन्ते aa येम इम उपनिहिता इति २१ saat yy देदौति दावाच तानस्मै प्रददा दनानुपानभिव्युच्छ्िष्टं वं मे पीत स्यादिति दावाच 1314 स्विदेतेऽप्युच्छ्िष्टा इतिनवा जजीवियमिमानखाद निति हवाच कामा म

दस्यारोादावा तस्य याम इभ्यग्रामस्तसििन्प्रद्ाणएकोऽन्ा-

लाभात्‌! द्रा कुत्सायां wat कुत्सितां गतिं गतेऽन्त्यावस्थां wa दरत्यथः । उवाख उषितवान्‌ कखखचिद्धदमाित्य | साऽन्नायमरनिग्यं कल्माषान्‌ कुल्सितान्मापान्‌ खादन्तं भक्तयन्तं यद्‌ array fats याचितवान्‌। तम॒षस्तिं द उवाचेभ्यः 1 नताऽस्मान्मया भच्छमाणद्‌च्छष्टराणेः aaa अरन्ये न विद्यन्ते। यच्च ये राशो मे मम उप- निदिताः प्रचिक्षा दमे भाजने किं करोमोत्युक्रः प्रत्युवा-

क्रियापदेन away: | कुत्सितिगतिप्राप्नो देतुरत्रालाभादिति |

प्रद्राणकंष्न्दाथं धातूपन्धयासदासा कथययति। जा कुत्सायामिति ॥ यदच्छया सदसे्यः॥ नेत इति वाक्यापादानं तद्याकयाति | amifafa ॥ यदित्यययंबडवचनान्तं। sufafear कुल्माषा xfa ta: | तेषां खल्विमे भाजने प्र्िप्ता इति सोाजना। दन्त कुल्य (षा भच्िताश्चेदि व्ययः ॥ किं पत्यु वा चेत्याकाङ्ग पूर्वकम | किमित्यादिना ॥ अनपानाभावेऽपि तुल्यं जौोवनसराद्ि्यमित्या- द्या | काम इति |

च्यन्धाच्छिकुल्माघषमच्तणम्रषेवदन्याः शुतेस्तात्पय्येमा द | अत- खेति ॥ चाक्रायणस्य व्िदुषोाऽभच्छभच्तणदश्नादिति यावत्‌| wana प्राप्तस्य जीवितसन्ददमापन्नस्येत्यथः | विद्याधम्मे- यष्ावता च्रानादिप्रयुक्तख्यातिं प्पन्रस्ये्येतत्‌ | खात्मापकारे

> °

ate

To

=< उदपानमिति! ४1! परद्‌ खादित्वाऽतिशचेषानं जायाया अजहर साम खव सुभिक्षा बभूव

waft -एतेषामेतानित्ययंः। मेमद्धं देदीति sary | तान्‌ म CATS उषस्तये प्रददौ प्रदत्तवान्‌ | श्रनुपानोयं समोपस्थमुद्‌ क च। दन्त ए्ृदाणानु पानमि्युक्तः waary | उच्छिष्टं मे ममेदमृदकं पोतं स्याद्यदि पास्यामीत्युक्तवन्तं मल्युवाचेतरः | किं न खिदेतेकुल्माषा श्रणुच्छिष्टा can श्राराषस्िनं वे ्रजीविय्थं न जीविष्यामीमान्‌ कल्माषान- खादन्नभचयन्निति Bary | काम द्च्छाता मम खद्‌क- पानं लभ्यत TAU: | श्रतखेंतामवस्यां प्राप्तस्य fara यशेावतः सात्मपरापकारममयस्यैतद्पि कर्म Haat aay दूत्यभिप्रायः। तस्यापि जीवितं म्रत्येपायान्तरे अजुगुष्ठिते सति ज॒गण्ितिमेतत्कम्भं Saray ज्ञानावलेपेन RAAT नरकपातः स्यादेवेत्यभिप्रायः ॥ प्रद्राएकशन्द्श्रवणान्ताख a खादित्वाऽतिगेषानतिभि- टान्‌ जायाये कारष्दगजद्दार | साटिक्यय एव कुल्माष

जमन भज ज किकः ee eee eT वि का ` 1 vy. gaetetillinis

परोपकारे च सामं नियददानुयद्शत्तिमत्वमेतत्वर्म्म जोवन- माचचकास्णं कुत्सितच्ेरितमित्धयेः ॥ उच्क्दिदकपानप्रतिषध- श्रुतेसर्भिप्रायमाद। तस्यापीति र्तत्वःम्मत्यभच्छयमन्तगाक्िः॥ ननु ज्ञानिना यथेखचेङ्ाचाम्‌ङायते। Ad) सव्वाज्नानमततिखे त्यादिन्यायविरोधादिग्याह। च्ानेति ॥

तसिन्नमिप्राये fay दश्रयति | प्रयारकेति ॥ चाक्रायरे प्र गकप्रयागात्परमापदमापन्नरः सन्कल्माघानच्किष्टान wa via

=

° तान्प्रतिगृह्य facet. 4 ia ae ota: why हान उवाच यद्वताभनुस्य लभेमहि लभेम धन- माचा राजाऽसौ यक्ष्यते स मा सर्वैरार्त्विज्ये- वृणीतेति i €ई ! तं जायेावाच ea यत इम eq कुल्माषा इति तान्‌ खादित्वाऽमुं यज्ञं

te ute: सुभित्ता भागनभिच्वा लभ्नान्ना इत्येतदभूव संवृत्ता | तयापि स्तौखाभाव्याद्‌नवन्नाय तान्‌ HATTA प्रतिग्ृद्य निदे निक्तित्तवती। स तस्याः कमं जानन्प्रात- रुषःकाले users: शयनं निद्रां वा परित्यजन्ुवाच। ya: ष्टण्वन््याः यद्यदि aafa खिद्यमानोाऽनस्य are wane! qaqa समया गला लमेमद्धि waarat घन- are) adtsara जीवनं भविष्यतीति ॥ घनलाभे च

TTY १ त 2 1 ता 1 11 1 “al re AR: ent RANTS SA ey a RENNES aE OO then eee 1 an lll moa ee eee

ne aafafa प्रतिमाति। तथा aeifaar वथेष्टाचरयो yararar- वादनेकश्रमाणविराधाच् नासावच faafaa इत्ययः स्तीखा- भाव्ये पत्यु ाज्ञाकस्णं | तस्याः कम्मं कुर्प्राघाणां परिस्च्तणं॥ यच्य- तोति कस्मान्राक्तं तचाद्ध। यजमागत्वादिति॥ राच्ञा यजमानत्वा- दागफलम्यात्मगमित्वाद्यच्छयत इडत्यात्मनेपदः प्रयक्तमित्धयः॥ ष्यन्ये- भामपगद्त्व सम्भवे Rawls राजा मानयिष्यतीव्धाग्द्याष्। स च ति ॥ दन्तेत्यन्नलेष्लाभग्धेदवं घनलसिदासा जो वददेतुरित्यय; CTH यन्ञस्तरचेत्यच्यते॥ उदरातुरुकत्वे कुता बद्धत्तिरित्याग् द्या | उदूदटपरुषानिति | स्तवन्त्यस्मिज्िति सप्तम्या सवाददशा निद्‌- way किमयमामन्नगं aere | च्यत्मिमखीोकर्यायेति ॥ विदुष समीपे देवताामविदान्पस्ताष्यसि चेन्मद्धा a विपतिष्यतीन्धद्य सम्बन्धः ॥ नन्वविद्ञभिन्दाया विवच्तितित्वाद्िदत्छघमोपवचनम- fafaenufafa Gary | तत्परो्ेऽपौति | तस्येव्यविष्दाग्ध्रस्ता-

८८

उ. विततमेयाय 1 ७ १ तत्रेद्रातनास्तावे रतेायमा-

भा"

QT

छ

णानुपापविवेश स ह प्रस्तातारमुवाच 1 ४१ प्रस्तातयोदेवता प्रस्तावमन्वायता asia विद्वा- नप्रस्ता्यसि wat a विपतिष्यतीति १४१८ख्व- मेवे द्रातारमुवाचादा्तया देवत्ाङ्ीथमन्वायता

कारणएमाद। राजास नातिदूरखाने यच्छते। यजमानल्वा- नस्यात्मनेपद । स चराजा मा AT पाचमुपलग्य सर्वव रालिज्येच्छंविक्‌ कम्ममि वि कम्मम्रयाजना येत्य या वृणीते- त्येवमुक्रवन्तं जायोवाच | दन्त दाणद्दे ud Ta एवय agufafafanrea कल्माषा इति तान्‌ खादित्वासुं यज्ञं राज्ञो विततं विस्तारितं छखिग्भिरेयाय। तच च गलेाद्भाद- नद्गाटपुरुषाना गत्य आस्तुवन्त्यस्मि निति आस्तावस्तस्मिना-

aaa | मगभृत्कम्मेमाचविदां कम्मण्ययिकार डति Bare | तचेति ) तेनाभो कुरुत इग्धादिग्युताविति Ta: | विदुषामपि कम्माधिकारे हेत्वन्तरमाद। दच्िगेति ॥ तदव व्यतिरेकदारा स्फारयति | अनधिकारे चेति ॥ तस्येव समचयफल्त्वादिव्ययः। नन दच्तिणमागं॑स्य बापीक्रूपतङ्ागादिस्मात्तं कम्मपयक्तत्वादेदि- maa विदानेवधिक्रियतेनेत्याद) न Bla ॥ waa दानेन लाकाञ्जयतीति वैदिककम्मनिषडानामनज्ञानामेव दच्तिणमामखव- णदिति देतुमाष | यन्नेनेति ॥ रतखाविदुघां विदत्समीप कम्माधिकारो नास्तीत्याह | तयाक्तस्येति | देवताविच्लानग्प्रून्यस्य न He विपतिष्यतीत्यनेन प्रकारेण मयेोक्तस्य wet व्पतिष्य- दिति विग्षश्चवणाद्िदव्छमीपे तदननच्ञामन्तरण कम्मं कुरव्वताऽप- राधित्वात्तस्य कम्मंरयनधिकार edu: विदत्समीप पुनर्वि- दुसोऽपि कम्मण्यधिकारोाऽस्तोत्यादइ | न सन्वंचलति | ataer

ay

“

se ताञ्येद वि दानुद्रास्यसि apg a विपतियत्तीति 1

१० 1 Sane प्रतिहन्रीरमुवाच प्रतिदटुर्यीा देवता प्रत्तिहारमन्वायता ताद विद्वान्प्रति- दग््यिसि sagt ते विपतिप्यतीतिते दह समा- रतास्तूष्णीमासाचुकिरे ॥ ११ 1 दशमः ससखण्डः! do प

नममेति गातो मसमय तभव sehr Net नन

भा °स्तावे स्तास्यमाणानुपेापविवेश wale उपविष्टस्तेषामित्ययः |

च्छा

उपविण्यस द प्रस्तातारमुवाच। दे प्रस्तेतरित्यामन्युभि- मखीकरणाय wetaar देवता प्रस्तावं म्रस्तावभक्नि- मन्‌गताऽन्वायत्ता ताच्चेद्‌ वतां मस्तावभक्तेरविदान्‌ सन्‌ भरस्ताय्यसि विदुषा मम समो तत्परोक्ेऽपि चेदिपतेत्तस्य Hel aaarafacrafa अनधिकार एव कर्मणि स्यात्‌ ॥ तच्चानिष्टमविदुषामपि कम्मदश्नात्‌ । दकिणमागंश्चतेख्च। अनपिकारे चाविदुषामुन्तर एवेक मागः यूयत । न च स्मरा तंक म्म॑नि मित्त एव दच्िणएः पन्धा । यज्ञेन दानेनेत्या-

[1 8 ten ah wath IS [ऋ द 1 1 2 श, ee = 2 ष) , ति ष त ष त ए 7. 1 त; त 1 ए) सि 1 1

चादौ Stat कम्मणि स्मात्तषु च वापीकरूपतडागादिकम्मंखध्य- यनजपादिषु च विदत्स्॒निधिमन्तरेणापि wafea काले कम्ममाचविदा नाधिक्रादाऽस्ीच्यश्कयं वत्तमिव्यथैः ॥ तच दैतु- माद | waafe | भगवन्तं वा च्यद्धं विविदिषाणीत्या्दिना Trait खकोयकम्मनिवंत्तने पराथेनादश्रनादोत ख्वमयासमति- eu स्त्वतामिति चानृच्वापलम्भादस्येवाविदुथामपि कम्भे- धिकार स्त्य्यः॥ उतताम्थ॑मपसंद्रति | काम्ममाचेति ॥ विदत्छमीपे तदनुन्ञामलन्ध्वा नास्ति काम्मानुरूानमि्येतन्निगम-

फ ©

भाः

=e अथ देनं SANTA उवाच भगवन्ं वा ae विवि दि षाणौीव्युषस्तिरस्मि चाक्रायण इति हा- वाच१११ स stata Waa वा अहमेभिः सर्चेराल्विज्येः पर्य्येशचिषं भगवता चा अहम-

[11

दि श्तेः । तयेाक्रस् मयेति च विशेषणणदिदत्समच्मेव कम्म ण्यनधिकारो न सव्व्॑ा्मिदेचस्मात्तकम्ोध्यापनादिपु च । wares दशनात्‌ कम्ममाचविद्‌ामप्यधिकारः सिद्धः कर्मणीति ॥ wer ते विपतिश्यतोत्येवमेवेद्भातारं तिदतन्तारमुवाचेत्यादि समानमन्यत्‌ | ते प्रस्तोत्ादयः कर्मभ्यः समारता उपरताः सन्ता मूद्धपातभयान्तूष्ण- मासाश्चक्रिरे अन्यच्वाकवेन्तः | अथिल्वात्‌ ॥ ८० ॥ अयानन्तर्‌ं द Vase यजमाना राजावाच | WAH वन्तं धरै पूजावन्तं रदं विविदिपाणि वेदिदुमिच्छामोल्युक् उषस्तिरस्मि चाक्रायणस्तवापि भओ्राचपथमागता यदीति

मषः = भितविरभिः "ज पभो कोक -@ शमनतभ स

a

यितुमितिश्ब्दः ॥ मद ते विपिष्यतं)व्येतदन्त प्रस्ताटविसखय वाक्यं याख्यार्तासिव्यनवदति । मद्धति ॥ तूग्णीमित्यथस्यायमाद | च्छन्यञेति ॥ at gaara, व्ययित्वादिति॥ waeaqataaa- fanaa कम्मान्तरमवुवन्तश्वाक्रायणाभिसमुखाः Rear KAA! Wve |

अथ Rafaaife aati | wife ॥ प्रस्ताटप्रम्रतीनां तुष्णोभावादिति wa: ॥ चाक्रायणस्य वचनमङ्गेकराति। aa- मिति ॥ वष्यङ्ोकास्मेव स्फारयति | cafafa ॥ ऋत्व॑व्येरि- त्यस्य व्याख्यानं ऋतिक्तम्ममिरिति | तदथंमिति यावत्‌ ॥ यदि मामावििंज्यायमनुसंदितवानमि क्िभितीमानन्यान्ु तवानित्या-

=: वित्यान्यानवृषि \ २ \ भगवारस्त्वेव मे सर्वै-

o

भा

To

रार्त्विर्ज्यैरिति तथेत्यथ ada ख्व समतिसृष्टाः स्तुवतां Aaa धनं दद्यास्तावन्मम दद्या दति तथेति द यजमान उवाच i 3 i अजथ देनं प्रस्तेतापससाद प्रस्तातयी देव्ता प्रस्ताव-

दावाचाक्रवान्‌। सद यजमान उवाच सत्यमेवमद्दं भगवन्तं बङगणएमभ्रेषं way waif: पर्थैभिषं पययंषणं छतवानस्ि | ्रजिग्य भगवता वा अदमवित््याऽ लाभेनान्यानिमानवषि वृतवानसि) अद्यापि भगवांस्तव मे मम सर्नराविंज्यैलिकमपी थमस्लित्युक्तस्तयेत्या दे- षस्तिः | किन्त्थेवं तच्चैत एव त्या प्व वृता मया समति- Ze. मया सम्यक्‌ प्रसन्नेनानज्नाताः सन्तः स्तुवतां । त्या त्रेतत्कायं। यावन्तु एभ्यः सव्वभ्यो घनं दद्याः प्रयच्छसि तावन्मम दद्या द्रत्युक्तस्तयेति इ यजमान उवाच) अय देन- aera वचः BAT भ्रस्तोतेपससादेपषरस्तिं विनयनेपज-

TICES Se 1

aed ethene 1

rate) ष्यज्विप्येति ॥ ud गते किमधुना कत्तव्यमिव्याश्रङ्खया। च्यद्यापीति ॥ चाक्रायणानुमतिं खुला किमिदमिति व्याकुलितेषु परस्ताट प्भ्टतिषु ब्रूते । किन्त्विति | उभयानुमव्यपेच् याईऽन- AAI: | ममालाभेनामीषां रखतत्वस्य निखच्यवस्थाया- मिव्यादइ॥ तर्दौँति॥ wren सन्तः प्रस्तुतिं वुवं तामिव्याह | स्तवतामिति ॥ wed तदथं yaaa fa fadafaart- Tare | त्वया तिति ) यजमानं प्र्यषस्तिप्राक्तं वचः सुत्वा नन्तरमेवमुषलस्तिं प्रस्ताता वयक्ता aged श्िव्यत्वेनापसन्नरवा-

१ ©

भाः

९ £

१५५

मन्वायता नाच्यद विद्वान्प्रस्ताप्यसि say ते विपतियत्तीति मा भगवानवेाचत्कतमा सा देव- तेति igi प्राण इति sara waif हवा इमानि भूतानि प्राणमेवाभिसंविशत्नि प्राणम- भयुज्जिहते मेषा देवता प्रस्तावमन्वामता ताद्‌ विवान्प्रास्ताये मूर्खा ते यपतियत्तथात्तस्य मयेति 1 ५१} अथ दैनमुन्ातापससाददातयी देव-

ताद्नीथमन्वायता तच्युदविद्वानुद्रास्यसि मूरा

भो” = सो, पेम = भतो, मिभ "मः = पि = भां भे भा जेन भोम्ाभकयकोनककण मि जमाने

गाम । प्रस्ततया देवतेत्यादि मा मां भगवानवेाचत्‌ Wed | कतमा सा Saat या प्रस्लावभक्तिमन्वायनत्तेति we: म्राण द्रति दावाच। युक्तं प्रस्तावस्य प्राणा द्‌वतेति । कथं सव्वाणि स्थावरजङ्गमानि प्राणएमेवाभिसंविशन्चि प्रलय ata मणममिलचयिता प्राणात्मनेवाल्निदते प्णणदे- वज्ञ च्छन्तीत्ययं उत्पत्तिकाले अतः Sar देवता प्रस्ताव मन्वायत्ता ताञ्चेदविद्यान्‌ लं प्रास्ताय्यः प्रस्तवनं प्रस्तावभक्ति

जयते मम

नित्या । येति ॥ उपगतिप्रकार्मन्मिनयति | प्रस्तातिति ॥

प्रतिवचनमादाय प्रणशब्द्सामान्यं उररद्दीत्वा तात्प्स्थमादद | एष्ट ्ति॥ autre qari निच्छीयता्मत्धाण्द्, त ख्व प्राण डति न्यायेनाह | कथमिति॥ प्रणात्मनेव संविश्न्तोति Vat सम्बन्धः | प्राणष्न्दायस्य परमात्मत्वेन निर्गोतत्वमत श्न्दायच्छच्रब्द्ा धा GAM | मया तथाक्तस्य At a fau- तिष्यतीद्येवमुक्छस्य तव तत्काले खापराधावस्थायां Ast ae. तिष्यद्वेति योजना| प्रमादस्य मदहतम्त्या परिद्टतत्वदि- त्यतः शब्द्येः |

२

seq विपतिष्यतीति मा भगवानवाचत्कतमा सा देवतेति ^ € ^ आदित्य इति Gara waite वा इमानि भूतान्यादि व्यमुचेः सनं गायि सेषा दे वतेद्रीथमन्वायत्रा asaya fas TAG RAT HST ते यपततियत्तथेक्तस्य मयेति 10 1 जथ देनं प्रतिहतीपससाद प्रतिदसयी देवता प्रतिदार- मन्वायता ता्यद विदान्‌ पत्तिहरियसि spt a विपतियतीति मा भगवानवेाचत्कतमा मसा देव- तेति it 1 उनुभिति दावाच साणिदह्‌ वा

se etemnetageeebeameneamanall

wrenaarata यदि agi शिरस्ते व्यपतिग्यद्धिपतितमभविष्य- UA मया तत्काले Her ते विपतिग्यतौति। अत- स्वया साधु कतं । मया निषिद्धः कमणा यदुपरममकार्षी- रित्यभिप्रायः। तयेङ्गाता प्रच्छ कतमा सेोङ्ीयभक्तिमन- गताऽन्वायन्ता देवनेतिष्ष्ट रादित्य दति Brava सर्व्वाणि ह वा दरमानि भूतानि आदित्यमुचेरूद्धं सन्तं गायन्ति श्रब्दयन्ति स्त॒वन्तोत्यभिप्रायः। उच्छब्दसामान्यान्मणन्दसा- मान्यादिव भ्राणाऽतः सेषा देवतेत्यादि पृष्वैवत्‌। एवमेवा Sa मतिदत्तापसषाद्‌ कतमा सादेवता प्रतिद्ारमन्वा-

स्या यथया प्रणन्द्सामान्यान्राणः प्रस्तावदवतेत्क्तं तयादि्याद्यय.- या रुच्छन्दसामान्यादुद्रोधदेबता व्यादिव्य cary | उनच्छ्ब्देति ॥ उक्तसामान्यपरामशायाऽतःष्न्दः | AAT धसतद्टवदुद्वाद्टव- aay: | ऋरलिग्भ्यं परस्तावद्रीधदवतये{विक्लषानानन्तथ्यमय-

€ @

उ° इमानि भूतान्यनुमेव प्रतिहरमाणानि जीवन्ति

भा

aT

A)

©

सेषा देवता प्रतिदारमन्वायता ताञ्चेदवि-

दान्प्रव्यहरिथि मूधा ते यपतिप्यवथात्तस्य मयेति तथेत्तस्य मयेति 1 ४ रङकादशः सखणए्डउः १११

अथातः WT SRIF वका दाल्भ्यो गवे वा मैत्रेयः स्वाप्यायमुद्त्राज १११ तस्मे श्वा यत्ता इति प्रषटऽन्नमिति दावाच। सव्वोणिददवा द्मानि भृतान्यन्नमेवात्मानं प्रति waa: प्रतिर माणानि जीवन्ति । dat देवता म्तिशन्दसामान्यात्रतिदारमक्तिमनगता | समानमन्यत्‌। तयेोक्तसख मयेति । प्रस्तावाद्गौयप्रतिदार- भक्तौ: म्राणदित्यान्नदृच्योपासीतेति समद्‌ायायैः | प्राणा- द्यापत्तिः कम्म॑सम्टद्धिवेा फलमिति॥९९॥

ama खण्डेऽनानात्िनिमिन्ता कष्टावस्याक्राच्छिष्ट- प्यषितभक्षएलचणा सा मा भूदित्यन्नलाभायायानन्तरं

कनकमय REE SINATRA र भूरयः कसक Sees ry alls 1 8 1 OE MERI य ॥ 8 8 1 00

TTY: | कथमन्नस्य प्रतिद्धासत्वं तदाद) सन्वाणोति। ताद्धेद- fata | तयेएक्तस्य मयेत्धेतदन्तमिति wu: ॥ कीटगपासनमस्मिन्‌ परकरगे faataafearn gre | rata | उप्रास्िचियस्य wa erate । पाणदीति॥१९॥ पुव्वात्तरखण्डयोः aya cwaqnrearac uatfa | तमेत इति ॥ च्छन्नलाभस्यापे च्ित्वम तःश्न्दा यः ॥ प्रकारान्तरे णद्ध चया- पास्नमन्नकामस्य प्रसव्य प्रतिपत्तिसाक्य्यायंमाख्यायिकामा-

म, (०,

भा

५८२

श्वेतः प्रादु बभूव तमन्ये श्वान STRATA ना भगवानागायतु अश्षनायाम वा इति २१

रावः ्भिर्द्॑ट उन्नीय vert सामातः weed! aa किल वका नामत दल्मस्यापव्यं दाल्भ्यो ग्लावा वा नामतः मित्रायाख्ापत्यं HAA । वाशन्द्खा्थं । द्यामग्यायण्े यसा । वस्तुविषये क्रियाखिव विकल्पानपपत्तेः | fara रिग इत्यादि fe whi दश्यते च उभयतः पिण्ड wal Sera बद्धवित्तव्वादद्धूषावनाद्‌रादा वाशब्दः SATAY: | खाध्यायं कन्त यामाददिरुद्धव्राजेाद्नतवान्‌

दत्ते। alfa ॥ न केवलं दल्मस्यापत्यं किन्त सिचायाखेति चाथः।नच सा carey val डति wR | तथासति मचेयपदस्य वेयथ्यात्‌। पल्यन्त सापव्यत्वव्याटरत्ययसिति चन्न | परयोाजनाभावात्‌॥ नन्वच बवाण्ट्द्ात्‌ arent faafaarfata Weare | are स्ति॥ कथं waza वकस्तदभाय्यामिचायखापव्य भवितु- म॒त्सदते तच्राद्ध | दाम॒व्यायणाद्दौति॥ चैकितायनं द्‌ाडदभ्य्‌ स्त्यचात्तमेतदिति खूचयितुं fem: | उद्तानुदितद्धाम- वत्केयाचिदण्रा वकोा$सावन्दधषां ग्लाव व्येकस्मितन्नपि तिकस्य भविष्यति नेत्याद् | वस्तविषय भति ॥ कथं पनिना मान- भेकस्यव दिनामत्वाद्यङ्नेकरियते तचाद्ध। fearfa | इव्धादि- वाक्व सततरू्पं घम्मण्ास्त्े प्रसिद्धमिव्यधेः | हिगोाचत्वमेकस्य लाकिक$पि प्रसिद्धभिग्याद। दश्यते aay यतः पता जायते येन चायं घम्मतोा waa तयोारुभये{स्त्थाद्। उभयत डति | उभयस्प्यसोा टकी पिण्डदाता च चम्मत डति स्मरन्तीच्यः।

दारभ्यादन्योा मचेय रस्व्यङ्नेरयाद | sata सति| तदुपास्त तात्पय्यम्रष(वना दरे Ca: | तस्मादटपिचयम्रषिद्यं वा frafaa-

CX

Ss तान्होवाचेहैव मा प्रात्तरूपसमीयातेत्ति ag

पौरो ot । १

are विविक्रदेशस्याद्काभ्यासं। उद्धव्राज प्रतिपालयाद्चकारेति

च्छा

9

चैकवचनालिङ्गादेकोाऽसावृषिः । च्ोद्गीयकालम्रतिपा- लनाद्षेः सखाध्यायकरणमन्कामनयेति wad दत्य भिप्रायतः स्वाध्यायेन तेाषिता देवता षिवा seg alata Ba: सन्‌ तसमै WIT तदनुग्रदाथं प्रादुबेभूव प्रादुदखकार तमन्ये शक्तं शानं VAR. PRAT ATA उपसमेत्यो च॒रुक्रवन्ताऽन्नं नोऽस्मभ्यं भगवानागायवा- गानेन निष्याद्यवित्ययंः । मख्यप्राणएवागाद्यो वा प्राण मन्वन्नभुजः सखाध्यायपरिताषिताः सन्ताऽनुणग्ह्ीयुरोनं अरूपमादायेति य॒क्रमेवं मतिपन्तं । चरशनायाम वे नुभू-

मि वर्धः | पत्तान्तस्दयोतनायौ aT: | मात बवाण्एन्दसतष्ि किमथमित्याश्द्ध ured तस्य wafaare | वाश्षन्द्‌ xfa 1 मेचेयान्तवाक्वं BAS खाध्यायमित्याद्दि व्याचष्टे | खाध्याय- fafa) यदुक्तम्टधिरेका वकाद्दिष्रन्दैखच्यते इलति तच लिङ्क are | उदत्राजेति | शखुनामदीयः श्ेदूोयस्तत्कालस्य परति पालनं प्रतिच्तगम्टषेटंश्यते तेषाद्ोाद्‌गानमन्नाथं acacty खाध्यायकरस्यं तद्यभित्याद् | श्धाद्‌गीयेति ॥ wares. afta सामथ्यादयमया wadtare | ष्षि- प्रायतङति॥ तस्मा सत्यादि qe | सखाध्यायेनेति 1 aaa aaanr fama इति यावत्‌| waar afacfacaat वा | way @ ATA Saal HAA AAA I

सम्म्रति foatad waare |) मस्येति | aaafcta सम्बन्धः 3 तानेव fatnate |) प्राणमन्विति ॥ मख्यप्राणसप्तन्गदियद्द

५२

S° वके दाल्भ्यो ग्लवेा वा Hay: प्रतिपालया्चु-

कार १३१ ते द यथेवेदं वहिष्पवमानिन स्तेष्यमाणाः ALLS: स्षन्ीत्येवमाससृपुस्ते ह समुपविश्य हिङ्घक्रुः ^ ४ ! अमदारमें

[1 क णप णर पि

urefaat: सा वै द्त्येवमुक्तवन्तः। स श्या aq wa-

T°

कान्‌ शन geatfaa देभे मा मां म्रातःकाल उपसमीयातेति । fa ated समोयातेति ware- पाठा वा | म्रातःकालकरणं तत्काल एवं कन्तव्याथं। अन्नदस्य वा सवितुरपराक्धेनाभिम्‌स्यान्तत्तचैव दइ वको दाल्ग्या ग्लावो वा aay षिः प्रतिपालयाश्चकार प्रतीच्तणं रतवानित्य्थंः ॥

ते खानस्तयैवागत्य wa: wad यथैवेह कर्मणि वदिष्यवमानेन स्तातरेण स्ताय्यमाणणा उद्राटपरुषाः संरब्धाः

पिमे मा iT. TTT वेन अन ५०, वमे

देतुमाद)। खाध्यायेति ॥ waa वाक्यमनिद्धारसितं स्यादिति भावः किमित्यच्चं Hag मया सम्पाद्यते।न fe भवताममोक्तणां तेन HAA त्व्निषडचेतनद्दारेणास्माकमपि भोगसिदे नै बनिव्याह | wwearatra वा इत्यादिना ॥ किमिति पातःकाल- प्रतोच्तगं छतं तचादद | प्रातस्ति |) उद्‌गानस्येति शषः ॥ प्रातः- कालप्रतीच्तयकस्गे कारगान्तरमाद। Bacufa | तस zfe- दास्द्रद्‌त्वमेद्वयं.॥ तद्देव्धयादि याचे | तत्तचति॥ क्यषेरत्न- क्तमत्वभि ताऽवगतं ॥

ते देत्यादि areca) ते शान इति। समचच्तमासखटपुरिति सम्बन्धः | उदूटयुरखुधा KAMA यजमानपय्येन्ता WaT

८६

पिवारमेां देवे वर्णः प्रजापतिः सवित्ता२<-

नमिहार्दरदऽरनुपतेरऽनुभिदाहरार२ऽहरा३-

मिति १५१ दादशः खण्डः ॥१२॥

ule GAA. अन्योाऽन्यमेव सपन्ति | एवं मुखेनान्यान्यस्य पुच्छं

दीना आ्रासष्टपुराष्टप्तवन्तः परिभ्रमणं रुतवन्त TTA । त एवं dem समपविश्योपविष्टाः सन्ता दिद्चवुरिंद्ारं छतवन्तः। श्रा मद्‌में पिवामें। दवे दोातनात्‌। ACT ay- एज्नगतः | मजापतिः पालनात््मजानां । सविता म्रसविद- ला्सन्वैखादित्य उच्यते) एतैः पयाये; स एवम्भत आदि- त्योऽन्नमसखमभ्यमिदादरत्‌ श्रादरलिति। त wd fe war पनरणूषुः। सलं ead ie दि सन्व॑स्यानेखप्रसविट- त्वात्पतिः। न दि तत्पाकन विना म्रद्तमन्नमणमाचमपि जायते प्राणिनां । अरतेऽन्नपतिः। रेऽनपते ऽन्रमस्मभ्यमि- दादरेति | भ्यास areca: | ७मिति॥९२॥

यामनि DAPI” yal mycelial OFT Sadi PPa SRS LEP A तेनो ातममकोननाममयय्ा्ममतमानमणचयमाममनतमनचणयानन्मभन णय _—

च्यन्याऽन्यसलम्ाः सन्तीति ta: fextceaary | ष्यामिन्या- feat ॥ चिवारमेोकारेा गानाथमुचारितः | waa व्यश्नं करवाम। पिवाम पानं कस्वामेत्येतत्‌। सति शब्दा दिङ्र्समा- ae | ae प्रसविटत्वमादि्स्य साधयति | नद्धीति॥ देति प्रखतदेष्टाक्तिः। ऊकारः सविद्टप्राथनामन्तसमाप्यथेः | भक्ति- वषयोपाज्तिसमा्यथमितिपदं ॥ १२॥

cy ©

भार

T°

a

अयं वाव नाका दाउकारा वायुद्ादकार- न्द्रमा अथकारः १

191

भक्तिविषयेपासनं सामावयवसम्बन्धमित्यतः सामावय- वान्तरस्ताभात्तरविषयाण्यपाखनान्तराणि संदतान्यपदि- श्यन्ते । श्रनन्तरं सामावयवसम्बद्धलाविशेषाद्‌यं वा वायमेव लाका वा ददाउकार्‌ः WIHT रथन्तरे सानि प्रसिद्धः । दयं वै रथन्तर दति । श्रस्मात्सम्बन्धसामान्याद्धाउकारस्तभा- ऽयं लाक दूव्येवम॒पासौत। वायुद्दादकारः। वामदेव्ये सामनि हाद्कारः असिद्धः! वाय्वप्य॒म्बन्धख्च वामदेव्यस्य सासा

SI a RS

aq भक्तिसम्बन्धानामुपासनानां ज्ञाततात्छमस्तस्येत्यादि वक्तव्ये किमनन्तरखण्डनेत्याग्द्याद् | भक्तीति ॥ इसत्यतोाऽस्ात्सङ्गा- दिति यावत्‌ ॥ ऋगच्त्साणि गीयन्ते तद्यति्सिक्ताननि ae. न्धानि गोतिसिद्धायजनि स्तेभाच्तससि पर्मिष्यन्ते तानि च कम्मेापुव्येनिदृत्तिदारेण फलवत्वादुपास्यानि तदुपाल्तिविधिप- स्म॒त्तरवाक्यमित्ययेः | वच्छमप्येपासनानां waa ara नास्तो्याद | Searitfa ॥ तेषामनन्तस्सुपदप्े WATT | सामावयदेति | न चेवंविधन्तामे नास्तीति वाच्चभित्याद्। स्य- न्तर इति ॥ तथापि कथं एथ वीटया यथोद्स्ताभस्येोपास्यत्वं ताद | रयं स्यन्तर xfa भ्य स्यन्त्र ras एयव्या स्यन्त रत्वं खतं | VHA स्ताभे रयन्तरोऽस्तीव्धक्त। तथा च यथाक्ता- त्सम्बन्धरूपात्साद्टश्यात्पिवोर्दश्छया VTS ATT उपास TAU: |) HA

नवायट्च्या स्कार्स्यापास्यत्वं TATE | IaAQevafs ॥ दाञ्कारोा वामदेव्ये aia प्रसिद्दः TSA वायोार्पाच्च सम्बन्धः| येनिर्भथुनेच्छवतीनामपां वायुः wade तता वामदेव्य

ck

se आसेदकाराऽिसीकारः 19 1 आदित्य उकारः निहव खकारो विश्वे eat अहे- इकारः प्रजापत्तिर्हिकारः प्राणः tats या वाग्विराट्‌ १२ ! अनिस्तख्रयादशस्ताभः UAT हुंकारः 1 ३1

माग्यानिरिति। अ्रस्मात्सामान्याद्धाद्कारं ATE TIT TA QA BARC: | चन्रद्ष्याऽयकारम्‌पास्यैत । श्रने Qe fed waa WR 1 थकाराकारसामान्याष्व । प्रत्ना इदकारः | ददेति स्तभः 1 wast दयात्मा द्‌ देति व्यपदि श्वते। दृदेति च स्ताभः। तन्सामान्याद्च्रिरौ- कार दति) $्निधानानि wath सव्वाणि सामानीति, रतस्तत्सामान्यादादित्य ऊकारः | ऊचरूद्दं सन्तमादित्यं

aro सामाभवदिति Ba: | तस्माद्यधोक्तादामदव्यसामसम्बन्धसामा- ALIAS WIRATCHUTST ATA: | कयमथकारस्य चन्द्रदृण्छोपासनं aare | Wa दीति ॥ तथा च यथकारसामान्धाद्ययेप्क्पस्तिसिह्िरर्तति Wa: | यकारवद्‌- कारसामान्याच चनद्रटृथ्याऽयकास्मुपासीतव्याद्। यकारेति॥ ष्पथकारे तावद्याक्ताऽकारोऽन्नात्सनि चन््रमस्यमि सोऽस्तीति तद्युक्तं ययोाक्तमुपासनभिव्यथेः | प्रथममप्रयच्तः पश्वाव््यत्तौ- wafata tte: | तत्छामान्यमिददेति व्यपदिणष्यमानत्वं ] तस्मादात्म- रष्टिस्दिति Gri कत्तयेत्धाश्च | तत्सामान्यादिति॥ aoe feext- काराख्ये स्ताभाक्तरे aaa Square | संनिधानानीति ॥ सकारा निधीयते vy सामसु तान्याग्रयानि प्रदधान | तथाच तस्वभिरौकार्श्ेव्यभयोाभावदस्मात्साषटग्यादौकार्ममिदण्छेपा-

3, ०

&

भा

ष्प्‌

cS

CTY वाग्देादं या वाचा ATATSATAATAT भवति य ङत्तामेवश साम्नामुपनिषदं वेद्‌ाप- निषदं aa इति uy vu ततीयस्य चयेदशः खण्डः ९५१३ 0 दति हान्द्‌ग्यापनिषद्वाल्मणे प्रधमः OOS Hh: समाघतः ५१ ५

1 ष, जन -गक, [क्‌ प 0 पौ

गायन्तोत्युकारञ्चायंस्ताभः। च्रादित्यदैवत्ये साचि स्ताभ TAS ऊकारः ॥ निदव इत्याद्धानमेकारः KTH: | एदोति चाङयन्तीति तत्ामान्यात्‌ | fad देवा श्रादाद- कारो वैचदेव्ये खानि साभस्य दशनात्‌) प्रजापतिर्दिङ्ारः। अनिर्त्याद्धिकारस्य चाव्यक्रतात्‌ । प्राणः खरः) सर डति स्ताभः । प्राणस्य च स्वरदेतुलसामान्यात्‌। WA AT या दरति स्तामोाऽन्नं\! अन्नेन हीदं यातोतस्तत्सासान्याद्वागिति

सा GRU "जानः ण धत पगना मोन तिज क OE ENR PL ORAS 1 1 शा 1 1110 1

सीतेत्यघेः ॥ ऊकारमादित्यद्च कथमपसीतेत्याष्द्घ(दइ | उचैप्सिति ॥ ऊकारप्दिव्ययापविधान्तरेण aewmare | अदि- व्येति ॥ रखकारसामान्यान्निद्दवदृस्िरेकारे स्तामे काय्यत्याद् | निद्धव स्व्यादिना » चेद्धास्कारस्य विन्वेरेवदशोापास्तो देतु माद | वेखखदेव्य इति ॥ प्रजार्पतिद््ा दिङ्कगगेपरते Ba: च्यनिरूतया्दिति | नोलपीतादि रूपेण लिरुतत्चाव'घयत्वात्मजापते- fraud: | अव्यक्तात्वान्‌पादिरुद्ितत्वादित्यथः | प्राणस्य चेति च कारात्छस्स्य Wau: | खरद्देतुत्वं तश्निवंत्तकत्वेन तद्‌ात्मकत्वं | ara वाचषे) वा xdifa ) Gaefear इति Sra awa. wa सतुम | waafa | विरडदृद्िवा्रिति स्तामे कार्य्यत्यच तुमा | acres इति ॥ चअनिरुकः कएरणात्मा॥ तस्यानिसक्तत्व साधयति व्यक्तत्वादिति ॥ स चानेकधा काष्छरू्पेण सच्च्‌-

भा

Ql

८ ८

सामो विराडन्नं रेवताविरेषा वा। वैराजे सामि साभ- दर्शनात्‌ | पअरनिरक्तऽव्यक्तलादिदं weafa निवत्त न शक्यत cad. सञ्चरो विकल्यमानखरूप cay ॥ कऽ सावित्याद | BEIT | अव्यक्ता द्ययमतेाऽनिरुक्रविभेष एवापास्य दत्यभिप्रायः | सताभाक्तरोपासनाफलमाद | anise वाग्दोदमित्यादयुक्ताथं। य एतामेवं यथोक्रलचणां सानां सामावयवस्ताभाक्तरविपयामपनिपदं दशनं वेद्‌ तदेतद्ययोक्र फलमित्यथः ॥ दिरग्यासोाऽध्यायसमाध्यर्थः। सामावयवविषयेापासनाविशेषपरिसमष्यय इतिशब्दः ॥ ९२॥ दति ओमद्धाविन्दभगवत्पूज्यपाद्गिस्यपरमदहस- परित्राजकाचायं्रीमच्छङ्रभगवत्पादरता कन्दाग्यो- पजिषदिवरणे प्रथमः प्रपाठकः समाप्तः ९॥

पना ए. नन Uae OSCE ONES OSE प ES EME, —

रतीति सच॒रः । syst णशखाभेदन विकल्यमान- खरू्पसत्रयादश्श्वायं वावेत्यारभ्य गण््मानस्ततख कारण्टणया डष्ार्मुपासीते्यथः॥ उक्तमवोापपादयति। wat होति 1 aa बिकल्यमानलत्वं हेतुः । नैतानि व्यस्तान्य॒पासनानि प्रत्येकं फलाश्रवणात्‌ | समस्तं पुनरेकभमिदमुपासनमेकफलत्वादित्यभि- Tare | सभाच्तरेति॥ उपनिधदः वेदोपनिषद्‌ वेटेव्याखन्ते-. स्तात्पय्यमाहइ | ferme रति | प्रथमप्रपाटकययाग्यानसमाप्रा- वितिश्णब्दः ye ॥ इति ओरमत्परम्टसपरित्राजकरश्ुद्दानन्द्‌- पूज्यपाद श््यिभवदानन्द्लानरतायां न्दग्यभाष्यटीकायां प्रयम्ाऽष्यायः समाप्तः ॥ १ ॥

ad

SoU ॐ ¶ समस्तस्य खलु साम्न STAY साघु यत्त साघु तत्सामेत्याचक्षते यद साघु तदसमेति 1११तदुताप्याहुः साम्नेनमुपागादिति साघुनेन- मुपागादि त्येव तदाहुरसाम्नेनमुपागादितव्यसाघु-

भा चओमित्येतदक्तरनित्यादिना सामावयवविशेषमपाष- नमनेकफलमुपर्दिष्टं | TAIT स्ताभाक्तरविषयम्‌पासन- मनं) सब्वेयापि सामेकदेशसम्बद्धमेव तदिति | अेद्‌एनां समस्ते सान्नि समस्तसामविषयाण्॒पाषनानि वच्छामीत्या- रभते अतिः । युक द्यकदेग्रापासनानन्तरमेकद्‌शिविषचमु- पासनमुच्यत दूति । समस्तस्य सव्वावयवविश्टस्य पाञ्चभ- तिकस्य साघ्चभक्तिकस्य चेत्यर्थः! खल्विति वाक्यालद्धारायंः। सान्न उपासनं ay | समस्तखान्निसाधुद्‌ष्टिविधिपरलान्न

च्या० ॥ॐ॥ पृव्वात्तस्प्रपाटकयेः सङ्गतिं दश्रयति 1 चमिव्येतदि- afar सव्वेयापि सामावयवविषयत्वे स्ताभात्तसर्विषयत्वे awaq:| इतिशब्दो Gam) यस्मादेकदोशविषग्राणयु पासनानि aufa तस्मात्तानि समस्तविषयाणि वक्तावयानीत्य्थः। cae. ष्ठ पास्तिव्याख्यानन्तय्य॑मयष््दाथः,. ॥ कथरुक्तवच्छमागापासन- यारिदं पोव्वापय्यं aare | युत्त दीति | समतस्तस्योपासनं साध्विति वचनादवथवापासनं नि्दितत्वादननषेयभि्याश- wre | समस्त इति ।॥ थादस्ति निन्दति wea) नन्विति ॥ पूरव्यचापि साधलत्वस्य विद्यमानस्सेव विधेघगत्वेनानुपादानान्ना- थादपि निन्दति परिद्दरस्ति। न साध्विति | यतव्ख्त्सित्यादि- वाख्यातुं पातनिकामा्र |. साधुशब्दः डति ॥ वान्वमवता्य mae, कथमित्यादिना ॥

९ ©©

उ. नैनमुपागादितच्येव तदादुः URN अथेत्ताप्याहुः साम ना वतेति यत्साधु भवति साघु वतेव्येव तदाहुरसाम ना वतेति यद्साघु भवत्यसाधु

TL ENE EI Ke En SS SS ANE “ene mitew mere re ae

भ न्पय्वापासननिन्दार्थलं साघृशब्दस्य | नन्‌ सेके पुव्वचावि- gard aya खमस्ते साक्यभिधोयते।न माघ सामे्युपास्त दूत्यपसंद्दारात | BHM: गाभनवाची। कथमवगम्यत

J ~ TOTS | Uae सेके साधृभेाभनमनवदं मसिद्धं तस्मा-

त्छामेत्या चच्तते कुशलाः । यदसाधु विपरीतं तदसामेति

त्तचैव साध्वसाघविवेिककरणे GATATS: | साम्ना एनं राजानं सामन्तच्चेपागादुपगतवान्‌। HSH । यताऽसा- घूत्वम्रष्याश्ड्धा ख द्त्यभिप्रायः 1 गामनाभिप्राेण साधूनेनमृपागदित्येव तन्तचाङ्लाकिका बन्धनाद्य- साधृकाय्यंमपण्यन्तः। यच पृनविंपग्यये बन्धनाद्यमाधुकाय्यं पश्यन्ति तच्रासखास्नैनमुपागादित्यसाधनैनमुपागादित्येव

जाके कि ति १ , श ' त ` ' । श 1

ष्या fe पनरेवं विचेककस्णे acuta” | तत्तचेति।॥ विवेककरगेापायभदिकल्पायम्तेव्यभयच् पद्‌ सास्ननभित्या- feat साधनत्यादिवाक्यस्य पानरुच्चमाण्ह्य वयाख्याव्याख्ययमा- वान्मेवसि दद | trata ॥ गभनका्यदगने सतति यावत्‌॥ तचेव देत्वन्तर माद) बन्धनादोति॥सास्रेव्यादि array | aatay काय्येगम्यं साधत्वमसाचत्वश्ो क्का खानभवगम्यं तदुःपन्यस्यति।

च्पयति yo aera साधत्दिविवेका{नन्तय्थमयप्रन्दायः॥ सखवसंवेद्यं साधुत्वमसाधृत्वच्वेति Fo ॥. तच साधुत्वं खानुभव- सिद्मित्धेतद्युत्मादयति | सामेति ॥ यल्स{ध्वित्यादिवा क्यस्य

So वतेत्येव तदाहुः १३५ सयरख्तदेवं विद्रान्साधु सामेव्युपास्तेऽभ्याशा ह यदेनं साधवे धम्मो जा च गच्छ्युर्पचनमेयुः ४१ चतुर्थस्य प्रथमः सएउ 191

भा० ATTH! WR | ्रयोतापपाङ्ः खसंवेद्यं साम नारऽस्प्माकं वने- त्यनुकम्ययतः संदटृन्तमित्याङ्ः । एतन्तैरुक्तं भवति gary भवति साधु वतेत्येव तदाङ्ः ! विपय्येये जातेऽसाम Ara- तेति । यदसाधु भवत्यसाधु वेत्येव ACTS: | AHTATH- साधुशनब्दयारोकाथतवं सिद्धं ॥ aa: स्यः क्ित्सा्ं सामेति साधुगणवत्सामेद्युपासते समसतं सामसाधुगृणएवद्धिदांस्तस्येतत्फलममभ्यागेा इ fas यदिति क्रिवाविगरेषणार्थमेनमपासकं साधवः WATT: अतिखत्य विरुद्धा आर च गच्छयुरागच्छयुख न कंवल मा गच्छय॒रुपचनमेयुरुपनमेयु य भेग्यलेनेापतिष्टेयुरि- त्यथः ॥ ९॥

Qlo Yam पानरुत्वमाश्द्भाद | cafefa | यसामेव्यादि व्याचष्टे | विप्य्थय इति ॥ aqdarstifa सम्बन्धः 1 किन्तरुत्त भवति acre | वदस्ाध्विति ॥ साधुशब्दः शाभनवाचांद्युक्तमपस- ष्टरलि। तस्माहदितति॥ aaa aa WATE: | उपास्कमव fafafe | समस्तमिति ॥ व्पागच्छेयुरिति वत्तत्ततिप्रमेवति करियाविर्ेषणत्वं यदिव्यस्य ATS |e |

षु ©

भाण

T°

क

लेकेषु uyfeuy सामेापासीत पृथिवी हि- दूरः 1

योनिना णग

कानि पुनस्तानि साधुदृषश्टिविश्ष्टनि समस्तानि सामान्युपास्यानीति | इमानि तान्युच्यन्ते way पञ्चवि- धमित्यादीनि | ननु लाकादिद्च्या तान्युपास्यानि साधु- gat चेति विरुद्धं 1 न । साष्वर्थस्य लाकादिका्यैपु कारणएस्यान्‌गतल्वात्‌। ग्टद्‌ादिवहरटादि विकारेषु, aTe- श्ब्द्वाच्याऽयौा WAT WA at सव्वेयापि लाकादिकार्य- स्वनुगतं | wat यथा यत्र घरादिद्ष्टिग्डैदादिदृष्न- गतव सा 1 तया साधुदुखखन्‌गतेवलेाकादिदृष्टिः। war- दिकाय्यलाज्ञाकादौीनां ॥

यद्यपि कारणएलमविशिष्टं aes: | wa एव RTE शन्द्वाच्य दरति युक्तं साधृकारौी साधुभवतोति। घर्मवि-

1 eee emnatatt ae meeinatineiaield ॥ कि 1 क 2 क ०

रकस्येभयटृष्टिविषयत्वमयुक्तं॥ न्धि घटे टृष्छिग्तिचरः सन्‌ qzeeufy गोचरः स्यादिति wea) नन्विति ॥ रखकस्मिन्नपि wad टृष्टिद वमव रुदमिति eared) म साघ्वधंस्येति ॥ वया. घटादिषु ग्टदाद्यनुगतं तथा साधुशन्दाधस्य कारणस्य लाकादिपु का्धस्वनुगतत्वात्तुणटणसाधुटृरटरनुगमात्र elegans विरु dismay ॥ तदव स्फटयलि । साधुशन्देति ॥ Braue” खाकेष्वनुगतिरपिश्न्दाघंः। यचति दवदत्ताक्तिः। सा घटादि. रच्िस्तचेति we: ॥

ननु साधुशब्दा्थयोधेम्मन्रद्यगास्तद्यं कारगत्वं। तथा चाच TUM न व्यवसितः स्यादन्याच्यखानेकार्यंत्वमित्याशद्धयाच।

~ धशब्द प्र ~ ~ et 7 र ए भाग्पय साधुशब्द्‌प्ररोागात्‌। AT लाकादिकाय्यषु कारणस्या-

QT

©

नगतलाद्‌थम्रा्येव agfeftfa साधु सामेत्युपास इति न वक्रं । न। शास्त गम्यवान्तदृष्टः। सव्व॑च दि शास्तप्रापिता एव धम्माखपास्या न विद्यमाना अ्रष्यणास्तरीयाः | लोकेषु ए्थिवयादिषु wafad पञच्चभक्तिभेदन पञ्चप्रकारं साध समस्तं सामापासीत। कथं एयिवी fesre 1 लोकेखिति या सक्रमी तां प्रयमावेन विपरिणएम्य एथिव्यादिदृष्ा fest एथिवी दद्र दत्युपासोत॥

यद्यपीति | धम्मं रबेत्यच तथापीति च वक्तव्यं | ब्रह्मणि तु पर- alae साघष्रब्दोा भक्तया गमयितव्यः। न-च ume fafa- तकारगत्वान्रं काय्यानुगतिरिति वाचयं | कम्म(पूव्वसदितदधिप- यःप्मरव्यवयवबसमदाययख waar तत्परिणमत्ाचे काय्यस्य। aa azanfafasfcta ज्यं | अखपुव्वत्वाभावेन fatuatfa- afa | नन्विति॥ कारगानगमस्यानमनिकत्वेऽपि aefeaqa- पव्वमेवेति ufcwefa | न ए्स्तरगम्यत्वादिति॥ यखाधाद्धान स चादनार्धं इति न्यायेनोाक्तंविरखणाति। सव्व॑चेति॥ लाकेच्वित्यादि- वाक्ये पञ्चविघधसमदच्ा लोकान म॒पाखत्वप्रतीतेस्चापि दिङ्कार- दथा एशिया waa प्रापे प्रत्या । लेकेष्वितीति॥ लकाः परच्चविधं सामेापसीतेति विभक्रितिपरििमेन प्रयमवाक्वा- धंपर्य्यवसानात्‌ तदनुसारेणाचापि एथिवीदथ्या fey ध्येये सति ufadt fexre स्ति एथिवोटष्टिमारेप्य द्दिक्गास्मपा- सीतेति दितीयवाक्यं qaqudiay | लेाकसम्बडधा सप्तमी दिङ्ारदिषु तत्बम्बन्धा च fediar aay नेतव्या | तथा च लाकविषया सप्तमी खतिद्धिङ्गारादिषु waar च दितौया aay व्यत्यस्य एयियादिदृष्िं Ferrey दलापरासीतेति पच्तान्तरमाद्द |

९०४

se जज्रिःप्रस्तावेाञ्नरिक्षमु तीथ जादित्यः प्रतिहारो यार्जिधनभिच्यूर्देषु 0 9 0 waaay बार्हद्र आदिच्यः omadisaftesyfransir: प्रति-

थ मम RE क simpetO mse

भा० व्यत्यस्य वा aaa भ्रति लाकविषयां {दिद्धारादिपु sfaatfeefe छलेापासीत i तच प्रथिवी दद्धारः। प्रायम्यषामान्यान्‌ । रिः प्रस्तावः 1 रभो दि aria nea प्रस्ताव भक्तिः! चन्तरिक्तमुज्गोयः । अन्तरिचवं fe गगनं गकारविश्टखेद्गीयः। आदित्यः म्रतिद्ारः। प्रतिप्राण्यभिम्‌खलवान्मां म्रति at अतोति । यैनिंधनं । दिवि निधीयन्ते fe इता गता way GE गतेषु QIHTAT सामापासनं॥ अयाऽऽदततेव्नवाद्यखेपु पञ्चविधमच्यते खामेापामनं।

त भरण NL कशछ

भोमि, ५५.

are व्यत्यस्येपत ॥ ब्रद्यट्िरत्वयादिति न्यायेन waar प्रति- att व्याचष्टे तचेति | उक्तरीव्याऽन्योपासने vad सतोति यावत्‌ | Saray साटृश्यनिबन्धनत्वाद्यक्तसाटश्यामाबेऽपि यया कथद्धित्कल्यनीयं aware | पराथर्ये(त ॥ सेकु एवाः सामसु च इिड्ासर्सख भराथम्य्मस्ति तस्मात्सामान्यादिति ाचत्‌॥ भिद्या प्रस्तावोापासने प्रस्तावत्वसामःन्यमाद | WUT WIA A न्तर्च्तटश्योप्रीधापासने गकारसम्बन्धसदृश्यं <nata | wafed दोति॥ व्यादिव्यटथ्य्ा प्रतिह्णारोपास्मा प्रतिशब्द सामान्यं देतुमाद् | प्रतिप्रणीति ॥ दद्या fuse जिध- नत्वस्ानान्यमाद | दिवीति ॥ उक्तमुपासनमसपसंद्रति | xaatafa | च्पथा<ऽटत्तेस्विति gral वयाकराति | ष्ययति॥ यि वोम्ख्येषु दुप्यन्तेषु पञच्चयिधसएमेपासनकयन7नन्तर्य्यम य एएब्दायंः ॥

९०

x. रिषम्‌ दीथेाऽजिः प्रतिहारःपथिवौ निघनं ५२१ कल्पने ERY नाका SIA य तदेवं fagtatay पवि arora asa हितीयः खण्डः WRN

भा० गत्यागतिविशिष्टा fe rat: | यथया ते aate ala सामेपासनं विधौयते aatsa श्रावृन्तेषु लाकधु । यर्िद्ारः भ्रायम्यात्‌ । च्रादित्यः प्रस्तावः । उदिते

fe श्रादित्ये wea कम्माणि प्राणिनां । अन्तरित्त- aaa: qetaa अरिः प्रतिद्ारः। aiff प्रतिदर- wed: । प्रथिवीनिधनं । तत आगतानामिद निघधनात्‌। उपासनफलं कल्पन्ते wat भवन्ति दासे लाका wera गत्यागतिविशिष्टा भेाग्यलेन व्यव- तिष्ठन्त va: | य एतदेवं विद्धाल्ेकेषु पञ्चविधं

ध 8 ERIE

प्या पर्डात्तस्म्स्थसिये fatrd प्रद्धित्रा पटस्दिस्ति | war- गतीति ॥ यथया वा गतितिश्ष्षटिस्तयष्टश्यव Tey पासनं त्विद्ितं। वथा चागतिविशष्ास्ते तथाृश्थैव तदुपासनं विधीयते | तया च शस््रानसारेण क्रियमाण्यारूपासनयानं [{विससा<स्तीः्यर्यः | द्दिविधोापर्स्तिविषयसन्दभयोाविरोाधाभाव मन्य फलितमपासनं दशयति | यत इति ॥ द्युलकट्थ्छा स्विङ्कास्स्यापास्यतवे gaara) प्रायम्यादिति॥ wet दुला कस्यासम्मे च दिद्कार्स्य aad Ae ्ादित्यदटच्छ्ा प्रस्ता वस्योपास्यत्वे तुमा उदित इति | पूव्वेवदिति गकारस्सा- मान्यं त्विवत्त्ितं ॥ व्यसिदश्छ्रा प्रतिच्रोपास्ता शेतुमाद | प्राणि- fafcfa ॥ पतिददस्णसितस्तता नवयन ॥

zy @

९०६

वृष्ट पञ्चविधं सामेपाप्तीत पुरोवाता हि- डरा मेया जायते स प्रस्तावे वर्षति स SHIT वियोातते स्तनयति स प्रतिहारः ११५ उदङ्गट्नति तचिधनं asf दस्मे quate दह्‌ य एतदेवं विद्धान्‌ वृष्ट पञ्चविध VATA UAT ५३१

ARTES ANT 1 1 Ee apepcopey

भागसमम्तं साध सामेत्युपास्त दति waa येगजना पञ्चविधे

Ble

wafad a ९॥

got wafad सामोपासीत । लेाकस्थितेदंशिनिमि- न्तलादानन्तय्यं प॒रोवाता दिद्कारः पुरोावातादुद्भदणन्ता fe वद्टिः। यया साम दिङ्धारादिनिघनान्तं अन्तःपुरोा- वाता fegre: 1! पम्रायम्यात्‌ | मेघे जायते स wera: | आवि मेघोपजनने वृष्टेः wera दरति दि प्रसिद्धिः | adfa aver: | Beata विद्योतते स्तनयति समति- दारः | भतिदततरात्‌) SHetfa तन्निधनं समाप्षिखामा-

साभ्वितिपदः waa रद्यवयमित्याद््‌। सति सव्व॑चेति ॥ सर्व्व Saw व्याख्या! पश्चविधे स्त्यादि॥ २॥

नन्‌ MATa Bara किमिति efeeup तदु- पास्तिरुपन्यस्यते aare । सेाकस्थितेरिति ॥ पशेवातद्श्छा श्िङ्रोापासमे शेतुमाद्ध | परोावातादीति॥ उद्ग्रदणं वयाप- ee | ष्पतः्ब्दाथमाद्े | पायम्यादिति ॥ मेषजन्मदण्य प्रस्तावापास्ता इदतुमाद् | प्रष]ति ॥ वयषण्डणोपदीयापासन- हेतुमाह | अद्यादिति | लिदयोातनस्तनयिलदश््ा पतिद्दस- पासने कारगमादं। प्रतिद्तत्वादिति॥ विद्यत स्नव्िल्लनाष्च प्रतिदतत्वं विप्रकौोणत्वं तेन म्रतिश्न्द्सादश्यादडिद्यातनाद्दि-

९०

उ yaray usfauy सामेापासीत मेघा यत्‌ सम्पूवते स fag यदषेत्तिस प्रस्तवा याः प्रायः स्यन्दन्ते ष SRT याःप्रतीच्यःसप्रतिदारः समुद्रा निधनं १५११ न हाप्सु प्रेत्यम्सुमान्‌ भवति य छ्तदेवं विद्वान्‌ सदीस्वप्सु पुवि- ध सामेापास्ते ५२११५४१

मा०न्यात्‌ फलमुपासनस्य वंति दासा इच्छातः \ तया वषं- यति द ्रसत्यामपि gor च एतदित्यादि पूष्वैवत्‌॥ र्‌ ॥ स्व्वखष्य पञ्चविधं सामोापासोत। व्टिपव्वैकत्वात्सव्वा- सामपामनन्तय्य। मघे यत्छम्ञ्जवते एकोमावेनेतर तर घनी भवति HAT यदा उद्नता वा तदा सम्ञ्ञवत Tawa t मेघस्तदाऽपामारमः स दिद्धारः । यद्षंति प्रस्तावः । अपः CAAT BATH AGA: । प्राच्यः raed स TRTA | Heald । याः प्रतीच्यः स प्रतिदारः प्रतिदारसामान्यात्‌।

are cayt aaa प्रतिद्धारोपर्स्रिस्व्यियः। seueueeyr निघ नापासमे facraare | aardifa ) वपति प्य्यन्ये aca मन्तत्वमकिष्ित्कर्सित्धाग््ङ्काह। ष्यसत्यामपीति॥२॥ fafafa रष्डिदिरेस्नन्तस्मपां ef: eta fad aay | afsuaanatfeta | मेघसम््वद्ट्चछा ददिङ्कस्मारुम्भसामान्या- zuraiaare । मेघ xfa | वटथ्या पस्तावस्यापासखत् d- are | ary xfa y Are नद्यो WHIT | WANA AASTAT ति wa: | afe गङ्गादावपेच्तितिमिपिमस्णंन स्यादिति चत्त-

९ oC,

ॐ may पञ्चविध सामेपासीत वसना fast रा यीष्मः प्रस्तवा वषो उदरीः शरत्प्रतिहारेा देमन्ता निधनं ¶ ११५ कल्पन्ते हास्मा त्तव तुमान्भवति य एतदेवं विद्वानृतुषु पञ्चवि- uy सामेपास्ते १२१५१

भाग्समद्धो निधनं | तलिधनल्वादपां । न दषु प्रेति। नेच्छति चेत्‌ । श्रषमान्‌ भवति we ॥ ४॥ way पञ्चविधं सामेपासीत | खतुव्यवस्थाया यया- क्तानिमित्तलादानन्तय्यं | वमन्ते दद्धारः प्राथम्यात्‌ । are: waa: | यवादिसङ्गु्दः wed fe प्रादृडथं। AMT उद्धीयः भाघान्यात्‌। शरत्मतिद्ारो रागिणां war- नाच्च प्रतिदरणात्‌ । देमन्ता निधनं निवाते निधाना- प्राणिनां फलं कल्पन्ते. च चछतुव्यवश्यानुरूपं भोग्यलेना । खा उपासकायन्तंवः | खत मानात्तवभागेख सम्पन्नो भवतीत्ययंः ॥ ५॥

are | नैच्छति चेदिति} ष्यसावपासका मरुस्यलीम्बपि यचेच्छ- सुदकवान्म वतीत्य यः ॥ ४ ॥

we किमिति सलिलदटश्छानन्तस्ग्टतुदृष्टिः सार्न्यारोप्यते ware चटतुव्यवस्थाया इति ॥ षतुच्वस्थानृरपं तच fearful) कस्सचिदनुपासितुरधि क्रमेय तत्तदूतुमलमोमभएगितेःपपनत्तेने- दमुपासनानुरू्पं फलजि्धाश्च्याद | चतुम({मति॥ सम्पन्ने Waa सेच्चछावश्ादिति एषः yy a

ॐ ayy पञविधकश सामेापापीताजा fest ऽवयःप्रस्तावेा गाव उङ्रीथाऽगूः प्रहितारः TET निधनं 09 भवनि हास्य पशवः पश्रमान्‌ भवति य एतदेवं विदान्पगुषु पञ्चविधं सामे पास्ते १२१५६९१

भा पप्ररुपु पञ्चविधं सामापासीत । सम्यग्टरत्त्वंतुषु पशव्यः काल TATA MA: | WAT दिद्ारः प्राघान्यात्रायम्याद्रा। रजः UAT wea दरति अतेः! ्रवयः Ward: साद- चययंदशंनादजावीनां । गाव उदरीयः Be । BAT: प्रतिदारः प्रतिदरणात्परुषाणणं । परुषो निधनं परुषा- FIAT IAT | फलं भवति दाख पशवः पण्टमान्भवति। wary भोगत्यागादिभिचुच्यत इत्यथः ॥ ६॥

स्रा ऋतुटृखानन्तरं aria पुदच्ायोपकार्णमाद) सम्यगिति 4 qa दिष्ारोपासमे देतुदयमाद्र। प्राधान्यादिद्यादिना॥ aaa यश्लसम्बन्धाव्राधान्यं | प्रायम्बन्तु प्रथमपाठादिति aa | MIU मनब्याणामजः Wrat तस्मात्ते मस्या मखत We- न्यन्तेति श्रतिमजाप्राधान्ये प्रमाणयति | चज इति | तस्मव्नाता अजावय xf आअतेस्जानामवीनाच्च साद्चयं इदिङ्कस्पसा- वयाख साद्चय प्रसिद्ध। पशुमान्‌ भवतीद्यस्य Waa पानरत ufeecta | पश्ुफलखेति i ॥

“Yo 4

9

HT

are

प्राणेषु पञ्चविध परावरीयः भामापासीत्त प्राणा festa वावप्रस्तावश्रष्यरःदीयःग्राचं प्रति- दारा मना निधनं पराव रीयाधसि वेतानि५११

ज म नरमा

्राणेपुं पञ्चविधं परोावरोयः सामेपासीत ! परम्परं परोावरौीस्गणएवत्प्राणएद्ुष्टिविश््टं सामापासीतेत्यर्यः ।

प्रे प्राणो दिद्धारः। उत्तर्‌ाततरवरौोयमां प्राथम्यात्‌) वाकूम्रस्लावः । वाचा fe प्रस्तृयत सव्वं । वाग्बरौोयसी प्राणादप्रा्नमप्यच्यते। वाचा प्राप्नन्यैव तु गन्धस्य यादकः प्राणः | वाचा बह्तरविषयं प्रकाशयति) चक्रता वरौयो वाच उदरीयः Beara ws प्रतिद्दारः। प्रतिद्तल्ात्‌।

वरौयञ्चचृषः सर्व्वतः waa) मने निधनं । मननिदि

निधीयन्ते परुषस्य मेाग्यलन सब्द्धियादतविपयाः | ates च अओचान्मनसः सब्यद्धियविषयव्यापकलात्‌ । अतीट्धियविषयेाऽपि मनसा गाचर एवेति यथयेाक्रदेतुग्यः

पश्प्रसतपयोाषटत्{दिनिमि त्त्वात्यरागस्थितस्तदुण्यरनन्तरं प्रण- ररा सामापा्ति प्रस्सोति । प्रागो्विलि ॥ sue aa. प्राण्विषयत्वं यावत्तेयति । घ्राण xfs) wear we at azt- यस्तासम्भवात्तसय सन्वखेखताया निडप्स्तित्वात्परम्परः वरीयसां वागादीनां मध्यै प्रयमभाविल्वेनाक्तत्वादह्वाण cara yw. उत्यर्थः॥ कथं प्रागादाचेा वरोयस्लं तच्ाद। वाति ॥ Wot Wa व्यवदह्ितत्वं | watt aaa साधयति । वाच इति॥ परब्द्स्येति यावत्‌ । वाचः एब्द्ात्सकाषणदि 1 sata aaa देतुमाद्ध। खध्ादिति।॥

९९९

Se परावरौीया हास्य भवति परावरीयता ह्‌ लेाकाञ्जयति य cae विद्वान्प्राणेषु पञ्चुविशवं पराव रीयः सामेापास्त इति तु पञ्चविधस्य १¶ २ 1७१

अथ सपृविधघस्य वावि सपृविधर सामेापा- सीत यत्किञ्च वाचा हुं afa a हिद्धूरो येति स प्रस्तावा यदेति सजादिः १५११५

mano tinal

भाग्परोवरीयांसि प्रणदीनि वै एतानि | waren विशिषं य: परोवरीयः खामेपास्ते परोावरोयोा we जीवनं भवतीति उक्ताथंमिति ठु पञ्चविधस्य ara उपासनमुक्त- fafa सप्तविधे वच्छयमाणएविषये बुद्धिसमाघानार्थं । निर- aut दि पञ्चविधे वच्यमाणे बद्धं समाधित्सति ॥ ७॥ अयानन्तरः सप्रविधस्य खमस्तस्य साग्र उपासनं साध्वि- दमारभ्यते। वाचोति सप्तमी qaaa । avg fefafud सप्रविधं सामेापासोतेत्यथैः i यत्किञ्च वाचः शब्दस्य क्ख दति ar fata: स fegrtr दकारसामान्यात्‌ । aata- शब्दरूपं स प्रस्तावः प्रसामान्यात्‌। यदा दति a arte: | आकारसामान्यात्‌ | आदिरित्योंकारः। सव्वदित्वात्‌ |

ao मनसा ACS देत्न्तरमादद। यतीन्ियेति॥ सति वसो- यस््मिति wean सम्बन्धः | VINA वाचेव्यादये योक्ता Baa | उक्तापसंद्ारविरदेऽपि aaa बुदिसमाधानं fa न स्यादिव्याश्द्धाष्द | निस्पेच्ता दीति 19 1

९९६

उ यददितिमस उदीथे यत्प्रतीति म प्रतिहार यदुपेति स उपद्रव यन्नीति तन्निधनं ५२१ CTY AVATS यो वाचा देदेाल्नवानन्नाद्‌ भृवत्ति य तदेवं विद्वान्वाचि सप्विधश्‌ सामोपास्ते ५३१५४१५

अथ खल्वमुभादित्यश सप्विघष सामेपा- सीत सर्वदा समस्तेन साम मां प्रति मा प्रतौति सर्वेण समस्तेनसाम tl 7

भाग्यदुदिति स उद्ीयः | उत्पृव्वंत्वादुङ्गीयस्य। यप्रतोति स प्रतिद्ारः। प्रतिसामान्यात्‌) यदुपेति ख उपद्रव उपाप- क्रमत्वादुपद्धव्य) यन्नीति तन्निधनं | निण्ब्द सामान्यात्‌ | दुग्धेऽसमा TATYATS Ul ८॥

प्रवयवमाचे ufa च्रादित्यदटृष्टिः पद्चविधेषु उक्ता Waa चाध्याये | Waar खल्वममादित्यं समस्ते साच्यव-

च्चा प्षधिकसह्याप्तानस्यान्त्यसह्याज्तानप्‌नव्वंकत्वात्पश्वत्वियापासना न्तर सप्तविधोपासनं wef | यति ) पन्बव्वाकेसखिति AQAA च नेतव्येत्ययः॥ वाक्‌णब्दन WAAAY तत्सप्तधा प्रत्वभक्तसामावयवस्वासाप्यापासनं कत्तव्यमिति वाक्या्॑माद् | वाग्दषटोति ॥ यिच वाच इति वाव्यापादानं तस्या्थमाह। weewta | <1

वण्ग्ृष्टर्नन्तस्माद्दित्धदटण्िविधौयते। तस्य argqaara | न

तदधान यक्त ॥ पव्वमप्यादिव्धटण्थ्तिशशटिपासनसयोपदिद्यत्वा fame | सवयवमाचसम्ति॥ aw aa Tq एच्छति।॥

AAR

ॐ तस्मिन्निमानि cari भूतान्यन्वायतानीति विद्यालस्य यत्पुरादयार्ष दि द्मरस्तदस्य पशवे न्वायतास्तस्मावे दिद्धुनि हिद्धारभालिने

coo 11 11 -pebirdine mma ges ead ^ क कषा ह nermee

भा ग्यवविभागगेऽध्यस्य सप्तविघं सामापासोत । कर्थं पनः; सामलमादित्यस्छेव्युच्यते। sala देतु बद्‌ादित्यस् सामवे Gail कोऽसा Haat wat खद्धिच्तयाभावात्तेन Saat खामादित्येामां प्रतिमां प्रतौति Gat बृद्धिमत्पादयति, रतः AU समेाऽतः साम खमवयादित्यथः। उन्नौीयमक्नि- सामान्यवचनादेव लाकादिषूक्रसामान्याद्धिङ्धारादिलं गायत दूति दिङ्ारादित्ये कारणं नोक्तं । waa पनः सवितुरनक्तं कारणंन सुवाघमिति समल्वमूक्तं | तसिन्ना- दिव्येऽवयवविभागश दमानि वच््यमाणणानि सव्वोणि ग तान्यन्वायन्तान्यनुगतान्यादित्यमुपजी यवेनेति विद्यात्‌

ar कथमिति ॥ सब्वदेव्यादिवाक्चमन्तस्त्वेनादत्ते | उच्यत xfag उच्ःसन्तमादित्यं गयन्तीत्यादित्यस्याद्ररीयते Fa खयोक्तः | तया सामत्वे$पि तस्य दतुरुचयत vay: | तमव प्रश्यपव्वैकं fazurfa | केा$सिविति॥नादेत नास्तमतेव्यादिदण्नादित्ययः॥ मां पतोव्याह्दि वाचे | मां adifa ॥ अन्यषब्दःम्यान्यच्द{त्िना- न्तर किचिज्निितमित्यादित्यस्य सामत्वं ददेतुख्च्यते Ve erat दिट्कासादिव्येपि qa fafad यत्या नाक्तिमित्याग्र द्या ष्टं । उद्येय. ति] यददि्यस्येद्रीयेन सदष्टं सामान्यं Bara | तदनसासे- णास्मदुक्तप्रायम्यादिसामान्यं wat एधिव्यार्दिषु द्दिक्रारादित्यं गम्यते तयाद्दिव्यप्रमेदानामपि शिङ्कगास्दित्यं णक्यावगम्यमिति- ख्या तेषां सद्धावेनेक्तं कार्णनिव्य्ेः॥ तदि सामल्वेऽपि फारणे-

१९४ उ" gary: १३५ अथ aon स प्रस्तावस्तदस्य मनुष्या अन्वायतास्तसमावे प्रस्तु- PARA UY UTA: प्रस्तावभालिने चेत्तस्य

arene तस्यादित्यस्य यत्पुरोद् यादु ग्रूपं स feartr ufa- स्तचेदं खामान्यं | यत्तस्य दिडारभन्निःष्हपं तद स्यादित्यस्य साम्नः पश्वा गवाद्येऽन्वायन्ता नगतास्सद्धतनिरूप-

मपजीवन्तीत्य्थः

यस्मादेवं तस्मात्ते दिङ्कुव्व॑न्ति पशवः प्रागुद् ATA | तस्मा- द्धिद्धारभाजिनो देतस्यादित्याख्यस्य साम्नस्तद्भक्रिभजन- Teale ते wa ada अय यत््रथ्मादिते सविद्- रूपं तदस्यादित्याख्यसाम्नः स प्रस्तावस्तदस्य मनुष्या अन्वायत्ताः Gea) तस्मात्ते Wats प्रशंसां कामयन्ते)

aeRO eR OORT मस भभकम | शि 8 1 en ae teiemmiamneeand ~ ~ he aoe eet Hel क, | 1 a — aan

Qo AURA ana कारणामिव्याणद्धद | सामत्वे पनरिति ॥

समत्वं तच fafautafa यावत्‌ ॥ समः सव्वरेव्यक् व्यक्तीकरा- ति ) afatata 1) वेदनप्रकार प्रपन्वकं प्रकटयति aw- सिन्यार्दिना | धम्मरूपत्वं सुखकरत्वात्‌ धम्मक्राय्थात्सकं रूप- fafa यावत्‌ | तदश्यरा ferries प्रायस्य शतुः

प्रवा ययोाक्तमादिव्यरूपमपजीवन्तीव्यच fH Wa तदाद | यस्मादिति ॥ तेषां fwycm साधयति । तस्मादित्यादिना | तद्‌- भत्तिमिजनणश्ीकत्वादिव्यस्मात्ागेव तस्माटदिव्यस्य सम्बन्धः| स{वि- तरि wader सप्ति यत्तस्य रूप CeO प्रस्तावस्सो पास्यत्वे USAT VA: | यथादयाव्माचौनरूपं पन्दुिस्पर्ज]व्यन्ते तव्या | weatata | उदयात्पराचीनमादिव्यरूपं मनुय्या उपजीवन्तीत्यच fayary) तस्मादिति ॥ प्रत्यच्तपराच्तभावेन

९९१.

Se साम्नः? ४ जय यत्सङ्ववेनायाश्स जादित्य स्तद स्य वयाशस्यन्वायचानि तस्मातान्यनरिषषे- ऽनारम्बणान्यादायास्मानं परिपत्तन्व्यादिभाजी- नि qaey साम्नः ¶॥ ५५4 अजथ यत्सम्प्रति मध्य faq स उद्लीथस्तदस्य रेवा जन्वायतास्तस्माते सतमाः प्राजापत्या नामुद्ीयभालिनेा दतस्य

|) मि) DN — PEP ENO a मिपि 1, वि 1 th [गिरीन ति = eaten el

भा ° तस्मात््रस्तावभाजिना Bag साम्नः i wa wqaya- वेलायां गवां रश्मीनां सङ्गमनं सद्गवा यस्यां वेलायां गवां वत्सैः ae सङ्गवचेला aferara यत्साविचं रूपं सश्यरादि- भक्ति विशेष शओ्रआद्धारस्तदस्य वयांसि पचिणेाऽन्वायन्तानि i

यत एवं तस्मात्तानि वयांसि अन्तरिक्तेऽनारम्बण्णन्य- नालम्बनान्यात्मानमाद्‌ायात्मानमेवालम्यनल्येन गरदीला परिपतन्ति Wee आकारसामान्याद्‌ादिभक्तिभा- जोनि Way साम्नः॥ अय यत्सम्प्रति मध्यन्द्नि wa fet cae: | स उद्नीयभक्तिस्तदस्य देवा अनन्वायत्ताः।

॥ aeelllaiaaemoenmemelinied [व जैन `न जिम + -७-क ७०८० त ममम

च्या" प्रसतिप्रष््सयाभदः। UIA CAA जगन्मणडलेन

asad amanaafaad: | aa: agaafata सम्बन्धः |

सङ्न्वकालीनमाद्दित्यरू्प्रमारःप्यादिभक्तर ङ्का स्स्यापास्यत्वे द-

याराकारसामान्ं Wa | ufawi ययोाक्तमादित्यरूपमुपजीवय- मित्यच WAT |

aa xfa ॥ ऋजमध्यन्दिनि यदादिव्ययख SG तद्श्ोद्नयया-

met Way Sa: | तत्कालीनादि्यरूपस्य दवापजीव्यत्व wd-

माषं | dwadfa ॥ aut aq दोवरुपजीव्यत्वं कथमि-

१९६

So साम्नः LEN अथ aay मघ्यन्दिनादप्रागप- Teed प्रतिहारस्तदस्य गभा अन्वायत्तास्त- wa प्रतिल््ता नावपद्यने प्रतिदारभालिनेा सतस्य साम्नः 1

अथ य॒द्‌द्मपराट्नस्प्रागस्तमयासत् उपद्रव- स्तदस्यारण्या अन्वायततास्तस्माते पुस्षं दष्ट

त प on क ७ ete

भाग्द्यातनातिशयात्त्काले। तस्मात्ते सत्तमा fafwaear: प्राजापत्यानां । प्रजापत्यपत्यानामद्गीयमाजिना wWaw मास्नः॥ चय ag मध्यन्दिनाव्रागपरारह्ादयदरपं सवितुः; स प्रतिदारस्तद्स्य गमा अन्वायत्ताः! अतस्ते सवितुः प्रतिदारभक्तिरू्पेणाद्धं प्रतिद्दताः मन्ता नावपद्यन्ते नाधः पतन्ति दारे wana: i यतः प्रतिदारभाजिनोा ष्टोतस्य सास्ना गभाः॥ श्रय यदूद्धंमपरह्ात्प्रागस्तमयात्‌ स उपद्र्वस्त- LAITY. पश्काऽन्वायत्ताः | तस्मात्ते परुषं दृष्टा भोताः

[| 1

aie तिचेत्तचा् | तस्मादिति 1 wa यदटूडध{मितिवाक्यमाद्‌ाय व्याचष्टे | aygteattefa y तद्या प्रतिददारोापासमे परतिश्न्द- साम्यं हेतुस्तस्मिन्‌ काले सवितुर स्तं गसि प्रति इस्णाद्ययाक्त- मादित्धरूप गभरुपजीव्यमत्यतच गमकमादद] wa इलि ॥ ऊर्धं ARTS Hiss प्रतव्यथः | यवता nae पूव्वाक्तविष्टेवणवन्ता

ऽत इति यावत्‌ ॥ तदार पतनद्दासतच तत्कालीनादित्यदण्यैपडवमपासीत तस्य तदारस्ताचलं प्रत्यपद्रवणादिव्याद। अयति ॥ व्यस्ण्प्रानां wat

a"

ऊ° कस्श्श्वश्रमिच्युपद्रवन्व्युपद्रवभालिना दसेतस्य साम्नः ¶ ४१५ जथ gerard तन्निधनं तदस्य पितरेाऽन्वायतास्तस्माचस्निद धति निध- नभालिने Garey साम्न खव खल्वमुमादित्यश सप्विधश्र सामेापास्ते१४१५६४६१॥

जथ खल्वात्मसम्मितमतिमृच्यु सपृविधर्थ

नि e न+ — ae ne ~ od ee ET “Oe ROR

भाग्कच्तमरण्ये Wy मयश्टून्यमित्युपद्र्‌ वन्त्यपगच्छन्ति दृटा पट्‌ वभालजिनेा Wag साम्नः) अथ यत्मथमास्तमितेऽदणभंनं जिगमिषलि सवितरि तज्िधनं तदस्य पितरोाऽन्वायन्ता- स्तस्म्मात्तान्निदघति पिदपितामदग्रपितामदरूपेए दभपु निलिपन्ति तां स्तद यपिण्डान्वा स्थापयन्ति i निधन सम्ब- न्धानलिघनमा जिना Qaw साम्नः पितर्‌; । -एवमवयवशः सप्तधा विभक्तं खल्वममादित्यं wafay सामापास्ते यस्तस्य तनद्‌ापत्तिः फलमिति वाक्यशेषः ॥ < it ग्टत्युरादित्यः। दाराचादिकालेन जगतः म्रमा- पयिदवात्तस्वातितरण्णयेदं सामेापासनमुपदिश्यते। अघ

ate य्यक्षरूपोपजीवनम्पपादयति | तस्मादिति yo aad गत्तंगुद्धेति

यावत] तत्स विद्टरूपमिति we: तद्च्या निधनापासने समाति

सामान्यं eg: | यथोक्तमादित्धरूपं {पिटटस्िरूपजीवयमित्यच गमक-

ate | तस्मादित्यादिना | तच तच्ाधश्ब्दस्तद्‌पासनानन्त-

स्थायी Brea: | wd खल्ित्यादिवाक्यमपच्तितं मूर्यन. याक- साति | cafafa yey

ay खच्वात्मसम्मितिमित्यादेस्तात्पय्यमा दइ | eatcta ॥ चयन-

य्‌ ©

भा

IT ©

९

सामेापासीत हिद्धार इति erat प्रस्ताच दति व्यक्षरं तत्समं †१॥ आदिरिति squat प्रति- दार दति चतुरक्षरं तत Teg तत्समं ५२१ जदीय इति व्यक्षरमुपद्रव इति चतुरक्षरं ira: समं भवव्यक्षरमति शिष्यते spac तत्समं ३१ निधनमिति sat तत्सममेव भवति

वत स कज ननन "होना ४४-- [ कि 2, quieter HE eemtrentinene aimee “rer” =

खल्वनन्तरः । श्रादित्यग्टत्युविपयमामेपाखनस्ात्मसम्मितं खावयवतलयतया fad परमात्मतुच्यतयावामम्मितं अति- aq श्टत्युजयदेतुलात्‌ | यथा प्रयमेऽध्याये उङ्गीयभक्ति- नामाच्तराण्णुद्धोय दत्युपास्यलेनाक्तानि | तथे द साम्नः सप्र fay भक्तिनामानराणि समादत्य चिभिस्विभिः समतया सामलं परिकख्येपास्यत्वेनाच्यते। तदुपासनं ग्टल्युगे चरा-

रमद्यासामान्येन Ba प्राप्य तदलतिरिक्ात्तरेण तस्पा- दित्यग्टत्योरतिक्रमणणयव सद्धमणं awufal अतिग्डत्य सप्तविधं सामेपासीत ग्ल्युमतिक्रान्तमतिरिक्राचरसद्छय- येति श्रतिग्््य माम । तस्य प्रयमभक्रिनामाच्राणि

न्त रमित्यस्यापे च्ितं fafauta | च्यादिव्यति॥ खण्न्दन सामा- चते | तस्यावयवा हिङ्गसाद्‌यस्तत्रामाच्तसाणां faa faa तुद्यतया fad सासेव्यथयः॥ यचा परमात्मावगमोा म्ये मं च्तग- देतुस्तयेदमूपासनमपात्ययान्तरमाइ | परमामेति ॥ कोटगता- प(सनं विवचितमित्यपेच्तायां सदटदखान्तसत्तरमष्द | ययेत्या- दिना॥उद्रौय इव्यद्ोयभक्तिनाम तदच्वस्गणी{्ति यावत्‌ ॥ सामत्वं तषां नामाततखायारमत्यध्याशहाखं | तदुपासनं तेषाम-च्तसाणा-

| eA eres mem ता क

RR:

c% 2

गा?

ष्पा

We

atts eat carta बाविशश्तिरक्षराणि 1४१ कवि ्शत्यादिव्यमापरोव्येकविश््ा वा इता ऽसावादित्या इाविश्शेन परमादिव्यान्नयति

fegtt दत्येतत्‌ । wet भक्तिनाम प्रस्तावे दति च) भक्तेख्यच्तरमेव नाम । तत्पूव्वेएण सममादिरिति gat सप्तविधस्य साम्नः स्या पूरणे ओदर आदिरिल्य च्यते! म्रतिददार दति चतुरकच्तरं | तत दद एकमत्तरमव- च्छिद्याद्यच्रयोाः ufwad i तेन तत्सममेव wage दरति अक्तरमपद्रव इति wavat चिभिस्तिभिः समं भववन्तरमतिशिव्यतेऽतिरिच्यते। तेन वैषम्ये WTA साम्नः समल्करणणयादद । तदेकमपि खद्‌्च्तरमिति च्यत्तरमेव भवति | अतस्तत्समं निधनमिति त्तरं तत्सममेव भवति॥

एवं चत्तरसमतया सामलं सम्पाद्य यथा प्राघ्ान्येवा- तराणि सद्यायन्ते तानि द्ध वा एतानि सप्तमक्तिनामा-

ES reer wee

मादित्यादिद्श्छोपासनमित्य्थैःग्यत्युग चसच र सधक विं शए(तित्व AAU सास्तयेकानेक्य्यच्त्रेषु तव्छामान्येन तेव्वच्तरव्वादिव्द्ण्य्रा ग्रत्यमादित्यमिव्यर्धः | चलतिक्रमाय तत्खाधनमपासनमिति wa: | च्मतिमग्य्य ग्यत्यास्त्ययद्धेतुत्वादिद्यत्तामव weafa) wa fafa ॥ नामाच्तसणि कथ्यन्त xfa शेयः | साद्यत्तेस्याखादि- भक्तन गनच्स्येास्िति यावत्‌। तेन vata तदादिभक्षिनाम परतद्दास्नास्ना तुल्यमेवे्यथेः ॥

ननु यये( क्तरीत्या चतु{विंशत्यचच्तसारि तत्कथं तानि ye at catia दाविंश्रलतिस्च्तराणीति aare | ख्वमिति॥ व्यादिव्यस्यास्ञा- त्तकादेकविंश्पत्वे ख्न्तरु प्रमाणयति | दादग्रेति ॥ इंमन्त-

ध

Se तन्नाकंतद्िशाकं १५१॥अपरोतीटादिव्यस्य जयं परा दास्यादि तव्यजयान्नयेा भवति य तदेवं विद्वानासमसम्मितमत्तिमल्यु सप्विध ate पास्तेसामापस्ते ६११०१

- भ भो de ०५. भाः चय कामद. ७४, 4 ०५०१, our bth ee भजर ज, ree, जोजन कमज 1 कि 1 का ”, TOT ENOTES HURON GE etn SHERRIE! = मनन छ, ५५,

ate चराणि द्धाविंगतिम्ततचरैकविगत्यत्तरमल्मयाऽऽदिव्यमाननाति ग्टल्यु । यस्नाद्‌कर्विंण द्रताऽस्माक्ताकाद्‌सावादित्यः मद्या, दाद्शसमासाः पञ्चत्तवस्तय CH लाका श्चमावादित्य -एक- fay wafa युतरिति शिष्टेन दार्विगेनाचरेणएपर war रार्दित्याज्नयत्यानैतोत्ययः॥ यच तद 7दित्यात्पर्‌ं किन्तत्‌ नाक कमिति सुखं तस्य प्रतिषेघाऽकं aq भवतोति नाकं कमवेत्य्थः॥ च्रम्टत्युविपयत्ान्तदुः खस्य faire च तदिगतभेषकं मानमदुःखरदितसित्यर्यः | azar द्युक्स्येव पिण्डिता्थमादकविंणतिमद्ययादित्यम्ब जय- माप्नोति । परो wre एवं विद श्रादित्यजयान्युत्युगो च- रात्यरो जयो भवति द्ाविंणत्यत्तरसद्येत्यर्यः ॥ य

जोत जानो ज तिकि भम) स्‌ 98 11 8, He aE EH SNE ENR ARID wiper Rt ॥ 1 (+ सिरि

®

wre श्िशिरावेकोक्तव्य wena xa) atfewe षाराचाभ्यां पानः. Wat ग्र्युद्तुत्वमसिल्लके ews | तदयं जाको ग्रत्य[वषयत्वात्त ङ-खात्मकस्तद्‌ भावद्भद्धलेाकः Wawa उति मत्वा | म्रत्यवि मयाद्दिति ॥ पुन्गयोत्तरस्य Params | उत्तु वेति ॥ WAI सन्यस्य सम॒दायार्यः afsea बह्दिरीकाय्यार्थमनन्त- रसन्यनाच्यते। तत्र पानरुक्तयामित्य्थः | जयमनपसाजयेा मव-

तोति सम्बन्धः ॥ पस दास्येव्यमान्तं वाकं qacifa ) wa fae

५ ॐ

~+

av

भना दि द्भारा वाकवयस्ताव्श्चरदीथः ar प्रति- दारः प्राणा निघनमेतद्वायचं प्राणेषु प्रातं +११

७ जनानाम उयते

भाग्एतदेवं विद्धानित्यादि sare तरीतद्ययोाक्तं फलमिति

“QT

दिरभ्यासः साप्षविष्यसमष्ययंः॥९०॥

विना नामग्रदणं पञ्चविधस्य सप्तविधस्य च सान्न उपाखनमुक्तं। अथेदानीं गायच्ादिनामग्रदणपृव्वंकं fafa फलानि सामापाखनान्तरा्यच्यन्ते | ययाक्रमं गायचा- दनां कर्म्मणि प्रयागस्तयैव मनो दिद्धारा मनसः सर्व्व करणएम्रवुन्तीनां म्रायम्यात्‌। तद्‌ानन्त्योादाक्‌ मस्तावश्च चृर्‌- a: Beara tars प्रतिदहारः प्रतिदहतलात्‌ । आरे निधनं यथेोक्रानां प्राणे निधनात्छापकाल्े | -एतन्नायचं साम WTA ATA Il

राकाम्‌ SUSY HO PPA SoU “UES SSRs HOH TRIE riage

xfa i फलमिति we ति यावत्‌ । साप्तविध्यं सप्तविधत्वं तदु- पेतसामेपासनस्य समाग्ययंऽभ्यास EAT: ॥ ve |

नने पञ्चविधस्य सप्तविधस्य Fae wit Bred) तथाच ्ारत{विष्ये वक्तवयाभावादलमनन्तरपन्थेनेत्धाणद्पन्वात्तरमरग्थ- यारथभेदमाद | विनेत्यादिना॥ गायकं र्यन्तरमित्धादि नाम- द्धन विश्दिजि विश्ण्छिफलानि चेव्धयः॥ कथं पनवच्छ- भाणयघूपसनषु निदश्कमसिद्धिस्तचाद्ध। यथाक्रममिति ॥ या- टभशक्रममाशित्य तेषां कम्मणि प्रयागः कम्मणमिदस्तेनव क्रमेय तदुपासनर्णक्रस्त्यियः ॥ तचाप्राणस्य क्रियाच्ानयाः संरम्भात्‌ प्राणस्य प्रघानत्वात्तद्णछाग्यनोपासिमादा दशयति | मने Fe- wie इत्यादिना ॥ प्राणं तदि वागप्येतीद्यादिखत्या खापकालसे श्रये वागादीनां जिघनमवयेयं प्रातं vad प्रतिष्ठितमिति यावत्‌।

AN

पय र्वमेतद्ायच्ं प्राणेषु aa येद्‌ प्राणी

उ. भवति सर्वमायुरेति. ज्योग्नीवति महान्प्रजया

oy hate Healey महामनाः स्याद्गतं 1 २११११

अभिमन्थति स हिद्धूमरे घूमे जायते स प्रस्ता-

वे ज्वलतिसञ्द्रीयेञ्यासया भवनि स प्रतिहार

| SeaaremesnesTIOe Umm: 1 8 ह | 1 8 1 A 0

भा० गायच्याः प्राएसंस्ततलात्यएवमेतद्गायचं प्राणेषु प्रोतं वेद प्राएणे भवति श्रविकलकरणेा भवतीत्येतत्‌! सव्व मायुरेति । शतं surf सव्वेमायुः पुरूषस्येति गतेः, ष्येगञ्वल जीवति \ मदाचवति मजादिभिमंद्ंयकोत्यौ । गायत्रोपासकसैतद्भतं भवति यन्म्हासनास्चद्र्‌ चित्तः स्यारिव्यर्यः॥९९) शमिमन्यति स दिङ्ारः aR) रभ्नेधमेष जायते सख प्रस्ताव श्रानन्तय्यात्‌ 1 ज्वलति म उद्गीथे दविः WANTS ey ज्वलनस्य । श्ङ्गारा भवन्ति स म्रतिद्दा-

मयने |

ष्या गायचस्य प्रागेपु प्रतिणितत्वे देतुमाद् | wean «fas प्रय व गायच्चौति fe खतिः। विदुषोऽपि प्राित्वसि विदद्याफसलसित्याप्ष्षयाद् । व्यविकसेति ॥ क्यं प॒ननेएनाजनीन सन्वमायुरुकोा ध्याता गन्तमलमिव्याश द्धा । walafa y war- युवे परुष इति खत{्व्यच्यते। ज्याकप्रब्दा निपातः! स चाज्च- SATE | उज्चलः सवपरापकारसमय स्ति यावत्‌ ॥९९१॥

समयप्राण्वते मय्यनकटंतसम्भवात्रणदटण्छनन्तरः मन्यनादि-

रष्िमिवतार्यति | ष्यभिमन्यतोत्यटदिना ।

cy °

भा"

NAN

उपशाम्यति afquay aourata तनिधन- मेतद्रथतरमग OTA U4 LAT ख्वमेतद्रयतर- qi प्रतं वेद्‌ बह्मवर्चस्यनुाद्‌ा भवति सर्बभा- युरेति ज्योग्जीवति महन्प्रजया पगुभिभ- वति wera न प्रत्यङुःगिमाचामेनु निष्टीवे- नद्रतं २११२१

रोऽङ्गाराण म्रतिदहतत्वात्‌ | उपशमः watered: संशमा निःगेषोपशमः समातिसामान्यान्निघनमेतद्रयन्त- Tan ara) मन्धने दयि गँ यते। स य इत्यादिपर्न्ववद्रद्म- वचसो वत्तखाध्यायनिमिन्तं तेजा नद्यव चसं। तेजस्तु केवल- ज्िड्भावः । अन्नादो दौप्राभ्चिनं म्त्यङ्कप्रेरभिमखे नाचामेन्न भक्तयत्किधिन्न निष्ठौवेच्छेभानिरसनच्च न HUME il ९२॥

उपणष्रमः संशमसेव्यथेमेदाभावात्युनरुक्तिमाप्रद्च सावरेष- निस्वेष्रेषत्वाभ्यां तिण्ेषमाष्। sana इति ॥ कथं पना रथन्तर - साद्नाऽमे प्रतिष्ठितत्वं । न fe तच विधिन्निभित्तमृपलभ्यत ष्यत are | aya wife | ae निमित्तीस्या मेसत्पत्ते रथन्तर सासराद्नोयमानत्वदशनादपे तस्य ufafeaafafefcau | नन्वच ब्रद्धवचसीति wana eweuradg तेजसी भवतीति aaa | नच ब्रद्यवचसतजसभदस्तथया च CYA TACIT सनयोान फलवघम्यमत ष्याद्ध | Tafa | १२॥

a

उ उपमनलयते स दह््द्धुारा TAT ग प्रस्ताव fam खद va स उद्ीथः OAT Us Ta स प्रतिहारः कालं seat ahrya पारं गच्छति त्‌ चनिधनमेतद्वा way TH शुने प्रातं We य ea मेतद्ामदेयं fara प्रातं वेद्‌ feat भवतति भमिथुनान्मिथुनास्रनायते समाययु रेति उयेाग्जी-

A es विक sl Ra AD Sire ARR IRIE i: भ | 8.1 11 ॥ न

भा उपमन्यते सद्धतं करति म्रायम्यात्म feet ज्ञपयते ताषयतिस प्रस्तावः) षदणश्यनमकपय्यद्ेगमनंस उद्धीयः यंध्यात्‌ । प्रतिस्तीगयनं स्तीयेऽभिमुखोभावः स प्रतिद्दारः कालं गच्छति मैथुनेन पार्‌ waht गच्छति, तज्िधनमेतद्ामद्‌व्यं faut भरतं । वाय्वम्नमियुनमम्ब- aq सयद्रत्यादिपूव्ववत्‌ । मिथुनी भवत्यविधुरो भव- तीत्ययेः 1 मिथ॒नान्मियुनात्मजायत THAT ARMA |

a choise पि 0) 0 Mibeaeoeies)

ato उन्तसाधसारशशिख्यानीोययोः स्तीपरुषथार्वाचकम्मयि प्ररत्त- योमग्यनसामान्यान्मन्यनाट्दटण्यरनन्तरः wvwaele facurfa | उपमन्लयत xatear yy पुर्या fe पथुकम्भायं fad वस्ता दिना प्रीरयति | तस्मिन्प्रारम्भसामान्यात्पस्तावट्‌{ट frre | पयत Kft कुता वासद्‌व्यस्य Ma faust प्रातत्वं GATE | वास्वसम्नमियुनेति ॥ arircury मसियनं तथा सम्बन्धादाम- द व्यात्पत्तेरुक्‌ तान्तस्य {सिथिने पति{खतत्वं anfaau: ॥ न काञ्चनतिवाक्यमादाय व्याचष्टे ॥ कालखिदपीति पर्नं नेाप- weefeta स्मतिविर्धमा गद्या वामदेव्यति ॥ वित्धििधधयो सामान्यविष्ेववचिषयत्वन व्यवस्यासिद्धति भावः | faq wre- प्रामाणखादच भम्माऽवगम्यते न कासन प{रहरददिति च प्रणस्ा-

=: वत्ति महान्प्रजया पयुभिगवति महान्वील्यान

भा

aT

6

Haya uftevazad t 2 0 73°

अद्य्हुद्टार्‌ उदटितःप्रस्तावा Hea feos न्नी थाऽपराह्ः प्रतिहारारस्तं यनिधनमेततहदा- दित्य OTA †१॥५सयख्वमेतद्कृट्‌दादिःव्ये oa वेद्‌ तेजस्यनुाद्‌1 भवति समायुरेति ज्योाम्जी- वति मदान्प्रजया urate महान्कीत्यी aga न facaxd t 2 १५१४१

ee eae मभ Deen en न कि वि ति sme ch क

न काञ्चन काञ्चिदपि fed खाव्मतच्पप्राक्नां a परिद- रेत्समागमा्थिंनों । वामदेव्यसामापासनाङ्गतवेन विधा- नात्‌।! एतस्मादन्यव प्रतिषेघरूतया वचनप्रामा्ा्व घम्मावगतेनं म्रतिषेघशास्तेणणस्य fara: ॥ १२ ॥ उद्यन्सविता म दिद्धारः प्रायम्याद्‌शंनसख। उदितः प्रस्तावः म्रस्तवनदेतुलवात्फम्मष्णं । wafer wetu: Sara । ware: प्रतिदारः प्श्यादौीनां गदान्‌ म्रतिदरणणत्‌ । असतं निधनं राच we निधानास्मा- रिनां। एतद दद्‌ादित्ये प्रोतं दतः आ्रादित्यदेवत्यलात्‌ | सय द्त्यादि पव्वैवत | तपन्तं न निन्द्‌ त्तद्भतं ॥५४॥

1 1 0, oo oe ee evel netetes ere nage es nm lime abe ENE iencerestrls Eileen i ai क 11 1 1

वगतत्वादवचखयमपि कम्मं धम्मा ufaqayfa | तथाच साते$य दुबालायाः wad प्रतिस्पद्धतव्यद् | वचनेति॥ यथाक्ती- पासनावता बरद्धयचय्यनिवमाभावा waaa foafaaag प्रति घधग्मस्वविरोधाणङ्धति ATA: | tz I

wife प्रजाप्रसवष्टेतुत्वात्दधेतुमधनद्ण्छयनन्तस्मादिव्यद्ट स्िमुद्यापयति | उद्यभ्भिद्यादिन॥ va |

ry @

RXR

जश्राणि सम्परवन्ते PSST A लायतेस प्रस्तावे agfa स sxiat विद्योतते स्तनयति स प्रतिहार sgaifa afar रूपं पन्ये प्रातं ५११५ सय ख्वमेतदे KG पञन्ये प्रातं वेद्‌ विरूपा सुरपाश् पगूनवरन्धे सर्वभायू- रेति ज्येग्नीवति मद्ान्प्रजया पशभिभेवति मटान्कीच्यी ated न निन्देतद्रतं ५२१५१५१५

वसन्ता हि द्रा मीष्मः प्ररतावा वषा SHRI: ्ररप्रतिहारा हेमना निधनमेत्तदंरानमृतुषु Ta tl gue य उवमेतद्रराजमरतष प्रत्तं वेद्‌

विरानति प्रजया पशभि्रलवर्चसेन सर्बमाय-

Fo ernie कत a Mee 1 “ 00 श ३. । we । Fe , शि | नि ned

MITVYCUTAT उद्‌कसेक्तत्वादुक्तार्यमन्यद्‌तदे रूपं नाम साम पजने परेतं च्रनेकष््पत्रात्‌) अभ्रादिभिः पर्जन्यस्य विदूपांख खुखूपा ख अजाविप्रसडतोन्पश्रनवरून्धे Wrst तीत्यर्थः । ada न निन्दे त्तद्भतं ॥९५ tt

वसन्ता दिङ्धारः म्रायम्यात्‌ | ArH: प्रस्ताव दत्यादि- Ustad | 'एतद्ेराजग्दरतुषु प्रोतं वेद्‌ विराजति ऋतुव-

सोक भ + ज

(णि 111

ननि

अदित्धाल्नायते ehefifa स्सतस्पद्दित्यका्यत्वात्पजंन्यस्या दिव्यदटथ् नन्तरं पञजन्द्रष्टिं avafa | ष्यम्बाणोति ॥ कयं करूपं साम तस्मिन्प्रतिष्छितिं ware | चम्केति॥ ९५ | पजन्यायत्तत्वादतुयवयस्यायास्त्द्ण््नन्पसरम्टवुदद्धिमाचष्टे वसन्त स््यादिना॥ वेरानग्य TET युधं चथ्तुपु Braet! Fut खधर्मे-

१२७

रति ज्योग्नीवति serosa पथुभिगभवति मटन्वीत्यनरून्‌ निन्द्‌ वद्भतं tt २५१६१५१

परथिवी ट्द्धयरेजञ्तरिद्चं प्रस्तावा यारदीथे fam: प्रतिहारः समुद्रा निधनमताः शय्या नवेषु AAT NY NAY टवमेताः शवर्य्यौ लेकेषु त्राता वेद नाकौ भवति सर्वमाय॒रेति ज्येग्जी- वति serosa unftotafa महान्कोस्थी aaa निन्देचदतं ५२१५१७१

a) ra oN 1१ भा० yada आअ्तंवर्घश्मविंराजन्त wa अजादि भिर्विंदानि-

ST

त्यक्त मन्यत्‌ । wad निन्द्‌ तद्ध तं ॥ ९६ I

ufaat fegrt इत्यादि पूव्वेवत्‌ । wee इति नित्यं बड्धवष्वनं | रेवत्य दव साकेषु प्ताः \ सकय भवति लेाकफलेन यज्यत TAM arava निन्दत्तद्भ्‌तं॥९७॥

विसखाजना{दित्याद। uatefa | यद्वा weqataarafafafan- त्वादिरडात्मनखाच्रतात्तसख dg ufafeaarrerer वसजमयपि aia तेषु पातमिति ura: te |

चटतुषु सम्यगत्तेषु wafad: परसिदधत्वाद्तुदच्छनन्तर लाक- tfeare | ufwaifa ॥ क्थ पक्षाश्च इत्यकरयव सास्ना नामयेयं | aszaquatts wets सामानि प्रतीयन्ते तचद्ध। wana xatfe 1 नित्यबडवचनत्वसममभमयच qafafa द्योतनाय aaa ट खान्त- यति। रेवत्य safe) महानास्रीषु wey wane गीयन्ते | तासाश्वापो वं awimarifcate: सम्यन्धः wa | GY लाका ufafeat इति श्तं | तया च असात्यम्नन्धाक्षाकपु WHA प्रतिष्टिता xare | सले(कय्विति ॥ ९७ ॥

म, ra

भा

ष््ा

ta

-म-न्‌ा feeqt say : प्रस्तावा गाय SFI ST] ऽप्वाः प्रतिहारः पर्षा निधनमेता रवच्यः पश्चष्‌ प्रातः VIVA य इउवमता स्वत्व WITT प्राता वेद पश्नमान्‌ भवति सर्वमायुरेति ज्याग्लीवति महान्प्रजया पगुभिभ्रेवत्ति महान्कीत्या पशून निन्द्‌ तद्वतं wR १७१५

निम हि द्धनरस्त्ववुप्रस्तावा माश्समुद्ीयाऽस्थि प्रतिहार ose निघनमतयन्नायन्नीयम Sy प्रतं 17 UA य CANAAN यज्लीयमद्धुषु प्रातं वेदा भवति are Page fa सर्वमायुरेति ज्योग्जीवति महान्प्रजया पशुभिभेवति महान्‌

[0 आ षा १ षि 0 ४1 काः वोन + काम

Codeine ten] | ति 2 1 3. ए. , हि, |

अजा दिद्कार इत्यादि पव्वेवत्‌ | wey पम्राताः पशन निन्दे तद्धतं॥ ९८॥

सम द्द्गारो ददावयवानां प्रायम्यात्‌। त्वक्‌ प्रस्ताव च्रानन्तय्यात्‌ | मांसमुद्गीयः Beara af म्रतिद्दारः प्रतिदधतत्वात्‌ । मज्जा निघन | एतद्यज्नायज्ञीयं नामसाम द्‌ दावयवेषु Waay भवति समयाङ्ा मवतीत्यर्या नाङ्घन

जज मल चाय 6 नि त त सित, te rae 1 छ ।

नी 0 aa कजा, = जणो जभान

पश्चूना लेाकक्राखत्वाद्चंकच्णय्नन्तरः पखुटष्िमपन्यस्यति) wasifay रुवत्य रति सामनामयेयं पन्व॑वित्यनडञ्डवचग7न्तं | पश्वा वे स्वतीरिति युन्धन्तर्म्{ञिया्। watafa es

पशविकास्पयोदधष्यादिना पुण्टिस्द्रनांदृखेति पशुदृण्यनन्तसः

उ° कीत्या संवत्सरं We नाग्रौयातद्ुतं मन्ना नागीयादितिवा¶१२१५१६ १ अगिर्दिदुरा वायुः प्रस्ताव जादित्य SHIT न्तराणि प्रतिहारथन्द्रमा निधनमेतद्राजनं देव- तामु प्रातं NY LAT टवमतद्राजनं देवतासु प्रातं वद्‌तासामेव देवतानां सनेाकता् सा- fears सायुज्यं गच्छति सर्वमायुरेति ज्येाग्जी-

त ममम लजना [र

भागदस्तपाद्‌7दिना fagafa न कुटिलीभवति पङ्कः करुणो वत्ययः । संवत्सर संवत्सरमाचं मज्जा मांसानि wears मक्तयेत्‌ | TAT मव्योपलक्षणथं | मञ्ज नास्रीया- aca नाश्नीयादिति at ara ९९ ॥

STS SIT: अयथमस्यानलात्‌। वायः प्रस्ताव WTA यैसामान्यात्‌ । च्रादित्य उद्गीथः प्रष्यात्‌। नचतचाणि प्रति- दारः प्रतिद्तलात्‌। wat निधनं aft तन्निघनात्‌। wags दवतासु आत दोवतानां दौ्चिम्लात्‌ |

गगरी) गगरयो) पोप i ST i ern 1 वाताय [ 11

wate ayefearw | सामेति ॥ स्सा वै यन्ञायक्ञीयमिति य॒ते.

रच्ररसविकारेण सामादीना सम्बन्धाद्यन्नायच्ल]यं सामङ्केषु प्रतिषिर्तमि्याष्द | रतदिति॥ qf: प्स्रश्दितः॥ १९ | व्यग्न्यादीनामङ्गपु पतिषशितलाद्‌ङ्टण्ण्रनन्तरमगन्यादिदृष्िमु- व्यापयति | च्यभिस्त्यिदिना॥ craw साप्नो द्‌वतासु प्रातत्वे Sqare | Saaratfafa | परलवकल्याथं वाशब्दस्याचासन्त्वं ay ara स्यादित्या | ससाकतां qarifa ॥ कथं पुनरेकस्मिन्रुपासनं पफलच्यं विकस्यते aare | भावति ॥

4 9

19

५९२

वत्ति महान्प्रलया पशुभिभवतति महान्वौील्यी ब्राद्मणान्‌ निन्द्‌वद्रतं †२५२०५

जयी विश्या हिद्दरारस्रय दमे नाका: सप्रसतावो ऽशिवीयुरयादिव्यः स उन्नाधा नक्ष तरणि वयामि

OPE AO आ णण ककण तो न [ A ate णि ee ("य

विदत्फलमेतासामेवान्यादीनां देवतानां ससाकतां समा- न्ाकतां सारतां समानर्द्धिलं मायव्यं सयरभावमेकदे- दरेद्ित्वमित्येतत्‌ | ATMS AAT द्रष्टव्यः सलोकतां वेत्यदिमावनाविगेषतः फल्विगेपापपन्त गच्छति म्राग्नति, HVAT” | aM निन्देन्तद्भतं | एतेवेदेवाः vad ogra इति wasreeiaar दवनिन्दैवेति ॥ २०॥

चयो विद्या दिद्लरः | श्चन्यादिमान्न श्रानन्तसं चयी- विद्याया अग्ादिकाय्थवग्रुतेः। दिद्धारः म्रायम्यात्सन्व॑कन्त- व्यानां। चय दमे ल्ाकास्तत्काय्थत्ादनन्तरा दति प्रस्तावः, अग्यादीनामद्गीयलं ABTA । नक्तचादौनां प्रतिद्धतत्वातर-

aq पालचयमच watuafamat किमिति वाशब्दः meter विकल्प्यते तचाद। anwafa ॥ न fe सिय faxes फल- चयसेकच WAS प्रक्यमतोा विकन््पसिद्दिस्व्यर्थः॥ नन दवता- Keyl TIAA साभ्राऽध्यानाद्‌वता न faxfefa व्ये कथय AMMA Caw | wa xfs ॥२०॥

aruifeegqanxc च्योव्द्यादद्ध्विधामने कास्गमादद | च्यगन्यादोति॥ यदग्न्यद्याव्मकरं BHAA AIC aa - HUTA a aaa युज्यते ऋम्बद्‌ऽदन्मयजुवद्‌ग वायारुदि-

se मरीचयः स प्रतिहारः सधा गन्धक्लाः पितर- रतनिघनमतत्साम सदचस्मिगप्रात्त ५१५८ य दब

मे तत्साम सर्बस्मिन्प्रातं वेद्‌ aay ह्‌ भवति ara तदेष spat यानि पञ्वघाचीणि तेभ्यो न ज्यायः परमन्यद्‌ स्ति५३१॥ यस्तद्ेद्‌ सवेद सदश

जो जि OS ग ज भिनत न RE EPS भ धा-का न AN म जठ भे नत 9 न

are fasted | सपारौनां घकारसामान्यान्निघधनलमेतत्साम- नामविशेषाभावात्ामसमदायः सामशब्दः सव्व्िन्प्रातं। gaffe fe wii चयीविद्यादिदुश्चा fext- रादिसामभक्तय उपास्याः। अतीतेष्वपि सामेापासनेपु येष येषु प्रातं यदयत्साम agar तदुपास्यमिति। कम्मीङ्गानां china संखाय्य॑लात्सव्यविषयसामविद्‌ः फलं स्थं भवति सव्व॑श्धरो भवतोत्यथंः॥ निरुपचरि तसव्वेभाे fe दिक्म्यनभ्यो बलिप्राघ्युप- पन्तेस्तदे तस्मिनर्थ एष चाक भन्दाऽप्यस्ि । यानि पञ्चधा पञ्चुप्रकारेण द्िद्धारादिविभाभेः traf fe चीणि चयीषिद्यारीनि तेभ्यः capa ज्याया महत्तरं परश्च व्यतिरिक्रमन्यदस्छन्तरं नास्ति न विद्यत care | ada

नाता क भि, व, ee ष १ आ । [11 कक + कज के Se श णोः ee (+ [मिपि HANTS

are व्यात्सामवद ति we चय्यास्लत्वार्स्त्वावगमादि व्यथः | तत्का- स्थत्वा सी साध्यकम्मफलत्वादित्ययः ॥ ay eafarqafaamn यीविद्याद प्रातिति वक्तव्यत्वादत अदं | चयोविद्यादति॥ ay पनर चयीविद्यादिदश््रा Bart wa गम्बत Tare | satay न चास्यां प्रतिज्ञायां waa सन्दभण facraagt- मब्पतीव्यादं | सतोतेष्वपीति ॥ तच दैतुमाद। TA gratfata y

ARR

=e aa far बन्निमस्मे हरनि सर्वमस्गील्युपागीत qa TFA Ly WRI faateann वृणे urate shire gaa fare: सोमस्य मदु PRT वायाः गुणं

1

ure fe सर्व्वस्यान्त्ीावः। GUTTA सन्वात्मकत्वं माम वेद्‌ aa स सर्व्वन्ना भवतीत्यर्थः i सव्व दिशः मर्व्वदिकमभ्या aa एवम्विदे वलिं भागं दरन्ति प्रापयन्तीत्यय॑ः | waafa भवामीत्येवमेतत्सामापासीत तस्यैतदव ad |

दिरुक्तिः सामेापासनसमा्यया ॥२९॥ सामेापासनप्रसङ्गन गानविगेपादिसम्पद्‌द्वातुरूपदि- श्यते! फलविग्रषसम्बन्धादिनि विश्ि ae: स्वरतिभेप ऋषभकरूजितसमेऽस्यास्तीति faafe गानसिति वाक्यशेषः । त्च सानः सम्बन्यि ay fed पण्व्यमयेरश्िदौ वत्यञ्चोद़्ोय wera) तददमनं निशिष्ठंदटणे प्रार्थय दति

ष्या" दण्पुशंमासाधिकार पत्यवच्तितिमानज्यं भवतोति <zichir- amare संख्ियतं। तया सामभेदानः टृश्िविणषणत्वा{विङ़ेषा- Wal कम्माङ्ानां ततद्‌कद्‌श््राः सखौतत्तव्यत्वा{दत्ययः॥ पय यया wa सन्वात्मत्वमेव fa न स्यादत ary, रूप. चितेति ॥ सन्वविधयसामविद सास्न्छरत्वभिष्यच मन्चंसंवा- दयति | तदेतस्ि्धिति॥ परभिव्यस्यव व्याख्यानमन्यद्दिति वस्त न्तराभावे दहेतुमाद्ध | तचेवेति॥ सन्वन््रत्वं waucag aw- STU ॥ २२ ॥ सामोापासनं समाप्तद्धेत्किम॒त्तर य्न्धेनेत्याणश्द्ूाद | सामेति । व्यादिश्न्देनसखरादयोा वख ग्टद्यन्ते॥ किभिन्युद्ावुयंयैक्तेमान्ति-

o

भा

प्सा

ARR

वत्व दिन्द्रस्य RIS बृट्स्पतेरपध्वान्त वर्णस्य तान्सक्वानेवेापसेवेत वारुणन्त्वेव व जेयेन्‌\१ UST sag देवेभ्य जागायानौव्यागायेचस्वधां पित्तभ्य जाणा मनुपयेग्यस्तृणादक पशुभ्यः स्वर्ग नाकं यललमानायानुमात्मन आगायानीव्येतानि मनसा

कथथिद्जमान उङ्गाता वा मन्यते | अनिरुूकराऽमुकमम दूत्यविभेितः प्रजापतेः प्रजापतिदैवत्यः स गानविगषः। 'अनिरुक्याप्रजापतनिंरुक्तः Ws | AAU समदरेवत्यः स sey ware: | खदु Wey गान॑ वायावायदैवत्यं तत्‌ qeu बलवच्च प्रयताधिक्योपतं। दन्धस्येच्धं agra क्रौञ्चं क्रा च्चर्पचनिनादसमं । खरस्पतेवारंस्पत्यं तद्पध्वान्तं भिन्नकांस्यसखरसमं | वरूणदैतन्नानं | तान्सव्वै नवापसेवेत वारूणन्त्वेवेकं वजंयेत्‌ ॥

ywaa zaw श्रागायानि साघयानि। aut पिटग्य छगायान्याशां aaa चाग प्रायेनां म्रायितमित्येतत्‌। eure पशभ्यः खगं लाकं यजमानायान्नमात्मने

wage तचा ।-फलेति॥ ्रव्यपरिहाराटदिफलविश्ेषस्तत्स॒म्बन्धा- देधः। उपास्तिरनष्टेयत्ययेः | wat हितमस्य वचनाद्रमयि- तव्यं ॥ वाक्यस्यमितिश्दय्‌ व्याचष्टे] स्ति किदिति ॥ सव्य विररेखितः| waa परकारेणाय{मिति विसित वयवच्क्द् चते म मवतीव्यर्थः॥ तस्य धाजापत्यत्वे Sqaty | ष्यनिरक्त ति ॥ नौलपोतादििनिंख्वि्यावयनादित्ययंः।॥ स्वरविष्रोषन्ानपुर्व्वकामु दूतनकाले ध्यातव्याथमप्दं | च्पम्रतत्व-

+

Seo ध्णायनप्रमतः स्तवीत WRU सर्च स्वरा उन्द्रस्या- तमानः Us उष्माणः प्रलापत्तरात्मानः सर्च स्पा मृत्यो रातमानस्तं यदि स्वरषूपालभेतन्द्र शरणं OTA OTs] सत्वा प्रति TRIATCIA TITTY 2 4 अथ यदयेनमूष्मसुपालमैत प्रलापति्ट सरणं प्रप- aioe सत्वा प्रति GAA TTI यद्येन TATA TAY शरणं AVANT FAT ofa weyers FATT ॥ ४ 1

~ oe 11 कि | wim ए । band ; 7 ति * ५ serene, oe AA AEE TTT SE RE OY EO, ” नत ए भक ५

भाग्मद्यमागावानीत्येतानि मनसा चिन्तयनच्घ्यएयनप्रमत्तः सरो श्रव्यच्छनादिभ्यः Waa) Fe WIT अ्रकारादय CTY बलकम्मणः WIAA देदावयमस्थानीयाः सर्व्वं ऊद्माणः गपमद्धादयः पम्रजापतविराजः कश्यपस्य वत्ानः। Ber WIT: काद्या वयज्नानि ग्टत्योारात्मान- waa विद्म॒द्भातारं यदि कथि्खर्षुपालमद्‌स्वर स्त्वया दुष्टः प्रयुक्त दून्येवमुपालन्ध TS VIAL शरणमाश्रयं प्रपन्नोऽग्छवे स्त्ररान्प्रय॒च््ानेाऽ्दं स न्द्रो यत्तव वक्रच्ं at लां प्रति aweata स एव Sa Ut दास्यतीत्येनं न्ूयात्‌ ॥ waaay तथेवेापालनमेत प्रजापतिं शरणं water war प्रति पेचव्यति मच्चर्णयिव्यतीत्येनं व्रूयात्‌ ।

ष्मा० fafa ॥ खरोाष्राव्यन्ननारदिभ्य म्त्यतच्रादिशष्द्न स्धानप्रयल्लादि- OHS | MATL AAR KIA Tarawa UTES AAs सखरा- दिदेवतान्ञानसुपन्यस्यति। ee er सति ॥घसषादयदडत्या-

4 9

“nad

ute

प्सा

सर्वे MU Asal FATA Gaal इन्द्रे बलं ददानीति wa उष्माणाभ्यस्ता निरस्ता faa- चा वक्तयाः प्रजापतेरात्मानं परिददानीति सर्वे cont नेशेनाभिनिदहहिता वत्या भृत्योरा- लानं परिहराणीति ५ ५१4२२१५

9 ष) [1 स ज) त जि भानो जअनमव जका भवमायया ममत ALE भल

AON ज, छम न्मन नभन कि वि श

श्रय यदेनं खशेषुपालभेत Ba शरणं wai सत्वा प्रति घच्छति भरखीकरिव्यतीत्येनं Bara |

यतं SHIGA सरादयोाऽतः सव्व खरा घाधवन्ता वक्व्या बलवन्तस्तयादहमिन्दरे ad ददानि बवलमाददा- नीति) तया सव्वं उश्रणायस्ता अन्तरप्रवेग्िता afc वदिराचिप्रा विद्त्ता विवृतप्रयनेपेताः प्रजापते- रात्मानं परिदद्‌ानि प्रयच्छानौति। सव्वं स्शा WTA प्रनकंरनभिनिदिता पनभिनिचिध्रा वक्तव्या ग्दत्योरात्मानं

दि णब्द्स्तदवान्तरमेदाभिध्रायः | यत्तव वद्हव्यमिव्यस्मादृदधं तच्छब्दो ATT | तथेव wifsafa araq | STATMATHATRIAT A प्रमत्तेन मप्वितव्यं खसादीनामन्य- UMC देवतामेदप्रसङ्गादतः खसाद्युचार्णे naw कत्तव्य भिद्युद्यतारु श््च्ियति | यत इति॥ प्रयोगकाले चिन्तनीय- ag कथयति | तेति | यथोक्तरीव्या खराणां प्रयोगावस्धा- यामित्ययः | चाद दानीति [चिन्तयेदिति शेषः | eat प्रया- गावस्यासमिति यावत्‌ ॥ विदखतप्रयलापेताः vara इति we: | तत्रापि wraayj <wafs । प्रजापतेसिति॥ यतिनुताधास्येन वणान्तरे ययाभिच्तिप्ता न भवति तथा पयुज्यमानत्वमनभि- च्तिप्ततवं | ग्रत्यासात्मानमितिवाक्योपादानं तस्य तात्पय्यनाद | नाजानिवेति ॥ यथा are एनकेगंलादिभ्योा बालान्परिटरति

9 @

९२६

जरया धम्मस्कन्धा यत्ताऽप्ययनं दानगितति 9

1 1, त > 2 त 1 श; tenement । । [का 1 AO TENE CL nN ee —_— +. te iat aie ea

भाग्वालानिव wan: परिदरद्धिगत्योरात्मानं परिदरा-

Zo

Wifs २२॥

तओद्धारन्चापासनविष्वथं AIT धम्बस्कन्धा दत्याद्या- रभ्यते। जैवे मन्तव्यं सामावयवभूतच्छवेद्गोयादिलच्णएस्यें- कारखेापामनात्फलं भाष्यत इति । किं afe यत्घर्व्यरपि सामेापासनेः Haya तत्पलमग्टतत्तं कोवलादे{- कारोापासनात्मराप्यत दति ततस्वत्यथं सामभ्रकरणे तद्‌- पन्यासः | चयस्तिंगमद्ूयाका VAR WRIT: 1 घम्प॑रकन्धा धर्मप्रविभागा SAA | के त दत्याद। यन्नाऽयिद्धाचा- fe mae सनियमस्य खगाद्‌रभ्यामः | दान वदिर्वदि- ययाश्क्तिद्रव्यसंविभागाऽभिच्माषज्यः | इत्येष म्यम

मोना सयो स = मो गाग तर कोम न नोनको

क । [री

तया भ्स्त्यारात्मानमद्दं ufeecmifa wear सपण्णनां पसागः

कत्तव्य इत्यथः ॥ २२ ॥ ष्पधिरताधिकारान्यङ्कावबद्धान्यपासनान्धक्ताणि | सम्मति खतन्नाधिकार्गाचरस्मंकारापासनं विधातुमास्मसे | चांका- रति॥ च्यङ्गावब्द्धापासनाधिकार यथोक्तसखतन्लेपासनत्िधाने काऽमिप्रायः खतेरि.व्ाग्प्दया-द | नबमिति॥ न aware तम्य पासनादिव्येवकाराथः। कयं तषि मन्तर्वयमित्यपेच्तायामा्। किन्तद्धीति ॥ सनियगयख पाःद्युख्वत्वादिनियमस{दितस्य पुरू- घस्येति यावत्‌ । Sareea विचारा su: farsa दनमारत्तिश्वेति पख[विधः॥ dat यदीयते तम्य यन्ाद्त्वात्‌- waa फलवत्वं नास्तोति मन्वाना fafrafe | वश्छिवदौ(ति॥ WEVA WHAT: | कथं ग्टदरयस्य प्राथम्यं ब्रद्यचारिण- स्तयात्वादिग्या््द्याश्। रकस्त्यय स्ति ॥ उक्तव्यास््यामे वाक्य

>° प्रथमस्तपर्व दवितीय तलचाय्थाचास्यवुत्तवासी ततीयेाज्वयत्मासानमाचारस्थकुनेऽव सादन्मधं एते पुण्यनाका भवनि TARY AT HTAT ॥ २५

भा = धर्मसन्धः | गृदस्य ष मवेतला त्न्निवत्तंकेन wee निदि- श्यते म्यम -एक इत्यथ दितीयटतोचस्रवणात्‌ ॥ नाद्यथ- aq एव । दितीयस्तप दति रच्छरचान्द्रायणदि aat- स्तापसः परित्राड्वा न ब्रह्मसंस्थः! आथ्रमघष्यमा चमंस्ये agua लग्टतलश्रवणात्‌। दितीये waren | AE न्वाव्याचार्ययक्ुले ag भोलमखत्याचायद्सवासो | यल्यन्तं यावच्जीवमात्मानं faders ऽवस्ादरयन्चपय- set टतीया धर्मस्कन्धः अत्यन्तगिव्यादि विभेषणणन्निक दति wad) उपकुवाएस्य खाध्यायय्डणएायलीान्न पुष्ब्खा- कलं ब्रह्ाच्खंण। wa एते चयेऽपायभिएा यथयारत््याः पष्घलेाका भवन्ति \ पष््ाल्ाका दां त द्मे पष्घसाका

ज पि क rin [ङ्ध + ~ 7 [ त ` „1, foe [. कि 1 oo = em tet ne we eS Tee - 9 क ^ ॥ cneneed {7.7 [व गि ee eee

ate uw गमकत्वमाश | दितीयति॥ पाथव्यव Ween ar waurfcuramofafetatraifeare । न्यय ति ॥ @tema यपस्त्रड्गद्यते तचा । नेति ॥ कुता ब्रद्दासं्येः न nwa ware | ब्रद्यसंसयस्येति ॥ are snare परित्राजाऽपि प्रदशनाथं॥ व्रद्धचासोव्थादिव कस्य मस्िकविधयत्वं विशेयण्सामथाद्णयति। अव्यन्तमिव्यादराति॥ च्य यापकुवाणस्याच व्रद्दाच{<त्वाि प्राधा fai fae area न मव तचा | उपकुबाणसति नन seated व्रद्धाय्यण aaa न ययते aare | सव्य इति ॥ कथयमास्चभियं पुण्य से(नीत्वप्विण््षयता तदाल्मलत्वगम्यत aly | परय इति ॥ खाञ-

९५

भा ग्च्ाश्रसिणा भवन्ति) अवरिष्टस्नक्तः परिप्रर्‌ Heder

Te

aufu wanafaa: मेाऽतत्वं woAMafanaaunag- सरणभावमात्यन्तिकमेति नापेखिकं देवाद्यश्तत्वत॥ पण्यलेकात्पृयगस्टतत्वस्य विभागकरष्ण्णत्‌ | यदि च पुष्घलोकातिश्यमातमग्टडतल्मभविय्यतत्ततः पण्धलेाकला- दिभक्तं नावच्छत्‌ । विभक्तापद्‌ शन्वदद्‌ात्यज्तिकमग्डतत्वभिति गम्यते) अच चास्मघम्मफलेापन्यामः म्रणवसेवाम्तत्यथं न aaa | स्तुतये च प्रणवसेवाया अयमघर्मफनति- धये चेति fe fuda वाक्व । तस्मात्खतिम्रसिद्धासमफ- लानवादे प्रणएवसेवाफलमग्टतल्ं न्ुवन्प्रणवसेवां स्तैति॥

fag प्दश्यमामेषरु fa ufcare, Awa पद्ग्यते Tare | afafrokeafa ॥ कृता te पग्यलाकवेमच्त॒रघमम्रतस्येव्याण- Sia, wrahaafata |

तस्यापेच्तितत्वाभप्वं देतुमादह। पण्यनेकाद्दिति॥ ्यम्टतत्वश्य TWAT HAH AAC WaT SU arate aa fats fcfa याजना | उक्तमेवाथं व्यतिरुकमग्नन साधयति | चदि चेत्या- frat) ae aurea BAU ala परब्रद्यात्मना साच्तात्कास्वता निस्द्कए्मम्तत्यमुक्षं प्रकस्णालेनच्तनया तु प्रण- त पतौकं न्रद्यापासनस्य Rama we ुद्धरनपावार्ह्यय कम्मिगामन्तवत्फनत्वािधानन तध्धिन्दया ब्रद्धासंस्धतास्तति- anaes विध्ययत्वादम्रतत्वक्षामा Hae: र्याटदिव्येकाथ- परत्वादृकमिद्‌ वाक्छमित्याद्ध। we चदिष्याद्नि ॥ स्तुतये फलसिद्धये चेदं वाक्यं किं न स्याददिव्याप्रश्चयद) स्ततये Ufa | च्पय कात्वादकवाक्यं AES तद्टुदनियमदित्ययः। fa ac ate वाक्यं ware । awmilefa yy wafafagfa wa: सम्ययान- वाद्त्वे qudarmenfafa: safafeata ated | स्ततिमेव द ण्टन्तावष्टम्भेन स्यति ॥

भा?

WT

९९८.

‘

यथया wade: सेवा भक्तपरिघानमाचफला राज- वेम्मेणस्ु खेवा राज्यतुल्यफलेति तदत्‌ | भ्रणवख् तत्सत्यं परं त्र्य तत््रतीकल्ात्‌ i Ungaray परभित्याद्यासायात्‌ | काठटकेऽप्यृक्तं तत्सेवातेाऽग्टतलं | wars: कचिचत्‌- खामास्मिणामविशेषेण सकम्मानुष्टानात्पृण्यन्लाकतेदेक्ता ज्ञानवजितानां सव्वं एते पण्लाका भवन्तीति | नाच afcarsanfua: | परित्रजलक्सापि ara यमा निय- माश्च तप एवेति i तप wa दितीव दत्य तपःशब्देन परित्रार्‌तापसो awa ॥ अतस्तेषामेव चतुषीं ar नरद्यसंस्थः भणएवसेवेकः साऽम्टतत्वमेतीति । चतुखामधि- सतत्वाविगेषात्‌ | waa मतिषेधाच । खकम्भच्छद्ध

वयेव्यादिना॥ इति एब्दोाऽष्या तस्त तये इत्यनेन aaa | ननु ब्रद्यतत्चसेवातेऽम्टतत्वं भवति न प्रण्वसेवातस्तविविःमिति ag स्ततिरिव्याश्द्धादं। परणवद्छेति॥ तच प्रमाणं दष्यन्‌ पलितमाद् | रखतद्धवेति ॥ खव्याख्यानं वनिंतदूषमुक्का व्रद्यसस्थाऽग्तत्वमतोत्यत्र ganda व्याख्यानमुल्यापयति | gata ॥ ये खल्वएखमिगच्छत्वारे। ज्ञान व जिंतान्तेधः सव्वघामप्य- विशेषेण खाखमविद्दितधम्मानृखखानेन gaara भवन्तीत्य- Sl | नतु पृव्यस्मिन््रम्ये परसित्राडनुक्तः aaa fairs aaa | ननु पुन्बस्ञिन्म्ये वाचकपदः परसित्रजोा नोपलभ्यते तथाचासाववश््ितस्तचाद्ध | परित्राजकस्यापीति॥ चानं यम! नियमाख्वापायभूता इति यावत्‌ ।॥

परित्राडपि पूव्वचाभिदितवच्द्रद्यसंस्यवा क्यस्य कोऽथः स्यादि- angry । चत xfs | परित्राजकमस्घानवश्ट्त्विन चतुखुमप- रिष्टत्वाविशेचाऽतःष्रब्दायः) सामान्यनिर्द्ष्े इतुमाद। चत्‌सौ- fafa ॥ चप्रतिषेधाचंति च्छदः । नन्वाश्चमान्तसाणां कम्भायंत्वा-

१ ~

भान्च AWWA: VHB! न च weave 1दि-

ZT

Wes ae Aves: परि वाजकी eo: । ब्रह्मणि yfyf निगित्तसपाद्‌ाय प्रृत्तव्वात्‌ । न दि ufone fa तस्पादर्दते 1 यव्वपाद्च ब्रह्मणि स्थितिरूपपन्यते। यच यच नि्िन्तमस्ि नहि dfeawe तस निमित्तवता वाचकं मन्तं त्रद्मामम्थणब्द्‌ परिबाडेक- विपये सद्ाचकारणाभावा्निरट्मय्‌तह ॥

न चव OATS HaHa । चानान्यव्य- प्रसङ्गात्‌ पारिन्राज्यधस्पयक्तमैव ज्ञानमग्टतलमाघन-

ग्न ee A RENCE १ 1 7 त ए षा 1 ए क । ~ ~ atonal ए on a त प

चेव वयाएतत्याच् ब्रद्याखंम्यायां सामर्मस्ति पस्त्राजकसयतु व्यापारस्य व्रद्यासग्यता सुकर व्यते wre | qaailay नन पसि. व्रजत ABA WeLT Wel Wa fe ws Faq | VA | Marat Aart. न्तर मा्कन्द्लि aare | नर्चि ॥ [नि{[मिक्तमाद्‌ाय geuwasfy किमिति रूफ स्यादिष्याणल्ताष्। न Sty wag weet न [मरत्तिकऽपि परस्ित्राजकमाचमयि-हसाति। तनव {नि(मिचस्य सत्वातच्तचाद | सप्वयाञ्चति ॥ नग पट्कजादिणच्ा निमिचमस्तो- व्यतावता ASL aay far तमर्सादिमान्ं faut gala | तया sane fafauaquft ग्रद्स्यदावनव- स्थितः प्स्त्रजकमव पर गोन्यस्यदत are | यंति amen निर्डमयक्षमिति सम्बन्धः|

efor दापान्तस्माद् ।नयचेति॥ धर्म्मसद्धितस्य ज्ञानस्य '्ानसद्धितस्य वा चम्मस्याम्तत्वसाघनत्वाचच च्ानानर्थक्य{मिव्या- णरद्ाद्यपच्तमन्‌वदति । पासित्रञ्य(ति ॥ प{स्त्राज्यधरम्मेवति नायं नियमे गटहस्यदिधम्भाणामप्या खमधम्मत्वेन तुस्यत्वात्तद्ि- प्ष्सिज्ञानमम्रतत्वशवु(स्व्यपि वक्तं मुकस्त्वाददित्याद्द। नयमति। दितीयं दृययति | war बति ॥ चदि पर्त्रा-जकधम्भा ara- tatuar मुक्तिदतुर्िव्युयते aeucty मफएिरेतुत्वं सव्वाखम-

९५६९

ate fafa चेन्न) खास्रमध्रपताविभ्रपात्‌) घा वा sera fa fir

छाऽग्टतव्साधनमित्यतद्पि waranuatrerafafird | न च वचनमस्ति परिब्जकस्यव wena माचा नान्ये पासिति । ज्ञानान्म्रात्त दति च भव्वापमिषद्‌ःसिद्धान्तः। तरपाद्य एव aed: सखायसविद्ितकम्भवतां सेऽग्दतव- मेतीति न कम्मनिमित्तविद्याप्रत्यययाः। विर्‌ाघात्‌॥ कचादिकारकरियाफष्लय्यद्‌ मरव्ययवच्वच fe निमिन्त- सपाद्ाचेदं कुविद्‌ माकाषारिति कञ्म॑विधचःग्रवन्ताः।तच निभिन्तं न शास्तकछषतं | सव्वेप्रासिप दशनात्‌) सद्‌कमदादि- तीयमाद्रौवदं Wa त्रद्ंवेदं vafafa शस्तजन्यः waar fagreq: सखामाविकं क्िय(कारकफलभदप्रत्ययं way विधिनिमित्तमन्‌पग्दयय न जायते | भेदाभदमरत्ययया-

1 [1 शि fe MRREEIMY or oImO SHENG SRLS AI तोन (99 ना ---98 dhe ai वतनन sey nina - कन्न.

धम्मल्णां wrafafecmarafafisre | तया म॒ whouwasta परित्रानकसयव ानान्मक्तिप्स्व्यिथः | इतश्च परित्राजकस्यव afauranfaeufaars | न चेवि॥ मा तिं कस्यचिदपि afavarteta ware | लानादिति ॥ ब्रद्धासंस्यवाक्य्यमप- awilfa | तस्मादिति ॥ परसित्राजकस्यवएम्यतत्व(मव्यनिवमाज्ज्ञा- नाद्व afefa लिनियमादित्ययः॥ wade: समचखयान्यौति afaarcad लिसखकस्मति | न कम्मति ॥ कर्मनि{मत्तपत्य- यस्य wana साच्तात्कार्स्ध च समिथा feta समुखय- सिि{स्लि॥

वस्त्‌सक्कद्धवाक्यं विदधयाति। कचदीति॥ कम्भविधया जि- faurafa aca | तयापि प्त्ययत्वाचिग्रषात्कारक(द्धर्‌क- विध्धिनिषधयेमं विरोघा<स्तीत्याप्रद्धया द | तच्चति॥ प्रत्ययत्वऽप्पि प्रस््ीयाष्यस्वीयत्या व्ि्याविद्याभावेन चिराघाऽस्तौतयथः ॥

९४.

मान्विंरोघात्‌ | a fe तैमिरिंकदिचद्धादिभेद्मत्ययमनृपश्टदय

QT

तिमिरापगमे चन्रायेकल्प्रत्यय उपजायते, faarfaar- अत्यययेार्विराधात्‌ । aaa मति यं भेद्मप्रत्ययमुपाद्‌ा कर्म्मविधयः म्रवृत्ताः स यस्येपमदितः सद्‌कसेवादिती्यं तत्सत्यं विकारभेदाऽनतमित्ये तदा क्यम्रमाणजनितेनकलमभ्र- aaa यः सव्वकर्म्मभ्येा नवन्ते निमित्तनिवृत्तः म च fag तक्म ब्रह्मसंस्य उच्यते स च परिव्राडवान्यस्यामम्भ- वात्‌ ॥ न्यो दि ्रनिवत्तभेद्‌म्रत्ययः मेऽन्यत्पग्यन्‌ पर एव- न्मन्वानेा विजान[निदं aad प्राप्नुयामिति fe मन्यते a aq waa न ब्रह्मसंस्यता वाचारखणमाचविकारान्‌- ताभिमच्धिप्रत्ययवत्वात्‌।न चामत्यमि{ति) उपमरदिते मद्‌-

ne ० करज 1 1 1 । we ~ [ ति ष ष ,, ति | +~ अ मेनो न कमठ आ तति = कय === भम जिका | कि |

ee re

सति विरोधे fe wreatre | arartaafate yo विव्यार्स्पः प्रत्यय xfauam सम्बन्धः॥ तचेक्तमेव Wy स्मारयति | भेदति तच खाकपसिदमददसर्फमाद | नदति ॥ गदरमदप्रत्ययया- विंद्याविद्यात्मनाविरोधन समृखयासम्भवातच्द्‌नुष्टायी ब्रद्यसंस्थेा न मवति चत्वर्ता ह wader wiesry | wale yp उक्तसोत्या समच्याथागं aatfa यावत्‌ ॥

च्यन्यस्य उरद्दस्यादब्रद्यसंस्यतासम्भवमक्त साध्यति | न्धा हाति॥ वाचास्म्भसामाचं fami ged weyers ब्रा्धणाऽद- नमिव्याद्यभिसन्धानसत्पाः सिर्पमनिवप्रात्सवःा यः पत्ययस्त- दत्चदिति देत्वथैः। नन त्रद्वाविदेधि संस्ारनणादरतसत्यत्वा- (भनिविषापुव्वकं कम्मप्रर.्तिसम्भवाम प्रद्यसंस्यता सुप्रतिपाद्यव्यत are) न चेति॥ weafaclata विवेकेन सव्यत्वा({भिनि वष्र fufadtad पनः सत्यत्वामिनिवण्ेन न प्रटचिर्पपद्यते | च्या- भासम्त्पा तु wafer कम्मप्ररत्तिदतु{स्त्ययः। wean वता fafaunfaaut कम्मानिट[चस्वग्यम्भाविनोव्यक्त | विपच्ते-

१५

urouga सत्यभिद्मनेन aaa मयेति म्रमाएम्रमेययुद्धिरू-

स्पा

o

त्पद्यते ! wart tq तलमलवद्धिविवेकिन उपमदि तेऽपि स्द्भ्रत्यय wana न निवन्तत wanfaa भद्‌ म्रत्ययापमद्‌- नादे कत्वभ्रत्ययविघायक वाक्यमम्रमासोरूते स्यादमच्छम- चदि प्रतिषघवाक्यानां प्रामास्घवदयुक्रमेकववाक्यस्यापि प्रामाण्यं । सन्तापनिपद्‌ां तत्करत्वात्कम्मविधोनामप्रामाण्य- प्रसङ्ग दति चेत्‌। न। ्रनुपमरि तभद्‌ म्रत्ययवनत्पृरूपविषये प्रामाण्योपपन्तेः स्वन्नादिम्रत्यय द्व प्राक्‌ प्रचाघादिवकि- नामकरणणात्कम्मविधिश्ामाण्येा च्छद दति Way काम्यवि-

me 1 ate [1 1 0 1 केम SALMAN शमम ००५.

Zaary | उपमदितेऽपीति॥ स्कत्वध्रत्ययजनकं wee a waa प्रमायपव्वग्रत्तमदप््धयविराधारददिति «RaAAaTUEST! । WH-

fay यथान ang vada we Wa genaagit<- भ च्तणघ्त्ययत्विरोघेऽपि gat रागदिदाषान्तस्य wearer. पमाणत्वात्तथेव खदप्रत्ययस्धा{वियारयत्वास्रामारा सम्म वातत्तत्दिरो- ेऽप्यद त प्रस्रस्य यक्तमेव srarafaaw: }

क्ाय्येपस्त्वादःदते तात्पय्थामाव।(त्ततम्तच्छ्‌ास्वस्य warwfa- त्थापाद्धगाद् | सव्वापनिषद्‌सििति॥ उपक्मापसदारकरूप्यादि- घङ्धिधतात्पय्थलिङ्गदष्नाददत Wart तासरामवसोयतं aaa चयदतष्रास््रस्य ary प्रामाण्यभिव्ययः॥ मेदलम्बमकम्भविधिनि- सरोाधानादतग्यस्तं साथमानमितति word ) कम्मविधीन{मिति॥ यथा सखप्रप्रत्ययोा गन्धवंनगराद्दिपत्ययच पाक्षत्वन्ञानाद्नं परूुषमधत्धिरुव्य प्रमाणं । तया कम्मै{वघधौनामप्यविदुरधि पुरुषे प्रामाणसम्भवान्नादतप्णस््स्य तद्दिर(धाऽस्तोतति ufewcta | नानपमदितति॥ यद्यदाचरति see eae aa Hla Ga: | AMMA कम्मभ्यः सकाण्दुपस्म VAasygreyad | तया च कम्मविधिविसोचताद्‌वस्यमिति wierd | fastfaatafa ॥ wate- पर्‌ वश्त्वाल्ेकस्य नासा त्विवेको पटरकजिमनुवच्ते) प्रतिं ar

1

१६४

area । न fe स्ासाद्वाता न म्रणस्तेत्यवं विन्नानवद्धिः काम्यानि कमाण नानुौयन्त इति काम्य कर्मविधय उच््छिद्यन्तेऽन्ौयन्त एव का{सिभिरि{ति) त्या ब्रह्मसरः ब्रह्याविद्धिनानष्टीयन्ते वस्माणेति न तद्धिधय खउर््छिन्यन्तेऽब्रद्यवि्िरनषछोयन्व wafa i परि- न्राजकानां भिच्{चरष्णदिवद्‌त्पनंकलप्रत्ययानामस[पि zy स्य{दोनामधिदा चादि कनिन[्लिरति चन्न । प्रामाप्व- चिन्तायां परस्पम्रवन्तेरद्ष्ान्तसयात्‌) न द्वि नाभि चर्‌दि- ति प्तिषिद्धमप्यमिचरणं afymase ala war Zax feaafa विवकेनाभिचरणं पियत न पकम विधिप्रवत्ति

भजमान ताणि किन भ PO नमि [11 PY vane notes niin | einige 01s thy aE VATU.

रतानि face: Pe afoudifa wa: तते व्रद्याविद्‌ं fa. म्म्य्रपि न करम्मविधधनामप्रामाख्प्रसि{तसनचचस्मापं | न का- म्यति ॥ तदेव quaata) न द्वति ॥ लति ated efor we: |

aed ved fiat तद्‌ | तद्यति॥ अनृष्ोयन्य wate | afeutmaahofufeta बाव्यप्त्थः ॥ द्धतवा(स्नोाऽवप्यम्मा- विनी कम्मनि रिष्युक्तं दस्ा-तन विथटयमाभततव | uf<- ब्राजक्षानागिति ॥ अद्चतधीखमाय।न्चनायां {निद्ाटनादि परखन्तिस्प्यघटमानद्लि मन्वानः समधते न पामि ॥ समुचयस्य walneal Weare aay पद्टन्या- भासस्य नादाद्र्गत्वं | aur ys चरप्यामासत्ये पामा- गिकसमच्चयसिन्ाम्पदानिस्प्‌ audrey: ॥ war Swag स्पख्य{ति| म vita ॥ तदद्यिव{किमां कम्मं fra- मायं cofafa तलिचक्रििस्यितय् fad) fa areateus- Ware waa luet sawrileuaddlengumfafa wa | रंत नेदसदाददरगमिव्यादट | न चति ॥ व्यद्रा चषदा्वरपि प्रवत्तकमस्ताति wea) सद्ापीति॥

९ gy

५५

भा ° निसिन्ते मेदप्रत्यये बाधितेऽ्िद्धाचादौा प्रवर्तकं निमिन्त-

ष्या

मस्ति। परित्राजकस्येव भित्ताचरणएादै बुभक्तादि vasa | दृद्ाऽप्यकरणे प्रत्यवायमयंप्रवन्तंकमिति चत्‌। न।मदमत्य- यवताऽधिरुतलात्‌ । भद्‌प्रत्ययवाननुपमदितमेद्‌बद्धिवि- दययायःस कम्भण्यधिरुत दत्यवेादाम।ये दयितः कमणि तस्य तदकरणे प्रत्यवायो न निवृन्ताधिकारस्य गद्स्थस्येव ब्रह्मचारिणे विशेषधम्भोननष्ठानं। एवं तहिं सव्व: eA उत्पर्रैकमप्रत्ययः परित्राडिति चेत्‌ । न । खस्वाभितभेदब्‌- दानि वन्तेः। कश्माथलाच्ेतराय्रमार्णां i य ad a fata अतेः। तस्माच्च सखस्ामित्ामावाद्धिचरक एव परिच्रारन

[क 0 1 1 8 2 ति 1 । SANE —TIPeN YE RR te ty

qacund पत्यवायाख्यं मयम{विवकिगा विवेकिना af विकल्प्याद्मङ्नैकरति | न भेदति ॥ कम्मशि मेदब{द्दिमतेा<ि- छतत्वेऽपि तस्य तर्दकरये किस्यादिव्याण्द्खयु्द। या शीति ll fetid दूषयति) न निरत्तेति॥ विवेकिमै frowituarca Vaal HRT परवत्तकाभावात्वम्मभ्धे( निखन्तिरू्पं पा- सित्रान्य्चेदतिप्रसङ्गस्तरधोति wed | wa तद्दीति ॥ कम्मसा- धनं खयन्नेपवीत्दि त्यज्यते न वा । व्यज्यते चेच खाथमधम्मः। तते यद्ोपवीताद्यन्तयेण ग्स्थ्यादिभिवासम्मवात्‌ | न व्यज्यते चेन्न पास्त्राज्यधाप्षिः॥ साधनसङ्क्स्य साध्यायत्वादिति पर्द्दिस्ति | खखाभमित्वेति ॥ सतच्धाच्चमान्तसेषु न पारि- ब्राज्यसिन्धाद् | कम्मार्थत्वादिति ॥ जायापच्नवित्तसम्पत्या- aa खतावथश्ब्याधः ॥ weeatey खश्चमस्येस्वव पारि- व्राज्यस्य दुव्चत्वं atwaares | तस्मादिति ॥ विवेकवश्णव्यच्छ- पवताद wre सखरमित्वबद्धयभावादिति यावत ॥ यत्त परसित्राजकस्य निरखत्ाधिकास्स्य प्रद्यवायानभिधाप्िरिति तच्चनिखा पत्तिमएण्द्भनते। रकर्त्वति ॥ तह्िपययत्ययस्य विधे. स्त्पादकं तत््वसस्यादिवावयं। तथ्ज{नितेमैनात्वविययय warlafe

१४९

yreowswrfe: । पक्लम्रव्ययविधिज{.; , . "¦ `य faut

Te

िन्तसेद म्रत्यसस्चापसरद्ितल्वाद्यमनियगा दरा wf: afr armaafa Maia वभक्तादिरीकत्वप्रत्ययात । प्रच्यावित्‌- स्येएपपन्तेनिदच्य यत्त । न च ufafozaarnrta: | wae Yq ATT TAT fafa SATA 1 AT fe CTT ary वष्ड्क्क वा पलिते उदितेऽपि मवितर्‌ vata तस्मिनेव । तरम्रासिद्धं [नयन्तकम्था fan एव RE ola । यत्पनरूत् मन्वा sriaafsiaral प्ण््द्याक्ति ! सव्यमंतत्‌। यच्छक्र तपः- Wed 4 परित्राडष्टुक्त aad | तद्मत्‌॥ =~ * TY mr xy

HAT CATR HBA ब्रह्मसग्थता सस्भकवात्‌। ख Wa Wa- ग्रंपित दत्यवाचास। एकलविज्नानवताऽधिदा तचा {दवन्तपोा यवत्‌ । aware यथेषट्चेद्छप्रसत्विरिति धः | लिने केधं यमद नस्ति amare संस्तार-वण्ाटदिन्याप्प्यनाद्ध | anaitedta ॥ यो दि eee craw aaatenwfyaqata- समापाद््ितस्तस्य सस्वर वप्रद्यमनियमानषानमपपद्यते। तसय द्‌ा- सकछतत्वप्रच्यतिप्रङतानिय तच्छ स्त्वथेत्वना वग्यानुष्टुयत्वात्‌ | aura न यथष्टप्श्छाप्तिस्व्यियः ॥ xcau विदुषा वध प्रखच्यमावेऽपि यथेष्य्चषा नास्तोत्यद्ध । म चति yo ar दुषाऽपि न ययेष्टवंण्टमा विदुषस at qaefa cura स्फटयति। न dita wat न्रयसंस्यत्वासम्भवे पालसितमप- सरति | तस्मादिति ॥ परो्तमनव्याङ्कसर्ति | waraketa ॥ उरघमयान्तरमनवदति } wala ॥ जि ufourstaw छान ष्टीनस्याश्मममालनिष्स्य तपःप्रब्द्े गापादानमसखिञ्क्ञानवते। suits विकस्प्याद्यमद्ग1सवथ [इतीय cuufa | aeafefa

च्तानवता$पि तप्खत्वास्पपःप्रान््द्‌ नापाद्ामम (पित्त ण त्वा पव्या | सखा{दिक्छदिगा ॥ तपःष््द्न नाला Ita

ate

च्छा

नवन्त । भेदनुद्धिमत एव दि तपःक्तव्यता स्तात्‌) एतन्‌ aufeg त्रह्हामंम्यतासामय्यं। अप्रतिपेधय्य प्रत्युक्तः | तया- ज्ञानवानेव निवृत्तकम्ौ परिव्राडिति ज्ञानवेयथ्यं wei यत्यनर्क्रंयववरादादिभन्दवत्परिव्राजकं न हटा AB dane दरति तत्परिदतमेतत्‌ । तस्यैव ब्रह्मसंस्यता- समवान्नान्यस्येति | चत्पनरक्तं खूटब्द्ानिभिन्तं नोापाद्‌- दत दति i तन्तद्दम्थतद्ठपरिव्राजकादिभब्दद्‌ णंनात शरदम्वितिपारिन्नराज्यतच्तणणदिनिभिन्तापाद्‌ाना अपि खद सख्परिव्राजका कवायमविभपे विशिषटजातिमतिच sew दति परित्राजक दति च adfa “er दुग्यन्ते ween: न यच यच atta निमित्तानि तच तच asta जिद्धयभा-

इति we: ॥ तस्य च ्ागवताऽप्विग््द्त्वं andrefee- faares | स wafa उत पस्मशसपसित्राजक्या न aq: (ब्देन YLTHE EVIE | रकत्यति | तद्व स्फास्यति | भेरति॥ यत्त॒ कम्मच्छिडे ग्रदस्यादर्‌स्पि ब्रद्धासंस्यतासामण्य(िति तव्य व्याद | रतेनेति ॥ व्यल्निख्चमदप्र्यस्य त्रच्मसंस्यत्पासम्भवनेति यावत्‌ ॥ सामथ्यै veatafa waar yaa त्वतुणामपि व्रद्धसंस्य- ताया wafaay xfa चाषं । व्यप्रतिपेधखलि॥ रकत्वापदेणेन भेदप्रत्ययनिरासाद्निदत्तमरदप्र्यवस्यायाद्रद्यसस्यता प्रति- सिद्धव्य्थः ॥ पादित्राज्यमाकरेणाम्टतत्वे सानययश्यमुक्तं परि- wifa) तयेति ॥ चेद्यान्तस्मन्‌ दात्त afew सास्यति। यत्पनरु्मिलति ॥ तच wuss wee yfa wd पद्भ्या सूच- यति चद्यान्तस्मनद्य guafa | werafcenfear ॥ arfe- पदेन upatfemer Weed | Su प्रपञ्चयति | wufa- difa y ewigifa waanaarorerat प्रसते परस्महस पिरि- daa wedequfee waery | मस्यति ॥ raw

°

To

१४

वात्‌ | adele ब्रह्मसंम्यगन्दा निवन्तमव्व॑वतदयााघधनप Rarsafard swrafate tae ara वृन्त दद भेषित्‌- मरति) सख्याश्छतल्वफलस्रचएात्‌ । अतयेदमवंकं वेदोक्तं पारिव्राज्यं) न यनज्ञापवीतचिद ण्डकमण्डल्वादिपरिगद- वान्बुण्ड़ाऽपरि ग्रदा\सङ्ग इति च| श्ुतिरत्यायमिग्यः परमं पविचमित्यदङदि च Margate i न स्तुतये नमस्कार दत्यादिरूतिभ्यश्च। तस्मात्का न कन्वंन्ति यतयः पार- afiia: | तसद्मादलिङ्ा ware: व्यक्तलिङ्ग इत्यादि रूर fray | यन्त॒ aE): कम्मत्यागोाऽभयपगम्यते । क्रियाकार्‌क- MANTA: सत्यत्वाभ्यपगमात्‌। ADIT यच्छ वी द्धै; WR

॥ 1 1 जत

पारमद्दंस्यमेव अतममद्यषद्द। waufa ॥ wane ag. यति॥ न asrraidfa उतिशन्द्ः सद्यास्पकरणतया- विघययत्यभावपद् नायः | Haw परमद्दुसयिघयत्वे gaat संवादयति | सुतिरस्ति ॥ च्यव्या्मिभ्यः oer अमचयमतीत्य सव्व॑कम्मं amt fade: पर्मद्दसपरिव्रा- जकंभ्य इति यावत्‌| पस्मं पवितं facfanaufey feared परमपुखघायेसाधनं सम्म्न्नागं Traded: । afi यथाक्पास्त्राज्यं fagaifa we: wathraaarcafaa वाक्यसङ्कइाथमादिपद्‌ं | BAT बन्धद्धतुत्वं aspera: | लिङ्गस्य धम्मेकार्‌गत्वर{दिव्यं awifeat | wig धम्मध्य- faachea: | was यथघावद्धम्मानखाता | प्यधम्मेन्न «fa वा us: | घम्मविचारुनिष््ार{्ितस्तच्ासारत्वप्रत्थयवानित्यथंः | अलिङ्ग मत्यक्तेऽनाश्सित्वमाण्द्याद् । waqfe ॥ न व्यक्त दम्भेन Wid लिद्मखमित्वमस्सयास्तीतधव्यक्तललिष्ुः | चिन्त्य- दम्भेन श्ुतिस्मत्यक्तीप्रकारटेगा तदस्यास्तीत्य्थः | च्पदिपदं यज wa मधस्म्चव्यादि ued | sala पृन्यपद्ान्वयः। नमन कम्मनि खत्तिमुपदिशता war साष्यमतमेवाश्ितं। तेनापि wets

९४८

भव ° ताभ्यपगमाद्‌ कदत AMIN | तद्‌प्पयत्‌ । तद्‌भ्यपगन्त्‌ः ५५. ५.

WIT 0

मच्वागभ्युपगमात्‌) यचान्नेरनलसतया Wagaya: Urs प्यसत्कार कव्‌ द्धैरनिवन्तितवलात्ममाणेन । ATS TAA प्रमाखजनितेकत्वप्रत्ययवत -एतत्कमांनिवत्ति्तच्षणं पारि- ग्राल्यं wena fas एतेन ग्रदस्यसैकत्वविज्ञाने सति पारिब्राज्यमयसिद्धं । नन्वग्दुत्सादनद्‌ाषमाक्‌ स्था- त्परिव्रजन्‌ | वोरद्धा वा एष देवानां येऽभिम्‌दासयत

व्यापारोपर्मद्ारा ध्याननिखायः खीरतत्वात्चा द | ufafa y न fe तन्मते दृट स्थात्मधीयलेन नैव्कम्गधे gal | क्रियाकारकादिब्‌- दरविवेकस्य च सव्यत्वन ज्ानमाचापनादयत्वायाग्यत।न न्व सव्य व्यापारे (परस्मस्म्भवेा HATA Spal | तच्चछीलत्वात्‌। न Fe ahs

नच्तखमपोत्याददि Mat | Wa: argqa ar faadqeay: | नन बौद्धे नाधि नरास्म्यमिच्छता नव्कम्म्यसिष् ware वाम्मव्यागमपद्दिणणता त्वयापि तन्मतमेवानमोदितं sare) यंति ॥ तदभ्यपगन्त्‌- स्त्यचाकद्त्वं awry: | दुःखामिव्यव यत्कम्म क्तयक्ताए्मया- wafefa स्मतः ॥ ष्यालस्यापद्धतेस््य॑रकटत्मपयते॥ मवति कम्म त्यजता तन्मतम्टतिन्याशद्भयाद्द। warsifcfa | अयकट- त्वाभ्यपगम xf च्छेदः] ते fe ASIST AAT त्यजन्ता A तत्फलं Ma | स सत्वा राजसन्त्यामं नवव्यागपःखं लभेदिति wa: | व्यं तु प्रमाणवप्णदव कम्म त्यजन्तः न व्यामेादहमछपत्तम{ि- qa | amine खतिस्मतिप्र्सद्धम प्रव्या्येय{मिलि ra: | पच्तन्तरे नस्कम्म्याक्तीस्मलत्वं fwd ufequuayvcfa! तस्मा fefa ॥ यत्त कौख्िदरकायन्यमखित agatenfa | रतेगेति।॥ सखकत्वविन््ानेन गेदप्रव्ययस्यापमदितत्वपपादमर्निति यावत्‌| र्कत्वविन््ञानं autre विवर्तितं। व्यपरोनस्य पारित्राज्यम- न्तरेणायोागात्तस्योपरतिणव्द्तिस्य णशमादिवन्घाघनत्वखतेरिति ASQ newe परस्त्रिच्यय्यर्िवसाधं wed | नन्विति | खक द्यमेव सत्यं दतमसव्धमिति faaa Ma स्धरन्धारर्वस्त-

9 U ८

५ ५५

ॐ प्रजापत्तिनीवानम्यतपत्‌ | ears rages त्यौ विद्या मम्प्राप्तचवतामभ्यतपनचरम्रा अभित- पाया नान्यक्षराणि aorta apie: eq Fe fat 3 ut तान्यभ्यतपवेभ्याऽजितपरभ्य haar:

UTo fara: \ न्‌ देवेनेवेात्छादिनवादुव्छन्न घ्व fe a UHR- लद्गनें जातं 1 आअपागादू्रर्चिलमिति Bel अता a दोपभाग्गहस्यः परित्रजल्रिति ।

यवासदाऽग्टतमेनि afaernryars | प्रजापतिविरार्‌ कणश्पा वा लेाकान्‌ दिभ्य तप मारजिघुलया ऽभ्यतपद्‌- भितापं छंतवान्‌ ध्यानं तपः क्तवानित्यर्थः । Aa saan: सारमूता तयी विद्या सम्प्राखवत्‌ प्रजापत्म- नसि म्रत्यभादित्ययः । तामभ्यतपत्‌ | पृव्ववन्तसखा अभितन्ाया -एतान्यस्तसराणि मम्प्रास्तवन्त wa: स्वरिति

are त्वाय्यवसायात्तदभिनिवेश्रफेचिच्यान्न तत्या दोयप्रापतिितति दूषयति | weata ॥ Baa PUTA CLA AAAS | wurifefa ॥ memati प्विवेवावता वेस्गग्यददारा wei पारित्राज्य{सित्याद | व्यत xfay उ्तिष्ब्दा awe. व्याख्यानसमा प्यः | किन्तद्भ्ये्याकाङ्कायगगाह | यदवंस्य दति ॥ लाकानागभिते द्गघतयागितापप्रतिमिमं व्यवच्छिनत्ति | erafafa ॥ चवा त्मत्वाभावे कर्थं प्खवगं swat स्यादिव्याशद्खप्ड | yaa वदिति ॥ चयी fear सार्जिष्द्या$$ साल्नितवानिव्ययः| ay तस्य व्रद्यणब्द्वाच्यत्य[मव्याण्द्ूय मद्भ-तम्‌त्वादद्व्याष् | कौोटटशमित्यादिना ॥ तत्र त्रपाग्रब्दप्रखदा सेत्वन्तस दूय.

ee ५० TITATATA शद्ुःना wafer GFA सन्तुपाह1

न्यवमेाद्धुरेण सकी TT सन्तृणा Say Resse’ द्‌ स मेदुर एवद्‌ सख i

ना °व्याहतयः । तान्यच्तराष्धभ्यतपत्तग्याऽभितघ्रेग्यः सारभूत कारः सभ्भारतवत्तद्रद्धय । arew किंषट्पमित्याद | तद्यया | Wear qwarea wenfa queifa पयावयवजा- तानि waurts निवद्धनि व्याप्नानोत्ययः | एवमाद्भारण ब्रह्मणः परमात्मनः प्रतीकमूतेन सव्व वाक्‌ शब्दजातं सन्त्ष्ण | अकारो Aer वागित्यादि wa: | परमात्म विकारश्च नामघेवमात्रमित्यत Sart एवद्‌ सव्वंभिति दिरभ्यास अआदरायः । साकादिनिष्पाद्‌नकयनमप्य- कार्‌ स्तुत्यर्यसिति ॥ २२॥

जानक ne त [1

are यति | परमात्मन अति ॥ ऊकास्लवयवस्याकारस्यापि qaar- ग्व्यात्िरस्ति किमु वक्व्यमाद्भास्स्मति मन्वानः ख्ुखन्तरमद्‌ाद्द- रति | ware xfay च्याभितार्‌ं स्न्वमिव्यादिवाव्यमादिपदाथः। ॐकार व्याप्तत्वे$पि Maa न तस्य सव्वत्मत्वमाकाग्ादि- परमात्मविकास्स्य एयगव fagaraarfearwegnre | पर मात्मति | सकलमपिजगत्परमात्सविकार्त्वात्तद्‌ तिरेक wife | सच anareiwrrafafeud, wad सस्काम पस्श्यापरस्च्‌ ayy वदाकारः रति aa: | ARTI Aiea सन्वात्मत्वामिव्यथः। Sure aqarara व्रद्धयरूपमपासीातति fafyaarqutatfa- we fafaarree लाक्ा्दिदारा निप्पसिरुचतं ware | ला च्ादीति ॥ स्त तिश्वे(पास्य था । waqad afediaa डति fad: | त्था च सिद्धमद्कास्पासनमम्टतत्वफलमिति%एव्दः ॥ २३ ॥

९५९

उ ब्रलवादिना sats यद्वसूनां Olay can माध्यन्दिनि सवनमादित्यानाञ् fag- way देवाना तृतीयसवनं \१ 1 कु तर्हि

[तकाय A TE Er TT TT त 2 a [ति ~~ nT amma TF eee ete st ty

भा सामापासनप्रसङ्गेन कम्मगणएणभतलाविवेत््याद्धार पर- मा्व्रप्रतौकलायाम्डतवदेतुलन मदीकूत्य Waals wy- स्याङ्गमूतानि सखामदाममन्तेत्थानान्मुपदिदिकन्नाद ॥ ब्रह्मवादिना वदन्ति । यतृप्रातःसवनं प्रसिद्धं aa सनां ते प्रातःसवनसम्बन्छा ऽयं लाक्य वशोरतः सव- नेशानेः | तथा र्द्रमाध्यन्दिनिणानरन्तरित्तसलोाकः | sifzay विदरैदेवैश्च दतौयसवनेग्राने स्ततीया लाके atiaa: i दलि यजमानस्य arate: परिशिष्ट न विद्यते । अतः wake यजमानस्यलाक्ोा GSW चजते। न कचिललकोऽस्तीत्यभिप्रायः स्राकाय वे यजतेयायजतदृति चछा प्रासङ्गिकं Fear प्रसतमन्‌सन्धत्ते | सास्ति ॥ पञ्चविधं anfayq warshad सास तस्ोपासनवचनाद्‌स्स्य तदूणस्य सुतरामेव कम्मगगत्वे प्राप्रे ततस्त qaraw ब्रद्धयापतीक- त्वंवस्यद्ेतुत्वेन तमेव मद्दीरुद्य प्रस्ततय्खाङ्कग्तसामदि- विन्ञानविधानायसत्तस्वाक्यमित्यथः॥ सामद्धाममन्तोरयानसामादिच्लागविधित्ाया तदपरिन्ञाने दोाषमा। ब्रह्येव्यादिना॥ तेषां परातःसवनैष्रानत्वेपि यजमानस्य का दानिरित्याग््ध(हइ | asta, यथया एयिवीनाका वखनमि- स्त्थ ति यवत्‌ | wai atta लि cada सम्बन्धः| Salat लाका द्लाकाख्यः॥ We तच्चदेवानां amaraawy

कार स्तथापि यजमानस्य लोकित्वे किमायातभिव्याश द्धा | मति यजमानस्येति ॥ परिभिष्नाक्रामावाऽतःणन्दपधः | वरि

२५६

ऊ यजमानस्य नाक इति स mda विद्यात्वाथं pay विद्वान्कुस्यात्‌ ५२१ पुरा प्रातरनु- वार्वस्येपाकरणाल्नघनेन गार्हपव्यस्येद दूमुख उपविष्य स aay सामाभिगायति¶१ ३ ¶ नाकद्वारमपावार्णू३देपश्येम त्वा वयश रा 3333538 ३आ २३३ जार३या३ञा १२४५

जमा भ नदत = म मना ग भाणो ना मा-क, जनाजा ७१०५.१०१-७०-१७.११.७०१ मिरी SEATS eT mA ht SS

भा BH. । लाकाभावेंच WAT यजमानस्तंलाकसखीकरणापायं सामदाममन्नेत्यानलक्तषणं न विजानीयात्सोाऽन्नः कथं aa न कथञ्चन तस्य Adana cary: ॥ सामादि विन्नानस्तुतिपरलाक्राविदुपः add क््भ॑माचविदः प्रतिषिभ्यते । स्तुतये च सामादि विज्नानस्याविदत्कर्टत्व- प्रतिषेधाय चेति चेद्धिद्येत वाक्ये) आद्ये Frew काण्ड विदुप्-<ष्पि कम्मास्तोति देतुमवाचाम 1 waacward marge विदान्‌ wary ॥ किन्तदेद्यमित्याद | पुरा wed प्रातरनुवाकस्य भस्तस्थ

रि date’ मी, cent [षि EE eS 2 ee ene degree *

ae Feuraiegefaaaa ॥ लाकापेच्तां विनापि fafwanraae मविष्यतीव्याप्रद्खयाद्। लाकायति i waa वखाद्यधीनतया यजमानानधीनत्वे तस्य तद्धोनत्ाथं यन्नाद्यनष्टानमिव्याभ- wae | लाकाभावे चेति war ast खगादिसाधनीभ्रतं कथं कुण्धादिव्यच्तेपादविदत्कम्मानुषाननिन्दापरः arate gyre | erareifa | VAS ard way नियेधार्यं a ufaafa Feary | waa चेति ॥ xmafrened निरोदधुमश्क्व(मित्धाद | ara

८८

Se दति १ अथ जहाति नमेाऽनये पथिवीस्िते

भा

aT

oS

°

नाकसिते नाच मे यजमानाय विन्देष वै यन- मानस्य नावः STS UL जत्र यजमानः परस्तदायुषः स्वाहाऽ्पजदिं परिवभिच्युत्को- तिष्टति तस्मे वसवः प्रातःसवन समभ्प्रयच्छ्लि

1 वि Tremenaeaheren tii in-etethateememn ani eed (मि el cen nent et en

oe

[1 A LN re

प्रारम्भाज्जघनेन गादंपत्यस्य पञ्यादुद्‌सूुखः waufay सख वासवं वसुरैव््यं सामाभिगायति॥ लोकदारमस्य एयि- NATHA प्राप्तये दारमपावए FAA तंन द्वारोण पण्ेम ला लां राच्यायंति ॥ अथानन्तरं ज॒द्ात्यनेन मन्त्रेण TITS wes वयं एथिवीकतिते एयिवीनिवा- साय लाकचिते लाकनिवासाय प्रथिवीलाकनिवासाये- व्यर्थः सलोकंमे मद्यं यजमानाय विन्द्‌ waa) एष प मम यजमानस्य लोक एता गन्तास्मि ॥ warfare SH यजमानाऽहमायषः परस्तादू द्धं aa: सनित्यर्ः |

0. कि teen nel? lithe stam ore 1 1 ie ten ee et oe eee

1 4 ज ध ee:

चेति yacwwafaearat विदुषः सत्िधाने तदनन्नामन्तयेणा- विदुषः कम्म कत्तमयक्त | प्रत्यनायप्रसङ्गात्‌। aeafau a तेनापि क्रियमागं कम्मनदुष्यतोत्यपपादितसित्ययः।॥ यशब्द दहेत्वघः। सामाद्यविक्लाने यस्माद्यल्लाकरगमेव पराप्तं तसम्मादिव्धंः॥ ara सामादि प्रञ्नपुव्वेकं विद्धगेाति। किन्तदिन्यादिना॥ अष्गीत- म्रग्जातं शस्तं यत्ातःकाले शस्यते प्रातस्नु वाकस्ततस्येति यावत्‌| उपाकरणादिव्यस्यायमादं | प्रारम्भादिति॥ जघमेनेत्येतद्याचष्े। पखादिति॥ स गाद्तपत्यस्य एत sewn faut वसुद्‌कताकं सामगान कछतवानित्ययंः | स वासवमित्यच सण्ब्दा यजमान विषयः | tema त्वद्ष्नेन त्वदनुच्या एयिवीप्रयक्तमागाये-

Be

भा

Wile

१५५.

॥ € ¶ पुरा माध्यन्दिस्य पस्वनस्यापाकारणान्न- घनेनाग्नीघ्रीयस्याद दूमुख उपविश्य मस रद्र सामाभिगायति US नाकदारमपावा्णू २३३ पश्येम त्वा वयं वि रा ३३३३ द्‌जा३३ जा याजा ३३३४५ दति ५८१ जथ जुहाति नमे वायवेश्तरिप्षस्िते नाकश्िते नेकं मे यजमानाय

fay वै यजमानस्य नाक ear aE a as यजमानः परस्तादायुषः स्वाह्‌ाऽपजहि परिष्य- भित्युक्तीतिष्ठति तस्मे रद्रा माध्यन्दिनि सवनु सम्प्रयच्छन्ति ¶^ १०१५ पुरा तुतीयसवनस्योापा-

खाति जद्ाति । अपजद्यपनय परिधं लेाकदारागेल- मिव्येतं मन्लमुक्रोन्तिष्ठति | एवमेतेवेखभ्यः मरालः सवन- waar लोको faaita: स्यात्ततस्ते प्रातःसवनं वसवो यजमानाय सम्प्रयच्छन्ति ॥

तथाग्रीप्रीयस्य दचिणाग्मेजघननद्‌दूयख उपविग्छ स रद्ध सामाधिगायति यजमाना रुद्ररैवत्यं वैराज्याय॥

Fe म णि श नि ण किस = ननाम 1 क ।

ay: | एधिव्यां तयति ब्रसतौति एथिवी्िदमिस्तस्एधिवी.- faa ॥ ufaudiara मया लब्धे किं सयादिद्याष्ष्द्याद्। स्प तै मम यजमामस्येति॥ खाददाष्न्दे मन्नसमास्यया दोमद्धेोूतकः। way aad: सामदाममन्ताव्यानस्त्यिधः॥

यथा ए्यिवोलाकजधापायोा दणितस्तयान्तरिच्तलाकफञज यापायाऽपि weve vere | तथेति ॥ wafca wad

(+ ॐ

भा

चसा?

९५६

करर णान्नश्वनेनाहवनीयस्येाद्‌ सूमुख उपविस्यस आदित्यछसवेश्वदेवश् सामाभिगायति ५१११ निकद्वारमपावार्ण २३३ पश्येम त्वा वय॒श्स्व रा ३३३३ हुं जआ२३दे जाया ३ ३४५ दति ११२१ जादित्यमथ qed लाकद्वारम- पावार्ण २३३ पश्येम AT TAY साम्रा ३३३३ हु ३ आ २३३ जये ३ जा ३१११ इति ११३१ अथय जहति नम आदित्येभ्यञ्र विश्वेभ्यश्च देवेभ्यो दि विस्िद्या नाकञ्िग्यो नाकं मे यज- मानाय विन्दत १४१

षवे यजमानस्य नाक CAAA यजमानः

अन्तरिक्तचितं cafe समानं ॥ तथयाऽऽदवनीयस्छाद्‌ - Wa sofa स श्रादित्यदेवत्यं वेश्यदेवञ्चं सामाभिगा- यति क्रमेण खाराज्याय साखज्याय दि विल्तिद्धा द्रत्येवमा- दिसमानमन्यत्‌ | विन्द ताऽपददतेति बे्वचनमाचं विशेषः | याजमानन्ेतत्‌ | Caraga यजमान इत्यादि लिङ्गत्‌ एष द वे यजमान एवंवित्‌ । यया क्तस्य सामादे विंदान्यज्ञस्य

पो 1 eae

व्यन्तर च्तच्िदायस्त्रस्मे वायवं। यथया एत्यिवयन्तरिच्तयेःसप्यपाय- स्त थाद्यलाकास्यपायोऽप्यच्यत Lary | तथेति ॥ खारज्यमन्तश्ि्च्ति aaa खादित्यानाभिव खातन्म्यसिद्ध faafaa ॥

किमिद सामाद्याल्िज्यमाष्ा arsiaifaafafa Faaarar-

~

माह ॥ याजमानन्त्विति ॥ खादिपदन साकं मे यजमानायत्ति-

१५.

उ° परस्तादायुषः स्वाहाऽ्पहतपरिद्यभिलुकीति- ति 1१५१ तसा afer विभ च देवास्त्‌- तीयसवन% सम्प्रयच्छन्त्येष ह वै ya मारां वेदयए्वंवेदयष्वंवेद्‌ 1१६1२६४१ ata द्वित्तीयप्रपाटकः॥२¶॥

भाग्माचां ज्ञयाथाक्ये वेद यथोक्तं | य एवंवेद य wa वेदेति दिरुक्तिरथ्यायषमाघ्यथा ॥२४॥ इति airfare भगवत्पूज्यपाद गि खख परमरषपरित्राजकाचाखंम्रीम- क भ्‌ SETH: Bal दान्दोाग्यपिवेरणे दवितीयः प्रपा- ठकः ॥ २॥

ae fait wad) सामादिक्नानपलं nerfs) ca xfs य एवंविदिव्यल्य याख्या | warmefa y sara सामादौग्येतद्‌व- मिदयक्गप्रकारोक्तिस्तसख यद्चयाथाव्यपिदस्तदनष्टानदासा तत्फलं सम्भवतीद्यधः ॥ २४ ॥ इति ्रोमत्परमदहंसपसित्रानकाचाये- घ्री द्धानन्दपून्यपाद्र््यिभिगवदानम्दन्नानरतायां छन्दो गरेप- व्द्धिष्यटीकायां दितीयः प्रपाठकः समाप्तः | २।

3 a

HT o

iT

९५८

~~

ततौोयप्रपाटकप्रारम्भः १ दरिः १ॐ 1 उमा वा आदित्ये द्‌त्रमधु

पपि श । य seem orrew, ete re

जजतकन न न ॥ 00

॥ ॐ wwe at श्रादित्य दत्याद्यध्यायारम्मे सम्बन्धा $तीतानन्तराध्यायान्ते उक्तः ! यज्ञस्य माचां वदेति यन्न- विषयाणि च सामददाममन्त्रोत्थानानि विशि्टफसलम्राप्रये यश्ाङ्गभूतानि उपदिष्टानि, स्व्वयन्ञानाच्च काग्यनिवृंति- ey: सविता मदत्या भरिया दीप्यते। स एष सर्व्वप्राणि- करममफलभृतप्रत्य त्तं WARING | अता यज्ञस्य व्यपदेशा- नन्तरं तत्काय्यभूतसविटविषयमुपासनं सव्वपुरुषार्यभ्यः श्रेष्ठतमं फलं विघास्या मत्येवमारभते ज्रुतिरसेा वा ar fea देवमध्वित्यादि । देवानां माद्‌नान्मघ्विव मष्वसा-

<& श्रीगयेष्य नमः | कम्माङ्ावबद्धं fear परिस- माप्य कम्मफलस्यादित्यस्य खतन््ापास्िविध्ययंमध्यायान्तस्मार-

भमाणः सम्बन्धं प्रतिजानोते। असाविति ॥ पन्वात्तरयन्थये

सम्नन्धं प्रतिन्तातं प्रकटयितुं wa कीत्तयति | wadiafa ॥ विश्शिर्फलं एधिव्यादिलाकचनचयं समनन्तरसन्द्‌ भस्य was aa पातनिकां acta) सच्वति॥ तस्य प्रस्ितत्वं auafa | मदत्धेति॥ कथं पनरादिव्यस्य सून्वपाणिकम्मपलभ्चतत्वमित्या- Nyy सन्यरूपजोव्यतापलम्भादित्याष | a wa स्ति ॥ पात- fant कतवत्तर्म्रस्यमव्यापयति। waxfa | ष्षादित्यस्य कम्म- फलत्वादिति यवत्‌ । तदुःपदशे देत्वन्तस्माद। सव्वैपुरुषार्थेभ्य “fa ॥ शतम फलं क्रमेण सुक्तिलच्तगणमस्यास्तीति तथोक्तं । ष्यादिव्ये कम्मेफलश्रन्दपरटत्तिनिमित्तमुत्तां sata! | वखा- दीोनाखखेति ॥ चकारा विद्त्सङ्दायः | वच्छव्याटदित्धस्येति सम्बन्धः | तस्य Heal यनच्लानां फ्णरूपत्वादिति eq: | Tar

९५९

ze तस्य ana तिर्रौनवरश्शाऽ्नरिक्षमपूपा मरि छ वास्य प्राया मधघुनाय्यः

— er en re > "क-म + — SN) eee म HE प पौ geal > 9 भोभा 9० [रि स = ज (जाः =-= जा" + नम

भाग्वादित्ये वसखादरीनाञ्च मादनदेतुलवं वच्यति स्व्वयन्न- फल कूपत्वादादित्यस्य | HY मयुतभित्यादइ | तस्य मधुनो ata भरमरस्येव मधुनस्तिरश्ोनखासे वंश्येति तिरश्ची नवेशः | तिग्येगगतेव दि दै लंच्यतेऽन्तरिक्त्च मध्वपृपोा द्यवे WH: खन्‌ लम्बत दूवाता मध्वपूपसामान्याद्‌ न्तरिक्ं मध्वपूप मधुनः सवितुरा्चयलात्‌ । मरीचये र्या रभ्मिस्था अपो भामाः सविचारुष्टाः | wat वा आपः स्वराजा यन्मरोचय दति fe विज्ञायन्ते । ता अन्त PAT Ta aA AT RATATAT: पचा =a

alo दयश्च कम्मपलभोक्तारस्तत्पलमादित्यं TEI दप्यन्तीति युक्त- भित्ययः॥ afar मघटश्योाभासीतेत्यक्त तच प्रसिदडमघसाम्यमादित्यस्य अत्यक्तमाकाङ्खप्‌व्वकं द्यति । कयमित्यादिना॥ दिवि तिर- aaquedi निमित्तमाह | तिखग्गतेति ॥ चन्तरिच्तनिवासिमि- रूपरि विस्तास्तिनयनेरिति wa: ॥ ष्वन्तटिच्ते aayuefe कथयति | wafcafata ॥ मधुन इत्यभयच सम्बन्धः॥ मरी- चयः पुता xfa वाक्यं वयाचष्टे। मरीचय इति ॥ वयापे water रा र्म्सिस्थाः सन्तीव्यच प्रमाणमाद्द। wat xfs ॥ खरजः खता भासमानस्य सवितुरि्ति यावत्‌ | तासां wae पकट- यति। ar xfa ॥ जाके fe म्नमस्वीजन्दूताः पु aaquie- स्था टण्यन्ते णताखापेऽन्तरिच्तत्वलच्तणमधष्वपुपान्तगतरस्मिस्था

ड ०

९६०

व खव मधुकृतः IGT टव पुष्पं ay अमृता आपः

SA उमा भभ छक जका ~ अना णण 1 1 पा नचान = ०७

urefeat लच्छन्त द्रति Gal द्व पुत्रा मध्वपृपनाद्यन्तर्गता

Te

दि स्रमरपुचास्तस्य सवितुमंध्वाञ्रयस्य मधून ये urq: प्राच्यां fafa wat रश्मयस्ता एवास्य प्राञ्चः प्रागच्चनान्म- धना नाद्यो मधुनाद्य दव मध्वाघारद्धिद्राणोत्यर्यः॥ तचच्ं एव ayaat लोदितरूपं स्विचाश्रयं ay कूव्वेन्तोति ayaa भ्रमरा दव यता रसानाद्‌ाय मध क्‌ व्वेन्ति त्पष्यमिव पष्यग्टग्वेद्‌ एव 1 तच ग््राह्यणएस- सुदाचस्यग्वद्‌ख्यताच्छन्दमाचाच भोाग्यरूपरसनिखरावा सम्मवात्‌ | waza खग्बेद्‌ विदितं wal | तता डि कममफलभूतमधुरसनिखावसम्भवात्‌ । मधुकरैरिव पुष्य -

भवन्ति ततच्ेताखष्पु भ्मरवीजदद्टिः added: | प्राची दिगनन्तेस्वादिव्यरभ्सिघु पाचीनमधुनाडोदृल्िविंधेयेत्यादद | तस्येति, ॥ मध्वाश्नयस्य लोाडहितादिरूपं ay awa तद्‌ा- WIT: ॥ KE Awe ग्मरटृट्धिमासोपयति | asta ॥ Rad मधु सप्षम्ययः। तासां मधकद्टैत्वं साधयति। लादितेति ॥ चटग्देद्‌्विद्िते कम्मणि पुष्पदृष्धिं सम्पादयति | aaxfay च्चा मश्छत इति मन्लाणां एटथक्रातत्वादृग्वेद्‌ पष्पमिद्यग्वेदण्ब्देन ब्राद्यणसमदायस्य वक्तयत्वात्कथम्रग्केदवि- fed कम्भणि तच्छन्देन लच्िते पुव्पदृच्छाध्यासेऽपि कुतस्ते मघुनिष्पमत्तिस््िग््याद | तते दीति।॥ तदेवोपपादयति | सधुकरस्ति ॥ लके तावदपः पष्पा्ययः समद्‌ायमध- कुरुमधु निवत्यते तयेदापि मधकर्स्थानीयेच्धेद्यन्तेस्तदेदविद्ि- तात्पव्पस्थानीयात्कम्मयः सकाशाद्पोा wwe मघ निष्पाद्यते

sr ee tetera पिम # ee जि ON We ee Sore: rem,

“te

a |

९६१

स्तावा SAT वः URW रतमृभ्वेदमभ्य-

भा ° सखानीयाद्ग्वेदविदितात्कस्मणए श्राप आदाय खग्भिमेध

wile

निर्वत्यते । कास्ता आप दत्याद ताः कर्मणि wear: सेमाज्यपयारूपा wat प्रकिप्रास्तत्पाकाभिनिदधेताः । ्रम्टतार्थवादत्यन्तरस्वत्य = BGT भवन्ति) तद्र साना- दाय तावा एता WY GWT रसमाद्‌्द्‌ाना <a भ्रमरा च -एतम्टग्ेद विदितं कम्म पम्पस्यानोयमभ्यत- पन्नाभितापञ्च AAT Ta एता चः कर्णि year च्छग्भिरददिं aa: शएस्त्राद्यङ्गभावमुपगतेः क्रियमाणं aaj au fava रसं म॒ञ्चतीव्युपपद्यते पुष्पाणीव भ्रम- रेराचावष्यमाणानि | तदेतदाद तस्र्मवैदस्याभितध्रस्य | HIST TAT य खद्धुकराभितापनिःख्त दद्युच्यते। GIT fayad ast Sera दीधिरिद्धियं सामथीापेतेरिद्िये- रत्रैकल्यं Tai सामथ्यं बलभित्यथंः। अनादयमनच्च तद्यच्च

तस्मात्कम्मणः खमालभ्दतमधुनिष्पनत्तेरुपपत्तेस्तस्मिन्पृष्पटृश्टिटि- त्यर्थः | ता aweat खाप डति वाक्यं प्मप्व्वकं दाच | कास्ता त्यादिना ॥ anata प्रत्यक्तत्वमभिनयति। व्पभ्ाविति॥ वयि पाकादििनिटततत्व मपत््वात्मत्वं परम्परया मक्ताथत्वमम्द- तायत्वं | चदा रोा{दितरूपाम्रतनिवंत्तकत्वं aug | उत्कष्टफल- वत्वमत्धन्तर स वन्तं ॥

तावारख्ताङत्यादि व्याचष्टे | तसानिति॥ यथा fe पुष्पेभ्यो नमरः रसानाददानास्तान्यभितपन्ति तदचते मन्लास्तस्मिन कम्मेणि स्ितानम्मयानसानाद्‌ाय ay faqdaat ययोक्तं कम्भाभिमत समासाचयन्ति Bee) कथं पनमन्लाणं म्यमर-

5 9

&

भा

च्छा

AER तपश्स्तस्यामितपुस्य amas इन्द्रियं वी्यी- TATA रसेाऽ्जायत्त ५३१ तब्मक्षरचदादिव्य- मभिताश््रयतद्वा खतद्यदेतदादि त्यस्य रहित EG UY NIN अघ येऽस्य chao रश्मयस्ता

येनेपयज्यमानेना दन्यदनि देवानां fafa: स्यात्तद्‌नाद्य- मेष रसाऽजायत यागादिलक्णात्कम्गणः। यग आद्यना- द्य पव्यंन्तं तद्यच्चरदिशेषेणाच्चरद्‌ गमत्‌ | गत्वा च तद्ादि- त्यमभितः wad: पूर्वभागं खवितुरश्रयद्‌ाञ्ितवदित्यर्थैः। अमुशचिन्नादिव्ये uted awn मधु मेाच्छामहे द्यवे fe an आदिलत्तणमप्राप्तये कम्मौणि क्रियन्ते मनुयः केद्‌ारनिष्पादनमिव कषकः | aM uewWa wet देताः किन्तद्यदेतद्‌ादित्यस्यद्यते दृश्यते रे1दितंरूपं। ९ अय येऽस्य दचिणा cua दत्यादि समानं, यजु येव

सवात जि

स्थानीयानां पुव्पस्थानी यग्दग्वेद्विदितं कम्माभितप्तवतां फल- वत्नमिव्याशक्खादइ। tara स्ति॥ तासां aw fu uaa sti faariaaae 1 ऋग्भिरस्िति॥ अभितप्तस्य रसाऽजायतेति सम्बन्धः ॥ तं waa fancafa | काऽसाविति॥ तच्छन्दार्थ॑- are | an खादीति॥ चधानुण्ितिकम्मजनितपफलं कथयमएदिव्य- माञ्यतीत्याश्ङ्याद। walatafe 1 cerd भाच्छामदे Wat

festad फलनित्यभिषायेण ब्रीद्यादिप्रा्ययंमिति Ta: |

किन्तत्कम्मफलं wefan fase | तत्पत्य- चततमिति॥ कम्मंफले पत्यच्ते तत्साधन वम्मणि कम्मिणं खद्धा- सिद्ययेमिति यावत्‌ ॥ तदेव फलं पञ्मपुर्व्वकं विष्ण्दयति। किमित्यादिना।॥१॥

मध्वन्तर दशयति | अथेति ॥ बक्तव्यविष्टेषं कथयति । यजु

१६२

= wary दक्षिणा AAS यजश्ष्यव मघुकृता यलर्वेद दव पुष्पंत्ा अमृता आपः १११ तानि चा रतानि यल्श््येतं यलुर्वेदमभ्य- तपशस्तस्याभितपुस्य यशस्तेज इन्द्रियं वीर््यम- Tae रसेाञ्जायत ॥2¶ तदयक्षरत्तदादित्य- मभितेाऽयतवबा छ तद्यद्‌तदादि त्यस्य गुदर रूपं ५३१५२१५ अथ येश्स्य प्रव्यञ्चा रश्मयस्ता र्वास्य प्रतीचा मघुनाञयः सामान्येव मधुकृतः सामवेद दव YES AT अमृता जपः ५११ तानि वा cara सामान्येतश् सामवेदमभ्य- तपर्छस्तस्याभित पस्य यशस्तेज इन्द्रियं वौय्य- Tara रसेभ्जायत १९५२ प तव्यक्षरत-

are ayaa यजुवेद विदिते कभ्मेणि semi पृव्व॑वन्मधुरुत द्व । यजुवद विदितं कम्मं पश्यस्थानीयं पुष्पमिल्युच्यते ! ता एव सामाद्या saat आपस्तानि वा एतानि aaa यज्‌- वद्‌ मभ्यतपन्नित्येवमादि we समानं ayl एतदादित्यस्य gud ण्यक रूपं ॥ २ ॥ अय de प्रत्यञ्चो रभ्य

ato षीलति॥ कथं तेषां agar तदाद | weafefa | उ्द्दयन्ताणां siqefated कम्म प्रयक्तानां waded मघकरत्वमक्तं। तथा यजघामपीत्यथः॥ यजवद्‌विदितें कम्मरि पष्पद्‌श्िमाचष्टे। वज- वदरति॥ at awa aie इत्यस्य पव्यवद्याख्यानमित्याद्|ता र्वे fa ॥ वजषामादित्यसम्बन्धि ay yaad दशयति | cafeta ie

Ss 0

0

भा

च्छा

९६५

दादित्यमभितेश्रयतदा रतद्यदेतदादित्यस्य कृष्णश BTN 312M

अथ FRIST रश्मयस्ता टवास्यादीयेा मघ्ुनाउ्येभ्यडाद्धिःरस ख्व मधुकृत इ तिदासपु- राणं पुष्पंता अमृता जापः¶१ तेवा र तेऽथव्ाद्धुिरस टत्तदितिदासपुराणमभ्यतप स्तस्याभितप्स्य यशस्तेज thes Tena

cafe wart | तयासासां मघ | एतद्‌ादित्यस्य Hai wey il 2 il

परय येऽखेाद्ञ्चोा cay cafe wars | aware सेाऽयववद्गिरसाद्च Tet war Budiierce: कर्म्मणि अयुक्ता मधुरुतः। दतिदासपुराणं ges तयाञेतिदास- पुरषण्यारश्चमेधे पारिस्वासु रातिषु कम्भीङ्गत्वेन विनि-

तोयं मध कययति। खथेति॥ sat ase ay aut कथितं तथेति यावत्‌ ॥ तस्य ्एस्तरप्रत्यच्तत्वं दशयति | रखुतदिति॥ 3 |

चतुथं ay दप्रयति। अथेति ॥ किन्तत्कम्मं डत्याश्द्याद्। xtawrefa 1 तद्यायवणानामाङ्किर्सख्छ प्रसिड area af दितं कम्मे va पुष्मानोयमिव्ययंः॥

यदा परसिद्धयारितिद्धासयराण्येरूपादानं तदापि नटदरूषण- मित्या | तयेति ॥ अश्वमेधे कम्मणि जमितापरि दारां uitcaar नानाविधोापाख्यानसमदायोा यच तत्पारिन्नवमा watata fatuaniaasad | ara cifay तस्येव Hass मनुववसनता राजेग्यवम्मकारयेारितिद्ासपसणयेाविनियोगस्य Tava पारिञ्लवायाधिकस्णेनेव {सिद्धत्व!त्त्स॒म्बन्धिकम्म

९६९१.

Se रसेाऽजायत ५२ ¶ तदयक्षरवदादितव्यमभिते saa रखतद्यदेतदादि व्यस्य परः कृष्ण ET 12४१

अथ AKA रश्मयस्ता टवास्याङ्खा मधु- नास्या गुद्या CASI मधुकृत बल्ेव Te AT SHAT BT: 19 t a Al Ca WaT अदेशा

ए तदृल्याभ्यत्तपशस्तस्यातप॒स्य यश इन्द्रियं

भाग्येगः सिद्धा मस्मेतदादित्यस्य परः wat सूपमतिशयेन छष्छमित्ययंः ॥ ४॥ अथ येऽस्येाद्धा cafe पूव्ववत्‌। गद्या गेष्या Twat एवादेणा लाकद्रोयादि विधयः उपासनानि च Hairy विषयाणि मधुरता weal शन्दाधिकारात्‌ प्रणवास्यं पुष्पं ॥ समानमन्यत्‌ | मष्वेतदादित्यस्य ay Gua द्व समा- दितदृष्दश्यते सद्चलन्तीव। तेवा एते यथोक्ता रोाददि- तदि रूपविशेषा रसानां रमाः! कषां रसानाभमित्याद। are पुष्पमिव्यथेः ॥ weary aya प्रणस्प्रत्यतच्ततामाद् | मध्येत- दिति॥ 2 1 पञ्चमं मध दश्यत | व्ययि ॥ लोाकद्दारीयादिविधये लाकद्ारमपादख्ण War ल्वा वर्यामिद्यादयः॥ त्रद्यष्न्दायम | ब्दाधिकासादित्ति ॥ चगादिशब्द्ानां प्रछतत्वादिव्यथः॥ gay aga: श्रास््रवष्णव्रवयच्ततामाद | मध्वेतदिति | amifeaze: शास््राथं समादितप्चन्तस्येव्यथः ॥ we auta

व्याख्याय तेषां सव्व॑षां ध्येयत्व{सिद्यथं wai प्रवुख्त | a वा र्त ति ॥ तस्मात्तेवाभिति सम्बन्धः | कम्मणि वि नियुक्ततवेन तद्‌ ङ्गत्वा-

१६६

Se वीरय्यमनुाद्य र रसाऽजायत ५२५ तव्यस्षरतदा- दि त्यमभितेाऽययनद्वा उतदयर्‌ तदादि व्यस्य मध्ये ard इव १३१९ a al ca रसानाश् रसा वेदा हि रसास्तषामेते रसास्तानि वा car न्यमृतानाममृतानि वेदा दमृतास्तेषामेतान्यमू- तानि ^ ४५५१

तद्यदप्रथमममतं तद्सव Sosa ahaa

भाग्वेदा fe यस्माज्ञाकनिय्यन्दिवात्सारा इति रसास्तेषां रसानां क्माभावापन्नानामप्येतं रोादितादिविशेषा रसा अत्यन्तसारश्ता इत्ययं; | तया अम्टतानामम्टतानि। वेदा maar नित्यलान्तेषामेतानि रोद्ितारीनि रूपाण्य- aafa । रसानां cat दत्यादिकम्म॑स्वतिरेषा | waa fafuerfa अम्टतानि फलमिति॥ ५ ॥ तत्त यन्मयममम्टतं रोादितखूपलत्तषणं aqua: प्रातः- सवनेशाना उपजीवन्यभिना मुखेनाभिना मघानग्दतेना- प्रधानाः सन्त उपजीवन्तीत्यथंः। अन्नाद्यं रसाऽजायत

ato graf | वेदनां काय्यत्वे$पि प्रयलयपुव्वंक्त्वभावालित्यत्व या aufa wa: ar amalafcare| रसानामिति ॥ कम्म सततिस{भिनयति। awatata | Carat can | खम्टतानामम्र- adad fafucraeatia यस्य फलं कम्मणसततस्य मदाभाग्य

किं वक्तव्यसिति स्तूयते कार्म्म॑व्यथः ॥ ५ ॥ व्यम्टतानि व्येयान्युक्ता तदुपजीविना देवतागणानेनुचिन्त- नीोयानुपदिश्ति। तत्तचेति ॥ कवलम्रादं कवलं WHAT वथा

=

so मुखेन न वै देवा अशनि न पिवन्त्येतदेवामृततं ट्ण्रातप्यल्ि ११ त॒ रखतद्‌व र्पमभिसंविशन्त्येतस्माद्‌ पादु-

भा न्द्ति वचनात्क्वलग्राहमगस्नन्तोति urd तत््रतिषिध्यते। न चैदेवा wrafa a पिबन्तीति कथं तद्युपजीवन्तील्यु च्य । एतदेव fe यथेोक्तमम्डतं रोादितरूपं दृषापलभ्य सव्वे- करणेरनभ्यय suf | gu: सव्वंकरणद्वारोपलब्ष्यय- त्वान्‌। ननु रोादितं रूपे gaa । कथमन्येदधियविषयतं रूपस्येति। न । यण आदनं ्राचादिगस्यलात्‌। याचमगराच्यं यशः: । तजेारूपञ्चाच्तृषमिरद्ियं विषययदणकायोन्‌मेयं करणएसामध्थं | Tae बलं SEMI | उत्सादः म्राएवन्ता। अन्नाद्यं प्रत्यदसम॒पजीव्यमानं शरौरस्थितिकरं यद्भवति । रसा होवमात्मकः Wa रौ दुष्टा auf wa |

देवा दृष्टा दष्यन्तीत्येतव्ब्व्वे Waterway दष्यन्तो- व्यथः \ आददित्यसंखयाः षन्ता वेगन्ध्यादि द्‌ दकरणएद्‌-

च्या लाकोाऽचरातीति तददित्येतत्‌ ॥ ननु MATA न युक्तमुप- जोवनवचनमिव्याशष््य परिहरति । कथमित्यादिना॥ चन्तुषेति aaa कयं सन्यैकःर्गे(^सित्यिकमच्यते तचा | दष्टेस्ति॥ adauq रूपयद्धणमिति नियमस्य wed | नन्विति ॥ RANMA रसस्य लाह्िताग्रतात्मकस्य नसि चनच्त॒माचया- aatata ufewefa नेत्यादिना ॥ किमेतावता स्सस्यायात तदाद | रसादीति ॥ तस्यपि खाचादि्र्यतेति शेषः ॥ स्तद्‌ वेत्यारदिवाक्यमयसद्र्ति | cat xta fa तवां qa- aut chiaate | व्यादित्येति ॥ वगन््यं दागन्त्यं | चादिपदन

“se

द `

afar and a र्त्तदेवमगुतं वेद्‌ TPA aT भूत्वाऽजिनैव मुखेनेतद्‌ वातं ey तप्यति सं य॒ रखतदेव रूपमभिसंविशव्येतस्मादूपादुद्‌ति {२१ स यावदादित्यः पुरस्तादुदेता पञ्चादस्तमेत्ता वसूनामेव Aaa स्वाराज्यं पर््यत्ता¶

[0 eles mene idee

(भम

भाग्षरदिताख। किन्ते निरुद्यमा अस्टतसुपजीर्वान्ति न Ae |

Te

awdaea रूपमभिलच्छाधना भागावमरोा नास्माकमिति गुद्धाभिसंविशन्त्यद्‌ासते। यद्‌ वे तस्यास्तस्य मागावसरो मतेन्तदैतस्मादरग्टताद्‌ग्डतमेगनिमित्तमित्ययंः | waw- द्र पादुयन्दृत्छादवन्तो भवन्तोत्ययेः | न द्यनुत्सा दवताम- ननुतिष्ठतामलसानां Wana दुष्टा ॥

स यः कयिदेतदेवं यथेदितग्द्घूकरतापर्‌मसद्लु- रणम्डग्येदविदितं कम्मं पष्यात्तस्य चादित्यसंश्यणं राददि- तरूपल्द्चाग्टतस्य प्राचोदिग्गतरश्सिनाडोसंस्यता वसु- द्‌वमोाग्यतां । तदिदख वसुभिः सदेकतां गला अशिना म॒खेनापजीवनं दशनमातरेण दिच्च सखभेगावसरमुद्यमनं तत्कालापाये च संवेशनं वेद्‌ साऽपि वसुवत्सव्वं तयेवा- सम्भाविताः सर्व्वे$मि द्दकस्णराषा उद्यन्ते | रखतस्मानूप्रा- दिति ॥ व्याख्यातस्यानुवादमाचं | उतव्छादनतां देवानां योक्ता. म्रतपजीतित्वमित्यच लाकप्रसिदिमनुक्लयति। न wife i

पाठक्रमणाक्त्येयखर्पमनद्य ayant भ्यानविधिं दण

यति । स य इति ॥ वभ्ुदरवभाग्यता वञ्न्भिद्‌वरुपजीव्यत्व- सिति यावत्‌ | रखुतदिव्यस्माकं ay निदण्यति | र्वं meri

९९५

ॐ १1४१६१५ जथय यद्ितौयममृतं aga उपजी- वन्तीन्दरेण मुखेन न वे देवा गश्ल्ि न पिवन्त्ये- तदेवामृतंद्षरात॒प्यलि१\१९५९त रतदव aaah सं वि शन्त्येतस्मादूपादुद्यतति २६ यरख्तदेव- ममृतं वेद स्द्राणामेवेकवोा भूत्वेन्द्रेणेव मुखेनेतदे- वामृतं दष्टा तप्यति स रतदव रुपमभिसंवि- पव्ये्तस्माद्‌पादुद्‌ति ५३१५ स यावदादित्यः पुरस्तादुदेता पश्चादस्तमेता द्विस्तावद्क्षिणत उदेतातरते्स्तमेतासुद्राणामेव तावदाधिपत्यशं

माग्नभवति | कियन्तं कालं विद्ांस्तद्‌म्डतमृपजीवतोल्यु च्यते स विद्वान्‌ यावदादित्यः प्रस्तात्प्राच्यां दिश्यृद्‌ता पखा- त््रतौीच्यामस्तमेता तावद्खुनां भागकालस्तावन्तमेव कालं वसना माधिपत्यं परयता परिता गन्ता भवतीत्ययंः। न यथा चन्द्रमण्डलस्थः क्रलकम्मेपरतन्ा TAMA | किन्त च॑ यमाधिपत्ये खाराज्यं खराद्धावञ्चाधिगच्छति॥६॥

अय यद्धितीयमग्डतं axat उपजीवन्तीव्यादि समानं |

सख यावदादित्यः प॒रस्तादुरेता पश्चादस्तमेता दिस्तावन्ततेा

ar fancafa । यथयोदितमिति | aaa श्रुव्यक्तकमेेवेव्यथैः | भेगकालपरिमाणं saya निद्धास्यति 1 कियन्तमिति॥ च्चाधिपत्ं खाराज्यभिति विेषणयेस्ताता्यमाद। न ययेति el परथममम्टतमधिरत्य चिन्तनीयमुकौा दितीयमम्टतमासित्य

acuafa | चयेति ॥ feared कथयति | स याव्रदिति॥ याव- saat मागकालस्ततेा दिगण रुद्राणां माग्काजः। यथा we-

९७०

Se स्वाराज्यं पर्य्येता १४१७१ जथ यच्ती- यममृतं तदादित्या उपजीवन्ति वरणेन मुखेन न वे देवा auf न पिबन्त्ये्तदेवामृतं दृष्ट तप्यति 19 va cade रूपमभिसंविशन्त्य- तस्मादूपादुद्यत्निं TR WU स य रख्तदवममूतं वेदादि त्यानामेवेवेोा भूत्वा वरुणेनेव मुखेनेतदे- वामृतं दषा तुप्यति स रखतदेव रूपमभिसं- विशव्येतस्मादूपादुद्‌ति ५३१ स यावदादित्य दक्षिणत उदेतेतरतेाऽस्तमेता दिस्तावत्पश्रादु- देतापुरस्तादस्तमेताऽऽदिव्यानामेव तावदापि- पत्य स्वाराज्य VAT ५४१५४७१५ अथ यचतुर्धममृतं तन्मरूत उपजीवन्ति सोमेन मुखेन नवे देवा anf न पिबन्त्येतदेवामृतं दष्टा

जजतकन भमः कानन pn

भाग्दिगणं कालं द्चविएत उदतात्तरतेाऽस्तमेता रुद्राणां तावद्धागकालः ॥ ७ ॥

ae माम्रतध्यायिनां वसुभिस्तस्ये भोगकालस्तया द्दितीयाम्रतध्या- यिनामपि Weal भेगकाल RTT y ७ | सतराम्रतथ्यायिनां फलानि fafenfa | तयेति ॥ विपय्थयेण परस्ताद्‌ च्तिणताऽधस्ताचेव्यथः | यथया पस्सतादुदेता पथ्वादस्त- मेतातते द्‌्च्तिणतेद्दिगुणेन कालेनादेता SULA se Waa त्यक्ता | तथा तते द्दिगुणेन कालेन पश्डादुदेता पुरस्ताचास्तमेता तावा- नादित्यानां भोागकालः | ढटतीयाम्रतथ्यायिनामपि तावानेव भोाग- कालः| ततो fanaa कालेन यावदादित्य उत्तरत seat <fa- NAIA तावान्मरूतां मोगकालः | चतुर्थाम्टतथ्यायिनामपि

९५९

se तप्यन्ति 090 त Sate रूपमभिसंविश्व- न्त्येतस्माद्‌ूपादुद्यनि URW स य र्तद्‌वममृततं वेद्‌ मर्तामेवेको भूत्वा समेनैव मुखेनेतदेवा- मृतं egr त्त॒प्यति सरतरेव रूपमगभिसंविशन्त्ये- तस्मादूपाददेति tan a यावदादित्यः cat द्‌ देता पुरस्तादस्तमेता दिस्तावदुतरत उदेता द कषिणतेाऽस्तमेत्ता मर्तामेव तावदाधिपत्य स्वाराज्यं पर्य्येता ag AE UN अथ यत्पचु- भमममृतं तत्साध्या उपजीवन्ति Ha FAA नवै दवा ayfa न पिबन्त्येतदेवामृतं दष्टा तृप्यन्ति ११९ a रतदव र्ूपमभिसंविशन्त्येतस्मादूपा- दुद्यलि VR सय रूतद्‌वममृतं वेद्‌ साध्याना- HAA भूत्वा बह्मणेव मुखेनेतदेवामृतं दष्टा तप्यति a ङतदेव रूपमभिसंविश्वव्येतस्मा- दूपादुदेति wat स यावदादित्य उतरत भा० तथा पञ्चादुत्तरत ऊद्खमृदेता विपय्येयेणास्तमेता। पृ्वे- RISA MITA ACT कालखेनेत्यपैाराणं दनं । सवितुञ्यतुदिंशमिद्धयमवरूणएसामपुरोषृद यास्तमयकालस्

तावानेव मागकालः। ततोादिगुगेन कालेनोष्धंम॒देता च्यधस्तादस्त- मेता तावान्साध्यानां भागकालः। पष्चमाम्र तचिन्तकानामपितावा- नवेत्धथः। यत्पव्बपन्वादयास्तमयक्तलापच्तया दिगणन कालना तरात्तयाद्‌ यास्तमयाविव्धक्छं | तत्परगविरूड्धगिति wy | Wea

wT

©

+ ४ +:

Se उदेता दस्षिणत्ताऽस्तमेता fatale उदेता ऽवीगस्तमेता साध्यानामेव ATA APU ETL स्वा- राज्यं पर्येता ६४१५१०१५

भा न्तुल्यलं fe पाराणिकीरुक्रं ॥ मानसात्तरस्य ag ft मेरोः na faurzaauarfata ii

eee el

We स्ातूव्वस्माद्ति॥ कय waa wra_wure wewfaeea- amare) afsaqufa ॥ उक्तमेव afguta) armararceifa | मदागिरेमरःः प्राका- रवत्परितः स्थितस्य.मृडधंनि संलमस्य चक्राख्यस्य afaqaer पद- च्िणटतेस्तल्यत्वात्‌ | कालाधिक्ये कारणाभावाच | चतरटध्यपि पुरोषुडदयास्तमयकालस्य तुल्यत्वं ॥ उक्त द्िविष्णपरारो। war eat we तिषन्स्पश्व्येष पस्चयं। विकणा दा Fear णान्‌ देपरेतथेति॥ ASH AH | ATS Tae ATS SS) VAT ATT स्थितापरौ दच्िरे भानुपुचस्य वरुणस्य a वारुणे सेग्ये सोमस्य विपुला ताख्दिग्देवतःः स्थिताः) मरावती संयमिनी सुखा कैव विमा क्रमात्‌ | लाकपालापरि दात्त waar दच्तिणायने। कारा गतस्य Ge गतिया तां जिगात | दच्िणणं पकमेद्धानः Fary स्वि धावति। पुराम्तगो यद्‌ा भानः waw भवति प्रभः। सन्यः सयामनः सासद्यद्योाद्श्यतंदिजाः। सर्व सुखवत्यान्त निष्ण. न्तस्थः पदृश्यते | अस्तमेति तदा war विभायां विन्छटग्विभः मया प्ाक्षाऽमसरवत्यां यथासा वारितस्करः तथा सयभमिर्नीं पाप्य weryq विभां खगः ॥ Bar पराङस्वामेस्धां wae Tae feat) तदा त्वपरराचख वायभागेसद्‌ारूणः। Tayi Tata गतिरस्षासय aca इति | तयाचोापर्द्िदमराव- OAS AY तचे श्कोाणस्यानांदतीययाममाम्रेबकाणस्थानामा ययाम संयमिन्यां उदयं ्वकारेतति। afsat wa यदा याम्ये मध्या तिरति तद्‌ न्धे Ewa: | ara ट तीयवामः।नेक्टति- काणं पथमा यामः वारणे उदयः। यदाच वारूणं मध्याङ्स्तद्‌ा याम्येऽस्तमयः। निक्छतिकाये टतीये aia: | वायसे प्रयमयामः।

णी

भाम

९७६

sam: परिद्दार्‌ः श्राचार्यैरमरावत्यादौनां wai दिगणात्तरोात्तरेण AAA ATA: स्यात्‌ | उदयश्च नाम सवितुस्तजिवासिनां प्राणिनां चच्चृगेचरापत्तिस्तदत्यय- खास्तमयं न परमाथत उदयास्तमये a: तन्निवासिनाञ्च ्रखिनामभावे तान्‌ प्रति तेनेव ania गच्छन्नपि नैवा- देता नास्तमेतेति चच्वभाचरापत्ेस्तदत्ययस्य चाभावात्‌।

Sy SCA: | यदा च सैीम्ये THAI वारूेऽस्तमयः | वायसे दतोययामः) रंशएनकारे प्रथमा यामः | रने ses: तथास्य काण वन्तंमानस्तचस्यानां मय्य fea | यमन्धपस्याराद्यटटतोययामा। नेट तोप्यनकोागयोरुद या स्तमये चकास्व्येवं सन्वाप्त fea चेति पासणिके ava तदिरुददमिरं अव्धक्मिन्यः।

यद्यपि अप्तिविरोघधे समलिस्प्रमायं तयापि ययाकयलिदिसा- धपर्द्िरः जविडाचाय्याक्तमपपादयति। चचंति॥ वदाऽमरा- वती zat wine fe ai प्रति पुरस्तादुदतीति षयोागम््रन्यत्व- दनां भोागान्तः। ख्वसुत्तराश्णं Watt feat दिगुणकालेन RR भेणगच्युतिः॥ खत इमां वचनव्याक्तिमशित्य तमेव परि- रमाह | अमसावव्धादोनामिति॥ तथापि कयं विसाघ- समधिस्तचाद् | उदयखति॥ Gas दश्यते भाखान्स तेषामद्य wa: | fatratay aata तद्‌वास्तमयंरवः॥ नवास्तमवमकीस्य नादयः सव्वदा सतः उदयास्तमये नाम दण्नाद्णनें cafefa व्यमरावत्यादिपुसीघु पूव्वपूव्वापेच्तयोात्तसात्तसाचदासकालद्गु- wae | wwe दप्ने सवितरुदयास्तमयोा। सवार्न कद्‌ाचनास्त्रमेति नारेतीति Bata नेद यास्तमये स्तस्तयाच nie तुल्यत्वेन. गच्छतः सवितुरुदयास्तमयकालवेषम्यमयक्त्‌- भित्याण् द्द । तन्चिवसिनाच्वेति | भागकालद्देगरधं सविटगते- र{पक्चापेतच्तया a ward येन पस्रविरोाघः किन्त्वमसाव- त्धादोनां परणं दव्यापद्धताना पव्वपन्वाप्च्चयात्तरात्तस्यसाणा {दिगणन कालसंनादासात्तदपच्तयात्तसत्तस्स्थामष BIAS दग waratata मावः ॥

48,

QT o

१७४

तथाऽमर्‌ावत्याः सकाशाद्रिगुणएकालं सां यमिनी पुरौ वमत्यतस्तन्निवासिनः प्राणिनः aft द्‌िएत द्वे रे त्युत्त- रतेऽस्तमेतील्युच्यतेऽसखमदद्धि च्च पच्च तथेत्तराखपि परीपु योजना । WHIT मेरुरुत्तरो भवति | यद्‌ामरावलत्यां मध्यद्हिगतः सविता act सांयमिन्यामुदयन्दुश्यते तच मध्याङ्कगाचरो वारप्याम॒दयन्दुण्यते ॥

भे, भनक

अथयोादासकालाधिक्यद्धागच्तिकालाधिक्वं न भागकाला- धिक्मत are तथेति ॥ यथोादासकालदगणमक्तं तददिति यावत | अमसावतीौनिवासिप्राशणिवगापच्तया संयमिगीनिवा सिनः प्राणिनः प्रति दिगणेन कालेन सवितरुदयास्तमयाविति यक्त वक्त | दष्रनादष्नयोद्िगणकालमभावित्वात्‌।नच afzatfeeuy- TAA द्‌ ्िणेत्तसरयोरूदयास्तमये | तत्तद्‌ श्रा पूव्वपञ्छिमयारेव aga! अस्मदलिमपेच्य तु दच्िणत उदेति उत्तस्तश्वासतमेती व्ययते | इवशन्द्‌ स्तयासतच्चिवासिजनापच्तया दच्िणेन्तर स्थयेा- रसत्व Arar ae!) ययाईमराव खपेच्तया संयभिन्यास दासका- लाधिक्यमक्तं तथा तदपच्तया वारुण्यां तदपेच्तया विभायां तत्वा लाधिक्यमवधेयमिग्ाद्। तयेति॥ से यमिनीखान्तभःव्य बङवचनं। तश्वास्मूदिमपेच्य दच्तिगगव्याऽऽदिव्यास्तमयमित्याद | सव्वघा- शेति ॥ उद्यन्तमादिग्यं परताऽवलाकयतां वामभागे स्ितत्वा- “HU: सन्वसामे वोत्तर ता मवति | तथाचाद्यास्तमयाभ्यां पव्वा- पर्दिग्विभागाच्न ततास्वासिष्णापच्तया दच्तिरत इत्यादिवचन, किन्वसद्यरपिचयेवे व्ययः | उदासकालद्रेगणयापेच्तया - भोग- कालदगमित्यत्तं ॥ anfa सतिटगत्याधिक्णापेत्तयव भोाग- कालाधिक्यं किन सखादिव्याणश्य पराणविराधसमाभानासम्भ- चान्मेवमिव्याद | यदेत्यादिना

भार

UT

९.५५.

तयेन्तरस्यां प्रदकिणाहन्तेस्तप्यलात्‌। दला टतवाधिनां aaa. पव्व॑तम्राकारनिवारितादिव्यरण्मीनां afaars दृवेाद्‌ताऽ्कागस्तमेता Sw । पर्व्वते द्भच्छिदर प्रवेणात्छ- विदप्रकाशस्य | तयगाद्यश्टतेपजीविनामग्तानाच्च fey रात्त से त्तरवी्थेवत्वमनुमौयते भागकालदरैगण्यलिङ्गेन ।

यया संयसिन्यां aaa वारुण्यामद्यन भवति तया तस्यां मध्याह्मोा विभयमदयन्दश्यत sare | तयेति | Sag बाय Tin | मध्यगस््रमसवत्यां magatfa भास्करः वेवखते संयमन उद्‌ यंस्तच दश्यते | खखायामडसचख विभायामस्तम-ति Ba | कथं पनः स वावदादित्य उत्तरत उदेता दच्िणतेा.ऽस्रमेता दिस्तावद्रूद्धं उदेता$वागस्तमेतव्यच्यते | न Fe तचादासकालस्य नाधितत्वम स्ति येनादयास्तमयकाला{धिक्याद्ए्गकालाधिक्यं स्या- दत wre | स्लादर्तेति॥ मेरोख्छतुद्दिश्मिलादतं नाम ae प्रसिद्धं | तन्निवासिनां पाणिनामभयतः पव्व ताभ्यां मानसात्तरस- Huai प्राकारस्थानोयाभ्याम्‌मयद्धंस्थितमादादैणपिनिवारि- तादित्यर्प्सीनाममदेताऽवागस्तमेता च सनिता दश्यते | डव- ष्राब्द् स्तद्‌ यास्तम य येवं स्तता{सत्वद्यातनायः | क्यं सवितेद्ध सन्नदटत्यन्वागस्तमेति तचाद्द। पन्वेतेति॥ सन्नार्तप्रकाश्स्य पव्वेत- योरुूपरितने Rest पवे्दभवत्तिनाम्माणिनासुपरि प्रसासिति- नेचाणं सावित्रं vate पश्यतां तचोद्यत्नेव सवितपलभ्यतें qemu च दटश्यमानेऽघस्तादिवास्तमेति | यथेोपरिखादच- सेखपलम्यमानमेः सेघस्तता TCIM ग्तललमरश्ेव्येवावसौयतं तयेदहापोत्य्थः ॥ मेोग्कालस्याविरासेनाधिक्यमापाद्य तेनैव fasafanaamawzatecta कथयति | तदेति ॥ भोगका- लाधिक्ये सतीति यावत। चखनमीयते कस्प्यते। यत्त भागकाल- माकलब्याद्यमनानन्तरं तदभावं ्ाल्ापस्मगमग्न्यादिमखत्वं zfzarsu chen aaa विदुषोऽपि aad दवः सम

4 9

+

अथ तत Ge उदेत्य नेवेदेता नास्तमेतेवान- र्व मध्यस्थातातदेष ATH: 1 9 नवै

—

भाग्डद्यमनसंवेशनादि देवानां सद्रादीनां विदुषश्च wars j

८८ ॥९०॥

छलेवमुद्‌ या स्तमनेन प्राणिनां खकम्मफलमेगनिमि- त्त मनुं तत्कम्मफलापमेगक्तये तानि अणिजिातान्या- त्मनि संदत्याय ततस्तस्मादनन्तरं माण्षनुग्रदकालादूर्ः सन्नात्मन्युदेत्योद्गम्य यान्प्रत्युदेति तेषां प्राणिनामभावा- त्खात्मस्या AACA नास्तमेतेकलाऽदितीयोाऽनवयवेा wa स्वात्मन्येव स्थाता । aa कखिदिदान्‌ वस्वादिसमाचरणे रोदिताद्यम्डतभोगभागी ययोाक्तक्रमेण सात्मानं सविता- रमात्सलेनापेत्य wafer: wad मन्तरं दु एात्यिताऽन्यद Wad जगाद्‌ यतस्वमागतेा ब्रह्मलाकात्किन्तचाप्यद्ध- ~~~ भिग्याद । उद्यमनेति ॥ प्चभिः पय्यायैर्मधु{वि्ा यथाव SAT SHE Yor

क्रमेण afanaqaqafad तस्य दण़यितुमनन्तरवाक्य- मवरुद्याहइ | सत्वेत्यादिना | तस्मात्माएयन यद्कालादनन्तरमिति TRH | Dey Perea वत्तमान र्ति यावत wr त्मन्यद्‌ व्यस्य ateta sat लब्धेत्येतत्‌ | स्थातेति wna. सृक्तिरचर विवच्िता। तच feecuard प्रमाणयति | asta ॥

जमसुक््तिः WAT | wt AMTAT वा waifeat eaqafia- त्यादिना waRaaa taafaau: | खमात्मानं केदययतया faz-

~ क, क

दात्मसम्भृतमित्ययः | war नपत्यादय्द्ेण रदीत्वैत्येतत्‌।॥

१७७

seq fara नादियाय कदाचन carey सव्येन मा विराधिषि बह्मणति 12 uae at अस्मा उदेति न fasrafa सकृद्दिवा हैवास्मै भवति य cae बद्ापनिषद वेद्‌ † ३१

भाग्राचाग्यां परिवन्तेमानः सविता म्राणिनामायुः worafa यथयेंदास्माकमित्येवं YE! प्रत्याद॥ ada यथा VS Bara चायं एष Brat भवति तेनाक्ता योगिनेति भुतेवैचनमिदं। ने तत्र यतेऽ नद्मलाकादागतस्तस्मिन्‌ न वे ततरैतद्स्ति यत्पच्छसि। न fe aa निस्ाचास्तमगमत्सविता न चादीयायेोन्नतः कुतयित्कदराचन कस्सिंखिदपि काले इति, उदयास्तम- यवजिंते ब्रह्मलेाक दत्युपपन्राभित्युक्तः शपथमिव प्रतिपेदे । दे देवाः सा्िणा यूयं wWua यथा RATA सत्यं वचस्तेन सत्येना दं AUT ब्रह्मस्वरूपेण म! विराधिषि मा विरुद्ध ganar माश्वदित्ययः 1 सत्यं daarafaare च्धा० काथं WA सव्याकाङ्कमयामादहं | यात उति॥ लब्धव्र्मयोपदेश न्रद्यविद्भद्णेि वियुक्तावस्थायां केनचित्पुद्टः घरत्युवाचेत्यथः। कथं प्रद्यक्तिरिति तचाद। तत्तचेति॥ द्योकमुपादाव व्याक- साति। न केतचेति॥ न निश्वोचति॥ निनो चत्यस्मिन्नर्थ ere: gaia: | इतिष्न्दः मुव्वेडेयाख्यासमात्यथः ॥ उत्तसाद्ंमुत्या- पयति ॥ उद्‌यास्तमयेति ॥ लाकलाविश्रषादितर्लाकावद्भद्ला- काऽपि नादयास्तमयवनजिंत व्यक्तौ विद्वानुत्तरद्धन woe कुव्वन्पस्दिरतीययथेंः ॥ र्वं मन्लटक प्रपथदार निर्णोतिऽ्य न vara किमया afatearmagre | सत्यमिति॥ न Para

र्‌ ७८

उ° तदेतद्रुला प्रजापतय उवाच प्रजापतिर्मनवे मनुः प्रजाभ्यस्तबेतदु दयानकायारूणय ज्येष्टाय पुत्राय पिता बल प्रोवाच १५४१९ इद वाव तजञ्ये-

भाग०श्रतिनं दवा wa । ययेक्तव्रह्मविदे नादेति न निन्तोचति नास्तमेति किन्तु ब्रहमविदेऽस्मे सरदि वा देव सदेवादभवति wu aifagra wat यथोक्तां ब्रह्मो पनिषद्‌ Fan By वेद्‌ ॥

एवं aau वंशादिचयं मत्यगटतसम्बन्धञ्चं यच्ान्यद्‌-

arava wa जानातीत्ययः । विद्यानुद्यास्तमयकाला- परिच्छेदं नित्यमजं ब्रह्म भवतीत्यथः ॥ तद्धतन्मघन्तानं ae दिरष्यगभ विराजे प्रजापतये उवाच | साऽपि मनवे) मनरिच्लाक्रादिग्यः प्रजाभ्यः प्रोवाचेति विर्दांन्ञोति ब्रह्मादि विशि्टक्रमागतेति। किञ्च । तद्धैतन्मघुक्ञानम्‌द्‌एल- कायारूणएये पिता ब्रह्मविज्ञानं ज्येष्टाय ware प्रोवाच ।

pet मा नाजानात्स जनि क न णान यः tom perme tat that =

are श्चतिमादाय व्याचष्टे। यथोक्तेति॥ नद्योपनिषदमिव्यस्यायेमाद | वेद गरुद्धयभिति ॥ र्वंष्व्य्मादाय व्याकरोति | wafaatfear y वंशादिचयं तिस्खीनवेशणेा मध्वपूप मधनाखश्वेत्येवं weufsay: | प्रत्य म्टतसम्बन्धं च लादिताद्यम्टतेष्वेककवसखादीनां सम्नन्धमित्यथेः। च्छन्यदिन्युद्यमनसंवेश्नादि wad ॥ उक्तविद्याफलमपसंदच- स्ति। विद्वानिति ॥ ननु विद्या सफला Gear तदि किम- सस्ग्रस्यनत्याण् ङ्ख | agateta) स्ततिमेवाभिनयति | बद्धया- zifan तद्धतदुद्‌ालकायेत्याद्िना विदयाया योग्यं wet vew तद्याचष्टे | fagfay डतस्तत्यदमेतदिन्तानमित्यर्थः॥ मघवि- aa व्याकसोाति। ब्रद्यविन्लानमिति॥ तस्य परोाच्तत्वं व्यावन्च-

we

so ्टाय पुत्राय Foal Fe प्रनूयात्‌ OTA वान्ने- वासिने 14 0 नान्यस्मे कप्मेचन यद्यप्यस्मा इमा- मद्भिः परिगृदौतां घनस्य पणी दद्यादेतदेव ततेभूय इव्ये्तदेव तते भूय इति †५६१५१११

भाग्द्दं वाव तद्ययोाक्तं। अन्येऽपि व्ये्ठाय ware सव्व॑प्रिया- दाय नद्य अन्रूयात्‌ ॥ प्रणाय्याय योाग्थायान्तेवासिने शिव्याय। नान्यस कसौीच- न म्रनूयान्तोयंदयमनुज्ञातमनेकेषां प्राप्तानां तौथीनामा- चाययादीनां । कस्मात्य॒नस्तीथंसङ्धाचनं विद्यायाः ₹रतमि- ae aye चअाचाय्याय cat कञित्पथिवीमद्धिः परिदीतां समुद्र परिवेष्टितं समस्तमपि दद्याद्‌ wat विद्याया निच्छयाथंमाचाय्याय घनस्य wit सम्पन्नां सागापकररेनासावस्य fsa यस्मात्तताऽपि दानादेत- देव यन्मधुविद्याद्‌ानं wat बह्तरफलमित्यथः दिरभ्यास अदरायंः WAU ॥

ate यति। इदं वावेति॥ wa ज्येष्टाय vara aq वक्तवयसिति पू्व्वैघामयं नियमे नेदानीन्तनपए्नामिव्यत are । ्न्याऽपीति। पाचान्तस्मनुजानाति | प्राणय्यायेति॥ पुचश्िष्याभ्यां पाचा- न्तर प्रत्याचष्टे | नेति ॥ dteed विद्याप्रदानेऽधिकाप्स्दिय.- मित्यर्थः | निजास्ये षष्टी | ाचाखीा विदादाता। चादि. पदडदनदायी Siar मेधावी च गण्यते ॥ waurafear- मचाधिकारमाण्ड्धा दूषयति | कस्मादित्यादिना | याचाग्यायेति पनरखूपादानं क्रियापदेन तस्याजन्वयद्योतनाथं विद्यायामादसे वा। मुख्यमधिक्रार्कारिगं फलतीति भावः॥९९॥

भा?

To

६८०

यत एवमलतिश्यफलेषा ब्रह्मविद्या अतः सा प्रकारा- न्तरेणापि वक्रव्येति गाययची वा इत्याद्यारभ्यते। गाचची- दारेण चाच्यते ay सव्वविषेषरदितस्य नेति नेतीत्या- दि विशेषप्रतिषेधगम्यस्य दुबाघत्वात्‌ ॥

HAIRY HUY गायच्या एव ब्रद्मन्नानदारतयोा-

गतेन मस्येगेत्तसरगम्यस्य गतायत्वं परिदस्ति। यत डति। सत्विटद्ारकत्रद्धयविद्यानन्तरं तद्ट्‌ेवतागायच्ीदारुण तदिद्योप- दिश्यत इत्यः | ब्रद्धविदयाया वि्वरत्तितत्वे ब्रद्येवोापदिश्यतां किं गायच्यपटेष्नेव्याश्द्याद्। गयचीति॥

तथापि छन्दाऽन्तसणि विद्धाय fatefe गायचीदारेव ्रद्योपदिश्यते तचा | सत्सिति ॥ ब्रद्ा्ञानदारतया तदुमाय- तयेत्ययंः ॥ प्राधान्ये Baare | सेमादइर्णादिति ॥ साम- स्यादरणमनयनं। तच साधनत्वं गायचीच्छन्द्‌ कवानाम्चां याज- करिष्यते | ate तस्या यन्ते प्राघधान्यमित्ययंः | wer देवैः सेामहर्यमिच्छद्धिश्डन्दसां गायकचीकिद्लनगतीोनां aeaa नियोगे anatase मध्यं मागमग्रत्तया fas) गायची साम॑ प्राप्य रचि स्तस्य fata ad द्‌ वेभ्यः समादरदिति।रखेतरोयकनना- दण सामा व राजाऽमणश्िङ्धाक ष्यासीदित्यच पस्सिडदमतस्तत्ा- धान्यमित्ययः | तचव देत्वन्तस्माद्द | रतरोति॥ उथ्णिगनख्प्प- ग्टतीनोतसाणि gaife तेषां पाद्यत सप्ताद्ादिसद्या- कानि तेषामाइर्गमुपादानं गायन्यत्तरेः पाद्‌ष्ः षद्भिः त्रियते ऽधिकसह्याया न्युनसह्यामन्तरेणसम्भवात्तस्मादि तरेषु WY गायन्या व्याप्ते पाधान्यसित्यथंः | wear गायचीव्यतिटि- क्षयोर्िद्टुल गतोच्छन्दसाः सामाद्रणे उद्यतयेर्शत्तयोमार्म- मध्ये जगत्या त्यक्तानि चीख्यच्तसाणि चिष्टुभा WaT) ततख्ा- द{चत्वारिश्दच्त्रा जगती पञ्चचत्वारिण्द्च्त्रा सदटत्ता। चतु- खत्वारि शदच्तरा त्िष्धुप्‌ चिचत्व्र्श्दच्तसा deat | तच

। ५.

se गायत्री वा इद स्यं भूतं यदिदं किच वाभ्वे भान्पादानं प्राधान्यात्‌ । सामादरष्णदितरच्छन्देाऽचरा- हरणेन दतरच्छन्दा व्धयाष्या च सर्व्वसवनव्धापकत्वाच यन्ञे मआधान्यं WAT: | गायचीसारलाच arava | मातरमिव feat गरूतरां areal ततेाऽन्यहुरूतरं न प्रतिपद्यते यथेक्तं ब्रदह्मापौति । agregar रवस्य प्रसिद्धवात्‌ । श्रता गायचीमुखेनेव ब्रह्मोच्यते गायची तरै इत्यवघारणा्था वैशब्दः । द्द सव्वं wa णिजातं यत्किञ्च स्थावरः जङ्गमं वा awed गायन्येव।

aie गायची मसाममादइर्ति व्यक्ानमच्तसागामादरयणन पणता तयोरापद्यते। वयाप्य खिता तेन तत्राघान्यमित्ययः॥ तचंव दत्वन्तरमाद | सव्यसवगति | सन्वणि प्रातःसवनं माध्यन्दिनं सवम ठटतीयसवनमिव्येतानि dy गायन्या व्यापकत्वं सिखणं | wat प्रातःसवनं | चम माध्यन्दिनं सवनं जागतं टतोयसवनमिति fad चिद्टुलगव्योगायचीयाेरक्तत्वातत्तस्याख्छे पदाभ्यां मखेन च सोमाद्दस्णदारय सवनचयसम्बन्धादतख तस्या चस्ति यन्ते प्राधान्यमिव्ययेः | कम्मंणि तत्बाघान्येऽपि कुता aata- द्यायां तत्माघान्यभित्याश्ण्द्धयाद। गायचीति॥ ब्रद्यविद्यायास्तत्रा- धान्धत्मिति एषः ॥ गायचीमेवालम्बनत्वेन प्रतिपद्यते | नद्धेत्यच लेाकप्रसिद्धिम नवूलयति | तस्यामिति ॥ गायन्या न्रद्यच्वानदारे- खापादानम्ताद्ेतुभ्यः सिद्धसिव्धुपसंदहरति। wa xfa ॥ तथा चेताऽपेयनिगदादित्ि न्यासेन गायन्यपाधिकरं ब्रद्धयापासखरमिति प्रतिजानीते | गायचीति ॥ निपातमाद्‌ाय araz a xfa ॥ चअवधारणसुपमेवायं स्प्‌टयच्चिदमिव्यादि व्याकसति । डद- मिति ॥ afe< wot गायनयेवेति याजना ॥ waar सब्वा-

क

Se गायत्री वाग्वा इद्‌ सर्वं भूतं गायति च चायते

HT?

ST

©

IUudt ala a गायती यं वा ऽवसा येयं पृथियस्यां दीद ¢ va भूतं प्रतिषशितमेतामेव

तखाच्छन्दोमाचायाः सव्वग्डतत्वमन्‌पपनमिति गायच्री- कारणं वाच शब्दरूपामापादयति waaay i

arag गायतीति | वाग्वा दद्‌ स्व Wa | तस्मात्‌ वाक्‌ शब्दरूपा सती wed wa गायति च ueufa अत्न गरसावश् द्रति चायते च रच्तत्यमुश्मान्माभषीः किंते भय- मुत्यितमित्यादि । waar भयाननिवत्य॑मानेा वाचा चातः स्यात्‌ | wend गायति चायते च गायच्येव azrafa च वाचाऽनन्यतलात्‌ गायच्या गानात्राणाचच गायच्या meats | यावे सैव॑लच्तणा सव्वेभूतरूपा गाययी । दयं

वावसा येयं थिवी । कथं पुनरियं एटथिवो गायच्रोत्यु च्यते

सन्व॑भूतसम्बन्धात्‌ | कथं सव्वंभूतसम्बन्धोऽस्वां ्रथिव्यां fe

MAA ACM Aas Has a पपत्तिम ज्यानन्तर वा क्यनोत्त- Lary | aan =xfa 4

कथं वाचा गायचीत्वमित्याशद्धया तस्याः सर्व्व॑भ्रूतसम्बन्धं द्र यति । वागिति ॥ कुता गायचकीत्वं aare | यस्मादिति ॥ भव- त्वेव वाचःसखर्पं गायनच्यास्त किमायातं तद्द | यद्दागिति॥ गायचीनामकिव्वचनाद्‌पि वा्यक्षरूपं गायन्यामवेख्व्यमित्याद्ध। aratfata | स्ति {ह वाचः सव्वभतात्मकत्वं तद्दाचकत्वादाच्यस्य च वाचकातिरकंण निरूपणत्तया च वाग्भता गायको सव्वंभता- fanaa इदानीं तस्या विघधान्तस्माद। याव सेति॥ रवं लचच्त- णत्व व्याचष्ट | सव्व्ति ॥ गायचीमनद्य ufadia तस्या fated

५;

so नातिशीयते tat ara सा पृथिवीयं वाऽव सा यदिदमस्मिन्पुर्षे शरीरमस्मिन्टीमे प्राणाः प्रतिष्ठिता रतद्‌व नातिशीयते १ ३९ यदैतत्पु- स्वे avis वाऽव तदययदिदमस्मिनुनःपुरुषे टदयमस्मिन्ीमे प्राणाः प्रतिषिता तदेव

मा ०यस््ात्सव्वे सावरजङ्गमञ्च भृतं प्रतिष्ठितमेतामेव एथिवीं नएतिश्येयते नातिवन्तंत इत्येतत्‌ ॥ यथा गानच्राणाग्यां भूतसम्बन्धा गायच्या wa भूत- ग्रतिष्ठानाद्भूतसम्बन्धाद्ा waa अतागायची प्रथिवो। या वेसा प्थिवीगायचीयं ava at इदमेव तत्किं afee- मस्सिन्प्रूषे का्यकारणसङ्काते जीवति शरीरं पायिव- त्वाचरौरस्य) क्यं शरौरस्य गायच्रौवमित्युच्यते। च्समि- ala अणा तणब्दवाच्याः प्रतिष्ठिताः । अन्तः एयि- ववत्‌ भूतशब्दवाच्यम्राणम्रतिष्टानाच्छरौरं गायची । एतदेव Garay नातिशीयन्ते war । aang

qo प्रस्रपन्यकमपपादर्यति! कयं walefa | wasn सव्वभ्‌त- सम्बन्धस्योक्तत्ात्पत्थिव्यास्तत्सम्बन्धञ्चोदययपन्येकं व्यव्यापयदधि। aw- fafa |) aaa पध्थिव्यां ufafead साघयति। र्तामवेति॥ तथापि कथं पिया wasted तदाद्ध। ययेति ॥ सम्मति naan: ए सीर्रूपत्वं निरू्पयति। यावा xfay गायन्यात्मिकां एयिवोमनद्य तस्या गावचीसीस्योारभेदे Faare | पाथि- वत्वादिति ॥ शस्दानो गायचौशस्ोोस्यारकत्व प्र्नपृन्तके केय- afa | कथमित्यादिना ॥ प्राणानां शरीरे प्रतिशिततं प्रक-

१८४

Se नातिशणीयंने ५४१५ सेपा चतुष्पदा षड्धा गायती तदेतदचाभ्यनूत्तं ५५१ तावानस्य महिमा तता ज्यायाश्व््र पुरुषः पादेाऽप्य सदी

भाग्शरीरं wats वाव aq यदिदमस्मिन्नन्तमेभ्ये परुषे द्यं पृण्डरीकात्तमेतद्नायच्री | कथयमित्याद अस्मिन्दीमे प्राणाः प्रतिष्ठिता wa: शरोरवद्नायचो द्यं) एतदेव च नातिशीयन्ते माणाः प्राणे डदि पिता माणा माता | छददिंसन्‌ सव्वेभृतानोति स्तैः । भूतश्न्द्वाच्याः ग्राणाः। मेषा चतुष्पदा षडचरपादा ऋन्दोरूपा सतो भवति areal षद्धिघा। वाग्भूतष्टथिवीशरोरइद्यप्रा- wear सती षद्धिघा भवति | वाक्प्राणएयेार न्यार्थनिर्दि्ट- यारपि गायच्नीम्रकारलं! अन्यया षद्धिधसह्यपरणानुप-

st टय॒ति | waeaqfa ॥ we गायच्या दद्यत्वमावेदयति | = नि © > यद्धतदिति॥ दयस्यय गायन्याख्कत्वं पघञ्नपुन्यकं विदणाति। खुतदटित्यादिना॥ क * * ~ es, . द्ये wari ufafeaa पक्टयति। aeata y प्राणानां भ्दत गब्द््‌ वाच्यत्वे तत्सम्बन्ध सति मत सम्बन्ध!द्यन्याः weicitk- भावः सम्भरवति॥ तेषां भू तष्ब्द्वाच्यत्वेतु किंमानसिगयाप्प्द्काद। प्राणा होति ॥ अद्िसावाव्वेपि प्राणपरः मर्गं प्रतिसिध्यते तथा भतण्ब्द्स्तच प्तीतिगाचरोा मवत्येवेत्याद् | uafa ॥ स्माध्यानश्ेषत्वेन गयन्याश्वतुष्पाद्‌त्वं दष्यति। aafa | wa- यत्वा तस्याः सङ्िघत्मन्‌द्य साधयति । afgufa yy गायची दयया सस्वभतसम्बन्धसिद्यायमपट्िद्प्योव्कपाण्योागाय- चीप्रभेदत्वेन कथं वाख्यानमिन्याश्द्याद। वाक्पाणयारिति॥ ।ह “~, -~, ~, “,, 7 -~, z ¢ व धिपत्ते वाक्वष्ेघयोागात्तयोस्प्ि गायचोभेदत्वसिव्यथयः |

९८५

so भूतानि निपादस्यामृतं दिवौति ५६९ ae asa वाव तदयाभ्यं AHR पुरूषादाकाशा ara स वहिर्धा पुर्षादाकाशः aon अयं

भा °पत्तैः।तदे तस्मिन एतद्रायव्याख्यं ब्रह्म गायच्यनुगतं गाय- चमुखे Tra चछचापि मन्त्ेणाग्यनुक्रं म्रकाशितं। तावानस्य गायच्याख्यस्य AAU, समस्तस्य मदमा विभूतिविस्तारः यावांखतुष्यात्‌ ufguy ब्रह्मणा विकारः पादा माय- चीति व्याख्यातः । अरतस्तस्मादिकारलचणात्‌ गायचा- स्याद्वा चारम्भणमाचात्तते ज्यायान्मरदत्तरख परमा्यस- त्यरूपाऽविकारः परूषः सव्व॑पूरणात्परौ णयना च | तस्यास पादः war warty भूतानि तेजेऽवन्नादीनि सस्थावरज- gata चिपाच्यः पादा we सोऽयं चिपात्‌।चिपादग्डतं प्रूषाख्यं खमस्तस्य गायच्यात्मना दिवि द्योतनवति खात्म- न्यवस्यि तमित्य दरति 1 यदैतन्तिपादग्डतं गाचचीमखे- नोक्तं TEAMS वाव तदिद्मेव। तद्योऽयं प्रसिद्धो afser afe: पुरुषादाकाश भातिका यावै स afegr परूषा-

aie तस्मिच्रयं वाग्भूतएटयिवीष्सोरुहदयप्राण्मेदात्षङ्बिधां wast मनु चिन्त्याजहत्नच्त्णया तदवच्छिन्नत्रद्यत्वं तदनचिन्तयेदिति तच्च्छेषत्वंनेव warm स्थिते सतीययः। समस्तस्य पादविमाग- fafuvefa यावत्‌ ॥ विस्तरमेव वि्टिणाति। यावा{नति॥ वाचारम्भणं विकासे नामधेयमिति वाक्यप्ेषमाशि्य fafr- नष्टि | वाचारुम्भणमाचादिति | परमाथेसत्यत्वे देतुमाद | विकार डति ॥ तावानस्येत्यादि wala | तस्येति | स्ादिपदेन

कर

Se वाव स याऽ्यमनः पुरष आकारा या वै सेाऽ्नः- पर्ष आकाशः ¶^ ४ ^ जयं वाव प योाऽयमन्- द्य अआकाशस्तदेतत्पूणं अप्रवर्ति पूर्णमप्र-

भाग्द्‌ाकाश उक्तः | श्रयं वाव स याऽयमन्तः पुरुषे शरीर आकाशः यो वे सोऽन्तः पुरुष आकाशः! अयंवाव स याऽयमन्तदद्ये पुण्डरीक WATT I कथमेकस्य सत श्राकाशस्य faut भेद दति । उच्यते वाद्येद्ियविषये जागरितश्याने नभसि दुःखवाडचस्यं Pwd i अतः woe स्वप्नस्थानश्ते मन्दतरं दुःखं भवति। खप्नान्यश्यता द्‌- यसे पननंभसि न कञ्चन कामयते न कच्चन wey पश्यति । am सव्वदुःखनि!टृत्तिरूपमाकाशं wore स्यानं | अता युक्तमेकस्यापि तिधा भद्‌ानुव्याख्यानं | वदिद्धा परूषादारभ्याकाशस्य दये सद्धोचकरणं चेतः- समाघानस्थानस्तुतये । यथा चयाणमपि लाकानां He

Ble वायराकाश््छेत्युभयमक्तं ॥ तता ज्यायानित्याददि स्फुटयति | चिपादिति॥ समस्तस्य सव्व प्र पच्चात्मकस्येत्ध्ंः | अतावितिशन्दया मन्त समास्ययः॥ ARS AISA AAU GAR दयाकाशे तद्‌ ध्येयमिति aa करमेण ददयाकाश्मवतार्यति। यदेतदि व्याद्दिना। र्कस्याकाश्रासख wy चविध्यमक्तमिति waa । कथमिति ॥ च्ापधिकचविभ्यमविरुडसिति परि दरति । उच्यत डति ॥ ata स्ियविषयत्वं तददिषयष्ब्दाद्याख्यत्वं सखन्रस्थानभते नभसीति सम्बन्धः ॥ न कश्चनेत्धादिना निषेघदयेन पुन्व॑प्रकारमवस्थादयं निषिध्यते ॥ निषेधपलमाइ । तस्ति | सन्वन्द्ःखं we वास नामयखख तञ्नचिद्त्या निरूप्यमाणं हद्‌याकाश््मित्ययः॥ ष्यापाधि-

१८७

ऊ" वर्धिनी भियं लभते य ट्वं वद्‌ nea

qx 1

ता पि) ii

woud विशिष्यते । श्रद्धंतस्त छरुकेचमद्धतस्ठ शयुदकमिति

च्छा

तद्त्‌ | तदेतद्धाद्ाकाशाख्यं ब्रह्म YE wand न wee- मा चपरि च्छिन्रमिति मन्तव्यं । यद्यपि इदयाकाओे चेतः समाघीयते wat न कुतसिप्रवत्तिंतुं शोलमस्येति चप्रवत्तिं तद्‌ नुच्छित्तिधम्मंकं | यथान्यानि भूतानि परि- च्छिनान्यच्छित्तिधम्मंकाणि न तथा दाद्‌ नभः gata प्रवत्तिनोमनुच्छेदात्मिकां भियं विभूतिं wend लभते दृष्टं । य-एवं यथोक्तं पृखंममप्रवत्तिंगृणं ह्म वेद जानातीदैव जीवंस्तद्धावं प्रतिपद्यत TAT: ॥ ९२९ ॥

कचविभ्यमपसंदरति | aa xfa ॥ तयापि किमित्धनेन क्रमेण- काशस्य सङ्गाचोाषदये यते wary 1 atwata i wrawfa- सदाद्र्णेन eqeata | यथेति॥ खच कुरच्तेचमदताऽदइस्नीयं एथद्कममि तथेति दिदलयगलभिव तदुभयं लाक यापेच्तया- faiuzacfoay: |) wean चेतः समाधीयते चेत्ततश्चाच परिच्छत्रं wa पाप्तमिद्याश्क्घयाद | तदेतदिति ॥ Tae aaa सिध्यतीत्याह | अप्रवत्तींति | प्रधघानफलत्वं व्यावत्तयति । गगफलमिति॥ cows खगापिरिति ट ख्मन्युक्त। च्ानमेव fatuate ) इदेवेति॥ वत्तमाना ee: सप्तम्यधः। यो विदानेव स aura we लभत डति सम्बन्धः yr

Ss 9

भा०

९८८

तस्य दह्‌ वा तस्य Caw uy देवसुषयः स याऽस्य प्राङ्सुषिः स प्राणस्तचक्ुः स आदि-

तस्य वा दृत्यादिना गयच्याख्यस्य ब्रह्मण उपास- नाङ्कलेन दारपालादिगणविधानाथंमारमभ्यते । यथया लाक दारपाला राज्ञ उपामनेन वशौकुता राजप्राष्यर्था भवन्ति तयेदापौति । तस्येति प्रुतख दद्‌ यस्येत्यर्थः! एत- VAM पञ्च पञ्चस्ह्याका देवानां Wear टेव- सुषयः खर्गलाकप्रािदार च्छिद्राणि Za: प्राणदित्यादि- भीर च्छमाणानीत्यता देवसुषयस्तस्य सगंलाकभवनस्य ददयस्यास्य यः wea: पूव्वोभिमखस्व प्रागतं afer दारं ख प्राणएस्तच्छस्तेन दारेण यः सञ्चरति वाय॒विशेषः स म्रागनितोति प्राणः । तेनैव सम्बद्धमव्यतिरिक्तं तचक्तस्तथेव

स्रादित्यः। आदित्ये दवेवाद्यप्राण दति a:

To

^~ ~ ताक

TAMIA May परित्य प्रकरणभेदः व्यावत्तयितु- स्तर ग्न्यस्य तात्पय्यमादइ | तस्यति । दास्पालादोत्यादिपदेन ana Carel wad त्रद्धण्यपास्नेनाप्रसिडढतेा दारपाला- पास्िस्युक्तीत्याश्णद्खयाद। यति ॥ र्ति तदुपास्तिरथंवतीति We | सखगलाकणश्ब्दः परमात्मविषयः। खगलाकतित Ser fara वेति खत्यन्तरात।

देवप्धित्वं साधयति | देवैरिति॥ खगप्लाकस्य परस्यात्मन भवनमायतनं तस्येति यावत्‌ । प्राक्तेनावस्थामाशद्योक्तं। पर्न्वा- भिसुखस्येति | तत्स्यस्तेनेति ॥ west दयवि षय | तन बेति प्रणविषयस्तच्छन्दः। तद्व्यतिरिक्तं खातन्ब्येण waar किखित्क- ta) न दि waa प्राणस्य aaa न fe वाद्यस्य तत्सम्बन्ध निबन्धनमस्ति aare । wafcfa ॥ प्यधिरूदटत्वेनाद्दित्य

५ ~

se त्यस्तदेततेजान्नादययभित्यु पासीत त्ेजस्व्यनुादेा भवतिय ष्वंवेद्‌ ५११ ute चचष्टपम्रतिष्ठाक्रमेणए दि fea: ia श्रादित्यः aferufafea इति चच्छषौत्यादि वाजसनेयके । प्राण वायदेवतिव Wat चन्तरादित्यख्य सद्ाथ्रयेण | वच्छति च। प्राणाय खादेति ङतं इविः सर्व्वमेतन्तर्पयतोति | तरेत- AUT खगलाकद्धारलाद्भद्धा It aia भ्रतिपित्छुस्तेजस्व्येतचच्छरादित्यख रूपेणा- न्ादलाच सबितुस्तेजाऽननाद्यमित्याभ्यां गृष्णभ्यामपासीत। ततस्तजख्यनाद्‌ ञख्मयाविलरदितेा भवति य एवं वेद तखेतह्ुणएफलं | उपासनेन वशोरुता STC: खर्गलाक- प्रािदेत्भेवतौति weary फलं ॥

Ane remy aniston ap

aie gata ufafeasaaa याद्कतया «eq ufafed रूपद्‌ग्न- करगणीभवति | तथेव sie waste: « प्राणदिव्यो- स्वये watware | व्यादि दति ॥ कथं ययोाक्तस्यादित्यस्य हद यघुषिदास्ख्थानीयत्वं वासनात्मना दये प्रतिष्छितानि तदा sta क्रमेणादिग्े दये तिषटतीव्यथः॥ तच श्वन्यन्तरः प्रमा- गर्यति। स wifca xfa | रखकदेवतभिन्नत्वादपि म्राणामेदटेन चच्तरादित्ययोासाध्यानं wafaare | प्राणेति॥ armas रूपाणि द्दयच्ोूचते दद्यलयाका वा wifeawaureqa<- धिषछितस्य सन्वस्य प्राणात्मत्वे वाक्यशषमनुकूलयति | sata चेत्ति॥ afe पाणे ei waw ट धिस्षदात्मयमन्तरेणय सम्भ- वतीति भावः। aware wa era प्रतिपित्सुः पुख- षस्तेजा ऽन्न दयसिव्याभ्यां गणाम्यां विशिटम्‌पासीतेति सम्बन्धः ॥ स्मिति वयोक्ताऽधिकारी प्रखापासने नियुज्यते तचा | खर्गेति ॥ तापि कयं बचोक्तागणदयवेश्ष््छं प्राणाख्यस्य ब्रह्मणः

Xe?

se जथ याप्य दसिणः सुखि स्‌ TATA ERTAY चन्द्रमास्तदेतच्छौ् यशभ्रेत्युपासीत श्रौमा- न्यशस्वी भवतति ToT वेद ५२१

भा० SU Hise cfau: खुषिस्तत्‌स्थे वायविशेषः स वीर्य qa कन्वैन्विग्टद्य वा प्राणापाना नाना वाऽनितीति व्यानस्तत्सम्बद्ध मेव च तच्छराचमिद्दियं तया स WAT: | Sau ष्टा दि शश्चन्रमाखेति sar सदाञ्रयै asi वत्तदेतच्छरौख विभूतिः ख चचद्धमसानज्ञानान देतुवमत- स्ताभ्यां wa ज्ञानाननवतख यशः enfadadifa air देतु लाद्यशस् मतस्ताभ्यां गणाग्यामुपासोतेत्यादि समानं ॥

wate सिथ्यति॥ तच तेजःए्दं व्याकुव्व॑न्ना इ | तेज खोति ॥ Targa नद्ध ।खभयरूपेग तेजखी तथाच तेजोागयाविश्ष्ितया तदु-पास- नामदति | सतितुखाच्रादत्वं खष्िदारेणदित्याच्नवते छष्टिरि- त्यादो टृटमतश्वाच्चच्च तदाद्यश्चेति ग णान्तरतिस्षिित्वेनापि सवि- eer प्राणाख्यं Fa ध्यानादहमित्यथः॥ किन्तष्िं सख्यं फल- मिति तदाद । उपासनेनेति ॥ दयस्य पृव्वेदिगवस्थितच्छिवि सम्बन्धत्वेन प्राणमक्ता व्यानः Hat चन््रमाख्ेति चितयमितर- सम्बद्धमुपास्यमित्याद् | व्येति ॥ वीय्यवत्कम्मं कुर्न्वब्यान इति सम्बन्धः । प्राणापान frre विरुध्य वा च्ययमनितीति पच्ता- न्तर नानास्कन्धसन्धिमिमस विविधमनिति चेष्टत डति विक- VIAL तेन सम्बन्धः ओचस्य शत्धक्तत्वाद्यानार्था AAW: | यथया चस्य Ua सम्बन्धस्तया चन्द्रमसाऽपि तेन सम्बन्धरय खत्यक्त- Seq ध्यानयतया Arvey इत्यादद ॥ तयति॥ RATA: सम्बन्धे खुन्यन्तरमनुकूनलयति। आतेगेति।

~ ०५, ००५५

यद्रजः खाच तदात्मना दिष््खन््रमाखेत्येते eat इति अते

१५९

उ अथ येऽस्य OAS: सेाऽपानः सा वाक्‌ तेाऽिस्तदेतदल्यवर्यंसमनाद्यभिव्यु पासीत बह्मव- सस्यनाद्‌ा भवति य TF aC ¶ ३१ अथ Aisa: स समानस्तन्मनः स Sy:

भा० श्य याऽस्य मत्यदसुषिः पद्िमस्तत्स्योा वायपिशेषः मूउपरौषाद्यपनयन्रघोाऽनितीत्यपानः सा AUT AT वाक्‌ Nt तत्सम्बन्धात्तथाचिस्तदेतद्भ्‌ Wad 'खन्तखाध्यायनि- मिन्तं तेजे नद्यव चंसं। अथि सम्बन्धाद्‌ तखाध्यायस्य | अन्नय-

ae रसित्ध्यंः। fau: सम्बन्धेऽपि कथमनयेोवयानात्मत्वं व्यामै टप्यती- व्यादि वाक्छ्रषादवधघेयमिव्ययः | तरेतद्यानाख्यं wa रोख यश- खेत्याभ्यां गणाभ्यामुपासीतेति सम्बन्धः | कथं तस्य गुण्दयवतोा ध्यानसिव्याश्द्खय AA चानदेतुत्वाचन्रम साऽ देतुत्वात्तयारा- mag तदात्मनो व्यानस्सापि तद्रूणेपपत्तिरिव्याद् | चेति ॥ व्यानाख्यन्रद्मणि ग णान्तरः साधयति | ानेति॥ उक्तस्य नद्या गुणदयसम्भवेाऽतःन्दार्थः। खौमानित्यादिवाक्यमादिश्न्द्ाधंः। समानं तजखोत्याहदिवाक्यनेति we: | हद्‌ यस्य पश्विमदिगव- स्थितस्ुिसम्बन्धत्वेनापानोा बवागमिश्धेति अितयमन्योाऽन्यसम्बन्धं wafaars | खथ यास्यति ॥ Asura डत्धस्याथमादह। तत्स्य ति ॥ साईपान डति सम्बन्धः| वच्यपानश्नन्द्‌ वायविश्ष ृत्पा- दयति | मूचेति ॥ च्छादिष्ण्देन सुक्रदि गण्यते ॥ यया waa Sawa प्राणत्वं Baas तथा वागपाना भवव्यपाने दप्यतीव्यादि खतेसित्याद॥ सा तथेति | यया चत्त॒रादिद्ारेणादित्धादौः प्राणादिरूपत्वसुक्तं तथा वाचाऽधिष्टादत्वेन सम्बन्धादसि्तदारेणपानोा भवतीत्याद | तत्सम्बन््ादिति ॥ तदेतद्पानाख्यं ब्रद्यवचंसमच्राद्यित्याभ्यां

AEX

=: तदेतत्वीर्सिश्र ब्युध्िव्युपासीत वौर्लिमान्ब्यु- द्टिमान्भवति य ca aT ५४१

भा०सनदेतुलादपानस्यानाद्यल्रं। समानमन्यत्‌ ॥ WAT योऽस्सो- दडःसुषिरुूदङ्गतः सुषिस्तत्स्योा वायविशेषः साऽभशित- पोते समं नयतीति समानः) तत्छम्बन्धं मनोऽन्तःकरणं

स पजन्य Bata देवः पजन्यनिमित्ताञ्चपद्ति॥ मनसा wet चाप वरुणेति भ्रुतेस्तदे तत्कीत्तिखच। मनसा ज्ञानस्य Mea । आत्मपरोक्तं विश्रतलं कीत्तियंशः 1 खकरणएसंवेद्यं विश्रुतलवं ate: कान्तिद era

ale गणाभ्यां विशिष्टम्‌ पासोतेति सम्बन्धः] TAIT व्या च रटे | TACT | कथमपानाख्ये ब्रद्यणि यथोक्तो गणः सिष्यतोव्याश्द्याभिदरे- are | अभिसम्बन्धादिति॥ तयापि कथमन्नाद्यत्वसिव्याणद्यापो- दारेणेत्या ह | wate ॥ ब्रद्यवचंसौत्धादिफलवाक्ये श्चीमा{नि- त्यादित्यादिना तुल्यायंलान्र व्याख्यानापेच्तमित्यादइ । समान fafa ॥ दयस्योत्तस्सुधिसम्बन्धत्वेन समाना मनः पजन्यश्वेति चितयं परस्परसम्बद्धमुपास्यमित्यादइ। wife | aaa वायुविष्ेषे युत्मादयति | अ्तिति ॥ मनसः समाने सम्बन्धः| समाने दप्यतीति sane इत्याद | तत्छम्बन्धमिति॥ मनसि द्टप्यति पजन्यस्तप्यतोति ॥ तदव वाक्यणषमाखिव्य तयोः सम्बन्ध- माद ।पजंग्यड्ूति॥ waaay तयोः सम्बन्धं वक्त पातनिका- are | पजन्येति ॥ शषः प्रसिद्धपरमणायः॥ तथापि कथं पजन्यमनसेाः सम्बन्धसिद्धिरित्याष्द्का वायोा- रपि कारगत्वेनाद्धिः सम्बन्धात्तद्‌ारा faust afafefcars | मनसेति | तदेतत्छमानाख्यं नद्ध कीत्तिख afesarsi गुखाभ्यामुपासीतेति सम्बन्धः | तस्सिन्ब्रद्धशि wired गुणं

दारपान्वेदास्य कने attr जायते प्रत्तिपद्यते

९५६

जथ यास्स्ये््ुः सुषिः स उदानः स वायुः स जाकाशस्तदेतदेजश्र महभेव्युपासीत जाजस्वी महस्वान्भवति Fed day ua at ca Gy ब्रह्मपुरुषाः स्वगस्य नाकस्य FIC: स य॒ रखतानेव पञ FARM नाकस्य

भामानि ाामयानााि नोभा

भा०लावण्यं। aay कौत्तिसम्भवात्कोत्िंञख्ंति | समानमन्यत्‌ ॥

To

अय याऽच्याद्धंः सुषिः स उदान ापादरतलादारम्येाद्ध- म॒त्कमणादुत्कषोथंञ्च कम्मं Haart: स are स्तदाधार खाकाश्स्तदेतत्‌ । वाखाकाश्यारोजेादेतुला- asl बलं HEUTE ay sha

साधयति | wae डति ॥ ब्युष्टेस्यन्तस्त्वं कीत्तंदंशयति | sata ॥ ततो युष्टोसचष्े। सखकस्गेति॥ तामेवानुभवरूछ- तया कथययति। कान्तिरिति॥ ad पुनदंदइगतस्य sae कोत्तिता शक्यते ware | ततख्ेति ॥ araw were: | इ त्य- सद्धीणेगणदयविख्ष्दिमिपासनं सिदधभित्यथेः ॥ कीत्तिमानित्या- दिफलवाक्यस्य नद्यवचंसीत्यादिना तुल्याध॑त्वाद्‌व्याख्येयत्व- are | समानमिति।॥ दद यस्यद्धच््गिवेश्िख्ेनादानोा वायु- स्मकाश्खेति चितयमन्येन्यसम्बन्धमुपास्यनिग्यादइ | सय योऽ स्येति ॥ उत्कवमणादुदान रति सम्बन्धः उदाने दृप्यति बवाय- स्तप्यतौति वाक्यश षमाशित्यादइ। स वायरिति॥ वायोारका- भत्वमाघासाघ्ेयसम्बन्धादाया दप्यत्याकाशस्तप्यतीति खतेखे- are | तदाधारस्शखेति ॥ तदेतदुदानाख्यं AW Waaqersit मद्धखेत्याभ्यां विश्ष्िमुपासीतेति सम्बन्धः | उक्तगण्दयं fafe- afa | वाप्वाकाशष्यारिति॥

१९४

उन स्वम नाकं य CAMs पञ्च FATE Key नेकस्य बारपान्वेद्‌॥ €^ अथ यदतः परा

भा० समानमन्यत्‌ । तेवै एते यथोक्ताः पञ्च सुषिसम्बन्धा- TY AGU दास्य परुषा WHA Ta द्वारस्थाः are हास्य लेाकस्य द्वारपालाः! एतेदिं we: ओच- वाद्मनःप्रारोवदि्मुखप्रटनत्तैनद्यणेा We writer राणि निरूद्धानि। naa द्योतदजितकरण्तया वाद्य विषयासङ्खाऽमुतमप्ररूटलवाच्च दाद्‌ नह्मणि मनस्तिष्ठति ॥ तस्मात्सत्यमुक्रमेते पञ्च ब्रह्मपरूषाः स्व गस्य लोकस्य Scar दरति । अतः स य एतानेवं यथोाक्रगणएविशिष्टान्सर्मस्य लाकस्य दारपान्वेदोापास्ते उपासनया वशौकरोति स राजपालानिवेापाघनेन वभीरूत्य तेरनिवारि तः प्रतिपद्यते wi लाकं राजानमिव wre नद्य ॥

ao) ाजखोत्यादिवाक्यस्य कीत्तिमानित्यादिना तुल्यार्थत्वमाह। समानमिति॥ तस्य द्ध वा रुतस्येत्यादिनाक्तमनवदति। ते डति ॥ कथं ब्रह्मपरूषास्तचाद् | रजपुरुषा इति ॥ व्यपददि- Way इत्धयथंः॥ तेषां दार्पालत्वं पपञ्चयति | wafefaey तच स्वानुभवं प्रमाणयति । yaad होति ॥ विवेकवेराग्याभ्यां ating: खआाचादिकरणमग्रामोापेतत्वाभावात्पसेच्तष्ब्दादितिषये ष्यासङ्रूपान्टताक्रान्तत्वादित्य्यः | waca विषयविमकेन्र॑द्य- प्रा्तिदासणि समध्यादिना विरखत्तानि इत्यभिप्रत्यापसंहरति। तस्मादिति | ब्दापरुषानक्ताननद्य सफलमपासनं दश््यति। wa स्ति ॥ नियतानां चच्तसरादौर्नां बद्धाप्राक्िप्रतिबन्धकत्वं नियतानां वतु तच्याप्िदेतुत्{मित्यतःशन्द्ाथंः। ययोक्तगगविश्रि- दत्व चच्तुखादौनामादित्धाद्यात्मकत्वं ॥

१५ ५.

उ feat ज्यातिर्दप्यिते विश्वतः पृष्ठेषु सक्तः gey अनुत्तमेषूतमेषु नेवेधिदं वाव aafe-

भा० किञ्चास्य विदुषः कुले att: पुत्रा जायते वीरपरूषसे- वनात्‌ | तस्य चसापाकरणेन ब्रद्धोपामनप्रवत्तिदेतुलवं । ततख स्व्गलाकप्रतिपत्तये पारम्पर्य भवतीति ख गेल्ाक- प्रतिपन्तिरेत्रैकं फलं i अथय यदस विद्ान्खगं लाका वीरपरूषसरेवना प्रतिपद्यते wera चिपाद्स्यागटतं दिवोति तदि दलिङ्गेन we: ग्रोेन्ियगेाचरमापाद्‌वितव्यं। यथा- म्ा्दिघूमादिलिङ्गेन ॥ तथा दयेवमेवेदभिति wardicy

च्छा wee wana दद्पफलमद | किचेति॥ ययोक्तपु चेत्पत्तिः तिं व्तितिन्द्यप्राप्तावनपयक्तेत्या्द्यादद | तस्य चेति | पुचस्य WATAUGA ततःगशन्दायः | पारम्प्रय्थणापासनादार- शेति यावत ॥ पचस्य ध्यानदारा बद्धयधात्तिदतुत्वे फलितमाद। ति खगति॥ गावन्यप्राधिकं बद्धापास्यं तादथ्यन दास्पाला- uifera wa ततखाङ्गेधु खतानि फलानि समुच्चित्य प्रधा- नापासनादेव बद्धयप्र्िस्त्यिक्तं॥ डदानीं विद्यान्तर प्रसाति॥ चथ यदिति 1 परस्तादिवा दीप्यमानं aq काच्तयं ज्यातिषि प्रतौ केऽथ्यस्य दटृद्धत्वश्नतत्वाभ्यामपासितव्यभिति आतम्थ सिद्ध वत्वत्वाऽऽधिंकमयमादाग्र तात्पव्यमाद । acer वदानिति ॥ वीराणां वौय्यवताम(दिव्यादौनां पराणां सेवनादाध्यानाद्ेति यावत | fasa स्पशविशम्ेण saqufantda wae: |) wa gateanvactafa मदद प्रति ee खतच् adatureta- तव्यं | च्यन्यथा टखदत्वश्चताग्यां wala ध्यानासिद्धेित्धधः॥ परस्य परतिप्रत्ता faga प्रत्यायने eeraary| यथेति॥ विप्रतिपन्नं प्रति भधमादिलिङकेनाग्न्यादि प्रत्याय्यते तथा सखशादिलिङ्केन रद alfeffnzfae प्रत्येतयिद्यधेः॥ ययो क्तस्य ज्योतिषा लिद्धन

१८ €

So दमस्मिनुन् : पुरुषे ज्यातिर्तस्येषा रष्टिः

७ ¶

पि । 0 त जन 0 न ७ कमि जमा सम्‌ = प

भाग्दृदटढा म्रतोतिः wai श्रनन्यत्रेन च fae दूति aa

च्चा

शरद) यदताऽमुञ्मादिवे दलाकात्परः परमिति fay व्यत्ययेन च्येतिर्दौप्यते । स्वयंप्रभं सद्‌ा प्रकाशत्वाटौष्यत द्व दीप्यत द्त्युच्यते | अन्ादिवजञ्ज्वलनलच्षणाया दीत्नेरसम्भवादिश्वतः ष्टेष्ित्येतस्य व्याख्यानं सव्व॑तः प्रष्ठ स्विति संसारादुपरोत्यथः। संसार एव fe wed: `

प्रत्यायनं किमिति क्रियते aware) तथा fe) fasercr तस्य vara सति nwadafafucage व्यतिनान्ययेत्येवं aura परस्मिन्नपस्यज्यातिति Sut भोः स्यात्‌ | तत्तदूणस्य ज्योतिषा ध्यानादित्ययेः। मा भूत्पस्सय ज्यातिषोा यथोाक्तग॒यस्या- प्घापासनमित्याण््याद | अनन्यत्वेनति | कच्तेयस्य ज्येरतिषः सच्निकषाच्नीोवाभेद्‌ः परिकल्य जठरः च्यातिन्र्ये्यनन्यत्वेन ध्याने जीवनद्यणेारेकतया निख्छयश्ाथात्सिद्दति अता यथया- क्तोापमास्तिरसयवतीत्ययः ॥ व्ययण्न्दस्य विद्यान्तरसारम्भा- येत्वमभ्युपेत्यानन्तस्य्न्धस्य WANA Sasa व ताय्यं व्याकरोति। wa अादहदेत्यादिना ॥ यदित्युपक्रम्य ज्योातिर्ित्यप- संहारात्पर इति यंल्लिङ्गपयोगमाश्क्छाद। पर्मिति॥ कादा- चित्कप्रकारशत्वाभावात्क्यं दीप्यत इति प्रयोगस्तचाद | aa पभमिति ॥ कसमादेवेति प्रयुज्यते मख्यमेव Suma किं न स्यादित्याणङ्खाह। ्पम्न्यादोति॥ देतारुभयच सम्बन्धः | सव्वण्रन्द्स्यासङडचितत्वाद्‌ात्मनोा{पि तेन सङ्दहदीतलात्कथं तस्मा- eg ॒ब्रह्येत्युपपत्रभित्याश्द्खाष्) संसारादिति॥ तस्येव सर्व्व श्न्द्वाच्यत्वमुपपाद्यतति | संसार wa दीति तस्यागेकत्वेन सव्वंग्ब्द्ादंत्वादिन्यर्थः॥

१ ¢

भा

च्छा

ALY

यत्रेतद स्मिञ्क्रीरे सश्स्पर्शेनाष्णिमानं fa-

संसारिण एकतवानिभदवाच्ानन्तमेषु तत्पुरूषस- मासागशङ्ानिवृन्तये ्रादात्तमेषु लाकष्विति सत्यललाका- दिषु दिरण्छगभोदिकाय्थेस्य परस्ये्रस्यासन्नत्वादुच्यते उन्तमेषु लाकेस्विति । इदं वावेदमेव aufecafa- amie ज्योतिः चक्धःख्रात्रयाद्येन लिङ्गनाष्णि्रा- शब्देन वावगम्यते | WAI स्पशंरूपेण द्यते ASAT । दृ ढप्रतोतिकरलाच्चचाऽविनाभ्डतलाच रूपस्पणयाः॥

waft सव्वेश्रन्दानुपपत्तिमाद | च्षसंसारिग इति ॥ सव्वं परब्द्‌स्यानेका्ं वर्चत्वादात्मनि चेकत्वात्मकारमेदस्य च नित्य- त्वमक्ते तस्मिन्नसम्मवान्न तस्य सव्वष्न्दात्रतो तिरिव्य्थः। उत्तमा न भवन्तीत्यनुत्तमास्तेभ्विति तत्युरूषाशङ्कयां afaefrercr qwiatefeay fatuafeare | तत्पुरुषेतति ॥ किमिति तेषु परब्रह्म नि दिश्यते तस्य सन्वगतत्वादित्याण््घादद। fecu- गभदीति॥ तत्काय्यात्मना सितं पर नद्मोत्तमेषुं लाकंख्िव्य- चते । तस्य सव्व सताऽपि सव्धलाकारदिषु दिरस्सगभादयत्मना sfanada निद्याभिवयक्तत्वाद्दित्ययः। afefa aaa sad AQ परगग्टश्यते | तस्येपास्यत्वायं ससारद्परिदखाद्‌वस्थान- wat Karat कौाच्तेयज्योतिधि तदारापवति | स्दमिति | काच्तेयन्यातिषि प्रतीके परमाणं enafa) wafefa ॥ waren भवतीति फलवचनानसारेण स्पणरूपमक्यमाध्यासिकमादायो- श्णिन्ना चांच्तवत्वं न्ययं | रूपस्पश्टयारक्याध्यासं स्फुटयति | यत्वचेति | यदुष तेज व्यात्मकं त्वगि्धिवगण स्प्रशरूपेग ग्र दयते तश्चच्तयेवे पण्यते तचरं wWaate | eofa | त्वचा Zura प्रतीत देतुत्वाचच्तषा तादाव्मयासेपादिव्यथः॥ यनूुपव- दवति acwuacdifa नियमाच रूपस्पग्रयास्राद्‌ाम्मयाध्यासा- we चाच्तुषत्वसि्डिसित्या दद | पविनाग्दतत्वाचेति ॥

> 2

HTe

च्छा

—

जानाति तस्येषा भ्रुतिर्यत्रेतत्कणावपि oper नि-

ay पुनस्तस्य ज्योतिषे fay त्वरदृष्टिभेचरत्वमाप- qa इत्याद aa यस्मिन्‌ काले एतदिति क्रियाविशेषणं अस्मिन्‌ शरीरे दस्तेनालम्य संस्प्रशेनाण्णिमानं रूपसद- भाविनमुश्मस्पशंभावं विजानाति स दयुष्णिमानमरूपव्याक- रणाय देदमनुप्रविष्टस्य चेतन्यात्मज्यातिषोा लिङ्गमव्यभि- चारात्‌ । न दि जीवन्तमात्मानमुष्णिमा व्यभिचरति su एव जोविव्यन्णशीता मरिख्यनिति fe विन्ञायति। मरणकालेच तेजः परस्यां द्‌वतायामिति परेण विभा- गत्वापगमादताऽसाधारण लिङ्गमाष्णयमग्रेरिव wa: ti

"यौषे

wear यस्य चज्यातिषा fagar तस्य त्वगिज्ियय्याद्यस्य चान्तृषत्वमुपपादयितुः एच्छति | कथमिति ॥ तस्येषा टर्टिरि- त्यादि वाक्चेनात्तरं दश्णयन्‌ येत्यादि वयाकसयाति । area दिना ॥ यथेतद्धिन्नानं स्यात्तयेति त्विक्ानक्रियायां faitaq- मेतदिति पदमित्यथः॥ संस्पर्गेनाप्णिमानं fanart Bag afe तस्य चाच्त्षत्वमित्याण््द्धयद् | saawzauifaatafa 1 भवत्यापचारिकिमोष्णस्य चाच्तवत्वं तयापि कं तस्य ल्लिङ्कत्व- मिव्याशद्खय जोवनप्रत्यायनद्दारा काच्तेयन्यातिखि तस्य लिङ्त्वं साध्यति | स wifan जीवात्मना तस्याय्मिचार सुफास्यति) न होति ॥ तव afd संवादयति उष्णर्वेति॥ यदा जीवस्य tagaren] तदा पस्स्यापि व्योतिषस्तल्िङः भवत्ति। जीवपर- यारुकत्वावगमदित्याद्दं। मरणकाले चेति॥ वागादि मन्सि मनः प्राणे प्राणस्तेजसि त दध्यच्तलचच्तगं परस्यां देवतायां परमा- त्माख्यायां सम्पद्यत इति सुत्या जीवस्य परेण तद्थोात्मना TET- भिन्रत्स्यापगमाज्जीवस्य fay तद्भवति परस्य लिङ्गमित्ययैः। aa fe जीवस्य परस्य च ययेक्तलिङ्गादवगपतिस्तदा तच Ara यज्येातिषस्तदधिकरणस्य सुतसरामवगतिस्स्तोखाद्) wa डति 4

3 ©

भा

ष्णा.

१५ ५

नदभिव नदशथुरेवाररिव ज्वलत उपण्णाति तद तद्रृष्ट्रं TASCA ATTA चक्चयःग्ताभवतिय

नमामो pepe resto S/S ASSES uP?

तस्तस्य परस्येषा gfe: arated दभंनं दशनापाय saa: तथा तस्य ज्यातिष एषा यतिः वणं रवशापायो ऽप्यच्यमानेः यच यद्‌ पुरूषो ज्योतिषा लिङ्ग प्टश्चुषति ग तमिच्छति तदैतत्कषावपिग्रद्यैतच्छ्दः कियावि- tad । अपिग्द्यापिघायेत्ययाऽङ्गलिभ्वां प्राण्य निनद- faa रथस्येव घोषो निनाद्‌स्तमिवे ण्टणोति acufta चषभक्रुजितभिव शब्दा यथा चाग्मेवैदिज्चंलत wane मन्तः शरीर उपप्ररणेाति तदेतज्ज्योतिदष्टञ्चतलिङ्गलाह- By अतञ्चेत्यपासौत | तयापासनाचच्तस्या दशंनीयः आता विखतख यत्स्पशंगणापारखननिमित्तं फलं तद्रपे सम्पाद- यति waa दति । रूपस्पशंयाः सदभाविलात्‌ ॥ २॥

उपास्य जाठरे ज्योतिसि प्रतीके fees सति तल्िङ्मादद | तस्येति ॥ faantce प्रतिमायां जाटस्णन्यातिषा परस्य ज्या- तिषस्तरादान्यादित्यः। प्रतोकदासा SEIT सख BMT fagrac दशयति तयेति॥ अपिग्द्य अणातीति aaa | यथा अवगमेतद्भ्‌वति तथा अणेातीति अवरखक्रियाया fawa- यामच्ब्दः इति योजना ॥ siaa पिघार्येति चावत्‌ | अय- AMM बवचया्धभावस्फटोकरणाथमनकददटान्तापादानं | काच्तेयनज्या{ततिष्यासपितिस्य ज्यातिषा ध्येयस्य प्यानापावाङ्कत्वेन गण्दयमप्दिण्ति ॥ acatfefa | cafaauad Waals | तथेति ॥ wafaauiad waaras | खत eta कयपनःस्पश-

गगो(पासने स्पष्या भवतोति aaa waar भवतीत्यत त- चा । यत्स्पशति ॥ सम्पादने नि्मित्तमाद्। रूप्स्पमण्यार्ति॥

ड ©

भाण

चार

०० र्वं doy ea वेद्‌ ५१३१ सबै खल्विदः ay

भभ

spare दर्भनोयतायाः। एवच्च विद्यायाः फसलमपपन्ं स्यान्न तु ग्टदुल्वादिस्पशंव्े। य एव यथोक्त war वेद्‌ ख गंसाकप्रतिपन्तिस्क्मदुष फलं दिरभ्यास आदरार्थः १द्‌ ॥ पुनस्तस्यैव चिपाद्‌म्टतस्य ब्रह्मणाऽनन्त गृणएवतेाऽन- न्तशक्तेरनेकभेदपास्यस्य विशि्टिगणएशक्तिमच्वेनापासनं विधित्सन्नाद 1 सव्वं समस्तं खल्विति वाक्यालङ्ाराथीा निपातः इटं जगन्नामरूपविकतं प्रत्यक्तादि विषयं ae

इ तच्वनच्तुष्या भवतीति फलवचनमुचितमित्याद् | esata फलवत्नमपि सम्पादयति ॥ न कल्पकसिद्याद्ध रख्वच्चेति॥ यद्‌ स्पश्गणेापासननिनमित्तं फलं रूपे सम्पाद्यते तदा विद्यायः sd फलमुपपन्नमिति फलखुतिरुनकूलिता स्यात्‌ । रूपविगेष- वति चनच्तव्यश्व्द्‌प्रसिद्धत्वादित्यथः । यदि पुननग्टेदुत्वादिस्पगे- गगणस्यापासनर्निित्त फल कल्प्यते तदा wae भवतीति खतं फलं नवेपपन्नं स्यत्ततश्च wefacuatyar मवदित्याद् | न त्विति ॥ कस्येदः फलमित्यपच्तायामाद। य ख्वमिति॥ ननु परस्य ज्यातिषे जाठरे ज्यातिव्यासापितस्य ययोाक्तगुणवता ध्यानात्कवयभिदमत्यल्यं फलमननुरूपमुपदिश्यते तचा ह | सखगंला- केति ॥ फलवत्थांऽविद्यायामाद्रो विवच्तितः॥१३॥ पतीकदार नद्यापासनमक्षा प्रतोकं Fea सगणबद्योपासनमपन्यस्यति | uafcatteat ) तस्य नलिर्पाधित्वं वयावत्तयति। अनन्तेति ॥ कथमेकस्यानेकगगात्वं तचा | waanatcfa ॥ ननु पन्े- मेवास्यापासनान्यतिरत्तानि तथाच THULE नास्तोव्याणद्धयाद) ्नेकति॥ च्षनेकीघु गायन्याद्यपाधिषुपास्यस्यापि बेद्धयणा मनो- मयत्वादिविशिद्धगगत्वेन विश्िष्छरगणक्तिमत्वेन चोापासनान्तर- विघानाथयमृत्तस्वाक्च[मित्यथः | AAT परामश देतुमाद्। प्रत्धच्ताद)ति॥

HT?

Te

९०९

तन्ननानिति शानत उपासीत

नामा णाना ण

कारणं IANA | कथं waa ब्रहमावमित्यत राद । तज्जलानिति | ATR AT जातं तेजेऽबन्नादिक्र- मेण wet | WAST । तथा तेनैव जननक्रमेण पमरतिलामतया तस्मिन्नेव न्द्मणि लीयते तदात्मतया सिव्यतं दति ag aut afaaa स्यितिका लेऽनिति प्राणिति चत दूति तदनं | दत्येवं ब्रह्मात्मतया may कारेष्ववि्शिष्टं agqfat केणायद्णणत्‌ | अतस्तरेवेदं जगत्‌ । यथया चेदं तदेषै- कमदितीयं। तया षष्टे विस्तरण वच्छामा ware सव्व fat AW अतः शान्ता रागदेषादिदोाषरद्ितः संयतः सन्‌ यन्तत्सव्वे ब्रह्य तदच्यमाणेगुणेरूपासीत ॥

बद्ध शब्दस्य निसपाधिकाथतिषयत्वंव्यावर्तयति। कार्फमिति॥ कथं तस्य aaa तदाद | रस्डतमत्वादिति॥ निरतिशयम्‌ त्वादि ग्यः | wana तस्य ब्रद्यविधाने युक्तिं wageaare | कद्यमित्यादिना | THY TAY तदन तज्जलान्‌ अवयवलाप- Hie | तच तच्नत्वं जगता व्युत्पादयति | तस्मादिति ॥ तल्लत्व- मुपपादयति। तथेति ॥ विपर्ययेण तु करमोऽत इति न्यायात्रतिला- मतया जननय्युत्वुमेण तस्मिन्नेव ब्र्मणि लीयते जगदिति रत्वा यथातस्तज्नं तयेति योजना | तच लयो नाम जगतः भ्मून्यतेति श गं व्यावत्तेयति | तद्‌ात्मतयेति ॥ तद्नत्वं प्रतिपादयति तयेति | तथा तज्जं aay तथा तदन जगदित्यथंः | इति acafafa प्रषः ॥ यक्तिसिडमथे निगमयति | ण्वभिति ॥ ब्रद्यव्यतिरेकेय fafa कालेषु जगतोऽग्रदणात्तदात्मत्वेनाविश्ििमिषट जगत्तदव स्यादिति drat) युक्तिंसिद्धमपि जगते waa धरयच्तादि- विरूद्दं aistarcayfa । न fe सदितीयमदितीयमित्या- Wey । यया चेति ॥ aaa wae फलितनाद | यस्माचेति |

जनया नन

ज कोण = नम भ-का deter SURES

म्‌ 9

HT?

aaa

जथ खलु ्रतुमयः FEAT यथा व्रतु रस्मिल्लोके पुरुषा भवति तथेतः प्रेव्य भवति स व्रतु कुर्वति १११

कथमुपासोत। स क्रतुं कुर्व्वीत क्रतुनिंखयेऽध्यव- way एवमेवं नान्ययेति प्रविचलः प्रत्ययस्तं क्रतुं gat तेापासौ तेत्यनेन व्यवद्दितेन सम्बन्धः। किंपुनः क्रतुकरणेन HUY प्रयोजनं | कथंवा क्रतुः क्तव्यः | क्रतुकरणं वाभिप्रेताथंसाघनं कथं दत्यस्याथंस्य प्रतिपादनार्थमये- त्यादिग्रन्धः । श्रय खल्विति दलर्थः । यस्ममात्कतुमयः जात्पुप्रा याऽष्यवसायात्मकः पुरुषा जीवः | यथा क्तुया- दशः WATS सोऽयं यया क्रतुययाभ्यवसाया yre-

WTe

कियन्तं कालं प्रत्ययमावत्तयदित्याकाङ्खगपव्व्ं तज्चनिखय- पयन्तमिति दशयतु व्यवददितं वाक्यमवताय्यं ars) कथ- सित्यादिमा ॥उपासीतेत्यस्य ad कु्वींतेव्यनेन व्यवद्दितेन सम्बभ्ध र्ति योजना | WATS! फल gata ! किंपनरिति॥ तच कतकस्य च कन प्रकारणति प्रश्रान्तरः awafa) कथं वेति। दमभावसाघनत्वात्कतकरगस्य फलप्रश्रा नास्तीत्यशद्ाद् | कत- करगाश्चेति wate जीवस्य स्थितस्य age वा सद्भावः सम्म वतीति भावः | ऋतुकर्गस्यदः प्रयोजनं स च क्रतुरवं क्रियते तत्कर्ण चानया रीत्या ब्रद्यसद्धावं साघधयतीत्यस्यायजा- तस्य प्रतिपादनायमाखण्डसमापेस्ये्ादिरुत्तसरो UY FATT | इत्य स्याथयस्येति ॥ थ खस्वित्यच Yaad. खलु शब्दाय श्रव्ट्‌् त्वेयं इत्यत्र हेतुरूपमथं विदणाति। यस्मादिति | यद्दा we- त्यास्म्य पुरुष स्यन्ता सम्या Yad Taal तमवद्धेतुरूपमथं दणयति। यस्मादिति ॥ वया कतुरित्यसादधस्तात्तस्माच्छ्न्दा

भा

ष्सार

०३ मनामयः प्राणशसेरा

ङ्नययाऽस्िक्ञावो जोवन्निद परुषो भवति | तथेतेाऽस्माद्‌- ara war भवति॥

AATEVHATA AT भवतीौत्यथंः। -एवं द्येतच्छास्तते eid यं वापि सरन्मावं त्यज्यत्यन्ते कसलेवरभित्यादि यत. एवं BAB Wager: स एवं जानन्‌ क्रतु HG q याद्दशं क्रतुं वच्छामस्ते। यत एवे शस्म्रामाप्या- दुपपद्यते करल्नुरूपं फलमतः स कन्तंव्यः क्रतु: | कर्थं मनामयेा मनः प्रायः | मनुतेऽनेनेति सनस्तत्खवतत्या विषयेषु प्रवत्तं भवति तेन मनसा aaa तया प्रवृत्त

कमाने मने

xeq: | सरस्मित्तोक xfa श्रुतिमादाय areas | जीवचिदेति | KW वनमाने Se sita-afafa aaa) ऋतुकस्णेन किं ada फलमिति wa awe | तयेति y कत्वनुरूपपलात्मकत्ये परुषस्य समति संवादयति | ca wifa ।॥ एणसलमेवेदद्धरति। यं afafa ॥ कंवा कतुः कत्तव्य डति ax प्रत्याद्ध| यत इति | कत्वनरूपपलात्मकः Weal भमवतोद्येवरू्पा व्यवस्यति यावत्‌ | Ue जानन्‌ क्रत्वनरूपं फलमिति शासतः पश्यभित्ययः काऽस mafcaregre | यादृशमिति ॥ स ad कुव्वींतेव्य- ary निगमयति। यत रवमिप्ति॥ क्तुकस्णप्रकारमेव WH पन्वकं प्रकटयति | क्थयित्धादिना॥ कथमिदं मनःपायमि- त्यपेच्तायां मनः शन्दाधप्रद्शनयपूव्वकं garcata | मनुत xfa | AAA तदुपाधिः परुषा विषयप्रवणा भवतीत्धथः। तत्ा- यत्वमाद | aafa ॥ परुषा fe तत्पायः सन्मनसि प्रवत्तमाने स्वयमपि तददोव प्रत्त xa Sd) awa निवत्तमान aafa fara इव चावगम्यते। वस्त॒तस्त॒ wa a vee निरन्त वा

म ©

१०४

भारूपः ससच्यसद्ुल्प आकाशात्मा

भाग्द्व तत्राय निवृत्त दव Wl अत एव प्राणशरीरः

AT

ग्रासे लिङ्गात्मा विज्ञानक्रियाशक्तिदयसंम्‌च्च्रितिः! at Fare: सा WAT या वा प्रज्ञा सख भ्रण इति wea: स श्ररोरः यस्यस प्राणशरीरः म्नामयः मएशरीरं नेतेति च अ्त्यन्तरात्‌।

भारूपः ! भा दौोकिय्यैतन्यलच्णं रूपंयस्य स भारूपः | सत्यसङ्ल्पः | सत्या श्रवितयाः weet यम्य सोऽयं Haque: । न यथा संसारिण द्वामैकान्तिकिफलः सङ्कल्प ईश्वर स्येत्यर्थः | अनृतेन भिथ्याफलत्देतुना मरत्यूढत्वात्छङ्कल्यस्य मिथ्याफलत्ञ्च वच्यत्यनुते न fe WAST दति | श्राकाशात्मा | आकाश SaTaT wed

ध्यायतीवेत्याद्िश्चतस्त्ियः ॥ अत ख्व. मनामयत्वादेवेति यावत्‌ ॥ सम्मृच्छितत्वं सम्पिरिडितत्वं । विनल्ञानष्क्तोखैकास्मिनेव fagrata सम्परिर्डितत्वे saat प्रमाणयति। यो वा sta | areaat att aire चिरेषणदये प्रमाणयति | मनोमयः प्रयेति | मनारल्तिमिप्विंमव्यमानत्वादात्मा मनोामयः प्राण र्व YAMA QA Woe तस्य चासा स्यलादेषहादेषदान्त्र प्रति नेतेत्यायवण्खतेरत्मनि तिणशषणदयसिद्िः। खत विश. षण्दय.जोवगतमपि तदभेदविवच्तया ब्रह्मणि xzalaae: | सन्यसडुन्ल्प डत्यच विष्रषगोनं ध्वनितमथे दश्रयति | न ययेति ॥ ञवण्न्द्स्तथार्थः। कथं संसारिसद्ःल्यस्यानेकान्तिकपलत्वं TAT wad ॥ सङ्ल्पस्यान्टतन संसारिण परत्यण्त्वे वाक्यशेषं प्रमा- णयति | वच्यतीति ॥ जडाजडयोाराकाष्यतरयान तुक्यतत्धा-

3 9

९०५

Vaart Waa: सर्गन्यः सर्दरस

[कि । च ।

ae

भा न्यस्य स श्राकाण्णत्मा। सव्वंगतलवं खच्छलंष्ह्पार्दिदीनवच्च-

ष्मा

काशतुख्यता ईश्वरस्य | ana. सव्वं fa तनेख्रण क्रियत दति sae कम्भास्टेति wana a fe सर्व्वस्य कत्तेति Was | सव्वेकामः। सव्वैकामा दोषरददिता रस्येति स सर्व्वकामेा धर्माविरुद्धा way कामेाऽस्रोति wa: | न नु aratsetfa वचनादि बङ्वीदिनं सम्भवति | सर्व्वकाम tfai न कामस्य कन्तव्यवाच्छन्दादिवत्पारा- च्थम्रसङ्गाच्च CAG । तस्माद्ये सन्वकाम इति बङ्वीदि- स्तया कामेाऽखमीति सत्यरथा वाच्यः स्नव गन्धाः सुखकरा

Were | स्व्वगतत्वमिति ॥ सरव्वकर्मेति सव्वं क्रियाखयत्वमीखर- स्यच्यते। तद्‌ युक्तं | [निष्कियत्वश्चतेरित्याश््ङ्य्‌| व्याचष्टे | सव्वं- fata 1 संसारिभ्या विशर्षासिद्यथ fatuate दोषर्सद्ता =fa 1 उद्ाद्छतस्मतिमास्ित्याक्तमाच्तिपति | नज्विति ॥ कामसाम- नाधिकरणे बाघधकेापलम्भाद्रडनीदिसेवेतति परिदरति 1 न कामस्येति ॥ तस्य काय्येत्वात्तरेव्ये ब्रद्णाऽनादित्वं बाध्येत | चतनश़्षत्वाच कामस्य | तद्‌क्ये Aw: खातन्त्य Bad) Tal FT कम्मघास्यासम्भवाद्ज्नीद्िरवेत्ययंः॥ we afte ararsaita तादाव्म्यस्मत्तिस्व्िण्द्खादद। तस्मादिति i कामश्चरयाः सामा- निकर्ण्ासम्भवात्परूतश्ता बडधत्रीश्िययेषस्तथा सतावपि ब्रद्यपारतन्त्यूमाचं कामस्य fratwa | यनु सारेग स्मतेनतवय- त्वादित्यथः। सव्वश्णन्द्ादुगन्घानामपि sata प्रप्ता विश्निष्ि। सुखकरा इति ॥ cate सब्वश्न्दसद्गाचे कारयमाद्ट। पण डति ॥ यथा सव्वगन्ध इत्यन्न सुखकस्ा गन्धा ब्रद्यणि <fwart- स्तथा सव्वरसडत्यचापि छकरा ख्व रसास्तत्सम्बन्धिना UI इत्याद | तयेति ॥ चापि सन्वंशन्द्सद्ाचे कारणमा |

क ऊ सर्यभिदमभ्यातऽवावयनाद्‌रः५२१ षषम TRAST AAT Waray सर्ष- पाद्वा श्यामाकाद्वा

2 2 कक

भा owe Sse सव्व॑गन्धः। पुण्यो गन्धः एथिवयाभिति wat तथा रमा श्रपि विज्ञेयाः । श्रपष्यगन्धरसयदणएस्य owe न्धनिमित्ततश्चवणणत्‌ | तस्मात्तनाभयं faufa सुरभि च दुगन्धि च पाश्मना देष fag दति wa 1 न च पाग्र- संसगं Dace 1 श्रविद्यादि दोषस्ानुपपत्तेः ॥ सव्वेभिदं जगदग्यात्ताऽभिव्याप्तः । अततेरव्याष्यर्थसय कत्तरि निष्ठा तया चअवाक्युच्यतेऽनयेति बाम्बागेव ara यदा वचेघंजन्तस्य करणे वाकः, सयस्य विद्यतेस वाकी न वाक्यवाकौ | वाक्‌ प्रतिषेधञ्चानेापलक्तषणाथंः। गन्ध- रसादिञ्रवणात्‌ ईश्वरस्य प्राप्तानि त्राणादौनि करणानि

oe

LL सनम क जभ) क we

wate च्पपरणपेतति॥ न तदर्ह्णं uctafafa शेषः| तन्छ्ब्दाथमेवोाप- पादयति | पा्रनाद्दधीति॥ wa xfa घ्लाणप्ाणेरक्तिभमिवतु पाप्र- संसगकछतसमपरण््रगन्धादिग्रदणं | तयापि कचं ape सर्व्वे नास्तीत्याष््द्धाद् | न चति ॥ निमित्ताभावादीखस्स्य न स्ख सम्बन्धित्वेनापुणयगन्धादिम्रहण्मित्धथेः | तस्य पाप्रसंसगें eqarey | ्घविद्यादीति॥ च्पादिपदेना- स्मितारागदेषाभिनिवेशद्येा wea | अभ्यात्त इलति रूपं तदर्थश्च दष्रयन्‌ काम्मेणि frst यावतत्तयति | ष्ततेरिति॥ mae निष्यत्तिप्रकारु सरचयति। वचेरिति॥ च्यचेति खते- रीखस्स्य चोक्तिः उपलच्तणायः प्राणादिप्रतिषेधसेति प्ेषः॥ च्येखरे घ्राणादिप्राफेरमावाच्त्मतिषेषा गापनलच्छेतात wre}

१०७

ॐ ्यामाकतण्डुनादेष भ STATA Az ज्यायान्‌ प॒थिया ज्यायानत्रिक्षाज्ज्यायान्दिविा ज्या- TPA नेकेभ्यः १३५ सर्चकम्मी wane:

भागगन्धादिग्रदणणाय । श्रता वाक्‌ प्रतिषेसेन प्रतिषिध्यन्ते तानि । अरपाणिपादा जवना ग्रदीता पश्त्यचच्चः स प्रणेात्यकणं दत्यादिमन्लवष्णछादनादरोाऽसम्म्मः। परान्न प्राप्न दि सम्भ्रमः स्याद्नाप्रकामस्य | न लाप्रकामला- नित्यदत्रस्येश्वरस्य सम्भरमोाऽस्ति काचित्‌ । एष aera मे ममात्माऽन्तद्दंदये ददयपुण्डरोकस्छान्तर्मष्येऽणीया- नणएतरोा Wheat यव्देत्यादि । अत्यन्तखच्प्रदर्भनार् श्यामाकाद्वा श्यामाकतण्ड़लाद्वेति । परिच्छिनिपरिमाणा- दणोयानित्युक्तेऽणपरिमाणल्वं प्राप्रमाशद्यातस्तत्रतिषे- धायारभते। एष म च्रात्मान्तदहद्ये ज्यायान्प्रथिव्या इत्यादिना, ज्यायःपरिमाणणच ज्यायसं दभंयन्ननन्त- परिमाणल्वं दशयति । मनोमय दत्यादिना । ज्याया-

aro गन्धेति ॥ ादिश््देन कामादिख्क्तः | य॒क्तचान्धापलच्तयं साच्तादे वान्य प्रतिषेधख्रवणादिव्याद | ष्घपाणेति॥ ष्बादिप-

दन स वेत्ति वेद्यमिव्यादि nad) खरस्य सम्भमाभावं म्रति- पादयति | SUTRA दीति | यधाक्तस्य परस्य santas quafa | रुष इति ॥ ब्रीद्धयद्यनेकापादानस्यापयोागमादं। ष्घत्धन्तेति ॥ णो यस्वज्यायस्वव्यपदोयाभिंयो तिसघमाश्द्ख परिहरति | शयामाकंति ॥ रथिव्यन्तश्त्तिदिवदीश्वर्स्यातिश्यं aw विवरच्तितिमिति wei वास्यति | च्धायम्परिभमाणाच्चेति |

2 ot

Se सर्वगन्धः waa: स्षमिद्मम्याततऽवाववनाद्‌र्‌ ख्ष म आतमान्तद््दय छतदस्ेतभितः प्रेव्याभि- सम्भवितास्मौति

भाग्नेभ्यो BH इत्यन्तेन यथेोाक्रगणएलन्षण ईभ्यरोा Wey न ठु तत्तह्ुणविश्ष्ट एव । यथाक्तराजपरुषमानय fargena विशेषणएस्याप्यानयने व्याग्रोयते तददि- हापि प्राप्तमतस्तन्निटत्यथं सबव्व॑कम्मेत्यादि पनव्यैचनं । तस्मान्मनामयत्वादिगणएविशिष्ट wa ईरो स्थेयः | 34 एव षष्ठसप्रमयारिव तमस्य तोकेदः watafa | नेद सा- राज्येऽभिषिञ्चत्येष म saratageataa: म्रेत्याभिसम्ा- वितेाऽस्मीति लिङ्गात्‌ । न alana प्रत्यगात्यैवेाच्यते, मम fa षयाः सम्बन्धायम्रत्यायकत्वादतमभिसम्भाविताऽ$ सीति च कर्डंकटंलनिर्दशात्‌ ॥ नन्‌ षष्ठेऽप्यथ सम्मत्त दृति waa: कालान्तरि- aa दशयति नारब्भसंस्कारगेषस्यित्यर्थपरत्वात्‌ 1 न

We पुनर्त्तरपयागमादह। मनामय शत्यादिनेति॥ waa स waqu कंवल इति यावत्‌ ॥ सखये Vara Wa raw गखानामपि ध्यानकम्मेत्वं दुनिवार्मित्धाश्द्धलाद | ययेति ॥ पनरुक्तिफलम्‌पसंदरति | तस्मादिति ॥ सगणस्येशरस्य aaa गमक्न्तरमाह। अत wafa 1 खरूपवाचकस्यात्मनः अत्यनप- adit तद्भलादददतवाक्यायंसिद्धिस्ित्यियैः॥

लिङ्गभेदाद्ेदिद भेदो विवच्तितस्तद्दिं षरेऽपि त्तिङ्गद्‌ नान्नाखण्डवाक्यायेसिदिरिति wea | नन्विति॥ नाच मेर वि बच्तितः । wien संस्कारः पुखादियैनम mam asatwar

re

ऊ यस्य स्यादद्धान विविकिलाऽस्तीति द्‌ aie प्राणिड़ल्यः शाण्डिल्यः १५६1१४१

भा कालान्तरितार्थता अन्यया तत्वमस्या यस्य बाधम्रसङ्गात्‌ |

यद्यप्यात्मशब्दस्य प्रत्यगथेलं we खल्विदं aga च waa-

मेष म श्रात्मान्तंदय एतद्र छीद्य च्यते | तथाप्यन्तद्धानमी-

षद्‌ परि त्यच्यैत्रेतमात्मानमिताऽसखर च्छरोरान्मेव्याभिसम्ा- वितासमोत्युक्तं ॥

यथा कतुरूपस्यात्मनः अतिपन्ताख्ीति यस्येवंविदः

स्याद्धवेदद्धा सत्यमेवं rat Tata न स्यामिति! नच

विविकित्छास्ति | इत्येतस्डिनरथ क्रतुफलसम्नन्े ष तथैवे-

व्या" तात्प््यादिति परिहरति | नास्ति 1 सत्सम्पत्ता कालान्त- रितत्वमे वाच fafad fa न स्याद्दिन्ाण््याद्ध। मेति ॥ कालान्तसरभावित्वे wate तक्मसोति aware वन्त मानापरेश्णनपपत्ते्स्ति देतुमादइ | स्न्यथेति॥ aa yar णानद्ररदीतषए्म्यामात्मब्रद्धशब्दएभ्यामचापि ब्रद्धात्मक्यमेव विव- च्ितमित्यत ware । यद्यपीति ॥ लिङ्गानग्टदीतपशेखतिवश्ण- त्मकरणानद्रद्योतखती कथयल्िन्नेतव्या | पकर स्चतिभ्यां लिङ्क- खन्या बं ल वत्वा दात्मश्चते खान्धयोपपत्तेरुक्तत्वादिति भावः॥ सगणब्रद्योपासकस्य सछत्तत्वधोौमाचाल्नादरटं फलं सिद्यति। किन्त देहपातकाले$पि सात्तात्कारनुरत्या भवितवयमिव्यभि- Tare | यथा क्रतुरूपस्येति॥ ध्यवस्ाानुरूपस्य सगुणस्य परमात्मनेऽद्टं प्रतिपत्तास्मीेवंविदोा यस्य स्यादद्धा निखयः dareaa स्यामेव न तु न स्यामिति क्रतुफलसम्बन्धे सश््योा sf | स जात्वनसारेणेव परमात्मभावं प्राञ्रोति तथा चादेति वात्रचान्मरणकालेऽपि areata भवितव्यमिति परतिभाती-

~~

so अन्नरिश्चादरः att भूभिवुध्रा न नीर्स्यति दिगा घस्य amit योारस्यातरं विलस oy कोशा वसुधानस्तस्मिन्विश्वमिद श चितं १११

वाका जम

भाग्ञरभावं प्रतिपद्यते । विद्धानित्येतद्‌ाद स्माक्तवान्‌ किल शाण्डिल्या नामपिर्दिरभ्यास श्राद्रार्थः॥९४॥

AQ Ha NU जायत caw न Hears पितु- स्ताणाय। AAT AAA ys लाक्यमाङरिति अुत्यन्तरात्‌। samara कयं स्वादित्येवमथं कोशविन्ञानारम्भः॥ रभ्यर्ददितविन्नानव्यासङ्गाद्‌नन्तरमेव ata तदिद्‌ानीमे- वारभ्यते | अन्तरिच्मुद्रमन्तःसुषिरं यस्य साऽयमन्त- रिकादरः काशः काश दवानेकधम्भंसादुग्यात्काणः स च ufaait शमिनप्र मूलं यस्य ahaa न Heals

ष्पा" त्यर्थः, aA साम्मदायिकत्वं कयरयतति | इत्येतदिति॥ Bee: क्रतुफलसम्नन्धयविघषयः॥१४॥ ष्णरिडिल्यविद्यायाः समनन्तर ग्रन्यस्य सम्बन्धा नास्तीत्य(श ख व्यवहितेन सम्बन्धं दग्रयितुमनवदति | स्येति ॥ सम्मत्यत्तर- aqya wae am ufaat acta) न वौरेति ॥ तच खखददास्ण्यकयुतिं प्रमाणयति | तस्मादिति ॥ we खलाकत्वादिति यावत्‌ | ्नृष्सनेन विषयोहतस्य wag लेाकप्राक्निसाधनत्वादनुण्सितस्य वेदाध्ययनं पुचजन्मात्तचन- न्तरमेव fafeaafeart नापदिखटमित्याण्ङ्काद् ॥ भ्य हितेति ॥ गायनब्युपाधिकनब्रद्योपासनस्य aaa व्योातिष्या- राप्य पसरसब्रद्यापासनमभ्यह्हितं तस्य च मनामयत्वादिगणक- ब्रद्यापास्नसन्तरङ्ग | तथा च तद्चनेन वेंयाग्यादनन्तस्मैव काश्विच्तान नक्तमिति नित्त तद्यासङ्क तद्द्िरिदि नीं ययोा-

TAR

उ तस्य प्राची दिग्खुदूनीम सहमाना नाम afar राज्ञी नाम प्रतीची सुभूता नामेादीची तासां ATTA: HA टतमेव वायुं दिशां वत्सं

भाग्न विनभ्यति चेलाक्यात्मकलात्‌। सदखय॒ गकालावस्थायी fe al दिशे चस्य सन्वय; wae: कोणा Frce कोाश- सखेात्तर मृद्धं विलं स एष यथोक्तगणएकाशः | TWAT वसु घीयतेऽस्मिन्प्राणिनां कम्मेफलास्यमते वखुधानः | तसि- नन्त्निग्धं समस्तं मणिकर्मफलं स द aerate यद्र aa म्रत्य्तादिप्रमारः ितमाितं स्थितमित्यर्थः i तस्यास्य माचोदिक्‌ ATA भागो HATA | जुक- त्यस्यां दिशि कम्बिः urge सन्त दति जुनाम । खड्न्तेऽस्यां पापकमाफलानि यमपयोां आणिनि दति avatar नाम cfaat fen तथा राज्ञी नाम प्रतीची

wie क्तफल{तब्ययमच्यत सव्ययंः। armada ददिरण्ादिनिच्तेपा- चास ARAM | कयं चेलेाक्यात्मनः RIMS DATS | कोश xafa | waa uate faucata| स चति ॥ तथापि auafamtied aare | सदहखति॥ चलोाक्यात्मनि arnete- स्तचापि wat ayzfefwa | काशस्य च सापफच्ठमिविनाशित्व waaa दशितं । सम्मति fea काकण {िः कत्तव्येत्याद। दिष्य द्ोति ॥ दिवि कग्स्याद्धवलबद्धिं <nafa | द्या{स्ति॥ aaa are aguriaeie दश्यत | यथोक्तति ॥ तद्व aauad | तस्मिन्निति ॥ arama दिच्ववान्तसर्विमागमाद ॥ तसे्ा- दिना॥ font विश्ि्िन(मवतोनामनु चिन्तनीयत्वमुक्षा तत्छ-

VAN

उ° वेद न पुत्राद्‌ रोदिति सेऽ्हमेतमेवं वायुं दिशां वत्सं वेद्‌ aT yatizy eS १५२१ अरिष्टं काशं प्रपद्येऽमुनाऽमुनाऽमुना प्राणं प्रपद्ये ऽमुनाभ्मुनाभ्मुना भूः प्रपद्ेभ्मुनाम्मुनाऽमुना भुवः

भाग्पिमा दिक्‌ राज्ञी) राज्ञा वरूणेनाधिषठिता सन्ध्या रागयोागाद्या | Berar नाम तिमद्धिरीश्वरक्वेरादि- भिरधिषितवाल्ुश्डता नामोदीची तासां feut वायु- वत्ता दिग्जलाद्वायाः। पुरोवात द्त्यादिदशंनात्‌। स्यः कञित्पुचदीधंजीविताथ्थवं यथोक्तगुणं वायं दिशां वत्स aad वेद्‌ सनपचरोदं पुचनिमित्तं रोदेनंनरोदिति यत्रो न चियत ca 1 यतत एवं विशिष्टं ari few त्सविषय॑॑विन्नानं wa: asd पुत्रजीविता्थवमेतं वायुं fant agag जानेऽतः पुचररोादं मा रुदः पुचमरणएनि- भित्तं पुच्ररोदो मम मग्दित्ययेः।॥ अरिषटमविनाभिनं काशं vara प्रपद्ये म्रपन्नाऽस्सि पुवायुषे । अरम॒ूनामुनेति चिनौम zetia प॒चस्य तथा

च्या म्बन्धिनं वायुः तद्वत्सममरगधम्मागं चिन्तयेदित्याद् | तासा- मित्यादिना ॥ परोावातादीत्यादिश्ब्द्स्तथािधलाकिककेदि- कमयागसङ्गदायः॥ यथाक्तस्य विज्ञानस्य फलवत्वसिद्‌ानीं दण सति।सयड्ति॥ ययाक्तगणमिन्यस्य प्रकटीकरगं fafats | म्रतमिति॥ सपलसपासनमपदिषटमपसंदरत्ि। यत डति 1 दीषायुष्ं पत्स्य कामयमानस्तेलाकात्मानं कोाशाकारः प्ररि.

करस्य तस्य wae दिशा fafeeaaadiasi wa aa-

RAR

उ प्रपदयेऽमुनाभमुनाऽमुना स्वःप्रपदेऽमुनाऽमुनाऽमुना २१ स यदवोचं प्राणं प्रपद्य इति प्राणा वा दद सक्तं भूतं यदिदं fag तमेव तसप्रापत्सि ty १५ जय यदवेाचं भूः प्रपद्य इति पृथिवीं प्रपद्येञ्नरिश्चं प्रपद्ये दिवं प्रपद्य इत्येव तद वोचं 1 ५१ अथ यदवेाचं भुवः प्रपद्य wah प्रपद्ये वायुं प्रपद्य आदित्यं प्रपद्य इत्येव तदवोचं VEU

भाग्प्राणं प्रपदेऽमूनाऽम॒ना भूः प्रपदेऽमुनाऽम॒ना भवः प्रपद्ये ऽम्‌ नाऽमना सखः मपदयेऽमूनाऽमुना waa प्रपद्ये इति नाम wetfa पुनः पनः । खयदवाचं प्राणं प्रपद्य दति बाख्या- AAAI: | प्राणा वा दद्‌ सव्वं भूतं यदिदं जगत्‌ ॥ यथावा श्रा नाभाविति वच्छति | अतस्तमेव सव्वं

ava म्राणप्रतिपादनेन मरापत्वि प्रपन्नोऽभूवं । तथा भू भरपद्य दति ची^ज्ञाकान्‌ भूरादीन्भरपद्य दति तदवाचं।

Glo म्बन्येन वायु" तदत्सममरणघम्माणं चिन्तयेदिति प्रधानेपास्ि- रुक्ता। सम्प्रति acy जपं <uafa । व्यरिदटमित्यादिना॥ ष्छम्‌नाऽनेन gaa निमित्तभूतेन दौघायुष्ं निभित्तौरव्येव्यथः | aay सव्वषु प्रपद्य हति क्रियापदमुपायं दशयतु पुनरूपात्तं नि{मत्तवेद्‌ नाय पुनः पुनमंन्लेषु wag चिनाम werdifa ara | परिरमित्यादिमन्लस्य पारव areraararafa- व्धादिमन्लमादाय graze) a afefa ) ewer वक्तविषयः॥

प्राणस्य सनव्वात्मत्वे वाक्वश्षमनगयं दशयति | wafa ) तव्छव्वाम्यम तःशब्दायः | कदा पुनरषां मन्लाणं जप इत्यप-

९९४

° जथ यद वेच स्वः प्रपद्य इत्युग्वेद्‌ प्रपद्ये यज्ञ वेदः प्रपये सामवेद प्रपद् इस्येव तदवेाचं तद- वाचं ७१५११५१

पुरुषा वाव यज्ञस्तस्य यानि चतुर्विशति

| पि

भाग्चय यद्वाचं भुवः प्रपद्य दत्यग्न्यादीन्प्रपद्य दति az ars | अय यदवोचं खः प्रपद्य दृत्युम्बेदादीन्प्रपद्य इत्येव तदवाचभिति । उपरिष्टान्मन्ताच्ञपेत्ततः Garant कोशं सदिग्बत्सं यथावद्यात्वा दिवचनमाद्‌रायेः॥ ९५ ॥ पुचाय॒षम्‌पासनसुक्तं Hoy आयेद्‌ानोमात्मना दीघंनो- वनायेदम्‌प(सनं जपश्च विद्घत्तद्‌ग्द। जीवन्‌ fe खयं पच्रादिफलेन युज्यते नान्यथेति । अत आत्मानं यज्ञं सम्पादयति पुरूषः । पुरूषो जीवन विशिष्टः काय्यैकरण- स्वमत यथा म्रसिद्ध एव । वावशब्दाऽवघधारणाथंः | परुष एव यज्ञ इत्यथैः ॥ तथा fe सामान्यैः सम्पादयति wad कथं aq

Be चतायां पूव्वीक्तप्रधानविद्यानन्तस्मित्याद्ध । उपरिदादिति। ध्यात्वोपरिखादिति सम्बन्धः waar जपे वादरः॥ ११५॥ रसत्तमनूद्य पुरुषे वावेव्यादिखण्डान्तरमवतास्यति | प॒चायुष ति ॥ किभित्यात्मनेा दीधेजोवनं समते ase) sitafafa 1 यथेक्तपलद्धेतुभूतां विद्यामुत्थापयति। wa च्मात्मानमिति। कथं पुरूषस्यात्मनेा यत्वं सम्पाद्यते aare | पुरुष ड्ति॥

अवथधार्णथय समथययते। तथा हीत्यादिना ॥ यन्ञावयव- साद्रण्यात्पुरूषे यन्ञदष्टिः क्त॑देग्यु्त । कथं साटग्यादययच्तसम्पा-

९९५.

° वाणि तसप्रात्तः सवनं चतुर्विश्शत्यक्षरा गायत्री गायं प्रातःसवनं तदस्य वस्वेाऽन्वायताः प्राणा वाव वसव रते Say स्वं areata ११

भा गपरूषस्य यानि चतुविंशतिवपाष्छायुषस्तत््रातःसवनं cE षाख्यस्य यज्ञस्य कन सामान्येनेत्याद | चतुविंशत्यच्रा गायचीकन्दा गायचीढन्द्स्कं दि विधियज्ञस्य आआतः- सवनं । अतः ्रातःखवनसम्पन्नेन चतु विं्रतिवषीचुषा युक्तः परुषः | अता विधियन्ञसाद्ग्धाद्यज्ञः तथात्तरयारपा-

ate दनमिति एच्छति। कथमिति ॥ तचाच्यते । मडश्तध्धिकं ay- भ्रात परूषस्यायुः Hava ada किमन्य wafaufa वधायषि प्रातःसवनदृष्िः कत्तययेष्याद् | तस्येति | गयचीशन्दसखखतु विण व्यत्तस्त्वे{पि क्थयष्रब्दाक्ता पातःसवनदृष्िस्न्या पण्ड्या | गायचीति ॥ पिधितेाऽनषेयमानस्य विधियन्नस्य प्रातःकाला- पलच्ितं कम्मे प्रातःसवनं तच स्ताचादि गायन्य्छन्द्खां गायन्य प्रातःसवनमिति च afafeaed: | cera पुरुषायुधि प्रातः सवने चतु{्िश्त्यच्तसाणि | फलितमादद। अत स्ति ॥ तथापि कथं परुषायषस्य waa तदाद ; wa डति | अतःशब्द्स्य- वाघा विधियन्नसाटश्यादिति विधिनानशोयमाना यद्ध विधिव्स्तेन सादृश्यं परूषस्य प्रातःसव नसम्बन्धं तस्मात्पुरुष यन इत्यथः | यथा warm परुूषायणि प्रातःसवनसम्प्ि- स्तया वच्छमाणयोारपि परुषायषेमाध्यन्दिनं सवनं टतौोयसव- नमिति सवनदयसम्प्तिग्यव्येव्याद् | तथेति | wafauta- वमिति पररुषायणि प्रातःसवनमतः सह्यासामन्यादच्छ- मारपरुषायषोः सवनदयसम्पत्तो fa कास्णमिव्याश्ङ्ादह | चिष्टनिति॥ चतुखत्वारिण्दचच्तसा fag प्रसिद्धा । चद्युभञ्च माध्यन्दिनं सवनं। aera usar saat | जागत चटतीं

TAR

उ° qaeafaragta किञिदु पतप ब्रूयात्प्राणा वसव इद्‌मे प्रातःसवनं माध्यन्दिन सवनमनु- सननुतेति ATS प्राणानां वसूनां मध्ये यन्ना

भा गयेषोः सवनद्यसम्यत्तिः | चिष्टुज गत्यत्तर सद्यासामान्यतेा वाच्या॥ किञ्च तदस्य परुषयञ्ञस्य प्रातःसवनं विधियज्ञस्येव वस्वा देवा अन्वायत्ता अनुगताः | सवनदेवतालेन afar cam पुरुषयज्ेऽपि विधियज्ञ दूवान्याद्योा वस्वा देवाः म्राप्रा दत्यतेा विशिनष्टि प्राण वाव वसवा वागाद्योा araag a fe यस्मादिदं पुरूषादिम्राणि- जातमेते वासयन्ति ! प्राणेषु दि दरे वसत्सु सर्व्वमिदं वसति नान्यया दति! श्रता वसनादासनाच्व वसवः, तञ्चेद्य- ज्ञसम्पयादितमेतसिन्प्रातःसवनसम्यन्ने वयसि किञिद्या- ष्यादिमरणएशङ्ाकारणमुप तपेत्‌ दुःखमत्पादयेत्‌ ख तदा यज्ञसम्पादी पुरुष रात्मानं यज्ञं मन्यमान ब्रूयाज्नपेदि- We यसवनमतः सह्यासमान्यादुत्तरयोः पुरुषायुषेः सवनदयसम्य- TAHA | wag wad पविधियन्लेन we साटश्यान्तरमाद्र। किश्चेति॥ प्रातःसवने वदनां तदेवतात्वेनान्वायत्ततेनेव afy- पति । सवनद्‌वतात्वेन खान cary स्ति ॥ वसूनां सवन- खामित्वमुभयच्र तुल्यमिद्युक्तं प्रसिद्धान्वछन्‌ पुरुषयच्तेऽपि पाप्ताग्प्रत्युदस्यति | पुरुषयन्तेऽपीति ॥ तेषु वशब्द्पदत्ति

साघयति। ते Wife) निमित्तान्तस्माद । प्राणेषु wife i प्राणानां वस्सुत्वमुपपादिवमुपसंदरति | इत्यत xfay सम्मति

५.

>° विनेाप्तीयेव्युद्धैव तत Tear द्‌ भवति ५२१ जथ यानि चतुश्रत्वारिश्णदषोाणि तन्माध्यनिद्‌- न सवनं चतुत्रत्वारिष््दक्षया चिष्टुष्‌ ayy माध्यन्दिनि सवनं तदस्य रुद्रा जन्वायताः प्राणा वाव cat ea दीद way treats ३1 ञ्येदेतस्मिन्वयसि किञिदुपत्तपेत्‌ स FATA स्द्रा इदं मे माध्यन्दिनि सवनं तृत्ती- युसवनमन॒सननुतति मा se प्राणाना रद्राणां

~.

भाण्त्य्यं TH We 1 दं TUT aaa Te मे प्रातःसवनं मम qaqa ada तन्माध्यन्दिनं सवनमनुखन्तनुतेति माध्य feta सवनेनायुषा सदितमेकोभूतं wad करुरुतत्यथः । aise यन्ना TAH प्राणनां वनां प्रातःखवनेशानां aa faaraa विलप्येयं विच्छियेयमित्यथः । दति- Tay मन्समाघ्यर्थः | स तेन जपेन ध्यानेन च aa- स्तस्मादु पतापादुदेत्यद्गच्छति उद्गम्य विरक्तः सन्नगदा दानपतापेा भवत्येव wa यानि चतुखखलवारिंश्दषोाणोति

Fe a ee च्धा० पुरुष यज्ञि द्याङ्ग्दत माश्रीव्वादप Trt दप्रयति | wefeta ॥ च्यनसन्तनतेत्यचानुपदमेकोभापवे मन्तज पस agate विधिः aaa aaa | तस्य यानि चतु तिं प्रति वर्घणोत्याद्दिनेति शेषः ॥ nig रूगरषव्दपरदछत fafaware | रूदन्तीति ॥ यदुक्त Deaf wat इति तदुपपादयति। TAT होति ॥ Tar प्राणा वसवे रुद्राखेाक्तास्तयेति यावत्‌ ॥ तेष्वादिव्य TTT AT निमित्तमाह । ते Wifey तच्वे्यदिना पूर्वेण ग्रन्थेन तच्धेद-

=

semey यत्ता चिननेप्सीयेच्युद्व तत टव्यगदेद्‌ भवति ¶ ४. अथ यान्यण्टाचत्वारिधशदषाणि तनृतौयसवनमष्टाचत्वारि णद क्षरा जगती जा- गतं त्तीयसवनं तदस्यादित्या जन्वायताः प्राणा वावादित्या ca दीद स्माददते ५१ तच्ेद्‌तस्मिन्वयसि किञ्िद्पतपेत्स न्यात्‌ प्राणा आदित्या इदमे तृत्तीयसवनमायुरनुसन- नुतेति aise प्राणानामादिव्यानां मध्ये यन्ना विनेप्सीयेव्युद्धैव तत र्त्यगदे देव भवति१¶ gn cag स्मवै तदिद्ानाह महिदास Catz: सविंम रतदुपतपसि येश्हमनेन नप्रेयामौति

भाग्समानं रुदन्ति रोादयन्तीति arur रुद्रा fe ATS

मध्यमे वयस्यता een । तयादरित्याः प्राणाः! ते दीदं-

शब्दादि जातमाद दतेऽत चादित्यास्तुतीयसवनमायः षाड-

VATA समापयतानुसन्तनुत यज्ञं खमापयतेत्यथेः। समानमन्यत्‌ ॥

निशिता fe विद्या फलायेत्येतद्‌ शंयन्नदा दरत्येतय-

saw va a किल तदिद्धानाद मदिदामा नामतः

are तस्मिद्नित्यादिवच्छमाणयग्यस्य तुच्याथत्वान्न व्याख्यानापेचचत्याद। समानमन्यदिरत्ति।

मश्दिदासोादादरगस्य तात्पग्यमाद। निखिता दीति॥ तद-

तद्यन्नदशए्टनं विदानाद्‌ स्मेति सम्बन्धः| वा डति निपतयोः कि-

Fre

see WISN वषश्षतमजीवत्प्र «SUS वर्धशतं जीवति yea ae ? ७११६१

स यदशिशिषति यत्पिपासति यन॒ ca ar

अस्य aang जथ यदश्नाति यत्पिवतति यद्र

नामानन नानो madman memati ase)

भाग्द्तराया अ्रपत्यमेतरेयः। fa Mara ममेतदुपतपनम्‌प- तपसि सत्वं रे रोग Ase यज्ञोाऽनेन तत्छतेनोापतापेन

न म्रेव्यामि न afterall Tal तव खम इत्यर्थः दत्येव- मास स्यति पूर्वण सम्बन्धः । स एवनिखयः सन्पोाडग्रवषं- शतमजीोवत्‌। अन्योाऽप्येवंनिखयः Fist वषशतं प्रजीवति

य एवं ययेक्तं awaited az जानाति स दत्य्थः॥९६॥

a यद्भिभ्िषतीत्यादियंज्ञषामान्यनिदग्रः पुम्षस्य qata waa यद शिश्िषत्यश्तिमिच्छति। तथा पिपा- सति पातुमिच्छति यन्न रमत इछाद्यप्राञ्चिनिमिन्तं यद्‌वं जातीयकं दुःखमनुभवति ता अस Tat | दुःखसामा-

Qle AAT | Baw चोदाददसर्णप्रसिद्िविषयः। दइ राग कस्मान्मां तव उपतपसोति सम्बन्धः| कस्मादित्याच्तेपे देतुमाद | ये(ऽदमिति ॥ यो यन्तः सा{इमम्नेत्ि येाजना॥ इतिश्न्दस्यान्वयमाचष्े। raatafa ॥ fabaara faagrat ध्यानं प्रति फलं कथयर्यसि। स wafafa ) यदापि मददिदासस्य ययेाक्निच्छयवता यथोक्तं तयापीदानीन्तमस्य किमायातमित्याण्द्यादह | व्यन्योऽपीति॥ प्रजोवतोति जोवनस्य waar रोागाद्यपत्परादिव्यं प्रणन्द्ना- way रण्वंनिख्य डन्टक्त परुषं fancafa | य रख्वासिति॥९९॥

नन पव्वणाण़्ोव्वाद्परयाम्नाद्दडस्यनव समनन्तेस्ग्रन्यस्य सम्बन्धा नापन्तभ्यते aare| a ufefay पन्वण तस्य यानि

९९०

Sena तदुपसदेरेत्ति¶२१ जथ यद्धसति यन्नश्चति saya चरति स्तुतश्खरेव तदेति ५३१ सजथ यतच्पादानमा्जवमदिश्सा सत्यवचनमिति ता अस्य दक्षिणाः ष & U

तस्मादाहुः सायत्यसेष्टेति पुनस्त्पादनमेवास्य

भा °न्यादिधियन्ञस्सेव i wa यदश्नाति यत्पिबति यद्रमते रतिञ्चानुभवति दृष्टादिसंयागात्तदुपसखदः खमानतामेति॥ उपसद्‌ाच्चु पयेात्रतलनिमिन्तं सुखमस्ति | अल्पभोाजनो- यानि चादान्यासन्नानीति म्रश्यासाऽताऽशनादौनामुपस- दाच्च सामान्यमय यद्धसति यज्जच्ति भच्यति यन्मेयुनं चरति स्ठतशस्तेरेव तत्सामान्यमेति । शब्द वत्सा मान्यात्‌ ॥ श्रय यत्तपो दानमाजंवमरदिंखा सत्यवचनमितिता अरस दक्तिणाः। धम्मपुष्टिकरत्वसामान्यात्‌ | यस्माच यज्ञः पुरुष-

ate चतुप्विं्तिवषाणत्याददिना साटश्यनिर्दष्ेनत्य्थः। रवंजातोयक- मश्नायादिकछतमिति यावत्‌ ॥ चशिश्िवादिषु दीच्ताटष्ेा देतु- माद । दुःखेति | दौच्तावचनसाटृश्यात्यरुषस्य यन्नत्वमक्तसि- दानमपसदुपेतत्वसादटश्यादपि तस्य waa fasaufaars | ष्यति ॥ aunfey auqqecefeusry| उपसद्‌ाखेति। पयोत्रतत्वं पयोाभवच्तणयक्तत्वं | TH यान्यदहान्यमाजनीयानि प्रसिद्धानि तानि चापसत्छ (क्रियमाणान्यासन्नानीति «ara ware खास्थ्यविशषः |) ऋअष्णनादिषु च साऽक्तीति प्रसिद्ध- faau | सखनिभित्तत्वं स्रेशएनिखत्तिदेतुत्वष्व सामान्यं wa श्स्त्रव श्ष्छ्छिसाम्याद्पि पुरुषस्य वन्ञत्वमित्याद । wa ateta | warty स्तुतश्रस्त्रटष्टे दतुमादह। शब्दवत्त्वेति॥ दच्विणावत्तसाम्यादपि पुरुषस्य यन्नत्वमवयेयमित्याद | च्चये

TR so तन्मरणमेवास्य तन्मरणमेवावभृथः ९५१ तदै तद्वार आाद्धिरसः कृष्णाय देवकीपुत्राय वाचाऽपिपासद्व मस वभूव सोाञ्नवेलायामेतवयं

भा ° स्तस्म्मात्तं जनयिख्यति माता यदा तद्‌ाऽऽरन्ये साय्यतौति तस्य मातरं यदा च waar भवति तदाऽसेष्ट पूसिकति विधियज्ञ <a मेष्यतिसामंद्‌वदनत्तेऽसेाष्टसोमं यज्ञदत्त THA: शब्दसामान्याद्ा पुरुषा यज्ञः पुनरुत्पाद्‌नमेवास् तत्पुरुषाख्यस्य यज्ञस्य यत्घाच्यत्यसेषष्टेति शब्द सम्बस्थिलवं विधियज्ञस्येव किञ्च तन्मरणएमेवास्य पुरुषयन्ञस्यावग्टतः | समा्िखामान्यात्‌ | तद्धेतत्‌ यज्ञदशंनं घोरो नामत श्रङ्गिरसा Waa: कष्णाय देवकोपुचाय शियायाक्ता- वाच तदेतन्तयमित्यादि व्यवदितेन सम्बन्धः! स चेतद्‌ भंनं अत्वाऽपिपास एवान्याभ्या विद्याग्या बभूव ॥

ज नामानो

are fa | तपोादानादिषु दच्तिणादृद्धे देतुमादइ) wate ॥ पकासा- न्तरेण परुषस्य यन्नत्वं साधयति | यस्माच्चेति ॥ षर्‌ प्रारिप्रसवे gst भिषव डति धातुदयदशनात्प्रसवे कण्डन च GUT aq: सवनश्ब्दसामान्यादा Wad aes: कत्त- aay: | wand शब्द्सामान्धं विशदयति । qafcta awa प॒नस्स्य पुरूषाख्यस्य विधियन्नस्येव साव्यतीयादिशन्द्सम्बन्धितवं तदुत्पादनमेव तदिति येणजना॥ च्मवभ्टतसम्बन्धित्वादपि पुरुषस्य यनच्तत्वमस्तीत्याद | fat ॥ परुषे anefeum सम्मति वि्िष्धपरुषसम्नन्धेन विद्यां ata frags जपं विधातुमुप- mad | तद्धतदिति | देवकौोपुचस्यतद्शनं अरवणप्माद | स ufa

म 9

arte

१९९

प्रतिपद्येतास्षितमस्यच्युतमसि प्राणसश्सितम- सीति तत्रैते डे war भवतः? Eu

दूत्यञ्च विशि्टेयं विद्या यत्सष्णस्य द्‌वकीोपुतच्रस्यान्यां विद्यां प्रति दक्विच्छेदकरीति पुरुषयन्नविदयां सेति चेर अङ्गिरसः कष्णायाक्रमां विद्यां किम॒वाचेति acres स एवं यथाक्तयन्नविदन्तदेलायां मरणकाल 'एतन्मन्ले चयं प्रतिपद्येत जपेदित्य्थः। किन्तदक्तितिमच्छणमत्ततं वासी- ae यजः । सामण्यादादित्यस्थं माणं चेकीरूत्याद । तथा तमेवादाच्युतं सखरूपादम्रच्युतमसोति दितीयं यजु; | प्राणसंशितं प्राणस्य संशितं waaay wal तत्वतम- सोति टतीयं यज्‌: | ततरेतस्मिन्नयं विद्यास्दतिपरे दे war मन्ता भवते न जपार्थै जयं प्रतिपदेतेति चिस बाध- नात्‌ weegr fe at ara il

^~ १ हि eee

किमथंयं गुरुशि्या ख्यायिकेत्याद | स व्येति ॥ अच्तितमसीति Hew देवतां yaaa तचाद्ध। साम्यादिति ॥ frase स्ततिसम्बन्धायोगात्परुषयन्ले सवनदवतान्तरानपपत्तेख प्राणाना- मवाधिद्चिकं रूपमादित्याख्यंजप्यमन्ल्यत्वेन Baza Tay | दितीयमन्लस्यायान्तरः वास्यति | तयति ॥ प्रथममन्तवदित्ययंः। नच दयोारेकायत्वे सत्यनन्तरस्य वेय दयोार्पि swear. पयुक्तत्वादिति ave मन्तचयप्तिपाद्यं साविकं तत्वम्ररभ्या- मपि प्रतिपादितमिति प्रत्ययदाद्याथंमाद्। atta fafafa विद्यास्ततिपरत्वमनयारिखष्यते नपाथेत्वमेव तिं न स्यात्तचा। नेत्यादिना ॥ ्ययाजंपायत्वे[प चित्वसह्यायाः सत्त्वान्न सा TTI LHS | पञ्चेति ॥ अनयाजप्यत्वे wea परतिपद्येतति पञ्चसष्याया वक्तव्यत्वर्{ल्लत्वं बाधितं सयादित्यथंः ॥

भा ०

चा

९९२ आदित्प्रत्नस्य रेतसः 1

रात्‌ ददित्यच आरकारस्यानबन्धः । तकारोऽनर्थक THT प्रनेस्यचिरन्तनस्य पराणएस्येत्यथा रेतसः कार- णस्य बीजभूतस्य जगतः सद्‌ा सख्यस्य ज्योतिः मकां पश्चन्ति । ्राणश्ब्द Vaya: पणश्यन्तोत्यनेन सम्बध्यते | fa satfa: पश्यन्ति बासखरमदरदरिव तत्सव्वंता व्याप्तं ब्रह्मणे ज्योतिः । निदत्त चच्षोा ब्रह्मविदा ब्रह्मचय्थादिनिरत्ति- साधनेन ग्णद्धान्तःकरणणा रा समन्तता ज्योतिः पश्यन्तो- त्यथः । परःपरमिति लिङ्गव्यत्ययेन । च्यातिः परलात्‌।

च्भादित्प्रनस्य रेतसा ज्योतिः पश्यन्त वासरः परो सदिध्यते दिबवोति aww प्रतीकयद्णमादित्प्रनस्य रेतस इति तत्पद्‌- च्टरेदपुन्वकं व्याचष्टे | च्यादिव्यादिना | सच्छन्द्खानथयक इति Yam सम्बन्धः | किन्तत्कारयाभित्यपेच्तायां aca सोम्येदसिति afafes wears सदाख्यस्येति ॥ ानन्दम्ब्रद्मणा विदा- fafa तत्‌ प्रलस्य sifafcfa सम्बन्धा Awe) उत्सषान- बन्धा ध्वस्ततकारः स efa यावत्‌ ॥ नन ब्रद्यमखरूपभ्दतमेत- sdifada waa पश्यन्ति तचाद्धं। निदखत्तचच्तव दति॥ नि- zufa विमखीकतलि विषयेभ्यखत्तंसि कस्य.नियेषांतेतथा wa wa न्रद्धयविदः कखिद्धोरः प्रत्यगात्मानमच्तत्‌ व्ारत्त- च चतुर म्रतत्वमिच्छल्िति Maat | तचवेपायन्तरं सखूचयति।

quaifetfa | सस्यं ata केलि, vad गद्यभाषणं। ay- ल्पोा<ऽष्यवसायचख कियाजिव्वतिरेव च | खुतन्भयुनमद्ङ्गंप्रव- दन्ति anfau: | विपसीतं ब्रद्यचग्धमेतदेवाख्लच्तणं ॥ न्द्ध चय्यादिपदेनाददिंसास्तेनादयेोग्रणद्यन्ते। रतेनिंरतिप्रधानैः साधनैः खुद्धमद्रीपितमन्तःकस्णं येषां ते तचा ॥ व्ययस्य Wary |

२९८

उ उद्वयनलमसस्परि ज्यातिः पश्यन उतरश्स्वः पश्यन्त sat देवं देवत्रा सूर्यमगन्म ज्योति- canfafa ज्योतिस्वममिति १५५७१७१५

ee श । — erin TD NTC TNL Re RE NR ANG SNe ७ weenie, —

areafeud दीप्यते दिवि द्योतनवति oathaeaatu वन्तंमानं ॥ येन च्योतिषेद्धः सविता तपति चन्द्रमा माति fag दिद्यातते यदतारागणा विभासन्ते। किद्चान्यान्यो मन्त Tae) यथोक्तं ज्यातिः We उद्वयं तमसेाऽन्ञानल- चणात्परि परस्तादिति शेषः | तमसा वा अपने यज्ज्या- तिरुत्तरमादित्यस्थं परिपश्यन्ता वयम्‌द्‌ गन्मेति व्यवददितेन सम्बन्धः । तज्ज्योतिः सर चात्मीयमस्मद्दि fad । च्रादि- त्यस्यच्च तदेकं ज्योतिः | यदुन्तरमुत्छष्टतरमूर्वतरं वा पर च्यातिरपेच्छ पश्यन्त Ver वयं | कथमद्गन्य- Alsi Sa द्योतनवन्तं Saat say way wai रसनां रश्मोन UT प्रखफणानाञ्च जगत रै रणात्सुय्येस्तमद गन्म गत-

are ज्यातिः परत्वादिति। यत्‌ खमद्दिन्नि प्रतिरूदीप्यते तत्परः ज्याति- र्ति waar: दौप्यमानलत्वं विश्णाति। येनेति ॥ मन््ान्तस्मवतारयति। क्खिति॥ इतख विद्यासतुव्यर्थति यावत्‌ ॥ किमादेत्यपेच्तार्या दितीयं मन्लमादत्ते | उद्यत्निति॥ तं arate | तमस त्यादिना ॥ तस्येव व्योतिषः wane च्योतिनेन्यदस्तोत्य्थः॥ देवत्वेन प्रत्यगान्मल्माद। ख इति॥ तयोरेकत्वं स यख्छायमि- त्यादिषु रं्यन्तरसिडन्द्‌ष्यति | ादित्यस्यभिति॥ तत्पदार्थं त्वंपदाथंचेक्रा तयोारकयमक्तं सदानीमेकीग्तं च्याति{विंशि-

५

se मना बनल्लेत्युपासीतेतव्यध्यातममथायिदेवतमा- काशा बल्लेव्युभयमादि टं भवत्यध्यात्मं चाधिदैवतं भाग्वन्ता च्योतिरुत्तमं सर्व्वञ्येतिग्यं उत्कृष्टतम अददा Arar वयमित्यर्थः । इदं तजन्योतिय॑दरगभ्यां qi यद्ज॒स्तयेण प्रकाशितं । दिरभ्यासा यन्नकल्यनापरिसमाष्यर्यः\ ९७॥ मनामय दै खर उक्त श्राकाशात्मेति च ब्रह्मणि गैक-

देश्त्वेन | श्रयेदानों मनश्ाकाशयाः; समस्तन्दह्यदृष्ि- विधानार्थं श्रारम्मो मने ब्रह्मेत्यादि | मना मनति श्रने- नेत्यन्तःकरणं AKG परमित्यपासीतेति। एतदात्मविषयं दशंनमध्यात्म्ं । ज्रयाधिदवतं देवताविषयमिदं वच्यामः। श्राकाशेा AQAA | एवम्‌भयमध्यात्ममधिदैवतञ्चो- भयं नष्मदष्टिविषयमादिष्टमुपदिष्टं भवति । आकाश

ज पनन pata | 0 2 1 श ति, 1) ॥ 8] ।, | ॥ ।। जामि = ee TASTER Pr +

ate नषि | aqucfata ) रखकत्वधघोफलं auvafa) पश्यन्त xfa y फलमेव प्रश्नपुव्ववों fasta, aufaatfeary फलविषयं aqua दशयति | wer इति ॥ मन्ताणां मन्लयोख्ेकवाक्य- त्वसुपसंद्रति। डदन्तदिति॥ १७ ॥

ननु यच्नविन्नानेन वच्छमाणविच्वानस्य न सङ्गतिरस्तोति कथं पव्वापर्यैमिव्याश्ङ्भयानन्तरखगडस्य व्यवदितेन सम्बन्धमा | मनोमय इति। शति Dac उक्त रति पूर्व्वेण सम्बन्धः ॥ तच णे गणयोरेकदोशत्वेन मन चसाकाश्खोात्त इत्याद | AAT ति ॥ ययोाक्तरुणकन्रद्दटच्यसमयस्य तयोारव सुम्पूखनर्रष्ि- कथनाथमत्तरं म्रम्यमवतास्यति | खथयेति | रुवमुभयसम॒प- fee भवतीति सम्बन्धः ॥ तदेवोभयं विभजते | ध्यात्ममिति | au मनोदष्यिविषयत्वेनाध्थात्मं att न्रदोव्यपासनं विधिद्छधते

९९९

ॐ च {११तदेतचतुष्पाद्रुल वाक्‌ पादः प्राणः पाद्‌

अक्षः पादः रात्रं पाद्‌ दत्यष्यातमममथाधिदैवत- fy: पादा वायुः पाद जादित्यः पादा दिशः पाद्‌ इत्युभयमेवादि ष्टं भवत्यध्यात्मं चैवाधिदैवतं

भा०मनसोाः BAA | मनसेापलभ्यलाच ब्रह्मणा योग्यं मनो

aT

AWTS च्राकाशञ्च सव्वेगतवात्सच्लादुपाधिदीनलाच। तदेतन्मान WW WITTE! VAT: पादा waifa | कथं चतुष्यात्वं WAG ब्रह्मण इत्याद । वाक्‌ प्राणन्तः ओर चभित्येते पादा दत्यध्यात्यं॥

श्रयाधिरवतमाकाशस्य न्रह्मणेाऽभरिवायुरादित्यो दिश tad | एवमुभयमेव चतुष्याद्रद्यादिषठं भवत्यध्यात्मद्यवा- धिदेवतञ्च । तच AAA वागेव ब्रह्मणश्चतुर्थः पाद्‌ दतर पाद्‌ चयापेत्तया । arat fe पादेनेव गवादिवद्यक्रव्यविषयं

प्रति तिष्टति । wat मनसःपाद इव वाक्‌ | तया प्राणे 0 तचरा | मनसेति yo तथापि कथं ब्रद्धयदृरेराकाश्ा विषयी. भवति न fe तेनापलभ्यते agamgrs | ष्याकाशछेति ॥ ब्रह्य द.येाग्यमिति yam सम्बन्धः ॥ च्यध्यात्ममचिदैवतं च विद्ितस्योपासनस्यानु चिन्तनं दयति । तदेतदिति। मनस Sane wa ब्युत्पादयति । कथमिन्धादिना | अधिदेविकस्याकाशस्य चतुष्पात्वं पकर यत्ति । ष्मयेत्यादिना ॥ मनच्ाकाश्योसत्तं Wa निगमयति। watts ॥ स्साध्या- त्मिकान्पादान्‌ प्रपञ्चयति । तच्चेति ॥ ures वाता स्युत्मा द - यति। वाचा होति ॥ वथा गवादिग॑न्तव्यं पाद्नैव परा्नोति देबदत्ता$पि ata पादेन ame विषयं पत्तिलभते। सेन

५१)

Squat वागेव बह्मणतुर्थः पादः सेाऽगिना ज्योतिषा भाति च तपति च भाति च तपति च कीत्य यशसा HAIMA FCT aT {1३१ प्राण ख्व THOMAS: पादः सर वायुना ज्यातिषा

भाग्चाणः पादस्तेनापि warfare प्रति च क्रामति 1 तथा WS: पादः BA पाद्‌ दत्येव्रमध्यात्मं चतुष्पाच्च मनसे ब्रह्मणः । तथयाधिदेवतमभिवाय्वादित्यदिश आकाशस्य न्रद्धाण उदर दव गाः पाद्‌ाविव WaT उपलभ्यन्ते । तेन तस्याकाशस्याग्नयाद्‌यः पादा उच्यन्ते। एवमभयमध्यात्म- sarfugad चत॒व्याद्‌ादिष्टं भवति । तच वागेव मनसा न्रद्धणञतुर्यः पादः । सेाऽभिनाधिरेवतेन ज्योतिषा भाति च दौप्यते तपति च सन्तापद्चैष्ण्यं atria tt

अथवा तैलघृताद्याग्रेयाशनेनेद्धा वाग्‌ भाति च तपति च वद्नायेोत्सादवती स्यादित्यया विद्त्फलं भाति च

ale तस्या यक्तं पादत्वमिव्यर्यः॥ प्राणस्य वाच इव पादत्वं दश्ट्यति। तेनापोति॥ व्पाधिदरेविकान्पादाज्विडयेति | तयेति ॥ यथा RIAL पादा लमा WAM तथाकाणश्स्यादरु भस्वाग्न्यादयो SU दश्यन्ते। तस्मात्तस्य ते पादा xa भवन्तीव्यथंः॥ दिविघपा- द्विवस्गम॒पसंदरति | wafafa ॥ सम्मत्याध्था्मिकपादाना- माचिदैविकपारैरधिरेयतया सम्बन्धाऽनु त्चिन्तनोय इति दण. यतुम॒पक्रमते। तच्रेति ॥ साऽभिनेत्यादेस्थान्तरमाद् । खथ. चेति ॥ कीत्तियशसाः प्र्यच्तत्वपरोच्तत्वाभ्यां भेदः सन्वचेव्युभ- यतः सम्बध्यते | १८ ॥ खगडान्तस्स्य axyfaary । व्थादिय

५१

उ° भाति चतपति च भाति च तपति च कील्थी यशसा बलवचैसेन य र्वं Foy Ut agia व्रह्मण्रतु्थः पादः स जादिव्येन ज्यातिषाभाति च तपति चभाति च तपति च कील्यी यशसा ब्र्मवचसेनयषर्वं वेद्‌ ५१ भ्रातरमेव SHAT: पादः स दिभ्भिज्यीतिषा भाति च तपति a भाति च तपति च कौल्यी यशसा बह्मवसखैसेन य वं वेद्‌ nen yb usted बह्लेव्यादेशस्त- स्यापग्ाख्यानमस्देवेदमय आसीत्‌ ।

[ i ag 1 1 का 1 पि 0 1 काणक 848

भा तपति च कीत्य यशसा ब्र्मयुवचैमेन य एवं VATA वेद | तया प्राण एव ब्रह्मण्खतुयः पादः ॥ स वायना गन्धा- त्मना माति च तपति wi तया चचृरादित्येन सहपगरदणाय ste दिग्भिः meager विद्याफलं समानं aay ब्रह्मसम्प्तिरदृष्टं फलं य एवं वेद । दिरुक्रिदशनसमध्यथोा icy आदित्या न्रद्यणः पाद्‌ उक्र दति तस्मिन्‌ सकलन्रह्यदृष्ययसिदमारभग्यते। श्रादि-

परी 0 व म ए ष १ त य 00) 1 mm ae a ae > ee ति

we डति ॥ तस्येव्यादित्यो wea ॥ अनभिव्यक्तनामरूपत्वामि- प्रायणासच्छन्दा गणा व्याख्यातस्तचोवकारावदम्भेन शङ्कते | नन्विति ॥ कथमसतः सज्जायेतेति । ष्यसत्कारगात्वस्य we निसखाकर्व्यमाणत्वात्तच सत्कार्गं भवतु प्रकते तु सावधारणा दसच्छन्दाद्सदव कारयां विवच्तित{म्धदितानदितद्ामवद्धि

भा

व्छा

TIS

GAGA उपदेगस्तस्येपव्यास्यानं क्रियते स्तुत्य- ्यमसदव्यारुतनामरूपभिदं जगदशेषमये प्रागवस्ायाम्‌- त्पत्तेरासोन्र BATA! RIAA: सज्नायेतेत्यषत्कार्यतस्य प्रतिषेधात्‌ । न विदासखद्‌वेति विघानादिकल्पः स्यात्‌,

न क्रियाख्िव वस्तुनि विकल्पानुपपत्तेः कथं तर्दी- दमसदेवेति । नन्ववाचामाव्यारतनामरूपत्वादसदिवा- सदिति। नन्वेवशब्दाऽवधारणाथंः aaa a तु सत्वाभाव- मवधारयति। किं afe नामरूपव्यारतविषये सच्छब्द प्रयागा दृष्टः । तच्च नामरूपव्याकरणमादित्यायन्तं Watt जगतस्तदभावे Wat तम इदं न WHTAA | किञ्च नेत्यतस्तत्स्त॒तिपरे वाक्ये wens प्रागत्पत्तेजंगद- सदेवेत्यादित्यं साति ब्रद्यदुष्यददंलाय) श्रादित्यनिमित्ना fe लाके सदिति व्यवहारः । तथाऽसदवेद्‌ं राज्ञः

कल्प cae: ॥ कियायाः कत्त तन्लत्वात्तदिच्चछया aa विकस्पा- दस्तनस्त॒ सिद्धस्य तदिच्छाननुविधायित्वान्न विकल्पः सम्भवति न ङि स्थाणुरेव कस्यिदपेच्तया पुरुषा भवतीति परिदस्ति। न क्रियाखिवेति ॥ विकल्पासम्भवे aqaw गतिवक्तव्येति

-एच्छति । क्यमिति ॥ असच्च्छब्द्स्य वा गतिस्वधास्णस्य वा

ए च्यते ward ware | नन्चिति ॥ दितीयं शङ्कते | नन्वे वश््द डति॥ तस्य का गतिरिति छेषः | पुव्वकालोनसक्वाभिघाय- कासीच्छन्दस्थ वाक्वष्राषे खवणाच्नोपक्रमे च सत्वाभावावघास्णं faafad किन्त्वभिव्यकत््यभावावधार्णमादिव्यस्तुत्ययनिति समा- धत्ते । aaaafafa ॥ a पुनरियमादिग्यस्त॒तिरुपयुज्यते तचाद् | ब्रद्धरषटीति ॥ जगता नामरूपवब्याकरणमादित्यायत्त- fafa तदुपपादयति | आदित्येति ॥ तथापि कथयमादित्थस्ततिरि-

-% ©

+ 4

तत्सदासीत्तत्समभवतदाख्डं निरवर्तत तस्स वत्सरस्य माच्रामश्यत तचनिरभिद्यत ते arag-

; € ~ = 2t भाग्कुलं सव्वगुणसम्पन्ने पुषवग्मि राजन्यसतोति तदत्‌ ।

To

न च सत्वमसत्वश्चे जगतः प्रतिपिपादयिषितमादित्यो ब्रद्धीत्यादश्परत्वात्‌।

उपसंदरिब्यन्ते श्रादित्त्यं ब्रह्मेत्युपास्त दति ager सोततद्‌सच्छब्दवाच्यं waged: | स्तिमितमनिस्पन्दमस- दिव सत्काय्याभिमुखं ईषदुपजातप्रटत्ति wert ऽपि लब्परिस्पन्दं तत्छमभमवत्‌। अल्पतरनामरूपव्याक- arg tata वीजं | ततोऽपि क्रमेण स्थृलोभवन्तदा अद्धोऽण्डं समवन्तंत daw आण्डमिति Sq ered | तदण्डं संवत्सरस्य कालस्य प्रसिद्धस्य arat परिमाणम- जिनसररूपमेवाशयत fad बन्धव । तत्ततः संवत्सरपरि- माणात्कालादूद्धं निरभिद्यत निरभिन्नं वयस्ाभिवाण्डं।

Mts ceraa दष्रायति। तयेति॥ किञ्चोपक्रमेपसंदारैक- रूपेणादित्ये awefefafuucfae वाक्यं न aw कारणसक्व vee कल्पयितु शक्यमनन्यथासिदडकल्पकाभावादित्याद | न चेति ॥

तत्परत्वं कथमकंगतमित्याश्क्ोापसंद्ारस्योापक्रमानसारि- त्वादित्धादइ | उपसंहरिष्यति ॥ ag तस्यासच््‌न्द् वाच्यत्वं तदाद | स्तिमितसिति॥ सत्वं afe क्यमिति तदाद | काय्यति ॥ वी जस्याच्छनतावत्कास्णसय सिखटच्तावस्थां दृप्यति स्षदिति॥ लन्पपरिस्यन्दं प्राप्तप(रगामं सम्भतस्‌च्छााकारगा- भवदित्धथः॥ ष्प्म्डतेत्यत्नन्तरः स्धलभ्चतेात्यत्िमाद | तते

२२१.

Se कपाने रजत सुवर्णचाभवतां ५१९ तद्द्र जत सेयं पृथिवी यल्सुवणश सा areca ते पर्वता wera | मेवा नीहारो या धमन- यस्ता नया यडास्तेयमुदकधः स समुद्रः? २१ अथ यतद-नायत सेाऽ्ावादित्यस्तं जायमानं तषा उननवेऽनुद तिष्टन्त्सद्वाणि च भूतानि सर्वे

भाग्तस्य निरभिन्नस्याण्डस्य कपाले द्रं रजतञ्च॒ सुवसखद्चा- भवतां dard तत्तयोः BITS ATG Ha कपाल मासीत्सेयं श्यिवी । शयिव्यपलवितमधोऽष्डकपा्भित्य्यः | यत्छु- वशं कपालं सा चद्युलाकोापलकितमूद्धै कपालमित्यथैः ॥ way wie स्युलमण्डस्य विशकलीभावकाले ae पव्वेता बभुवुः। चदुल्वं Ua गम॑परि वेष्टन AE aa: समेघो नोद्दारोाऽवश्यायोा Wray: । या wis जातस्य SE धमनयः शिरास्ता नद्यो बन्डवः। यत्तस्य वस्ते भवं वास्तेयम॒दकं WA | अरय यत्तदजायत गभैरूपं तस्मिन्नण्डे साऽसावादितव्यस्तमादित्यं जायमानं घोषाः न्दा wag wera विस्तोणंरवा उदतिष्ठन्नुयितवन्तः

॥ क, 1

ष्या ऽपीति ॥ श्तद्धष्याकास्प्राक्नेरनन्तरः पष्चोकरणप्रक्रिययाऽन्योा-

न्धादवयवानधघ्वेश्रन स्थलभ्दतावस्यमासोदित्धथंः । waza ग्द तभ्याऽग्डनिरखंत्तिं प्रतिजानीते | द्धा स्ति ॥ खष्यदितभ्या WAY RATT |

ष्पवण्यायणश्ब्येन दशिममच्यते | उलसलव स्व्यत्यवकलीनणश्ब्द-

९२९

उ च कामास्तस्मात्तस्यादयं प्रति प्रत्यायनं प्रति चोषा उलूनवेजनुततिषटटनि सक्षणि च भूतानि सर्वे चेव AMT: 1 3 1

eyecare विद्वानादिव्यं बल्मेच्युपास्तेऽभ्या- सा ह ASA ASAT ITI Al च गच्छेयुरुप च भा ° ईर स्थेवेद प्रथमपुचजन्मनि सव्वाणि च स्थावरजङ्गमानि waa wa च तेषां शतानां कामाः काम्यन्त दरति विषयाः स्तोवस्तान्नादया यस्माद्‌ादित्यजन्मनिमित्तोभूत- कामेोत्प्तिस्तस्माद्‌द्यत्वेऽपि तस्यादित्यस्यादयं प्रति प्रत्यायनं म्रत्यस्तगमनं च प्रत्ययवा पनःपृनःप्रत्यागमनं प्रत्यायनं तत्मति तन्निभिन्तीरुत्येव्यथंः । सव्वाणि च waft मन्वे च कामा चोषा उलूलवश्चानुतिष्ठन्ति॥ प्रसिद्धं fe एतदुदयादौ सवितुः। सख यःकञ्िदतमेवं यथयोाक्तमदिमानं विद्धान्‌ सन्नादिलत्यं नद्यत्यपास्तेस agra प्रतिपद्यत इत्यथः । किच्च दृष्टं फलमभ्यासः faa तदिदोा यदिति क्रियाविशेषणमेनमेवविदं साधवः शेाभना घाषाः। साधुत्वं घेषादीनां seq पापानुबन्धाभावः ।

[गरी ॥ ॥ प कान भ, न

ate विशेषे प्रसिद्धाः स्त्री वस्त्रात्रादय उद्तिरूलिति पूर्न्वेणसम्बन्धः ॥ किमत्र पमाणमिन्याश्क्ाद | प्रसिद्धं wife ॥ cafefa ग्दतादुत्थानं | च्छट्र्फलमाददत्धाक्रा दर्फलमा चष्टे किच्चेति। afect दृख्फलमिति सम्बन्धः | feafatanfala wifse साधवे Bret आ्ागच्छेयरिति यत्तत्त्िप्रमप्रतिबन्धेनैवेत्यर्थः |

RRR

se निग्रेडेरनिम्रेडेरन्‌ ^ ४५१४१दति च्छलन्दोा- ्यापनिषदि तृतीयः प्रपाठकः ३१ 1 ॐ १ जानश्रु तिद Grego: श्रखादेये

yout WT गच्छयुरागदधेयखेाप च निसेडरन्निमेडरन्न केवल- मागमनमाचं घोषाणामुपखखं येयृश्चापसखुखञ्च कुय्रि- त्यर्थः दिरग्यासाऽध्यायसमाष्यथं श्रादरार्थस्॥९८ ॥ द्रति ओीमङ्गाविन्दभवत्पूज्यपादभिव्यस्य परमदंसपरि- त्राजका चार्यस्य खोमच्छद्धरभगवतः Bat कान्दाग्येा- पनिषददिवरणे Sala: प्रपाठकः VATA: ll 3 it ॥ ॐ ॥ वाय॒प्राणयोन्रद्यणः पाद द्च्ध्यासः परस्ता efda: | VATA तसाः साच्चाद्रद्मवेनापास्यलायेोत्तर- मारभ्यते सुखावबाधाथे wrenfaar विद्यादरानग्रदण- विधिप्रदभंनायीा च। अद्धानद्‌ानानुद्धतलादौनाच्च विद्या- भ्ातिसाधनलं प्रदभ्यैते चराख्यायिकया। जानञ्रतिजेन-

ad

aio afa waetzercce विषयः॥१९८॥ इति मत्परम सपरित्राजकाचाय्येखीखद्धानन्दपुज्यपादभशिप्यभगवद्‌ानन्दन्नान- Haat चान्टाग्यभाष्यटीकायां Tala: प्रपाठकः समाप्तः 13 I ॥ ॐ ॥ चादि व्यस्य ख चा वच्छ दर भद त्वा्तदुपासनानन्तर खचा- पासनमपन्यस्यते। ननज्वभ्यात्ममिद्‌वतच्च वायुधाणयाः पचाम ग्रतयोारुपास्नं पुव्बाध्यायेऽपि व्याख्यात | तथा च वाच विशेषा येन तदुपासनं पनरारभ्यते यत BY! वायुप्राणवा- रिति ॥ साच्तात्पादकल्पनं विनेति यावत॥ awed बद्ध कारू रत्यर्थः | fade) wart यच नस्यातां खुघुषाबापि afear; aa चिद्या न वक्तव्या wa वौोजमिवोषर «fa

९२०

Se बहुदायी बहुपाक्यजास स ह्‌ स्वत अावसथान्मा-

पयाद्युकरे सर्वत टव मेऽतस्यत्तीति ११ अथ ह्‌

भा ° ्रतस्यापत्यं । द रेतिद्याथः। पु चस्य पाः पोचायणः सएव NS

च्छ?

Aga अद्धापरःसरमेव ब्राह्मणादिभ्यो देयमस्ेति खद्धूष्देयः । बडदायी प्रभूतं दातुं शोलमस्तेति aware | FBI बङपक्तव्यमदन्यदनि TS यस्यासा THA: | भाजनािभ्यो TIT VES पच्यत Ta) एवं गण- सम्पन्नोऽञची जानश्चतिः पाचायणेा विशि देशे काले च afefaa ate द बभूव। सद wae VATE few ग्रामेषु नगरोषु चावसथान । एत्य वसन्ति येष्वित्यावसथास्तानाप- arga कारितवानित्यथः। waa wa मे ममान्नं तेष्वा- वसथेषु वसन्ता ऽत्स्यन्ति भो च्यन्ति दृत्येवमभिप्रायः | aaa

स्मतिमनसन्धाय पस्कलघनमादाय रक्तो crs विद्यां प्राद्‌ाल्ना- asfaa Wiest Bal पस्कलधनं «aq अडादिसम्पन्न- wat विद्यामाददा | auraista विद्याया दाता ग्रद्धौतावा स्यादिति तद्‌ानयदणयाविधिप्रदणनायं चाख्यास्िकेत्ययः | ननु षट्‌ शतानि गवाभिव्यादिद्शनाद्धनदानमेव feared auafay प्रतीयते न तु अडादीव्याष्दङ्काद । खदति ॥ चछादिपदेन तात्पस्येप्णिपातादये wea | च्षाख्यायिका तदु ध uncqatfe wamefa यावत्‌ ॥ जनश्चतस्य पचा यस्तस्य पाचः पाच्यणः सच्च प्रता जानख्तिर्वेत्याद् पचस्येति | WAI दयसछाल्पत्वश्द्ं वास्यति | awaraifa 4

बञपाकस्य फलत्वमादइ | भाजनेति ॥ SACS वत्तमान- त्वाभावादसत्वमाश्ङ्गोक्तमवमिति सखसमोपं wine wzar-

९२१.

° suet निश्ायामतिपेतुस्तङेव ९ evar evar- >युवाद्‌ दा दायि WATS Wala जानश्रुतेः पेाच्रा- यणस्य समं दिवा ज्योतिराततं तन्मा quis:

ee rill nner

सति राजनि तस्मिन्‌ utara दम्म्यतसलस्सेऽय द चसा निशायां राचावतिपेतुः | षयो देवता वाराज्ञा ऽननदानगृषेस्ताषिताः सन्ता दंषरूपा WaT राजा दर्भनगाचरेऽतिपेतुः पतितवन्तः । तत्तस्िन्काले तेषां पततां दमानामेकः Yea: पतन्नय्रतः पतन्तं तं दंस- मभ्यवादाग्य॒क्रवान्‌ ड दोयीति at मा दति ware wars ware इति श्रादरं citer यथा पण्य war qufafa agai ware दति मन्द्‌दूष्टितं खचयन्ाद।

यवा सम्यग््रह्मदर्भनाभिमानवच्वात्तस्यासकूद्‌ पाल- व्यस्तेन पोद्यमानोऽमरपिंतया तत्सु चयति ware इति । AAA: पाचायण्स्य समे तुल्यं दिवा दलाकोन ज्यति; प्रभाखरमन्नरदरानादिजनितप्रभावजमाततं व्याघ्रं

वि eee ae ता oe EOE त | 1 | 1

[व क 1 9 क" १ 92,

यिभ्योऽसावन्नं ददएतीत्याश्द्खधयाह। सदेति i वििशन्नदानपलं aufaquicud , तेति ॥ वाक्यां दग्रयति । चटषय इति ॥ सम्बेएधन(भ्यासस्य विषयमाद । wired cuafafa ॥ तदेव Zuma स्पटयति | ययेति ॥ भल्लाच्तष्न्दाथमाद | wafa | vast भजाच्तविषयः सन्‌ चिरुद्धतच्ततया aaefea- चूचकः ॥

म ल्ञाच्तष्ब्दस्य विषयान्तरमाद | चथवेति ॥ तस्य vent. faar हंसस्य wera नातिक्रमणीये विजानतेति सम्यग्दशं- नभिमानष्ण{लत्वात्तेनायमामो sar नानश्रुतिमति विचर्रि-

रे उ स्तत्वा मा प्रधाक्षीरिति २ tay TUT: aey- वाच कम्वर टनमेतत्सत्तए संद्ुगवानभिव रेकु areata ay कथ स yatta aha १३१

aregerangiigy: | feast वा समं च्योतिरित्येतन्मा nai: सञ्जनं सक्तिं तेन च्यातिषा सम्बन्धं मा कार्षौ- रित्यर्थः | तत्मसच्जनेन तज्नातिसवा लां मा प्रधाची- माद दवित्यथैः पुरुषव्यत्ययेन मा प्रधाक्षीरिति । तमेव- म॒क्तवन्तं पर दतरोऽयगामो प्रत्युवाच । अर निरुष्टोऽयं राजा AIAG H TUT सन्तं कन WITT सन्त- भिति कुत्खयत्येनमेवं सबङमानमेतदचनमात्य ॥ रकमिव सयुग्वानं सदयुग्धया गच्या वन्तत इति सयुग्वा ta: । तभिवात्येनं | च्रननुरूपमसिन्नयुक्रमोद्‌ शं वत्तु रक

aie मिषुरमघितया पीयमानः सनन त्वं घम्भं जानासि च्ानाभि- aad TEMA भल्लाच्तेन्यपालम्भख Sy सचयत ae | एष्गामी wea जिन्दापव्वकमयगानिनं sa सम्नाध्य किमक्तवानित्यपे्तायामाद | जानश्रतेर्ति ॥ मा ware स्ति wis कथं मा प्रघन्तीर्स्व्यच्यते aware | धरूषव्यत्यये- नेति॥ मध्यमपुरुषं प्रथमपुरुषं छत्वा याख्यान मित्य थः ) सन्तमेनं प्राणिमाचं राजानमधिछत्य सबडम!नमेतद्चनमा्व्येति कुल्य - यतति सम्बन्धः | तच वघन्म्य स्रन्तमाद | रक्रमि्वेति ॥ यगं वदतीति युग्या वलीवद्‌ा<खा वास्यामस्तीति TTA! तया सद्ध वर्तत हति युग्वारक्रःवकासा wala: त्वं रैक्ज्ानमाददात्ययक्तम tana यथा प्रशंसावचनं तथा कम्मिंणमेवं राजानमधिरुत्

५ +

>° यथाकृतायविलजितायाधरेयाः संयन्त्येवमेन श सर्वं

तदभिसमेति afeng प्रजाः साघु gata यस्तद्वेद

एव गीं

मा न्दृवेत्यभिप्रायः। इतरश्चाद।यानु कथं त्वयाच्यते सयुग्वा

QT

©

Ra दरत्युक्तवन्तं WATS ATE WY यथा TCH: | यया are Bava: Bat नाम ये Pawns प्रसिद्धखतरद्धः स यदा जयति ga प्रवृतानां ae विजिता तद यमित fagatat अधरेयाः॥

चेतादापरकल्िनामानः संयन्ति सदङ्गच्छन्यन्तभ- वन्ति | चतेरद्धे कता a fasiarertt विद्यमानलाद्‌न्त- Vantage ययाऽचं दृष्टान्त एवमेनं Cai रुतायस्थानोय

कथयमेवमाद्येव्यर्थः॥ उक्तं aad सङ्कलयति। च्घननरूपमिति॥ च्छस्मिन्वसाके राजनि धम्ममाचनिष्टं नद्मनुरूप वचन स्च पनर्विन्ञानवत्ति यथोक्तं वचो युक्तमेवेति Kat एणष्टगामो Gar यः सयग्वा रुक्रस्वलयाच्यत स क्य नु स्यादित्यन्वयः; ॥ स रेका येन प्रकारण स्यात्त WAT प्रटरिव ति प्रतिन्ञाय प्रकार- प्रदिदरण्यिषया दन्तम्‌) यथेति | द्यूतस्य समवः सङ्त-

द्‌नखानकाला येन द्यतविद्यायामेजति aati कच्िद्धा उद शन्द वाच्यस्तच चतुरद्ा भागच्छत्वार्ाथङ्ग 1खिङन्यसि- fafa wat: तस्मे सङतनामव्यवद्धतन यदा Ya प्ररत्ताना मस्व a aufu जयति तदा तसं AAAI विजितावाघस्या संयन्तौीति सम्बन्धः॥ acd व्याचष्टे | तद्चनमिति॥ waar. न्याक्साति | अधरया इति॥

तानेव fatuafe | Safa ॥ ऋतस्य यस्िन्माग VATE सचेता नामायोा भवति | Ta ATIF स द्वापरस्नामकः। वच arg: स कलिसञ्ज्ञ इति विभागः ॥ तादथनतस्ाङ्गानामन्त- भ्ावमक्तं व्यक्तौकरेति | चतुरङ्ग इति ॥ तदन्तभवन्ति ata

3 ©

ss + यत्स वेद्‌ स मये्तदुत इति uy tase

1 क 7 7 1 नि 1, tee कत शनिना क्‌

भाग्वेतादिख्ानीयं we तदयिसमेति अन्तमवति रके |

aT

किन्तद्यत्किञ्च लाके Wat: प्रजाः साधु शाभनं धर्मजातं auf aga Tae धमोऽन्तभंवति तस्य च फले सर्व्वप्राणिधर्माफलमन्तभवतीत्यथंः ॥

तथाऽन्योऽपि कथिद्यस्तदेदं वेद्‌ । किन्तद्यद्द्यंस रेका वेद्‌ \ तद्धेयमन्येोऽपि या वेद्‌ तमपि सर्व्वप्राणिधर्म्- जातं तत्फलच्च रक्रभिवाभिसमेतीत्यनुवन्तंते । स एवम्भूतो रैकोाऽपि मया वरिदानेतदुक्तः। एवमुक्ता CHa Ua रता- यस्धानीखा भवतीत्यभिप्रायः | तद्‌ दइ तरतदीदशं ददंस- वाक्यं आत्मनः कत्छारूपमन्यसख विदुषो Care: प्रभं सारूपमुपश्टुञ्चाव श्तवान्‌ म्म्येतलस्थेा राजा जान- अतिः पोचायणः | तच्च दंसवाक्यं सरस्व पानःपु- न्येन राचिशेषमतिवाद्यामास 1 aa: स वन्द्भराजा

॥ 1

न्छते तादयस्तेऽन्तभंवन्तीति यावत्‌ | मद्धासद्यायामवान्त- रसह्यान्तभावः प्रस्द्धि waa: | टखश्न्तमनद्य दएएान्तिक. are | यथेति | रक्रमभिव्याप्य सव्वं समतीव्स्याथं afy- पन्त्यन्तभं वन्तीति ॥ रक्ते सब्वस्यान्तभावं प्रञ्पून्वकं पकटयति। किन्तदिव्यादिना | तद्धम्मस्य away च धम्भजातस्याल्प- त्वात्तस्येतरस्मिन्नन्तभावः waradiaw , किच सन्वघां पाणिनां धम्मेपालमस्पी य स्वान्मद त्रे रेकस्य धम्मं प लेऽन्तभं वन्तीग्या द। तस्य चेति ॥ न के वस्तं रेकसेतन्मादान्म्यं किन्त्वन्यापि ज्ञानवत्तास्तोति जानश्ुतेरनुग्रदाथमादइ | तयेति ॥ प्रतिपन्रद्ंसवचनखेदित स्तरो राजा साचिशेषमतिवाद्य wad जदद्‌ात्मनः समीपस्थं

९२५

so नानश्रुतिः पात्रायण उपग॒श्रावस ह arses टव प्षतारमुवाचाद्ारे ह स युम्वानभिव रेकु areata at नु कथर सयुग्वा TH इति nua यथा कृताय विजितायाधरेयाः संयन्त्येवमेनरश- va तदभिसमेति aftasy प्रजाः साधु aaa

भाग्स्ठतियक्तामिवाग्भिः म्रतिबोष्यमान उवाच क्षत्तारं । स्जिददान एव शयनं निद्रां वा परित्यजन्नेव दे ay व्यार द सयुग्वानमिव Taare fa ata wa gare ना दमित्यभिग्रायः । श्रयवा art रोक्तमात्थ गला मम तदिद तदैव इवशब्दऽवधारणार्थऽनयकोा वा वाच्यः। सच चत्ता प्रत्युवाच रंकानयनकामा राज्ञा ऽभिप्रायगे Gr न कथं सयुग्वा रक दति राजे agi अनेतुं तचि्धं ज्ञातुमिच्छन्‌ या नु कथं wat रक्त Tear | सच भललात्तवचनमेवावेचत्‌।

~ >

तस्य acy waar नगर ग्रामं वा गलारऽन्तिय्य ta नाविदं न व्यन्नाशिषमिति प्रत्येयाय प्रत्यागतवान्‌ तं डावाच त्तन्तारमरे यच ब्राह्मणस्य ayfar एकान्तेऽरण्ये नदीपलिनादौ विविक्त रेगेऽन्वेषणानुमागेणं भवति aaa रेक्मदधं गच्छ तच मागंणं क्ुवित्ययः। इत्युक्तः ate fant च्त्तार्मङ्ारे देव्यादिवाव्यमुक्तवान्‌ ॥ तस्या{िप्राव-

माद ।सरख्वेि॥ कथयमिवश्ब्द fedtar घटते ware) wefan “nw “nw of, A ह । „सा eK ऋ ष्छवघा रणस्य नपय मस्तीति Waary | नयको वे(ति॥

९०

Seo यस्तद्वेद यत्स वेद समयेतदुक्त दति ॥६पसद्‌ gaisfeag नाविदमिति प्रव्येयाय avy हावा- च यारे बाद्यणस्यान्वेषणा तदेनमच्छति ९७१ सेाऽघस्ताच्छकटस्य पामानं कषमाणमुपापविवेश त हाभ्युवाद त्वं नु भगवः सयुग्वा TH इव्य- ey aus इति ह प्रतिजज्ञे स ह क्षताऽविद- भिति प्रत्येयाय! ४१५११ तद्‌ द जानश्रुतिः पात्रायणः षट्‌ शत्तानि गवां निष्कमश्वतरीरथं तदादाय प्रतिचक्रमे AL’ दा-

भा ° च्तन्ताऽज्विष्य तं विजने दगेऽघस्ताच्छकरस्य गच्याः पामानं कर्माणं कण्डुयमानं Ted नूनं सयुग्वा ta इति समोपे उपापविवेश विनयेनेापविष्टवान्‌ 1 तञ्च रां दाभ्युवादोक्तवान्‌। लमसि दे भगवा भगवन्‌ wat TH cada vatseafa fei अरा अरे दति erie एव प्रतिजच्ञेऽभ्युपगतवान्‌। स तं विन्नायाविद्‌ं बिन्ञातवान- स्मोति म्त्येयाय प्रत्यागत दृत्यर्थः॥ ९1 तत्तत्र WAY म्रत्यभिम्रायं बुद्धा घना्थिताच्च उ इ एव जानश्रुतिः पौचरायणः षर्‌ शतानि गवां निष्वं

च्या aT TTS | राधेति ॥ योनु कथमित्यादि पव्वेवद्या- we ॥ तस्येति कम्मंणि wet ॥ १॥

मया fe meen चिकीष्यंते तदथंच्च धनमश्येते न चायं

तादथ्यन किचिदुपकनतुभिग्याश्येनानादरः विन्नातवानस्ि

९९९

उ° भ्यवाद्‌ ५११५ tanh षट्‌ शतानि गवामयं निष्वेभ्यमश्वतरीरथा न्‌ म Cat भगवा देव- ary aif या देवतामुपास्स इति? २९तमुद्‌ परः प्रव्युवाचाद्‌ दारे त्वा TK तवेव सह्‌ THAT

मनर TERRE I CL LL LT TL TC A TLL separa,

भा०कण्डदारमश्चतरोरथयमश्यतरौोभ्यां यक्तं ATT घनं Wear प्रतिचक्रमे ta मरति . गतवान्‌ aq गववाऽभ्युवाद्‌ दाभ्युक्तवान्‌ । दे रक्त गवां षट्‌ शतानि varia तुभ्यं मया नीतानि । श्रयं निष्कोाऽतरीरथश्चायमेतद्धनमादत्छ । भगवेाऽनुशाधिचमेमां याच्च देवतां aware aeaar- पदन मामनृशाधोौव्यथंः। तमेवम॒क्तवन्तं राजानं Wal- ara att ta: 1 weara निपाता fafaaereaf या SHAE AAU: | एवशब्दस्य VU प्रयागात्‌ । दारता हारेण यक्ता TAT Wat सेयं हारेत्वा why: we तवेवाख्छ तवेव तिष्ठत्‌ न ममापय्स्रेन कम्मायमनेन प्रयाजनमि- afaarat देश्रएद्र दति ॥

Qe wana रेकं तस्य च गादंस्थाभिप्रायं wattage Te: | तत्तव चने wa सतीति सप्तम्यथेः। धनाथिंतां बद्धेति Yam सम्बन्धः | उ गन्द स्य पुन्ववदप्येवकारोऽथऽच्रापि fafa- मडाथत्वसम्भवे किमित्यानयक्यमि्ण्द्धय तवेवेत्येवकासादटेव विनियददस्सि्धिरिश्याद् | रखुवष्न्दस्येति ॥ गादस्ण्यायिनस्तव कम्मानुरूानायंमिदं घनं तितामिति चेत्रै्याद। a ममेति ॥

TER

उन स्त्विति ace पुनरेव नानश्रुतिः Gran

भा

च्छा

ननु राजाऽसा चत्तुम्बन्धात्य द च्षतारसुवाचेल्युक्तं । विद्याय्दणाय च ब्राह्मणएखमीपोापगमात्‌। WHR चान्‌- धिकारात्‌। कथमिदमननुरूपं रेकणाच्यते Fee fa तचाङ्राचाय्याः । दसवचनश्रवएणात्‌ प्ररगेनमाविवेश | तेनाज्ी श्रुचा wear रेकस्य fears वा द्रवतीति । षिरात्मनः परोचेञ्ञतां रशंयन्‌ sx दत्यादति। षद्‌ वद्धाघधनेनेवेनं विद्याग्रदणायेापजगामन च TATA | न तु aaa ee दति। अपरो पनराड्रल्पं धनमादत- मिति रूषेवेनमुक्तवाज्चूद्र इति।

a जाणा मा आ == तता he ममम pag be

LO EES

Fama aaa: सम्नोधनमनचितमिति चोदयति, afafa ॥ qarmxa शेत्वन्तस्माद् 1 faagroemafa y तस्य ख॒तिद्ासा विद्याधिकसे नास्तीत्ययं ग्ूदाधिकरुशे fast fiafearndare | डस्य चेति ॥ जानश्रुतेः सति wha ञगसम्नाघधनमयोाग्यसिव्यपसंदइरति | क्यमिति ॥ न जाति- sar जानश्रत्तिः किन्त च्तचियोऽस्मिन्‌ गणः रपट इत्येकोय- मतोापन्यासेन ufewcfa | तच्ेति ॥ तेन सखुगारविद्त्वेनासो जानञश्तिः खुचा तुना रक्रमाचवतीति श्यः Wat वा wa- वाक्यं र्क्रामाडवतोति ahaa तच ूचपदसित्ययः | तथापि किमिति गशखूगपदेन ciate: सम्बाघधयतीत्ण््द्ाद। चटसि- स्ति ॥ उक्तषपकारदयसंमाप्तातितिशब्यः ॥ प्रकारान्तरेण जान- खतः wae गाणं व्युत्पादयति | श्यूजवददेति॥ न च ुञखषया तन Wy डति Te: | Hepa च्तचसम्बन्धेन व्यावन्त्यति। न fafa ॥ च्तचि ये जानश्रतो waar जिमित्तान्तरमाद। wut पुनरिति।

९९५

se पदचरं गवा निष्कमश्वतरीरथं दुहितर नदा- दाय प्रतिचक्रमे ‰ ३ NAY हाभ्युवाद Tice सहं गवामयं निष्काञ्यमश्वतरीरथ दयं जा- याऽयं यामा यस्मिनुस्सेऽन्वेव मा भगवः शाधीति ily Ut तस्याद्‌ मुखमुपोहृ्नुवाचाजदारेमा ;

[3

भा० लिङ्ग ब्धादरणे उपादानं धनस्येति, तदु दषमत ज्ञात्वा पुनरेव जानुति; पाचायण्णा गवां सद्समधिकं जायाञ्चषंरभिमतां दुदितरमात्मनस्तदाद्‌ाय प्रतिचक्रमे क्रान्तवान्‌ | Cae गवां खदसखमयं निष्काऽयमश्चतरौरथ <a जायाथं मम दुदिता नोताऽयच्च ग्रामो यसात तिष्ठसि स च acy मया कलितः, तदे तत्सन्वेमाद्‌ायान्‌- प्राप्येव AT At देभगव TAM: | तस्या जायायेमानोताया राजा ददित. एव म॒खं दारं विद्याया दारे तीथमुपे- AEA Aaa: | AWA VATA मेधावी ओचियः प्रिये विद्यया विद्यां यः ure तानि तोयानि षण्लमेति विद्याया वचनं विज्ञायते। एवं जाननुपेाद्ुरनयुवा चा क्तवान्‌। AAT श्रादतवान्‌ | भगवान्‌ यदोमा गावा TAT

[गौरी 1 क ष GOT

ate तत्र गमकं crate) लिङ्गेति ॥ वद्टषेमंतमधिकनाधि- त्वमिति याबत्‌ । wifi went: सकाशादिति पेषः | विद्यादानेन तस्या CICA तद्ातुख वरच्ञानदानतीधंतां जन- avait सम्बन्धः | धनदातुविंद्यादानतीयेत्वे परमाम | ब्रद्याचांति ॥ तस्या <icat विद्यादाने तद्ातुस्तोथतां च

२४४

“

उ° शूद्र अनेनेव मुखेनालापयियथा इति ते हैते

रे कृपण नाम महावृषेषु यच्ास्मा SATS | तस्मै दवाच १५१२१

भा ०न्यद्धनं तत्साध्विति वाक्यशेषः । प्रटद्रोति पृव्वाक्तानुकूति-

Te

HIS AA कारणान्तरापेच्तया।

पूव्वेवद् नेनैव मृखेन विद्याग्रद्णएणतीयनालापयिस्यय

११ e or, b ७. पलापयसोति म माषयसोत्ययथः । a a गामा THN नाम विख्यातामराटषेषु दशेषु यच येषु यामेष वासेोपितवान्‌ रकस्तानसैा ग्रामानदादस्मै TATE राजा “~, a ~, ~, e >=

aa राज्ञे घनं दत्तवते द faarary विद्यां स ta: ॥ २1 वायुव्वोव PANT वायवाच्यो वावेत्यवधारणाथेः। संवर्गः संवजेनात्सङ्ग दणात्सङ्गः सनाद्वा संवगः | वच्छमाणा अग्नयाद्या देवता श्र्मभावमापादयतोत्यतः संवगः | संवजनास्योा गणा ध्येया वायुवत्‌। छतायान्तभावदृान्तात्‌ कथं संवर्गत्व

जानच्रुवाचेद्युक्तमन्‌वदति। र्वं जानच्रिति ॥ किम॒क्तमित्यपे- च्तायामा छ । श्छ taretcta ॥

तच वधम्म्यटृशटान्तमादद | पव्ववदिति | अल्पधनहइरगा- ननिच्चछायां कार्णापच्तायां wats सम्बाघधनवदित्ययः | THU सामादिक्ं welt विद्या जनश्नतये दत्तेत्यस्मान परति खति- चापयति | d wa डति | मदारेषेषु मद्धापुरणरेष्विति वावत्‌ ॥२॥ कथं विद्यामुक्तवारित्याश्द्खयाधिदेवतं तदुक्तिप्रकार दशयति। वायस्स्त्धादिना॥ पाण्‌ वाव संवग इति वच्छमारेनापनरसक्त- Waa BAS | qraaiey xfs) संवञजंमादित्यख व्याख्यास्क-

९४५.

ॐ वायुवाव संवग यदा वा अगिरुद्वायति वायु- मेवाप्येति यदा सू्यीऽस्तमेति वायुमेवाप्येति यदा चन्द्रोऽस्तमेति वायुमेवाप्येति ¶ ११

यदाप उच्छुष्यनि वायुमेवापि यनि वायुर्घेवै- तान्सवीन्संवृ यक्तं इत्ययिरेवतं २९ जथाध्यात्मं प्राणा वाव संवगः स यदास्वपिति प्राणमेव

जका भ शिः स = अनि == भ, भ कम [0 ज

भमान्वायारित्याद) vert यस्मिन्कासे वे च्रभिरुदायत्यदासनं

प्राप्नोतीत्युपशाम्यति तद्‌ासाव्निताययुमेवायेति । वायुः

खाभाव्यमपि गच्छति। तथा यदा सखय्थाऽस्तमेति वाय मेवा पति । यदा waiswafafa वायुमेवाप्येति i

नन्‌ कथं Gara: सखरूपावस्ितयोनायावपि

गमनं । नैष देषः । अस्तमनेऽद शंन प्राप्रेवोयनिमिन्तवात्‌।

वाय॒ना We नौयते BA: । चलनस्य वायुकार्यलात्‌ | अय

वा प्रलये खय्याचन्रममेाः खरूपम्रमे तेजारूपयावाया-

वेवापि गमनं स्यात्‌ 1 तथा यदा श्राप उच्छग्यन्तयच्छाष-

are दणादिति ageaud waved) वच्यमाणा डति ॥ किमिति संवगत्वं बवायोास्पदिश्यत तच ट्षटान्तश्चतिं पमारवयति। संता स्ति ॥ सङ्कहयादेद्यत्त पच्तमाकाङ्खपूव्वेकं व्युत्पादयति | कथमित्यादिना 1 सूय्थाचन्रमसाकायाकपि गमनमात्िपति॥ नज्विति॥ च्याप्र- सयान्तयोारस्थिकारपदे स्थित्यज्गीकारात्खरूपावस्यितत्वं ययुत्माद- यति। वायुना दीति ॥ खग्धेय्यदणं चन्रमसोाऽप्युपलच्तणं गाग- afte वायावप्ययः gating पत्तन्तरमा | अथय-

pe

° वागप्येति प्राणं ag: oy ATH प्राणं मनः प्राणा चेवैतान्प्षान्‌ daw इति 0 3 t atar eat St dant वायुरेवदेवेषु OMT: OTT AV yn

अथ ह्‌ trang कापेयमभिप्रतारिणं च काक्ष- सेनिं परिविष्यमाणा sear fara तस्मा

भाग्माप्नुवन्ति तदा वायुमेवापि यन्ति! वायुदिं यस्मादेव CATALYST AT SIR Aa ATA: सेवगेगण उपास cae: | टत्यधिद्ैवतं दैवता संवगेदशंनमक्तं। अयान्तर- मध्यात्ममात्मनि संवगेद्शनमिद्म॒च्यते। प्राण मुख्ये वाव- संवगः! स पुरूषो VAT यस्मिन्काले खपिति प्राणमेव वाग- प्येति वायुमिवाभ्भिः प्राणं WS: प्राणं ओतं प्राणं मनः, भरारा fe यक्ादेवेतान्नागादीन्सव्वन्संवङ्कः ofa i at वा एता Sr संवर संवजंनगणा वायुरेव देवेषु संवगः प्राणः wey वागादिषु मुख्यः) च्रचेतयाः स्तुत्यर्थमियमास्यायिका श्रारभ्यते | देत्ये- तिद्या्थः | शानकच्च श्टनकस्यापत्यं शानक कापेयं कपि-

ae aft 1 सङ्तिसमये fe संहरतोवेत्यथः। कथं प्राणस्य संव-

AAMT | स पुरुष इति ॥ तस्मात्छंवगं इव्यध्यात्म-

मिति शेषः | वायुप्राणावधिदेवताध्यात्ममेदेन संवग॑ग्‌.णावुक्ता- वप्संदरति। ताविति i

ay देत्याद्यनन्तरवाक्यं व्याचष्टे | च्थेतयोरिति ॥ नच्च

विच्छण्डा त्रद्यविदां मध्ये wea मन्यमान इति यावत्‌

ars, न+ ern,

बद्धा लिङ्गविष्रषेेति te: | लजिषासमएनाविन्युक्तमेव wats |

९४७

उदन ददतुः५५ १ म easy महालसमन- AGU देव CH: कः स जगार भुवनस्य गापा- स्तं कापेयं नाभिपसश्यति मर्त्य जभिप्रतारि-. न्वहुधा वसन्तं यस्मे वा षतदनुं तस्मा ठत-

भागगाचमभिप्रतारिणं च नामतः कच्तसेनस्यापत्यं Aras | माजनायापविष्टि परिविष्यमाके खपकारेत्रद्यचारःी ब्रह्म विच्छैण्डा fafad भिचितवान्‌ । ब्रह्मचारिणा ब्रह्मवि- न्मानितां बद्धा तं विजिन्नासमानोा तस्मा उ द भिचांन ददतुनं दत्तवन्त wi किमयं वच्छतीति। ष दावाच aaa मदात्मनखतुर दति दितीया बहवचनं | देव एकेऽग्यादीन्‌ वाय॒वागादीन्‌ प्राणः । कः स भरजापतिजंगार प्मसितवान्‌ । क; स जमारति wae मन्य न्ते । भवनस्य भवन्त्यस्मिन्भृतानीति भुवनं ्डरादिः सन्या लोकस्तस्य गपा गेापायिता रचिता गेपेत्यथेः।

मीर

are किमयमिति ॥ चतुर इति दितीयाबड्वचनद्‌शनान्मदात्मन शति ताटग्वेद्याद। दितीयेति ॥ यदा मदात्मन इत्यस्य पञ्च- ग्याद चतुर सत्यस्य च समीचीने परयोगदशंनात्‌॥ ET तथा माश्रदिति मत्वा | awa इति ॥ अता fe जगारेति सम्बन्धः| कः we: प्रजापतिकिषयो arena) सम्मति पत्तान्त- स्माद । कः सं xfay यस्नज्नगार स कः स्यादिति प्रश्नमेकं Axe tt

yee

seq दतभिति१¶५ ६ ५ तदु ह शानकः कापेयः प्रतिमन्वानः प्रत्येयायात्मा देवानां जनिता प्रजानां हिरण्यद्‌र्थष्ा बभसेाऽनसूरिर्महात-

-- --- ------~-~-- ~ ----------~-----------------_--- ~~न

भान्तं कंप्रजापतिं द कापेय नाभिपश्यन्ति न जानन्ति Healt

acuyararsfaafaat वा । ददेऽभिप्रतारिन्वन्नधा ¦ ~ ९ try = £ ४ TA ऽध्यात्माधिदवताधिभूतप्रकारवसन्तं | यस्म वा एतद्‌ दन्य- दन्यन्नमद्‌नायाद्धियते संखिं यते तस्मे प्रजापतये एतदन्नं “~, 9 ~,

न cufafaiag द ब्रह्मचारिणे वचनं शानकः कापेयः ग्रतिमन्वानेा मनसालेाचयन्‌ HVLC प्रत्येयाय आज- Via) गलाऽऽदद यं लमवेाचा न पश्यन्ति मत्या इति तं वयं पश्यामः कथमात्मा खव्वस्य स्थावरजङ्मस्य | किञ्च देवा- नामन्याद्नामात्मनि संत्य ग्रसित्वा पनजंनितेात्पाद- चिता वायुरूपेणाधिदेवतमन्यादीनां | अध्यात्मञच्च प्राण equ वागादीनां प्रजानाञ्च जनिता!

oe १

वषा IML पाणमात्मानं चकत्वेन पश्यन्‌ नद्धयचासी aa rai यत्र ददतुभवन्ता तत्तस्मं दवायव न ददतुर्त्यिच्लत्वमेव तयो- दश्यत्राछ | यस्मा रति ॥ दष्नमेव प्रश्नद्वारा faucafa | कथमित्यादिना ॥ अथिदेवतमग्न्यादोनां वायुरूपेण जनितेति सम्बन्धः | तस्याः प्राथमिकं कत्वा दण्यति । व्पात्मनोति॥ Bieta प्रलयकाले देवः खात्मनि वायरूपेण ufaar wae- त्पत्यवस्यायामुत्पादयितेति योजना ॥ ea वागादीनि Sanaa Vata प्ाणस्पे wee पनः प्रगोधावस्थायां तेषासुत्ादयिता देवः प्राणरूपेरोत्याद् | अध्यात्म्ेति ॥

२४९

° मस्य महिमानमाहुरनदयमाना यदननुमतीति वे वयं बल्मचारिनेदमुपास्महे carey भिक्चाभित्ति ॥ ७१

2 erie

भाग अथय वा श्रात्मा देवानामद्िवागादौनां। जनिता प्रजानां स्ावरजङ्गमादौनां। दिरण्यदरष्राऽम्टतदप्नऽमयदध् दति यावत्‌ | aaa भक्तएणशोलेऽनदूरिः । खरिर्भेधावी नखरिरखरस्तत्रतिषेघेऽनखरिः खरि रेवेत्यथी मदान्तम- तिप्रमाणमप्रमयमस्य प्रजापतेमडिमानं विग्रतिमाड्नब्रद्य- विद्‌: | यस्मात्छयमन्येरनदयमानोाऽभच्छमाणा यदनन- मभिवागादिदेवतारूपमत्ति भक्तयतोति । वे दरति निर- यकः । वयं दे ब्रह्मचारिन्‌ भ्रा दद्मेवं ययोाक्तलच्तणं ay वयं आ sara । वयमिति व्यवदितेन aaa: । wea न वयमिद्‌मृपासदे किन्तदिं परमेव ब्रह्मोपाखरदे दति व्यन्त ti

[1

चपा द्‌वानामग्न्यादीनां प्रजानां वागदीनाच्च जनितल्युक्ती ॥ aafa याख्यान्तस्माद। waafa | व्यभम्रदद्ः सन्यस - सर्पि a काचन ग्तानलिभवतीोव्धथः॥ प्रजापतेमद्दिमेति परमाय प्रकटयति | यस्मादिति ॥ तिश्ब्दात्परस्ताद्यच्छन्द स्य सम्बन्धः| तदश्च यस्मादिव्यक्तस्तस्मात्मजापतेमद्िमानमतिपरमाणमाज- fafa wan सम्बन्धः ॥ a aataatte माग पद्‌ च्छदपुन्वक- मादाय arae | वयभित्याददिना॥ क्रियापदेन वर्यसि्यस्य सखम्बन्धमक्तमपपदयत्ति | aafadifa ॥ aqaifefa< वय- मासमन्तादुपास्मङ | नद्धेव्धक्रा प्रकारन्तस्ख पद्च्छद्पुल्वनै व्थयाख्यान्तस्माद् | waa ॥

So

२५.

तस्माञउ ह ददुस्ते AT CA Vay Tay

दश सन्तस्तत्कृतं तस्मात्सवीसु दिष्वनुमेव copay

भा०

दत्तास्मै भिच्ाभित्यवेा चद्‌ watwar खद ददु- स्ते. दि भिचा । ते 9 ये ग्रस्यन्तेऽन्नयादयेा ag

तेषां सिता वायः पञ्चान्ये वागादिभ्यः । तथाऽन्ये

ST

तेभ्यः WAT वागादयः wy ते we zy भवन्ति स्छ्या दश सन्तस्तत्छतं भवति a wate UATE | "एवं चलारसद्यङ्ाय एवं चयोाऽपरे sera: | एवं द्वावन्यावेकाद्कायः | एवमेकोाऽन्य दति । एवं दश

प्नकस्याभिप्रतारिण्ख wafer <hr यति नद्यचारो चत्यादिस्मतिमनखटत्याह | दत्तेति | ाख्याधिका- दारा प्रछतायां संवगविद्यायामात्मा ट्‌ेवानसिव्यादि wast. तमुपदिश्य गणान्तस्मुपद्‌ष्टुमगन्तरवाक्यमवतास्यति | तेवा इति 1 तद्याच्द्धे। ये मरस्यन्तश्ति॥ त wa वागादिभ्यः सका- wey vata सम्बन्धः ॥ ष्वधिदट्‌ेवतमग्न्यादोन वायसहहितान्प- al तेनव पकारेणाध्यातममपि तेभ्यः सकाए़दन्ये प्राणसद्दिता वागादयः पश्च सन्तीग्यादह् | तथेति ॥ ्पवान्तरसह्याविनि- qa waq महारुह्याजिवेष्ण दष्मयति। ते aa इति| दण्सह्यासम्बन्धात्तेषां सह्ययेति छतायोपलच्ितं द्यत सतमि- Tad | तच दशस्या व्चस्य वक्तव्यत्वादिति zeae |

यङ्क्तमग्न्यादया वागादय CN सन्तस्तत्वुतं भवतीति तद्‌प- areata | चतुरङ्ग Kata | रख्कस्तावदये द्यते चतुर्द्धा दश्यते तदद्‌गन्याद्या वागादयश्च म्रस्यमानाश्छत्वारोा भवन्ति | wat awa चता नामका TEAST गद्यते तथागन्यादयो बागादय्कैकन्यु- मास्रयस्तया च तच दापस्नामायो WHET जायते तददागादि- व्वग्न्यादिषु च दादा वजंयित्वादादाभवतः। तयाच तच ata Waa sey योऽगन्यादीनां मसिता बायुर्वगा-

zy ©

५१

avy तेषा विराडन्नादी तयेद्‌ wa द सर्वः aot वि राडउनादत तयेद श सवं रणटण सतै

भा०सन्तस्तत्छतं भवति । यत एवं ware fea crauparan

WT

वागाद्याख्च CW सष्यासामान्याद्‌न्मेव । curacr fatese बिराडन्नभिति दि af अताऽनमेव cwegrpta 4. तत एव द शङूतेऽन्तभैवाच चत्‌रायलेनेत्यवेा चा पर

तेषा विराड्दगशस्छ्या सत्यन्नच्चानादिनो च छत- वेन । aa fe दशसद्यान्त श्यं ताऽतेाऽनमन्नादिनोच सा,

दीनां ufear प्राण्खेकस्तेभ्या यस्यमानेभ्योऽन्य cad मसिट- त्वेन च द्र सन्तस्ते vata Ad Wadley: | द्यतस्य aar- न्नात्तत्वप्रसिद्या दणसद्यावतां दवानां कतत्वसम्पादमेनात्तत्वं सम्पादित | Karat द्णशसह्यावच्चेनेव विसखाटत्वसम्प्राद्नेन तेषा- aaa areata | यत ति ॥ व्यग्न्ादिषु वागादिषु च मिलितेषु द शस्या वत्त्वेऽपि कथमनेन aed तथा च कथं सद्यासामान्धं तेषामचच्रसद्यासामान्यसम्पादर्न{मित्धाष्ण्ड्याद | दग्रच्तरति ॥ विराडदश्सह्यावती पसिड्धा a चान्नमिति सूयते तथा च यथयेक्तष्यग्न्यादिषु वागादिषु च समुदितेषु स्यासामन्याद्िरटत्वं सम्पादद्यान्नतसम्पादनं सुश्कमिग्याद। ष्यत इति ॥ तेषु छतत्वेनाच्नतं सम्पादितमुपसंदरति | तत vata ॥ द्युतस्यायचतुर्यविशित्वेन Bada adhd तच दशस्यायाः सत्वात्तत Ce सद्यु(सामान्यादगन्याद्‌ यश्व ad भवति ततश्च तेसामन्तत्वमक्तभित्यथः॥

सम््रति कतेष्वग्न्यादिषु विरखाटत्वमन्नत्वमत्तत्वमिति चयमुपसं- द रति। सेषेति ॥ विरजो विघेयत्वात्तस्याचख स््लीलिङ्गतया संषेति fagafasurad | a ca saat देवा विरडिव्वगन्तवया। सा च दशद्‌वतात्मिका दश्स्यावती waaatafa देवतानामनच्त्व- सिः | न्नादीत्यस्य विरजा सम्बन्धादत्नादिनोति याख्यातं। qaqa देवतात्मिका facie छतत्वेनाच्नादीनीति तद्ामकानाम-

९५९

Sona दष्टं waa भवति Wed वेद्‌ य

meer । [म णेः

र्वं वेद्‌ ?\४१३१सत्यकामेा ह्‌ जाबानेा जबालां

भाग्तया विद्धान्दवतात्मग्दतः सन्‌ विरारत्वेन दगश्मद्यान्नं

च्छा.

छतसद्ययान्नादी तयान्ानादिन्येद्‌ं सव्वं जगत्‌ दश- दिक्चंस्थं दुं Raa | एवंविदऽस्य wa agra द णद क्यम्बद्धं Taras भवति | किद्चामनादख भवतिय एवं यथेक्तदशं । दिरम्यास उपासनसमाष्यर्यः)) २॥

ae वागाद्यग्यादि चान्नान्नादलं संस्तुतं WITH Ray षाडशधा प्रविभज्य afer wee षटिविधातव्येत्यार्‌भ्यते। खरद्धातपसेन्रद्यापासनाङ्कत्प्रदशंनायाख्यायिका | सत्य

adie ज क मना

गनन्यादोनामप्यत्तत्व{स्धस्व्यियः। विरटत्वेनान्चत्व BAS ATT खेति सम्प्तिद्ियमग्न्यादा दशितमपसदरति | रते दोति॥ छतापलच्तिते दृते दशसद्धान्तभूंताप्रसिद्धा | सा wat दश्प्ता। तया च स्ह्यासमान्धार्‌ द्युतगतमन्तत्वमगन्यादिषु सम्पाद्यते | ate दष्कमन्रादीव्यच्यते विराडदवेदः cagA व्यक्त | सा चान्न विरुडन्नमिन्युक्तत्वात्‌ | aay facie aaa भवति प्रकतं दश्कमन्नमित्यथः | सगुणं datataaar तत्फलं वत्त विदत्खरूपं afyed | तयेति ॥ यथाग्न्यादीनां विरटत्वेनाच्रत्वं Wasa चान्नादक्वं तथा वायमग्न्धाद्यात्मकं पागद्च वागाद्यात्मकमकसत्यात्मत्वेन विदान्द्‌शद्‌वताः खयम्भत सन्‌ दण्सह्यया विस्ट्‌त्वेनाञ्नं छतश्च्दितयग तद्तदश्णस- यव च्छिन्नितया छतत्नेनान्नादी wadterw | फलोक्यपयेगि- त्वेनायान्तसमा | तयति | कछतोापलच्तितद्युतस्थसट्यावच्च्छि- च्तत्वेनावस्थितय।च्नत्वेनान्नादित्वेन व्यवस्थिता सव्वमिदः जगद्‌- ष्सुदिच्तु संख्ितं दृर्मपलन्धं भवति न ददिदोवतादश्कःंदित्वा

VR

so मातरमामन्वयाज्के aay भवति विव- aga किं गेतराऽन्वहमस्मीति १११५ सा दहेनमुवाव नाहमेतद्वेद तात यतात्रस्त्वमसि

ग जक क ene न so ।

भाग्कामा द नमता द शब्द Ufa द्याया जबालाया wae जवास जबालां खां मातरमामन्लयाच्चक्रे आमन्तित- वान्‌ agra खाध्याययदणाय दे भवति विवव्याम्याचा- age । किं गाचाऽदं किमस्य मस wr सारं किंगेचेा ऽदमस्मीति | एवं ष्टा जबाला सा देनं पुचमुवाच नाद- Sawa Ws ae दहे तात यद्धाचस्वमसि कस्मान वेत्सी- GAS! TH भर्दग्रदे परिचय्याजातमति्यभ्यागतादि

ap जगन्नाम fafacha तथाच दृष्ेदेवतादष्णकं दशमेन waa जगद्धवेद्दत्यथैः ॥ भमिकामेवं सत्वा विद्याफलं दशयति | ख्वं- faz इति ॥ वायुः पाणमन्तास्मात्मत्वेन पश्यतः कतसह्यावच्छि- न्नतया स्थिरस्य दशदेवताश्रतस्य सव्वं see vata | टष्द- वतातिस्क्तिस्य जगता$भावादिव्य्थः ॥ ३१ यो ययोाक्तदर्श्ये प्रागा श्त्वा स्व्व॑चाच्रादख भवतीति Warne प्ण सम्बन्धं दष्रयितुमत्तरस्य तात्पय्यमाद्धं। सव्वेमिति ॥ catia कारण- रूपेणेक्यमादायेत्यथः॥ तदि तस्मिन ब्रद्यदृष्टिरेव विधीयतां किभित्याख्यात्यिका प्रणीयते aare ; अदातपसारिति रद्ध चर्य्य॑वासस्योदेश्यं पालं दरयति | खाध्यायेति॥ ्ाचा््य दि मायवकमपनयते चिज्ञातकुलगाचमेवेति मन्वानः एच्छति। fanrarcefafa ॥ अतिश्यभ्यागताद्यधिरत्य परिचय्धाजात बद्ध चरन्ती ware यताऽदं सिता तेन परिचरन्ती सती परिचरयचित्ततया गाचादोज्नाएच्छ। तथाच तत्छ्मर्यं मना मम नसोदितति गोाच्रा्दिप्रख्ाभावे इदत्वन्तरमाद | यैवनेति ॥ wate तस्यामवस्थायां लव्जनया arate.

Aw

उ" बहूं चरन्ती परिचारिणी aay waaay साहमेतनु वेद्‌ यदेा्रस्त्वमसि जबाला तु नामा- हमस्मि सत्यकामे नाम त्वमसि स सत्यकाम ट्व जावाना sata इति २१

सद हारिद्रमतं गतममेव्योवाच बह्मच््यै

भा०चरन्त्यदं परिचारिणी परिचरन्तीति परिचरणशेलेवादं परिचरण{चन्ततया गाचादिसख्मरणे मम मनो नाभूत्‌ । यावने च तत्काले ल्ामलमे लबधवत्यसि । तदेव तें पितापरतः । अनायाऽददं BVA वेद्‌ यद्धाचस्वमसि। जबाला तु नामादमस्मि सत्यकामा नाम लमसिस a सत्यकाम Was जाबालाऽसमीत्याचाय्याय wars: | यद्याचर्खेण we इत्यभिप्रायः। सइ सत्यकामे हारिद्रूमतं दरिद्रूमतेाऽपत्यं दारि- ear rad गेोचत एत्य waaay ब्रह्मचय्धं भगवति

NS Bie प्राच्तीस्तथापि कालान्तरे किमिति पितरु नदट्वतोव्याश्खुाद। तद्वेति | तथापि किमिव्यन्यमभिच्ं नाप्रच्तोरिव्याश््द्ुएद। wa इति ॥ प्रथमं लज्जया पितरं प्रति न प्रश्नः पनखतस्या- परतत्वात्पश्वान्न दुःखबाड्धल्यादन्यं प्रति wa xfa खितेपषश्ना- भमावपलमाद् | साहसमिति ॥ किं afe wa ज्ञानमस्ति तद्‌ जबाला त्विति ॥ ud स्थिते किमाचाय्थं प्रति मया वक्तव्यमि- arg | स त्वममित्ति ॥ wee: कस्यचिद्भयादित्ि न्यायं खच्यति। यदोति॥ ` महदटवचनश्नवणानन्तर्‌ fa कछतवानजित्यपेच्तायामाद। स द्धेति। Saat ब्रद्यचयस्यवासः श्िष्यभावादटते न सिध्यति cas

५४५.

उ* भगवति वत्स्याम्युपेयां भगवन्तमिति १३१ ay होवाच किंगोत्रा नु सेम्यासीति स Stara ate- मेतद्वेद AT यदे्रेऽहमस्म्यपच्छं ATACY UT AT प्रत्यव्रवीद्वदूहं चरनी परिचारिणी Aras च्वा- मनने USHA वेद्‌ यद्धाचस्त्वमसि जबानातु नामाञ्टमस्मि सत्यकामे नाम त्वमसीति सेह सत्यकामा जाबानेाऽस्मिमभा दति ay vu तरश हावाच नैतद वबाल्लणा विवक्तमर्हति

भा °पूजावति लयि वत्छास्यत उपेयामुपगच्छयं शिग्यतया भगवन्तमिन्युक्तवन्तं तमुवाच गेतमः। fe WIT न्‌ जम्या- सीति विन्नातद्ुलगाचशिय्य उपनेतव्य दति ye: WATS सत्यकामः। स Slay नाऽदमेतद्रेद मायद़्ाचेा $दमस्ि । किन्लप््टं vearaf मातरः i at war var मां प्रत्यत्रवीत्‌ माता । aed चरन्तीत्यादि wad | तस्या अदं वत्तः स्मरामि aise सत्यकामा जाबालाऽसि मा दति) तंद्ावाच गातम नेतदचाऽब्राह्मणि विश्रेषेण वक्तमदंत्याजवा थमं यक्तं | जवे दि नाद्मणणः ॥

Qo मन्वानायोक्तं। Wa इति ॥ किमनया काकदन्तपसीच्तया भवता ayaa salar | विन्नातेति ॥ मातरः एषा विद्वा- यागम्यताभित्याश््घाद | तं देव्यादिना॥ ्रद्धाण्स वा wre विना कथमाजंवसंय॒क्तवचनमिव्याश्द्धारदं | चयजवो दीति |

ॐ 9

भार

To

१६

समिधं तेम्ाहराप त्वा नेये न सत्यादगा ट्ति तमुपनीय कृशानामबलानां चतुःशता गा निराक्व्योवाचेमाः सेम्यानुसंवजेति ता अभिप्रस्थापयनुवाच नासह्प्रेणावर्वेयेति स ह्‌ वर्षगणं प्रोवास ता यदा सहस्र सम्पेदुः Ty

AER eneiiliin 292 at भकः [0 कि ह "१

नेतरं खभावता यस्मान्न सत्याद्राद्मणजातिधमी- zat: नापेतवानसि । wat बाह्यं त्वामुपनय्येऽतः dare दामाय समिधं साम्यादरोत्युक्ता तमुपनीय छशानामबलनां युथान्निराकृत्यापलग्य चतुःशता त्तत्वारि शतानि गवामुवाचेमा गा दमाः सोभ्य अनुसंत्रज अन्‌- TRI THAT ACY प्रत्यजिप्र्यापयन्ुवाच नासद-

खेणापूशेनावन्तय न प्रत्यागच्छेय । स एव WAT WT ATG

दणाद्कबङ्कलं दन्दरद्ितं प्रवेश्य we वष॑गणं ZG प्रोवास म्रोषितवान्‌ । ताः सम्यग्गावो रक्तिता यद्‌ यिन्‌ काले wee सम्पेदुः सम्पन्ना बभुवुः ॥ ४॥

00 [901

च्चियादीनामपि केषाञ्िदाजंवमस्तीत्याण्द्खाद | नेतरति॥ चटजु वचनत्वेन ब्राद्यगत्वं प्रतिजानीते। यस्मादिति ॥ उपनी या- wig चेति एषः । तस्यानुग्रद्ा्थं शश्घामादिश्छवानित्याद। छं श्णनानिति ॥ सखाचाय्येनिसोागख शिष्येण सफलीकत्त॑य xa

श्यना | Kaa xh | सम्पन्ना नभवस्तदपि aera. वानिति सम्नन्धः॥ ४॥

५

उ अथ दैनमृषभाऽभ्युवाद्‌ सत्यकाम३ इतिभगव दरति ह प्रतिगुश्राव प्राप्राः सोम्य सहस्रश स्मः प्रापय न जाचाय्यकुनं¶ १ Vea ते पादं ब्रवाणीति sata मे भगवानिति तस्मै tara प्राची feat प्रतीची fear afaor fear नेादीची foaae वे Gry चतुष्कलः पादे

भा तमेतं अद्धातपेग्यां सिद्धं वायद्‌वता दिक्चम्बन्धिनीं तष्टा सत्युषभमनमरविश्यषभापन्नानग्रदायाय = waar ऽग्युवा दा ऽभ्यक्रवान्‌ | सत्यकामे इति सम्बोध्य तमसी सत्य- कामा भगव दति प्रतिश्पश्चाव प्रतिवचनं ददौ प्राप्ताः साम्य weed स्यम qe तव प्रतिन्नाऽतः प्रापय Arsa@rat- qage | किञ्चाद्ं ब्रह्मणः परस्यतेतुभ्यं पादं त्रवाणि कथयानि, Ta: म्रत्यवाच Hag कथयतु A ay भग- “SP

वान्‌ . SAH चषभस्तसतमै सत्यकामाय Lary | प्राची दिक ब्रह्मणः पादस्य चतुया भागः! तथा भतोची fewat तया दिए दिक्षलेदीचो दिद्लेध पै ° MURA: सत्यकाम प्रतिवक्तुमलं। ate aa eile मनुष्य- प्रतिवचनं zea wre| तमेतमितति॥ स्थकामं अद्धादिसम्पन्न- मेनमय तस्यामवस्थायां चटषमेऽनेग्रदायाभ्युवग्दति Gray: | चट- समस्य खरूपमाद | वायदेवतति | www तच wa गाच्वास्यत ATE तप्श्वस्ता Glee qa कथं qvamyry |) दिक्‌ सम्बन्धिनीति ॥ वाक्यान्तस्द्य मदीयं Baafaare | किषचति॥

च(यदेवता द्दिकसभ्बन्धिगव्यक्तत्ाद्दिनग्विस्मय दम्रनमवाचच- व्याप । पासीति ॥ we wie यिक्रस्खे पथा Wes LF

aS

So ब्रह्मणः प्रकाशवानाम URN Ay Canad विद्धा aad पादः sam: प्रकाश्वानित्युपास्ते प्रकाशवानस्मिंल्लेके भवति प्रकाशवतेा ह्‌ नाका- सूयति य cand वि द्वा्तुष्कनं पाद्‌ ब्रह्मणः प्रकाशवानिव्युपस्ते १३१५५१५

अग्निष्टे पाद वते्तिसदगश्वेा भूते गा अभि- प्रस्थापयाद्युकार ता यत्राभि सायं बभूवुस्तचा-

भाग्सोाम्य AYU: पादश्चतुष्कलश्यतस्रः कला अवयवा यस्य साऽयं VARMA पारो ब्रह्मणः प्रकाशवान्नाम । प्रकाश afaaa water wai तथयोात्तरऽपि पाद्‌ास्लय- खतुष्कला ब्रह्मणः 1a यः afyed waraad ब्रह्मण खत॒ष्कलं पादं विद्धान्‌ म्रकाशवानित्यनेन गणेन विशिष्ट म॒पास्ते तस्येदं फलं | प्रकाशवानद्ि लोके भवति wear भवतीत्ययेः । तथा दृष्टं फलं प्रकाशध्ता द लोकान्‌ देवादि खम्बन्धिनोऽग्टतः स जयति प्राप्नाति य एतमेवं विद्धान्‌ चतुष्कलं पादं ब्रह्मणः प्रकाशवानित्युपास्ते॥ ५॥ Wiss WS वक्तेत्युपररामषभः सत्यकामे दग्धो wa परेदयुर्नत्थिकं नित्यं aa wat गा अभिप्रस्थापया-

कनि mailto

ष्या» ब्रद्धंति fad दस्यति । तयेति | प्रथमपादोापासकस्य टख्म-

दचछ्ख पलमद् | स य स्त्थयादिना ॥ कस्येदं फलमव्यक्तं पूव्वाक्तमवापास्कमनुवदति। य wafafe nyu

wate mead कथं Reafafa awa सत्यकाम

vary | सोाप्मिरिति 1 अविदुसा विद्याभिमाननिमिच्कम्म-

२५८

>° गरनिमुपसमाघाय गा उपरुध्य समिधमाघाय Tz ava: प्राङ्ुपापविवेश्च ५२१५ तमभ्निरभ्युवाद्‌ qaqa 3 इति भगव दरतिद्‌ प्रतिग्रुञ्राव ॥२१५ ब्रह्मणः HIT ते पादः बवाणीति बरवीतु मे भग- वानिति तस्मे हावाच पृथिवी केलाञ्नरिक् कला याः कला समुद्रः HIT वे सोम्य चतुष्कनः पाद्‌ बल्मणाऽनन्तवानाम V3

एक वक गि = 1 ए ति 2 SS OT | at मनोनमः ~

भाग्न्कार आचाय्यंक्लं प्रति i ताः भनेशखरन्त्य wrara- कुलाभिमख्यः अख्िताः 1 यत्न यस्मिन्काले sist सायं निशायामनिबन्दवुरोकचाभिमुख्यः सम्भूताः । तन्ताभिमुप- समाघाय गा उपरुध्य समिधमाधाय wares: WIT उपविवेश |. खषभवचो व्यायंस्तमभ्िरभ्यवाद सत्यकामर्‌ दति ware तमसा सत्यकामा भगव इति द प्रतिप्रुञ्रावं ग्रतिवचर दद । ब्रह्मणः सोम्य ते पादं रवाणोति त्रवीत्‌ मे भगवानिति aw Stara प्रथिवी कलाऽन्तरिचं कला याः कला WAR: कलेत्यात्मगेचरमेव TIARA | एष वे साम्य चतुःकलः पादो ब्रह्मणेऽनन्तवान्नाम॥

पि ॥ 8 1 8 11777 1 । —

ner oe aie eee SR

व्या० त्यागे न यक्त रति मत्वाद्ं | सव्यकाम इति | सभिसायं बभूवु सायङ्ूालं प्राप्ता xfa यावत्‌ | तस्य ब्रद्दाचस्यमव्यारनत्तमिति auata | तचेति | उपोापतिवेश | aera गवा- aaa -सामीप्यनिकेणनमस्योच्यके ॥ wfet विद्या वक्तव्येति सूचयति | चषि ॥ च्ात्मगाचरमभरेश्वास्य विद्यमानभिन्य्ः। यदा ए्िव्यादिरूपेणाम्रेर वस्थानादभिविषयमिद्यः॥ ware. प्रादे गण्विशेयं fafenta | ca ar xfa |

५७

so सय wane विद्ाध्तुष्कनं पाद्‌ Fait ऽननलवानिव्युपास्तेऽनन्वानस्मिल्वावे भवस्यनन- वता द्‌ नाकाञुयति य canted विद्ाश्रतु- EH पाद्‌ बलमणेाभ्ननवानिव्युपास्ते1४१५६१ द सस्ते पाद वक्तेति स ह्‌ श्वा भूतेगाजभिप्र- स्थापयालयुकार ता यत्राभि सायं वभूवुस्तचाभ्नि- मुपसमाघाय गा उपरुध्य समिधमाधाय TAT: प्रादुपेापविवेश\११ त्थ eve उपनिपव्याभ्यु- वाद्‌ सत्यकाम ३ sfa wre इति दह्‌ प्रतिगरुश्राव 1२१ Fa: मम्यते पाद्‌ बवाणौति ब्रवीतु मे भगवानिति तस्मे दावाचाभ्निः कलना सूर्यं कलना चन्द्रः कला वि दयुत्कनेष वे सम्य चतुष्क

॥ , TH TN ए एष क 71 0

भा० सयः कञ्चिद्यथोक्तं पादमनन्तलेन See स aga ager भवत्यस्िंक्ञा केऽम्डतखथानन्तवयता द लाकान्‌ स जयति य -एतमेवमित्यादि पून्वैवत्‌ ॥ ६ ॥ Bishi रसस्ते पाद वक्रव्यक्तोपरराम दंस रादित्य 1 शेक्तयो- त्पतनसामान्याच 1 स YT भूत दरत्यादि wart चरिः

° दितीयषाष्पपासकस्य fefad फलं दश्रयति। सय डति। यथोक्तं चतुष्कलमिति यावत्‌ तयेवोाप्रास्य गगनसासेनेत्यचैः। तद्रूगणस्तन गणन गणवाननन्त्वानविच्छछिन्नसन्तान भवतीत्यय Ud ॥ च्छनन्तवता लाकानच्तयानिन्येतत्‌ ॥ अवशिदपादद्यं कथय तातसिति लजिन्ञासमानं sare) aisfafefa ॥ पत्ति-

९९६

So पादा THOT ज्यातिष्मानाम ५३॥ पय Tae विद्वाश्तुष्कलं पादं बल्मणे ज्यातिष्मानिव्यु- पास्ते ज्येतिष्मानस्मिल्लाके भवति ज्योतिष्मता द॒ नेाकाञ्जुयति य cane विद्वाश्ुरतुष्कलं पादं Sao ज्येातिष्मानिव्युपासे५४९\ ot

HRY पाद वक्तेति सद्‌ श्वा भूते गा अभिप्र स्थापयाद्ुकार AT यत्राभि सायं बभूवुस्तत्ाभ्नि- मु पसमाघधाय गा SURLY सभिधमाघाय WaT: प्राङ्पापविवेश १९११तं महुरूप निपव्याभ्युवाद्‌

भाग्कला Ba: कला चन्द्र; कला विद्यत्कला एष वे सोभ्येति

ज्यातिर्विंषयमेव च दशनं प्रावाचातोा दंसस्यादिव्यवं प्रती-

यते विदत्फ्लं ज्यातिश्रान्दीियुक्राऽसिंल्ञोकं भवति |

चन्द्रादित्यानां wifaaa एव म्ला ज्ाकाञ्ञयति WATAAAT ॥ ७ ॥

Sars महुष्टे पाद्‌ वक्तेत्युपरराम | मह्ुरुदकचरः

पक्तौ स चाप्य सम्बन्धाप्राणः। षद श्वा भूत इत्यादि Ys

ATT Orie wae ak,

ae विश्रोषविषयत्वं दंसशब्दस्य व्यावत्तयति | afar fa y कथं तज Yang uefafiermgre | णोक्छादिति॥ यादि- त्योाऽपि खंविषयमेव enaaqmafaare | व्यभिरिति॥ टतीये wrest गणविष्रोयमुपदिश्ति | रष वा इति॥ वते देतो- व्यातिविंषयमेव दशेनस्‌क्तवानत ख्व तस्यादित्यत्वे दसस गम- कान्तरमाद। व्योतिविंषयमेवेति | ७ ॥ य cata विदा

3, ©

भा

TaN

सत्यकाम३ इति भगव इतिह प्रतिग्रुश्राव nay set: सम्य ते पादं बवाणीति बरवीतु मे भग- वानिति तस्मे होवाच प्राणः कलना aa: कना रात्रं कलना मनः HIT वे सोभ्य चतुष्कनः पाद THN जायतनवानाम! ३१ स य cave” विद्ा- cage पाद्‌ ब्रह्मण जायनमवानित्युपास्त आयतनवानस्मिंल्लाके भवत्यायत्तनवते ह्‌ नाका- यति य ठटतमेवं विद्वाएश्रतुष्कं पाद्‌ बह्मण जायतनवानिच्युपास्ते १५४१५४८१

व 1

वत्‌ । खच महुः प्राणः सखविषयमेव च दशंनमुवाच प्राणः कसेत्याद्यायतनवानित्येव नाम | श्रायतनं नाम मनःसर्व्व- करणाप्तानां भागानां तद्यस्मिन्पादे विद्यत इत्यायत- नवान्नाम पादः तं पादं तथेवापास्ते यः? आआयतनवाना- अयवानसिज्ञाके भवति ) तयायतनवत एव सावका्ा- लञोकान्मृतो जयति य एतमेवमित्यादि पव्वैवत्‌ ॥ ८ ॥

| 1

गित्धाद्युत्तरमवरण्ि्टं पादान्तरं ate कथं च्ायता{ित्याण््द्ाद। हसऽपीति ॥ मद्रशन्द्स्य वाच्यमथयमन्वाचष्े | मदर्‌ स्ति॥ तस्य कथ Vana प्रत्यपद्‌द्व्यत्वमत ष्याद्ध। सचेति ॥ तं ane पनिपत्येत्यच aqme पुव्वाक्तमेव स्मारयति । ae: प्राण इति ॥ पाणः कलेत्यादि अखायतनवानिन्धेवसिति यथीाक्तगगं समययते। च्यायतनमित्धादिना॥ तद्यस्मिन्पादे awa साऽय- मायतनवान्नामपाद इति उर्ध्व्यामति याजना | fefad विद्या- फलमभिधत्ते | तं पादमिति | तयेवायतनत्वगगाक्रान्तत्वेनेषे aa: ॥ < ॥

९८६२

zo प्राप दाचाय्यकुलं तमाचार्यीऽभ्युवाद्‌ सत्य काम इतिभगव इति द्‌ प्रतिगृश्राव a 9 tt व्मविदिव वे सामभ्य wife sr नु त्वानुशशासे- त्यन्ये मनुष्येभ्य इति ह प्रतिजज्ञे भगवा्शस्त्वे- वमेकामे ब्रूयात्‌ ५२१

भा. स -एवं ब्रह्मवित्सन्‌ माप द्द प्राप्तवानाचायंक्रुलं | तमा- चाखाऽग्यवाद्‌ सत्यकामर्‌ दति i भगव दृति द प्रति- प्रएश्राव | ब्रह्मविदिव & साम्य भासि | प्रसमेद्धियः अदसित- वदन निधिन्तः ware sefagafa i wa खाचार्यौ ब्रह्मविदिव भासोति। ar a दति वितकंयन्नुवाच । कसत्वामन्‌शशासेति स चाद सत्यकामाऽन्ये Bs: । देवता मामनशिष्टवत्यः । कोऽन्य भवच््छिष्यं मां मनुयः सन्ननशासितुम॒त्सदत दत्यभिप्रायः। अतोऽन्ये arena दति मरतिजन्ने मतिज्नातवान्‌ । भगवांस््ेव मे कामे ममेच्छायां ब्रूयात्‌ किमन्येरुकेन नादं तद्गणएयामीत्यभिप्रायः ॥

a> wafafea भासीोद्यक्त atten ब्रद्यविदित्यपेच्तवायामाद् | प्रसत्तेन्निय सति ॥ सत्यकामस्यापि तन्नच्तणवक्वमतःछन्दाथेः | मान्त्वदाचाय्थ॑म वन्नाय afer त्वां कोन्यो मनुष्या मच्छापा- avila: शिव्यत्वेनादायानष्यसनं छतवान_ यदनष्मसनात्‌ ते safe जातेति arty vata) कस्वामिति ॥ मनुष्येभ्यः सकाश्रादन्ये wafesaa ति सामान्धप्रतिन्ञां विभजते, टोवता इति ॥ देवतानामेवेोपदष्ुत्वं चतिरेकद्वारा विशदयति) कोऽन्य इति॥ प्रतिज्ञां निगमयति | wa xfa y मया तदद[द्नीं न किञ्चिदस्ति तव कत्तव्यभित्याशद्कं वारयति | भगवानिति॥

3 ०

भाग

wale

xe

श्रत देव मे भगव दृगेभ्य .आचाय्येोदेव विद्या विदिता साचिष्ठं प्रापयतीति तस्मे दैतदेवोावा- चाच द्‌ न किचन वीयायेति वौयायेत्ति १३१५६४१ उपकासला ह वे कामलायनः सत्यकामे

किञ्च श्तं दि यस्मान्मम विद्यत Cathay anag- गेभ्यो भगवत्समेभ्य षिभ्यः । खा चाय्याद्धेव विद्या विदिता साधिष्ठं साधुतमल्वं प्रापदिति म्राप्नोातीव्यतौा भगवानेव न्ूयादित्यक्त अचा््ीऽजवीन्तस्मे तामेव दैवतेरुक्तां वि्यां। aq दन किञ्चन षोडश कला विद्यायाः किञ्चिद्‌ कद्‌ श- माचमपि न वीयाय न विगतमित्यथेः । दिरभ्यासा विद्यापरिसम्ययंः॥ < tt

uaa gaat म्रकारान्तरोण वच्छामीत्यारभते गतिच्च तदिदोऽभिविद्याञ्चाख्यायिका । पूव्वेवच््रद्भधातपखोार््रह्म-

तख भगवानेव व्रवीतु मे faarfeare | Grafs ॥ तरेव कारणं द्ष्यति। शतमिति ॥ afeal व्याचाय्योदेव विद्या खतये्ये वं लच्तणे खुतमेव विशदयति । व्छाचाय्यादिति ॥ विदिता प्राप्रेति यावत्‌| व्ाचाय्याधीना Wa फलतीत्यतः- प्रब्दायेः | विद्यान्तरमाचाच्यणेक्तासमिति शएङ्ामेवकारेण वार यति । दवतेसाचाय्यगव सत्यकामायोाक्तां विद्यामस्मान्प्रति- खतन्तापयति | wafa ॥ न विगतं किन्त पणव विद्या वायष्वा- दिभिस्चय्यण चोपदिखेति wa: | तचापि पादचतुद्धयानु- च्थानसम्चितमेकमेव विन्नं anay संद्धत्यवाविन्लानफलत्वेश परिणयमककपाद्‌ापासनस्य सतायत्वादेतुत्नादिव्याचाय्थापर्‌ेण- स्येव साथंवत्वमति zea ye ॥

सप्रभन्ञु्र्यपासनमना साध्नव्रसमेप(सगदाशुखितं कर्ण.

९९५

>° नावाने बल्मचय्येमुवास त्स्य द्‌ दादशवपोण्य-

म्नीन्‌ पटिचचार स दह स्मान्यानन्ेवासिनः समावक्ैयश्स्तश् द्‌ स्मेव न समावतेयति 1 7 तं जायावाच तप्रो बह्मचारी कुशननमग्नौन्परिच- चारीन्मा त्वाग्नयः परिप्रवेाचन्‌ प्रब्रू्स्मा इतति

ET नजा ००५०-० न नय

कि 0

भाग्विद्यास्ाघनलम्दभना्थीा | खउपकरासरला द वतै नामतः

ष्पा

कमलस्यापत्यं कामलायनः सत्यकामे जाबाले ब्रद्धाचर्यय- सुवास तस्य द एेतिद्याथैः | तस्या चाय्यस्य डाद्‌ वषा ्ठद्नीन्‌ परिचचाराप्रीनां परिचरणं कृतवान्‌ । ay ATTA ऽन्यान्‌ ब्रह्मचारिणः wears uefaar खमावन्तयंस्तमे- वोपक्ोसलमेकं न समावत्तंयति स्म द । तमाचाच्यजायोा- वाच ART ब्रह्मचारी Hud सम्यगद्मोन्‌ परिचचारीत्‌ परि- प्वरितवान्‌ । भगर्वाख्याभिषु भक्तं न ` सभावत्तंयति। अतेा- wg aT खमावन्तयतोति BAT aTARAT मा परिप्रवाचन्‌ aut तव agen । aa: wae विद्यामिष्टामुपक्ोसला

TE Tae SN A STEROL OY ~All [90 0 [गोरो री णी

नद्योापासनं वक्तं खरडान्तरमवतारयति | पनरिति॥ aA HAW न्द्ध विद्याणेषत्वादित्यथंः | पृन्ववदिति। यथा पुव्य्िन्‌ खण्डे खडधातपसानरद्यापासनाङ्त्वप्रदष्णनायाख्ययकत्यक्ततददित्यथः।॥ तप्त शति मवदपेच्तितां सखुखषां विदधान aware छशत- वानिव्य्थः। विवत््ितश्ुश्यूषाकरणमेव विश्दयति। कुएलमिति॥ किमिति भवत्या मां बदहीतीदमिदानीमच्यते। नदि मन्ताऽन्यच त्दनरागेा यक्तिमानिव्याण्द्धया भगवति aurfeaty i भमनग- वानिति ॥ wma पर्िचय्येमाणब्रद्यचाटिणिऽसमावनत्तनमतः- शन्द्ाथैः। गङापरिद्धासे दितीयेनातःणब्देन UTTR GS |

९९९

Se तस्मै दाप्रायेव VATA ५२१ स ह याधि- नाञ्नसितुं दपघ्रे तमाचा्यजायेावाच बल्मचा- रिनुश्ान faq नाश्राप्तीति स trata बहव इमेऽस्मिन्पुस्षे कामा नानात्यया यायिभिः प्रतिपूणीऽस्मि नाशियामीति १३१ अथय हाग्नयः समूदिरे AT बल्मचासो GUT नः पर्स्यचारीत्‌

# 9 1

भा० येति। तस्मा एवं जाययेोक्ताऽपि दाप्रोच्यैवानुक्लीव किंञ्ित्मवासाञ्चक्रो प्रवसितवान्‌ । स दापकासले व्याधिना मानसेन दुःखेनानशतिमनशनं कन्तुः दप्रे्टतवान्‌ मनः।तं दष्णीमन्ागारोऽवख्ितमाचायखंजायेावाच रे ब्रह्मचारिन्‌ अशान wer | किंनु कस्मान्न कारणान्नाञ्नासोति, a होवाच बवे SAH ऽस्मिन्‌ पुरुषे ऽछतायं HAA कामा द्र च्छा; aa भ्रति। नानात्ययाऽतिगमनं येषां व्याधीनां कन्तव्यचिन्तानां ते नानात्यया व्याघयः कर्तव्यतया अरमाप्षिनिभित्तानि चित्तदुःखानीत्य्थस्तेः म्रतिपृराऽसि। wat नाशिय्ामीोत्युक्ता द्वष्ोभूते ब्रह्मचारिण्य wea:

ate व्पाचाय्येगुश्रुवापरं श्यं दोवतेवानुग्ह्णातीति ्प्यचितु- मारभते | तंस्माञ्ति ॥ व्याचाय्याभिप्ायमजानतः शिष्यस्य quanti दशयति | सदेति॥ व्यतिगमनं वस्तसखरूपमतीत्य विषयेषु प्रवे डति यावत्‌ । नानाद्यया द्रति कामानां विशेषणं ॥ कथं तेन व्याधय विरष्यन्ते तच्राद । कत्तव्यतयेति | कामा TA MYT LAG: | खाचाय्थेप्रवासात्तच्जनायाया नद्धा

=

se cme प्रबवामेत्ि तस्मै Sta: ty a प्राणा

at

ऋ

ब्रह्म वं बलम खं बदति स दावाव विजानाम्यहं yon ब्य कचु a aS न विजानामीति TATA वजिताः कार्ण्धाविष्टा; सन्तस््रयाऽपि समूदिरे सम्बूयोक्रवन्तः । दन्तेदानीमस्मे बह्मचारिणे segura दुःखिताय तपख्िने अद्‌धानाच खव्वेऽनुणास््रोऽनुप्रत्रवाम रद्मविद्यामि््येवं सम्प्रधाय्ये aa देोचर्क्तवन्तः॥ प्राणे aga we G@wafa स दावाच ब्रह्मचारी विजा- awe यद्धवद्धिरुक्तं भ्रसिद्धपद्‌ायकल्वात्‌ प्राणे ब्रद्धोति। स यस्मिन्‌ सति जीवनं यद्पगमे च न भवतोति तस्मिन्‌ वायुबिशरेषे लाकं रूढेाऽता युक्तं WY तस्य । तेन प्रसिद्धपदार्थकल्वादिजानाम्यदं यत््राणोा ayfai कच्च

म ` भा भकना

SRAM ETA WALA TAT ITS AACA AGUS: |

इन्तेति was ब्रद्यचार््णिमिपच्य दश्णन्तरः गत. wetfa यानत ॥ we पनस्त्याचाय्या ्रद्तिद्यामस्मं विकवच्ति- ताश्च वच्यति fe लस्येव्याणशद्धयाद्ट। दुःखितायेति ॥ ब्रद्येविद्या- साधनसम्प्रत्तिमस्य «nafs, aufaa स्लि॥ प्रणा wate मवद्धिरुक्तं तदददं विजानामौति सम्बन्धः |) तच देतुमाद्ध। प्रसिति ॥ पाणपदय प्रसिद्धाधंमेव समथयते। यसिन्निति॥ ख्वम्भतः प्राणण्रब्दट रति wa: | yaw प्रसिद्धावपि Rat aad तस्मिन्प्रसिडमित्याश्द्खयादइ | wa इति ॥ काय्य- करगसद्ुमते नष्ेऽग्रदहणदित्यतःश्न्दायः। खकायच्वानसम्‌च्च- याथखकारः । विजानाग्यद्[मिय॒क्तमपसंदर्ति | तेनेति |

eT?

च्धा०

ee. Ne

हचयद्ावकतद्‌वयखंयद्‌यखंतदव afafa

मी णी amen mememtemeninaamennnemntael

gag a विजानासीति। ननं कं खंशब्द्यारपि सुखा- काशरविषयत्वेन ग्रसिद्धूपद्ा्ंकलमेव कस्मात्‌ नह्मचारि- णोाऽच्तानं | ननं सुखस्य कंजब्द्वाच्यख ्खप्रध्वंसित्वात्‌ खं शब्द वा च्यस्याकाणशस्या चेतनन्य क्यं ब्रह्मलसिति मन्यते |

कथयच्च भगवतां armas खादिति 1 अत्ता न विजानामीत्यादइ | तमेवमनवन्तं नह्यचारिणं ते wry ऊचः।यद्ाव यदव वयं कमवेाचाम तदेव खमाकाशं capa खेन fataard कं विषयद्दियसंयागजात्‌ खुखान्निवर्न्तितं स्याद्रौलेनेव विशेय्यमाणएमत्पल्तं रक्रादिभ्यः | यदव खमा- काशमवेाचाम तदेव च कं सुखमिति जानि । एवच्च सुखेन विशेव्यमाणं खं भातिकाद्‌चेतनाव्वालिर्वन्तिनं स्या-

सखेनान्ञातं waa दशयति } wala ॥ तस्यान्नानमाच्त- पति | नन्विति ॥ samy वायुविषयत्येन पसि डार्यत्वव{दि- व्यपस्यः। ब्रद्मचा{स्णऽभिप्रायं cwqacare | ननमिति। ननु विरद्धथवाद््नोनां wad भवत्यपमाण{मिव्यःश्द्याद। auyfa | विरद्धात्वप्रतीेराप्वाक्यस्य चाप्ामाण्यायागाद्क्तः ब्र्यचास्णि ज्ञानमिति जिग्मयति। wa xfa i we विङ्गघ- we कस्य च विएष्यत्वमिव्यङ्ेदारे फलं कथयति दत्येव{भिति॥ करय विश्षयात्वं खस्य विष्रव्यत्वमिन्येवमपि विप्रवणविष्- ्यत्मवगन्तयभमिन्धाद | यदेवेति॥ adionfananfanerira MAAS | रखवद्धंति ॥ यद्वावेत्यादिवाक्वा्थमनत्तमेव प्रतिपत्ति. amar सङ्किपति | सुखमिति ॥ catacfasuufan- प्यत्वमाच्तपति | न्विति ॥ ष्यन्यतसर्देवेव्यचव यद्व wfaaa-

९९९

भा गनोक्लात्वलवदेव | Venere नेतरलसतीकिकगाकागद्

ष्या

gum नेतरत्‌ भैतिकमित्यथैः । नन्वाकाशद्चुत्छुखेन वि्चेषयितुसिष्टमस्वन्यतरदेव विगेषणं । यद्वाव a aza खमतिरिक्तमितरत्‌ | यदेव खं तदेव कर्मिति पृत्वैविेषणं at | ननु खुखाकाण्वोरूभयोरपि लाकिकसुखाकाणाभ्यां व्याछत्तिरिष्टेत्यवेाचाम्‌। खखेनाकाशे विशेषिते व्याृन्तिर- भयोारथप्रापैवेति चेत्‌ सत्यमेव 1 किन्त सुखेन विशेषितस्चै- वाकाशस्य wad fated न लाकाण्गणस्य विशेषणस्य सुखस्य wud विदितं सात्‌ । विग्रेषरापाद्‌ानस्य विशे-

दुच्यते यद्वाव कंतदेव खमित्यच यद्राव a xdtacferan- मतिरिक्तमधिकमकिचित्कर्मिति योजना । यदि तु यदैव खं तदेव कमिति खेन करं विशेष्यते तदा यदव खमि्येतदरेव विप्टेषणमस्त ॥ यद्दाव कमिति पव्व{विशेषणम{किड्ित्वरनि- त्याह | यद्वेति ॥ arveansfatcafamacancare: | fax घययोरयवन्त्वं पव्व(क्रसिडान्ती स्मास्यति । afafa yy wat च सुखस्य लाकिकसुखाद्यादरत्ययं यदेव खमिति {ब्शषणमा- काशस्य च लं{ककाकाष्ाद्याख्यथः। यद्दाव कमिति विशे घषयमयवदिति wa: च्यन्यतसर्िविष्रूघणवण्ादपि ययोाक्तव्यार- fafastfatearc fattuucafafa wea | सखेनि ॥ यदा सुखेनाकाण्ं fated qer Vareratarearara व्यावत्तितं मवति | सखस्य afenumararnicguata लाकिकसुखाद्यव च्छिद्यते | लं।किकसुखस्याकाश्विश्रषणत्वान पपत्तेः | ष्तः सुखेना- काप्रसयाक्ाणशन सुखस्य चाविप्षितत्वसामण्यात्तव्वास्यव पुखाका- धर राकिकसुखएकाश्"भ्यां व्यारटत्तिररिव्यन्यतस्टेव विण़ेणमयंव- दित्यर्थः॥ किमन्यतस्ययेव विष्टेवणस्य व्यावत्तकत्वभित्यापाद्यते fa ar तस्येवायेवत्तमिति तचाद्यमङ्नुकरोति | सत्यमेवेति ॥ fea caafa | नरत्विव्या{दना ॥ ि्ष्िस्यिव्येग्रतवे दिश्षण-

ष्ट ©

उ° प्राणदयु हास्मे तदाकाण्यूचुः ^ ५११० ¶

भा?

च्चा

[0

नजः oy ee गतो

व्यनियन्ततेनैवेपच्तचात्‌ | चतः खेन सुखमपि विभेच्यते प्ेयवाय । कुतयैतन्निखी यते i कंशब्दरापि aye सम्बन्धात्‌ कं ब्रह्मेति । यदि दिखखगुणविगिष्टस्य खस्य ध्येयत्वं faafad स्यात्‌ कं खं ब्रद्धीति BATTS: प्रथमं | न चैवमृक्तवन्तः । किं ति कं ब्रह्म खं ब्रह्मेति 1 अता ब्रह्मचारिण मादापनयनाय कंखंणशब्दयेरितरविभेण- faiwafazat यक्त एव यद्वाव कमित्यादिः! तद्‌ acfafaem वाक्याथंमस्दाधाय Batre । मणएच् दादौ RUT | तस्याकाशस्तद्‌ाकाशः । WWE सम्बन्व्या्र यत्वेन दाद आकाश TAU: | सखुखगणएवत्व-

चाय-पानम्‌ ण जज

e (इ~ e (> १ ~~, -_, स्यापि aad feradifa dad दण्डी परषानन्वाद्देति वद्दिश्षण-

स्यान्ययासिडत्वादित्याद | विशेषणति ॥ दयारपि विेषणयो- cyan निगमयति। aa xfay विधान्तरेण प्येयत्वासम्भवा- दित्यतःश्रब्दाथः | खमिव सखेनेत्यपेरथः॥ इतस सुखाकाष्- सेसितिरेतस्विष्ेघणविप्रेष्यत्वमेधितव्यनमित्याद्ध । कुतश्चेति ॥ कुतःश्ब्दोपात्तमितः शब्दार्थं स्फुटयति | कं शब्दस्येति ॥ खं ngt खंष्ब्द स्थ ब्रद्यश्न्दसम्बन्धवदित्यपेस्येः॥ गुणगुणिनेएख- aac ध्येयत्वसिद्यथमितरसे्तरचिष्ेषणयिष्ेव्यत्वं awe च प्रतयेकब्रद्यशन्द सम्बन्धादरपि सखोकन्त व्य[मित्य॒क्तं व्यतिरोकद्ारा साधयति । यदि होति ॥ उक्तरीत्या दयोर्पि च्येयत्वमतः- Wer | ब्रद्यचास्णि मोदा नामान्या<न्यविष्रघगप्विषेष्यत्वा- मदणादाकाश्रस्येव गणिनो ध्येयत्वं न तु सुखस्य waa faaa: | saga aia नामीनां न ब्रद्यचास्स्गिः। तथाच कथमु पाख्यायिकानिदं निवंदइतोत्याश्द्धयाद् | azafeta ॥

ts

zo जथ दैनं गार्हपव्योऽनुशश्नास पृथियगिरनुभा- दिव्य दतिय रष जादिव्ये पुरषे दश्यते सेञ्ह्‌- मस्मिस टखवहमस्मौोति१\११

भा ० निदेशात्‌ । तद्वाकाभं खुखगुणएविणि्ं ब्रह्म तत्‌म्पञ्च प्राणं ब्रह्मसम्पकौदेव ब्रह्य दत्युभयं मण्चाकाश्ञ्च wifsa ब्रह्मणी ऊच्रद्मय दति ॥ ९० ॥ सम्भूयाद्यया नद्यचारिणे ब्रह्माक्तवन्तः। अयानन्तर प्रत्येकं wafarat विद्यां वक्तमारभिरे । तचादावनं WE चारिणं गारपत्येाऽभिरन्‌ | प्रथिव्यभ्भिरनमादित्य दति मरैताखतसखस्तनवः । तच य ्रादित्ये एष पुरूषो sma सेाऽदमसि गाद॑पत्याऽधिर्य्य गाद्॑पव्येाऽचिः स एवादमादित्ये परूषेऽसमीति | पनः परष्टत्य ष Ware मस्ममोति वचनं एथिव्यन्नयोरिव भज्यत लक्षणया: सम्बन्धा

arte Barmy प्राणसम्बन्धित्वं कया विधयेव्यपेच्तायामाद | चाखव- त्वेनेति ॥ काय्यव्रद्योपासनसमुचितं कारणन्रद्येपासनमुपसंदरतु- सिति शब्दः re | परधथानविद्यासुपदिश्याङ्विद्याविधानायोपक्रमते। सम्भूयेति ॥ व्यनन्तरः प्रधान{विद्यापद्‌ णादिरिति wa: | अभिविद्यां वक्तमार- व्पानामखानां मध्यं घयममिति श्तावधणश्रब्दायः॥ एधिव्यादि चतुदटयमन्‌व्यागन्यादित्ययोारवान्तस्मेदं दष्प्यति। तत्रेति | रव- मगन्यादित्ययो स्तादाव्यमितीपत्तिशणव्व्ययः य wa चाद्ये पर्या इश्यतं साञऽचहमस्मीत्यतावतव तयास्तादाव्यसिद्धेः स warwa- मति पनर क्तिरनिकेत्याष्द्भयाद्ध | wafcta ॥ भाज्यत्वनच्त्यां QUA वयोास्तयोागाद्पव्येन यथा सम्नन्धस्तधा गादपत्यादित्य-

7

ऊ पय eae विद्वानुपास्तेऽपहते पापकृत्यां नावौ भवति सर्दमायुरेति ज्योग्जीवति नास्या- वरपुर्षाःक्षीयनल उपवयंतंगुच्ामेाऽस्मि es AAT केमुष्मिशश्र य तमेवं विद्वानु पास्ते५२११११

भान गादंपत्यादित्ययाः। शअत्तुलपक्नुलप्रकाणनधम्भा चवि- शिष्टा cara एकत्वमेवानयोारत्यन्तं। ए्रथिव्यन्नरयोास्तु भाज्य तेनाभ्यां सम्बन्धः! सयः कथिदेवं qari गार्दपत्य- मचिमन्नान्नादच्चेन चतुधा प्रविभक्तमपास्ते सेाऽपदते विनाशयति पापरत्यां पापं कषां लाक साकवांख मदीयेन लेकेना्ेयेन ar भवति यथा वयमिद च लाक सव्वं वषेशतमायरेति प्रा्नोति। ज्ये गज्ज्वलं जीवति नाप्रख्यात THA! न चास्यावराख ते परूषाथ्ासय विद्‌ पः सन्ततिजा इत्ययंः।न क्षीयन्ते सन्तव्युच्छेदो न भवतीत्यर्थः, किञ्च तं वयम॒पभञ्नामः पालयामोाऽस्खिंख्च खाक जोवन्त- मसुषिंश् सेकं ! य एतमेवं विद्धानपासे यथोक्तं ae तत्फलमित्ययंः ॥ ९९ ॥

भ I अ et न । tii mecensnes seal

Sle यानं सम्बन्धः किन्त ताद्‌ात्यलच्तण ख्वेत्यच Sqare | wuafa | एथिव्यादावपि ariad fai a स्यादित्याश्द्ाद | ufsatfa 1 च्साभ्यामग्न्यादित्याभ्यामिति यावत्‌ । स रखुवाद्मसमीति wet- खनत्यापुनवचनं वयाक्ताथवि्रेषपसिद्ययंभिति भावः ॥ उक्ताया विद्याया गाद्पत्यविषयाया fefad पालं दष्रयति | स a

षाख्िदिव्यादिना | कस्यंतत्फलमित्यपेच्तायासक्तमेव afta | य रखुतमेवमिति।॥९१॥

+:

ॐ जथ ठैनमन्वादारय्यपचनेाञनुशश्ासापा दिभा नक्षत्राणि चन्द्रमा इतिय रष चन्द्रमसि पुरुषा दश्यते सेाऽ्टमस्मि स ठखवाहमस्मीति v9 vagy sana विद्वानुपास्तेऽपहते पापकृत्यां नकी भवति सर्वमायुरेति ज्येग्जीवति नास्यावरपु- रषाः क्षीयत उप वयंतं भुजरुमेाऽसिमि शश्च नाकः मुष्मिश््ष a cand विद्ानुपास्ते१२१५१२१

भा० श्रय देनमन्वाद्ाय्यपचनेाऽनश्शास दक्तिणणधिरापो fear नच्चाणि चन्रमा इत्येता में मम चतखस्तनव- खता आअदमन्वादायपचन war प्रविभनज्यावस्ितः। तच य एष weafa पुरूषो quad साऽदमस्मीति पूर्व वत्‌ | च्रन्नसम्बन्धाज्ज्योतिष्टसामान्याद्दान्वाद्ायधंपचनचन्द्र- मसारेकत्वच्च द्िणादिक्मम्बन्धाच । अपां नक्तचाणणद्च

¶ 1 ऋ, 1.7 ए. ए. 0 7 ति

च्या गाददप्येपदेगशनन्तय्यमयश्न्दायः | बादिचतुदध्यमनृद्य दल्तिणामा चच्ेष्व fared दणशयत्ति। तचेति॥ चन्वादइाय्येप- चनचन््रम सास्तादान्म्येनापन्ने नच्तचाणाच् ताभ्यां भोज्यत्वेन सम्बन्ध इति वक्तं पुनवंचनभित्याद् | स cata) कथं पुनरन्वाद्धाय्य- पचनष्वन्द्रमसास्तादात्यं तचाद। व्यत्नसम्बन्धादिति॥ ufeag fe दशपणेमनासयोरन्वा हाय्यपचने इतिः खपषघन्ति। चन्द्रं प्राप्यान्नं भवत)त्धाद्‌ा चन्द्रमसि प्रसिदडधेाऽद्रसम्बन्धः। तस्ात्तवास्तादान्य- मित्ययः | तयोारेकत्ये देत्वन्तरमा द | ज्येतशेति ॥ Aaa दत- weare | दच्तिगति॥ अन्वाद्ाय्यंप्रचनोा fe दत्तिणसिरू- चयते | चन्द्रमा दव््सिन पथा waar दच्िणस्यां दिशि भवतीति गम्यते ॥ उत्तरदिगधिष्ातुरपि तस्य तत्सम्नन्धर्प्च्चवा-

VOY

So जथ टनमाहवनीयेाऽनुणशास प्राण जाक येर्विद्यदित्ति य oy विद्युति पुरुषा इश्यते सेाऽ्हमस्मि स ठ वाहमस्मीति १११ स य रत्वं विद्वानु पास्तेऽपहते पापकृत्या ara भवतति सर्वमायुरेति ज्योग्जीवति नास्यावरपुर्षाः पीयन्ते उप वयं तं भुखामेऽस्मिर्थश्च नेकेऽमु-

fryer a cand विवानुपास्ते ५२१५१३१

we पूव्व॑वदनतेनेव सम्बन्धः | नत्तचाणणं चन्द्रमसा भोग्यल-

प्रसिद्धेः। श्रपामन्नात्पादकलादनलं दकिणाग्रेः एथिवी- वदना दंपत्यस् | समानमन्यत्‌ ॥ ९२ ॥

अथय देनमादवनोयेऽनशग्रास प्राण आकाशे Brfa-

aa दति ममाप्येताखतसखस्तनवा य एष विद्यति परुषो

दश्यते साऽहमस्मोत्यादि पनव्ववत। सामान्यात। fearar-

ष्मा रगात्तदयक्त तयोारक्यभिव्यघः॥ Bal नच्तचाणाञ् चन््रवद्न्वा इायस्यपचनन ताद्ाम्यमाश््याद | watats ॥ पूव्ववत्पि- व्यञ्नयोास्तयागादेपत्यादिग्याभ्यामस्चत्वेन सम्बन्पवरद्ति यावत | सम्बन्धा$न्वाद्धाय्यपचनचन्रमेभ्यामिति Wa) कथं नच्तचाण- aaa तचा | नच्तचागामिति॥ कथं पुनरुपामन्रत्वं तदाद | auifata ॥ दच्िण्रेदंच्तिणान्निं प्रतीति यावत्‌ | एटथिव्या गादपत्यामिं प्रत्यन्नत्ववदित्युदादर्णायः ॥९२॥ सय रखुतमवं विदद्यावानित्याद्यन्धयदिव्यक्तं गदपत्स्य दच्ि- गास्रखखापासनानन्तय्यमयण्न्दयः॥ तचावान्तस्भेदः द्यति | यर डति।॥ संजद्मस्मोत्ादयन्यत्समाननिप्ति सम्बन्धः | यथया qa च्यातिष्टाविरेषाद्रार्दपत्याददिन्ययारन्वाद्ायपचनचन््रम-

ॐ

9

aT

Wo

५.

ते देचरुपकेासनेषा सेम्य तेऽस्मद्दिद्यालम- विद्या चाचार्यस्तु ते गतिं वक्तेत्याजगाम हास्या- चार्ग्यस्तमाचा्यौऽ्युवादेापकासलरेदति १११ भगव दति ह प्रतिशुश्राव ब्रह्मविद्‌ इव सभ्य ते मुखं भाति कानु त्वानुशशासेतिका नु मानुशिष्यान्ना इतीहापेव निहते इमे नूनमीद्शा

शयेस्वा्रयलादि द्यदएदवनीोय यो भाग्यलेनेव सम्बन्धः | समानमन्यत्‌ ॥ ९२ ll

ते पनः सम्भूय चृदउपकोासल एषा सोम्य ते तवाम दिद्याग्निविद्येव्यथंः । श्रात्मविद्या पृच्वाक्ता प्राणो aye ag खं ब्द्येति wi आ्राचाय्येस्तुते गतिं वक्ता विद्याफल- प्राप्रय दति खउक्तपरेमरग्रयः। ्राजगाम दास्याचा्खैः कालेन 1 तञ्च शिव्यमाचायाऽभ्युवादापकोासलरे दति भगव दति द तिश्चञ्चाव ब्रद्धाविद्‌ दव सभ्यते मुखं प्रसन्नं

जोम मणयो निभि पनया,

ara साम्यमक्तं तथा ज्येतिषटसाम्यादिदुदाद्दवनीोययोस्तादान्मय- मेखव्यमित्याद्ध | पृव्वैवदिति ॥ कथं afe ताभ्यां दिवाकाश्योः सम्बन्धस्तचाद । दि वाकाश्ये स्विति | areata wear fear त्विषयत्वं तच दामादिद्दासय निष्पन्नापून्वस्य द्युलाकफल- त्वाभ्युपगमाद्धिद्य॒तस्त्वाकाष्णख यत्वं प्रसिड्धमता विद्युदादवनी- ययोभीग्यत्वेनेव दिवाकाश्प्योः सम्बन्ध TAT: ॥ UR ॥

स य रखुतमेवमित्याद्यन्यदिद्युक्तममीनां निधा विसंवाद व्यावत्तयति | ते पुनरिति॥ तयाप्यात्मविदयं ओतयेव्याश््याद। ष्मात्मविदयेति | कयमाचय्धापरेशमन्तसरेण भगवदुपदश् व्रा-

vo ट

se दावाचेतदमृतमभयमेतद्रूघ्येति तद्द्यप्यस्मिन्‌ स्‌- farce वा सिच्युनि वर्त्मनी टव गच्छति१११

भाग्श्राचार्य्॑स्तुते गतिं वक्ति गतिमाच्रस्य वक्तेत्यवोचन्‌ भवि- स्यद्धिषयापरिन्नानञ्चाग्नीनां । नेष दाषः! सुखाकाश- aafate दश्यत दति द्रष्टुरनुवादात्‌ | एष आत्मा प्राणिनामिति दावाच णएवसक्तवानेतद्यद्‌वात्मतत्वमवेा- चाम | एतदणडतममरणधमगयविनाश्यत एवाभयं यस्य fe विनाशशद्धा तस्य भयापपल्तिस्तदभावाद्‌भयमत एतै age रखददनन्तभिति। किञ्चास्य Twista मादात्यै aa पुरुषस्य स्थानेऽचिणि यद्यपि च्रस्मिन्‌ afdaizad वा सिञ्चन्ति वत्म॑नी एव गच्छति पक्चावेव

are fea fartuaracare | पणन्तेरिति ॥ तषां निरत्तचच्तष्ट तमाद्‌] विवेकिभिरिति॥ परुषाऽच्िणि acaa ayer रण्यकश् (तिं प्रमाणयति । wae ङति॥ चखाचाय्यणाप्‌व्वविदयोप- देशादम्मीनासम{किसि्ण seta ण्डत | न्विति ॥ अभिवचमनस्य गत्यन्तस्माह | भविष्यदिति ॥ नामीनम््तिम्यषा नापि तेषां भविस्यदिषयान्नानमिति दूषयति | नष cra इति ॥ यत्मुख- गुणकमाकाश्सुपास्यमभिसिस्पदिष्ट तस्यव कारणन्रद्यणेा AST सूपस्याच्तिणि दृश्यते इत्यनुवादो गतिव्याख्यानायाचा्यंया क्रियते तन्नास्ति दोषदयमित्यथंः ॥ च्पच्िगि दश्यत शति प्यथागाद्‌ाचा- au eta विवच्तित carrey! wa eta | KAW नाय परूषम्डायात्मेत्यनन्तरवाक्यमवताय्य व्याकरोाति। रखुतदित्यादिगा ॥ इतिशब्द यथोाक्गणगगरुपास्यः परुषो न erate भवितुमश्दतीत्यथः। ष्पसङ्त्वाच्र नायं च्टायात्मे-

र<

zo छत संयद्वाम इत्याचक्षत रत हि सक्षणि वामान्यभि संयन्ति सवाण्येनं वामान्यभि संयन्ति यर्वंवेद्‌ nr oq ऊर्व वामनीरेष हि waft वामानि नयति सवीणि वामानि नयति य र्वं वेद१३१

भाग्गच्छति न चच्षा सम्बध्यते पद्मपचेणेवादकं। स्थान- स्या पेतन्मादात्ये किं पनः स्थानिनाऽचिपुरुषस्य निर- ज नत्वं वक्तव्यमित्यभिप्रायः ॥ एतं यथयाक्रं ged संयद्वाम दइत्याचक्तते | कस्मात्‌ | यस्मादेवं सव्वाणि वामानि वन- Tafa. सम्मजनोयानि शाभनानि अभिसंयन्त्यभिसंग- चच्छन्तोत्यतः संयद्ामः | तथेवंविद्मेनं ware वामान्य- भिसंयन्ति य wa वेद्‌ ॥ एष उ एव वामनीयंस्मात्‌ एष fe सव्वाणि वामानि पुण्यकम्भेफलानि gered म्राणिग्या नयति प्रापयति

ar ave| fegfa | माल्यं स्थानद्दारेणेच्यत इति wey: | किमे-

तावता परुघस्यावातमित्धाद्ध | स्थानस्यापोति ॥ तस्येचेपा-

स्यत्वाथं गणान्तरः दश्ययति) wafafa |) परुषस्य संयद्वामत्व

ब्रद्धयविदुक्तया fasaft नाव्यथंमन्तरण व्यत्तोमवतोति शङ्कते |

कस्मादिति ॥ चअवयवाथयापन्यासेन ufowefa | यस्मादिति ॥ गयपास्िपफलमाद | तथेति | उपस्यगणानसार्णत्ययेः॥

wq fae संयद्धामगण{विरश्ष््िपिरुषा;स्तीतति बेदितार्निव्य-

तदणान्तरसमपास्यत्वाय द्यति | ca eta | तद्यत्पदयति।

zg xfay wardt ध्यानेनेक्का वखत्मादयति। wa Karf<-

ना ॥ च्सादिव्यादिरूपेखस्सेव दौप्यमानत्वे भ्ुत्यन््रस्मनुक्ूलयति।

ह

se og sea भामनीरेष fe सर्वेषु नवेषु भाति wag नकेषु fs Tee aT ५४१ अथ यदु चेवास्मिज्छयं gata यदि च ना्चिंषमेवा- ranqe haere आपूर्यमाणपक्षमा पूर्य

ee

are वदति चात्मघम्मलेन विदुषः फलं warfu वामानि नयति य एवं वेद्‌ ॥ ws उ wa भामनीरेष दि यस्मात्सव्वैषु लेाकष्वादित्यचनधाम्यादिरूपैभोाति दीप्यते, तस्य भासा सर्व्वमिदं भातोति खतेरतेा भामानि नयतीति भामनीः । य एवं वेद्‌ासावपि wag लाकषु भाति ॥ waaay ययेक्तब्रद्यविदो गतिरुच्यते यद्यदि उ च एवास्मान्नेवं- विदि शव्यं शवक WA qafea यदि च न कुव्वैन्ति whan, सव्वयाघेवं वित्तेन शवक्मंणा waaay मति- asi any अप्नोति न च कतेन शवकम्बणएाऽस्य कञ्च नाभ्यधिकोा लाकः न कमण aga ना कनोौोयानिति शुत्यन्तरात्‌ | शवकर्ण्यनाद्‌रं द श्यन्‌ विद्यां स्ताति न पनः wane एवंविदो न कन्तव्धमिति ॥

1

1, 8118 | 1, सि | हि 11

are cata ॥ गुणोपात्तिफलमःद | य णवमिति॥ गतिं वत्ता पून्वात्त- ब्रद्यमविद्यायामधिकगणानेवाचायाऽन्ववादोदिदानों तामेव गति- मवतास्यति। येति ॥ तां am पातनिकां करोति। यद्य- दीति ॥ कस्याकर्गाभ्यां {विदुषा न रद्धिनापि wifafcas श्रुत्यन्तरं प्रमाणयति | न कम्मरोति | we यदु चैवेत्यादिवाक्यस्य तात्पर्ये anata | शवकम्मंणोति | तात्पथ्यैन्तरं दशयति | न wafcta 1

a

उ° माणपक्ताद्यान्षदुददुःति मासापुस्तान्मातेभ्यः संवत्सर संवत्सरादादितव्यमादित्याचन्द्रमसं चन्द्रमसे विद्युतं तत्पुरुषा मानवः ¶ ५१

भमा० क्रियमाणे हि श्वकम्मणि कर्म्मणां पलारमो प्रतिबन्धः कथिदनुमीयते Wea । यते इद विद्याफला- रम्भकाले wane स्यादा न वेति विद्यावताऽग्रतिबन्धन फलारम्भे दशयति। ये खुखाकाशमचिस्छं संयदामनो- भामनीरित्येवङ्गणएमुपायते म्रणएसदितामग्निविद्यां तेषा- मन्यत्कम्मं भवतु मावा भृत्‌ स्वेयापि तेऽदिंषमेवाभि- सम्भवन्त्यिंरभिमानिनों देवतामभिसम्भवन्ति प्रतिपद्यन्त sau: i श्र्खिषाऽचिंदोवताया अदरदरभिमानिनों देवतामन्ह आपुच्यमाणएपक्तं Warde वतामापूय्यमाणप- चाद्यान्‌ षणए्मासानद्‌ डःङन्तरां दिशमेति सुविता तान्मा- सानन्तरायण्देवतां तेभ्यो मासेभ्यः संवत्सरं मंवत्छर- देवर्तां ततः संवतव्छरादादित्यमादिव्याचन्द्रमसं चन्द्रमसा

aio यद्दि facut waam ane awfe तस्य विश्रेषस्तचार | च्छक्रियमाये होति ॥ अन्यत्रेति द्यावानुते | देति प्रसतुत- बराक्यस्य विद्यावता वोक्तिरिति श्वकम्मग्नादसरपृव्वकमिति ny: विद्यावतः वकम्मंभावाभावयेःर्पतिबन्धः फलं सिद्यति। ष्य विद्यावतस्त प्रवकम्म कस्य कम्माणि न फलदानीतति विद्या- स्त{ति्सिदाभि पतेति भावः॥ तेऽज्विंषमेवेव्यच तच्छब्दार्थ BATS | चे सुखाकाष्र(मति | सत्यलाकस्यमिति देष्व्यवच्छछेदन किमिति व्याख्यायते मुख्यमेव बच्छ ष्न्दालम्ननं किं aad तत्रा | ग्न्त

sak

Se स र्नान्‌ बह्म गमयत्येष देवपथ बल्मपथं saa प्रतिपद्यमाना इमं मानवमावर्वं नावर्खन्ते नावर्लन्ते € †१५१

-~--- जम

[0 11 1 ष teenie ee 7 1 ee ee

मा ° fagd तत्तचस्थांस्तान्‌ पुरूषः कद्र द्मलाकादेत्य अमा- नवे मानव्यां Wel भवे मानवा न मानवे अमानवः सपुरुष एतान्‌ Fy सत्यलाकस्यं गमयति गन्तगन्तव्य- गमयिटलव्यपदेगेभ्यः | सन्तं AYATAT तद्नपपन्तेः | aaa सन्‌ ब्रह्माऽयेतीति fe तच वक्तु न्याय्यं! सव्वैमेद्‌- निरासेन सन्माचप्रतिपत्तिं वच्यति न चाद्रे माभ गमनाये पतिष्ठते । स एनमविदिता न भनक्तीति tara रात्‌ एष देवपथो दवेरचिरादिभिगंमयिदठलेनाधिरूते- रुपलत्तितः पन्था दवपथय उच्यत। ब्रह्म गन्तव्यं तेन चोाप- afaa दूति wea: एतेन प्रतिपद्यमाना गच्छन्तो बद्धा

ato गन्तव्येति॥ ag देतुभ्यः सत्यलोाकस्थं we न म ख्य{मिति सम्बन्धः॥ मख्यब्रद्यपाप्तावपि यथोाक्तवयपदेश्म भविष्यन्तीत्यशद्धयाद | सन्माचरति ॥ तदनपपत्तेन तादटग््रद्यण्ब्द्मिति Wa: सनप- ufaaa स्पोारयति। ब्रद्धयवेति॥ तचेति मख्यप्रािरुयते। कस्य- चिदपि सन्माचन्रद्यपाप्िरच नास्तोद्ाशद्भाद) सन्वभेदति।॥ वच्यति षष्टेऽध्याये खृतिरिति wa: ॥ जीवस्य सन्माचनब्रद्य पार- माधिकं रूपद्ेदुपासकस्यापि न गतिरूत्चिता तस्यापि wait. रसिक्तखरूपाभावादित्याशष्ूपुाद। न चेति ॥ रकात्वलच्तणेा मागा न टद्य्खेद्वगमनायदनापतिषते | न [द ध्याननिरूस्याद द्टमेकत्व- गमन वारयितुं पारयत्यज्नानप्रतिबन्धात्‌ | तस्य गमनम्नान्तिस- म्भवादित्यथंः | यदा ख्कत्वलच्तणा मागा नावगतान गमनाय

११

भाग cH मानवं मनखम्बन्धिनं मनो; खर्टिलचणमावन्धै नाव-

ष्पा

न्तं न्ते। च्रावन्तंन्तेऽस्मिन्‌ जननमरणम्रवन्धचक्रारूटा घरीय- न्तरवत्‌ पनः पनरित्यावन्तस्तं न प्रतिपद्यन्ते। arate इति दिरुक्रिःसफलाया विद्यायाः परिसमाभ्िप्रदर्भनासा।॥९१५॥

रदस्यप्रकरणे प्रसङ्गत्ाद्‌ारण्यकलसामान्या यज्ञे WA

उत्पन्ने arena: प्रायखित्ताथा विधातव्याः । तद्‌

भिन्नस्य चर्विजा ब्म मैनमित्यत इदमारभ्यते |

माच्तायेपस्थिता मवतीत्ययैः | तच प्रमाणमाद्। सरनमिति॥ स परमात्मा प्रत्यक्कनाच्ातः सत्रेनमधिकारिगं मुक्तिपदानेन a पालयतीव्य्थः। प्रकलतां गतिमुपसंदर्ति। wa xfay गतिफलं निगमयति + रुतेनेति॥ मसिति fatuoreaefacte- aa | कल्पान्तरे त्वारत्तिरिति wae ॥ ावत्तेप्रब्दः व्याक- राति | चऋवत्तन्त ड्ति॥ सफलाया यथात्तागतिपूव्येकेन फलेन सद्िताया xfa यावत्‌ काय्येब्रद्योपासनसमचिता कारगव्र- ्ौपासना यथोक्ता न faarafeat विद्याच faafaat तस्या त्ययः ॥ १५ |

पन्बात्तस्य्स्थयेास्सङ्गतिमाण््द्या भासकं asf | रददस्यपरकस्य उति ॥ख्दस्यमपासनं तत्मरकस्ण विदुषां फलप्ाप्तय मागापद्‌णष्सङ्न gay aah गमनायानन्तस्यग्थेन माग qewefe सङ््िर्व्ियेः ॥ किच्च पुव्यात्तस्यम्ययासर्णकलत्वेनं न समानत्वादपि axfacatare | व्यार्ण्यकत्वेति ॥ किच्चाभि विषया विद्या qua wa at सिदधेऽसिसम्बन्धं यदि किमपि च्तत- मुत्पद्यते तदा mafaarar grwaat विधातव्या Kaede ग्र्य- प्ररत्तिरिति सङ्गत्यन्तरमाद। यन्न इति ॥ प्ररूतावासुपासनार्या मेनमङ्नेक्रियते बवाग्ब्यापारे विचिक्तचित्ततया ध्यानानुषटाना- fas: | ऋ त्तिन्विष्रेवस्य च प्रायख्ित्ताभिक्लस्य aaa fis तेनासि fou: agtafcare | तदभिङकस्येति ॥

so

भा

Wo

Ree

ST eT यत्ना FY पवतरख्षद्‌ यनि- द्‌ ९ सर्व पुनाति यदेष यिद wa पुनाति

a EE

—~ 1 षि ` tte ।

=

एष ee एष वाययाऽयं पवतेऽयं aw = 3 efa असिद्धा्थीवयातकोा निपातौ । araufatr fe यज्ञः प्रसिद्धे afag सखाहा वातेधाः ्रयंचै यज्ञो याऽयं पवत दृत्यादिश्रतिभ्यः। वात एव fe चलनात्म- कलात्कियासमवायी | वात एव यनज्ञस्यारम्भकः। वातः प्रतिषटेति च ्रवणणात्‌। एष द यन्‌ गच्छन्‌ चलन्निद्‌ सव्व जगत्‌ पनाति पावयति शाधयति। न द्यचलतः

[का 1 111 बि rian EHIME ons RSET RT SOD -SENUSSanERWPAARTOONN or aenerttehnat) TT TN tN ० ley

VA द्‌ बतेादएेन व्यत्यागात्मकत्वात्क्रियायाख च्तणभद्किन्या गति मत्त्वायोगन्मागापद्‌ष्रएसम्भवात्कयमादयया सङ्तिटरित्या- wey गतिमनत्त्वं सम्पादयितुं यत्तस्य वायुरूपत्वमाद। wy ङ्त्यादिना ॥ यन्धा वाय्वा वाप्वात्मक इति ओती प्रसिि- सतामेव प्रकटयति | वायुप्रितिर इति i Batrecreefa | खादेति ॥ खादाकारमच्वा््ं वाते वायौ धीयते feud ति MAM Ga | ख्यन्तरमाद | यमिति ॥ व्यादिशब्देन वाता- aw पयुज्यतामिति युतिग्रद्यते | आदिंतश्युतीनामथें सक्ु- शाति | ata xfa y यो oe: क्रियासमवायी तत्सम॒द्ायात्मकः स वायुरेव | दयोखलनात्मकत्वाविशषात्‌ | तस्मादायुप्रतिरस्त- QUART यत्च Kay | वायुप्रतिखा यन्त डत्यच खत्यन्तरमाइ। चात tata ॥ पवनत्वश्चुत्धाऽप्ि वप्युयज्ञयोारकत्वमाद॥ण्ष ष्ठ यत्निति॥ विनाऽपि वायु ate: सिब्यतीत्याश््य(द। न wits) चलता विदितक्रियामनुतिखत डति वावत्‌ | खुल्िनाम टष- facra: | स च निषिद्धं cea यतमानस्य सिद्यति। न तु निषडक्रियद्यागेषदासीनस्य दाषनिससात्मिका खडः सम्भ

व

so तस्मादेष खव FRAT WAT वाक्‌ च वर्मैनी ¢ ११५ तयेारन्यतरां मनसा सरश्स्कराति बह्मा वाचा हेताश््वयुरुद्राताऽन्यतरा स यत्रपा- वृते प्रातरनुवाके पुरा परिधानीयाया बह्मा

१ पयि

भा. श्रहद्धिरस्ति। दषनिरसनं चलता fe cea fare यद्यस्माचच यन्‌ एष ददं सव्वं पृनाति तस्मादरेषएव यन्ना यत्पुनातोति | तस्यास्ेवं विशिष्टस्य यज्ञस्य वाक्‌ च मन्ते- च्वारणे व्यादटता। Wry यथाग्दतार्य॑न्नानें व्याद्टतं। ते एते वाद्यनमे वत्तनी माभ चाभ्यां यज्ञस्तायमानः अव- aa ते वत्तनी । प्राणपानपरिचलनवत्या fe वाच- शित्तस्य चान्तरोत्तरक्रमो यद्यज्ञ दरति दि want. श्रता वाड्नृनसाग्यां यज्ञा वत्तनोभ्यां axa दति वादने वर्तनी उच्येते यज्ञस्य | तयेावेन्तन्यारन्यतरं. वत्तनीं मनसा विवेकन्नानवता संस्करोति नद्यालिंम्बाचा वन्तंन्या।

ae वति | चलनं वायुः| तस्ाद्ायुरेव VACA Ged जगत्पुना- dare | द(षेति। वायोास्स्त पावनत्वं wad !केमायातामनत्याश ङ्द | यद्य- सादिति ॥ बाप्वात्मना ufafataza यच्नस्य मागदयमप- दिष्ति। तस्येति ॥ cd विश्य ware वायुरूपस्यति यावत | यन्नसेाक्तमार्गदयवेशिख्यैे सेपस्कारमेतरेयवाक्य- मद्‌ाइर्ति | पाति ॥ प्राणापानाभ्यामच्छासनिखासभ्यां परि- चलनं विद्यते यस्यास्तस्या वाचश्ित्तस्य पूव्वापरस्भावनीमय Qa: सम्पाद्यते। मनसाद्ि ध्यायन्‌ वाचम{भिव्याद्दरन्‌ पून्वाप- सोयभावेन as सम्मादयतीव्य्थंः। aw मागदयविश््ि-

+

se यववदत्ि १२१ अन्यतरामेव वर्मनिशु सशु- स्करात्ति दीयतेऽ्यतरा स WARIS SA वे केन aan वर्हमानेा रि्यस्येवमस्य यन्ना रिष्यति यज्ञ रिष्यनं यजमानेऽनु रिष्यति स इष्टा पापौ- यान्‌ भवति ¶ ३१ अथ यत्रापावृते प्रा्तरनु-

भा ° दाता ऽष्वय्युरुन्नातेत्येते चयोऽप्युलिजाऽन्यतरां वाग्लक्तणां वन्तंनों वाचैव संस्छव्वन्ति। aad सतिते वाद्यनसे वन्त॑नी मंस्कास्५ यज्ञे ॥ यस यत्र afar काले उपारे प्रारख्धे प्रातरन्‌- वाके शस्ते पुरा vad परिधानीयाया wat agate नन्तरं काले व्यववदति मैनं परित्यजति यदि तदान्य- तरामेव वाग्बत्तेनीं sentria) ब्रह्मणा संस्वियमाणा मनावतेनी दीयते विनश्यति छिद्धीमवत्यन्यतरा । स यन्ना वाग्बन्तेन्येवान्यतरया वत्तितुमणशक्तवद्धिग्यति | कथ- भिवेत्याद । स यथेक्रपात्परुषोा व्रजन्‌ गच्छन्नध्वानं

प्न यकत

aie मपसंदहरति | wa डति ॥ तयोस्न्धेन्यमपकाय्यापकारकभावं दश्यति | तयोरिति ॥ arat सम्यकप्यक्तर्येति णेषः। संसखा- तायां वाग्वत्तन्यान्तयंव aa निष्पन्ने wadiare | वाच्वेति॥ किन्ति मनावत्तन्या संस्कवियत इत्याण्द्धयाद्ं। तचेति॥ awe Brat मामास्यां नोयमानत्वे Tanda स्थिते सतीति यावत्‌ | मनावतन्याः सस्कासमभावे प्रत्यवायं «enuta | BWwar-

दिना Waal वत्तनो ब्रह्मगा Anaad च ाटप्रम्टतिभिः संखा-

स्यति व्वस्थान्तरभित्ययः। स ब्रद्यव्यन्वयं सचयति। ब्रद्येति। पुनरुक्तिस्तस्य frase सम्बन्धद्यातना्या | रतस्सि्नन्तरे

८७

sean tT पुरा परिधानीयाया बल्ला यववदत्युभे sq वर्मनी awa न टीयतेऽन्यतरा tet स यथाभयपादजनथा वेाभाभ्यां चक्राभ्यां वर्मेमानः प्रतितिष्त्येवमस्य यत्नः प्रतितिष्टति य॒ज्ञं Ofafaga zara प्रतितिष्ठति a set wala मवति tu uae v

भाग्रिव्यति। रथया aaa चक्रेण वन्तमानेा गच्छविय्यत्येव- मस्य यजमानस्य बरह्मणा att रिय्यति विनश्यति । यज्ञं fra यजसमानाऽनुरिग्यति। यन्ञप्राणेा fe यजमानः। अता युक्ता UAT Tawa । ख तं यज्ञमिष्टा तादशं पापीयान्पापतरोा भवति uo wa पृनर्यच् नद्या विद्या aa परिग्र्य वाग्विममंमकव्वैन्वत्तते यावत्परिधानी- याया न व्यववदति । तयेव ते स्न्वलििंज उमे एव वन्तेनौी संस्कव्वेन्ति न दीयतेऽन्यतर्‌ापि ॥ किमेवेत्याद | पूव्वीक्तविपरोता दृष्टान्तो | एवमस्य यजमानस्य यज्ञः

ee EA TT,

aro ata प्रातर्नवाकः एस्लमारुभ्य तत्परिसमाप्तेरन्तरावस्थावामि- त्य्यः। वाचो दाचाद्{भिः संस्वाय्यैत्वमस्त। मनसख ब्रद्यसं- quad मश्चदेतावता wae faurarufaarncgie । स यन इति ॥ aa ंश्मेवाकाङ्कादासा व्युत्पादयति | कयमि- व्धाद्िना ॥ नाऽपि aera यजमानस्य किमायार्ताम्याण््याद। यज्त- प्राये दीति ॥ बाग्वत्तनी ससकासभावेऽ(पि तुल्ये SS | मानगण anata | au पनरिसि॥ waa aquaria इति यावत्‌|

५३ ~

So प्रजापत्तिनीकानभ्यत्तपतेपां तप्यमानानाप रसान्‌ प्राबृहद गिं पृथिया वायुमनरिश्चादादित्यं दिवः १११ स ठटतास्तिघा देवता अभ्यतप- चासा तप्यमानाना र रसान्प्राबृह्‌दग्नेश्रचा वा- योयज्शषि सामादित्यात्‌ U २१ स दता चर्यं

॥ [मि eee

भा ° खवन्तनोभ्यां वन्तंमानः प्रतितिष्ठति स्वेना त्स नाऽविनग्यन्‌ वर्त्तत care: | ast प्रतितिष्ठन्तं यजमानो ऽनु मरतितिष्ठति एवं मैना विन्न{नवद्र छ्ोपेतं यज्ञमा श्रेयान्‌ भवति ABT भवतीत्ययंः॥ ce अच ब्रह्मणे a विदितं तद्रेषे बरह्मवकर्णि चा- यान्यस्मिंख दावादिकमांरेपे arefatra: प्राचयिन्त- मिति । तदथं व्यादतयेा विधातव्या इत्याद)! प्रजापति- ल्ाकानभ्यतपल्ञाकानदिण् तच सारजिघच्या ध्यानल- QU तपश्चचार तेषां तप्यमानानां लाकानां रसान्सार- BIA WCET FAA जग्रादत्यथः । कान्‌ । आरं रसं एयिव्याः । वायुमन्तरिक्तात्‌ । च्रादित्यं दिवः । पृनरष्येव-

"~~~ ee LO ~~ LL NL NN CCC CP ACTER OEE OEE rats,

ate तथासतिब्र्या चान्ये चत्विजे दे ada संक्कर्व्यन््येवेत्याद् | नेति॥वन्तनीदय्रसरकतार कि स्यादित्यपेच्तायामाद। रवमिति।॥१९॥ नित्यानुखानमक्ता नमित्तिकप्राय{खत्तविचघाना्थंमपक्रमते। च्यचति॥ GRU ABM aaa सतीति यावत | स्सान विशषता urd एच्छ्ति। कानित्ति॥ wa यथा साकामम्यतपत तयेति यावत्‌ । जम्रादेति सम्बन्धः | तदव विति

<

So विदामभ्यतपतस्यास्तप्यमानाया रसान्प्राबृहद्भू-

रिव्युग्भ्यो भुवरिति यज्भ्यः स्वरिति सामभ्यः 1 २ ? तद्यदृक्तो IE: स्वाहेति गार्हपत्ये ज॒हु- यादचामेव तद्रसेनचची dears यत्नस्य विरि- we सन्दधाति ty १ जथ यदि यजुष्टा रिये- इवः स्वाहेति दक्षिणाग्ना जुहुयाद्यज्ञषामेव तद्रसेन यजुषां Tez यजुषां yaw विरिष्टं

भा०मेवमन्ाद्याः। स एतास्तिस्ला देवता उदिश्याभ्यतपत्‌ |

aT

तताऽपिसारं रसं चयोविद्यां sare at पुनरभ्यतपच्यीं विद्यां । तस्यास्तप्यमानाया रसं श्डरिति व्यादतिग्ग्भ्यो जग्रा | भृवरिति व्यादतिं यजभ्यः। स्वरिति व्यादइतिं सामभ्यः। त एव लाकदेववेदरसा मदाव्यादतयः॥ अतस्तन्तच यज्ञे यदुक्तः चछक्‌सम्बन्धादृङ्गिमित्तं ears: चतं प्रान्रुयान्नुःखादेति wea जुह्यात्‌ । खा तच ्रायधितिः॥

कथम्दचामेव तदिति क्ियाबिगेषणं card वीखं- राजसा wat यज्ञस्य छक्यम्बन्धिनेा यज्ञस्य विरिष्टं

भूरिति ॥ वयाष्तिनित्धादिना परथमेऽतःश्न्दा यत cafe- रथ यद्युक्तं इति चट क ्ज्द स्तस्मिनुक्तः ॥

प्राय खित्तमेवाकाङ्कगयुन्वेकं विदगेाति | कथत्मिव्यादिना॥ क्रियाविणेषगणमिति wae wa सन्द्धातीति waa? रसेन सन्दधातीत्ययंः च्पाजसा सन्द्धातौीति aay) तया च सति aa साधने सतीत्यर्घः॥ वथा wafers mated

९८०

se सन्दधाति १५१५ जथ यदि सामा Frye: स्वाहेव्याहवनीये ज॒हुयात्सामामेव तद्रसेन सामु वौर्य्येण सामु यज्ञस्य विरिरिट सन्दधाति wen तद्यथा लवणेन सुवर्णं सन्द ध्यात्सुवर्णेन रज-

ay रजतेन ag ago सीस सीसेन नाहं निाहेन AIR दारू SHOT १७१ इ वमेषा नाका-

Ae ee reine कि 7 8 । व 1 SENN ASE. SEMIRNaNEAeS torso me, ee वि 1 नन्या

॥ # ce + पयि

भा ° विच्छिन्नं चतरूपमत्यन्नं सन्दधाति म्रतिसन्धत्ते ॥ अथय यदि यजा यज॒नि्मितं fraiga: स्वदेतिदचिणाभरौ yeaa तया सामनिभिन्ते रियेत्‌ सव: सखादेत्यादवनोय WSU | तथ पूत्व॑वद्यज्ञं सन्दधाति ब्रह्मनिभित्तेतु रेषे चिस्वभिषु तिखटभिव्यी हतिभिर्जु यात्‌ ॥ य्या दि विद्यायाः सरेषः। श्रय कोन ayafaqa- aq चय्या विद्ययेति श्रते ; । न्यायान्तरं वा Ww त्रह्यमल- निभित्ते रेषे ॥ तद्यया लवणेन Gad सन्द्ध्यात्‌) चारेण रङ्कणएादिना खरषु aqauat fe तत्‌ । gata रज-

सय मोक णः REE ` त जा LT माकम = कोको “wh गमे

च्या" waw च्ततमिव रसेन सन्द्धाति॥ तथा दितीयदतीयप्ाय- खित्तयोस्पि यजुषां amare रसेनाध्वच्युरुद्राता च तत्च्ततं सन्धत्त इत्याद | पुव्ववदिति॥ दचाद्यपर्धाधीनयन्नष्वंसे पायख्वित्तमक्रा AWWA aaa [किं प्रायञख्ित्तसिन्या-

प्र ङ्याद | त्रद्छेति ॥ पथ quashed लिङ atefs । चय्या सोति ॥ wa- णस््रयीसारत्वे प्रमाण्माद् | we केनेति ॥ साधारस्णकार््य॑स्य साघास्यसामयमीजन्यत्वनिवमादेदचयसाधाररी Awa वेदच- यसाधास्यमेव प्रायच्छित्तं वाच्यभिद्येका न्यायो द्गितः। सम्म-

> °

ato

चा

५ ९

नामासां देवत्तानामस्यास्रय्या विद्याया वर्येण यत्नस्य विरिष्टं सन्दधाति भेषजकृता द्‌ वा sy qa gaafagen भवति Wet Se sar

॥

तमश्रक्यसन्धानं सन्दध्यात्‌ रजतेन तया चपु चपण्ण सोसं सीसेन VTE GIST TTR दारु WANT चम्भंबन्धनेन॥ एवमेषां लाकानामासां देवतानामस्यास्तयया विद्याया Ray रखाख्येनोाजसा age विरिष्टं सन्दधाति i मेष- SHAT द वा एष यज्ञः | रोागात्तं दव पुमांखिकित्स- केन सुगशिचितेर्मैष यज्ञे भवति! काऽसो यच यस्मिन्यज्ञे एवंविद्ययेाक्रव्यादतिदाममप्रा यधिनत्तविद्ध gfe स यज्ञ॒ दत्यर्थः ॥ fase ददवा उद्‌क्प्रवण उद्ङ्धिनना

त्यन्न ससव चदैकत्वप्रसिदधर््रद्यणः सर्न्ववेदाथाभिन्नस्य च्ानमाद्ा- ada दाषनिससाच्नान्यत्मायख्ित्तं विधेयमिति न्यायान्तरमाद। न्धायान्तरं वेति ॥ वस्तस्व भ ववेतिव्यादुत्पन्नस्यापि aaa कन- {चत्सन्धानं भवतोत्यच दृश्टान्तमाद् | तद्ययेत्यादिना ॥ किन्तच साधनमिति तदप्रःयति। च्तारेणेति ॥ खरे aay वञिसंयुक्ती वोग्छते च्तास्प्रच्तेपेण eyifent म्रदुकस्यं मियोाऽवयवसंये- जनं सन्धानं प्रसिदधभित्य्ैः। स्जतं घवखंन खरसतस्तावद्‌- wa सन्धानं तथापि बह्िसंयोगपृव्वेकं पुव्वेवरेव तचापि प्रसिद्धं सन्धाननित्य।दद। खवसंति 1) स्जतेनेग्यादावपि aaa seq) सन्दधाति aafa we: । भेषजेनेव छतः संस्वात इति यावत्‌ ॥

तदेव रूपुटयति । Ziad स्ति ॥ wate waa रति We | raedfaer aaa भवितव्यमित्धादद किचेति ॥ गाा- शब्दा गायन्यादिकन्देव्यतिस्क्तिन्यत्विषयः। यता यतः प्रदे-

९८१

Se उद क्‌प्रवणा यन्ना यत्रेवंविद्वला भवव्येवंविद्‌श दवाष्षा बल्माणमनुगाथा AAT यत Basa areafa wen मानवे sea श्रतविचुरून- गाऽभिरप्षव्येवंविच वे बर्मा यत्नं यजमान सवीश्र्त्विजाऽभिर क्षति तस्मादेवंविदमेव भाग्द्क्तिणिचछछायो wat भवति। उन्तरमागं मति देतुरि- ae: | wadfaser भवत्येवंविदं द वे ब्रह्याणम्टलिजं मरत्येषानुगाया ब्रह्मणः स्हतिपरा | wat यत श्रावन्तंते am प्रदेशात्‌ । विजनां यन्नः च्तीभवंस्तत्तद्यज्ञस्य BAST प्रतिसन्दघत्मायखित्तेन गच्च्छति परिपालयती- त्येतन्मानवे ब्रह्मा | मानाचरणणन्यरननादा ज्ञानव्वा- Wal ब्रह्मैवेकविदुरून FET ॥ येद्धुनारूढानश्चा वडवा यथाऽभिरकतत्येवंविदु x वे ब्रह्मा यज्ञं यजमानं सव्व खलिंजेाऽभिर चति तत्कतदा- षापनयनात्‌ | यत एवं विशिष्टा ब्रह्मा विद्धांस्तस्मादेवं-

ato प्रात्कम्मं ्धावत्तेत cam facia | चरस्विजामिति ॥ यत यच प्रदे यस्य च्ततिरध्वर्स्यप्रभ्टतीनामभवत्तच तन्न यतस्य च्ततरू्प प्रायश्ित्तेन प्रतिसन्धानात्‌ san aaa परिपालयतोति सम्बन्धः | चरल्विलजि बरद्मि मानवश्ब्दप्ररत्ता निमित्तदयमा्‌। मानेति॥ च्नागातिष्यस्लच्छन्टाघः। कत॒नभिर्च्तयतोलति सम्बन्धः।॥ SHAY Seiwa प्रकटयति। योाञनित्यादिना ॥ प्रकरणा. uqrawafa | रखवभिति।॥ १७ | ata खीमत्परमद्स

९८२ उ° ब्रह्माणं कुर्वीति ननेवंविदं नानेवंविद्‌ ५१०१ १५७१ इति चान्द्‌ग्यापनिषदि चतुर्थं : प्रपा sa: HATA: ^ ६१

are विदमेव यथाक्तव्य्दत्यादिविदः werd ageafafa नानेवंविदं कदाचनेति । दिरणग्यासाऽध्यायसमाष्यर्थः ॥ god दति ओमङ्धेविन्द्भगवत्पूज्यपादभिग्यपरमरंख- परि त्राजका चार्यस्य आीमच्च्छदङ्रभगवतः छते रखन्दाग्ये पनिषद्िवरसे चतुथः मपाठटकः Gara: ॥ ४॥

ate परिनानकाचाग्ये खओोखखानन्दपूल्यपादशिव्यभगवदानन्दच्ान- कतयां कन्डाग्योपजिद्धष्यटीकायां wey: wars: समाप्त ual

५९०

उ ten aT द्‌ वै SAV Fea वेद्‌ ज्येषटश्र द्‌ वे ष्टश्च भवति प्राणा वाव ज्येष्ठश्च भ्रे्ठश्च ५११

aro 1ॐ1सगृणब्रह्मविद्याया उत्तरा गतिरूक्रा, अरयेदानों पञ्चमेऽध्याये waa’ खदस्यस्य ऊद्धंरोतमाच्चखद्धा- लूना विद्यान्तर शौलिनां तामेव गतिमनृद्यान्या <faw- दि क्सम्बन्धिनी कवलकमिणां धूमादि लका yatta eur ठतोया Wi ततः कष्टतरा संसारगतिरवराग्य- देता वक्रव्येत्यारग्यते | प्राणः अष्टा वागादिभ्यः प्रासा वाव संवगे इत्यादि च बङ्णगाऽतीते गन्धे प्राणग्दणं छतं स कथं set वागादिषु सर्व्वैः संदत्यकारित्ाविरेषे

Bre ॥ &॥ Va नमः ॥ Sua वत्तिष्यमाणाध्यायस्य सङ्गतिं सङ्िस्ते। सग्णेति ॥ fears पञ्चाभ्रितिदयातिष्रिक्ला सगणविद्या | तच्छीलिनां त्िषानासमिति यावत्‌ ॥ तामेव गतिमचिंसादिल्तणाभमित्यधेः ॥ तता गतिदयात्ततीया frar- कम्मर्द्ितानाभिति we: ॥ थय कमेण मक्तिसम्भवादुत्तसा गतिरुच्यतां किमिति <Faat edhe aw Waren गतिरति निकषा व्यपदिश्यते तचाद् | weatia ॥ सगणन्रद्यिद्या- वतामचिंराद्यां गतिमक्रा सम्ितानामस्मवितानां कर्म्मणां संसारगतिप्रभेदरू्पं फलं वक्तमयमारम्भ अत्ययः | कम्मनि faa ura सत्यां भवति तत्सम्प्रति are अ सत्येव सम्भवतोति श्रष्यसिड्धये gamed पव्यचानक्ता वक्त- वयमित्धनन्तस्यन्धसङ्तिं वदन yas करोति ¦ प्राणः ae इत्यादिना॥ पाणे ब्रद्योव्यादिवाक्यमादिशन्दायंः | उद्ाद्हता- नुदादतस्ुत्यन्तरसम्‌चयाथंखकारः | प्राणस्य वागादिभ्यः ओ- मुक्तमाचिपति | कथमिति ।॥ सर्व्वेवागादिभिः dea प्राणस्य

3 9

८५८५

या दवै वसिष्ठं वेद्‌ वसिष्ट ह स्वानां वत्ति वाग्वाव वसिष्टः५२१ ate वे प्रतिष्टां

क

शमम

भा कथञ्च तस्योपासनमिति तस्य ्रेष्ठलादि गणएविधितव्सया

दृदमनन्तरमारभ्यते ॥

ar ea कथिज्ज्ये्ठञ्च प्रथमं वयसा seq गणै रभ्ययिकं वेद स wey द्वे Bey भवति। फलेन पर्षं प्रसाभ्याभिमसीरुत्याद | प्राणा वाव ज्येष्ठश्च वयसा वागादिभ्यः) wae दि wee awe टत्तिवागा- दिभ्यः qed लब्धात्मिका भवति । war गभा farga चत्तरादि स्थानावयवनिष्य नस सत्यां पञखादागादीनां afaura दति मरणे ज्येष्टा वयसा भवति। Beast

काय्यकसरत्वे सरम्मतिपन्नेस ख्व ad SS निद्ा््ेते तेषाम- न्यतमस्येव sy fa न स्यादित्ययः॥

तस्येवापास्यतया आखघ्यमाश्क्कया वागादीनामन्यतमस्यापास्य त्वमपास्य प्राणस्यैव नेएपास्यत्वं देत्वभावाददित्धाच्तेपान्तस्माद | कथलेति ॥ प्रणस्य Seq ज्येषटत्वनिव्यादिगुण्विधानाघमव तावत परथममारभ्यते। यो द वे Aaa परिदरति। प्रथममिति | प्ाणस्येवापासनं न वागादौीनारिव्येतदनन्तर- मारभ्यते | च्यय द्द प्राण उत्विक्रमिष्यन्‌ इत्धादिनेति॥ द्वितीय चद्यमदरति॥ अदमनन्तरमिति | कसा VWSAASATAT Sfeqa सत्याद | पलेनेति॥ कुता बागादिभ्या व्ये प्राणस्य प्रतीतं) सर्व्व fe वागादयः सप्राणा; सदेव WHS Wat zfa- नागिन भवन्ति aware । waa दीति ॥ तत्र गभविर्डि- aga प्रमाणयति ययेति॥ कदा तद्धि वागादीनां खल्िला- aaare | चन्तरदीति ॥ प्रणस्य sa प्रतिप।दितं निग-

९८९

वेद्‌ प्रति ह तिषटटस्मिरश्र नेाकेऽमुष्मिशश् se agave प्रतिटा१२१या द वै सम्पद वेद्‌ सशदास्भेकामाः TIA देवाय मानुषाश्च Is वाव PU Uy VAT ह्‌ वा yaa वेदायत्तन

पिपी पि 1 तक

ure प्रतिपद्यिख्ति सुय दत्यादिनिदगनेन । अतः प्राण एव ज्येष्टः अओष्टखास्मिन्‌ काय्यकारणएसद्धाते॥ या दवे वसिष्ठं वभिटतममाच्छादयिटतमं वसु- मत्तम वायोर्वेद स तथेव वसिष्ठा द मवति खानां ज्ञातीनां । कस्तद वसिष्ठ इत्याद । वाग्वाव वसिष्ठो वाभि- ना दि परुषा वसन्ति च्रभिभवन्तयन्यान्‌ वखुमत्तमांसखाते वाग्बसिष्ठः । या दवे प्रतिष्ठां वेद्‌ स चास्मिन्‌ लाकोऽम्‌- भिश्च परे प्रति तिष्ठति इ । तदि का म्रतिष्टेत्याद । चत्त ava प्रतिष्ठा । waar fe way खमे च दुगे च प्रतितिष्ठति यस्प्मादतः प्रतिष्ठा we: | यो द वे सम्पदं वेद्‌ तस्मा We देवाश्च मानुषाश्च कामाः सम्पद्यन्ते तरिं का सम्प

wate मयति। इतिप्राणस्ूति॥ गणदयसपास्यत्वाय दशितं निगमयति। व्यत इति॥

तदयत्वेनेव गुणान्तरः दश्रयति | यावा xfs वघमत्तमं

धन वक्त्वादन्येषां निवासकारणभित्य्ः | तयैवेत्यपासनानुसा-

रणति यावत्‌ । वसिष्ट दइ भवतीति वासयिता Fae: |

वाचा बसिष्त्वं समथेयते। वाग्मिने दीति | वघ्मत्तमाख

तेनान्याच्निवासयन्तौति Wa: ॥ ग णान्तरमाध्यानायोपदिशति |

at tft ॥ परतिषात्वं watt विशदयति । चक्षुषा दीति ।

प

उन ह स्वानाभवति AAT वा आयतनं १ अथ द्‌ प्राणा अह wats व्यूदिरेऽहषु मरेयानस्म्यद्‌ श प्रेयानस्मीतिते ह्‌ प्राणाः प्रजा- पतिं पितरमेत्योचुर्भगवन्‌ का नः प्रे इति

rer (किनि ४9 ++ 11

भाग दित्याद् | AVS वाव सम्पत्‌ । यसराच््रातरेण वेदं waa नद्‌र्थविज्ञानच्च ततः कम्माणिक्रियन्ते ततः कामं सम्पदि- त्येवं कामसम्पद्धेतुल्वात्‌, ATS ATA सम्पत्‌, यादवा आय तनं वेद्ायतनश् खानां भवति। मनादवा चायतनं it दद्दियेपद्दतानां विषयाणां awit प्रत्ययरू- पाणं मन अयतनमाञ्जयः । अता WAT दवा राय तनमिल्युक्तं । अय द प्राणा एवं ययेोक्तगृष्णः सन्ताऽदं खरयस्यदं अयान स्यदं भ्रयानखीति -एतस्मिन्‌ प्रयोजने वयुदिरे नाना विरुद्धश्चोदिरो उक्रवन्तस्ते द ते इवं विवदमाना आत्मनः खेष्ठलविन्ञानाय प्रजापतिं पितरं जनयितारं कचिदेत्यो चरुक्तवन्ता दे भगवन्‌ AT नास्माकं मध्ये अेष्ोऽभ्यधिके गरेरित्येवं year: 1 तान्‌ पितावाच द यस्मिन्‌ at gare मध्ये उत्क्रान्ते शरीरमिदं पापिष्ट-

ग णान्तरमाद | योवा kta देवाः कामाः खगोदये वा मानघाः प्च्ादयः। Baw awa areata | यस्ादिति॥ इत्धेवं यस्मात्तस्मा्दिति योजना ) सम्मति गुणान्तस्माद्। यो देति ॥ कथं पनरसायतनत्वं मनसः सिदमित्यत wre! रसुच्ि- येपद्तानाभिति ॥ ययेक्ता गुणा मख्यप्रायगामिनः प्रत्येकं

९५८८

उ° तान्‌ हौवाच यस्मिन्‌ व उत्क्रान्ते शरीरं पापि- ्रतरभिव yaaa: FT दति ५७१ सा द ayaa सा संवत्सरं प्राय पर्य्ये- व्योवाच कथमश्रकतर्वे मन्नीवित्ुभिति यथा HAT अवदन्तः प्राणन्तः प्राणेन Geary शृण्वन्तः HA yyy मनसेवभिति प्रविवेश ह वाक्‌ १४१ AHA तत्संवत्सरं पोष्य पर्येत्योवाच SAA मन्नीवित्ुभित्ति यथा FUT अप्यन्तः प्राणनलः प्राणेन वदन्ता वाचा श्ण्वनलः MAN Isa मनसेवभिति प्रविवेश

are मिवातिश्येन जोवितेाऽपि षमत्करान्तप्राणं ततोऽपि पापि- छठतरमेवातिश्येन दृश्येत । कूणएपमस्यृण्यमग्रयचि Twa म

वे युश्राकं श्रेष्ठ रत्यवाचत्‌ काका vee परिजिरीरषुः । तथोक्तेषु fat wry ale वागचक्रामेात्करान्तवती,

सा चेत्कस्य संवत्सरमाचं प्रास्य सव्यापारान्निदटन्ना स्तौ पनः VARA पम्राणानुवाच कथं कोन प्रकारेण अएकत शक्तवन्त युयं wea at विना जोवितु धारयितुमात्मान-

जत नाम -भा०१-८अ-० Laie)

ERE le SRR

wate वागादिषु भवन्तीति वक्तमाण्यायिकां प्रणयति | wee | कच्विदिराजं कथ्यपादीनामन्यतमं Faw } wag पापि- Se पापकाय्थेपधानत्वं | इवष्रन्याऽवधारणार्थः | उक्तमेवाथ atgure | कुपरमिति ॥ व्यक्तप्रागं श्रवरूपमिति यावत्‌ ॥

e~ ~~ é ™ @ ननु प्रजापतिः wart म्‌ख्यमव प्राणं किमिति Se नभि-

zy 9

भाग

6

Ql

२८८

cae: teu राच हेाचक्राम तत्संवत्सरं पर्येत्योवाच कथमशकतर्ते मज्नीवितमिति यथा बधिरा अश्ण्वन्तः प्राणन्तः प्राणन वदना वाचा पश्यनञ्रप्षषा ध्यायन्त मनसेवभिति प्रविवेश ह्‌ ITH ५१० १ मना Slams तत्संवत्सरं प्राष्य पर्य्येत्यावाच कथमशकतर्ते मज्नोवितुभिति यथा बाना अमनसः प्राणः प्राणेन वदन्ता वाचा पग्यनलअश्वषा शृण्वतः प्रोतरेणेवभिति प्रविवेश दह्‌ मनः १९१११ अथ दह प्राण उचिक्रमिष्यन्त्स यथा सहयः Gsm सङ्किदद्‌वमितरान्‌ प्राणान्‌ समखिदतशृदाभिसमेव्योचुनमगवनुधि ay: प्रेषा

# ष Ge पि

विणि cere mee oe शा = ऋ र

मिति ते दाचयंया कला cafe: कला मूका यथा ras वदन्ता वाचा जीवन्ति । कयं प्राणान्तः प्राणेन पश्चन्त- yaar waa: FAW भ्यायन्ता मनसा सव्वकरणवचेष्टा gaa caer: | एवं वयमजीवि्ेत्ययः। आत्मनेऽग्रेष्ठतां प्राणेषु बद्धा प्रविवेश दवाक्‌ पनः Wargrt WAT ब्व वेत्य्ः | समानमन्यत्‌ | चचद्दं उच्चक्राम BIS दाचक्राम मना दाचक्रामत्यादि। यथया बालाऽमनसः ्रप्ररूटमनस

8 1

1

वदति तचाद्ध | wats i wat खे सव्यक्तीरण्तेषां वाग्णदौनां दुःखं तत्परि दत्मिच्छन्‌ प्रजापतिः खस्मङ्ग (पावविश्धेण Ae त्वमक्त वाच्च eaztaae: | ष्यन्यदित्यगय चिथयमादद। watcta

= a0

se ऽक्षि भेक्रमीरिति ११२५ अथ हेनं वारु-

HTe°

ST

वाच ce वसिष्ठाऽस्सि त्वं तदसिष्टऽपीत्यथ हैनं चष्स्वाच ace प्रतिष्ठास्मि त्वं तत्प्रतिष्ठासीति १३१ अथ Say प्रोचमुवाच यदह सम्प-

care: lt Wa परोितेषु वागादिस्वथानन्तरु wa Ae: प्राण उचिक्रमिग्यन्‌त्करान्तुमिच्छक्किमकरोादिल्युच्यते । यया Brae सुदयः WATT: पञ्चोशशद्धून्‌ पाद्‌- बन्यनकोलान्‌ परीच्एायारूटेन कश्या दतः सन्‌ सद्धिन्दत्‌ समुत्खनेत्‌ समुत्पारयेत्‌ -एवमितरान्‌ वागा- दीन्समतखिदत्‌ खमुद्धतवान्‌ | ते प्राणाः सञ्चालिताः सन्तः खस्थाने स्थातुमनुत्सदमाना अभिसमेत्य wa प्राणं तमूचुदं भगवन्‌ एधि wat: खामी ware नोऽस्माकं Heise मा चास्मददादुत्करमीरिति। wey Vt वागादयः प्राणस्य Fest कायेणापाद्‌ यन्त श्राङवंलिभिव दरन्ता राज्ञा विशः | कथं वाक्‌ तावदुवाच यद्‌दं वसिष्ठाऽसि यदिति क्रियाविशेषणं | यद्टसिष्टत्वगणणखीत्य्थः । लं लद्- सिष्टस्तेन वसिष्ठत्वगुणेन त्वं तददसिष्टाऽसि तहु ए स्वमित्यर्थैः ॥

बालनामपि वेहहिरन्तरिन््ियत्वाविशेषात्कथममनस इति विभ quad are) अप्ररू7ति। Uday शखेषटतारददितेषु नि सप्यो- पनिख्ितेखिव्येतत्यदनश्ीलाः पादास्तेषां संदतिः पटिस्तस्या em नियामका wear वसंविकारण्कान्दसः। तान्यथा क्तानन्मा युगपदुत्माटयेत्‌॥ येति दृष्टान्तमुक्रा दाद्ान्तिकमाद् | ख्वमि- ति॥मयि खेयत्वधौयुश्नाकमस्तीति कथं चातु waar द्धा द |

२०९

>° cf त्वं तत्सम्पदसीत्यथ देनं मन उवाच यद्‌- हमायतनमस्मि त्वं तदायनमसीति११४१५न वे वाचा न च्छुषटषि न प्राचाणि न Fatwa

भा ° अथवा तच्च्छब्दाऽपि क्रियाविशेषण एव | तत्कतस्वदौ- याऽस वसिष्ठत्गृणाऽज्ञानान््रमेति मयाभिमत इत्येतत्‌ । तयोान्तरेषु योज्यं चक्तुःओचमनःसु wae? वचो युक्तमिदं वागादिभिरमख्यं प्राणं vafufed यस्मान्न वेलोकोवाचा न wife न graifu न मनांसीति वागादौनि कर्‌- णान्याचच्तते सैकिका आ्रागमन्ना वा किन्तदिं प्राणा द्त्येवाचच्तते कथयन्ति यसात्माणा दयेवेतानि warfw वागादीनि करणएजातानि भवत्यता मुख्यं प्राणं म्रत्यन्‌- रूपमेव वागादिभिरुक्तमिति प्रकरणाथमपसञ्जिरीषंति॥

wate Ufa ॥ वचन wana प्रकटयति | कथमित्यादिना | क्रियाविष्रेषणत्वमेव fancafa | wefasata ॥ afeoda rare गणवानस्ि यत्त्वमेवेति योजना| चनन्तेर्‌ वाक्य मादाय व्याचष्टे) afeaifem aafas डति समस्तपदिति- what व्याख्याय पनच्तान्तस्माद | wa वेति ॥ वच्छब्दवदित्यपे- cy: | ददं बसिखत्वग गे रस्मौति यत्तत्वमेव वसिष्टत्वगणेाऽसीति कथमिदानोम्‌च्यते | च्चन्यथा fe पुव्वमनिधानस्तवासीदिव्याश- द्या । ama ङति ॥ वावि दशितं न्यायं wacrerafa- {दिशति । तयेति ॥ बागादिवचनादुव्धाय प्राखाधीनतां वागाद्‌ अतिसर्व कथयन्तोव्यत्तसस्य। A A वाच इत्याद स्तात्पय्यमाद्ध्‌। पतेप्स्ति॥ ata च सापसछारं व्धाकराति | यक्तमित्यादिना | afe aera करगानि वा्तन्साि स्थस्ति वाचसित्धेव तानि

sa

Soraya प्राणा इत्येवाचक्षते प्राणा दवैनानिं cart भवति ११५१५११

सक पि ण" न = कज ete ज्‌ [

भिमक

भा नन्‌ कथमिदं युक्तं चेतनावन्त ca पुरुषा अदं Bear विवद्‌न्ताऽन्योन्यं स्पद्धयेयुरिति । न fe चच्तरादीनां वाचं प्रत्याख्याय प्रत्येकं वदनं सम्भवति, तथयापगमो देदा- wat: प्रवेशो ब्रहागमनं पम्राणम्तुतिवापपद्यते | तचान्चादि- चेतनाव त्रताधिषितलाद्दागादीनां चेतनावच्चं तावल्छिद्ध-

च्या" न्रूयुः। यदि चच्ुस्तन्लाशि स्युस्तदा सन्वाखेव wadifa वदरेयः | नचैवं वदन्ति प्राणा डति तु तानि कययन्ति aaa. प्रार्‌ तन्त्य करणानां सिद्धमसित्यथः ' वागादिभिरुचत्वं त्वदसि- छाऽसोत्यार्दि प्राणस्यव ययोत्तगुरावता was प्रकरणा्यः | साच्ताङ्पसद्ारादप्नादुपसञ्जिदीपतौन्यक्तं । व्याख्याधिकाय यया सखतमथयमाच्िपति | नन्विति ॥ यथया परुषाश्वेतना- वन्ता विवदमानाः स्पडन्तं तथा वागाद्योऽचेतनाः खकी- यश्रखत्वसिद्यध विप्रतिपन्ना लियः wecfafa नेव aaa. waaay स्पद्धाद्‌ रुद्शनदिव्यथः | किञ्च वाग्व्यतिरिक्तानाम- ara वच्चनसेवा्नुचितं वचनस्य वाग्यापार्त्वादित्याद् | न हीति ॥ किच्च वागादीनां देद्ेत्सप॑णाद्ययुक्तमचेतनत्वादिग्ाद, तयति ॥ वन्दा न ्ोव्यस्यानुकषेणायंः | व्यगन्यादयशखेतना- वन्त्य द्‌वतास्ताभिरधिशितत्वात्तादाव्म्यासिप्रायेण वागादोनां चतनावत्तसम्भवादद्‌नादिव्यवद्दारः सम्भवतोति॥ यभिवारभत्वा सुख प्राविष्दिति श्रतिमन्‌रटत्योत्तरमाद | तचेति॥ खकस्मिन्देरे पनकचतनावतां विरुद्धानेकाभिप्रायानविधायित्वेन Fy. म्यान्मयनप्रसङ्ाद्क्रियत्वप्रसङ्गादा नानेकचेतनाधिख्ितत्वमेकस्य दस्य सम्भवतीति शङ्कते | तावके ॥ किमेकशणसेरमनकः- सनकचेतनर्प्धितिं न भवति किंवा ते्जिंर्णतकलमात्तासि- teatate fare दूषयति, Fifa ata fe परमत

RoR

भाग्मागमतः। ताकिकसमयवपिरोाघ दति चेत्‌। दद पकसि-

Te

न्मन कचेतमनावत्वेनेश्र स्य जिमित्तकारणएवत्वाभ्यपगमात्‌ |

ये तावदखरमभ्युपगच््छन्ति ताकिकास्ते मनश्रादि- काय्यकारणएणनामाध्याल्सिकानां argrary प्रयव्यादीनां ई्श्राधिषितानामेव नियमेन म्रटस्तिमिच्छन्ति रथादि- वत्‌ \ न चास्ममाभिरनग्याद्याख्ेतनावत्यो देवता अध्यात्म-

कटंभेक्तयाग्या wae किं तदं काय्य॑करएवतीनां

fe तासं प्राणेकदेवतामेदानां अथ्यात्माधिग्ताधिदैव- भेदकोारिविकल्पानां | अध्यक्ततामात्रेण नियन्ते्रोऽभ्यप- गम्यते ! स द्यकरणएः। अपाणिपादो जवनो यदीता

श्सीरस्य जीवाधिश्ितसेकेश्चसाधिख्ठितत्वं तथाचंकष्रसेरमने- करचेतनविष्छितं न भवतीति नस्ति खेखर्वादिनां wees: | सङ्गदवाक्यं विदगेाति। ये तावदिति ॥ अच्तनानां चेतना- भिशितानामेव प्ररल्तिरित्य् earaare | स्यादिर्वादिति दितीयं ware । न चेति॥ काय्थकास्यानामधिषाटटदेवतानां afe तत्काय्थंकारणानां किमधिखटटदवतान्तर्मिति एच्छ्ति | faauvtfa ॥ देवताकायधकास्णानामधिष्ाटटदेवतान्तर मिष्य चेदनवस्या wifefa मन्वानं vare | काय्यकार्णवतीनामिति॥ प्रकीर्य ब्राद्धणमनखव्याद्ध | प्राणति ॥ नन Vaart दवता कथं तासां प्राखलन्तणेकदवताप्रमेदत्वमत are! ष्यध्यात्मति॥ ष्यस्यात्माधिभताधिदेवानाभेदकोटिमिविकल्पा यासामिति तिवि- ग्रः ॥ निवन्तत्वप्यक्तवयापार्वक्त्वं वारयितुं fafnafe अथ्य- च्ततामाचणेति | अथेशखर स्यापि नियन्तेलात्काय्यक्वरणवत्वं दव- तानाभिव स्यादिति च्मेव्याद्द। सदौति॥ व्यकरगत्वमकाय्य- त्वस्यापलच्तगं ॥ तच waft पमाणयति। अपाणोति। वादिव्यप- दनचन तस्य काय्थं करणद्च विद्यत xaife मन्तवा ग्टदहीतः।

२०४

भा ° पश्यत्य चच: सप्ररणात्यकणं द्त्यादिमन्लवणार्‌ । द्दिरणष्ध-

wa पश्यति जायमानं । दिरण्घगमं जनयामाख पूर्न्व॑मि- त्यादि च खेताशखतरीयाः wate ll मोक्ता कर्बाफसलसम्बन्धी दें तदिलच्णा जीव दति वच्छयामः । वागादीनाञ्चेद dare: कल्पिता विदुषोाऽन्वय- afataral म्राणथ्रेषठतानज्द्धारणाथं | यथया लाके रुषा चअन्येन्यमात्मनः ्रेष्ठतायै विवदमानाः कञ्चिह्ुण- विशेषाभिन्नं ष्च्छन्ति कोा नः Ber गणेरिति। तेनोक्त एकौकश्येनादः कायं साध्रयित्मद्यच्छन्त) GATT: कां साध्यते सवः AE दत्युक्तास्तया एवादयच्छ्न्त श्रात्मने ऽन्यस्य वा श्रेष्ठतां निद्धारयन्ति) तथेमं संव्यवहारं वागा- दिषु कल्पितवती अतिः । कथं नाम विद्धान्‌ वागा- दौनामेकैकस्याभावेऽपि जीवनं ce न तु प्राणस्येति प्राणएखेष्ठतां मअतिपद्यत दति i तथाच aft: कौषीत- कनां जीवति वागपेत मूकान्‌ fe warat sitafa ति ५ ay - ~ on, ख चात्मा हदिरण्यगभा ada wafer Saat तदवस्थाभे- दानां देवतानामोखयेा नियन्तेव्युक्तं तच पमाणम । fecw- ॥ ५ €

mifafs | च्चादिपदटेन हदिरण्यगभः समवनत्ततेत्यादि rae | देवानामीखखसर्स्य चास्मिन्देद्े भोक्तत्वाभावे कस्य भोत्तोत्वमित्यत ware | भक्तति ॥ afeaaqar दोवतेख्छसाभ्यां aru इति यावत्‌ | वागादिश्ब्दवाचयखेतनावव्येः दवत xfa खोल त्याख्यावि कायाखायंनित्ययम॒क्तमिदानीं तस्यास्तात्पय्येमाद | बागादीनाश्ेति ॥ कल्पनाप्येजनमाद | विदुष डति ॥ wera

कल्पनां टृष्टान्तेन स्पष्टयति | ययत्यादिना॥ data डत्धक्तमेव व्यनक्ति। र्वर्वाश्येनेति ॥ विदुष इत्यादिनोक्तं waste प्रकटयति।

२०५. so स दैवाच किं Asa भवियतीति यत्किञ्च दिदमाग॒भ्य अआशकुनिभ्य दति देचुस्तद्वा ख्त- दनस्यान्‌मनेा हवे नाम प्रव्यक्षंनद्वाल्वं-

१ यी

wre चक्तरपेतेऽन्धान्‌ दि पश्चामेा जीवति Braga बधिरान्‌ fe qatar जीवति मनेाऽपेता बान्नान्‌ fe पश्यामो जीवति बाङ्च्छिने जोवत्यूरुच्छिनि इत्याद्या ॥ ९ ॥ सद्दावाच मख्य प्राणः fa मेऽन्नं भविय्यतीति | मुख्य- प्राणं म््टारभिव कल्ययिल्ला वागादीन्‌ ग्रति वक्तनिवं कल्पयन्तो अतिराद । यदिदं लाकऽनजातं प्रसिद्धमाश्चभ्य अआश्छनभिः सद्दाऽ<ऽण्क्‌निग्यः सद्द शकु fafa: सव्वेप्राणिनां यदन्नं तत्तवानरसमिति दाचन्वागाद्य दति । sTwe सव्पमन्नं भाकताऽन्ता सर्न्वस्यान्नस्येत्येवेप्रतिपत्तये af

जज जान जकन या 1 tanta mainttl

ee 1 1

are कथं नामेति ॥ विदान्‌ प्राण्शंशूता कय नाम परतिपद्यतेतिं सम्बन्धः | प्रतिपत्तिपकार सङ्किपति | वागादीनामिति ॥ फल- वती कल्पनेत्ति ta: | दृष्ेऽप्यय च्रुिमनुादकत्वन awata | aartafa iv I वागादीनां खामी Sates प्राणेऽस्ीति विद्यादिति प्रधा- नविद्यामपददिश्य तदष्नाङ्ग्रतान्नवासेदृष्टिविधानाय प्क्रमे quandets faud way पकुरुते। स दावाच्लि॥ मुख्यस्य प्राणस्य wee वागादीनां प्रति aaa के wfaataare | मख्य fata ॥ वदिद्ित्यक्तमेव च यत्पद वाक्या्धकस्पनाध aKa {मित्यचानद्यते। तदा ख्तदित्धादि॥ उत्तस्वाक्यस्य पुल्तवाक्या- दर्धमेदाभावमाण् द्या द्ध | प्राणस्येति yo ste विद्धायाऽनः- Wey तात्पध्यमादं | सच्च प्रकारेति ॥ aa चेयमिति धालुनस्यानण््दस्येपादानं सव्यप्रकार्चद्धवा प्रास्य प्राप्ति

२०६ se विदि fag att भवत्तीति ५१५ स aaa विंमे वासा भविष्यतीत्याप aft देाचृस्तस्मादा

(पो 2. 1

मा ° ताख्यायिकारूपाद्मादटत्य खेन श्चतिरूपेणएणद । as एत- द्त्कि्िल्लीके प्रणिभिरननमद्यते नस्य प्राणस्य तदन्नं waa तदद्यत इत्यर्थः 1 सर्व्वप्रकारचेष्टा- व्याभिगणम्रदशंनायेमन द्रति प्राणस्य ware नाम | माद्यपसगंपत्वंत्वे दि विशेषगतिरेव स्यात्‌\ तथाच waar नानामत्तनोामयदणए्मितीदं NY नास चन दति, सव्वान्नानामन्तुः साच्तादभिधानं । न द a एवंविदि ययाक्तप्राणविदि प्राणोाऽदमसि सर्व्व॑ग्चतस्थः सव्वान्नाना- aufa तस्सिनेवंविदि द ३ किञ्चन किञिदपि प्राणि- भिराद्यं सर्व्वैरनन्नमनद्यं न भवति सर्व्वमेवंविद्यन्नं मव- Nae । प्राणग्डतल्वाद्धिदुषः । प्राणदा एष उदेति

[म 1 Se te ne, A me ` 9 १0 "भक क जक

a ne a । eer es क OE त Rie सा मगाण,

Blo गुणप्रदश्नाथं | तथा यः कोऽपि ददति ्टोषयति क्नञावयति वा सन्नाऽपि प्राण wafa युक्तं । प्राणस्यान इति नामेव्ययैः। saa पूव्वाक्तधातुजन्मनामेति यावत्‌ ॥

उक्तमेवार्थं समयेयते। पादीति ॥ waweafa एषः) न प्राणस्य सव्वं चेात्षिस्व्यिवकास्यः | तथाच प्राणदिणश्ब्दापा- दामे faruanfaeata स्थिते सतीत्यर्थः | aa डति प्रत्यच्तमिदं नाम | सव्वाच्रानामत्तनामय्मदणमिति सम्बन्धः ॥ तदव व्याचष्टे | सन्वान्ननामिति॥ ततश rie पाणविदः wand चेत्तददि- दुघा भच्छाभवच्यविभागसिदा तद्विषयं ue वि रुध्यते व्याश द्या- ध्यात्मिकं रूपं हित्वाऽधिदोविकेन रूपेण तस्य waraa विभा- गश्णस्त्रमाध्यात्मिकपरिच्छदविषयत्वेनाविरुड्धमित्याद्। घ्ाणभू- त्वादिति ॥ mania विद्ानित्यच्र saad संवादयति | प्राणा

२०७

se ठतदशिष्यनलः पुरस्ताचापरिष्टाचाद्भिः afte

+ arate aD निनि (त wane

धति ARTA ह्‌ वासा भवत्यनमै ह्‌ भवति!?२१

भः er ree को |, 1

मा ° प्राराऽस्तमेतोल्यु पक्रम्येवेविदे द वा उदेति wal एवं विद्य-

ष्पा

स्तमतीति खत्यन्तरात्‌ ॥

@ Varad पनः प्राणः पूव्नैवदेव कल्पना। किम वासा भविग्यतोत्य्य इति Beare: । waar” वास अपस्तस्मादा एतद्‌ भ्िष्यन्ता waar भक्तवन्तख् area fasta एतत्वुवन्ति । किं अद्धिवोसस्यानीयाभिः यर स्ताद्धं जना त्पूव्वेमुपरि टच भेजनादू दच्च परिदधति परिधानं gata म्‌स्यस्य प्राणस्य लस्मृकोा लम्भनभीले वास मवति | वाससा लब्धैव भवतीत्यर्थः | waa भवति। वाससे लम्भुकलेनायैसिद्धैवानद्मता CAAA इ भवतील्यु- न्तरीयवान्‌ भवतीत्येतत्‌ | भाच्छमाणस्य waaay यद्‌ा- aaa wed विज्ञातं afar प्राणस्य वास द्रति द््भनमा- चमिद विधीयते । शद्विः परिदधतोति नाचमनान्तरं।

= ~ = ङ ~ c यथा लौकिकैः urfufacgqaraay म्राणएस्येति दशन-

A षीम रगभणरििििििोििििि।ििि 1 1 ह । ॥ क , |

देति ॥ प्राणविद्याङ्गत्वनान्रदृष्िरुपदिद्धा ॥ सम्मति तदङ्गत्वं

aimee प्रस्ताति। स दावाचेति ॥ वच्पचापि प्राणस्य wa वागादौनां परति वक्तत्वच्व॒ कल््पितमेवेव्याद्धं | waafeta ॥ aut प्राणं प्रति बासारूपत्वे गमकमाह | यस्मादिति ॥ वासोा- रण्िफलमाचष्ं। लम्भक इति॥ नयमो ड मवतोग्यस्य पनरूक्तय- माग्द्धा्ंविेषमाद। वास सलि ॥ चाचमनान्तरं प्राग्विदा विधीयत रवंव्िदशिष्यन्नाचमेदिति खत{स्व्णद्धादं। मच्छ

३ oC,

भाग्माच॑। तदत्किं मे वास दत्यादि प्रस्रप्रतिवचनयेस्तुच्य-

च्छा

त्वात्‌ | यद्याचमन मपृत तादथन क्रियेत तद्‌ सम्याद्य नमपि प्राणस्येति wages विहितं स्यात्‌ | त॒च्ययेर्विज्ञानार्थयाः प्रसप्रतिवचनयोः मअ्करणएस्य विज्ञानार्थलादद्भंनरतीयेा न्याया न wa: कन्त्यितुं | यन्त॒ प्रसिद्धमाचमनं म्रायत्याथं प्राणएस्यानद्रतार्थच्च न भवतीत्युच्यते न तथा वयमाचमनमुभयाथं नूमः । किन्ति म्रायत्यायौाचमनसाधनभूता च्रापः पराणस्य वास दरति दर्भनच्चोद्यत इति ब्रूमः । तच्राचमनस्याभ- यार्थलप्रसङ्गदषचेादनानपपन्ना । वासोाऽथ -एवाचमने तद्‌ शनं स्यादिति चेत्‌। न ! वासेान्नानार्थवाक्ये वामाऽ्या

sams 0 श. , ए. 7 ति bliin rabbi see mt peters Steer ET emul rppamasin cae, ज commen अम ७

etic ewe

मारस्येति ॥ आदिपदेन प्रश्नप्रतिवचने ned | aanifa- Hasse तस्यान्नमित्ति दृद्धिवद्‌ाचमनीयाखष्प aw विधीयते।॥ arenzfetcaa यतिरखेकद्एसरा विरख्णालति | यदीति | ताद्य नानम्रताश्यनेति यावत्‌|

ay पुव्वंमन्नरष्िरेव विधीयते। सन्वात्नमत्तणस्य प्रमाणवि- रुद्धत्वादिद त्प्रन्यमाचमनमविरोधादिधीयतासित्याश्षद्या) तुल्ययारस्ति॥ रखकस्याचमनस्य शखुद्ययत्वमनमतायत्वच्च वक्तम- wea विराधादित्याश्््याद | यत्त्विति ॥ विदा यथा स्यात्तयेति यावत्‌| तद्धि कीदटगाचमनं विवच्तितिमिग्याद्ध। व्किन्तर्दति॥ परयतस्य भावः पायत्यं तदाधायाष्छाचमनक्रिया तत्साधनश्ता- aq वासःसङ्कल्यनं क्रियान्तरमच fatufeafaars | प्राय- ata ॥ जियाभेदे फलितमादद | तचेति ॥ अन्यायखप्यु च्वन्यार्थ- त्वचिन्तने परमागविसधारट्दिधियोगेन वासा$येमाचमनान्तसमेव विधेय । तत्र चानम्रतायत्वचिन्तनमचितमिति were: | वासो ऽयापनव्वाचमनविधाने तचानमतायत्वदटृ{खिविधाने च वाक्यभे-

२०८

ॐ ARAMA जाबानेा गश्रये वेयाप्रप- Maas यद्यप्येनच्छुष्काय स्थाणवे घ्रूया- न्ञायेरनेवास्मिञ्छाखाः प्ररोहेयुः पलाशानीति ५३ ? अथ यदि महल्जिगमिषेदमावास्यायां दीक्षित्वा पेर्णमास्या् रात्रा सर्वीषधस्य मन्थं

भा ° पुव्वीचमनविधानें तचानग्रताथेलद्ृषिविधाने च वाक्य मेदः । आचमनस्य तद्‌ थंलमन्या्यलञ्चेति प्रमाणाभावात्‌ । तदेतत््राणदर्शनं स्यते । कथं तङधतम्माएद शंन | सत्य-

कामे जाबाले WIAA नाम्ना वैयाघ्रपद्याय याच पदेाऽपत्यं वैयाघ्रपद्यस्तस्मै गेाश्त्याख्यायेात्तोवा चाऽन्य- दपि वच्छमाणं वचः । किन्तदुवाचेत्याद। यद्यपि शष्काय स्थाणवे एतद्भेनं नूयात्‌ प्राएविच्नायेरन्नुत्पद्येरने- वास्मिन्‌ स्या शाखाः प्ररोदेयुख पलाशानि च पत्राणि। fea जीवते पुरूषाय ब्रूयादिति, यथोक्प्राणदशनविद्‌ ददं मन्थाख्यं कबोारभ्यते | अथानन्तरं यदि मद्न््रदत्वं

ae दप्रसदङ्वसिददाचमनसाधनणश्छताखप्यवासेद्टद्टिपस्मेव च वाच्य- सित्यत्तस्माद्र | नेत्धाहदिना | वासोाऽथत्वमन्याथत्वं द्यरत्वमिन्धक्ती Taare बा क्यस्याप्रमाणत्वप्रसङ्गादिति यावत्‌॥ asafeante mad त्विधानाथं नापि फलवचनं तयाच यथं नित्याश्ङ्खया्द। तदेतदिति ॥ स्ततिमेव प्रश्रपुव्वेकं विख्णाति। कथमिति ॥ जीवते परुषाय प्राणविद्यावत्वदश्णन न्रूयात्त- दा{स्मिन्मद्दापफलं भवतीति fea वक्तव्यमिति योजना | गतदरादनवदत्िरतधिकास्मिदं कम्म धाण्विद्‌ा staa-

„9

Se दधिमघुनेरूपमथ्य ज्येष्टाय श्रेष्ठाय स्वाहेल्य- गावाज्यस्य हुत्वा मन्ध सम्पातमवनयेत्त्‌ tly १ वसिष्ठाय स्वाहेत्यगुवाज्यस्य SCT मन्ये सम्पा्तमवनये्पतिषटाये स्वादेत्यगावाञ्यस्य टुत्वा मन्थे सम्पातमवनयेत्सम्पदे स्वाहुत्यगावा- ञ्यस्य हुत्वा मन्ये सम्पा्तमवनयेदायतनाय स्वाट्त्यरावा-न्यतस्य दहत्वा मन्य Wad yaad 1१५१५ जय प्रतिस॒प्याञला मन्थमाधाय नप-

wie जिगमिषेत गन्तूमिच्छन्मचत्वं प्राप्नुं यदि कामयेदि- त्ययः । तस्येदं aa विधीयते i aaa मति ओरूपन- मते । खमते यथं ways ततः कशानष्टानं aay देवयानं पिदटयानं वा पन्थानं प्रतिपत्छत इतत्येतत्मया- जनमररोरूत्य मद्त््प्रेष्सारिद्‌ कमा न विषयापमाग- कामस्य) तस्यायं कालादि विधिरुच्यते । अमावस्यायां दीचिला दौीक्िति <a भूमिश्यनादिनियमं कछला तपोा-

18. 8 । ) 0 0 9

ate धिकारोऽसीत्याद। warafs | यनन्तरं प्राण्विद्यानजिष्प्ति- स्ति te: ॥ वाक्यशेषं पूरयति | तय्येति ॥ मदत्वदारा विषयोापभोागकामकस्य कम्मविधायि we warfeurea- दन्यफलमेवेत्याप्राद्कादह | मदत्वे Wife ॥ तस्येति प्रक्तम- स्याख्यकम्मत्िः | कालादीत्यार््दिशब्व्य व्यादिसङ्गदइायः | aq दोत्तायां भवं माञ्ज्यभ्यञ्जनाद्‌ि a सन्यमेवायमनतिषति। yatauma fe विकता वन वतन्ते | vataafeufa: anata

BAX

उ° व्यमा नामास्यमा fe ते सर्धभिद ¢ स हि ज्येष्टः ग्रा राजाचिपतिः स मा ज्येषः भरष्यम राज्यमाचिपत्यं गमयत्वहमेवेद ¢ स्मसानीति

[व अ Reet MOGI । पि (tt ATi THE-N

weed सत्यवचनं न्रह्मचय्थभित्यादिघरम्मवान्‌ yar इत्यथै न पृनर्दच्छमेव कर्मजातं सरव्व॑मुपाद न्ते | अ्रतदिकारलान्म- न्याख्यस्य HUW: | खपसद्र तीतिय्यव्यन्तरात्‌ | पयोामाच- भक्तणं च शद्धिकारणं तप खपादन्ते। पषंमास्यां राता HATHA सव्वषघस्य ग्रासारण्यानामेषपघीनां यावच्च ज्याल्पमल्पमुपादाय तदिठुषौछत्याममेव पिष्टं दधिमघनो- रोदुम्बर Haart चमसाकारो वा पाचे अुत्यन्तरात्रकि- प्पापमण्याऽयतः सापयिला sera Bar सखारेत्यग्या- वावसथ्यें राज्यस्य श्रावापस्थाने इता Baie मन्ये सम्पातमवगयत्रंस्तवमघः पातयेत्‌ । समानमन्यत्‌ ! वसि-

9 21 2. ए ष

थति = जनन हा, मेः जि, भामया पक = भया शम जानन, -वककननम+

ate न्यायात्‌ | न ae कम्मे कस्य fufeafacdt ययोक्तधम्मेवत्वमे- वाच विवच्ितिमित्ययेः॥ दीत्तितवेव्य नेन विर्वच्ितं घम्मान्तरमाद। उपसदिति | उपसदो alae: प्रवग्थाद्दस्प पसिडधाः। ava व्रतं पयोमाचभक्तणं तदुपेतो wel मन्यं सम्पाद्य जुद्ार्तीति वाजस- नेयके समानप्कसर्णे आअवणादिति वावत्‌ | fue छवा तदा- ममपक्रमेव दधिमधुनाः सम्बन्धं पाच sfaufa सम्बन्धः| च्योदु- aca नियमः। पाच्स्याकारेतु विकल्पः ¦ कथम्खुत पाच्मच Heya तचा | खव्यन्तरद्दिति ॥ Wet कंसाकारे कंसे चमसे वेति वाजसनेय खवगणात्सव्वेश्खाप्र्यवन्यायेनापेच्ठितं पाचमच ग्रद्योतमित्य्धैः। ष्यावसथयसम्बन्धो लोकिकोाऽभिः । व्यावसथ्ये विवत्तिते यस्मिनैपासनाख्यं कम्मे क्रियते च्यान्यस्य त्वेति

BAX

Sen € tl अथ खलत्वेतयक्ी पच्छ samy तत्सवितुर्वृणीमह इत्याचामति वयं देवस्य

भाग्छाय म्रतिष्टाये wat आयतनाय सादेति yas तयैव सम्पातमवनयेत्‌ | त्वाऽय प्रतिषप्यारे रोषद्‌ पर- त्याच्जक्ै मन्यमाघाय जपतीमं मन्तं! अमा नामा- aa feat wa दति प्राणस्य नाम | अन्नेन डदि प्राणः प्राणिति ददे इत्यता मन्यद्र्यं म्राणस्यान्न- त्ास्राएल्ेन सयते WAT नामासीति ॥ कुतः । यन्ता ऽमा सद fe यस्मात्ते तव प्राणएभृतस्य सन्धं समस्तं जग- दिदं ्रतेाऽमा नामासोत्यथंः। ख दि प्राणमृता मन्या We: HBA! श्रत एव च राजा दौभिमानधिपतिखानि- छाय पालयिता aaa खमा मामपि मन्थः पाणा ज्येठवादिगणपृगमात्मन गमयत्वदमेवे्द सव्वं जगद्सानि भवानि म्राणएवत्‌। इतिशब्दो मन्लसमाष्यर्यः॥ अयानन्तरं

0 2 । ' । "षण Cree a a me eee

Wo सम्नन्धः | wraqaraatmtauamyqyes: | were afeara खाद्देत्यादि वाक्यं Gaqeadg qaurfaare | aarafafa quaaa weata| वसिखायेति ॥ खादेति मन्ते waar sata सम्बन्धः| तयेव प्यमद्ामानन्तसरमिव्यर्थः। व्याडत्यन- न्तर मयर्न्दयः ॥

भवतु प्राणस्यंद नाम मव्यनस्यतु कय मन्लायमित्याण्द्धाद्ध। waa wife ॥ प्रतिन्ञातेऽय waged देतुमाद्ध। कुत इति ॥ पताम नामासीति पृन्वेण सम्बन्धः ॥ Sa व्याचद्े। यस्मा- दिति ॥ अनन्तरं जपकम्मंणः सकाप्दिति wa: | तदव स्पर्यति | मन्त्रस्येति | मन्नसयेकेकन wea म waa मासं

RAR

> माजनभिव्याचामति Few सरद्यधातमभित्याचा- मति qt भगस्य घीमदीति सवं पिबति a 9 0

mene

मा० खच्वेतया वच्यमाणयष्ठौा पच्छः पारश आचामति wa- यति ।' मन्तरेकौकेन पादेनेकौकयासं भक्तयति । तद्धा- जनं सवितः waa म्रसवितुः प्राणमादित्यञ्चेकीरुत्योा- चते 1 श्रादिव्यस्य णणोमददे प्राययेमदि मन्यरूपं। येनानेन साविचेण भेाजनेनापमक्र॑न वयं सविद खस्ह- पापन्ना मवेमेत्यभिप्रायः । यवा eae सवितुरिति waa सम्बन्धः | Be प्रशस्यतमं सर्व्वीान्नेभ्यः सर्व्वधातमं सर्व्वस्य जगता urcfacad अ्तिणए्येन faureaafafa ar, सर्व्वया मेजनविगेषणं तुरं at au शोघ्रमित्ये agua देवस्य सवितुः खरूपमिति शेषः 1 धघीमदि faaaafe विश्िष्टमाजनेन Wea: ण्यद्धात्मानः सन्त दुत्यभिम्राचः। अथवा भगस्य रियः कारणं मद्व प्राप्त कर्यं छतवन्ता वयं agiafe चिन्तयेमद्ि। Wary सन्य-

पीर का

are waadifa याजना । भोजनं मन्यरूपमिति सम्बन्धः| तत्कय सवितुः स्यात्‌ प्राणस्य दि मन्थयमत्नमिवयत्त तचा | घाण- fafa ॥ उच्यते सवितुभ(जनसिति शषः ॥ प्राणादित्ययारेकत्वं फलितं वाक्यायंमाद। खादित्यस्येति | मन्यरूप तद्धेजनमिति Yaw सम्बन्धः | प्राथनाप्विषयं मोजनमेव fafuafe । येनेति ॥ तस्यव विङ्‌षगणान्तरं सखेषटमित्यादि स्थितिकारणत्वमुक्कवा जनकत्वं पन्त न्तरमाद | afanaafa ॥ जगद्याप्ता पालद्‌ानंति जगदद्याप्ता पालद्‌ाने च ध्यातुः we किमिति भेजने कथ्यमानं WIE

२९५

= निर्णिज्य avd aad वा प्रादुः संविशति चरम्भणि वा स्थरि्डित्ये वा वाचयमेा्प्रसाहः मस यदि fag पश्येत्‌ समृद्धं वर्मेति विद्यात्‌ ne a qs aT यदा कर्मसु aay लियर स्वपरेपु पश्यति समृद्धिं ततर जानीयातस्मिन्स्व पनिद ने तस्िमिन्स्वष्रनिद्शने¶ eR RT

ey EEA See EERE IRIeTtiage “CU Cee AERREI et a see न septa oe क. = जया नमात कनि € [पि

lieth NR IN UES

भाग्लेपं पिवति fafusy ware ae कंसावतर्‌ चमसस्य मसाकारं वैदुम्बरं ws । पीला आचम्य पञाद्भनः प्राक शिराः संविशति wafw वाऽजिगे स्थण्डि केवलायां WAT वाचयमा वाग्यतः सनित्ययः। अभ्रसाद्ा न प्रसद्धयतें नाभिश्यते स्याद्यलिषखप्नदश्नेन खया तथा संयत- चित्तः सननिव्ययैः । स एवगुता चदि fad पश्येत्‌ aig तदा विद्यात्म्बद्धं ममेदं कन्ति ॥ तदे तस्िन्नयं एष शाका मन्लाऽपि मवति । यद्‌

ew SO TE AE EE TE A Ae ETT पनिना ऋ Hat ~ AAR

ato तचाद | fafeefa ॥ aaa ध्यानकार्यमक्ा प्ररूतकम्म- प्रश्चितमदत्वे देतुत्वादपि wiawasafare । व्ययवेति । साविचं eran नियमेनेदुम्बरः चैकल्तपिताकारे fate: । ws प्रच्तास्य पिबतीति सम्बन्धः । ayaa uate «Wet. चमनपुन्नकमस्नेः ufaantt करष्णाजिगव्यव{ तायां सेव- जायां वा wat पाकरशिष्सि भत्वा wajdare | mee ॥ प्रयनस्य andy anata | वाच्यम डति | तस्य an वय. चखिदुत्तमस्त्रोदश्ने सखुभागमः सूच्यत सत्याद | स रखवग्मत स्ति ॥२॥ प्राणविद्या तद्ङ्गकम्भ च॑त्थभयमक्ता(मदानीमा{सतवि- द्ामाख्यातुकामस्तावद्‌ख्यायिकायारतात्पय्यमाद | warts |

२९५

ze गतवेतुदीार्णेयः पद्यालानाश सभितिमेयाय ay ह्‌ प्रवाहणा जेवलिस्वाच कुमारानु त्वा- शिघत्पित्ता इत्यनु fe भगव दति ५१५ वेत्य यदि तेाऽयिप्रजाः प्रयनीति न भगव इति वेत्थ यथा पुनरावतलेना ३ इति न भगव इति वेत्य पथेर्द्‌वयानस्य पित्याणस्य च यावर्वना३ इति

mag काम्येषु कासार्थैषु fad wig खप्रद्भनेषु

मा° स्वप्रकालेषु वा पश्चति खण्टद्धं तत्र जानौचात्‌ 1 कर्षणं फलनिष्यत्तिभंविव्यतोति जानीयादित्ययः ॥ तकिन्‌ सद्यादि प्रशस्तखश्रद शने सति cafe: । दिरुक्तिः कम्मंसमाप्य्थः ॥ २९ ॥ Tey (दि स्तम्बप्थन्ताः संसार-

गतयो वक्तव्या वैराग्यदेतामुसृ्तृणामित्यत आसख्या- चिका श्रारग्यते | स्ेतकेतुनामतेा इ इत्मैतिद्यार्थः | अररुणएस्यापत्यमारूणस्तस्यापत्यमारूणेचः पञ्चालानां जन- पदानां समितिं सभासेयाय आजनाय । तमागतवन्तं द प्रवादा नासतो जोवच्यापत्यं जेगलिरूवा चक्रवान्‌ । दे कुमारान्‌ ला त्वामर्भिषद्‌न्वश्ित्पिता। fart fut: । wea स अद्धाऽनु wefaursfa भगव इति खचयननाद । a vray यद्यजज्ष्टिऽसि

जननि शभक —

न५००७४०१०५१० क,

कनक कक

तासा वक्तव्यत्वे देतुमाद्ं ॥ वैराग्य द्वताडिति॥ राजा कुमा- र्ति सम्बाघयन्रभिमानं खेतकंतार्पमिगौषति ॥

o

aT

२९६

भगव इति १२१५ वेत्य यथाऽसा नेका न सम्पूर्य्य॑ता 3 इति नमगव इति वेत्य यथा पञ्यु म्यामाहुचावापः पुरूषवचमसेा Haat नेव भगव इति nan जथ नु किमनुशिष्टाऽवेाचथा या हीमानि न विद्यात्‌ कथ साञ्नुशि्टा SAT

भा० वेत्य यदिताऽस्ाल्लोकाद्‌ष्यथ्युखं यत्रजाः प्रयन्ति यद्रच्छन्ति तत्किं जानीष cae: | न भगव इत्याद इतरो न जानेऽद्दं तदत्पृच्छसि) एवं ate वेत्य जानीषे यथा येन प्रकारेण पनरावन्तन्ता दरति न भगव दति WATS | AY VATA: सद म्रयाणएयाद्‌वयानस्य पिहयाणएस्य च व्यावन्तंना व्यावन्तेनं दतर तर वियोागस्छानं we गच्छतामित्यर्थः। न भगव दति वेत्ययथास लोकः पिदसम्बन्धी। यं माप्य पनरा वन्तंन्ते asf: wafscfa येन कारणेन न सम्पष्यता द्‌ दूति । न भगव इति मत्याद। परेत्य यथया येन क्रमेण पञ्चम्यां पञ्चसह्याकायां WHEAT ङतायामाङतिनिर्टत्ता आङ्तिसाघनाखापः पुरुषवचसः

Penman mmm dale mtd ne ee nee I aE teatime ०१००

ete gafay ष्पस्याथमाद। यनेति॥ विडदद्विदुषोस्तस्यमागयो सतोाद्दा मागे तयोामध्ये equate याज्यसुक्त वाक्यां afgufa | इतस्तरति ॥ विदुषाञ्च कम्मिगाञ्च मागदयम- fuga ay प्रस्थितानां aa मिया वियोगा भवति afar Te we: ॥ पिटट्लाकसम्बन्धिनं लाकमेव व्याकरोति यं प्राप्येति.॥ च्याङतिनिटत्त इत्यस्य व्याख्यानं व्याहतिसाघनाच्ेति च्यपुव्वे- रूपराणामपां भुतान्तरसमुचयाधच्चकारः | चयवा warearfe-

“s ©

भा

2”

तति स दायस्तः पितुरञ्मेयाय ay हावाचा ऽननु शिष्य वाव किनि मा भगवानववौोदनु त्वाशि- पिति ty 0 पच्युमा राजन्यवन्घुः OTA aaa sag ama विवक्तुमिति स दावाच

qeq त्येवं वचाऽभिधानं यासां छयमानानां करमेण प्टाङतिग्छतानां ताः परूषवचसः परूषवाच्या भवन्ति परूषाख्यां लभन्त CTE | LAAT नेव भगव TATE | ञैवादमच किञ्चन जानामोत्ययः। waaay: सन्‌ किम- नभिष्टाऽखोत्यवेोचया उक्तवानसि । at दीमानि मया प्र्टान्य्थंजातानि न विद्या विजानौोयात्कथं स विदत्ख- न॒शिष्टाऽसमीति न्रवोत | एवं ख शअेतकेद्रा ज्ञाऽऽयस्त अया सितः सन्‌ पितरद्धं स्थानमेयाय गतर्वास्तच्च पितरमुवा- चाऽननुशि व्याऽनशणासनसकलेव मा मां किल भगवान्‌ समा- वर्तनका लेऽत्रवोदुक्तवान्‌ अननु लाशिषमन्वशिषं त्वामिति॥

यतः पच्च पञ्चसद्याकान्‌ परस्मान्‌ राजन्यवन्धुरा- जन्याः बन्धवेाऽस्येति राजन्यबन्धुः खयं cea दरत्यथा

ककासन कभ ०५१०

नका अ ष ee "को ककर , Ee Lenihan ia

eymstd साधयन्तीति wisat पनर्पव्वात्सना निष्पन्ना sau: | maufe खद्ासेमख्च्यन्ररेतसा दवनदारेगणति यावत | बषद्ाङतिभतानामन्त्ये्िविघागन wiTerstaeter amat गतानजिव्ययः ॥ त्वत्पण्ायजातातिरसिक्तविपयमन्‌- रासनं ममास्तोत्यनणिखऽस्ोव्यक्षसिव्याश्रद्भयाद। यो दीति ॥

च्यनन{डष्य त्वामन्वशिषमिति कयमक्तवानस्मीत्याश्षद्धयाद् | यत डति ॥ नेकश्चनेत्य्तमेव ase amafata सम्बन्ध

५

Se FAT AT त्वं तदेत्तानवद्‌ा यथादभेषां Aaa वेद्‌ यद्यदभिमानवदिप्यं कथं तेनावश्यभित्ति\ UU START रन्नाऽमयायतस्मे ह प्राप्रा-

णि 2 00 प ति १ Rina a नमो भ पि यक

ate ऽप्राचीत्पृष्टवांस्तेषां warat नैकञ्च नैकमपि नाशकं न शक्तवानद्दं विवक्तं विशेषेणा्थतेा निण्तुमिव्य्थः 1 स Stara पिता war at ut वत्स 4 लद्‌ागममाचमेव एतान्पृस्यानवद्‌ उक्तवानसि तेषां नेकच्च नाशकं विवक्त्‌ fafa, तया at जानोदि वदौोयाज्ञानेन faga मम तददिषयमन्नानं STASI: । कथं ययाऽदमेषां war नामेक नैकमपि न वेद्‌ न जाने दति । यथया aa वाङ्ग एतान्यस्ान्न जानीषे तथाऽदमप्येतान्न जान TATU: अता मय्यन्यथाभावा न क्तव्यः ॥

qa एतदेवं यते यद्यहमिमान्‌ म्रस्नानवदि्यं विदि- तवानस्मि कथं ते तुभ्य {प्रयाय पुचाय समावत्तनकाले प्रा नावच्छं नोाक्रवानस्मीति GAT ww गातम गाचतेा

जान ननः |

ato दप्रयितुः पनरुपात्तं | अता मां प्रति तव निण्यावाप्दिता सिद्धेति wa: | पिता खकीयमि्यावादित्वणद्कां पस्दिरति। स दावा- चेति ॥ यथा मा त्वमित्यादिवाक्यं पूरयित्वा व्याख्यायानन्तर- वाक्यमाकाद्गपूव्वेकमुव्यापयति | कथमित्यादिना ॥ तदद्याचष्े। ययेति । saratanutsaware: | व्न्ययाभा वो चातेऽपि विषये तवान्‌ fatcta यावत्‌। त्वदीयमन्तानं कुता देतामया ातव्यमिव्याशद्कामद््‌ाव्या- नन्तरवाक्येनात्तरमाद्द | कुत इत्यादिना ॥ अतस्तव पाच्तभुतस्या ऽनु पदेश्णन्मदौोयमन्ञानं चातव्यिति शेषः| weut योग्यां

२९८

so यादीन्चुकार मस दं प्रातः समाग उदेयाय ay हावाच मानुषस्य भगवन्‌ गातम वित्तस्य वरं वृणीथा aft स alata तवेव राजन्‌ मानुपं वित्तं यामेव कमार स्यान्ते वाचमभाषथास्तामेव मे ब्रूहीति १५६१

He UH HINT रानमेयाय गतवान्‌ | तसै द गोतमाय ATATSTSTARUTY RIT VATA । स च गोतमः रुता- faa उपिल्रा Ute: प्रातःकाले सभागे wat wa wife उदेयाय । भजनं भागः पूज्ञा सेवा सद भागेन वन्तं माना वा सभागः पूञ्यमानारऽन्येः खयं गोतम उदेयाय राजानमुद्गतवान्‌ । तं दवाच गोतम राजा मानषस्य भगवन्‌ गातम मनुग्यसम्बन्धिना वित्तख ग्रामादेवेरं वर- णयं कामं BHAT: प्रार्थयेयाः। स दावाच Firaawsa तिष्टत राजन्मानुषं वित्तं | यामेव कुमारस्य मम पुच- स्यान्ते समोपे वाचं पञ्चप्ररस्जलक्तणामभाषया उक्तवानसि तामेव वाच मे मद्यं afe कथयेत्युक्ता गोतमेन राजा सद Gal दुःखी बभूव ॥

Se पूनामिव्यंः | सभागयदं awed राजविषयं। waar (> ९१ ६ ५ (~प o च्छ = यं ° ग्पतमविघयमिति मेदः ॥ गतममागत यागच्तमाथिनं Tar

9 ऋ ~ ह Bi सजा प्रसन्नः सच्नु्तावानित्याद् | तं इावाचेति॥ ate छत- aay तव किमाममनमित्यएष्ड्याद | याम्‌ वेति ॥

4°

6

भा

च्या

RX स द PRI वभूव ay द्‌ fat वसेत्याज्ञापया- ARC त दावाच SAT AT त्वं गातमाऽवदे यथेयन्‌ प्राच्‌ त्वत्तः पुरा विद्या जाह्मणान्‌ गच्छति तस्मादु सर्वेषु लेकेषु saws प्रशासनमभूदिति

कथन्त्िदमिति । ख द रुच्छरौभूतेाऽप्रत्यास्यें ब्रा ह्यं मन्वाना द न्यायेन विद्या वक्तव्येति मला तं द गेातमं fat दीर्घकालं वसेत्येवमान्नञापयञ्चकार BOTA | YET म्रस्यातवान्‌ राजा विद्यां यच पञ्चाचिर वकषेत्याज्ञप्तवान्‌ तन्निमित्तं ब्राह्मणं warvafa देठुवचनोत्या d Brave राजा wafaqr ब्राह्मणिऽपि सन्‌ यथा येन प्रका- रेण मामां दे गातमावदस्ं तामेव विद्यालक्षणां वाचं मे ब्ररीत्यन्नानात्‌ तेन त्वं arte | तत्रास्ति वक्तव्यं यया येन म्रकारेणेयं विद्या म्राक्‌ वन्ता न ब्राह्मणणन्‌ गच्छतिन गतवती । न च ATA च्रनया विद्यया sa- शादितवन्तः। तयेतलसिद्धं लेके यता यस्रादु पुरा पू

छच्भावमभिनयति ¦! कथसिति॥ Trae वचनं राक्ता दुःखीभावकार्णं af प्रत्याख्यायताभमिव्याश्च्य।द। सदेति ॥ किमिति afe fat वसेत्धक्तवानिव्याद | न्यायेनेति।॥ संवत्सरः वसेदिति यावत्‌। वक्तव्यविदयेतिष्रषः॥ कथं सच्चे! ब्राद्यणंप्रत्याच्तां qed न yaaa: wifeamagnryE | यत्पूव्य सिति ॥ प्रत्याख्ा- नादिविषयद्धेतुवचनं न केवलं विद्यावणश्णदेव sey किन्तु जातितऽपीत्यपस्थंः ॥ afe ब्रृद्ि तां वाचमित्याशद्याद | त्ति ॥ विद्याप्रब चने saat सतीति यावत्‌| वथेत्यस्या्पेच्ितं

zy (1

२९५ तस्मे दावाच¶?^ ७५३१५

1 0 श । e » ~ CR 1 2 the entree ~ ~ जन न ध on =

qreuay लोकेषु waaa च्चजातिरोवानया विद्यया प्रणा-

सनं प्रशास्तुत्वं शिव्याणएामभृद्धभूव। च चियपरम्पर्येवेयं विदयैतावन्तं कालमागता | तथयाप्यदहमेतां तुग्यं वच्छामि amass ब्राह्मणान्‌ गमिष्यति । wat मया यदुक्तं तत्छन्तमरैसोत्युक्ता TH Vara विद्यां राजा ॥ a ॥ पञ्चम्यामाङ्तावाप इत्ययं wa: प्रायम्येनापाक्रियते | तद्पाकरणएमन्ितरोषामपाकरणएमनक्रलं भवेदिति, afy- दाचाड्त्योाः का्यारम्भोयः स उक्ता वाजसनेयके । तं

परयति | तथेत्ति ॥ प्रसिद्धमेव स्फारयति ¦ तस्मादिति॥ न्राद्यणानामनया विद्यया प्रश्ासतत्वस्य प्रागमावाहदिति यावत ॥ sfameiuraay कशथथययति चतचियेति ॥ उक्तप्रत्याख्या- नादिकारणमतःशन्दायः WR नन्‌ यथा प्रञ्नमेव प्रतिवचनमु- fad पञश्चमन्त ua प्रायम्येन प्रतिवदता mai निसखल्तस्ततव fa कास्णमत याद | पञ्चम्य(मिति॥ च्यक्रममनरद्य पाटक्रमा ऽभिधातव्य eae: | नन वाजसनेयके ऽच्रिदाच्परकरणं ऽभि- हाचाड्धत्यपुव्वेपरिणामं जगदित्यक्तं तदेवेद्ापि विबच्ितसिति Sa किमनेन पिष्टपेषणन्यायेनेत्याणग्द्ाथंभेदर्‌ं वक्तमभ्िदाच- प्रकर्गस्ितमयमनवद्ति। भिद्ाचाज्व्येरिति॥ उक्तपका- CHA VENI प्रथमः या्तवद्क्चस्यजनकं प्रति षट पञ्नानत्धाप- यत्ति | तं प्रतीति ॥ arcana: | अभिद्धाचाङ्त्य- पव्व॑परिणामे जगदिष्यते | तचसिदचे साय प्रातच्ञ्छतयारा- BACH ara sta: | उत्नन्तयाःपरस्लाक प्रति गतये।सतच् परतिष्छा | प्रतिखठितयोः खाखये सम्पाद्यमाना ट त्तिः ट{्िमापद्या- वस्थितयोः पुनरिमं लाका प्र्यारत्तिः! BIST aI पुमान्‌

भाण प्रति wat: । उत्कान्तिरादुत्योगेतिः प्रतिष्टा ofa: पुन-

च्च”

cafe प्रत्युत्या्यीति तेषाञ्चापाकरणमुक्तं तचैव | ते एतेः आती डते उत्करामतस्तेऽन्तरिक्तमाविशत- स्तेऽन्तरिचमेवाददवनोयं gaa वायुं समिघं ad fata शरक्तामाङ्तिं तेऽन्तरिचं तपेचतस्ते तत उत्का मत द्त्यादि 1 एवमेव पूव्ववदिवं तपंयतस्ते तत 'रावर्न्तन्ते। दमामाविग्य तप॑यिला परूषमापिशतः। ततः

LARRY APRON ~ नानत 8. ` 1 1 =

— जक ee tn:

quad लाकं पध्रद्यव्धानप्यीला भवतीति काय्यारुम्भमधिक्लत्य पट VA YSU KAU: | THA वाजसनेयकं यान्ञवत्क्यं परति जनकस्य प्रतिवचनं द्यति । cdargfa |

च्छ पुन्वरूपे खल्वाड्ती वजमानमत्कामन्तं परि षे्ोत्कामतः। ते च धूमादिना यञजजमानऽन्तस्च्तमाविशति तदाशितत्वात्न- दाविश्तः। ते प॒नरन्तरित्तस्ययजमानानुवूलतेया स्थिते खय- मन्तसिच्ताधिकस्ये तदाद्वनीयमिव gata | ष्याङ्त्यधिक- रणाद्वनीयत्वात्‌ | त वायुं afaufaa कुरुतः | वायु- ना<न्तरस्च्तिस्य समिध्यमानत्ात्‌ । sat waratstataq न सोचिरेवाघत्ते । मसेचीनामन्तरिच्ते arma, ते चान्त- रि त्तस्य तच्चि बजमानं पलोान्मुखमादयाते। ते पुनरुन्तरिच्ता- दुत्कामति यजमाने सद्ात्क्रामतः। यजमाने च द्युलोकमावि- ति awifaua: | तमाविश्य तमेवाद्वनीयं gaa च्यादिन्धं समि्यमिग्याद्यन्तसिच्ि च यर्दवोत्ती। यथावाङतो पव्वमन्तरिच तपयत इन्धुत्त तथव द्युलाक्स्ययजमानः फलदानेन सुखिनम- तन्वाते। ते WA ततोाद्यलाकाद्यजमाने एवचिवीमाविशति च्यग्नते सद्धावत्तत | wyudigiaa aaa qr छयेष- वित्वा <caftad Waqurmadicanfawa: | Taare Tat- दारा द्ितीयां प्रछतिमाविश्य adfad qd awtrersta- योग्यं दृद्भागिनमापादयतः। तताऽसा पारलाकिकं कम्मानख्ा- यान्ते SHAAN भवति | शति सव्वं जनकनाक्तमित्ययः

९१९९

भाग्स्तियमाविश्छ लकं म्रत्युत्याची भवतीति i watfy-

aT

फ

Vasa: कायरम्भमाचमेवंप्रकार्‌ः भवतील्युनं ॥

दद तु तं काय्यारम्भमद्चिदेतापृव्वंपरिएामलच्चणं पञ्चधा प्रविभज्याद्निलेनापासनमृत्तरमागप्रतिपत्तिसा- धनं विधित्छनादाऽसा वाव लोकोाऽग्निरित्यादि । इद सायम्प्रातरग्चिदेचाङ्ती ते पयश्रादिसाधने श्रद्धा- पुरःसरो ्रादवनोयाधिसमिद्धुमाविरङ्गारविस्फसिङ्गभा- विते कचादिकारकभाविते चान्तरित्तं क्रमेणेात्कुम्य द्युलोकं प्रविशन्ती खच्छग्ठतेऽष्मवायिलाद पशन्द्वाच्ये श्रद्धारेत्वाच अद्धाण्ब्दयवाच्ये तयारधिकरणा sfx: | wae तत्सम्बन्ध समिद्‌ दौोत्यु्यते ॥

मभ. यि = भन == सोभ = पन ee Ei ene eee eee [| 1 पणि

तथापि कथमथयभेदसिद्िरित्याश्छ्योक्तमेव afsare | cafes वाजसनेयिकं VATE: |

yRasdcufang anafa | xz fafa) wae द्यपजन्य- एथिकवीपरूषयेधित्काररिति यावत्‌ ॥ watwanaqaqaral प्रयमपव्यायरय तात्प्यमाद् | इद्रेति॥ अयं लाका भ्चूलेकासत- fafaad: | अडङव्योरप्यमवायित्सिब्यथं fafafe । पय- प्मादीति ॥ तयाः अद्धात्सिद्यथं खडापुरःसरे caw! तये- र्धिकस्णा ऽभिसि्व्यादिकल््यनापयोगित्वेन विश्ेषणान्तरमा- दत्ते | ष्यादइवनीयेति ॥ तयोः खातन्तं परिदरति। कचादोति। च्पधिकरणशब्दा भावप्रधान धम्मिंपरः। काल्पनिका दुला- काद्यास्याऽभि सत्ंम्बन्धमिति तच्छनब्दोाऽभिविषवः॥ अन्यचेत्यततां स्पयति । समिदादौति ॥ खादिश्ब्दोां धूमाविरङ्ारादि- विषयः॥

axe

Soo असा वाव Ata गातमागिस्तस्यादिव्य ca सभिद्रष्मयेा yasetheacal SRM. ag. त्राणि विर्फुलिद्काः ५११ तस्मिनुतस्मिनुौ

^ यरि ययियो पि 90 1 क

EN te

भा० आअसावन्वादिभावनाङ्त्यौः सापि ada निर्हिश्यते। owt वाव ल्ाकोाऽथिद्दं गतम यथयाऽयिदाचाधिकरणं रदवनोयं। दद तस्थाग्नदयलेाकाख्यस्वादित्य एव समित्‌ तेन रदीद्धाऽसा लाका Saad | अतः समिन्धनात्‌ afa- दादित्यः। THAT धूमस्तदुत्थानात्‌ । समिधो fe धूम उत्तिष्ठति । seth: प्रकाशसामान्यात्‌ । अदित्यकाय्यै- लाच | चन्रमा अद्लाराः। अन्धः प्रणमेऽभिव्यततीः। असिषा fe म्रशमेऽङ्गारा ्रभिव्यज्यन्ते। नत्त चाणि विस्फुलिङ्गा खन्द्र- मसाऽवयवा दव विप्रकोणंलसामान्यात्‌ | तस्िन्नेतस्मिन्य- याक्रलच्णेऽयै दवाः | यजमानप्राणा अग्न्यादिरूपाः। अधिदेवनं agi । श्रथिदोचाङ्तिपरिणणमावयसयारूपाः QA रापः अद्धाभाविताः अद्धा उच्यन्ते पच्चम्यामाड्ता- वापः पर्षवचसेा भवन्तीत्यपां देम्यतया WH तलात्‌ ॥

0 १8.18. 1 [कि वि [1 17 1 श 110 मना न भ जनमन

Ble पय्यावतात्पय्येमुक्राऽच्तसाणि gratia | चसावित्यादिना॥ इ देव्येत्ताकानिदेशः Tau सम्बध्यते | तदुल्थानादित्यच तच्छन्दे नादित्यो wea | खथ्यात्माधिद्‌वविभागेन दवान्‌ विष्यदयति। यजमानेति ॥ प्रत्ययविशेव्यत्वेन sara दम्यत्वानपपत्तिरित्या- We] अद्धा याकरोति। खथिद्धाचेति।॥ किच्च पञ्र्प्रतवचनयार कायत्वात्‌ प्रस्य चापां दैमम्यतया wamiafaawa sty ताः अडा- weaat aaa faafaat स्त्याद्‌ | पश्चम्यामिति॥

atc

zo देवाः Tal Safa तस्या जाहुतेः सेमा राजा सम्भवति ५२१४१ पजन्य वाव गातमािस्तस्य वायुरेव समिदभ्रं

[निया A TT RCT <a TIRE eye ee SNSRRRAStraTmS iaeepaT ae त ष तः |

भा० ख्द्धा वा रापः आद्धामेवारभ्य प्रणय प्रचरन्तीति च विच्ञायते | तांखद्ध्मन्रूपां sefa । तसा wrsa: सामा राजा । अपां श्रद्धाशन्दवाच्यानां द्युलोकाची तानां परिणामः सामो राजा warafa यथा खग्बे- दादिपष्परसा चगादिमधृकरोपनोतास्त श्रादित्ये यश आआदिकाय्थं रोहितादिरूपलच्षणएमारम्भन्त दत्युक्तं। TWAT अर्चिदाचाडतिसखमवायिन्यः Gat: खद्धाशब्दवाच्या अरपो द्यलाकमनुप्रविश्च चान्द्रं काय्यमारभन्ते फलरूपमभ्िदहा- STS: | यजमानाश्च तत्कन्तार ्रतिमया arefa- भावनाभाविता श्राङ्तिरूपेण कम्मण ऽऽरुष्टाः अद्धाष्य-

1 1 एक eee , 7 7 1 श र 1 क ter 1 ie श

Qlo WY खद्धा्चन्द्स्य ढद्धवयवद्ारप्रयोागाभावान्नेवभिव्याश्द्धाद। खपड्धति | कयमापः अडाप्णब्टेन प्रसिदधधवदुचयन्ते तचा खद्धा स्ति ॥ खद्धापर्व्वकद्धाममददिश्य पयः सामाज्याङतिसाधनं सम्पाद्य जुदातीति तत्तिरौीयकाः पठन्ति। तया चाप्सु अद्धाश्च्द सम्भवतीव्यथः॥ saad ददटछान्तेन स्पखटयति | यथयेत्याद्िन॥ उक्तं मधविद्यायासिति शषः । चन्रं काय्यं चन्रसमीपस्य amen श्रोरमित्यथेः ॥ तयापि यजमानानां ad afaa- त्वमत BIE! यजमानाख्ेति॥ पाडत तच्छन्देन Waa | प्राधान्यं मयडत्यथः॥ तदेव weafa । ्पाडतिभावना- भाविता स्ति ॥ तत्छंसतुतास्तदनु सारिणस्तदाखया इत्यथः ॥ तद्धवितत्वफलमाद् | ाङतिरूपेगेति ॥ तेनाकखधत्वं वश्णो- रतत्वं | ङप्तिभाितः Kaa wate | खद्धेति nama

९९९

se धमा विद्युदर्चिरशनिरद्भस द्वादुनया विस्पु-

fast: ^ ११ तस्मिनतसििनुगौ देवाः aay Usd जुदरति तस्या जाहुतेर्वष सम्भवति TR NY

emer [71 Ae

wtonarfaat द्युलोकमनुप्रविश्य सोमभूता भवन्ति । तदथं दि

ale

Acasa wai aa वाङतिपरिणाम एव पञ्चा्चि- सम्बन्धक्रमेण प्राधान्येन faafea उपासनार्थं । न यजमा- नानां गतिं तां लविदुषां धूमादिक्रमेणोत्तरतच्र वच्यति विदुषाञ्चात्तरां विद्यातं ॥ ४ ॥ दितीयदामपय्याया्थ- माद | पर्जन्यो वाव पजन्य एव गातमाभ्निः पजेन्यो नाम दृष्छुपकर एाभिमानिनीदेवता विषः । तस्य वायुरेव खभित्‌। वायुना दि पर्ज॑न्योऽभ्निः समिध्यते । पुरोवातादिम्रावच्ये

टृष्टिदशेनात्‌ ॥

[काक ET a TR. Ney awe mimi ng ATETANnhadl SaaS PSS ST SEONG AS nis Seman sep PT RUE ae ANNI weet, watt = cate

परयः सामादिसाध्यं war तदाश्चया इत्यधेः | समभूता- aA WIC प्राप्य AGEN KAU: ॥ कथं सामसारूप्य ufax wafaargre | तदथमिति॥ यजमानानां सेम- भावा गतिमन्तरेण न सिध्यति । तथाच aman afafcara- gre । अचेति | चाद वनीयोऽमिः awe: | सा afe कुचो. च्यते न दि तदुक्तिमन्तस्ण ययोक्तं फलं सिथ्यतव्यत are! तान्त्िति ॥ ४ ॥ इितीयद्धामसम्बन्धी द्वितीयः caraway faa तमेव पय्यायमादत्ते ख॒तिरिव्यथः। पुरोवातादीव्यादि- NAA वषेद्धेतुवोयुभेरेः Wa" |

=

ॐ पृथिवी वाव गातमाग्निस्तस्याः संवत्सर xq सभिदाकाशेा घूमा रारिरर्चिर्दिशिश््धयारा अवान्नरदिशा विस्फुलिङद्धाः ११५ तस्मिनेत- स्मिनुगओीदेवा वषं जृहूति तस्या आहुतेरनु

सम्भवति ९५२१५६१

हान का 1 क ata [क 0 श Miia le [1 77 त १ [1

भा० आभ्चं धूमा धूमकाय्यंलाद्धुमवच लच्छमाणएलात्‌ । faa af ! प्रकाशसामान्यात्‌ | अशनिरङ्गारा: । कारिन्यात्‌ विद्युत्छम्बन्धाद्ा i दुनया विस्पुलिङ्गाः । द्ादुनये ग्जिंतशनब्दाः । मेघानां विप्रकीखंलसामान्यात्‌ । तस्मिने- तसिन्रै देवाः पृ्वैवत्सोमं राजानं जुति । तस्या आङ्धतेवेषं सम्भवति । अद्धाख्या ara: सोमाकारपरिणता fata vara पजेन्याद्मिं प्राष्य दषिवेन परिणमन्ते॥५॥ एयिवो वाव नेतमाश्भिरित्यादि पूर्व्ववत्‌ । तस्याः एयि- area: संवत्सर एव समित्‌ । संवत्सरेण fe कालेन समिद्धा षथिवी नोद्यादिनिष्यत्तये भवति । आकाशे धूमः एटयिव्या द्रवात्थित आकाशा Twa) यथयाऽप्रेधूमेा राचिर्चिः एयिव्या छ प्रकाशात्मिकाया अनरूपा राचिः। तमोारूपलात्‌ । आ्रमेरिवानरूपमविदिशेऽङ्गगरा उपशा-

ए = ध ee PONE "1 ता 3 त ee © Se eee er 11 Ya 1

Qe उक्तच्चाश्नाणां धुमकाय्थेत्वं पारणिकेः। यच्नधुमोद्धवं wa दि- जानां च इतं सदा |` दावाभिधूुमसम्भूतममनं वनतं स्मृते | म्टतयूमेद्ध्‌ वन्त्वस्नमश्रभाय भविष्यति | अभिचारुनिधुमात्य yaaa वेदिजा दति | अध्यात्मे यजमानस्य प्राणाः इन्रा-

a

उ पुश्षा वाव ओतमाभ्निस्तस्य वागेव afi त्राणा घूमा लिद्‌ाऽर्खिंशरष्षुरद्धासाः श्रातं विस्फु- fast: van तस्मिनतस्मिनुगौ देवा अनुं जहति तस्या आहुते रेतः सम्भवति १५२१५७१

योषा वाव गातमाग्निस्तस्या उपस्थ र्व

थी मेने ——

—_ 0 9 पपि शि तत eine य 1 LTTE $A EYE are

भा ° न्तत्वसामान्यात्‌ । अवान्तरदिशा विस्फुलिङ्गाः 1 न्तद्रत्व- सामान्यात्‌ | तस्मिनित्यादि समानं । तस्या आआङ्तेरन्नं aifeaatfa सम्भवति॥ ६ ॥ क ey ~

uRaT वाव गेतमा्िः। तख वागेव खभित्‌। वाचा fe मुखेन समिध्यते परुषो न ARN प्राणा घूमे धूम इव मुखा- \.ॐ \S \ ॐ fina । जिक्ार्िंलादितलात्‌ | चक्तरङ्गारा भास ्राग्रयलात्‌। att विस्फुलिङ्गाः । विप्रकीषखंलसाम्यात्‌। समानमन्यत्‌ । अन्तं ssf न्रीद्यादिसंस्छतं । तस्या area Ca: सम्भवति ॥ ७ ॥

येषा वाव viraarfa: | तस्या उपस एव समित्‌ । तेन fe सा पच्राद्यत्पादनाय ममिध्यते। यदुपमन्तयते स

— 7 1

ale दयस्लाधिदवतं दवा cary पुव्यवद्िति॥ सामं राजानभि- त्यादि वाचषे | waren स्ति॥५॥द॥ नस्या चचङतेगभमः सम्भवति cea वयक्तोकरोति | wa- सिति॥ यथोक्तस्य खडधादौनां रेताऽन्तानां यानि द्यलाका- दिषु योापिदन्तेव्वभिषु वनानि तेषामेककमस्मिन्‌ wend य RAT व्याख्यातस्तेनति वावत्‌ | ad acm गभींभवन्ति भृतान्तसाणामपि तुल्ये गर्भौभा- वस्तस्य प्राच्चभातिकत्वादत द | तच्रंति ॥ भूतानां मध्ये किमि-

Ss ©

भाः

ष्पा?

र ८

सभिद्यदुपमन््रयते स धूमा येानिरर्खिं्यंदनः करोति तेऽद्ारा अभिनन्दा विस्फुनिद्धाः ५११ तस्मिनतस्मिनुगरा देवा रेता जहति तस्या Wet: सम्भवति WAR WEN

धूमः । स्तीसम्भवादुपमन्लणस्य | योनिरचिलिदितलात्‌ | यदन्तः करोति तेऽङ्गारा चअर्चिसम्बन्धात्‌ । अभिनन्दाः खुखलवा विस्फुलिङ्गाः aaa ॥ तस्मिनेतसिन्नगरै देवा Vat जक्नति। तस्या area सम्भवतीति । एवं खअद्धासेमवषेान्नरेतोादवनपय्थायक्रमेणाप wa गर्भोग्र्‌ता- स्ताः । तचरापामाङ्तिसमवायित्वात्‌ प्राघधान्यविवचा अपः पञ्चम्यामाङते परूषव चसे भवन्तीति। न लाप एव केवलाः सामादिकाग्यमारभन्ते, न चापेऽचिद्टत्छताः सन्तीति। चिद्टत्सतल्वेऽपि विभेषसज्न्नालाभा दृष्टः प्रथिवोयमिमा अआआपाऽयमभ्रिरित्यन्यतमबाडखनिमित्तः। तस्मात्समुदि ता-

aut प्राधान्यविवच्तयेष feu: | तासामेव कोवलानां काय्थारम्भ- कत्वविवच्ता fa नस्यात्तचाद। नत्विति ॥ भूतन्तसासदरतानां केवलानामपामारम्भकत्वे AICS काय्यं न तद्धगायतनं तस्य जलवुदुःदवदत्यन्तचञ्चलत्वादित्ययः॥ केवलानामध्यघमुपेव्योक्तमि- दानीं तदेव नास्तीत्याद्। न चेति ॥ इतिशब्द्स्तासां fas | चिखतमेकेकामकसोदित्ति खुतेरिति tau: | सव्वेस्य चिदलत्वुतत्वे au cal विष्रेषव्यपरेश्ा युज्यतेत्याश्द्याद | चित्क तत्वे ऽपीति ॥ aut धाघान्यति वच्तया पञमपतिवचनयोरपशब्दः Kaa eta | तस्मादिति ॥ केवलानामपाम सक्त्वादिति यावत्‌ ॥ कथमास्म्भकरु ग्तेय्वमां बाङल्यमवगत({मत्याशङ्या Awe तदधिगतिरि-

5 2

भा?

aT

ce

a

द्रति तु पच्चुम्यामाहुतावापः पुरुषवचस भवन्तीति स उल्वावृता WT AM वा मासानन्तः प्रायित्वा यावद्वाथ जायते ^ ११

[1 पिषिणीणिि भणी णर

awatfa बा्कल्ात्कग्मसमवायोनि सामादिकास्यीर- मकाष्याप इत्यु च्यन्ते | दू ग्यते च द्रवबाङ्कस्यं सेोमटष्यन- सेताददेषु । बद्धद्रवच्च wot यद्यपि wid तच पञ्चम्या- areal डतायां रेतारूपा way गर्भीग्ताः uc a दति लैवन्त॒ पञ्चम्यामाङ्तावापः पुरुषवचस भवन्तीति व्याख्यातं एकः अश्रः । यन्तु द्यलाकादिमां मरव्यादटतयाराङ्व्याः थिवी wed fad क्रमेण्णविग्य ले कं प्रत्युत्थायी भवतीति वाजसनेयक उक्तं anrafy- कमिदाच्यते। द्द च प्रथमे wa उक्तं वेत्य यदिताऽधि wat: प्रयन्तीति। तख चायमुपक्रमः। स गभाऽपां पञ्चमः

[0 मा 1 0 म tetneonhiniaatinattl

wf

are | दश्यते चेति ॥ . सेमादीनामन्वाड्ल्ये$सि ad arfyaw- cy तद्ाङस्यमिव्याण्द्धयादइ | Tenaya | पञ्चमप्रद्यनिये- यमुपसंदत्तुः पातनिवयं करोति | तत्रेति ॥ योपामाविति यावत्‌ ॥ गभँंभूताः पुरुषवचस भवन्तं।ति सम्बन्धः ॥ ७ ॥ < |

` उक्तां वाक्यं याजयति | xfa fafa ॥ पां गभीमवोक्ति- maa पुरुषवचस्वस्य निर्णीतत्वादलमुत्तरम्रम्येनेत्याश्््य तस्स तात्पय्येमादइ | यत्विति ॥ याडव्योाः सम्बन्धीति ्ेषः। प्रासङ्किकां गमींभावोक्तिप्रसङ्गाद्‌ागतमिति यावत्‌॥ Reha प्रखतसुत्युक्तिः॥ पासङ्गिकौं सङ्तिं व्यक्ता साच्तादेव पुव्वात्तस्यय्ययार स्ति सङ्क- तिरति तात्पग्यान्तस्माद् | इद्ध चेति ॥ प्रजानामृष्धगमनसु- तरच निरूपयिष्यते | aaa तसामत्यत्तिरादावुच्यत KAT

Rr ॐ स जाता यावदायुषं जीवति ad tae few

[क NSTC cme smerny | eS etme SL} ERR TROON eh 1 ee ranlermern, smeingprrete wt eee ००७४००७ गग क [1

भाग०्परिणामविभशेषः। आङ्तिकमेसमवायिनीनां यद्भाणन्दवा- grat उल्वादत veda जरायणाऽऽ्तेा वेष्टित द्ण वानव वा मासानन्तमातुः war श्यिला यावता कालेन ज्यूनेनातिरिक्रनानन्तर जायते ॥ uvarda इत्यादि वेराग्यदेतारिदमुच्यते) कष्टं fe मातः Fat मूतचपुरौषवातपिन्तञ्चेश्रादिपूखं तदनुलिप्तस्य गभस स्वाऽप्रुचिपुयादतस्य लेादितरेताऽगुचिवीजस मातुर भ्रितपौीतरसानुप्रवेभेन विवद्धंमानस्य निर्द्धगक्ति बलवीरय्य॑तेजः प्रज्ञा चेष्टस्य शयनं । तता योनिद्धारेण पोद्य-

108 79) ता tenn ee

Ee fie ne EE

ave fafaut सङ्तिमुक्ता वाक्याच्तरणि येजयति। स mat xfer | QALIACA ITY पच्मत्वं गभख्यस्य परिणामस्य zs | gut परुतत्वद्यातनायंमाङतीत्यादि विष्टेषण्दयं। खथवापुव्ना- क्रात्कालच्यनिकेन A RAAT यावता जन्तः समग्राङ्ा जायते तावता कालेन Rat गणधित्वेति सम्बन्धः| wade यानित निम- मनकार्णोभ्ूतकम्माभिग्यक्तरिति we: | Seawad aT fac wad Sfait fawcufaaas- प्षमति प्रसिद्धं किमिति sen व्यपदिश्यते तचाद | उकल्बारख्त त्यादीति ॥ वेरग्यात्मस्य स्फटयति । कष्ट दीति ॥ शेपा दीत्यादिष्ण्ब्देनाखटकपयस्रायमच्नादीनि waa | तदनलिप्तस्यति तच्छब्द मच्पसोषादित्विषयः। शक्तियद्िसामथ्यं | बलं द्‌दद- सामर्थ्य | तेजः श्रीर्गता कान्तिः | प्रत्ता चेतना जीवनधम्मः। चेदा प्राणधरम्मः। ता निरूड्धा यस्य तस्येति विहः ॥ मातुर द्रे ware कद्धत्वेपि तदुदराद्यानिद्ारा निःसस्ण सख- कर{मिति Hare | तत डति ॥ तद्रहत्वप्रकार्मेवएभिनयति ।

ग o

२९

भमिताऽगुय ca हरनि यत SAAT यतः सम्भूता भवति TRUE

पणी रीरि

भाग्मानस्य कषटतरा निःखति्ज॑न्मेति Gud यादयलति |

च्चा

untae दश वा मासानतिदौोघंकालमन्तः शयि- त्वेति । स एवं जाता यावदायुषं प॒नघटी यन्लवद्न मना गम- नाय कम्मं Gea क्ुलातलचक्रवद्धा . ति्य्यग्भ्रमणाय यावत्कम्मणोापात्तमायुस्तावज्जीवति | तमेवं च्तौएा य॒षं प्रेतं wd दिष्टं क््मणा fafed परसेाकौ परति) यदि चचेज्जीवन्‌ वेदिके करणि ज्ञाने वाधिछतस्तमेनं ग्टत- भितेाऽस्मान्नुमादग्रयेऽग्यथंम्टविजे दरन्ति पचा वान्त्य- कर्मणे | यत एव इत आगतेाग्रैः warns द्याङ्तिक्रमेण । यतश्च पञ्चभ्याऽद्चिग्यः waa TATA

St AL AL ET ET जेना मश क ग SI AERO pectin अ ay [1 १ वि ह kine ane

मद्वत्तमपीति | यन्मातुरन्तः wad asdafi Cae तत्वय दाघकालं शपयितु शक्यं | Wwy ew वानव वा मासानन्तः waa पुनयानिदारसा दुष्करं निस्पस्णं cae स्यादिति qom urwafa आखतिस्त्यियः ॥ जातस्य पन- स्ना नास्ताव्याश्द्धयाद्ध | स रखवमिति॥ यावद्‌ायषमित्थे- तद्याच | युनरिति॥ घटीयन्लवदृद्धं गमनाये वा निषिद्धं कम्म पानःपुन्यनाचरन्‌ यावत्कम्म्णजितमयसतावद्‌ स्मिन्देह जवति तता feud । तया च जातस्य ग्द्यभरोव्यान्नास्ति सम्यग्न्नानं विना खस्ििपामिरित्यथंः | wa afe wae सतद्ाव्यतव्याश्््भयाद्द | तमेवमिति ॥ सन्वस्य af म्रतस्य पास्लाकिकत्वं स्यादिति चन्रेव्याद्। यदीति yo act पराकं

२९२

तद्य इत्यं विदुः

भा० मवति तसमा एवाग्रये दरन्ति खामेवयोानिमद्भिमापाद्‌-

aT

यन्तोत्यर्थः॥ < ॥

वेत्य यदि ताऽधि प्रजाः weaned wa: म्रत्युपखिताऽ पाकत्तव्यतया | तत लाकं प्रत्युत्थितानामधिकतानां Te मेधिनां य द्रत्थमेवं यथोक्तं पञ्चािदशनं द्यलाकाद्य- भ्या वयं क्रमेण जाता अरथिखरूपाः पञ्चाग्यात्मान cad विदुजेगनोयुः। कथमवगम्यते cai विदुरिति, खदस्था एव उच्यन्ते नान्य दरति । छदस्थानां ये लनित्यं विदुः RII त्तपरास्ते धूमादिना wR गच्छन्तीति वच्छति । ये चारण्योपलक्िता वैखानसाः परिब्राजकाञ्ु खद्धातप दृत्यपासते तेषाञ्चेत्यं विद्धिः सदाचिरादिना

[, कि क 1 त ` er TE म, १» ४०७३, (0 ० ` ग १ प hed SANNA 5 S9—>ERA EO जात मन > छना १५.०५०" ८००१५००० ००.०७ जनि

प्रति कम्मण fafecfafa पव्वण सम्बन्धः| way तन्मतस्या- गन्यचं aqafaare | यत डति ॥ € |

स उर्बाख्त इत्यादिनोाक्तमन्‌वदति। वेव्येति॥ प्रद्युपस्थितः पजेत्पत्तिदशंनेन प्रसङ्गत इति यावत्‌ | तद्य सत्थं विदुसिव्येत- Brae | तच्रैत्यादिना ॥ सप्तम्यथमेव स्फुटयति | लाकमिति॥ निद्धास्णाया वषो ॥ वेदनप्रकास्मनुवद्ति | द्युलाकादीति॥ तेऽप्विंषमभिसम्भवन्तीग्युत्तरच सम्बन्धः ॥ साघास्णाक्तविशषे agrat Sa सिना न सिध्यतीति wea) कथमिति ॥ पारिप्ेष्यं agraantata ufewefa | ग्रदस्थानामिति॥ wet frac | qe कोवलकम्मिणा wea न विदुरिति aguante Te ॥ पारिब्राजका वानप्रस्थाश्च गरद्यन्तभिति PAarTs | ये चति ॥ कषां तदं प्रणमत are) पारिशेष्यादिति Wew wa) देत्वन्तसमाद | afwersfa ॥ तदाडत्यपृव्व- पररिणामात्मकं जगदच पच्चधा प्रविभव्याभित्वेन दष्नमुत्तर-

ERE

भा = गमनं वच्यति । पारिशेष्यात्‌ अरद्मिदाचाङ्तिसम्बन्धाच wear एव waa इत्थं विदुरिति ॥ ननु ब्रह्मचारिणाऽप्यग्डदीता यामभ्रुत्यारप्यञ्चुत्या ानुपलक्तिता थ विद्यन्ते कथं पारिगेव्यसिद्धिः। नष era: युराणस्मृतिप्रामाण्षात्‌ । ऊद्धंरोतसां नेिकब्रह्मचारिणाम्‌- नतरणारव्यम्णः पन्थाः प्रसिद्धः अतस्ेऽप्यरष्यवासिभिः सद गमिखन्ति । उपक्ुव्वाणएकास्त स्वाध्यायग्रदणाया इति न विगेषनि्दैशादाः। ननूद्धरोतस्वं चदु त्तरमागंप्रतिपन्ति- कारणं पुराणस्पतिप्रामाण्यादि व्यते इत्यं वित्तमन यकं arg

hi मिपि) grt STATE EER © ET ee छ कहिन [1 1 RAE READ SPU — 9 TN SH

च्घा० मागप्रा्िसाचनं Wad | वता विद्यायास्तत्छम्बन्धाद्र्‌स्याना- मपि तत्म्बन्धर प्राप्ततात्‌ तेघामेवे द यदणमृचितमिंव्यर्थः॥ पारिश्टेव्यमात्त्तिपति | नन्विति ॥ ग्रामे सपलीका बवासः। न च ब्रह्मचारिणां पलीसम्बन्धः। तच यामश्चत्या ब्रद्यचारिणेिा eta | गरुकुःलवासित्वाच नार्ण््रञखयतयोपर्लाच्तताः। ततस्तेष] - सिद्ध यदणसम्भवान् पार्रिव्यसिव्य्यः॥ fi नेष्ठिकनद्धयचारि- aise विदुरिति wae किं droga इति विकल्याद्यं टूषयति। नेषदोाषदङूति॥ weriifa सदखाणि यतीनामद्ध रतस । स्मतं स्थानंतु aay तदटेवगरूवसिनानसिव्यादिपराण wa sfaauaa प्राभाण्या{छकनद्यचारसिणिम्‌द्धरेतसामा- दित्यसम्बन्धेनात्तसयगनाप्लल््तितिादेवयानाख्या माग यावता प्रसिदडस्तसा्तेषामस्ण्यवसिभिः सदाखरिडितब्रद्यचय्ययेवा- वचिरादिग्तिलाभान्न पञ्चाभिर्त्विनि प्रयाजनमि{त पारिषटष्य- सिद्धिस्व्यिर्थः ॥ द्वितीयं sare | उपकुन्योागकास्तिति॥ ते fe खाध्याययद्णायास्तस्मिन weld खेच्छावण्दाखमान्तरं ग्रहछन्त स्तत्पालनव Wagar मवन्तोति न पररदस्थाटिभ्यो faw- च्येव्थं विदुरिति निद्‌णमदन्तीत्ययः। किं afeurat बद्धचा- स्णिसुत्तस्मागप्राक्तिसम्भवादनयकंड्व्यंविकत्वं प्राप्तमिति श्रुति विस्मधात्‌। दितीये तु पार्ण्प्यस्धतादवस्णसिति were: |

भा ०

aT

9°

२२५

न WERT WBA | Uwe अनित्यं faz- स्तेषां सखभावता द्चिणा धूमादिः wear: प्रसिद्धुस्तेयां ये दूत्यं विदुः सगणं वाऽग्यद्रद्ध विदुः । श्रय यदु चैवास्मिन्‌ wal कुव्वैन्ति यदि च नाचिपमेवेति लिङ्गादुत्तरेण ते गच्छन्ति, ननृद्धंरोतखां ग्यदग्यानाञ्च समाने आ्रसिवे ऊद्ध॑र- तसामेवातत्तरेण पथा गमनं न ग्रदम्धानाभितिन aA |

यिदाचादिवैदिककम्भवाद्धस्से च सति नेष दोषः | अपूता fe ते ॥ णचमिचसंयोगनिमित्ता fe तेषां

किमिव्यवित्वं निकाम प्रत्यनर्धकमिग्यच्यते विं वा waa vata विकला द्यम छत्यं fadia दूषयति | न उररदस्था्निति। तान्‌ प्रत्यय वत््वमे वेत्य वित्वस्य विभज्य समथयते | ये WYANT र्ति ॥ खभावतस्तदनण्ितखापृत्तबलादित्यथः | तेषामेव पररदस्थानां मथ्यंय कचिदुक्तषन प्रकारणत्यं पञ्चाभस्िद्प्रन विदुर- भिभ्याऽन्यद्वा सगण ayy विदुस्ते देवयानात्तरेणपया गच्छन्ती fa सम्बन्धः| न कवलं wea पच्चासिवित्वमेव किन्त सगण- त्रद्यवित््तमपि तेषामस्तीति परमाणम | wafa | न्त्य छि. कारयाकरण्यार्विशषेण ब्रद्धयिविदामचिंरादिगतिखवगणादल्ति ग्टद्स्धानामपि ब्रद्धयवित्वमिति गय्यते | पारित्राजकादिष्वन्त्ये- श्र सम्भवेन विद्यास्त॒तेरपि दुव्वचमत्वादित्यरः॥ विदितत्वावि- प्यादाखमाणं तुद्यत्वमश्िव्यश््रते | नन्विति ॥ साम्यम neay fate दण्यति । wfatrarcifa ॥ वैदिकानि कम्भा{णि yaifa सन्ति| तेषाच्च बाल्ये सत्यविदुषामद्धरत- सामेव रटवयानेन पथागमनं न प्ण्दस्यानामिव्ययक्तं | साधन- wad पफालभ्ूयसवन्यायतिरोधादित्ययः | आञ्नमित्वावि्षे ऽपि चम्मविएषादिखुडितार्तम्यसेम्भवान्नकरूप्यमिति परि- दरति नभद्‌ाष <a I

FRR

भा०रागदेषोा । तथा ware दिंसानुयदनिभमिन्नी ।

ष्स्‌{°

दिंसानुतमायाऽब्रह्मचय्यादि च बहष्रटद्धिकारणमप्यपरि-

6. ~ * = ध क. ~ Sta तेषां । WaTSyAT: । श्रपूतल्ानेात्तरेण पथा गमनं । दिंसानुतमायाऽब्रदह्मचय्यौदिपरिदाराच |

प्रद्धात्मना Vat शच॒मिचरागदेषादिपरिदाराच विरजयस्तेषां यक्त उत्तरः पन्थाः । तथाच पराणिका;। ये प्रजामीषिरोऽधीरास्ते श्मशानानि भेजिरे । ये म्रजां “fat धीरास्तऽमततवं fe भेजिर इत्याहः दत्थ विदां ग्रदस्यानामरण्यवासिनाञ्च समानमार्मवेऽग्टतले we च सत्यरण्यवासिनां faqrda urd । तथाच अतिविरोधः। न तच दष यन्ति नाविद्धांसस्तपख्िन दरति । स एनमविदिता न भनक्तीति च faxes न। अभूतसस्रवस्यान खाम्टतल्वेन विवचितलात्‌ ॥

ne ~

कथं उरद्सयानामभिददचादिश्टूयोाघम्मवतां वचिद्याद्धीनानाम- प्यपृतत्वं तचाद | wafeata ॥ स्यत्रद्धचय्थादीत्यादिपदरेन परस्ग्टिददीतादि wad | वच्यखदिबाडङल्यकारणमतः्ब्द्‌थं | तुल्यमृद्धस्तसामप्यश्दद्देवुबाङ्ल्यादपृतत्वमित्य(ग्ङ्काद | दि- सति | ऊघ्ठरतसां पूतत्वे fas पलितमाद्। तेषामिति ॥ ऊष्ठर्तस्य द्वयानं पथ्यनुप्रवेशे प्रमागमादं। तया चेति | पाणिका चयाङरिति सम्बन्धः। साखमधम्मंमाचमागदासेणा- म्टतत्वमृद्धरतसामक्षमाच्िपति | xa विदाभमिति॥ तेवां विद्या- नयक्यमिर्मवेत्याग्रच्याद्। तथा चेति ॥ स परमात्मा खयम- ata: सप्रनमधिकारिण्मपवगप्रदानेन न पालयतोति च वाक्यं विद्यामन्तसेणाम्रतत्वं gaat विरुद्मिव्यर्यः। ऊद्ठरतसामम्टत- त्वस्यामच्िकत्वात्तच विद्यानयक्यमेवेति परिद्रति | नाभतेति।

मा

च्छा

, + +

aaa पौराणिकः । आभूतमंस्रवं स्थानमग्डतचं दि भास्यत दति यच्वात्यन्तिकमम्डतलं तदपेचयान तच दक्षिणा यन्ति स एनमविदिता न भुनक्तीव्याद्याः yaa caat न विराधः । न ख पुनरावन्तन्त tala मानव- aa न aden दत्यादिञ्रुतिविरोधदतिचेत्‌। न) दमं मानवमिति विशेषणान्तेषामिद न पनरटत्तिरस्तोति च। यदि द्येकान्तेनेव नावन्तैरन्निमं मानवमिदेति च विशे षणमनयेकं स्यात्‌ । दूगभिदेत्यारूतिमाचम्‌च्यत इति चेत्‌ । न । अनाटत्तिणब्देनेव नित्यानादच्यर्थस्य प्रतौतवाद्‌ा- इल्तिकल्पनाऽनधिंका i aa दममिदेति च विशेषणार्थव- स्वाय Beata: कल्यनोया । न च सदेकमेवादितोय- मित्येवं मत्ययवतां Hea नाद्याऽचिरादिमागण गमनं॥

ee ee ree:

जिना ननन जानः प

4 कः क = न =

च्ापच्िकमम्रतत्वमत्यच परमायमाद। तचेवेति॥ यच्च प्रजाः का- मयमाना म्छिभाजा नमवन्ती्यक्तं तत्रव agtautafa यावत्‌॥ कथं तदि यथोक्तश्चप्तितिरोचधघसमाधिस््यिण्धुाद् | यश्चेति ॥ च्या्दिशब्दस्तमेवं विद्धानम्रत इद्ध भवतोत्यादिञतिसङ्चायः॥ स्घापल्िकाम्रतत्वं खतिविसाघा न शक्यते परिदत्तमिति wy" | न चेति ॥ खर{द्‌्णशब्द्स्तषामिद्नपनरारसतिरित्या्दिवाक्यसङड्‌- थः | xafadfa विषेषणावशख्म्भेन निरचष्टे॥ नेत्यादिना | तदेव व्तिरेकमखेन विश्दयति। यद्धैति॥ aang Zacar- zuatfeafasta पद्दयसामान्येन सव्वकरपविषये विशेषग- नयक्यं दुव्वारमित्य॒त्तरमाद | नानाङत्तीति | पििधान्तरेण विष्- घगार्थसम्भवे whaaare | wa इति ।॥ यस्मिन्‌ कल्पे ब्रद्मलाक- परततिस्तस्मात्क ल्यान्त र मन्यतरेव्यक्तं | ऊष्रेतसामासखमघम्मेमाचनि- रनामम्रतत्वमप्रे ्तिकमपर्तिप्तं। anfa तेषामेव सात्तार्त्वतन्रद्स- तत्वानामाव्न्तिकिमम्रतत्वं गतिनिस्पेत्तं सिथ्यतीधाद। न चंति॥

भाम

ष्मा

५५

Waa सन्‌ नद्याप्येति | तस्मात्तत्सव्वं मभवत्‌ | न तस म्राणा उत्क्रामन्ति | waa समवसलीयन्त cafes fara तेभ्यः । न तस्माञ्जीवादुच्िक्रमिषोाः प्राणा नोत्कामन्ति सदेव गच्छन्तीत्ययमथेः aaa इति चेत्‌ । न । wa समवलोयन्त दरति विशेषणान्थक्यात्‌ । स्वव म्राणण ON त्का मन्तीति च भ्राणेगंमनस्य WAATA | तस्मादु त्काम- न्तीत्यनागदवेषा | यदापि area संसषारगतित्रैलक्तण्था- व्राणानां जीवेन सद्दागमनमाशद्धय तस्मानात्क्रामन्ती- aaa तदाप्यचैव सम्बलोयत दति विशेषणमनर्थकं स्यात्‌ । न च प्राणेवियक्तस्य गतिरुपपद्यते ॥ जीवं वा । सव्वेगतल्रात्सद्‌ात्मनो निरवयवत्वात्‌ प्राण सम्न- aaa द्यभ्भि विस्फलिङ्गवव्नीवत्वं भेदकारणएमिति ॥

तषा गद्यादिनिस्पेच्तमाव्यन्तिकमगटतत्वं भवतीग्यच प्रमा- Wate | नद्यवेति॥ न तस्माव्राणा उत्क्रामन्तीति माध्यन्दिनि श्ुतिमनुष्टव्य न तस्येव्यादिका नवश्रुतिर्पि नेतयेति wedi न तस्मादिति | वाक्यप्ेपविराधान्नेवभिति दषयति। asf) श्ुव्यन्तसानाचनायामपि न खयुण्यकल्यनेत्याद | सर्व्व पाणा डति॥ प्रणेः सद जीवस्येति we: संसारदशायां प्राणैः सद विच्ानात्मना गमनेऽपि art नासि प्राणानां sea aE गमननिव्याश्डयां न तस्मादित्यादिवाक्यमित्धाशद्ला। यदा- पीति ॥ भवतु पमाणानामचेव स मवलयस्लयापि नवस गमनायत्तमग्टतक्वमिव्याश्द्धया | a चेति ॥ afeae- सुत्कान्त उत्क्रान्ते भविष्यामि । कस्मिन्वा प्रतिखिते प्रतिषा- स्यामीति | स प्राणमषजतेति आतेरिति रष ॥ किख प्रागेवियुक्तस्य चिदात्मनो जीवत्वं aug प्राणापाधि- कस्छवे तस्य जीवशन्द्‌ बाच्यत्वादिव्याद् | जीवत्वं वेति ॥

BRC

ure waefaara जीवत्वं गतिवा न शक्या परिकन्पयितु, स्त-

यद्येत्ममाणं।न च सताऽणरवयवः lear जीवाख्यः सद्रूप छिद्रीकूव्वेन्‌ गच्छतीति we कल्पयितुं । तस्मात्त योद्ध- माचन्नग्टतल्रमेतीति सगणन्रह्मोपाखकस्य प्रासैः सह नाद्या गमनं सापेच्तमेव चाम्दततं | न माचान्माक्त दति गम्यते। तद पराजितापृस्तदरं मद्यं खुर दत्याद्यक्ता तेषामेवैष ब्रह्मलेाक दति विशेषणणात्‌। अतः पञ्चाध्चिविदोा गृदस्था ये चेमेऽरण्ये वानप्रस्थाः परित्राजकाख सदह नैिकन्रह्मा- चारिभिः agra दृत्येवमाद्युपासते। अद्‌धानास्तप- सखिनद्ेत्यथंः । उपासनशब्दतात्पय्यार्थः | इ्टापृत्तंदत्त-

उक्तमर्थं समर्थयते सन्वगतत्वादिति ॥ तिदात्मा fe कल्प.

नायमलिषाने सति दयते निभ गं सव्वेस्यात्मा | तस्मादसे विस्फु लिङ्वञ्जी वत्वाख्यभेदसम्प्रदनं तस्य प्राणणन्द्माचमेवेति वेदि- कानां प्रसिद्धं।तथाच प्राणवियोागे चिद्ात्मनाजोवत्वं गतिर्वा न ward कल्पयितुं | तस्मात्पसंत्वादिप्रतिपादरकश्चतीनां प्रमा- गत्वादित्यः | सदात्मनः सन्वेगतस्य जोवाख्यभेदकर्य न प्राणापाधिरूतं । किन्तु खत ख्व awint जीवस्तया चाभिवि- रुफा लिङ्वत्तस्य गत्ययेत्वोपपत्तेरित्याशड्याद। न चेति ॥ निष्कलं जिष्कियं शान्तमित्धाद्दिश्चरतवेप्सितिति शेषः । प्रकरणयमपसंदहसर्ति। तस्मादिति ॥ निगगन्रद्यतिदामाद्न्तिकाम्रतत्वस्य गमनादि निर्पेच्तत्वादिर{त यावत्‌ ॥

सगगब्रद्यापासकस्य सापेच्तमम्रतत्वमिद्यच {वि्रषण्छति- aaqeaafa | तदपरुजितेति ॥ खादिपदन aaa: संप्न- सवन त्यादि weal तेषामेव ब्रद्यविदामष पृन्वाक्तविष्ेषग गणे AWW: सत्याख्यस्य लाका नान्येषामस्तात्मनात्मिति विए- वदष्नदम्रतत्वं तेषां animate: समं सापेच्तमेवेति निद्टसि्तिमित्ययंः। ऊद्डरतसामख्ममाचरनिषछानामपि wa-

२८०

उ येचेमेऽरण्ये AAT AT दव्युपासते तेऽर्चिषमभि- सम्भवव्यर्चिषाश्ट्रहु AYIA पश्चमापूर्यी- माणपक्चाद्यान्‌ TICS मासा््स्तान्‌ १११ मासेभ्यः सम्वत्सर श सम्वत्सरादादित्यमादि-

NTO TR Fey ey irynfeytrererneHNnAte -ा-न ret ttenereeny pt, a a

RE क क 1 8 mie

भा ° भिद्यपासत इति यदत्‌॥ श्रुत्यन्तरादे च सत्यं ब्रह्म दिर

प्वगभस्यम्‌पासते ते सव्वैऽविषमर्चिंरभिमानिनोन्देवता- म॑भिसंविभशन्ति प्रतिपद्यन्ते ॥

समानमन्यच्च चतुर्यगतिव्यास्यानेन। एष देवयानः

पन्था व्याख्यातः स्त्यलाकावसानो नाण्डादद्दिः | यद्‌-

न्तरा पितरं मातरञ्चेति मन्लवणात्‌ । च्रयेत्यथान्तर-

प जक नन नणय a we श वा श 7 गो ee

लाके लभ्यते | Wwarat पुनविदुषामेवेव्युयपा्य परछतिश्चति- व्याख्यानमनुवत्तंयति | wa दति ॥ पूरन्वाक्तपारिेव्यादिति यावत्‌ | पास्त्राजकच्वेत्यमुख् सद्र्यासिन स्िदण्डिने pad मुख्य सन्र्यासिनां नच्सस्थाऽग्टतत्वमेतंति एयकतत्वात्‌ । खदा सत्धमुपासत इति yan! पञ्चाभिविदोा wea खाख्ममा- चपवगादृद्धरेतसः सत्ब्रद्योपासकाश्ाभयें सन्वैशन्देना यन्ते |

चतुथं यदुपकोश्लविद्यावां गतिंव्याख्यानमतिरन्तं तेन समान मचिंधोऽदरित्यादि वाक्चव्याख्यानं। तथाच तच एयकर्दव्यनि- ae | समानमिति | समानभिव्युत्तस्मागंव्याख्धानमुपसंद- स्ति। ण्षङ्ूति॥ दोवयानेन war afecasreafiqa Hal गन्तव्यमिव्येके तान्प्रत्याह | नाग्डादिति॥ तच द्देतुमादच् | यदन्त- रेति ॥ पितरु qari मातस एथिवीं ad = खतो qa ताभ्यामिदं विन्ध कम्मं च्रानाधिशछछतं गच्छति। नचाण्डादद्धिर न्ति गतिद्वयमित्यथः। वेद्य यदि ताऽधिग्रनाः परयन्ती्यस्य प्रस्य पति- वचनं दवयानापदेष्टेन वयाख्यातं। सम्मति पिटयाकापद्द्रना-

छ

स्था

3°

HT e

QT

.

२५१

व्याचन्द्रमसं चन्द्रमसा विद्युतं तत्पुरुषा मानवः q खना ya गमयत्येष देवयानः पन्था इत्ति TRU जथ य इमे माम इष्टापूर्ते दत्रभित्युपासते

ते धूममभि सम्भवन्ति धूमाद्रात्रिं cat परपक्षमपरपप्षाद्यान्षद्धक्षिणतति मासारुस्तागुते

[ इ 7 । 1 0 ति ष, ॥ तानः = भमः (णी

प्रस्तावनाया य दमे ग्दस्याः | गाम दति weer

नामसाधघधारणं विशेषणमरण्यवासिभ्यो arawi ।

यथा वानम्रस्थपरित्राजकानामरण्यं विश्रषणं गरदस्येभ्यो Brew तदत्‌ Tale इष्टम चादिवैदिकं कम्म । पन्ते वापीक्रूपतडागारामादिकरणं। दन्तं च afedfe यया गशत्यर्दभ्येा द्रव्यसम्भागेा दन्तं । इत्येवंविधं परिचरण- परिचाणाद्युपासते दति शब्दस्य प्रकारदथनाथैत्वात्‌ | ते दशनवजिंतव्वाद्धुमं ` धूमाभिमानिनी देवतामाभिमुख्येन सम्भवन्ति प्रतिपद्यन्ते | तयाऽतिवादिता ware राचि- देवतां राचेरपरपच्देवतां एवमेव सप्णपत्ताभिमानि- नीमपरपच्चाद्यान्‌ षण्मासान्‌ दक्िणा दक्षिणां दिशमेति

पि यमलनिबर्ससित्वाविशेषाददित्याणश्द्याद। याम इतीति ॥ सप- नीका fe वासो साम इत्यच्यते नच सपलीकत्वमद्धरेतसां TH AUTH उदस्यानामेव म्रामविष्णणमसाचारणन च तदयकमद्द- रेतेभ्य स्तेषां व्याखत्यथंत्वादित्यधः। तदव caida स्फटवयति। ययेति | वेद्यन्तभावव्यासेधाददिव्वदोति विष्टेषणमाद्‌ा दत्तमिति प्रतीकापादानं पनव्याख्याऽस्यानवाद इत्यपनरूक्तिः। उतिश्ब्दाथमाद् | दत्येवंविधमिति ॥ पस्चिर्णं गुव्नादिश्ु

२५

se सम्बत्सरमनिप्रापुवति t ३ ¶ TPA: पितू- नाकं पिततनाकादाकाश्चमाकाश्चाचन्द्रमसमेष सेमे राजा तदेवानामनुं तं देवा भक्षयन १४१ ure सविता । तान्‌ मासान्‌ दचिणायनान्‌ षण्सासाभिमानि- नीर्देवताः प्रतिपद्यन्त Tara: | सह्वःचारिण्या दि षण्सासद्‌- वता दति मासानिति बङ्वचनप्रयागस्तासु | मैते कर्मिणः रुताः सम्बत्सरं सम्बत्सराभिमानिनों देवतामभिम्राश्रु वन्ति । कुतः पुनः सम्बत्छरप्रात्निप्रसङ्गा यतः अरतिषिष्यते। अस्ति fe सम्बत्सरस्य म्रसङ्धादयेकस्यावयवश्टते दल्ति- णत्तरायसे तचार्चिरादिमागंप्रटृत्तानामृद्गयनमासेभ्यो $ऽवयविनः सम्बत्सरस्य utfaeart i wa दहापि तदवयव- शतानां दचिणायनमासानां मरां wat तद्‌वयविनः मम्बत्सरस्यापि पृव्वैवत्ाभ्भिरापन्नेत्यतस्तत्परास्िं प्रतिषिध्यते नैते सम्बत्सरमभिमराप्नुवन्तीति | मासेभ्यः पिदलेाकं

#

ate Bat परिचाणं स्च्तगं | ादिपद निव्यखाध्यायादिसङ्कद्ाथं। उपासत तात्पस्णानतिशछन्तीति यावत्‌ | क्यमिति शब्दस्य ययोक्ताथत्वसिति दस्मपाध्यायः कथययतोतिवत्दतमाचगि- afamgre | शब्दस्येति ॥ देवयानाधिद्तेभ्यः सकाष्यत पिद्यागधिषछतेषु विश्रेषान्तरमा ह| नेत इति ॥ प्ाप्तप्रति- सघा वमिति wed | कुत इति ॥ with qdaqucare | ate हीति | पृत्व॑वद्यथापन्भं देव- aa Wal ऽवयवभ्याईवयविनः सम्वत्सर्स्य uifawatfa यावत। VALS Y यथयाश्रुतमथं Wiel wreafa | नन्विति ॥ Ata-

२५२

भा०पिदलाकाद्‌ाकाशमाकाशाच्वन्द्रममं। काऽ यत्तैः प्राप्यः

AT

चन्द्रमा a एष दुःश्यतेऽन्तरिच्वे Ba राजा ब्राह्मणानां तदन्नं देवानां तं चनद्रमसमन्नं देवता इन्द्रादयो भक्तयन्ति। अतस्ते धूमादिना गत्वा weerat: किणे देवेभच्यन्ते नन्वनथैयेष्टादिकरणं यद्यनभूता THAT नैष दोषः | अन्नमित्युपकरणमाचस्य पिवकितत्वात्‌। न दिते कवलात्छेपेण देवैभैच्न्ते। fa तर॑पकरणमाचं देवानां भवन्ति ते स्वोपग्टुख्त्यादिवत्‌ | दष्टख्यणनशन्द उप- करणेषु स्तियेाऽन्नं पशवाऽन्नं fasted राज्ञामित्यादि ॥ न च तेषां स्त्यादौनां पुरूषोपमेग्यलेऽप्युपभेगे नास्ति तस्मात्क्भ्विणा देवतानामुपभाग्यापि सन्तः सुखिने Za: miged | शरोरच्च तेषां gama चन्र मण्डले ATITATT A | तदुक्तं परस्ताच्छ्रद्धा शब्दा TUT QaTATHT Bat: Frat राजा waadifa i ता आपः कमांखमवायिन्य इतरोख श्तेरनुगताः TAH माप्य चन्द्र- त्रमापन्नाः शरौोराद्यारभ्भिका दष्टाद्यूपाखकानां भवन्ति।

चारिकमयेग्टद्ोत्वा परिहरति नेष दाष fa | ङृड्प्रयोागमन्त- रेरा कथमुपकस्णविषये saws व्याख्यायते aare | टखंति।

भवतु कम्मिणां देवान्पत्युपकरगत्वं तथापि खयमुपभोगा- ावादन्यकमिखादिकस्यभिव्याशद्धयाष । न चेति ॥ अन्योपभो- ग्यानामपि खयं मोागमक्तवं तस्मादिद्युच्यते। तथापि तेषां गटताना- मशरीस्णिां ad Hamar: सम्भवतीत्याश्क्छाङ। एसोर- सखेति ॥ कयमपां चच््रलेके तद wean तदाह | तदु क्तमिति। aay सामत्वमेवए्त्रत्वप्रतीयते नतु कम्मिदेारम्भकत्वमित्धा-

३४४

Se तस्मिन्यावत्सम्पात्तमुषित्वाश्यत्तमध्वानं पुन- निवर्तन्ते

भा ° चन््यायाञ्च शरीराङ्ताव्ै इतायामयिना दद्यमानं शरीरे तदुत्था चापे धूमेन सद्ाद्धं यजमानमावेष्य चन्र मण्डलं प्राप्य कुशब्टत्तिकास्थानीया वाद्यशरीरारम्मिका भवन्ति । तद्‌ारग्धेन च शरीौरेण्ष्टादिफलमुपभुच्ञाना श्रासते यावन्तद्भपमोगनिभित्तस्य यः कर्मणः । सम्पतन्ति यनेति सम्पातः कर्मणः War यावत्स॒म्पातं arama: चय इत्ययः । तावत्तस्िंखन्रमण्डले उपित्वा ware न्तर मेतमेव वच्छमाणमध्वानं माग । पुननिंवरत्तन्त इति Wal गात्पुव्वमप्यसकछच नः मण्डलं गता fraurarafafa गम्यते । तस्मादिद लाके इष्टादिक्भौपवित्य we Teta तत्क्षये चावत्तन्ते। चणएमाचमपि aa ara a

1 व्या WEE | ता wry डति y कम्म॑समवाधयिनीनामपां कम्मंपून्वे- दारा यजमानदेदे प्रतिदानं कथंदयुलाकमप्रबेशादि सम्भवती ages | अन्त्या याश्वेति ॥ द्धि रारम्पस्य wice मागाय. aaa दशयति | तदासभ्ेमेति | तदेवानामब्रसित्यादि व्याख्याय तस्मिन्नित्यादि sae | यावदिति ॥ चन््रलेकस्तच्छन्दार्यः। या वत्सम्प्‌ातमुषित्वेति wae कथमन्यथा व्याख्यायते तचा | सम्पतन्तोति ॥ पुनः ब्दप्योा- गस्य तात्यय्येमादइ | युनरिति ॥ ष्घये्ादिवाक्ार्थ॑सुपसं र ति। तस्मादिति | तच्छन्दपस्ाग्टडदेतुं aeufa | स्थितीति ॥ यथा दीपस्य सखेदच्तये स्थितिनिमिन्ताभावादस्थितिस्तथा wea स्थिति जनिमिन्तस्येखादेभागेन wars स्थि्यसम्भ वाद्‌ टत्तिरे. वेत्यधः। तस्मिन्धावत्‌ सम्मातमुधिववेत्यत्र विचारयति | किन्त

२९५.

भा० रुज्यते | स्थितिनिमित्तकम्भ्॑तयात्‌। सलेदच्यादिव प्रदी-

पस्य! किंतच सेन कम्मण चन्धमण्डलमासरूढस्तस्य we त्ये aatzatrew किंवा सावशेष दति । किन्ततः॥ यदि waaay चयः कमाणएयन््रमण्डलस्य सेव ATS प्रा्रा- तीति। तितु तावत्तचेव ara: खानवेति। तत आगत- सयेद श्ररोरोापमोगादि न सस्मवति । ततः रेषेणेत्यादि- सतिविरोधख स्यात्‌ । नचिष्टापू्तद्‌ त्तव्यतिरेकेणएणपि मनव्यलाको शरीरो पभ गनिमिन्तानि कम्म्छनेकानि सम्भवन्ति न च तेषां चन्द्रमण्डल उपभोगः अतः

Sf ॥ तस्य चन््रमण्डलप्रापकस्याति{रिक्तस्य च सर्व॑स्य कम्मेणः aq watfaataa | सावश्षोद्धक्तात्वम्मणः सकाप्राद्‌ तिरि. aa केन्ित्कम्मणा सहितः aaa | पच्तदये$पि फलं च्छति | fara इति 1

तचाद्यं पत्तं waufaaea ufafafaqeen are! य दीति। तचव दूषणान्तरमाद। तिखूत्विति | चन््रमरएडलं सप्तम्ययः | ततश्छन्द्रमण्डलादित्येतत्‌ cea aati: | wifi war- स्ुमकम्मानसार्सर्व्वव्यापारसंग्रदाधं | न केवलं सन्वेकम्म- aqua मक्तिरेव विरुध्यते किन्त afasare | aa डति॥ चन्रलाकं भोक्तव्यस्य TAU भागेन Wass शेषेणानपभक्तेन कम्मण जन्म प्रतिपद्यन्त इत्याद्या wis: सव्वकम्मच्तयपच्त विर- ध्यत इत्यथः | सव्वकम्मच्तयपच्ते पव्वंपच्तिणा ऽन्ययावादिना प्रति- fan सावष्रषपत्तमत्तस्वादौो प्रतिपद्यते | नज्विति॥ तान्यपि चन्द्रमण्डले भक्तान्े वेति नवप्रघोारस्तीत्याश्द्याद्। A dia | न fe सव्वक्रम्मं वप्ाचन््रमण्डलप्रात्िरिति ara: | तदि waa कम्मेफलापभेगाभावादनलं तदाखसादेरेव्याश्द्धयादह | afafau- fafa, afatrresawa Aw Raawagey चेति Te: ॥ ay aa शेषेणेत्यादिस्मृतिविरोध eft TATE |

२५६

भान्चीणानि तानि । यन्निमित्तं चद्धमण्डलमारुढस्तान्येवं

च्छा

सतीणानोत्यविरोाघः। ओेषशब्दख सवषां कम्मतलसामान्याद- विर्ूद्धः॥

प्रत -एव च aaa माः स्यादिति दोषाभावः, विरू द्धानेकयोन्यपमेगफलानाच्च कर्ममणामेककस्य WATT रम्नकत्वसम्भवात्‌ । न चैकस्िन्नन्मनि सव्वेकर्ममणां चय उपपद्यते | न्रद्मरत्यादेैकंकस्य कम्मरणएऽनेकजन्मार ATH लस्मरणणत्‌ । म्यावरादिप्राप्तानाच्चात्यन्तमुढानामुत्कषं- देताः कमण श्रारम्भकलासमभवात्‌ । ग्भ॑ग्रतानाञ्च खंसमानानां कम्भासम्भषे संसारान्‌पपन्तिः। तस्मान्नेकस्मि-

[ ति | 1

एरेषश्रब्दख्ेति ॥ fetaate मुक्तेषु कम्मखमृकत्तकम्मंसु Ta- geet न विष्ष्यतेऽभक्तानां कममणां कम्मत्वस्य तुल्यत्वान्नाच सावणशषपच्तं खतिविरोाधोाञस्तोत्ययंः |

यच्चन््रमरण्डलस्थस्यव ar स्यादिति तचाद्क। wa रखवेति। प्रोघकम्मसद्धावादवेति यावत्‌ | इतख्र्कम्मशषसिड्धिरित्याद्ं। विरुद्धेति | व्यारम्मकत्वसम्भवदकजाव्यपभेग्यकम्मच्तये$पि amie: aaqdta ॥ थयंकस्ञ्चनम्नि सव्वाणि च्तीयन्तं काम्ीश्यस्येकभविकत्वादित्याणश्द्याद्। न चेति ॥ रकभविकन्धा- यसोपरिषटा्निस्(करिष्यमाण्त्ादित्ययंः | स्तच्च शेषकम्भ- सिद्धिरित्याद | नद्यदत्यार्‌खेति | खदकरणखरोाखागणमिव्यादि स्मरणं छतभण्डखेदप्षवत्‌ WHA कम्भणः ए़घात्पनररखत्ति- भविष्यतीग्यत खाद । स्थावसादौीति॥ शषकम्मसिद्धा देत्न्तरः- ale | गभश्रूतानामिति॥ कम्मंशेषसद्धावमुपसंदरति। तस्मा- दिति॥ cnet कम्मणाऽनेकजन्मद्ेतुत्वं तच्छन्दांः। मता- न्तस्मटयापयति | यत्विति ॥ वावक्दत्तपलः कम्मं न aad तावत्मरत्तिप्रतिनन्धादन्धानि कम्माणि quae नारुभन्ते। मस्ण-

380

भा० न्मनि east क्मणामुृपमोागः । यन्तु afew

AT

सर्व्वकम्भाञ्येपमदह्‌न ATAU कर्म्मणां जन्मारम्भकलं ॥ तच कानिचित्कम्भाण्यनारम्भकत्वेनेव तिष्टन्ति कानि- चिव्जन्मान्तरमारभन्त दति नोापपद्यतेमरणस्य waa भिव्यच्जकलात्‌ सखगाचराभिव्यच््कम्रदीपवदिति। aaa wag सव्वत्मकल्वाभ्युपगमात्‌। न डि सव्वेस्यसर्व्वात्मकले द्‌ शकालनिमित्ताविरद्धलात्‌ सव्वात्मनोापमद्‌ः। कस्सचि- त्कचिदभिव्यक्तिवा सव्वात्मनापपद्यते। तया कर्मणामपि साग्रयाणामुपमर्द भवेत्‌ | यथया च पृत्वानुग्डतमनुग्य- मयूरमकरादिजन्माभिसंस्छताविरद्धानेकवासना मकटल-

म न च = भामति ना ना ree ee ee er ow ।

कालेतु प्रतिबन्धकाभावात्सव्यकम्माश्रयसष्तापमदेन TATA. त्तरश्रारोररम्मकत्वमविरूडमित्यथंः॥

तथापि कथं ्रोघकम्मसद्धावासिद्ि्स्त्यित खाद | तचेति। च्नारम्पकम्मेणां सनव्व॑घामात्तस्ग्रसेरारम्भकत्वे सतीति यावत्‌ ॥ प्रवाणकाले यानि कम्माणखभिव्यक्तानि तान्येवात्तरशरीरा- रम्भकाणि इतरेषान्तु न एरीरारम्भकत्वसिति दूषयति | तदस- दिति॥ मधब्राद्यणेक्तेन न्धायेन सव्वैस्य सव्वात्मक्रत्वाङ्ीक्ाराद्‌ द- स्यापि तथात्वान्न सव्वात्मनेापमदापपत्तिरित्िथः ॥ उक्तमर्थं सुपपादयितुं सामान्यन्धायमाद। न दीति॥ सन्नं Baty कारणां nag ta न्यायेन wae eae स्थिते सति कस्य चित्‌ ata त्व्वात्मनापमरददः। तथाभिर्यक्तिव्वानेापपद्यते । प्रतीयमामगापम- दादेर्दणविष्रषादिक्तत्वादित्ययः॥ उक्तन्यायं प्रकते याजयति | तयेति | xa कम्मेप्रोघः सम्भवतीति कमवत्तायां दृश्ान्तमादइ। यथा चेति ॥ yea क्रमेणानुग्ूतानि यानि मनगुष्यादिजन्मानि तस्मिसंखताः सम्पादिता विरूडाया wast बवासनास्तच्जन(-

que

मान्प्रापकेन कर्मणा सकटजन््ारम्भमाणेन Aya तथां

ST

©

कम्रा प्यन्यजन््प्राप्षिनिमित्तानि aaa इति aA ॥

यदि दि wait: पव्यैजन्म्ानुभववाखना उपन्टदयेरन्‌ मक- र1दिजन्मनिमिन्तेन FACT मकटजन्मन्यारष्धे मकटख जातमाचस्य मातुः शाखायाः शखान्तरगमने मातुरुद्‌- रसंलय्मलादिकौणलं न प्राप्नोति । इद जन्मन्यनग्यस्तत्वात्‌। म्‌ न्वातीतानन्तर जन्मनि मर्कौरल्मेवासीन्तस्येति Way वक्तं । ते विद्याकमममणो समन्वरमेते पुत्वैभञ्ा चेति श्तेः । तस्मादासनावन्नामेषकर्चापमद दति शेषकम्मसम्वः। यत एवं तस्माच्छैषेणापयक्रात्कम्मणएः संसार उपपद्यत दूति न afafatrea: 1 कोाऽसावष्वा यं प्रति निवन्तेन्त saad) यथेतं चथागतं निवन्तंन्ते । ननु मासेभ्यः fae लाकं पिटलाकादाकाणगमाकाश्चान््मयसिलति गमन-

eb 1 SOREN: स , 0 [० ११ 1 शा स वि । ~ ‘aw अम

तिविष्ेषप्रापकेन कर्म्मणा तस्सिन्नारभ्यमागेन निरुब्यन्त caw. | दाद्धान्तिकमाद) तयेति ॥ दृष्टान्तं विख्गे(ति। यदि दोति।॥ यवद्धितवासनच्छेरे$पि agqateaen उच््िद्यिते॥ तथाचानन्तरजन्मेात्यवासनसाम- णान्मकटश्ष्प्टियंयोक्तकाण्लमविरुदमित्याष्र्दयाद् | न चति॥ fay carat चेत्यविष्रषेण पव्वजन्माजिंतवासना जीवमन्‌- गच्छतीति अवणाद्व्यव{हदतपुव्वजन्मवासनेव तमन्वतीतिन शकय विशेषता qafaary | त विद्यति ॥ eeraaqarg दाष्ट- faa निगमयति । तस्मादिति | भणवषक्रम्भरुद्धाव फलितमाद्द। fa उपयक्तात्कम्मगः छशघंणेति सम्बन्धः | कचिदिति खोता वा WU at Sitar वा लरकिकी Faw: | रतमेवाघ्वानमिलि yada wage विशदयति | कोाऽसाविव्यादिना ॥ यथे-

—

३४०

ऊ यथेतमाकाशमावकवाशाद्ायुं वायुर्भुत्वा धूमे भवति घूमे भूत्वा wate ५१ अभर भूत्वा मेया भवति मवा भूत्वा Gaufa a se बाहु

ध ne eee eS EE el Bl, mee Ts oR Tre emt me ee re Or ei OE Oe me een ENS i Sap 1 1 Amman, mantel ce:

भा०क्रम उक्ता न aur fra । किन्त्याकाशाद्वायुमि- त्यादि कथं ययेतमिद्युच्यते । नेष दाषः 1 आकाश ग्रात्ेस््रस्लात्पुयिवीप्राप्तेख ॥

न चाच यथयेतसेवति नियमोाऽनैंविघमपि निवन्त॑न्ते पननिवत्तंन्त दूति तु नियमः । अत उपलच्णा्थंमे- तद्ययेतमिति । wat मैतिकमाक्राश्ं तावनत्मरतिपद्यन्ते । या स्तेषां Taw शरीरारम्भका -आप खासंस्तात्तेषां तचापमेगनिमित्तानां कर्णां चये विलीयन्ते, घव-

| 1 8 घ 1, 1.1 त 1 त 7 क 2 1

ate तभित्युक्तमाच्िपति। नन्विति ॥ किं वथेतमिव्येतरेव न सम्भ- वति ॥ किंवा ययेतमवेति नियमे नापपद्यते ॥ तचाद्यं दूषयति नेष दोष इति॥ दितीयं ware | न चेति ॥ चरेति निटत्तिरुक्ता | चनेवंनि- धमति यथागतिक्रमेा cia a तथा नित्तिनियता। किन्तु विधन्तरेणापि सम्भवतीत्यथंः | feed: ऋमनियमाभावं alent नियमा विर्बाच्तित स्व्याश्द्धाद। पुनरिति ॥ केनाभि- प्रायण afe ययेतभिन्युक्तमत wre) aa xfa y गतिक्रमवन्निट- fama faaararatsamar: | say यथेतमनेवंविधञेति | निटखत्तिनियमे ufaaare | अत इति ॥ पस्मात्मानं व्यावन्तेत्यितुं >तिकमित्यक्तं। कथं पृन्नसिडधाकाप्रतादामत्म्यापर्तिर्वरोदइतां fanaa तत्साम्यममनमेव तद्भ्‌वापत्तिस्द्यिपचय्थते। सा- भावयापत्तिरिति न्यायादित्याह | यारतेषामिति ॥ तस्य सस्थान नाठिन्धतासखा(काष्ज्दताख तत्पिवेष्छिताः कम्मणाऽध्यवरोदन्त

२९०

उ. यवा ओषधिवनस्पतयस्तिलमाषा इति जायन्त ऽता वे खल्‌ द्मिष्प्रपतर या या नुमच्तिया

(गि 1 ज meer ज य ACY भयमा

भाग संस्थार्नमिवाथिसंयेगेता विलीना अन्तरिच्स्ा श्राकाण- war <a Gat भवन्ति। ता अन्तरिच्ादायुभेवन्ति। वायु प्रतिष्टा वायुभूता दतञ्चामृतञखेोद्यमानास्ताभिः सद त्तोण- wat वायुभूतः भवति । वायुष्ैला ताभिः सदेव धूमे भवति । धूमे भूलाऽभ्ं श्रद्मरणएमाचरूपा भवति i we भृत्वा ततः सेचनसमथा मेघो भूत्वा उन्नतेषु प्रदे शेव्वथ- प्रवर्षति | वघारास्पेण Wont पततोत्यर्थः । त ce न्रीदियवा श्राषधिवनस्पतयस्तिलिमाषा दत्येवम्पकारा चणएकम्भराणा जायन्ते | त्तौणएकम्भंणामनेकलताद्ङ्वचन-. निदेशः । मेघादिषु पन्वव्वेकरूपत्वादेकवचननि्ँशः | यस्माञ्निरितयरदुगनदौसमद्रारण्यमरूरेशादिसन्निवेशसद-

भोजा नया मम [म Deena ae कि * He हि aaah ht een tenehlidiciiien hh edad [ इ । 81 to

Qe MAAN eq भवन्तोद्यथयः॥ व्याकाभ्रादायमिव्यस्यायः arvafa | ar चन्तरिच्तादिति ॥ उन्नतेषु waniteafatiaig प्रदेशेय्विति यावत्‌ ॥ त सव्यनुश्ायिनो निर्दिश्यन्ते देति एप्यिवी awe | कथमस्मिन्‌ वाक्ये ब्धवचनेनानुष्एएयिनां gent निर्दशसतचाद। ष्तोणकम्मणासमिति ॥ कथं भचा wer धरवघतीव्यादावेकवचन- निदश्स्तचाद । मधघादिष्विति॥ यपुव्व मेघादयोा नभोाऽन्तास्तेषु प्रत्यकमिमानिदवतानामकरूपत्वात्तदुपद्खिष्छानामनष्ायिना- मप्येकवचनेन निदण्ा यक्त xa: | खता वे खल्वित्यादि वाक्यं चाचष्ट | यस्मादिति ॥ ्यनुश्णायिनां दुःश्रङ्गनिःसरणमिन्युक्ता प्रप्रञचचयति। यत हव्यादिना॥ मकरदिभिभंल्तितानामनष्रायिनां तेभ्यस्तत्समान जातीयेन Gaga भविव्यतौति Ware |

२५९ रेतः सिद्युति तद्भूय ख्व yar SHE

भाग्खाणि वध॑धारायिः पतितानां | श्रता्तस्माद्धतावै खल दुनिष््रपतरं दुनिक्रमणं effaced | [यन्ना गिरिर द्द्कसातसाद्यमाना नदः WTA त तप मुद्रः तता मकरादिभिमच्चन्ते | तेऽप्यन्येन 4S es ae मकरेण wax विलोनाः समद्रा मोभिर्जक्तयर्रारुा पनवैषंधाराभिमेरूदेशे भिलातटे वाऽगम्ये पतितास्िष्ठन्ति। कद्‌ाचिद्याखम्टगादिपीता भक्तितायखान्येः ॥ तेऽप्यन्येरित्येवस्मकाराः परिवत्तेरन्‌ । कदाविद- भव्येषु स्थावरेषु जातास्तचैव Nara | भच्छेष्वपि स्थावरेषु प्रजातानां रेतःसिग्टे दसम्बन्धे दुलभ एव | TH- त्वात्‌ स्ावराणएामिति। wat दुनि्कमणएलवं। यवाऽता ऽसमाद्भीदियवादिभावाद्ुनिष्रपतरः दुर्निंगमनतरं । दुनिष््रपतरमितितकार एका लुभ द्रष्टव्यः ब्रीदिय-

wate तेऽपीति ॥ मकरादयोा$प्ि जलचारिभिरन्येभंच्यन्ते तथाच aaz पतितानामनष्णयिनां तैव लयः स्यादित्यथंः। नन्वेव मनप्यिगः समने लीनान ततः; पनरूदर Ward | तथाच कछतविनाशः स्यादित्याष्णङ्खाद। जलधररसिति॥ सम॒दराऽम्भोा- भिस्तिल्तीया wera तदि सपव्याप्रापमुक्तानामनुष्एयिनां CAAA AAAS WHT: स्यादिति Gare | भच्िताश्वेति 1 gate सपादयोा भच्छन्ते तेभ्यत्तत्स मान जाती यत्वे नानुष्णयि- नामद्धवः स्यादिति चेन्ने्याद्। तेऽपीति ॥ तथापि यथोक्तरीत्या परिवत्तेनात्ते रेतःसिग्योगमपि वदा कदाचित्मपद्येरचिति चेते

VIR

uTeatfgurar दुनिप्रपततरस्तस्ादपि दुर्नि्रपतर्‌ाद्रौतः-

| ५।

विण्ट्‌दसम्बन्ध दुनिंष्पततर cae: | यखादूर्खुरेताभि- बलेः युँस्लरदितैः स्थविरवै भविता अन्तराले wets | अनेकलत्वादननाद्‌ानां। कद्‌ाचित्काकतालोयन्यायेन रेतः- सिग्भिभच्छन्ते यदा तदा रेतःसिगभावं गतानां कर्मे era: | कयं यायो quanta अनुएयिभिः संचचिष्ं रोतःसिक्‌ ay रेतः सिच्चत्युतुकाले येषिति तद्य एवं acrafata भवति । रेतारूपेण तद्वयव arate. भूयस्त्वं भूय Tad रेतारूपेण येाषिति ॥

taal रेतःसिगारतिभावितलात्‌ । सर्ववैभ्याऽङ्ेभ्य- wa: सम्भूतमिति दि अ॒त्यन्तरात्‌ । अता रेतःसिगा- रतिरेव भवतीत्यथः। तया दि पररषात्पृरुषो जायते

are) कदाचिदिति॥ तयापि भच्छेयु जातानां a: fava: asa स्यादिति चेन्नेत्याद । मच्छेय्वपीति ॥ xfawest यच्छन्देन Tam सम्बध्यते | (aA देतुपरतया व्याख्यातः सम्मति नीद्या्वधि वाचकत्वेन तं व्याचष्ट | अथवेति॥ दुरतिष्मुपततर मिति तकास्सदधिपे पाठे सति विवल्ितमथंमाद। नीद्यादौति) as देतुमाह | यस्मादिति | तरि तेषामन्तरा विष्णीखोनां Sear. गित्वाभावादनुश्यवेय्ं मिव्या शङ्खा इ | कदाचिदिति॥ काकता- लीयया रत्या वाटच्छिकन्धायेनेति यावत्‌। अनु षया ख्यस्य RAHAT भविददारम्माथंसुख्यं wayalai वियति | wafer |

अन्‌श्ायिनो सेतःसिगाकारभाक्तो हेतुमाद | रेतस दति | तस्य रेतःसिगाछब्या acta भावितत्वात्संस्कतत्वात्तदङ्गसम्भूत- agua _ गभेएएयमनुप्रविदधोऽनुश्यी रेतःसिगाकछतिम॑वतो- व्यथः । रेतसो रेतःसिगरङ़समुव्यत्वे भरमायैतसेयकाशच तिरि याह | aay ति ॥ रेतारू्पेग mined प्रविद्धस्य रेतःसिगाकार-

Ra

भाग गार्गवारृतिरेव न जात्यन्तरारूतिस्तस्माद्युक्ो तद्भूय एव

भवतोति । ये लन्येऽनणयिग्यश्चन्दरमण्डलमनार् द्यैव पापक-

~€ fy

म्भि्चीरीर््रीदिचवादिभावं प्रतिपद्यन्ते पुनमेनख्यादिभावं गतास्तेषां नानुभायिनामिव दुनिप्रपतरं । कस्मात्‌ कार्म ut fe तैर्रीदियवादिरेद उपात्त दति तदुपमेागनि- सिन्तत्तये नी दधया दि स्तम्बद दविनाभ्रे यथया कम्म जिंतं देदा- न्तरं नवं नवे जल्लृकावनत्छङ्क मन्ते सविन्ञाना एव । सविज्ञान भवति सविद्ानम्वान्ववक्रामतीति श्रुत्यन्तरात्‌ ॥ यद्यप्युपसंदतकरण्णः सन्ता देदान्तरं गच्छन्ति तथापि सखप्नवद्‌ दान्तरप्रा्भिनिमित्तकमद्ावितवासना-

ada निगमयति | wa इति ॥ खनुप्रायिनोा रोतःसिगाकारत्व लेकिकान्‌भवमनकूलयति | तयेति | चन््रस्यलस्ठलितानाम- qireat twtr Ryerat गाघीयसा कालेन दे दान्तर- नाभखेत्तद्धिं ब्रीद्यादिदेदाभिमानिनामपि दुःशकं निव्कमणं॥ त्रीद्या ददिरे सम्बन्धाति ष्रषाद्दित्यत wre | ये त्विति ॥ त्रीद्यादि- देह सम्बन्धाविग्रोषे Rawe हभाजां ततो निःसरणमश्रक्यं न भव- awe fatwa, कस्मादित्यादिना ॥ शयोरनेः कम्मं रक्रेयाति स्थावस्तां नर इत्थादिश्तिस्मन्योर्यषां कम्मनिभित्तं स्यावर जन्म तषां कम्मच्तय ख्वावधिः | अवरोहतान्त कम्मा- Plaats घम्य समित्ययः। यथा जलक्रा टगात्तणान्तर द्‌ोचघमता agaa न autranufeat ब्रोद्धयादिददभाजाऽपि तत्यागन दं दान्तरः गच्छन्तस्त{द ष यविन्ञानवेन्त ख्व wea खद द्एरण्यकख(तं प्रमाणयति, सविज्ञान इति॥ च्छयापसंदतकर्णाःनां विज्ञाने कारणासम्भव्रात्कयं «afa- Waa तचा | यद्यपौोति ॥ टदचस्कार्णामाव.ऽप्यदृस्मवक वास- aaa wana fafaufafa तेन सविन्लाना खव गच्छत देदान्तर{मत्यच देतुमाद्ध | खतिप्रामाण्ादिति॥ शुतिस्च द-

२५४

ure ज्ञानेन सविन्ञाना एव देदान्नरं गच्छन्ति। a fara ष्धात्‌ । तथाचिंरादिना धूमादिना च गमनं। wy टूवेो- द्ूतविन्ञानेन लब्दटन्तिकम्मनिमित्तत्वाद़्मनस्य। न तया ऽनशयिनां ब्रीद्यादिभावेन जातानां च सविज्ञानमेव रोतःसिग्धेोषिद दसम्बन्ध उपपद्यते । न दि ब्रीद्यादि- लवनकण्डनपेषणादरौ च सविन्नानानां स्थितिरस्ति, ननु चनद्रभमण्डलादप्यवरोदतां देदान्तरगमनस्य तुखलानज्न- लुकावत्सविज्ञानतेव युक्ता । तथा सति घोरो नरकान्‌भवः॥ दष्टापृन्तादिकारिर्णां चन्द्रमण्डलल्वाद्‌ारम्य WaT यावत्‌ ब्राद्मणादिजन्म । तथा च सत्यनयायेवेष्टापृत्ता- quad विदितं स्यात्‌ । श्चुतेखाप्रामाण्यं मन्नं वैदि-

are दास्णखकश्चुतिः। यथया सविन्लानानामेव ब्रीद्धयादिरश्ान्तसगमनं तथा ज्ानिनामविसादिना कम्मिणां धुमादिना च गमनं खभ्रव- दुद्धतवासनात्मकविन्लानानामेवेत्याद् | तयेति ॥ तेषां सवि- laa Waaty | लव्यरत्ीति ॥ ष्षनप्यिनामयपि तदि ब्रोद्या- दिषु संख्खिखानां रेतमसिगादिदहसम्बन्धः सिन्लानानामेवेति चसेव्याद्। न तथेति ॥ अनपपत्ता दंतुमाद। न होति ॥ बीद्धया- दिसं{्द्धानामनुश्रःयिनां सविन्नानत्वे तक्ष वनादो तच्जीववत्तेषा मपि varquagra रेतःसिग्द्‌हसम्बन्धः सिष्येदित्ययः। ब्रीद्धया- दिषु curt wea विच्लानत्वोपलम्भादन्‌ण्यिष्वपि देद्ा- न्तरप्रापतेरविश्ेवादयुक्तं सविच्ञानत्वमिति शङ्कते | नन्विति | टणा- ्षणान्तरः प्रति जलृकागमनवदवसदइतामपि Sere uric प्रति गमनस्य तुल्यत्वादौो्यादि वद्यक्ता afaaradfa योजना| व्यस्त oat विन्नानत्वं ar दानि््स्त्यत व्याद्।| तथा सतोति॥ इ्दापत्ताद्िकारिणामन्तस्लले नरकानभवः। तया च सलितद- नुखानस्यानयायं विहितत्वे खयःसाघनविषयककम्मकाण्डं faw-

२५५.

भाग्कानां क्खणएामनथानुबन्धित्वात्‌। न दृक्तारोदएपतनवत्‌

To

विश्ेषसमभवात्‌ । देदाददान्तरं म्रतिपिष्छाः कर्म्मणा लय ठत्तितात्‌ | कमांणणाद्धवितेन विज्ञानेन सविन्ञानलं युक्तं 1 उच्ताग्रमारोदत इव फलं fager: । aurfe- रादिना गच्छतां सविद्यानलं भवेत्‌ । धूमादिना च चन्धमण्डलमारुरुचतां न तथा चन्द्र मण्डलादवरुरूचतां टच्ाग्रादिव पततां सचेतनं । यथया च मद्गरादय- भिदतार्नां तदभिघातवेद्‌ नानिमित्तसंमच््छितप्रतिवन्ध- करणानां खददेनव देशादुणन्तर नीवमानानां विन्नानष्रएून्यता दृष्टा तथा चनद्रमण्डलान्मानुषादि- देदान्तरं प्रत्यवरुरुचतां स्वगंभोागनिमित्तकम्म॑च्या-

ee at eat aera seal eee भः नः |) 7.1 ष क ए. 0 | condemn sare त ek sees णहु Ditmmemmicieeiametinmmiedee

Saal

waare | सखतेखेति ॥ war afaqed taarcreat सविच्ला- wast’ awreafaqe पततां न सविन्नानत्वं frarad | तया चन्द्रमण्ड़लमारोदहतां सविज्ञानत्वे$पि adisatreat नव तदस्ति। उद्धतक्म्माभावात। डत्यारादहावसादयोाच्नानविगशेष- सम्भवान्मवसिति afowcfa | न दछच्तेति॥ ay wars faz- गेति । देद्धादिव्यादिना ॥ warcia गच्छतां afaaraad भवेदिति सम्बन्धः | aatreat जीवानां eam चिन्नान- गू न्यत्वमयक्त तषां चतन्यसखाभावच्यादत्तात्पततामपि विच्वान- माचमस्त्येकेत्धाण्द्ोदइरयान्तरमाद्ध | यथा चेति ॥ तेन मुद्ररादिना योईभिघातस्तेन waa यद्देदनाख्य निमित्तं तेन सम्मृच्दितानि प्रतिबद्धानि वा कस्णानि येषान्तेसामिति यावत्‌ । म्रदिताऽभिनष्धा देद्दाऽग्मयः war eet येवां तेषान्तत ख्व प्रतिनद्धकर्णानां यक्ता विन्नानश्रून्धतेति सम्बन्धः| ययाक्तदशान्तवष्च्वन्त्रमग्डलादवशष्न्ता विच्वानश्रून्याः सिद्य- न्तीति निगमयति ¦! aa दति ॥ तथापि मूच््ितानां

२५६

भा०न्मदितानब्देद्ानां प्रतिबद्धकरणानां। अरतस्तेऽपरित्यक्तरेद-

To

वीजभूताभिरद्धिर्मु्छिता दवावाणशादिक्रमेणेमामवर य कर्निमित्तजातिख्वावरदे दहेः twa । प्रतिबद्भूकरण- तयाऽनद्भूतविच्ञाना एव ॥

तया लवनकण्डनपेषणसंस्कारभचणरखादिपरिणा- मरोतःसेककालेषु मूच्च्छितवदेव । देदान्तरारम्भकस्य

स्थ॒लद्‌ दसद्धावादेष्णन्तरगमरन न yal च्यवरोद्धतान्तु तद्‌- भावे कयं व्रोद्य(दिभावः सम्भवतीत्यत ware) wafcaaifa | aufcaa देदभावस्थ वीजं कम्मापून्वं याभिर्द्धिस्ताभिर- ufeat जीवा मच्छछितवदिनच्लानश्गून्यगगनादिक्रमेख श्यिवीं घ्ाप्य कम्मफलभतजातिष्यावरशर]रः सद्धिष्यन्त डति सम्बन्धः | स्थावर द्‌ द सम्बन्धित्वात्तद्तजववत्तदा सवित्ञानत्वं सम्भवती- amg | प्रतिनबद्धति ॥ त्र।दयादिसंश्चेषावस्थायामनग{िनां कम्मणाऽनद्धतरखत्ित्वात्‌ कर्णानां च तच खरलत्िलाभाभावादन- इ तिच्ञानत्वं वक्तभित्यघः

न कोवलं ब्रद्याहदिसद्चषकाल ऽनुद्धतविन्ञानर्त्व किन्त त्रीद्या- दलवनादिकाल$पीव्याद्। aula | पाकस्य र्साद्‌त्या- दिश्ण््देन श्ाखितमासमेदाऽस्थिमन्नार तास्य्च्यन्ते । तस्मिन्‌ काले मच्ितवदनद्धतविच्लानत्वे देदहदददधिनिगतानां पाग्देदहा- न्त र्पाप्रस्तद्‌स्ल्यवेति देतुमाददं | ददेत | व्यलम्भटत्तित्वदिति च्छेदः कथं पुनस्नृश्रयिनां विन्ञानग्यून्यत्वे | तद्यया दटणजला- यका SMQA गलत्वाऽन्यमाकममाक्रम्बात्मानमपसंदरतीत्याद सचेतना जलका दृष्ान्तत्वेनोपादीयते ABTS | देदवीजभ्‌- तेति | सव्वाखवस्थास तास वब्रीद्यादिसंस्चेषतह्नवनादिवभ्रणदिति यावत्‌| नचेतनावक्वजलकादटुखान्ते विवच्तितं। किन्त सातत्य मा्चसिति भावः | जल्‌क्रावत्वं जलक्रासादटश्यमनष्त्यिनानि- aa | व्पारोद्तां सविन्नानत्वमवसाद्तां fanracifeaq- निव्युपपाद्यासादइतामपि यावत्छावस्यानेभ्यः करणान्युपसंदह््य

२५५

भा० कर्ममणाऽलबदटृ्तिलात्‌ | देहवीजन्डताप्सम्बन्धापरित्याग- नेव सव्वौस्ववस्थाखु वन्तेन्त इति जलुकावद्धेतनावक्ं न विरुध्यते । अन्तराले त्वविज्ञानं मू[्छितवदेवेत्यराषः, न च वैदिकानां कणां दिंसायुक्रलेनाभयदेतुलं शक्य मनमातुं | दिंसायाः शास्तचादितल्वात्‌ | च्रदिंखन्‌ सनव्व्ठ- तान्यन्यच तीर्थेभ्य इति we) शास्तचेादिताया दिंसाया नाघर्ग्मडेतुत्वमभ्युपगम्यते | आअभ्युपगतेऽयघम्रदेतुते मन्त विषादि वत्तद्पनयेपपन्तेनं दुःखकाय्यारम्भकलत्रोपपन्ति- वैदिकानां कर्णां wate विषभच्षणए स्येति ॥

ate षद्‌ येवस्थानं तावदेव सविन्ञानत्वं। न देदादद्दिनिंगःतानां प्रा ग्द हान्तरप्राप्तः। तदस्तयनुश्यिनांतु चन्ध्रमण्डलादवरूरुच्तामपि न भाविदेदपय्यैन्ता वासनः दीघा भवति प्रमाणभावाटित्याद। aac fafa ॥ चन््रमण्डलादवरोादतां देदान्तरगमनस्य तुल्यत्वेऽपि व्िच्वान ण्ण न्यत्वमदुखमिव्यपसंदर्ति।रत्यदोाष efa यत्त हडिंसनयद्ात्मकत्वादिदाददिकम्मणं सथावरत्वमपि तत्‌- फलमव | तथाच बवहदिकानां कम्मणामनयानबन्धित्वादषामा ग्रं sdfcta तचाद | नचेति ॥ उभयद्तुत्वमयानयदहेतुत्वसिति यावत ॥ च्पददिंसन्नित्यादिश्पतेः शस्रचोादितर्वे[दिकेष amg feat ननयदतुर्त्यादइ | च्छभ्यप्गतेऽपीति 1 यद्यपि खरूपेण दिंसानयद्ेतुरुभ्युपगम्यते | तथापि तदयुक्तानां वेदिककम्मणां नानयारम्भकत्वं। यथया wean विषद्ध्यादटेमंरणज्चरदिदेतुत्वे ऽपि मन्लश्कंरादिनिः सदापयुक्तं सन्न तत्का्ारम्भकत्वं | तथा ददिसायाः सखतेाऽधम्म॑देवुत्वेऽपि वैदिककम्मनिखाया न तद्धेतुत्व | वेदिकेरेव कम्मभिस्तत्कुतदाषापनयनसि डेरित्यथेः ॥ पृन्वाक्तामेव eat स्प्र्यति | मन्चेणेःत॥ तेन सददापभुक्तस्य विषस्या- agiqaa पु्िदेतुत्ववद्दिककम्मानुपविद्धाया दिंसायाः परूषायमेव खुद्मिति चेन्न शब्दादिति न्यायादिव्यथः

Bye

ॐ तद्य दह रभणीयचरणा SPAM ह्‌ AA रभ- णीयां योनिमापद्येरन्‌ बा्मणयानिं वा प्षभिय्‌- योनिं वा वेश्ययेोनिं वाथ य इह कपूयच- रणा SPAM ह यते ATA यानिमापदेरन्‌

भा० तन्तच तेष्वनशयिनां य दद STH रमणोयं Trad चरणं शलं येषां ते रमणोयचरणा रमणोयचरण- नापलक्तितः ओाभनेाऽनुश्यः पण्यं कम्मं सेषां ते रमणोय- चरणा उच्यन्ते | जरौव्यानुतमायावजितानां fe णक्य उप- लत्तयतुं ण्यभानुशयसद्धावः। तेनानुश्येन पुष्येन कर्मणा चनद्रमण्डले भुक्तश्षेणाग्यागे द fanaa यदिति frat विशेषणं । ते रमणीयां क्रीर्य्यादिवजिंतां योनिमापद्येरन्‌ wag । ब्राह्मणयोनिं वा चचिययेनिं वा वेग्योनिं वा

स्सखकम्भो नुखूपेण ॥ श्रय पुनयं तद्धिपरीताः कपूयचरणापलक्ितकर्ी-

नी भीम LT षणि 1 कय वि ae)

Qe तद्भय ख्व भर्वति इव्येतवत्मसङ्ागतं पप्स्सिमाप्य प्रकतं अति व्या्यानमनुवत्तयति। तन्तचेति | अन्याधिरिते पून्ववदभि- लापादिति न्यायेन ag ब्रीद्यादिपु संखा सेऽनश्यिनस्तेषां मथ्यं ये कचिद्‌ स्मिन्लाके चन्द्रमण्डलप्रान्तः पागवस्थायामनश्छिता- म॒त्तस्मणौोयचर्गास्त्‌(रमणीयां योनिं प्रापद्येरचिति सम्बन्धः | उक्तमव weafa | niraafafa y कयं रमणीयचरयानससेन पााभना.ऽनुश््या लच्छते तचाद meaty ते खस्वनपष्यिनो रतःसिग्यागानन्तरः तेन aaa रमणीयां सा({नमापयेरन्निति यत्तत्च्िपमेवेति योजना | तचापि देतुमाद। खकर्म्मेति।

अथेति vita ग्टद्धीत्वा avast) पुनरिति ॥ तदिपरीता-

ङ ©

२५८

\

भ्वयानिं वा sara वा चरख्डालयेानिं वा ^ ७५ अथे्तयेाः पथेोने कतरेण च न तानी- मानि प्रुद्राण्यसकृदावर्तीनि भूतानि भवलि जायस्व भियस्वेत्येतनतीय स्थानं तेनास नाका न सम्पूर्यते

भाग णाऽप्भानुश्या अभ्या द यत्ते कपूयां यया waratfa-

च्छा

मापयेरन्‌ कपूयामेव धम्भसम्बन्धवजितां जुगुख्ठितां योनि- मापद्येरन्‌। खयोानि वा श्करयानिं वा चाण्डालयोनिंवा सकम्भ नरूपेणेव | येतु रमणीयचर णादिजातयस्ते खकम्ब- स्थाखखेदिष्टापन्तादिकारिएणस्ते धूमादि ना गच्छन्त्या गच्छन्ति। च पुनः प॒नचंटीयन्तरवदिद्यां चेत्प्राज्नयुस्तद्‌ाचिरादिना गच्छन्ति, यदा तु न विद्यासंविनो नापीष्टापतत्तादिकम्म सेवन्ते तद्‌ाऽथेतयेः पथेाययेक्तयेरचिधूमादिलचणयेानं कतरेणान्यतरेण च नापि यन्ति । तानीमानि तानि

स ण tt

स्तेभ्येा विलचचतणा इति यावत्‌| ते कपुयां यानिमसखुभानण्र यवष्गेतःसिग्योगानन्तस्मापदययेस्ल्ितति यत्तदपि क्िप्मेवति याजना॥ तचापि विकल्पे कारणमाद | सखकम्मति॥ योानि- विकल्पे edd पन्थानमवतारयितुं warrant पन्याना afgar4- मवदति | ये त्विति ॥ खभनश्यवग्राद्यं कचिद्टाद्यणादियानि- मा-पन्नास्ते खवखाञखमविद्ितकम्मानिाः सन्ता यदौोखदि कम्मं छतवन्तस्तदा दच्तिष्न पया चन्र गच्छन्ति | तच च भक्तयं कर्मणि ainda ain vacates कम्मणा एथिवीमागच्न्ति। र्वं घटीयन्लवत्यनः पनरारोहन्ताऽवरोहन्तश्च कोवलकभ्मिणे ead | यदि चेद्‌ ष्दिजातयः खकम्मेस्थाः सन्ता चान लभस्नुत्तस्णा

२९०

भाग्चद्राणि दंशमशककरादीन्यसदावर््तीौनि भवन्यत

स्सा

उभवयमार्गपरिभरष्टा द्यसरृज्नायन्ते वियन्ते चेत्यर्थः ॥ तेषां जननमरणसन्ततेरनुकरएभिदमच्यते | जायख सियसखेति ‡ईश्वरनिमिनतत्तचेष्टोच्यते जननमरणच्णेमैव कालयापनं भवति। नतु क्रियासु शाभनेषु भागेषु a कालेऽस्तीत्यथैः | 'एतसुद्र जन्तुलच्णं तोयं years [ . > e wm र + । पन्थानावपच्य सानं संसरतां i data दचिणमागंगा ्पिपुनरागच्छन्ति। अनधिरछतानां ज्ञानकस्मशिर्‌गमन- मेव दक्षिणेन पयेति । तेनास लाका न waa । पञ्च ag wa पच्चाथिविद्यायां व्याख्यातः । प्रथमा द्चिणेत- रमागाग्यासपारता दक्तिरेतरयोाः पयोाव्यावत्तंनापि म्टतानाम्चै WAT: समानः | ततो व्यावन्तेनान्यर्चिरादिना यन्तन्ये घूमादिना। पनरुत्तरदचिणायन षण्मासान्‌ भाभ्रु- वन्तः संयुज्य पुनव्धावन्तंन्ते | Ae संवत्सरमन्ये मासेभ्यः यानेनेता TAA गच्छ न्तीत्यथः॥ सदानं टतीयस्थानमुपदि- प्ति | यदा त्विति ॥ . ~ [परे अ, ~, € ~, पानःपुन्यन लागमध्यमकवचनान्तयाः सनव्वाख्यातेषु विघानात्‌ पुनः युनजोयन्ते मियन्ते चेत्बसमिन्नथे sie न्ियसेति पयोग care | तेषामिति ॥ यदा सर्न्व्रसा aweqae ep तं जायख भ्ियखेति प्रेर्यव्यर्तदिद्च्त स्ति RV ॥ तेनासा- विव्यादिवाक्वं व्याचष्टे | येनेवमिति | उक्तया सत्या निर्णीतान्‌ प्रान्‌ विविच्य प्रतिपत्तिसोकब्धधं कययति। पद्मस्लिति।॥ व्यावत्तनापि व्याख्यातद्युत्तरच सम्बन्धः | ग्टतानामविदुषाचे-

त्य थेः। अन्तयेच्ये नन्तरः विदुषां कम्मिगाच्व संवत्सरुमिति ्ञानिनोा wad | wei पिटलोकमिति केवलकभ्मिय ति विभागः।

२९१

So तस्मान्जञगुप्सेत.तदेष शूकः ४१ स्तेना हिरण्यस्य सरां पिवश्श्र गुरोस्तल्पमावसन्‌ बह्महा चैते gata चत्वारः पद्ुमाञ्ाचर्शस्तरिति१ ५१

न न सत भो OEE AT णमा जनि ० भित, पत भिम mer iy कभा

are पिद्लेोकमिति व्याख्याता । पुनरादृत्तिरपि चीणानश- यानां चन्द्रमण्डलाद्‌ाकाशादिक्रमेणाक्रा | FAQ लाक- स्यापुरणं सण्ब्देनेवेाक्तं।तेनासालोाकोा न waza इति ॥ यस्मादेवं कष्टा संमारगतिस्तस्माञ्जुगप्ेत । यस्माच जन्मरमरणएजनितवेदनानुभवरुतच्चणणः चुद्रजन्तवेा ATA घोरो दुस्तरे प्रवेशिताः सागर Taras waa निराशा- खेतत्तरणं भ्रति तस्माचेवंविधां संसारगतिं area fuga घ॒ णणोभवेत्‌ । माग्डदेवंविधे संसारे मदादधे Are पात दति। तदेतसिनयं एष ara: पञ्चािविद्यास्टुतये॥ स्तने दिर ण्यस्य न्राद्मणएखवष्छंस्य WATS पिबन्‌ arg: सन्‌ । गरो तल्पं दारानावषन्‌ | ABET ब्राह्मणस्य दन्ता चेत्येते पतन्ति wart: । पञ्चमख पतितैः सदाचरन्निति॥

Re | [मौ - EA त वि । Te ETE Sa ॥ 8, ए 2 1) व, tik । ieee

Slo च्तीगानप्रयानां Wea भोक्तव्यं wa भोगेन च्तयितवतामिति यावत्‌ | खवश्ब्दमेवान्‌वद्ति। तेनेति ॥ किमथयमघां महायास वती dar संसारगतिरुक्तेव्याण्रद्धयाद। यस्मादिति ॥ दतीवस्था- नस्य क्त्वं स्पष्टयति | यस्माचेति॥ जन्मादिना जनिता या वेदना तद्‌्नभवे छतः च्णावस्सा नान्यत येषां । तयाऽ$कङ्ञव सलि च्छदः | टतीयस्थानवदितरयेारारखत्तिमत्वत्तल्या acgaafuy- are | तस्माद्येति ॥ संसारगत्धपवसनसरां तात्पव्यमक्ा पा- सििद्यायामनषानसिद्यथ तस्य स्तावकं AAAS व्यचर | तरे तस्मिचिव्धयाद्दिना ॥ पञ्चास्िविद्यामादात्य सप्तम्ययः॥

REX

उ WT eA टतानवं पच्चाग्नीन्‌ वेद्‌ a we तरथाचरन्‌ पाप्मना Tae शुद्धः परतः पुण्य- नाको Hate FCT AT यर्वंवेद्‌ ९५१०११०१

प्राचीनशाल जापमन्यवः सत्ययज्ञः पेालुषिरि-

भा अयद पुनय यथोक्तान्‌ पञ्चाप्रीन्‌ वेद सतैरप्याचर- म्मदापातकिभिः सद न पाप्मना लिप्यते we wai तेन पञ्चाभ्रिदशंनेन पावितो weg: पुष्कः प्राजाप- त्यादियस्य साऽयं पण्पलेाकोा भवति य एवं वेद यथोक्त समस्तं पञ्चभिः प्रश्नः एष्टमर्थजातं वेद्‌ feats: समस्- प्र्मनिष्छयम्रदशंनाथा ॥ ९० ॥ दल्िरेन पया गच्छता- Aqua उक्तस्तर्‌वानामन्नेतं देवा भक्तयन्तीति चद्रज- TAIT च RET संसारगतिरुक्रा 1 तद्‌भयदाषपरि- fasta वेश्वानरान्तभावमरतिपत्य्मुत्तरो यन्य रार ग्यते । weet पश्यसि प्रियमित्यादिलिङ्गादास्यायिका Barada विद्यासन्यद्ानन्यायमद्‌ नाथा च ॥ प्राचीनशाल दति नामत उपमन्यारपत्यमीापमन्यवः।

कन

ष्पा पश्चमच्ापातकिनः Be निरद्िश्यन्ते नतु पष्वाभितिद्यास्रति- रिच भातीत्याशद्याह | wafa |. खुडते Waare | तेनेति । wae पल[मिन्धपेत्तायां पन्वाक्तविद्यावन्तमनवदति। य रव मिति॥१०॥ पृव्वौत्तरयोः सन्दभयोाः सम्बन्धं दश्रयन्नत्तरसन्दभ॑- मवतार्यति | दकत्िगणेनेग्धादिना ॥ उत्तरयरस्थस्य वैशखानरा-

त्त भाव प्रतिपत्य यत्वे गमकमाद। च्पत्सोति ॥ विद्यायाः सम्प्रदानं freer न्याये विनयादिसम्प्तिसर-

९९६

$e न्दरद्युम भाल्लवेयो जनः MATTE बुडिन आग्‌ तराभिस्ते देते महाशाला महभरोतरियाः समेत्य मीमाेसाञ्युक्रुः वा न आसा विं बह्मेति nan

भा सत्ययज्ञा नामतः पुलुषस्यापत्यं पोलषिः।तयेद्रदयुम्नो नामतेा भष्षमेरपत्थं भाक्बिस्तस्यापल्यं भाषबेयः । जनदति नामतः WH रा च्छस्यापत्यं शक॑राच्यः। बुडिल नामतोऽश्चतराञ- स्थापत्यमाशखतराश्िः। पञ्चापि ते रेते मदाशाला मरागट- wart विस्तोखाभिः धालाभि्यक्ता ¦ सम्पन्नाः महाभ्राचियाः श्ुताध्ययनटत्तसम्पन्ना TAU: | त एवम्भूताः सन्तः समेत्य सम्भूय क्चिनीमां सां विचारणा ञ्क्रुः छतवन्त Tae: । कर्थं। RT नाऽस्माकमात्मा fa न्रद्ोत्याव्मनब्रद्यशष्दयारित- रेतरविशेषणएविशेष्यत्वं ब्रद्योत्यध्याव्मपरिच्छिश्नमात्मानं निर्वन्तयत्यातोति च आत्मव्यतिरिक्तखादिल्यादिब्र्मण उपास्यत्वं निवन्तंयति । अरभेदेनात्मेव ब्रह्म ब्रह्य वातव्यं Baral SAAC ब्रह्मस Biaaates भवति॥

॥ ^

ale त्मदश्र्नार्था चाख्धायिका ॥ दृश्यते चाच प्राचीनश्णलप्रभ्टतोरना तत्सम्प्रत्तिरि त्या | विदेति ॥ कथमात्मनत्रद्मशटब्दयोरितरेतर - विरेघणविष्यत्वंव्यावव्यभावादित्धाशद्धाद | ब्रद्धेति ॥ sation faa विविप्रोघणविरेष्यत्वे फलितमाह | अमेदेति ।

२९४

ऊ ते ह सम्पादयादुक्रुर्दयलका व भगवनेाऽय- मारूणिः सम्प्रतीममात्मानं वेख्ानरमध्येत्ति ay हनाभ्यागच्छामेति AY हाग्याजम्मुः urna द सम्पादयाद्कार प्रक्यनि मामिमे महाशाला महाप्राचियास्तेभ्यो न सवैभिव प्रत्तिपस्स्ये दनतादमन्यममभ्यनुशासानीति ५ 3 t तान्‌ देावा- चाग्पतिर्वे भगवन ऽयं केकेयः सम्प्रतीममा-

भा० agi ते व्यपतिय्धदन्धाऽभविय्यदित्यादिलिङ्गात्‌ । ते ह मोमांसन्ताऽपि निखयमलभमानाः सम्पादयाञ्चकः सम्पादि तवन्त च्रात्मन उपदेष्टारं। उद्‌ालको धे प्रसिद्धा नामतः । दे भगवन्तः पूजावन्ता ऽयमारुणिः च्रूणस्या- पत्यं सम्प्रति सम्यगिममात्मानं वेच्यानरमस्मदभिप्रेतमस्येति सरति । a दन्तेद्‌ानीमभ्यागच्छामेव्येवं निधित्य a हाभ्याजग्मुस्तं गतवन्तः | च्रारुणिःस द तान्‌ gea तेषा- मागमनम्रयोजनं बुध्वा सम्पादयाच्चकार। Hey | ्रच्यन्ति मां Sarat दमे महाशाला मदामाचियास्तग्योऽद न सव्वेमिव ष्टं प्रतिपत्स्येवक्नुं Free | wat दन्तादमिद्‌ा- नोमन्यमेषामभ्यन॒श्ासानि वच्छास्युपदेष्टार मित्येव सम्पाद्य तान्‌ Va | ्रश्वपर्तिर्वं नामतो भगवन्ताऽयं कंकय-

ER तान मनक कअ 9 [0 न प sie, HENNE [0 1 1 १ hres ger

ae | RASS सन्ोत्मत्वं गम्वते। परिच्छित्निपासनस्य निन्दि- aes नातुवच्ज्यायस्वमिति न्यायादित्याद्ध | मूर्धेति ॥ भगः

२९४५.

ऊ त्मानं वेश्रानरमध्येति ay दन्ताभ्यागच्छामेति तश हाभ्याजग्मुः Lyx Ul PAT ह प्राप्रेभ्यः Tee कारयान्युकार स ह प्रातः सञ्जिहान उवाच नमे स्तेना जनपदे न HAT नमद्यपोा नानाहिताश्निनीविद्वानु स्वेरी स्वैरिणी कुतो

यक्ष्यमाण वे भगवन्नाऽ्टमस्मि यावदेकेकस्मा ऋत्विजे धनं दास्यामि तावद्धगवद्येोा दास्यामि

५ — क e ॐ ~, भाग्स्यापत्ये ana. सम्यगिममात्मानं agqaraudnaife समानं । तेभ्या द राजा NTH: एयक्‌ एयगदा्य- ec पिरे ॐ £ Ww णानि परोदितग्छत्येख कारयाञ्चकार कारितवान्‌ ॥ स दान्येदयुराजा प्रातः संजिद्ान उवाच विनयेनोाप- | ~> * = गम्येतद्धनं मत्त voarewfafai तेः प्रत्याख्याता मयि दषं पश्यन्ति नृनं यता न प्रतिग्हन्ति मत्ता धनमिति मन्वान आत्मनः सदुत्ततां प्रतिपिपाद्यिय्यन्नाद। न a मम जनपदे स्तेनः uve विद्यते । न कदथीाऽद्‌ाता सति विभवे । न मद्यपो fase: सन्‌ । नानादिताभ्भिः WAM: नाविद्धानधिकारानुरूपं। न सेरौ परदारेषु गन्ता, अत एव खेरि कुतो दुष्टचारिणी न सम्भवतीत्यर्थः) तेख न वयं घनार्थिन दत्युक्र च्रादाच्ं aaa घनं न गरन्तीति |

क 77 शि १ १ 7 ए त त -meamnmeecammennentioanil [1 ee mer am GERAIS cour Norm AR Ge MERNL Se renrees Soe = ee ध

Qe वन्तः सन्तः सम्पादयाघ्चक्रुरिति पूर्व्वेण सम्बन्धः | ष्यखपति- र्त्यादा una इति प्राचीनशागप्रम्टतयः सम्नेध्यन्ते ॥ agate सेपसवारः व्याचष्टे । स उन्येद्युस्ित्धिदि्ना ॥

२९६ ° वसन्तु भगवतत इति ५५५ ते दाचर्यन sar थेन पुरषश्चरे व देव वदेदात्मानमेवेमं वेशान- र सम्प्रत्यध्येषि तमेव at बूदीति ५६१ तान्‌ हावाचव प्रातर्वः प्रतिवक्तास्मीति ते ह्‌ भा" award वे कतिभिरदाभिरदं रे भगवन्ताऽसि। ach ad धनं मा यावदेककसमै ययोक्तग्टविजे धनं दास्यामि ATMA भगवद्धोऽपि दास्यामि ।वसन्त्‌ भगवन्तः पश्न्त्‌ च मम यागभित्युक्तास्ते दाच्‌ः। येन हैवार्थेन प्रयोजनेन यं भ्रति VHT तं रेवां वदत्‌ ददमेव प्रयोजनमाग- मनस्येत्ययं न्यायः wat । वयञ्च वेश्वानरन्ञानार्थिंनः ॥ श्रात्मानमेवेमं वेश्ानरं सम्पत्यष्येषि सम्यग्जानासि अ्रतस्तमेव ASM न्रूदीत्युक्तस्तान्‌ दावाच। प्रातवेा GAA रतिवक्रास्मि प्रतिवाक्ये दातास्नोत्युक्रास्ते द राज्ञाऽभि- wrest: समित्पाणयः समिद्धार दस्ता ्रपरेद्यः Yate राजानं प्रतिचक्रमिरे गतवन्तः । यत एवं मदाशला मद्दाभ्राजिया ब्रह्मणाः सन्ता मदाशाललाद्यभिमानं fear समिद्धारदस्ता जातितो दीनं राजानं विद्यार्थिना विनयेनापजम्मः । लयाऽन्येविद्यापादिव्छभिभवितव्यं ।

ष्या" यथयोक्तां षाखप्रसिद्धमिति यावत्‌ कन्तकं भगवदागमनप्रयोा- जनं तदा| Tafa ॥

तन्ममापि नास्तीति agi निस्स्यति | ष्पात्मार्नमिति॥ शिष्य

भावेनापसब्नेभ्यो विद्यादाता न यया aufef<fs सन्नाभि-

+ be

so समित्पाणयः gare प्रतिचचभमिरे तान्‌ हानुप- नीयेवेतद वाच? ७११११ ञओपमन्यव वा त्वमात्मानमुपास्स इति दिवमेव भगवे राजनिति Satay वे सुतेजा आत्मा ATTA अयं त्वमाल्ानमुपास्से तस्मात्तव सुतं प्रसुतमासुतं कुले दश्यते ५११अत्स्यनुं पश्यसि

भा ° तेग्यश्चाद्‌ादिद्ां विवचुरन॒पनीयेवेापनयनमरुतैव तान्‌ यथायेग्येभ्या बिद्यामद्‌ात्‌ तयाऽन्येनापि विद्या cra- वयेत्याख्यायिकाथेः । एतदेश्वामरविज्ञानमुवा चेति वच्छ- माणेन सम्बन्धः ॥९१९॥

स कथम्‌वाचेत्याद। Baa दे कमात्मानं वेश्यानरं त्वमुपास्स॒ इति पप्रच्छ । नन्वयमन्याय आचार्य्यः सन्‌ भिये ष्रच्छतीति । नेष रोषः | यदेत्य तेन मापसीद्‌ ततस्स WE वच्यामीति न्यायदशंनात्‌ | शन्यचाप्यप्रतिभानवति faa प्रतिभोात्पाद्‌नार्थः wat दृटोऽजातशचोा; । कष AIH कुत एतदागादिति | दिवमेव द्लाकमेव वेश्चा-

भोम नि पपरष थ सोषोषषरणणररषणरि ain ame nana Rael

ato प्रायः तेदेत्यादिवाक्स्य तात्प दश्ययति।यतदडति॥ योगन्तेमायं

राजानं प्रत्यपगमनभिदमेवेति मन्वाना fafuafs | विद्याधन

स्ति ॥ तयेव्यच्ातःष्षन्दा Hee: | उपनयनं पादयानिपतनं

वच्छमायवेखानरविन्नानंः| तेनैतदित्यस्य सम्बन्ध डति यावत्‌ ॥ धख्यायिकातात्पय्यमपस्ं दरति | यथयेति॥ ९१ ॥

शिष्या fe vere: | area प्रतिवक्ति न्धायन wy |

नन्विति ॥ वाक्यारषावद्धम्मेन दूषयति | नेष दोष इति ।

3 ०

eRe

प्रियमव्यनं पश्यति fod भव्यस्य बल्मवर्यसं कृले य खतमेवमात्मानं वेश्रानरमुपास्ते wey त्वेष आतमन इति दैवाच qat a विपत्ति द्यन्मा नागभिषय इति + २११२१} अथ दहावाच सत्ययन्ञं oats प्राचीनयोग्य a त्वमात्मानमु-

[नावाय DL DLL A CL LL LLL NO ENN TT te TER eter [= mensneatiiientl

भा०नरमुपास्मे waar राजनिति दावाच | एष वे सुतेजाः

aT

द्राभनं तजा यस्य asd सुतेजा दति म्सिद्धा वैश्वानर AAT AARTATA SAMA A ATS लमात्मानमात्मेकदेश- AWTS तस्ात्सृतेजसा वेानरस्योपासनानत्तव खुतमभिषुतं सामरूपं कमाणि Wed प्रकषण च सुतमासुतश्चादर्गणा- दिषु तव कुले gad wha कम्मिंणस्वत्कलीना sary: । ` waa दीप्ता्चिः सन्‌ पश्यसि च पुचपाचादिप्रियमिष्टं॥ श्रन्याऽप्यननमत्ति पश्यति च प्रियं भवत्यस्य सुतं प्रसखुतमा- सुतभित्यादि कम्पितं त्रह्मवचंसं कूले यः कथिदरेतं ययोाक्त- मेवे वेश्चानरमपासि मद्धातु वेश्धानरस्येष न समस्ता वेश्या नरः | अतः समस्तबद्या वश्वानरस्यापाखनार्वच्छिरो AT a

॥ ह 8 ^ UR का ए | [मीक 9 7 ष 3 9 षि ec ए armen meet tacn

दमय नण Tae, निक == छण ie hue कथः

खहदारण्यकश्चुव्यालाचनायामपिनतदन्याखमित्याद। न्धच्ा- पीति ॥ ब्पाचाग्यस्याजनातशचारिति सम्बन्धः। CAT तुमा इ | - चात्मन xfa । रकाद्ादिरूपो ज्यातिद्धमादिरष्गेणस्तच सृतं सामरूपं लतां wet भस्तं aa argatfata ve: | तवेति UqqqaqAyqycvaly |

न कवल widauefagtad wa किन्वन्यस्यापि aadt- ae) च्धन्छाऽपीति ॥ नदिं Varese Waa -

२९५

>° पास्स दत्यार्दिव्यमेव भगवो राजनिति हावा-

चेष वे विगररूप आत्मा Wasa त्वमातान- मुपास्से तस्मात्तव बहु fayed ge दश्यते ११ प्रवत्ाञप्तरीरथा दासौनिष्काञतस्यनुं पश्यसि पियमत्यनं पश्यतति परियं भवत्यस्य बरद्मवखसं कुले य ठ तमेवमात्मानं वेग्ानरमु पास्ते aggaaraa इति दावाचान्धाऽभवियद्यन्मां

are विपरीतयादिणा व्यपतिय्यद्दिपतितमभविग्यत्‌ | यद्यरिमां

al

नागताऽभविग्यत्‌ साध्वकाषोंयेन्मामागतेऽसीत्यभिमाचः ॥ ९२ ॥ श्रयद्ावाच सत्ययजं Graft दे waar + त्वमात्मानमपास्स इत्यादित्यमेव भगवे राजक्निति दावाच। शक्ञनोलादिरूपत्वाद्धिग्यरूपत्वमादित्यस्य सव्वेरूपतवादा ॥ सव्वीणि रूपाणि fe लाद्राणि यतोाऽता वा विश्वरूप आदित्यस्तदुपाखनातत्तव as विंश्रूपमिदामु चाथमप- करणं दूश्यते ge किञ्च लामनुप्रडत्ताऽश्यतरीभ्यां युक्ता रयाऽखतरीरया दासीनिष्कौ दासीभियैक्ता निष्का खार द्ासोनिम्काऽत्यन्नमित्यादि समानं । चक्ुरवैानरस्य

तेत्थाण््द्धयादइ wet fafa | Bacar विवच्ितायमाइह। aifeafa 1 ie y व्य पाचीनश्ले तूष्णीम्भूते जि्ासमाने सत्यनन्तरमित्यथः | ्ादिव्यस्य सुक्लत्वादिरूपत्वमर््मे स्पष्टो भविस्यति ॥ तस्य सव्वरू्पत्वेन विख्छरूपत्वसपपादयति। सव्वा- सीति ॥ अव्छन्नमित्यादि ॥ चच्तष्ेतदितव्यतः पाक्तनसिति wa: | "व च्ष्रेतदि व्यादि वावयं व्याचष्टे | चच्ुरि त्यादिना ॥ तत्रापि तात्पय्य

२७.

Se नागमिय इति ५२१३५ अथ दावाचन्द्रदयुमं भाल्लवेयं वैयाघ्रपद्य व त्वमात्मानमुपास्स इति वायुमेव भगवा राजनिति दावाचेष वै परथग्ब- HAT FTAA यं त्वमात्मानमुपास्से तस्मात्वां पृथग्बलय आययनि पृथयथगेणयेऽनुयन्ति¶ ११ अत्स्यनुं पश्यसि पियमल्यनुं पश्यति पियं भव- त्यस्य saad Get य र तमेवमात्मानं वेग्रानर- मुपास्ते प्राणस्त्वेष आत्मन इति दैवाच प्राणस्त

ute g खविता। तस्य समस्तवृद्धोपासनादन्धोा भविखखकर्दीनि भवि यन्मां नागमिय्य दरति qaqa ९३२ ॥ अय दावाचेन््रदुच्रं भालबेयं वेयाघ्रपद्य कं त्वमात्मानमुपास cae समानं । शयग्वत्मोाऽऽत्मा नाना वत्मीनि यस्य

द, ~ ©

वायोारावददाददादिभिभरेवन्तमानस्य साऽयं प्रयम्बत्मात्मा वायुः । तसखात्पथग्वत्मा त्मने वेश्धानरस्येापासनात्‌ TAHT नादिक्छास्लां मरति aaa वस्तान्ादिखलचणा बलय wea, यन्ति गच्छन्ति यग्रथग्ेणये र यपङ्धःयाऽपि त्वा मन्‌- यन्ति | अत्छननमित्यादि समानं | म्राणस्ेष आ्रात्मन दति

ale Ta ted Heafaare | पृव्वेवदिति॥१९३ ॥ सत्थयच्तापरमान- न्तर मिव्यघश्ब्दाथः। waftaa. sraraarenea weld । एयग्धम्मति प्रतीकमादाय are | नानेति ॥ च्ाभिमस्येनाग- WAITS | BVI वदतोव्यददः॥ तस्मात्तामित्यादि arag | तस्मादिति ॥ नानादिक्तौा नानाविधास् feaaat इत्धेतत्‌। ष्मत्यन्नमिव्यादि समानमित्यन्नादिपदम्‌पास्ते सव्यन्नवाक्यसङ्ु-

क

se ऊदत्रमियद्यन्मा are af n 2 nay 2 अथ STATA SAY शार्कीराक्य कं त्वमालमानमु- पास्स इत्याकाशमेव भगवे राजनिति दावाचेष वे बहुन आत्मा ATAU भयं त्वमात्मानमुपास्से तस्मात्वं बहुनेाऽसि प्रजया च UAT AN t अत्स्यन॒ं पश्यसि प्रियमल्यनुं पश्यति पियं भव- त्यस्य बह्मवरचसं कुने य रतमेवमात्मानं वैशानर- मुपास्ते सन्दे हस्त्वेष आत्मन इति दावाच सन्दे-

भाग्दावाच प्राएस्ते तव उद्‌क्रमिग्यद्क्रान्तेा ऽभविग्ययन्प्ां नागमियस्य दति ॥९४॥ अय दावाच जनमित्यादि wars | एष वे बहल श्रात्मा वेश्ानरः | बह्ललमाकाश्स्य सर्व्वग- तवाद्य्लगणापासनाच। तवं बह्लेाऽसि प्रजया पृची चा- दिलच्णया घनेन च दिरण्धादिना | सन्ददस्वेषः सन्दा

~ भात

मध्यमशरोरः वेशानरस्य। दिदतेधातारूपचय्यायंवान्या- षरूधिराखश्यादिभिख asd शरीरं | aged तव Wot व्यशीर्यत णीषंमभमविव्यदयन्मां नागमिष्य इति॥९१५॥

Qe दायसुत्तरवाक्येऽप्यसिप्रायसाम्यं मत्वाद। प्राणस्तिति॥ ve डन्धदयस्नेपस्मानन्तय्यमयण्रान्दायः। BAA श्त्यास्मात्रा- AAA MAU SY | कथमाकाश्स्य बङ्लत्वमत Are | बङ्डलत्व- fata t wy शरीरस मध्यमे मागं संप््यवाचो सन्द दहष्न्दो qua aare | fewafata | च्माकाश्स्य सन्वंगतत्वेन THAT देदस्य च परिच्छिन्नत्वेन तदभावात्‌ | waaay Pataca Woe स्यादित्याणश्द्धाद। मांसेति॥ तच्छरीरमिति Gaara

aa

se sea यशीर्य्यद्यन्मा नागभिय इति?२५१५१५अघ arava बुडिलमाशूतराश्िं वे याघ्रपद्य क त्व- मात्मानम पास्स इत्यपः टव भगवे राजनिति होवाचैष वै CUA वेगरानरा ऽय त्वमात्मान- sore तस्माल्वशरयिमान्‌ पुमानि ११ उत्स्यनं पश्यसि प्रियमत्यनुं- पश्यति fog भवत्यस्य बह्मवर्चसं कुले य रतमेवमात्मानं वे श्ानरमु पास्ते बस्तिस्त्वेष आत्मन इति Stara बस्तिस्ते यभेत्स्यद्यन्मां नागमिष्य इति ^ २५१६१

भाग्य दावाच बडिलं श्राश्चतराञ्विमित्यादि समानं । एष च्रे रयिरात्मा त्रै्ानरा घनरूपः। WRIT तता घन- मिति । तस्माद्रयिमान्‌ धनवांस्ं पुष्टिमांख शरोरेए ष्टेखान्ननिमिन्तलात्‌ | बस्तिस्ेष आत्मने arate बसतिर्मू्सक्कुदस्यानं wee व्यभेव्छल्धि ना ऽभविव्ययन्मां atTafaa ofa ९६॥

च्या जनस्ोपरमानन्तसमयणब्दार्थः | कथम ATR Parra स्मि रिति धनेन निर्दिश्यते wate | ayy स्ति।॥ चायर्वेटतमि- तिवत्काग्य॑वाचकेन कारणं aaa werd: | तस्मप्ययोाक्तावेच्धान- सपासनादिन्येतडनरूपवेन्धानसोापासनाडनवानिन्धेव वक्तव्ये कय पुण्टिमानिव्यसिका वाऽऽपस्तचाद्े | ufeafa i aaa धन्‌ वक्रा afafcafadiad श्न्धाश्येनाद । बस्तिरिति ove

ry ©

भा

च्छा

*

जय दावाचैदालकमार्णिं जतम a त्वमा- त्मानमुपास्स इति पृथिवीमेव भगवो राजनिति देावाचेष वे प्रतिष्ात्मा वेैशानरोाभ्य त्वमात्मान- मुपास्से तस्मात्वं प्रतिषशिताऽसि प्रजया च पशु- भिश्च ५११५ Seay पश्यसि प्ियमल्यन्‌ं पश्यति प्रियं भवत्यस्य बल्लवरखैसं कुने य उखत्तमेवमात्मानं

वेशानरमु पास्ते पाद्‌ त्वेतावात्मन इति हौवाच

पादे ते धमुस्येत्ता यन्मां नागभिथय इति an an १७५तान्‌ देवाचते वे खलु यूयं पृथगिवेममात्मानं

रय दावाचाद्‌ालकमित्यादि समानं 1 ध्रथिवोमेव भगवा राजनिति दवाच ! एषवे प्रतिष्टा पारो वेशखान- रस्य । पादा a व्यस्तास्येतां विश्लानावभविष्येतां शिथि- लभ्डता यन्मां नागभिय्य दति ॥ ९७ ॥ तान्‌ ययात्रवेश्ा-

नरद्‌भ॑नवते द उवाच | Ua ययं वे खलिित्यनथेकीौ यूयं

पाचीनग्रलप्रभ्टतिषधु पञ्चच मानमातिरूमानेव्वनन्तरमित्य- UME | उदालकन्तेघूपासन्नेषु सामस्त्येन वंखानसर्विदयां वक्तकामस्तेषां भि्याज्लानमन्‌वदति | तानित्यादिना॥ awa धकाविवनयका निपाता न त्वनयक्रावेव | तेषां fawrara- त्वसिदिस्मारकलाद्यूयनमित्यन्वया्ं | प्रागुक्तमपि पाठकमेण पुन- रनद्य uufaa facia द{ति सम्बन्धः। यया saat द्ि- aya faauzeat भवन्ति तथा ययं वेशखानरमात्मानमेकमपि aaa सन्तं भिन्नमिव facta: परि च्छ्नात्तुरूपणात्मान बद्धवन्तः। तथा च मि्यादशिनि ययं प्रागेव पत्यवायान्मामाग- तवन्तः साध रतवन्त KAM ॥ १७ ॥ प्रधानविद्यां वतत पातनिकां

र

उन्वेषानर विद्वाशसाऽनुमव्य यस्त्वेतमेवं प्रादेश- माच्रमभिविमानमात्मानं वैशानरमुपास्ते स सर्वेषु aay सर्वेषु भूतेषु सर्वेषूतस्वनुमति nq a भा० एयगिवाष्टयक्‌ सन्तभिममेकं Sarat विदासाऽन- मत्य परिच्छछिन्रात्मवद्या wages देव जात्यन्धाः ॥ यसे तमेवं ययोक्तावयवेर्चुमृद्धदिभिविंश्षटिमेक मदे मातं प्रादेगैमृद्धादिभिः एटथिवोपाद्‌ान्तैरष्यात्मं मोयते ज्ञायत दति प्रादेशमाचरं। मृखादिषु वा करणेस्वकर्ठंलेन मीयत दरति प्रादेभमाचः । द्यलाकादिष्रथिव्यन्तम्रदोशपरि- मणा वा प्रादरेशमाचः । प्रकर्षण शास्वेणादिश्यन्त दूति प्रादेणा द्यूलोकाद्य एव तावत्परिमाणः wewara: | शाखान्तरे तु मृद्धादिशिवुकम्रतिष्ठ द्रति भ्रादेशमार कल्पयन्ति । दद तुन तयाभिप्रेतः । ayy वा एतस्या- त्मन इत्याद्यपसंद्ारात्‌ ॥ प्रत्यगात्मतया ऽभिविमीोयतेऽद-

wate wat तमदानीमपदिण्ति | afeqanfear | रखतमेवम्भतं aaa स सव्वस्वन्नमत्तीति सम्बन्धः ॥ र्वं weryaty | यथोक्तेति | र्वं समस्तं चलाक्वात्मकमिति यावत्‌। घारेशमाच- मित्येतदिभजते | प्राद्र ययोत्स्धिटरेविकावयवेरभ्यात्मं प्रत्यगात्मन्येवाय मीयत इति व्थत्पतत्या प्रादे्मएचस्तमिति यवत्‌॥ प्रकास्ान्तस्ण qa) मुखादिषु वेति ॥ ag fe ष्रदशेस्वयम- कट्टत्वेन साच्तितिया मीयत इति gaat तथोच्यत cay: | विधा- न्तस्य Bas | qearaitefa | ष्ययेन्तस्माद्। प्रकषंणेति॥ waata चनमस्िन्निति maa प्तान्तर्माद | were त्विति ॥ wg तद्धि जाबालु्नुसारेय मूद्धंनमारम्याधरफल-

RON

Soa ह A CAA वेशानरस्य wy मुतेलाश्रषर्विगररूपः प्राणः पृथग्वत्भात्मा सन्देहा बहुला बस्तिरेव रयिः पृथियेव पादा उर

भा०मिति ज्ञायत इत्यभिविमानस्तमेतमात्मानं Barat वि्ानरान्नयति पुष्यपापानुरूपां गतिं | सव्वत्यैष ईश्वरो वैश्वानरो विश्या नर एव वा सव्वात्मलात्‌ | विश्चैवौ नरैः प्रत्यगात्मतया प्रविभज्य नीयत दति वैश्ानर्‌ः | तमेव- मुपास्ते यः सेोऽदनन्नादौी wag लोकेषु द्युलोकादिषु सर्व्वेषु wag चराचरेषु सव्वैव्वात्मसु शरीरद्धियमनो- बुद्धिषु तेषु दयात्मकल्यनाव्यपदेशः प्राणिनामन्नमन्ति | वश्वानर वित्सव्वीत्मा सननन्नमत्ति। न ours: पिण्डमा चा- भिमानः afar: | कस्मादेवं | यस्मात्तख दव प्ररतद्यै- वेतस्यात्मनो वेश्धानरस्य मूधव खतेजाखच्विश्रूपः भाणः DUA Peel awa बस्तिरेव रयिः एयिव्येवपारौ

aio पर्यन्ते देद्ावयवे सम्पादिता वेश्ानरः प्रारेशमाच सति नेत्या द | इद त्विति ॥ सव्व॑(त्मत्वेन वेानस्स्योपसंदास्द्रनान्नाज जाबलख्{तरनसत्तव्येत्धयः ॥ विएएषसणान्तरः Bray | प्रत्यगात्म- तयेति | सव्वं खस्त्वं सन्वात्मत्व सव्व प्रत्यच्तत्वं वा TINA वन्छान- र्प्रान्दमनेकधा व्याकरोति | विश्ाजित्यादिना॥ इर वेंखानरः KAY वेखानरपदम्‌भयच सम्बध्यते स वेखानस्विदन्नमदन्‌ aagq लाकादिषु स्थित्वाऽन्नमत्तीति सम्बन्धः। कथमात्मश्ब्देन WUT उद्यन्ते तचाद। तेषु होति ॥ सन्वघु लाकेष्वित्या- दिवाक्यस्य तात्पय्यायं दष्ययति। aaracfafefa | व्छानसा- Ulan सव्वात्मा qaqadjad कस्मादधतानिख्ितनित्धाणश््ड-

sta

se oq वेदिनीमानि वर्हिहष्दयं mec मने ऽन्वादारययपचन आस्यमाहवनीयः at v तद्यद्वतं प्रथममागच्लद्धामीयशूस यां प्रथमा- माहुतिं ज्हुयातां Beacons स्वाहेति प्राणस्तृप्यति t ११५ प्राणे तप्यति चश्चुस्तृप्यति

भाग्य वा विध्यथंमेतद्चनमेव उपास्य इति, अयेदानीं वेश्धानरविदा भजनेऽयिद्दाचं संपिपाद्‌ यिषन्नाद एतस्य STATS भैक्तुरुर एव वेदिराकारसामान्यात्‌। लोमानि वदिं वेद्याभिवारसि लोामान्यास्तोणानि gaat) इदयं weal दद याद्धि मनः प्रणोतभिवानन्तरोभवति। अता ऽन्वादाव्येपचनेऽध्चिमेनः । wT मुखमादवनीयः । आआदवनीयेा चयतेऽस्मिन॑नमिति॥ ९८) त्रैवं सति यद्धुक्त भाजनकाले श्ागच्छद्धाजना्थे तद्धामाथं तद्धामीयं

व्या° मनूद्य देतुप्रदश््नपस्त्वेनोत्तरु वाक्यमुपादन्ते | कस्मादित्या- दिना ॥ वश्ानरस्य सव्वात्मत्वात्तदुपासकस्यापि तदातसतया सव्वात्मत्वादसा Tatas: सव्वच्ाव्रमत्तीति युद्नामित्यर्धः | तस्येत्यादि वाक्यस्य तात्पग्यान्तरमाद | wy वेति | प्रधान. raya तदङ्गपाणाभिद्धाचं दशयितुकामेा ufsat करोति, थति | सम्प्रादयितुमिच्छन्नादेा तदङ्ान्यखप्रतिराहेत्यर्यः | वेदिरिति ख्रण्डिलमाचं गद्यते | यचन्निदाचे ताचन्माचस्योापयत्ता- त्वादितस्स्य द्श्पृखमासाद्यं wat वेद्यामास्तोययेन्ते F दभा वदिःशन्द नोच्यन्ते | दद यस्य गाद्दंपत्यत्वं मन प्रणयनद्धेतुत्वा- त्मणीतसुत्यन्नभिवेत्यथेः। ष्यादवनीयसादृश्यं च मखस्य cats sway स्ति ॥१८॥ cet सतीदयुक्तन्यायेनाभिद्ाकरे सम्पा-

3 9

seqafe त्प्यत्यादि व्यस्तृप्यव्यादित्ये तप्यति येस्तृप्यति दिवि तृप्यत्या afta चेाश्रा- दित्यश्रायितिष्टतस्तनृप्यति तस्यानुतृपपिं तप्यति प्रजया ayaa तेजसा बह्मवर्यसेनेति १२११४१५ अथ यां feat ज्हयातां ज्हुयाद्यानाय स्वाहेति यानस्तृप्यति ९११ वने तृप्यति भ्रतरं तृप्यति भ्रात्रे तृप्यति चन्द्र मास्तृप्यति चन्द्रमसि तृप्यति दिशस्तप्यन्नि fas त॒प्यत्तीषु यत्किद्य दिशश्र चन्द्रमाग्रायि- fasta तत्प्यति तस्यानुत॒पिं तृप्यति प्रजया पशुभिरनुयेन तेजसा ब्लवर्यसेनेत्ति ९२१ Rot अथ या तीया ज्ञहुयाता ज॒हुयादपा- नाय स्वाहेत्यपानस्तुप्यति ९११५ अपाने

भाग तद्धातव्यं ्रभिदाचसम्पन््मास्य विवच्ितलान्नार्चिदाचाङ्गंति कर्तव्यताप्रा्भिः । इद सघ Arar यां प्रथमामाङ्तिं जड्यान्तां कथं wearers | प्राणाय खादेत्यनन मन्तेणाह्तिशब्दादवदानभ्रमाणमन्नं मकिपेदित्यर्चः । तेन

are दिते सतीत्यथेः। सम्पादितस्याचिद्ाचत्वस्य सामान्धाद्ग्न्धुदधर्णा- दोनि तदङ्गान्यच nagar तद्ूल्िमाचस्य वि वच्ितत्वान्मे- वमिव्याद । खनि देयेति ॥ इदेति बेश्वानर्विदोा मोजनसुच्यते॥ प्ररतद्ामान्तावान्तस्विभागमाद् | स माक्तेति ॥ कथमिति मन्ता वाज्व्यपरिमाणं वा फलं वा wed तच प्रधमं VAT |

२५८

Se तप्यति वाक्तृप्यति वाचि तृप्यत्यामभ्निस्त॒प्य- व्यगो तृप्यति प्रथिवी तृप्यति पृथियां त॒प्यत्यां afag परथिवी चाग्निश्ाचितिष्टतस्तत्रेप्यति तस्यानुतृपिं तप्यति प्रजया ugha तेजसा बद्मवर्चसेनेति ५२१५२११५ अघ यां चतुर्थो ज॒हुयातां Seal समानाय स्वाहेति समानस्तृप्यति ¶ १ ¶ समाने तृप्यति मनस्त्‌ प्यति मनसि तृप्यति पन्यस्तृप्यति पन्ये तप्यति विद्यनृप्यति विद्युति quai यकि विद्युच पजन्यश्ाधितिष्टतस्तनृप्यत्ति तस्यानु- afg तृप्यति प्रजया पशुभिरनृायेन तेजसा बरह्मवचसेनेति १२ 1२२५ जथ यां पञ्चमीं ज्ञहु- याता STS ATS दानाय स्वादेत्युदानस्तरप्यति¶ १ उदाने तृप्यति वायुस्तृप्यति वाये तृप्यत्याकाश-

शनन तन

भाग द्ाञत्यादि euta मराखस्तुष्यति प्राणे प्यति चचृस्तुष्यति चच्ृरादित्या यचान्यद्धौखादित्यख खामिलेनाधितिषटत- we ठष्यति तस ahaa खयं भुञ्ञानस्तुप्यत्येवं vars | किञ्च प्रजादिभिश्य।तेजःशरौर स्था दौ्धिरुञ्चलत्वं मागलभ्य

स^ प्राणायेति ॥ यदि fediaware | च्पाङ्तीति ॥ व्पवदानस्य पमाणं afta कम्मिणां परिमाणं परसिद्ध तेन परिमितमिति यावत्‌। टतीौवश्वेत्तच्रादं | तेनेति ॥ ware zh प्रत्यु aaa प्राणादस्तुत्ता wratata विभागमभिपेत्यादइ | प्रत्यन्त

(मैनी

se wera तप्यति यत्कि वायुश्राकाशा- वितिषतस्तत्रप्यति तस्यानुतृषिं तृप्यति प्रजया पश्भिरनाद्येन तेजसा बल्मवर्चसेनेति१२ १२३१ सय इदमविद्ानगििहेतं जुहाति यथाद्धारा- नपे भस्मनि ज्ञु यात्ादक्‌ तत्स्यात्‌ NV UAT

षिणो रीरि द ।

०्वा ब्रह्यवचेसं खत्तस्राध्यायनिमित्तं तेजः॥ २८. ॥ श्रय at fadrat i २०॥ अथ यां ठतोया॥२९॥ अययां चतुर्थीः॥ २२॥ अथय यां पञ्चममिति समानं॥ २३२॥ खयः कथिदिदं वेश्ानरद्‌भशंनं ययोाक्तमविदान्सन्नरथि-

era प्रसिद्धं जाति यथाङ्गारानाङ्तियोाग्घान्पेद्या- asf भस्मनि ज॒ज्यात्ताद्ृक्‌ aT तस्य तद्यिदाचदवनं स्यादेश्धानरविदोाऽधिदाचमपच्छेति प्रसिद्धाभमिदेचनिन्दया वेश्चानरविदोऽ्चिदाचं स्तयते! श्रतञ्चैतदिशिष्टमभिद्ातं कथं अथ च एतद्‌वं विद्धान-

are fafa ॥ पजारदिसिे भोक्ता टप्यतीति aaa pre | re ॥ ॥ २९ ॥ २२॥ RT| प्रसिडपिददाचनिन्दादारेण वेखानस्विदोा यचाक्तमभिरा- चम वश्य कत्तव्यताये wits | सयः कश्चिदित्यादिना ॥ प्रण- fara af रेत्वन्तस्मतःशन्दोपात्तं way wie- afa , wufaafaty नेयमिकाप्रिद्चनिन्दादास प्राणा- भिद्धाचस्तव्यन्तरं faurata तस्येव निर्वद्यता ata डव्यध- mere: wafefa वश्ानरदष्यनम्‌क्तं | cafafay वखखा- नरस्याक्तसन्वात्मत्वादिप्रकारेखेत्ययंः | afturrafata साम्पा- दिकममिदाचं waa) कथयमिदमुक्ताथं सन्व॑षु लेकेस्वन्नमत्तौति

are

Sy तदेवं विानभ्निहे्रं जुहाति तस्य सर्वेषु नकेषु सर्वेषु भूतेषु सर्वेष्रातसुं हुतं भवति nay तद्यथेषीका तूलमग्न प्रोतं प्रदूयेतेव श हास्य सर्वे पाप्मानः प्रदूयते य Cate विद्ानभ्नि- भागद्विदाचं जुद्ोति ae यथोक्तवेश्वानरविन्नानवतः सर्वषु लेकंचित्यादुक्ताथं | ऊतमन्रमन्तोत्यनयोरेकार्थलात्‌ | किञ्च तद्यथा दषोकायाखलमग्रमध्चै मोतं ufay मरदूयेत veda चिभ्रमवं wa विदुषः adtanrae सन्वान्नानामन्तः स्वै निरवशिष्टाः पाप्नाने धम्मीघश्चीस्या अने कजन्मसचिता इद च प्राक्‌ Waa yaa Sat fara wea प्रदद्येरन्‌। वत्तंमानशरीराममकपाप्रवन्यं ल च्य प्रतिमुक्तेषुवत्‌ प्रटत्तफलव्ान्तस्य न TE: | श्रथ य एतदेवं विद्दानग्निदाचं जुदाति ae । यद्यपि चण्डालायाच्छिष्टानदायाच्छिष्टं wage fay दद्यात्‌ तिषिद्धम्‌च्िष्टदानं यद्यपि कूुखौद्‌ात्मनि इवास्य चण्डा-

ज Aare

अ वाश्च व्याख्यातं | तस्य way जाकादिषु तं भवति cea enfad वाक्यं तचा । उतमिति॥ लश्च बेश्यानरनिद्यावतेाऽभिद्ाचं विशिष्टमिति wat For. नर्विद्यां साति। जिष्ेति॥ aa वेखानस्विद्यामादाग्ये TIA स्ति यावत्‌ xtra सुञ्चामभ्यवन्तिटरणसैतत्‌ ॥ aduet. TART TSC TUWATHEY | वत्तमानेति | वश्ानस्विद्याया agiqwa सिद्धे तदताऽनिद्ाचं fafa.

भिति cay: सन्वेदोषास्यश्रिंत्वमित्या्रयेनाद। य रखतदिति।

११

sad जुदेति ३१ तस्मादु हैवंविद्यपि चरण्डालायाच्ह्िष्टं प्रयच्छेदात्मनि saz तदै गानरे gaye स्यादिति तदेष Hany i यथेह छचिता बाला मातर पय्युपासत cay warfir भूतान्यश्निहेच्रमुपासत इत्यश्निदातमुपासत दरति aun २४ १ इति ह्ान्देग्योापनिषलत्सु Gat: प्रपाटकः५ ॐ तत्सत्‌ ५

भाग लदेदय्ये वेखानरे तद्धुतं स्यान्नाधम्परनिमित्तमिति faa मेव स्ताति) तदेतस्मिन्स्तुत्ययं Brat warsay भवति | eae लाके चुधिता बुभृत्तिता बाला मातरं पय्युपासते कदा AT माताननं.प्रयच्छतीत्योवं सव्वाणि श्रूतान्यन्नादान्येव- facisfeera भोाजनमुपासते कदा त्वा भाच्छत दति जगत्सव्वं विदद्धेजनेन ed भवतीत्यर्थः । दिरूक्तिरथ्याय- परिसमाद्य्या ॥ २४॥ इति ओीमद्भाविन्द्‌भगवत्दूज्यपाद- शिष्यस्य परमद सपरि नाजका चाय्येस्य ओमच्छद्करभगवतः छता कान्दागम्यापनिषददिवरणे पञ्चमः प्रपाटकः॥५॥

शि 8 77 8 ।

ate विद्यामेव विद्यास्तुतिदाराऽनिदत्रभिति यावत्‌ स्तुत्यध॑ऽभि- way स्ततिरूपेा याऽयंस्तसमिनितयेतन्मन््स्य तात्पग्याथं दश- यति । जगदिति ॥ विदुचो वैख्ानरात्मनः सब्वात्मत्वादित्य चेः | ॥ २४ ॥ इति ओमत्वस्मद्धंसपरित्राजकाचाय्ये खीखुद्धानन्द- पूज्यपाद शिष्यभगवदानन्द्‌न्नानदछतायां च्छान्दोग्यमाष्यटीकायां पञ्चमः प्रपाठकः समाप्तः ॥ ५॥

ॐ तत्सत्‌ ॥

++.

ॐ दरिः ॐ ^ गरतवेतुहार्णेय आमस ay दह्‌ पितावाच Yaa वस Haas न वे सोम्या ऽस्मत्कुलीना ATA वल्मबन्धुरिव भवतीति a

ग्ण पौ षो पिक क

"ज नरन यनम

भा० अन्येतकेठुद्धारुणेय शारखेत्याद्यष्यायसम्बन्धः । qe खल्विदं ब्रह्म तज्ज लानिद्युक्तं कथं तस्माञ्जगदि दं जायते तस्मिन्नेव च लोयतेऽनिति च तेनेषेत्येतदक्रव्यं । अनन्तर द्चै- afarua विदुषि aa aad भवतीत्युक्तं तदेकले स- दात्मनः सव्वभृतस्यस्यापपद्यते नात्मभेदे aay तदेक त्रमिति तदर्थाऽयं षष्टाऽध्याय आारभ्यते। पितापुचा- ख्यायिका विद्यायाः सारिष्टलम्रदभशेनाथे। ओेतकेतुरिति नामत द दत्यैतिह्लाथं। ्रारूणेयोाऽस्य पाच आस waza | तं पच इारूणिः पिता योग्ये विद्याभाजनं मन्वानस्तखा- पनयनकालात्ययच्च waaay दे ग्येतकेताऽनृरूपं गसं SIA AT गल्ला वस ब्रह्मचय्ये । न Gaga यद समत्कलीने

Ste ॐ व्तिव्यमाणध्यायस्याऽतीतेन सन्दभण सम्बन्धं वक्तं परतीकं nei तं प्रतिजानते | श्वेतकेतुरिति ॥ तमेव परकटयन्परथमं ट तौयेनाध्यायेनास्य सम्बन्धं कययति। सव्वेमिति॥ caqaa तदघा$य षदटाऽध्याय च्पास्भ्यत इति सम्बन्धः | व्यवदश्ितंसम्बन्धम- क्ाऽव्यवदितंतमादशयति। खनन्तसर्द्वेति॥ ध्यायतात्पर्य्यमक्ा- $ऽख्यायिकातात्पयंमाद | पितेति ॥ पिता प्रतिवक्ता पचच् ve त्येवं विधयमाख्यायिका। खा च विद्यायाः सारिषूत्वयोातनार्था। पिता te Gara सार्तममवेपदिष्तीव्ययंः | कुलस्यानरूपमि- त्यादिवचनाच्न कुलाघमस्य गरूत्वमिति गम्यते नद्ध चर्खयमध्ययना- मिति we | गत्वे्यादिवच्रनान्माणवकाधोनमष्ययनमिति

रेरे ॐ स द्‌ द्ादशवषं उपेत्य चतुर्विश्शतिवर्षः Waly वेदानधीत्य महामनाऽनूचानमानौी स्तब्ध रयाय av हि पितावाच येत्तकेता यनु BPA म दामनाऽअनूचानमानी MSU RTA त्तमादेणम-

जन वाः याने वेन मण ५५

Wee साम्याननुच्यानघोत्य नद्माबन्धुरिव भवतीति ब्राह्म णान्‌ बन्धून्‌ व्यपदिशति न सख्यं ब्राह्मणटत्त दति ॥ तस्यात: म्रवासाऽनृमीयते पितुः | येन सयं गणवान्‌ सन्नं Atala स पिचोक्ः श्चेतकेतुदाद्‌शवषंः सन्ुपे- त्या चायस्य यावत faufaaar वभूव तावत्सव्वान्‌ वेदां खतु- रोऽप्यधीत्य तद्यच्च बुद्धा मदामना मदन्गममीरं मना यस्य स ममात्मानमन्येमन्यमानं AAT GE साऽयं मदा- मना श्रनूचानमान्यनुचात्मानं मन्यत Ta WaT a साऽ नुचानमानी स्तनधोऽप्रणएतसखभाव एयाय WY तसेवम्भूतं दात्मनोाऽनरूपं शीलं wal मानिनं ga get पितावाच सद्धमावतारविकौषया ganar यग्न्विद्‌ मद्दामना अनू Waar स्तमख्चासि कस्तेऽतिश्यः प्राप्न उपाध्यायादु- तापि तमादटेणमादिश्यत Tas: | केवलशास्ताचाथा- पद्‌श्गम्यमित्येतदयेन वा परं द्मारिश्यते ऽसावादेशस्तम- WIV: एष्टवानस्याचाय्थं तमादेशं विभरिनष्टि येनादेगेन अते-

| मी

* “~ = wre ufad| माग्ददुपनयनमध्ययतश्चेत्याश्द्खाइ। न चंतदयुत्तमिति ॥ किमिति पिता खयमेवोापनीय qa नाध्यापयति cary | तस्येति ॥ wae: खग्रटदविषयः | व्यनुमानं कल्पनं तच

८४

उ° प्राश्यो येनाग्रुतश युतं भवत्यमतं मतमविज्ञातं विज्ञातमिति कथं नु भगवः स अदेशा भवतीति यथा सेम्यकेन मृत्पिण्डेन सं मृण्मयं विज्ञातं

भा ° नाश्रुतमघन्यच्छरुतं भवत्यमतं मतमतकितं afad भवत्यवि- ज्ञातं विज्ञातमनिितं निधितं भवतीति ॥ सर्व्वा नपि वेद्‌ा- नीत्य सव्वं चान्यद द्यमधिगम्याप्यरूतार्थं wa भवति याव- दात्मत्वं न जानाव्याख्यायिकाऽतोाऽवगम्यते। तदेतद हतं ware कथञ्चेत्तदप्रसिद्धमन्यविन्ञानेनान्यदिन्नातं मवतमेत्येवं मन्वानः च्छति कथंनु कन प्रकारेणद्देभगवः © BIST भवतीति | wate area भवति तच्छणुदेसोम्य। यथा लोके एकन म्दत्पिण्डेन सचककुम्भादिकारणभूतेन विज्ञातेन सव्वमन्यत्तदिकारजातं ग्टणमयं ग्टदिकार- जातं विन्नातं स्यात्‌ । कथं ais कारणे विन्नाते कार्य मन्यदिन्नातं Ua नेष दोाषः।कारणेनानन्यत्रात्‌ Sake

ET AL TNT [पिरि पररि anise eee ileal a 9+ arene late tee क

te कल्यकमाद। यनेति॥ च्नुचानोाऽनवचनसमर्थः | RAY UT का र्गयुत्पत्या चाद्श्श्न्दा व्याख्यातः॥ fafeerha स्वै वेदमधिगततद्‌यं च पचमात्मविद्यामधिकव्य पिता °एच्छति तस्य सव्ववद्‌ध्ययनादिनव करूताथत्वदित्याणश्द्याद | सव्व नपीति॥ तदतदद्भूतं खता aa विरयोाति। कथं न्विति ॥ मुण्मयमित्यस्य व्याख्या ग्टदिकारजातमिति। तद्यथा म्द त्पिर्डेन विन्ञातेन fost स्यात्तथाऽन्यदपि qa कारेन विच्लातेन तदिकास्जातं विन्नातं भवतीति योजना y पन्यविन्नानाद- न्यविच्रानमदृृत्वादक्िदमिति wed । कथमिति ॥ कार्थ.

god

se स्याद्वाचारम्भणं विकारा नामेयं मृत्तिकेत्येव सत्यं ए ४ ^ यथा waa नाहमणिना wa arena विज्ञात स्याद्ाचारम्भणं विकारा नामघेयं नाद्‌ मित्येव सत्यं ५१ यघा सेम्येकेन नखनिकृन्तनेन सव्वं काष्णीयसं विन्नातर wet

न मोः CEE तो य७ hee a नाभ Oe

भा ° यन्मन्यसेऽन्यस्िन्‌ विन्नञातेऽन्यन्नं ज्ञायत दति i सत्यमेवं स्यात्‌ यद्यन्यत्कारणात्काय्यं स्यान्न लेवरमन्यत्कारणात्कायय॥ कथं ere wih TS कारणमयमस्य विकार दरति) ष्टण वाचारम्भणं वागारम्भणं वागालम्बनभित्येत्‌ । RSet विकारो नामधेयं । नामेव नामधेयं WY ेंयय्‌प्रत्ययः। वागालम्बनमातं नामेव कोवलं विकारे नामवस्लस्ि पर- मार्थता afaaaa मित्तिकैव सत्यं वसिति ॥ यथया च Waa लेादमणिना सुवर्णपिण्डेन सर्न्वमन्यदिकारजातं करकमुकुटकयुरादिविन्नातं सखात्‌। वाचारम्भमणभित्यादि समानं । यथया सोाम्येकेन नखनिङन्तनेनेापलनितेन कष्णा- यसपिण्डनेत्यथः । सव्वं काष्णायसं छष्णायसोा विकारजातं विन्ञातं स्यात्‌। समानमन्यत्‌। अनेकद्ष्टान्तोपादरानं दाष्टा-

ष्मा कारगघ्रारन्यत्वासिदधर्म्भैवमिति परिदिरति | नैष दाष सति y तदेव स्फटयति। यन्मन्यस इत्यादिना ॥ खन्यत्वाभावे लाक- ufefafarrd wea | कथं तर्हीति ॥ वाचास्म्भणसित्यच वाचेति टतोया षथ्यर्ये zeal नामयेयभिव्यस्यायं कथयति। नामेवेति ॥ विकास्स्य मिथ्यात्वे कि परमा यंतेाऽस्ती ाण्षद्धया दइ ॥

ए ° चारम्भणं विकारा नामधेयं कृष्णायसभिव्येव सत्यं ठव सेम्यस आदेशा भवतीति ud ua वे नूनं भगवन्तस्त € तद वेदि षुर्यय्येतद वेदिन्‌

[1

जातया का remem म म मान

~ म + sas ० ५.

भा ° न्तिकानेकमेदानगमाथं दढप्रतीत्यथञ्चव साम्यस श्रद्‌ ये मयोक्ता भवतीत्युक्तवति पितग्यादेतरो न वै नूनं भग- वन्तः पूजावन्ता गरवे ममये ते एतद्धगवदुक्रवस्तुनाऽ- वेदिषुनं विञ्ञातवन्ता नुनं ॥ यद्यदि च्यवेदिग्यन्‌ विदित- वन्त एतद्वस्तु कथं मे Wad भक्तायानुगताय नावच्छ- न्नाचवन्तस्तेनादं मन्येन विदितवन्त इति । अवाच्यमपि गरोन्यैगभावमवादीत्पुनर्गुरुक्लं प्रति प्रेषणभयात्‌ | चता भगवांस्त्वेव मे wad तदस्तु येन woud ज्ञातेन a स्यान्तद्रवीतु कथयविल्युक्रः पितावाच तथास्तु साम्येति ॥

९ ॥ wea. सदित्यस्वितामाचं ag aa निर्विशेषं सन्वेगतं | एकं निरञ्जनं निरवयवं विज्ञानं यदर्‌वगम्यतं ae ufaaaata | wana दृखटान्तेन faafaatifaer faa- नेक न्तेपादाननेत्याण्ङ्खयाद्क। wats 1 a at सत्यादि प्रतीकमादाय व्याचष्टे। भगवन्त डति | तेषामच्वाने Faare | यदित्यादिना ॥ ननु श्वेतकेतुगूःरूामन्नानमाचच्तषण गुख्डाद्दी प्रत्यवबायी स्ादिव्याश््धयादद। यवाच्यमपीति॥ गुरूणामन्नानमतः- प्रब्द; wou यदिन्नानन सव्वविन्ञानं लभ्यते तदिन्नानं प्रतिन्नातं प्रकटो कन्तुः way सन्माचत्वं प्रतिजानीते | सदेवेति। सच्छब्दस्य सामन्धविषयत्वं ब्युदस्यति | सदिर्तीति ॥ तस्य

एयिव्यादिग्यो fad दश्ययति। aafatay व्याकाश्णदिभ्योा fattuary | निविंरेषसिति ॥ 'न्त्यवि़ेषव्यादनत्ययैः विष्ष-

३८७

sae मे नावश्यचितति भगवारस्त्वेवमेतट्रवौ- feafa तथा सेम्येति tata te ta waza सेम्येदमय आसीदेकमेवाऽडितीयं ¶

भा ° सव्वेवेदान्तेभ्यः । एवशब्दाऽवधारणार्थः 1 किन्तद्वधियत TATE | इदं जगन्नामरूपक्रियावदिकतमुपलभ्यते यत्त- त्वदेवासीदि व्यास west सम्बध्यते। कदा सदेवेद्‌ मासी-

दि त्युच्यते BY जगतः प्रागुत्पत्तेः ॥ किं नेद्‌ानोभिर्‌ं स्देनायऽश्नासीदिति fatwa न कथं afe विशेषणं दद्ानोमपोद्‌ं सदेव किन्त नामरू- पविशेषणएवदि दं श्द बुद्धि विषयं चेतीदञ्च भवति । प्राग्‌- aaa कवलसच्छन्दवुद्धिमाच्गम्यमेवेति सदेवेद्‌-

ale ale सवंगत{मिति॥ तस्य ताटस्थ्यं व्यावत्तयति | खुकमिति॥ प्रव्यगिचरसय तस्य संसारस्त्विं वास्यति | facsafafa निष्वियत्वेन तत्कटस्थत्वमाद। निरवयवमिति ॥ wena वस्तुनि प्रमाणम) यद्वग्म्यत इति॥ fatuaraaita श्ङ्ते। किं नेदानीमिति॥ वत्तमानदप्रण- Mae जगता नास्तोद्याद | नेति॥ सदा सत्वाविशेषे विष्टे सणंन निर्वहतीति wed | कथमिति ) Fi fatawerauife- दनीमसक्वंजगतख्छेाग्यते किंवा विशेषणस्यायवत्वं एच्खते तचाद्यं दूषयति । इदानीमपीति॥ प्रत्यतच्तविसाधान्न वत्तमानावस्थायां जगद्‌सत्वसिद्दिरि त्यथः ॥ दितीयं प्र्याद्ध | किन्त्विति ॥ ate quam जगन्नामरूपविशेषय वद्‌ लच्छते तदि द्रब्दस्य त दु डेय विघयमभाचेन स्थितं भवतोति छत्वेदमिदानौसित्यपि वव्ियते तदेव त्वे maa: सच्छब्द क्तद्रदिशेत्येतावन्माच्रगम्यमेव न ल्िङ्शब्द्‌्स्य aay विसया भवत्यग्रे सदेवेदमग्र सखासीदि-

Bue

ute aq wraifeaautad | ate भागुत्पन्तेनामवद्भुपव-

ष्मा

देदमिति रीतं शक्यं वस्त॒ खुपुप्तकाल इव। यथया खुषु- प्रादुल्यितः सत्तमाचमवगच्छति सुषुप्ते सन््राचमेव केवलं वस्ति तथा प्रागत्पन्तेरित्यिप्रायः ॥ यथेदमुच्यते लेके । yare घटादिसिष्छच्णा कुखालेन whe प्रसारितमृपलभ्य यामान्तरं गत्वा यागतेाऽपरादहे Add घरशरावाद्यनेकभेद् भिन्नं कार्य- मुपलभ्य ग्टदेवेदं घटशरावादि कवलं gare श्रासी- दिति तथेदाच्यते सदवेदमय श्चासोदिति ॥ एकमे वेति । सखकाय पतितमन्यन्ना स्तोत्येकमेवेत्युच्यते । अ्रदिती- यमिति ॥ ग्टड्मतिरेकंण wet यथाञन्यद्रराद्याकारेण

aquead तस्माद्िग्रषणमि दषव्दबद्िवयारन्यपे्तं went? जगव्यविरुद्धभित्ययः॥ ष्षथावत्तमानावस्धायामपि जगतः aw? किमिति तनेद्शन्दबुद्धिनं wade खाद | a Wits | यथा BAR काले सदपि वस्त नेदशन्ट्बद्धोगचरः तया ulna सदपि जगच्रामवत्वेन रूपवत्त्वेन चेदमिति न Gaga शव्यं कर्गाप- संदार्व्योभयच्र तुल्यत्वादित्यथंः ॥ waist वस्तुना न ad मानाभावादिग्याणश्ष्याद। ययेति ॥ तच वस्छनाऽसत्वमुत्यितस्य परममश्दनुश्टतस्यानुभवितुखाभावे तदयोगात्‌ | न च तच विभक्तं वस्त॒ दश्यते खषुस्यभावप्रसङ्गादतस्च ATA वस्लिति यथावरगमस्तया प्रागुत्पत्तेरपि सन्ने सन्माचमु तासेवेव्यर्थः। उक्तमेवाथं सम्मरतिप्रन्नेनादादर्णान्तरेण समयंयते॥ ययेत्या- fea किमिद सदिव्यपेत्तायां तन्लच्तणमाद। cafafa | ष्पव- aka wauwara प्रथमं वि्ेषणयास्यंमाद। खकार्ययति । खनातीयखगतमेददीनभित्ययः॥ वि्रेषणान्तस्मादाय व्थाक- रोति | अदितोयमिति ॥ विजतीयमेदग्रन्यमित्यथेः। यदुत

अषि

35° ASH आहुरसदेवेदमयञमासीदेकमेवाद्धि- तीयं तस्मादसतः सन्नायेत † ११

भा०परिणमयिटकुलालादिनिमित्तकारणं इष्टं तथा सदम fatau सतः; सहकारिकारणं दितीयं वस्वन्तरं प्राश्न म्रतिषिभ्यते । अदितीचमिति are दितीयं वस्वन्तरं विद्यत इत्यदितोयं | ननु वेगेषिकपक्तेऽपि सत्छामानाधि- करण्यं सव्वेस्यापपद्यते। द्रव्यगणादिषु सच्छन्दनुद्यन्‌टन्तेः। aga सन्‌ गणः सत्‌ कम्मत्यादिदशंनात्‌। सत्यमेवं स्यादि- दानं प्रागत्पत्तेस्तु TAS काव्यं सदेवासीदित्यभ्युपगम्यते। वेशेषिकः waa: कार््ंस्यासत्वाभ्युपगमात्‌ | न त्तेक- मेव सददितीयं भरागत्पत्तेरिच्छन्ति। तस्मादेेषिकपरि- afar सताऽन्यत्कारणमिदं खदु च्यते॥ ग्टद्‌ादि दृ ्टान्तेभ्यस्तन्तच देतस्मिन्‌ प्रागत्यत्तेवस्तनि- खूपणे एके वैनाशिका श्राङ्धवंस्तु निरूपयन्ताऽसद्‌ भावमाचं ्रागत्पत्तेरिदं जगदेकमेवायेऽदितीयमासीदिति। स्द्‌-

ष्या" सत्सामानाधिकर्ण्यात्सदेव aafafe तच्ारम्भवादी werd | नन्विति | {कं कायस्य सत्सामानाधिकर्ं वत्तमानद्णशायां प्रर- पच्तऽपि सम्भवतौद्धच्यते fa वा प्रागवस्थायसपीति fart. ayiacifa | सत्यमिति ॥ दितीयं दूषयति । प्रागुत्पत्तेस्लिति | लच्तगवाक्यच् पस्पच्ते दुखाज्यमित्याद्। नचेति | वाक्यदयष- च्ालाचनया परपच्तासम्भवम्‌पसं दरति | तस्मादिति | ट टान्तदाखन्तिक यारेकरूप्याद दान्तानां काय्येकारणामेद- faa Titra fatetcare । wardifa ॥ वेशे

२९८

are uraard fe प्रागत्पत्तेस्त्वं कल्पयन्ति बोद्धाः। न तु

च्छा

सत्मतिदन्दिवस्वन्तर सिच्छन्ति। यया सचचासदिति गद्या माणं यथया भतं तद्विपरीतं awd मवतोति Aarfaar: 1 नन्‌ सदभावमाचं waa yaad वैनाभिकीः। कथं भ्रागत्पत्तेरिदमासीदस्द्‌कमेवादधितीयञ्चेति कालसम्बन्धः स्या सम्बन्धाऽदि ती यलं चाच्यते तेः ॥

qe । न युक्तं तेषां भावाभावमाचमगेय॒पगच्छतां । असत्वमाचाभ्युपगमेऽप्ययुक्त एवार्यपगन्तुरनभ्युपगमानुप- Tt) द्दानोमग्यपगन्ताभ्युपगम्यते न भ्रागत्पन्तेरिति

काया यानाः

विकयपच्तसम्भवे$पि Garand भविष्यतीति wea aw afa ॥ य सच्छब्दस्य तुच्छव्यारत्तिविषयत्वं वारयति | warta- माचसिति ॥ सठा{न्यद्‌सदिति स्थितेर्सदाटिनाऽपि प्रतिसा- tad सद्‌ा स्थिर्तमिव्यणशद्खयाद। सदभावमाच्मिति ॥ तदेव व धगम्यद्द्यान्तेन स्फटयति | यथेति | सदिति यथयाभ्चतमसददिति चेत्ता विपरीतं wyatt सचासचचति दिविध तत्व भवतीति यथा नवाधिका वदन्ति दे तत्वसदसती भावामावाविति ac- भ्यूपगमान्न तथा गाद्धदिविधं तत्वमिरटः सद्‌ व्यन्ताभावोाऽसदि- त्यम्युपगमात्‌। च्षप्रतोतप्रतियोगिकाभावस्याव्यन्ताभावतया शश्- विषाणं weitere: प्रसिदधत्वादिव्यर्थः॥ तमिमं तैनाशिकपत्तं शिप्स्यमुखेन दूषयति । नन्वित्यादिना ॥

fraraagiacita | वाणसिलि॥ भावस येए्डमावस्तन्माच- मसदित्धम्युपगच्चछतां तेषां aad a युक्तं कालसम्बन्धाद्यसत इति युक्तमेव त्वयोक्ताभित्ययः। fey तन्मते यस्य कस्य facantag | wae वेति विकल्याद्यमृपे्य द्वितीयं दूषयति । असन्तवेति । किमभ्यपगन्ता यदा कदाचिद्भ्यपगन्तव्यः किंवा पागवस्थावाम- पीति त्विकल्प्याद्यमङ्गक्द्य दितीयं दूषयन्राणशङ्ते। रदानोमिति॥ स किं तदानीमसत्वाच्नाभ्युपगम्यत्ते तथा प्रागवस्थायामभ्युपगन्ता

२०५१

भान्चेत न । म्रागत्पन्तेः सद्भावस्य प्रमाणाभावात्‌ t

WT

भ्रागत्पन्तेरसदेवेति कल्यनानुपपत्तिः | नन्‌ कथं वसाते शब्द्‌ार्यत्वे ऽखदेवमेवाद्धितो यमिति पद्‌ा्यवाक्या्यापपत्ति- स्तदनुपपत्ता चेदं वाक्यमप्रमाणं प्रसञ्येतेति चेत्‌ । नेष दाषः) सद्रदणनिदल्तिपरत्वाद्ाक्यस्व ii

सदित्ययं तावच्छब्दः सदाकतिवाचकः | एकमेवाददिती- afagal च सच्छब्देन च समानाधिकरणे | तथेदमासी- दिति च। aw नञ्‌ सदाक्ये प्रयुक्तः सद्दाक्यमेवावलम्ग्य सद्वाक्याथविषयां बुद्धिं सदे कमेवाद्धितीयमिदमासीदित्येवे

स्चिव्यस्याप्यग्धुपगन्तुरिदानोमभ्यपगमसम्भवान्न fe प्रागुत्पत्ते - WA मानाभावः विमतः काले न्नाटसत्तावान्‌ काललत्वात्सस्मत-

afeaaaiarteare | पागत्पन्तेररिति ॥ wena टूषयित्वा

area <afaq चेादयति । मज्विति ॥ आअन्धापोहस्य

WSS सम्पाद्य वस्सभस्छकल्र्त्वे at कथमसदितिशन्कस्या giafsuaas मीमांसकप्रकियया ware wawate तीयमितिपदयोाराछतिवाच्कत्वाथोगाद्योानपपत्तिस्तदमा Ss पदटाधंससगाद्यात्मना बाक्याधस्यानपयपत्तिः | वाक्यायंस्यानुप- पत्ता च न्ित्विषयनिदं वाक्यमप्रमाणं स्यादिव्यथः | सदभमिनि- वेशनिखत्ययमिदं aaa तु शून्यमेव साच्तदभिशधत्त॥ तच वाक्वाप्रामाण्यमिति पर्िदिरति । नेष Sra xfer ॥ तथापिकथमसदादिष्ब्दामामग्टदौीतश्क्तित्वे वाश्ार्थापपत्ति स्त्यिश्ह्यादह | सदित्ययसिति ॥ र्कमददितीयमितिशन्द्हयव- दिदमासोदष्दिति च wer सच्छब्देन खमानाधिकर-णावेवेव्याङ | तयेति ॥ सदेवेत्यादित्राक्धस्याक्तविधवाथंवक्त्वे$पि कथयमसद्‌वं त्यादि बाक्यमधंबदित्याशङ्चाद। तेति ॥ KTM वदद्स्मिन्नय सददिति यक्प्रयोगपदियर्यंः॥ किमिति awe सद्‌भिनिवेश- निख्ल्तिपस्त्वं सदभावपस्त्वमेव fa न स्यादित्याश्दूाह | न

३९१ se कुतस्तु खलु सेम्येव् स्यादिति sar कथमसतः सञ्ञायेतेति १

भा ° खच्तणं ततः सद्‌ाक्याथान्निवन्तयति | wares दरवाश्चाल-

म्ननाऽखं तदभिमखविषयान्निवन्तंयति तदत्‌। म तु पनः सदभावमेवाभिधत्तेऽतः vere विपरोतग्दणएनिदत्यर्थ- परमिदमसदे वेत्यादि वाक्यं प्रयुज्यते दशंयित्वा fe विप- dane तते निवत्तयितं शक्यत दंत्यथवत्ताऽसद्‌ादि- वाक्यस्य च्रतलं भामाण्छञ्च सिद्धमित्यदोषः। तस्माद सतः सव्वीभावरूपात्सददिद्यमानमजायत समुत्पन्नं | अडा- भावच्कछान्दसः | तदेतदिपरोतयदणं मदावेनाशिकपचं दभ्रेयित्वा प्रतिषेधति । कुतस्त प्रमाणात्‌ we & By एवं स्यादमतः सज्जायेत दत्य कूता-भवेन्.कःतन्खिन्मा-

statin eee eee a el नि मि eee

ee त्विति ॥सदभावस्यात्यन्ताभावलच्तयस्य तुच्छत्वाच्चछन्द ग क्ति च- र्त्वासम्भवादित्ययः॥ अन्यपरत्वासम्मवे सदभिनिनेणनिदततिप- स्त्वं वाक्यस्य सिद्धमित्यप्रसंदहदरति | wa डति ॥ vane परुषस्य सदभिनजिवेशजिरत्तिरुच feataa tate न्‌पदमेव प्रयोाक्तयं किमित्यसदेवेदमय सीदिति प्रयक्तभमिव्याश्द्याश् | दण्यित्वा छोति ॥ अथवा सद बेत्यर्दिना खपच्तमक्ता तरएोकरणायतवे- नासदे वत्यादिननवादोऽयमिति तात्पय्यान्तस्माइ | दणंयित्वा हीति ॥ प्रथमे wat तस्मादित्यादिवाक्यस्याथाभावादडितीयः Wat Weta: | तच कार्यस्यासत्वमुत्तमिदानीं काय्येस्यापि तदश यति । तस्मादिति।॥ जायतेति aa ad अत्या जायतेति प्रयत्तमित्याश्द्याह। ष्षडाभाव इति॥ कुतस्त खस्वित्थादिवा- क्धाल्ाचनायामपि fede: प्त याद रत्यत्मिप्रेत्याह। तदेत-

RAR

भागणारेवं सम्भवतीत्ययं; | यदपि वीजेापषमर्ऽङ्करो जाय-

ष्मा

माने ङृष्टोऽभावाद्‌वेति तदग्यग्यपगमविरद्धं तेषां । कथं ये तावद्धीजावयवा वोजसंरानत्रिशिष्ठास्तेऽङकुःरोऽग्यनव तन्त एव न तेषामुपमददऽङ्ुरजन्मनि। यत्पुनर्वीजाकारसं- स्थानं तद्धोजावयवव्यतिरोकेणए वस्तुभूतं न वैनाभिकैरभ्यप- गम्यते यद्‌ द्कुरजन्मन्यृपग्टद्येताय तद्‌स्यवयवव्यतिरिनं वस्ठभूतं तयाच सत्यभ्युपगमविरोाघः। चरथ संटच्याञ्यप- गतं वौजसंस्थानरूपम्‌पण्टदययत दति चेत्‌ । कयं daha किमखावभाव wa uta tfa li यद्यभावे दृष्टान्ताभावः tt

शय भावस्तयापि ATATATS | रोत्त्तिः। वीजा वयवेभ्ये य ङ्‌ रोा त्पत्तिः । अवयवा BUNA दति चेत्‌! न तद्‌- वयवेषु तुच्यलात्‌। यथा तेनाशिकानां वीजसंस्थानरूपेाऽ-

ae?

दिति॥ विमतमभावपुर्स्मरः काय्ेत्वादङ्कर्वदिति wera | यद-

पीति ॥ व्पप्रभिडप्विश्ेषणत्वं मत्वा ufcwcfa | तदपीति । वीजेपमर्द्‌नाङ्सात्पत्तेरिष्टत्वात्कयमप्रसिडविश्ेषगतेति wes) कथमिति ॥ किमङ्गसात्पत्तो बीजावयवा sua किंवा वोजाकार्संस्थानमिलति fare ware | ये तावदिति। facia दूषयति | यत्यनरिति ॥ तत्कि पर्मा्घवस्तु fa at संट- fates । नाद्योभ्युपगमविखाधादििद्युक्तं दितीयमुव्यापवति। ay संठनत्रति॥ deta विकल्पयति । केयमिति ॥ wre भाव- स्याभावदुत्त्त दुखान्ताभावः Beicaygeaa च वीजसत्वा- साघधकत्वादित्याद्दं। यदोति।

दितीयमनद्य टूषयति | अ्ति॥ ava यया afaad श्वाच्चा- द्यते सा संटत्तिलाकिकी बदिः सा teraedat afe तया घीजावयवानामङ्कन्राक्ारपरिण(मसिद्धटदन्तासिखिरस्िव्ययंः ॥ सोाक्िकब्‌द्दिमनाखित्य परसमतमेवादाय शन्ते | अवयवा डति ॥

२८४

सत्वव सेम्यदमय जासीत्‌

दि । त 1 पप पपि त ' cem ==> ree क eee द

भा०वयवी नास्ति। तथावयवा श्रपीति। तेषामप्ृपमद्‌नुप-

पत्तिः । वीजावयवानाममि खच्छ्ातयवास्तदवयवानामप्यन्ये ख च्छा स्तद वयवा इत्येवं प्रसङ्गस्याऽनिद्टत्तेः wisrqaer न॒पपत्तिः । सदृद्यनुटत्तेः सत्वानिरत्तिखेति सदादिनां सत एव सदुत्पत्तिः सेव्यति । न लसद्ादिनां serait ऽस्यसतः सदुत्पत्तेः । ग्टत्पिण्डा हयो तपन्ति श्यते सद्ा- feat तद्भावे च भावात्तदभावे वाभावात्‌ ॥ यद्यभावा-ः देव घर उत्पद्येत धटार्थना गत्पिण्डनोापादीयेत ॥ श्रभावशन्दनद्यन्‌ TTY घटादौ प्रसज्येत न त्वेतद्‌

Qe व्यसव्यवयविन्युपमदयोगवदवयवेष्वपि तदयोागस्य तुल्यत्वात्ैदं

चेाद्यमिद्यत्तस्माद्ध | न तद्‌वयवेध्िति॥ तदेव स्फटयति। यथति॥ ननज्वस्मत्पच्ते पस्मावयवो नस्यवयवास्त सन्त्येवेति तचा | वीजाकयवानामपमीति॥ afe तेषामङ्ःरजन्मन्यपमदः- स्यादिति चेत्ता | तदवयवानामपौति॥ न चाड्स्जन्मन्य- वयवपस्म्प्रसविखान्तिश्रमिरुपपद्यते तस्याः wad तदुपमर्दं सत्वारणवादापातात्‌ | अम्य न्यत्वेऽपि Tea कादाचित्कद्व्यस्य सावयवत्वेनाक्तरोषतादवस्थादकाय्थत्वे भावद्छेदुपम दसि. रभा वच्वेत्तदुपरमदं सत्काखस्णवादापत्तिरेवेति भावः॥ खसदा- दस्याप्रामाणिकत्वमुक्का सद्ादस्य प्रामाणिकत्वमाह। सद्दीति॥ परस्मत ददटन्ताभावमुक्तमनूदयय खमते तत्सत्वच समचिनाति। न तिति | घटस्याप्पभावाद्‌ वोत्पत्तेटरिरत्वादद्ान्तासम्मतिपत्ति- सि व्यश्ण्ड्याद् | यदीति ॥

किञ्च werner दष्टं तच्छब्द्‌प्रत्यया तचान वत्तते यथया तथा ATARI रूपादानं तच्छन्द्धियोा तच्रानदरत्ते स्यातां |

२८५.

भा° स्यते नामतः सद्‌ त्पत्तिः | यद्णाज्ञष्टदुद्धिघंदनुद्धे्निंमि-

Wyo

तमिति ष्द्ुद्धिषरबृद्धेः कारणमुच्यते न तु परमार्थत एव weet वास्तीति तदपि म्टद्रद्धिविद्यमानाविद्यमानाया एव घयटबुद्धेः कारणमिति नासतः सदुत्पत्तिः | agtz- चर बुद्धो निमित्तनेमिन्तिकतयानन्तर्य्यमाचं न ठु कायैका- wafafa चेत्‌ । न । बुद्धीनां Aca गम्यमाने तैना- भिकानां वदिरद्टान्ताभावात्‌। अतः कुतस्त खल्‌ arias स्यादिति Stats कथं केन प्रकारेणासतः सज्नायेतेति, असतः सदुत्पत्ता न कथिदपि दृष्टान्तप्रकारोऽस्तीव्यभि- प्रायः। एवमस दादि पक्तमन्मथ्यापसंदरति aaa सोम्येदमग्र प्रसोदिति खपक्तसिद्धिः॥

०७००५०५७ त भभ तामे i भोजिना जानान जननानि SE भाच

न चानुवन्तेते तस्मादसतः सदुत्पत्तिरयुत्तत्यादइ। अभावेति । भावस्य सतो ग्टत्पिण्डसय घटादिकारणत्वमन्वयव्यतिरेोकाभ्यामुत्तं तच्रान्वयव्यतिरेकयोरन्ययासिद्िमद्धावयति | यदपीति ।तस्ि- न्नपि wat न मत्पच््च्ततिरिव्यत्तरमाद | तदपीति ॥ यदुक्तं aqua ae: anni afs परति कारणत्वमिति तद्‌सिद्धसिति wea | म्रहद्दिधटनद्धोरिति 1 सतत्वसिद्धा fe पुन्वभा[वितव कारगत्वं कायत्वच्ेत्तरभावित्वं यक्त बद्धीनाञच्चासत्वाद्‌ानन्तय्य aru wzafrad निमित्तनसित्तिकत्विव्यथः। ससतोनामपि बद्धीनामानन्तय्येण निभित्तमेभित्तिकल्मिव्येतन्न शक्यं सम्भावयितु ह न्ताभा वादि व्यत्तस्माद | न बद्धीनाभिति॥ कुतस्त खल्वि- व्यादि वाक्छं व्याख्यातमपसदरति। Wa इति | Wana: सदु- त्पत्ते दखान्ताभष्व उक्त ड्दानीमन्यदुपसंदहतमिति WHT वार- यति। ष्मसतडति॥ खयपच्तसिदधिमुपस्रतीति सम्बन्धः |

भार

ष्पा

२८६

नन सद्वादिनेाऽपि सतः सदुत्पद्यत इति नैवद्ृष्टान्ता ऽस्ति \ घटाद्रटान्तरोत्यत्यद्‌ नात्‌ | सत्यमेवं न खतः सद्‌- न्तरम्‌त्पद्यते किं तदि सदेव संस्यानान्तरेणावतिष्टते। चया सर्पः कुण्डली भवति । यया च डच पिण्डघर कपालादि Was: । यदेवं सदेव WMATA कथं प्रागत्पन्तेरि- दमासीदिव्युच्यते | ननुनस्युतं वया सदेवेत्यवधारण- मिदंगन्दवाच्यस्य काव्यस्य आत्तं तदि प्रागत्पत्तेरसदेवा- सीननेदं णब्दवावच्युमिदानीमिदं जातमिति । न सत -एवेद- शब्द्बृद्धिविषयतयावस्थानाद्यया wea पिष्डवरादिश्र- ब्दवुद्धिविषयलेनावतिष्टते तदत्‌ ॥

fears’ दृडटन्तासिष्डिस्वल्येति wea । नन्विति ॥ यद्यपि eet घटाात्पत्तिट्रृटा aut a Vet BAC घटाडइटान्तर मत्प- द्यमानमु परजभ्यते CATA सतः Acacrafafcary: | किं az- न्तस्स्य सतः सकाश्णदुत्पत्तिस्व वाय्येते किंवा कारगत्वं aay निस्क्रियते तच्ायमङ्नेकरोाति | aafafe 1 दितोयं facta. साति। कितर्हति॥ warty ददान्ताभावमाशद्भयाद। ययेति ॥ कुण्डली भावे काय्यत्वप्रसिद्धि नस्त त्याशएद्यो दादर्णान्तर माद | यथः ata पभेदरव्द्िति इति सम्बन्धः| सत र्व सर्व्वप्रकारे. णावस्धान प्रक्तोालिककाय्यस्य सत्ववचनमयत्तातस्य BAS सन्वा- fanaiteta शङ्कते । यद्येवमिति ॥ प्रागवस्धं fe कारं ear चत्व च काय्यस्यावधाय्यते तयाच कास्गस्येव सतस्तन तेनाकार- णावष्धानमिव्यङ्गकारेऽपि are प्राक्रालिकं सत्वावधारणम- taagfaaucary | नन्विति ॥ कार्यस्य कार्णमाचत्वश्चेदव- छतं ate कास्णमेवासीन्र काय्यं तदसद्‌वेदानीं जातिन्यसत्का- स्थवादिमतमावातमिति शङ्कते | प्राप्तमिति ॥ कारण्सैव काय. रूपेणा वस्थ्रनान्नासत्का््थवादाप्तिरिति दखान्तेन पररिदरति नेद्यादिना।

भा०

च्छा

९२८ ~

ननु यथया म्टदस््वेवं पिण्डघराद्यपि तदत्सद॒ द्धेरन्य- बुद्धि विषयलवात्काय्थस्य सतेाऽन्यदस्वन्तरं स्यात्कार्ययजातं यथयाऽश्ाद्धान पिण्डघटरारीनामितरेतरब्यभिचारेऽपि । ग्टत्वाव्यभिचारात्‌। यद्यपि we: पिण्डं व्यभिचरति fawy घरं तथापि fawser aw न वयभिचरतस्तस्मान्मुन्प्ाचं पिष्डघटे व्यभिचरत्यश्चं Fear वागां। तस्मान्मुदादि संस्वानमाचं घराद्यः। UA सत्संसयानमाचमिदं wafafa यक्तं म्रागत्पन्तेः सदेवेति । वाचारम्नणमाचलादिकारमं- स्थानमाचस्य। नन्‌ निरवयवं सन्निष्कलं fafa शान्तं निरवद्यं निरन्नं दिव्यो मृत्तः परुषः खवाद्याभ्यन्तरो aa इत्यादि ख्रतिभ्यो निरवयवस्य wa: कथं विकारसं- स्थानम्‌पपद्यते I

विमतमपादानाद्धिदययते तदिलच्तणबद्िविषयत्वाद्ययाख- नद्दिविलच्तणा विषया afeawar भिद्यते तथाच ae aa zazcuifaaaat निनाच्यावस्याङ्गकारेणासत्काय्यवादापति- समाधिरिति चदयति। न्विति ॥ तविलच्तणबद्धिविषयत्वस्य मेदमाचसाघधकत्वे सिदडसाधनं ता्विकमेदे साधकत्वे दान्ता सिड्िस््त्यििप्रेत्याद | afar किञ्च कार्यस्य व्भिचास्त्विन र्व्जुसपंदिवन्मिथ्यात्वानमानाद्निन्वौच्यसंस्थानादेव काय्येन्‌- द्यएलम्ननत्वं सताऽङ्गीकत्तं व्यमित्याद् | पिरडेति ॥ तरेव स्फट- यति | यदयपौति॥ म्रदन्तसेण पिग्डघटयोः खरूपाभावाष्दिति- awry: | च्वव्यसिचारेण मततलवमित्यादिटणन्तः ॥ अयसि

Q. € c चरफलमादच | aatfefa | ceranaay दादन्ते समय-

यति | wafef& 1 एयगेव प्रथमानस्य काय्यस्य ay सन्माच-

षौ क De afaarmyggre; वाचार्म्भयेति ॥ काग्येमि्यालं eqetat चादयति | नन्विति 1

(>

So छकमेवाद्धितीयं २१५तदेक्षत बहुं स्यां प्रजायेयेति

भा०

[1

aT

1, १ ष. । वि आम = आनन ae me eee, ee

नैष ST रञ्चाद्यवयवेभ्यः सपदि संस्थानवदद्धि- परि कल्यितेभ्यः सदवयवेग्यो विकारषंस्थानापपन्तेः | वाचारम्भणं विकारो नामधेयं रन्ति केत्येव सत्यमेवं ata सत्यमिति ya: । एकमेवादितीयं परमार्थत दद्‌नद्धि- कालेऽपि awa रचतेच्तां दशनं BAT | Way a प्रधानं साद्परि कल्पितं जगत्कारणं | WATT A TAVITA मात्‌। Ta सच्ेतनमीक्तिटवान्तत्कथमैचतेत्याद बज wad स्यां wad प्रजायेय प्रकर खात्पद्ेय । चथा ग्टद्रा- द्ाकारणयथयावा रञ्चादिसपाद्याकारेख बुद्धिपरिकल्ि- तेन । षदेव afe wed aqua रज्जुरिव सधादयाका-

नि sony oe ET REE we ier YUE wraps ot} ere ee ee ES ee नि arUES: riereE Srpee

यथा खन्वन्नातेभ्योा रज्चाद्यवयवेभ्यः सपोादिसंस्थयानमनिव्याच्- fae तया शतिजनितजगत्कारयत्ववबद्यनपपच्या कल्पितभ्यः सता मायोापाधिकसावयवेभ्या चिकार्संस्यानमपपद्यते) तस्मा- द्य दतेप्प्ची ब्रद्यविवन्तः सम्भवतीति afewcfa नेष fry डति ॥ त्रद्धविवन्ता नगदित्यच खतिमनुकरूलयति | वाचार्म्भ- {सिति ॥ प्रपश्चमिथात्वे फलितमपसंद्रति | र्कमेवेति। ष्घदितीवत्वसमयथंनायमत्तरवाव्यसुव्याप्य sae, aatefa | सच्छन्द वाच्यं जगत्कारणं प्रधानमिति की{चित्तदप्यतेन निरस्त faare | यतश्च॑ति॥ इ्च्वापन्वकारित्वादिति यावत। स्ेतमत्वा- न्युपगमाच्र तस्यंच्तापन्वकं खरत्वमिति wa: | परिणाम{विवन्तं वाद्‌ावािव्योदादइस्णदयं | बड्ड स्यामिव्णदि safaaaa am निरस्तमेव चद्यमद्धावयति | सदेवेति ॥ नङ स्यां पजाययत्यनेनेच्ितुरव काय्थकारापत्तिवव्चनेन वैप़्रेषिकादिम-

३०८

Se TASS SAAT

[ naietammaiaaiauad [काक णी नि प्ण णि A A TP 11 क्का कत भिमणयमनोन जम

भाग्रेण। न सत एव देतमेदेनान्यया गद्यमाणएलान्नासत्यं कस्यचित्कचिदिति aH: यथा सतेाऽन्यद्स्लन्तयः परिकस्प्य पुनस्तदेव ara त्पत्तेः WATT aaa नवते ताकिंका न तयाऽसराभिः कदाचित्कविदपि सताऽन्यदभिधानमभिेयं वा वस्तु परि करप्यते सदेव तु सव्वमभिधानमभिधीयते च यदन्य- बद्धा यया रज्जुरोव सपेवुद्या सपं दत्यभिधौयते यया वा पिण्डघरादिम्डेदोाऽन्यबृद्धा पिष्डघटादिश्ब्देनाभि- धीयते साक रच्जुविवेकदशिना तु सपाभिधानवुद्धी निवन्तेते यया च ्टदिवेकद्‌ भिनां घटादिशब्दवुद्धी तद- त्छदिवेक द्‌ शिंनामन्यविकारणब्दवुद्धौ fata | eat वाचा निवन्तंन्तेऽप्राप्य मनसा मरेति अनिर्क्रेऽनिलयन दत्या- fenton | एवमौचिला तत्तेजेऽखजत तेजः wad |

we adafacefafa afar euagucare | नेत्यादिना॥ तदेव प्रपञ्चयति । ययेत्यादिना॥ प्रतिन्नातमथं मतदया- नसारेण टर्न्ताभ्यां स्पद्छ्यति | यथा स्न्लरिति॥ खन्ना नान्वयव्यरिरेकाभ्यां रल्जुसपारोरन्ानमयत्वं च देताभिनिवेशस्य सन्माचाविषेके सत्येवोत्पत्तेवि चारेण aera चानत्पत्तेदतमप्य- ज्नानमयमेव तस्यतु तत्वं सन्माचमधिषानं वाद्यमनसातीतमि- त्यथः | तस्य बाद्यन साती तत्वे प्रमाणम | यत इति । waa तद्दिद्दितादित्यादिवाक्यमादिपदा्ंः। तेत्तिरीयकशतिविरेध- arg | नन्विति ॥ तथापि कथं fatradifeerwaqre | डति विरूडमिति ॥ च्यस्यां खत सतः सक्तागश्रादेव प्रायम्येन तेजः न्य

3 ०

Roo

ततेज Saat बहु स्या प्रजायेयेति act. ऽस्‌-नत i

न त जा णामा मिक =+ नाको (त

भाग्ननु ARTIST UCHIHA श्राकागः सम्भूत इति अत्य-

Qo

AT: । श्राकाशाद्वायुस्तत्ततीयं तेजः Bafae कथं प्राय- म्येन तस्मादेव तेजः ज्यते तत एव चाकाशमिति विर्‌ द्धं

नेष दोषः । श्रकाशवायुसगानन्तरं तत्सन्तेजेाऽषटजतेति aad: | wa वाऽविवल्तित इद खष्िक्रमः सत्का- यमिदं स्व्वमतः स्देकमेवादितीयमित्येतदिवचितं | ग्टदादिदृ्टान्तात्‌ | aya चरितित्करणस्य faafaa- लात्‌ । तेजोाबन्नानामेव wfearye । तेज दति अबद्धं

NE CT A SE + STE CR कि

मानमुच्यते शरुत्यन्तरे तु तस्मादव सतः सकाष्दाकाशः प्रायम्येन खृटर्मिद्युपदिष्ट तथा च कथमिदं सिये विरूद्धं सिथ्यतीत्ययेः॥

तेत्तिरीयुत्यन्‌सारेण च्छान्दाग्यखतेव्यख्यानसम्भवाच्र fact diseifa ufcwefa | नेष दोष ति ॥ खटष्टिक्रमस्य विवच्ित- aagiaain तदेव नास्त्यदितीयत्वं तु सता तविवच्ितमिति पत्तान्तरुमाशित्यादद | wy वेति ॥ तच गमकं दष्रयति | ग्रदा- दीति | wafer घटादि तद्यतिरेकेण नास्ति zara तु सत्यमिति दख्न्तापादानाद्रद्यणः सतस्तेजोाबध्नादिकाय्ये तदति- खेकोय नास्ति सन्माचमेव सत्यमिति दखान्तिकेऽपि विवच्तितं पतिमातोव्यथेः ॥ तत्तजेऽषख्टजतेत्थादि खक्षेस्तात्यय्यान्तर माद | aya चिवित्करगस्येति॥ तासां पवितं चिवितमेककां वारवाणोत्यादे चिवित्कवर गस्यदटत्वात्तयाणाम्व भताना खृशिरुच्यते | न चेवं पञ्चीकस्गमविवच्तितिभिति वाच्यं भूतचय- etequ श्चु्न्तरसिद्धाकाशादिषखष्ेरखपलच्तगवत्‌ लिवित्कर- ae पच्चीकस्यापलच्त्णं तथाच श्ुन्यन्तरसिद्धयोाराकाश-

४०९

उ. तस्माद्यत्र कुच शोचति स्वेदते वा पुरुषस्तेजस र्व ACEATAT. जायन्ते ३५ताआाप Saya sq:

~~~ ~ ------~ ~ ------- ------------ tt et nares aeae ng

भाग्लाके दग्धुपक्रप्रकाशकं रोादितश्चेति ared तेज taa । तेजारूपसंस्ितं स्देत्ततेत्य्यः | ws स्यां प्रजायेयेति ूर्व्ववन्तदपेगऽखटजत | आपा sat: fazer: स्यन्दिन्यः wargfa प्रसिद्धं era i यस्मा तेजसः काय्यभूता MIGHT HT TH ATS वा शाचति सन्तप्यते wea भखिद्यते ar पुरुषस्तेजस एव तदा पाऽधिजायन्ते।ता श्राप रैच्तन्तेति पूल्वैवद्‌ व वाका- र संस्थितं सदे चतेत्यथंः | Tey: प्रभूताः स्याम भवेम प्रजा- येम दयुत्पद्येमदीति। ता waren ष्थिवोलचणं। पाथिवं Wa यस्माद्पृकाय्येमन्नं । तस्माद्य क च वंति देशे तन्त चेव भूचिष्ठं ब्तर मन्नं भवति। अ्रताऽद्य एव ATA धमधिजायत इति। ता श्रन्नरमखजन्तेति यिद्युक्रा Getty

er iN गणी

| olllllcemmiite niabadeiiatuntenieniem anubnetenaeed (1 NY PE EN 0 8 1

Ble aaa aaa लघूपायेन स्वस्य सम्भा ay मन्तव्यभिति मन्वाना शअतिखखिवित्कर्यमेवाचचच्ताणा तद्‌ नुरोेन चयाणामेव खटटिमादेचर्यंः। ara yaaa कथयमी- farang वाक्या्ंमाङ | तेजो रूपेति ।

aut तेजःकाय्थत्वे लाकानुभनमनुकरूलयति। यस्मादिति । एयिव्यामन्न णन्दभ्रयागे हेतुमाह | पारयिंवंदोति॥ पां काय्थम- afaaata जाकप्रसिष्दिं दशयति । यस्ादिति ॥ ता anae- नन्तेत्यच्ाद्धाऽन्नरटृदट्िरपदिष्ा। इद्टान्तेऽपि ताभ्यततत्सुटटिर्पयि- Wa! सयाच पागरत्पनिदयाणश्द्यायविप्रोषं दष्रयति | waaay

5°

भा

w]e

४०९

कृच वर्षति तदेव भूयिष्टमनूं भवच्यद्य र्व तद ध्यन॒ाद्यं जायते ५४१२१

cerasayg तदद्यश्चेति विशेषणद्भधीददियवाद्या उच्यन्ते sag गरु शिरश्च धारणं छष्णञ्च रूपतः प्रसिद्धं | नन तेजःप्रतिष्योचणं न गम्यते द्दिंसादिप्रतिषेधाभावाचचा- खादिकाग्धानुलम्भाच्च तत्र कथं aria एेचतेत्यादि । Fy दोषः | ईच्िठटकारणपरिणामलान्तेजःप्रमटतीनां सत -एव- कितर्निंयतक्रमविशिषटकाय्थात्पादकलाच्च Aaya दवेचित इत्युच्यते भूतं ॥

नन सतेाऽप्यपचरि तमेवेचिट त्वं | न सदोच्वणएस्य कोवल- शब्द गम्यलान्न शक्यमुपचरितं कल्पयितुं । तेजः तीनां लनमौ यतं मुख्य Leura दति युक्तमुपचरितं कल्यितुं, नन्‌ सतोऽपि ब्डदत्कारणत्वाद्‌ चेतनलं शक्यमन॒मातुं |

णय क

तत्तेज Tatar यथयाश्चतम्थ wien चोदयति | नन्विति | प्राणिषु शहिसाप्रतिषेधवदगुप्दविधानाच्च तेजःप्रभ्टतिषु तद- भावात्तेव्वीच्छण्काग्टृष्टिः तदेतेषु तद्च्यभावाच नेतेस्वोच्तणं प्रामाणिक | तया च प्रतं वाक्च प्रमत्तगोतित्यथः॥ तेषां गाणमीच्िद्टत्वमुपेत्य ufcwefa | नेष cra xfer 1

सताऽपि ओणमीच्तणमुपचासप्राये पाठादिति wea | नन्विति | सत्रिधेः शब्दस्य बली यस्त्वम॒पेत्य परिष्रति। न स दोच्तणस्येति ॥ तुल्यं तेजःप्रभ्टतिष्वपि एन्द्‌ गम्यत्वमीच्त णस्येति चेतने | तेजःप्रभ्टतीनान्त्विति ॥ विमतमीच्िदट न भव. त्यचेतनत्वात्कम्भवदिव्यनमानान्तेनेमस्ये जगतीच्तयसम्भवात्तच सुतं तदेापचारिकमुचितमिन्ययेः । साष्येऽनमामाबद्टम्भेन

vos

मा. चरतः प्रधानस्येवाचेतनस्य «= - Wa Qaardarfaaaate-

T°

क्रमविगिषटकार्ययात्पादकत्वाश्चैचत दूवैचत दूति शक्यम- नमा तुमृपचरितमेवेचणं । Tey लेकोऽचेतने चेतनवद्‌- पचारः। यथा कूलं पिपतिषतीति। तदव्छताऽपि स्यात्‌।न तत्छत्यं । स श्रा त्मेति तस्मिन्नात्मा पदे ara | च्रात्मोापदेऽप्य- प्चरित इति चेत्‌। यथया ममात्मा भद्रसेन दति स्वार्थ कारिण्धनात्मन्यात्मोपचारं तदत्‌ । म सदस्मीति सत्सत्या- भिसन्धस्य तस्य तावदेव चिरमिति मेचेपदेणात्‌॥ मेगक्ताऽप्यपचार इतिचेत्‌ । म्रधानात्माभिसन्धस्य arq- सामोप्यं ana दति मेाक्तापदेगाऽष्युपचरित एव । यथया लाकं यामं गन्तुं म्रस्थितः म्राप्तवानदं ग्राममितिन्रूयाददू- रापेच्चया तदत्‌ ! नयेन विज्ञानेनाविन्ञातं fawn भव-

wya | नन्विति ॥ waaay कथमोश्वयभित्याशद्खयाद | व्यत fa, wand कल्पयितुमिति यावत्‌ । कथमचेतने चेतनव- दुपचारक्त्राङ | eeafa ॥ चखत्सश्टन्दावदटम्भन परि स्ति | नेव्याहददिना ॥ च्षात्मापदर्‌शाऽपि प्रधाने गाणा भविष्यतीति ya) पात्मापरेष्या$पीति | तामेव शद्ग दषान्तदासा faz- याति | ययेति ॥ xe परटरिहरब्रस्मिन्नत्मापदेणा गाणा न मवति afew मेच्तापदेश्पदित्यत्तरमाह। नेत्यादिना। मेाचत्तापदरेग्याऽप्यपनच्चस्ति भविष्यतीति wre) सेपोति।॥ wuytaaq व्िदणेति | प्रधानात्समेति ॥ रकविन्नानेन सव्व॑वि- "तानापटेफमास्ित्य पर्हिरति। न येनेति) उक्तमेव विर- tifa, awaatafafa ॥ सताऽन्यस्य त्ातव्यस्याप्ामाणिक- त्वाच्च सते ने सर्व्वन्नानेापदेशा युक्तिमानित्याषट। न चेति। सम्मति fa पधानन्नाने तदिकारस्स्य तदभिन्नस्य wt तस्य तच पर्षा यंत्वात्तञ्छाने पखषाणामपि चानमुपचय्येते | तसमारेक-

ह क.

|

भाः

चप *

४०४

तेषां खल्वेषां भूतानां Aware वीजानि भव-

न्त्याख्डजं जीव जमुद्धिन्नभिति † ११

OD EE AS ee ATE Sl Sang? PgNPTn Wnait NER

तील्युपक्रमात्‌ | सत्येकस्िनिज्ञाते सन्वं विज्ञातं भवति तद्‌- नन्यत्वा च्व सनव्वैस्यादि तीयवचनाख | न चान्यदिन्ञातव्यमव- fad arfad gan ऽनुमेयं वालिङ्गतेाऽस्ति येन मोाचेपदेश उपचरितः स्यात्‌। स्वस्य च प्रपाटकस्यापचरितव्रपरि- कल्पनायां दया अमः परिकन्ययितुः खात्‌ पुरुषार्थषा- धनविन्नानस्य तकैरैवाधिगतलान्तस्य। तस्माङेदप्रामा- wre युक्तः यता्यपरित्थागः। अतस्ेतनावत्कारणं जगत इति fag uz il

तेषां जीवाविष्टानां खल्वेषां पच्यादोनां warara- घामिति मत्यचनिदणनतु तेजःप्रभृतोनां तेषां fae-

विक्षानेन सव्वविष्डानापदेशणान्न मा्तेपरेणम्ख्यत्वसि{्दिरि amare | स्वस्य चेति ॥ कयमपनिषदारम्भा seared | पमयसाघनन्लानायत्वादित्धाश्द्याह | परुषाथति ॥ तस्यान. मानवादिनः साह्वस्य मते मक्तिद्देताश्व(नस्य जडाजडयारेक्या- मृपप्रल्तिस्व्धादिना तकेणेव सिद्धत्वादुपनिषदास्म्मो व्ययी वे व्ययः | Waa नाधकामावात्तत्परित्धागायागदीच्छत्य - धिकस्णन्यायेन प्रधामवादासिद्धिरिति परर्मतनिरसनमपसं- रति | तस्मादिति ॥ प्रघानवादाभावे परिष्ेषापातं खमतं निगमयति | wa xfay २॥

मङग्दितानामचेतनानां बद्यकाय्यतेक्ता सम्मति sitar- विद्धानां भातिकानामपि पर्म््ररया ब्रद्यका्यतेवेति वक्ता तान्धनुवद्ति। तेषामिति ॥ पुव्वाध्याये येषां गत्धागती दर्शिते तीय wae तानि तच्छन्देन पराग्दश्यन्ते। तेवां प्रसि- |

४०५

भाग्त्करणस्य वच्छमाणलाद्‌खति eats प्रत्यक्निदे शान्‌-

GT

पपत्तिः | देवताश्रब्दप्रयोगाश्च तेजःप्रभुतिषु दइमास्तिखा- देवता दूति । तस्नात्तेषां खल्वेषां शतानां पग्ररुपचिस्था- वरादीनां area नातिरिक्रानि वीजानि कारणानि भवन्ति। कानि तानोल्युच्यन्ते। च्राण्डजमण्डाज्नातं रण्ड जमेवाण्डजं पच्छयादि । पचिसखपादिभ्येा fe ufsadr- दयो जायमाना दृश्यन्ते तेन TAY पिणं वीजं ad: सपाणां वीजं 1 तथयाऽन्यद प्पण्डाण्नातं तज्नातौयानां वीज- fame: ॥

मन्वण्डाज्जातमण्डजम्‌च्यते ऽताऽण्डमेव वौोजमिति यक्त कथमण्डजं बीजमुच्यते | सत्यमेवं स्याद्यदि afe raat श्रतिः स्यात्सखतन्ता श्रुतियत च्रादाण्डजाद्येव वीजं नाण्डा-

saga खच्ित्यक्तं । watat चीखेव वीजानि भवन्ती- व्युत्तस्च सम्बन्धः | भ्दतशन्दस्य तेजःपम्टतिषु रूएत्वान्तेषामिच ग्रहणं किंन स्यादित्याणशद्खा | रख्षामितीति॥ शतानां wa- च्तत्वमेषासिति निर्दिश्यते | सम्भवति च पष्छयादोनां प्र्यच्ततेति | तान्येवाज watt विवच्ितानिन तु तेजःप्रभ्यतोनि | तेषां प्रत्यच्तत्वायोागाप्दित्यथंः | केजःपम्टतीनां भव्यच्तत्वायागादेषा- सिति निर्दशानपपक्तिं wadafa । तेषामिति ॥ तेषां प्रत्य- तया निर्‌शासम्भवे Faacare | देवताशब्देति ॥ देव- तानां परोत्तत्वप्रसिदधेरेतेषु च देवताप्रयोगातैतेषां wera पपत्तिरित्यथंः | तस्मान्मष्टाभ्रूतानाम् ग्तशन्देनापादाना- Safes: | asst पच्यादरेग्येतत्पत्यत्तेणापपादयति | पच्ि- सपादिभ्ये dfs 1 अन्यदपोति गोाधाद्युच्यते।॥ च्यरड़ास्नातमिति व्युत्पत्यमुसारेगाण्डमेव वीजं न त्वग्डज{मिति nya | मन्विति ॥ wea agate: अत्या बाथ्यति ufce-

१ @

Bor सेयं दे वतेक्षत॒ हन्नाह्भिमास्तिस्रा sear:

पि भाम कज धि म oan

0 क 1

भा ग्दीति। दृश्यते चाण्डजाद्यभावे तज्नातीयसन्तत्यभावेा

नाण्डाद्यभावे। च्रताऽण्डजारीन्येव वौोजान्यण्डजादयर्नां | तया areata stat जरायुजमित्येतत्पुरुषपश्चादि | उद्भिज्जं उद्धित्स्थावरं तते जातमद्धिव्नं धाना वोद्धिन्त- ता जायत Tay SS Urata st स्थावराणां वोजमित्यर्थः। खेद जसंशाकजयेोराण्डजेद्धिज्जयेरव यया समवमन्त- भावः | एवं छवधारणं Area वोजानीत्युपपन्ने भवति i

सेयं प्ररुता सदाख्या तेजा बनयेा निरे वताक्ता ईच्ते- चितवती यथा qa बहन ufafai तदेव बङ़्भवनं

(यिप पि पिपरि पि पि a SSP carrey cy त (रीण ।

क 111 1

र्ति सत्यमित्यादिना ॥ न कवलं Bacar व्यवसा किन्तूप- पेखा | दश्यते चेति ॥ सन्धेवाग्डजाद तच्जातीयमण्डनादि ana जायते | तदभावे तद्भाव डत्यन्वयव्यतिरेकाभ्यामण्ड- Baas जादिकारणं। यद्यप्यगडद्यभावेनाण्डादि नायते aur प्यण्डाद्यभावेऽण्डजाद्यभावेऽपि तद्धवतोति नान्वयः, तस्मादण्ड- जादीनामण्डजन्येव बोजानि नण्डादोनीद्य्थः। धानशब्द वीजविषयः॥ नन ees dtiasfata बीजदयमबवशिष्यतें तत्किमिति न व्युत्पाद्यते, तचाद्ध। सखेदजेति ॥ खेदमद्धिदयय नाय- मानं दण्मश्रकादि तदुद्धिव्जे$न्तभमवति। संशाकाद्‌ष्टाल्नाय- मान युकादि तदण्डजेऽन्तभंवति। wer Gest यकाद तद्गइजं sayd संश्णकादेष्णाद्धमिमद्धिय जातं मश्कादि तस्योद्धिष्ने उन्तभावः | तथाच न तयोारस्ति एयग्द्युत्मादनापच्वेत्यथः। खखेद- जादरग्डजादावन्तभोवस्य प्रापकमाद | रख्वमिति। जीवाविद्धानां शतानां सत्काय्यत्वं प्रकरणप्ामाण््ादुक्तं । इ्दानों जवानां विशि्धरूपत्वेन बरद्धयकाग्येत्वे$पि न खरूपेण aaa ब्रद्छेवापाधिप्रविद्धं | `जोवव्यवद्ारास्यदमित्यष्ोको-

Ro

se अनेन जीवेनात्मनाअनुप्रविश्य नामरूपे याकर- वाणीति ५२१

भा° प्रयोजनं नाद्यापि निद्टेत्तमित्यत teat पनः कृतवती बङभवनमेव म्रयोजनमुररोरत्य। कथं दन्तेदानीमदमिमा ययाक्तास्तेजश्रा्यास्तिखा Saat waa जीवेनेति स्न्‌- fad Vaud प्राणएधारणमात्मानमेव स्मर न्यादा- नेन जोवेनात्मनेति । प्राणधारणएकचात्मनेति वचनात्‌ | क ~, ~ १ ae क, खात्मनोाऽव्यतिरिक्रन चतन्यखरूपतया अविशिष्टेनेव्ये- तद्‌ शयति। अन प्रविश्य तेजेाबन्नभ्डतमाचासंसर्भण लसविशेष fayrar सतो नाम च रूपञ्च नामसख्पे व्याकरवाणि विस्पष्ट माकरवाणि शरसा नामायभिदंरूपमिति व्याकू््यीमी- व्यथः । ननु न यक्रमिद मसंसारिष्ाः सव्वन्नाया देवताया Sle रात। तथा wawta feura जीवविश्वानं सत्ति ॥ जीवानाश्च मोागयतनानि भतिक्ालत्नि काय्थाणि। तेषां नामरूपञ्च निम्मा वक्तव्यसित्यभिपमरेत्येत्तस्यग्यमादाय व्याकराति। सेयमित्याददिना॥ यया नङ स्यामिति पुव्वमीच्ितवतो तचा किमिति qacua प्रयोजनाभावाददित्याश्द्खयाश् | तदेवेति ॥ श्दार्नीं Aenzae- खर नन्तरमिति यावत waa मायोापािकस्य कारस्यणत्वा- न्मायापतिवण्षात्पन्वखटृषटावनमभतत्वं तत्सुस्कारस्य afewa wanda न faazfafa Aza ्चात्मनेति विश्येषणस्य तात्पय्यमा | प्राणति ॥ जिव्विंकस्पचिन्माचरूपा देवता मायावश्णग्महाग्डूतानिष्टहा

तेषु यदा प्रविष्टा तद्ास्म्सेषु aufacienefag समट्िव्यथ्या- ag दषु प्रविश्य तत्तदे्ाभिमानवतीदवदत्तादिनान्ना रूपय

Rot

are बुद्धिपृल्वैकमनेकग्रतसदस्रानथीश्रयं ददमनुम्रविण्छ दुःख-

T°

मन्‌भवियामीति wes | अनप्रवेख स्वा तन्त्येखति । सत्यमेवं न युक्तं स्याद्यदि स्वेनेवाविूतेन खूपेणानु प्रवि- शेयं दुः खमनुभवेयमिति च सङ्कल्पितवती aad । कर्थं तद्यनेन जीवेनात्मनानुप्रविण्येति वचनात्‌ । जीवे fe नामदेवताया आ्रभासमाचं॥ बद्यादिग्डतमाचासंसगंजनित wat दव मविष्टः पुरूष प्रतिबिम्बे जलादि ख्िव च ख्यादीनां । श्रविन्त्यान- न्त शरक्तिमत्या देवताया बद्धादिसम्बन्धः। चेतन्यावभास देवताखष्टपविवेकाय्यदणएनिमित्तः | Ca दुःखी मूढ

[र

[1 1 पि

च श्राक्यादिना संयाज्य पिण्ड वयारकसेतीव्याद्क | च्घनप्रविश्येति | देवतावाः सव्वन्नत्वादसंसारिव्वात्छातन्त्योच संकल्पप्रवेशावयु- विति शङ्कन्ते | नन्विति॥ fa साच्तादनुपरवणादरि विर्ध्यते किंवा ज वद्वास्पोति विकष््याद्यमङ्ीकराति। स्मिति । साच्तादनुषवेष्णदि नास्ति Bute ad तदिग्धाकाङ्कापनव्वकां दितीयं quate | कथमिति ॥ देवताया जौवद्वारेणानुप्रवेश्णद्न- विरुडमिति शेषः| पविदाधमेव साधयितु sitaqeuary | जीवे Wife ॥ श्वाभिरुख्येनादमिव्याप्ररोत्तेणाभासत इत्या- भासः | खतोाऽप याच्तश्ित्रति विम्बस्तन्माचं जीवो नामेन्धर्थः | तस्य सख रूपेणा नादित्येऽपि fafreeta सादित्वं दणेयति। ब्रद्यादीति ॥ बुद्धयादिभिः ग्तमाच्रादिभिख्िदात्मनः संसग- aa जनितस्ततन्तेति यावत्‌ । wa चिदात्मा कूटस्ाऽसणा- Stead स ay नुद्यादिभिभ्रूतम्नाज्नादिभिचख संख्टज्यते तचा । चचिन्त्येति ॥ सक्वादिप्रकारेरशम्यन्िन्तनीयाऽनादि- स्निन्वाच्या HIN AAA ATI दग्डायमाना या मासाण्तिस्तस्या विप्रयत्वेनाथम्रत्वेन च परा faa ahaa.) qa खनिखमावाशक्तिवश्णदद्यादिभिसरात्मनः सम्बन्धः सिथ्य-

Bok

भा० दत्याद्यनेकविकल्पप्रत्ययदेतुः | द्टायामाचेण जोवरूपे-

Te

णानुप्रविष्टत्वात्‌ दवता न दौदिकेः खतः सुखदुःखादिभिः सम्बध्यते | यया पुरुषादित्यादय आदभरौदकादिषु कायामाचेणानुप्रविष्टा श्राद्भादकादिदषैन सम्बध्यन्ते तद्देवतापि ॥

BAI यथा सव्वेलाकस्य waa लिप्यते चाचपैवीाद्य- दोषेरोकस्तथा सन्वभ्डतान्तरात्मा न लिते लाकदुःखेन वाद्य काशवत्‌) सव्नंगतख नित्य दति हि काटके।ध्याय- तीव लेलायतीवेति च वाजमनेयके। नन वाचारम्भणमा- 'चयेज्नोवे BIT प्राप्तः तथा परलाकदलेाकादि च कथं तस्य । नेष दषः | सदात्मना सत्यलाभ्युपगमात्‌। Way

aw |) बद्यादिसम्बन्धफलमाद । चंतन्येति॥ तदाभासा जीव- प्राब्दवाच्यः सिध्यतीति we: ॥ बद्धादिभिरात्मनः सम्नन्परे मायाण्क्तिरूपादानित्यक्तं waa निभित्तकास्णमादइ। दव- ata | च्यावस्यविच्तेप्क्तिसम्पन्ना fe मायाश{क्तस्तताऽविद्यव्य- दे ए्कालादययनवच्छित्ररेवताखरूपोाऽहमितिविष्रवाग्महणमावसर्यं fafad war बब्याद्यध्यासः सिथ्यतीन्ययः॥ बद्याद्यध्यासस्य काय्ठंन्तरः दप्रायति। पसलोत्ति॥ परेव afe fam darfcat स्यादिति चेत्सत्यं । च्त्नानद्वारा नद्यदिसम्बन्धमनुश्चय stra प्राप्य सेव संसरतीव्याद। waaay acer देवतायाः सखतः संसारभावं टखशटान्तेन wats; यथेत्यादिना

तस्यः खतो दुःखाद्यसम्बन्धे alt प्रमाणयति । aa इति ॥ उपाधिदासा तस्याः संसास्ित्वि च आअतिरस्तोत्या्। ध्यायतीति ५ ufafaa दायाश्ब्दप्रयागान्मिथ्यात्रसिखमिति मन्वानः शङ्कते | नन्विति ॥ तन्मवात्वमिशमेवेत्याग्द्यादह | तयति ॥ जीवस्य aaa daa सति तस्येदनलेकपस्लाका तद्धेतुमाच््तद्धेतु खखेति न्यं war स्यादित्ययः॥ विशिष्टरूण्ण नमिात्वे$पि wea

cy ॐ

६९०

तासां त्रिवृतं त्रिवृतमेकेकां करवाणीति सेयं

जभान

भागनामरूपादि सदात्मनेव सत्यं विकारजातं खतस्वनृतमेव॥

ष्मा

वाचारम्भणं विकारे नामधेयमिन्युक्तलात्‌ । तथा जीवा- ऽपोति । यच्लानरूपेा दि बलिरिति न्यायम्रसिद्धिः ॥

अतः शन्दात्मना सव्वव्यवद्दाराणां सव्वविकाराणाश्चु waa सतेाऽन्यते चानुतलमिति न कञिदषस्तारकिके- रिदान॒वक्नं शक्यः | ययेतरोतरविरूद्धदेतवादाः waa द्धिवि- कल्पनामाचा अतत्वनिष्ठा दरति शक्यं ami सेवं तिखेा देवता अनुप्रविश्य खात्मावस्ये वीजग्डतेऽव्यारुते नामरूपे व्याकरवाणीतोच्चिला arg तिसृणां देवतानामेकैकां

चिदतं faga करवाणि wane: चिवित्करणे एकै-

सत्यत्वाच्जीवस्य ब्धास्मोतिन्ञानान्मुक्तिः सम्भवतेति समाधत्ते | नेव दोष इति ॥ aa पर्नाकद्लाकादि war स्यादिति aare | waaay कथं तदि तस्य मिश्याव्ाक्तिस्त्यिशङ्ा | स्वत इति॥ यथया प्रपञ्चो ब्रद्यात्मना सव्याऽ{प खरूपय fagaa तया जीवण्ब्द् वाच्योऽपि नद्धयात्मना सत्यसखरूपग faufa qian. व्यमित्याद्क। तथेति॥ wa भेाक्तासखरूपणापि ease माग्य- nage मिथ्यात्वमिव्यतामिन्याश द्मा | यचच्तानरूपा दाति। साकिकन्यायानसारेण age भिथ्यात्व भोक्तरि विभक्त स्वरूपेण तप्मरसिडस्ताजोवश्यब्दवच्यष्य मिथ्यात्वेऽपि तक्लच्छष्य सन्माचसन्यत्वमिति qaqa: 3

यच्च ताकिकर्यते upgqa मिथ्यात्वे सागतमतानमतिः। सव्य. त्वं चाच्तव्यादृतित्स्ति तदप्यक्घन्यायेन निरस्तभित्याद्‌) aq xfay ्यदतवाद्‌ दाषाभावंवेधम्ग्यैटद्धान्तेन wate ययेति व्याकर्वाणात्यतदन्तं वाक्य व्याख्याय तदनृद्य तासाभिन्यादि व्याच | सव.मव्यादिना॥ खकर्वागत्यच्चतेति सम्बन्धः| कथं

BAR

ॐ* देवतेमास्तिस्रो देवता अनेनेव जीवेनात्ना- नुप्रविश्य नामरूपे याकरेत्‌ 1३१ तासां

भाग्कस्याः ATU दयेदयोागुणभावेाऽन्यथा दि रज्वा द्रवे- कमेव चरिवित्करणं स्यात्‌। न ठु तिसृणां waa चिवित्क- रणमिति। wa fe तेजाबनन्ानां प्रथङ्खाममप्रत्ययसाभः aaa इदभिमा srasafacfafa wi म्रयङ्नमप्रत्य- यलाभे देवतानां सम्यग्व्यवद्दारस्य प्रसिद्धिः प्रयोजनं ara एव मीचिला सेयं देवतेमास्तिखेा देवता नेनैव ययोा- mad Mat सुर्य्यविम्बवदन्तः प्रविण्य acs पिण्डं nud देवतादोनां च पिष्डाननप्रविग्य यथा सङद्कल्यमेव नामखूपे व्याकरोादसनामायमिदरूप दति arary देवतानां गणप्रधानभागेन चिद्धतं बिदतमेकेकामक- रोत्छतवती देवता) तिष्ठतु तावदेवतादिपिण्डानां नाम- सूपाभ्यां व्याङृतानां तजावन्नमयतेन विधां यथातु

aie qafce चिवित्करयत्ित्याशद्खु परयममेकेकां देवतां दिधा feat

विभज्य पुनरेकेकं भागं feat feat war तदितरभागयेनिः- faw त्विवित्कस्णं विवच्ितमिवत्याद। cana इति । गृण- प्रधानभावानङ्ाकारे समानपरिमायदखचच्यनिम्मितसर्व्जवलि- खत्करणमेकमेव स्यादित्या । चन्ययेति ॥ खवकारायं दशयति। न fafa) गुणपधानभावेन लिवित्कस्णमपसंदत्तमिति wee: ॥ तख गणप्रधानमावेन चिवित्करणमेदव्यमित्याद। ca हीति॥ एयद्खनामप्रत्ययकाभेनापि fa स्यादित्याश्क्खयाङ। एटधगिति।॥ सेयमित्यादि व्याचद्े। रखवमित्यादिना॥ agua विदटत्कर यां प्रतिच्वायोादाश्चर्यतः स्फुटीकर््तुमारभमाया दहे विद्त्कस्य.

ERR

उ fafad तरिवितमेकेकामकरेाद्यथा नु खलु सेोम्ये- मास्ति देवताचिवृ चिवृदेकेका भवति तन्मे विजानीदहीति ^ ४१५३१

यदग्र राडिति रूपं तेजसस्तद्‌ पं यच्छतु तदपां यत्कृष्णं तद नुस्यापागादगर र्शित्वं वाचा-

भाग्खल वददिरिमाः पिष्डेभ्यस्तिसि दवताच्विदटचिरेकौका भवति तन्मे मम निगद्ता विजानोडि विस्पष्टमवधार- यादादरणतः ॥ दे ॥ यत्तदेवतानां च््टत्करणएमकतं तस्यैवेदादरणम्‌च्यते | उदादरणं नामेकदेशप्रसिद्यारेष- परसिद्यथमुद्‌ाह्कियत द्रति ॥ तदेतदादच aan चिद्त्छतस्य रोददितं रूपं vfs लाकं तद्चिदत्छतसख तेजसा रूपमिति विद्धि) तथा च Tar “ata तदपामचिदटत्छतानां yeaa तस्यै वाग्रे रूपं तदन्नस्य sfuar afafamarar दरति fats | तत्रैवं सति रूपत्रयव्यलिरेकंणाध्िरिति यन्मन्यसे a तस्वाग्रेरचितल्र्मिदानीमपागाद्‌पगतं | प्रायूपचयविवेक-

ate स्याये स्फुटाकत्तदयत्वादेदहाति{र्क्तेषु परथमं तदुदादर्सुमुपक्रमपे। तिषशतु तावदिति 1a कथमुदादस्यतेऽवधारस्गनित्याएद्घा- नन्तस्वाक्छमवतास्यति | यत्तद्ति | उदादस्णशन्दः व्य॒त्प(द्‌-

यति। उदादस्णं.नामे(त ॥

ए € क ~

aaa चुतिमवतायव्य व्याचष्ट) acafeaifeat | खचि्- eaaai eufata fadifa सम्बन्धः । तचारा रूपचये Waa. Cent एधक्तते सतौति वावत्‌ | दानीं fataenrarfaa a

BB

ॐ रम्भणं विकारा नामधेयं Aft रूपाणीच्येव सत्यं ¢ १ ^ यदादित्यस्य रहित रूपं तेजस- स्तदु पं ASH ACU यत्कृष्णं तदनुस्यापागादा- दि व्यादि व्यस्यादिव्यस्वं वाचारम्भणं विकारो नामय चीणि रूपाणीव्येव सत्यं ९२१ यचन्द्रमसे

भा ° विन्नानाद्याभनिबद्धिरासौत्तेजखाग्िवुद्धिरपगताश्चिगन्दखे- त्यर्थः | यथा दुग्यमानरक्रापधानसंय॒क्तः स्फटिक खद्यमाणएः पद्मरागाऽयभितिशब्दबड्ोः प्रयोजको भवति भआगृपघानस्फरि कये विवेकविज्ञानात्तद्विवेकविन्ञाने त॒ पद्मरागणशब्दनद्धौ निवत्तते तदिवेकविन्नातुस्तदत्‌। नन्‌ किमव बुद्धिशब्द्कल्पनय। क्रियते प्रागूपच्रयविवेककर- णणादध्िरेवासोत्तदयेरभ्िलं रोादितादि रूपविवेककरणा- दपागादिति युक्तं । यथा तन्वपक्षशे पराभाव; | नैवं॑बद्धिशब्दमाचमेव wfada आद वाचारम्भण- afgara विक्रार नामघयं araarafaqarsdrsfa- बुद्धिरपि aia. afe fa aa सत्यं चौणि रूपाणोत्येव

च्पा* BACAR तात्पग्यमाद। प्रगिति ॥ रूपचयविवेकास्रागव- स्थायामभि्रव्द न्‌ धस्तद्दिवेकादूद्धं तन्निरत्तिस्त्यितिमयं ceria समर्थयते। agatieat wafataas सुतं डित्वाधिक्तकल्पनायां नास्ति निबन्धनमिति शङ्कते | नन्विति ॥ रुह्ितादिरूपचयं विवेके सत्यस्नेर{सत्वमपगच्छतीत्यच ceraare | ययेति ॥ शब्द्‌ बदधिप्रचोपेऽपि न्‌. खुतत्यागेऽस्तोति परिहरति | नेव- fafa ॥ तच प्रमायत्वेनानन्तस्वाक्यमाद्‌ायव्याचष्टे। यत eta t

४१४

Se रादहितर्शरूपं तेजसस्तदू पं AHR तदपां यत्कृष्णं

तदनुस्यापागाचन्द्राचन्द्रत्वं वाचारम्भणं विकारा नामघेयं चीणि रूपाणीव्येव सत्यं ३१५ यङिद्य॒ते राहितर्शरूपंतेजसस्तद्‌ पं यच्छ तद पां यत्कृष्णं तदनृस्यापागादिद्युता faded वाचारम्भणं वि- कारानामघेयं चोणिरुूपाणीव्येव सत्यं † ४१

ute aay नणमाचमपि रूपचयव्यतिरेकण सत्यमस्तोत्यवधा-

“T°

cue: 1 तया यद्‌ादित्यस् wena afaua दत्या- दिसमानं। ननु यथानु खल साम्येमास्िखेा देवता- स्तिटचिददेकका भवति aa विजानोरील्यक्रा asa एव चतुभरप्यदादरणरन्यादिभिच्िटृत्वरणं oft नाबन्नयारुदादचरणं दभितं चिद्रत्करणे॥ नेष दोषः । श्रवन्नविषयाण्यष्यदादरणान्येवमेव च द्रष्टव्यानीति मन्यते श्रतिः | तेजख उदादरणमपलच्णाथे। SATU । गन्धरष्यारनुद्ादरणं चमोगममाचमतःद्रन्दाथः ॥ प्क्रमपयालाचनायासुदाषरणे न्यु मत्वमरस्तःति wpa | नन्विति ॥ यद्दापौक्रूपारे itd et तजसस्तन्रुपं yo तदपां

asm acaw यच त्रीश्ियवादे रोडितं eq तजस्स्तदप यच्चछक्ल तदपा यत्क्ृष्णतदन्नस्येव्यदादरयणसम्भवान्नन्यनतेति परि.

दरति। न्ष दाषद्ति॥ तद्दि त्जोाविषयमप्युदादस्यमुदनीयं किमिव्यदाद्टरतमिव्याश््द्याष्द। तेजस डति ॥ यदि afacta ar- दास्णमवच्यत नापलच्तणमेव सिडेद्‌तस््नयायणा रूपवत्वन यथो

क्षरूपविभागस्य तेषु स्पुटत्रसम्भवात्तेजसोा द षान्तप्रदश्यनम-

8९५

भाग चयाणामसम्भवात्‌ न दि गन्धरसे तेजसि स्तः । स्पर्शन

चार

व्दयारनुदादरणं विभागेन दभ्यितुमशक्यलात्‌॥

यदि aq जगच्िटत्सतसित्यम्यादिवच्चीणि रूपाणी- त्येव सत्यमग्रेरथिल्वद्पागाज्नगता HA । तथयाऽन- स्यापि अप श्रुङ्गत्वाद्‌ाप Tala सत्यं वाचारम्भणमाचमन्नं। AQUA तेजःप्रएद्खत्ाद्ाचारम्भणते तेज दृत्येव सत्यं । तेजसेऽपि सच्छछङ्गत्वादाचारगणलं सदित्येव सत्यभित्छेषोा sut विवक्तितः । ननु वाय्न्तरिच्छे तचिद्धत्छते तेजः-

च्नादिविघयेदादइरणापलच्तणायः तेनेएपेच्तितिमि्ययः | अब. न्रयोारुपि िरत्कर्णमपलचत्तितं चेत्तद्दिं तच canaaifae- त्करणमदादत्तव्य्मित्याषद्खाद् । गन्धर्सयारिति ॥ यथा दनन्नयमनस्वर Ufa रूपं तेजसस्तद्रपं wea तदपां uaa acaeata ward wy विवक्तं न तथा saat रसा गन्धो बा तजसाऽपामम्रच्ास्तोति sq शक्छमित्यनदाद्धर्णं तसोस््व्यिथिः नन चिदखत्कर्णयेास्िष्वपिरूपवदरन्धस्स सम्भा. ववि + तत्कथं तयास्तय(गामसम्भवोरक्तिस्तचाद। न होति, सम्भा- व्ितावपि at fay विवेक्तमश्यक्णावत्यन्‌दादस्ण]याविन्यथः। afe aay मृतेषु सम्भाकवितयोः wana किंन स्यादिव्याश््द्याद | aumeutitcfa | य्या लाह्ितादिरूपत्रयं aut fauna दशयतु na न तया एब्द्चयं स्पशचयं चच याणां विभागेन दशयतु शक्यं न खल््वेकचोप्णष्रोतानव्णाशत- चयं दश्यते नापि खरमधर्मध्यमश्ब्दचयमेकचापल्व्पामिव्य्थैः ॥ सर्व्वस्य faamaa afaaate | यदत ॥ यथाऽग्न्यादि faemd auiaaaa जगद्यदि व्िदत्वतमिव्यङ्गोक्रत तद्‌ ्न- र{सित्ववच्जगता जगक््तमपगतं चीणि रूपाणो्येव सत्यमिति सयाजना॥ तयापि कथं सन्माचप्शिषः स्यादव्याश्द्भयादइ | तयेति ॥ रूपचयव्यतिरेकेण जगतोाऽभाववत्कष्णस्यापि रूपस्य एथिवोणब्दितस्य श्पुक्तरूपमाचजलकाय्यत्वान्तदविरकणासक््व

BX

भा ° अस्रेतिव्वनन्तभ्दैतवादविभिष्येते 1 एवं गन्धर सशब्द स्यशा-

WTe

giafsat sfai कथं सतो विज्ञानेन सर्व्व॑मन्यद्‌ विज्ञातं भवेत्तदिन्नाने वा प्रकारान्तरं वाच्यं नेष दोषो ख्प- Aga aaa दशनात्‌ |

कथं तेजसि तावद्रुपवति श्ब्द्सखग्यारप्युपलम्भादायव- न्तरिचयेास्तत्र स्पशंगन्दगणवतेाः सद्धावेऽनमोयते। तथा बन्नयेा रूपवता रखगन्धान्तभाव fai रूपवतां चयाणं तेजाऽबन्नानां चिदत्करणम्रद्शंनेन सव्वं तद्‌ न्तभ्दँतं afs- कारत्वान्तौष्येव रूपाणि विज्ञातं मन्यते ज्रुतिः.। नदि मन्तं रूपवत्‌ Ra म्रत्याख्याय वाय्वाकाशयेस्तहुणया-

एयिवीवदपामपि खुक्लरूपमाच्राणां लाटदितरूपमान्तेजाविकरा- रत्वान्तद्‌वयतिरेकणाभावस्तस्याप्रि सत्काय्यत्वात्ततो भरनासक्तवं सन्माचमव ufcfacfaastaraicananea तिवच्तितभि- aa | चिवत्कस्णपच्ते नेकविच्लानेन सव्यवविन्ञार्ग fasta i परि श्िदधिच्वेयसद्धावादिति aga नन्विति ॥ स्तिपदं कयमि- त्यादिना सम्बध्यते | गन्घाद्यचख्छ शब्दान्ता गुणा गुणिष्बनन्तभरताः सन्तीति न सदिक्लानेन तदिच्वानापपत्तिस््त्याद्ध। गन्धति॥ afeara सददिन्ञानेन वाय्वादिविच्लार्न तच प्रकारान्तरं तत्काय्येत्वादतिरसि क्तमिति यावत्‌ ॥ अकाशाद्‌ स्तिय्वेवान्तभाव- सम्भवान्न पररिशशद्विन्ञेयमस्तीति पर््दिस्ति। नेषदोषडति। कार्यं तजाऽवन्नषु सन्स्याकाश्ाददशनमित्याद | कय{निति॥ तच शन्दस्पमश्यारकाश्वाय्वाख Yaad परव्यच्तानुमानभ्या- सपलस्पि दप्रयति। तेजसो |. तेजायदइगमनन्नयेारुपलच्तणां तचापि स्यणशद्यपनम्धेरविरेषाद्यत्त गन्धादि न्ञेयान्तरमिति तचा | तयेति ॥ wand स्पणशाद्यन्तभावर्वदिति यावत्‌ y fanaa फलितमाद्। रूपवतामिति॥ मृुतचये क्हू्पव- ब्यकाग्राद्‌स्न्तभावं व्यतिरेकदासा समययते। न दोत्रि॥ षछन्त-

४९७

ॐ waar” तडिदाश्स आहुः पूर्वे महाशाला Teta नं नाश्य STAT ZAHA विन्ञात-

== न = ध जानन नाभ ७० te ताअ

मा ° मन्धरसयोावा यददएणमस्ति। अयवा रूपवतामपि चिद्धत्क- रणं प्रद्शंनाथमेव मन्यते sf i यथया तु चिद्धत्छते चण्येव रूपाणीत्येव सत्यं तया पद्चीकरणेऽपि समानो न्याय saa: सर्व्वस्य सदिकारत्वाव्सता वि्ञानेन सव्वेभिदं विज्ञातं स्यात्छदेकमेवादितोयं सत्यमिति सिद्धमेव भवति ॥ तदेकस्मिन्‌ सति ज्ञाते स्वमिदं ज्ञातं भवतीति war

-एतदि दंस विदि तवन्तः पृष्वऽतिक्रान्ता मदाशाला मदा- Sfaar ae wa वे faa fanaa इत्याद । न नोऽस्माकं Hasdary ययेाक्तविन्ञानवतां waa कञि- दष्यश्रुतममतमविज्ञातमुृद्‌ाहरिव्यति नोाद्‌ादरिव्यति सव्वं

यकन

1 1 क Ok ऋ , क 2 1 ॥ षि, ।

are भावोक्िपरयासं परिदन्तं पच्तान्तस्माद। अथवेति) पदशेनायं पञ्चीकरुगसरोति Wa: | कथं पश्चीकस्यो सन्माचपरिफ्षः सिद्य- तीव्याष्ण्ड्धयाद्ं ) ययेति ॥ यदा पञ्चापि मतानि waa दधा tansy पुनरेककं भागं चतुधा सत्वा खभागातिरिक्तषु qag भागेष्वेकोकष्ये निच्िप्यन्ते तदा पञ्चीकरणं श्रुत्युपलत्तितं लभ्यतं त्रापि पञ्चानां भागानां cage पञ्चव तन्माचारयवएि्ष्यन्ते तान्यपि एयिव्यादीन्यबा ददिकाय्धत्वात्तत्कारणव्यतिरेकण न सिदड्ध- न्तीत्ति चिदत्कर गवत्पश्चो कर्णेऽपि न्यायसम्यात्छव्वंस्य सष्दिका- र त्वात्तद्याततिरकेणामावात्तेन विन्ञातेन तदपि विद्लएतमेव स्यात्सन्माचं तु yaad परिश्ष्दि भवतोत्ययेः। उक्तन्यायेनैकविन्ञानेन सव्वविच्षानश्तिर्विरदधेत्युपसंइ- रति | atafafafa | चिदत्कर्णपच्तऽप्येकतिन्नानेन सन्ववि - च्नश्ुतिर्विस्ट्ेत्युपपाद् चिदत्करणमु दा रगान्तरे दश्रयितु-

४१८

उ° मुदाह्‌रियतीति pat विद्युतः wun यदु रादितभिवाभूदिति तेजसस्तदूपभिति तद्ि- ara: यदु गुक्रुभिवाभ्ूदित्यपा् रूपमिति तद्धिदाचुक्ु्येदु कृष्णमिवाभरू दि त्यनुस्य रूपभित्ति

रगीयमान

भा ° विन्ातमेवास्मत्कुलीनानां स्दिज्ञानलादित्यभिम्रायः 17 यन ; कथं सव्वं विज्ञातवन्त cate wafer रादि तादिरूपेभ्यस्तिद्धत्छतेभ्योा fanaa: सव्व॑मप्यन्यच््कि ्ट- मेवमेवेति विदाञ्चक्ुवि्नातवन्तो यस्मात्तस्मात्छव्वैन्ना एव सदिन्ञानात्त ्रङरित्य्थैः। waar विद्ाञ्चक्रु- रित्यम्यादिग्येा दृष्टान्तेभ्या विन्नातेभ्यः सव्वंमन्यद्िद्‌ा- waited यदन्यद्रुपेण खन्दि दयमाने कयेातादि रूपे रोदितमेव यद्द्यमाणमन्डनत्तेषां wat ब्रह्मविदां तत्ते

| 4 जसा रूपमिति विदञ्चक्तुः ॥ तया यच्छुक्ञामिवाभूङ्गद्यमाणं तदपां यत्ष्णमिव waa तद्‌ न्नस्येति विदाच्चक्रुरोवमेवात्यन्तदुलंच्ं यत्‌ उ अप्यविल्ञातमिव विभेषता णद्यमाणमभ्दन्तदष्येतासा-

Blo मास्मते। wafefa | छल्व्दटित्वर्गणमिति यावत। ते wafcfa चिवुत्करणविच्चानवन्ते निर्दिश्यन्ते॥ वेदनपरकार्मेवाकाङ्गपुव्वकं भक्टयति | कथमित्यादिना ॥ न्यदग्न्यादिभ्यः सकाश्रादिति We: | यदनेकरूपत्वात्कपात{दरू्पेण सन्दिद्यमानमेतदश्यते तस्मिन्कपोतादिखरूपे afatysifeafea रूपं weyatai पव्वषामासीत्तत्तेजसो रूपमिति ते विदितवन्त डति येजना॥

चत्धन्तदुलेच्छं नामरूपाभ्यां Fara दीपान्तसादागतं पच्छादी- aa | ण्टद्यमाणसिति Sez यथानु खलु इत्यादि वाक्यं ठ्‌त्तानु-

BIL

उ" तदिदाबयुक्रुः un यदइविज्ञा्तमेवाभूदित्येता षामेव देवतानां समास इत्ति तदिदाद्च॒क्रुषेथा नु खलु सेम्येमास्तिघ्रा देवताः पुरुषं प्राप्य faafaacaar भवति तन्मे विनानीहीतति १७१५४ १ अनुमितं तधा विधीयते तस्य यः स्थविष्ठा धातुस्तत्पुरीषं भवतति यो मघ्यमस्तन्मारसं येाऽणिष्टस्तन्मनः १ ११

भाग्मेव faeut देवतानां समासः समुदाय दति विदा- चक्रुः wa तावदाद्यं वस्वन्यादिवरिन्नातं तयेदानीं यथानु खलु Wawa यथोाक्तास्तिख्ा देवताः पुरुषं शिरः- पापाण्ादि लक्षणं काय्यकारणसद्कगतं Wy पुरूषेणापयु- ज्यमानास्त्रिटल्िृदटोकेका भवति aa विजानीददि निग- दत Tar Bel ४ ॥ अन्नमशितं भुक्तं Fur विधीयते जाटरेणा्चिना पच्यमानं निधा विभजते। कयं तस्यान्स्य aur विधीयमानस्य यः स्थविष्ठः स्थूलतमे धातुः quad ay विभक्तस्य स्थूलाऽशस्तत्प्‌- रोषं मवति । at मध्यर्माऽगओ धाठतरन्नस्य तद्रसादिक्रमेण Ble वादपुन्वेकमवतारयति। रण्वं तावदिति ॥ यथा खल््ेकंका दवता परुषं प्राप्य fafaagafa तथेदानीं तदाध्यात्मिकं fara. गमेवेति जानीदीति सम्बन्धः| aun चिवेत्करणमिति शषः॥8॥

कयं afar विभमन्यमनत्वं कयं वा तस्य विनियोग रति प्रखपव्वंकं वविरख्णाति। aufaenfeat y रसादोत्यादिश्ब्यन

~ te, =

सुत्िरादि wud | तस्य कम्मफलस्य नाडीचसा arata Twat-

य ©

BY?

जापः Gara विधीयन्ते ताता यः स्यविष्टे] धातुस्तन्मूचं भवतति या मध्यमस्तल्लाहितं या-

भाग०परिणस्य मांसं भवति याऽणष्टाऽणतमे धातुः स wg

च्ा०

दयं प्राप्य खच्छाखु दिताख्याखु नाडोष्वनुप्रविश्य वागा- दिकरणसद्वातस्य स्ितिमत्पाद्‌ यन्मरनाभवति । wat रूपेण 'वपरिणएमन्मनस उपचयं कराति। ततथानेाप- faaaraaar भेतिकत्मेव न वैशेषिकतन्लाक्तं wad नित्यं निर वयवञ्चेति wad । यदपि मनोाऽस्छ देवञ्चन्तरिति वच्यति तदपि न नित्यलापेच्तया किं तदि waaafea- विप्रछष्टादिसव्वख्ियविषयव्धापकत्वापेचया। य खान्येन्धिय- विषयापेत्तया नित्यत्वं तदप्यापेचिकमेवेति वच्छामः। यद्‌कमेवादितौयनिति aa) तथापः पीनास्तेधा- विधोयन्ते ताणं यः स्विष्टा धातस्तन्मूचं भवति। या मध्यमस्तज्ञादितं भवति i arsfwe: स प्राणा भवति

ख्या नाव्यस्ताखिति यावत्‌॥ कथमच्नापयोगात्मारेव मनसः सिद्द त्वात्तन्मनो भवतोत्यच्यते तचाद। मनोरू्पणेति | मनस न्रोपचितत्ववचनाद्ष्रधिकपटरिभाषापि दूषिता वेदितव्येत्याद्ं। aaata ॥ मनसा देवर्त्वाविषणषराजित्यर्त्वासिह्दिरिव्याण्द्खाद् `| यदपीति ॥ केनाभिप्रायेण तद्िं बिरेषण{ित्याण््द्याद्)। & तर्दति ॥ तद्धि चच्तुरादिभ्यो वेलच्तण्याद स्ति तदपेच्तया नित्य- त्वभि्याश्ङ्घाद। wate यद्वा चच्ु रादि स्वसव्छपि मनसः सतवा पलम्भान्तदपेच्तय्ा तस्य निव्यत्वमेखव्यमित्याश्द्भया दद | wate | च्पात्मवन्भनसोा किन स्यादित्याग््ड्याद्ध। सदिति ॥ भक्तस्या- aw चविध्यसक्रा पीतानमपामपि चंनिध्यमद्। तथति t

९९९

>° ऽणिष्टः स प्राणः? २१५तजेाऽचितं जधा विधीयते तस्य यः स्थविष्टा धातुस्तदस्थि भवतिय मध्यमः स मन्वा येाऽ्णिष्टः सा ans १

भा० वच्यति wraraa: प्रणा न पिबता विच्छेव्धत इति! तया तेजेाऽशितं तेलघुतादि भितं Sur विधौयते तस्य यः स्थविष्ठो uaa अस्थि भवति । या मध्यमः स AST ऽस्थ्यन्तर्मतल्ते दः । येाऽणिष्ठः सा ara तेलघुतादिभक्त- णद्धि बाग्विषद्‌ाभाषफणे समया भवतीति प्रसिद्धं लाके। यत एवमननमयं दि साम्य मन आअपेामयः प्राणस्तजामयी वाक्‌ ननु कंवलान्नभक्तिण आखुम्रष्डतयेा वाम्मिनः प्राण AMY तयाऽद्माचभच्छयाः AAT सीनमकरग्रखतयोा aafaat वाग्मिनस्लया स्तेदपानानामपि प्राणएवत्तं मन- fad चानमेयं यदि सन्ति तच कथमन्नमयं दि साम्य मन दत्यादुच्यते ॥ नैष दाषः । सव्वैस्य PATHS Teas सव्वपपन्तेः | न दयचिदत्सतमननमसख्ाति कखिद्‌ापा वा अचिद्त्कताः

न AE, ज ae मोन lll TSS inion ein re il i aT भिमो ध पमि गका्9 = भमो चदि Ort कनन ष्ण्यः

ae ay तेजसाऽग्न्यादेरशनमित्याश्द्या विशिनष्टि 1 तेलेति ॥ मच्ना न्दा माह | अस्थीति ॥ योऽणिषरः सा aire व्याक - साति। तैलछतादोति | Hawa पीतानामप्यपामश्ितस्य Tales Arsfwsl घातवस्ते मनोावाकप्राणा इत्येवं यतः fawa- तस्तघामन्नाद्दिमयत्वं यक्तमिग्याद। वतड्ूति॥ तेषामन्नादिम-

यत्वं व्यतिरेकसिष्िमाश्िव्याच्तिपति न्विति ॥ च्पाखप्रमखानां स्पटोादपानाद्यनपलम्भेपि यत्तेषां wa तच- FIAT MAA SAAMI CATH Aa gay ala MCAT |

Ss ©

भा०

ष्षाण

BRR

अनमय fe सोम्यमन आपेामयः प्राणस्तेजा-

मयी वाभित्ति भूय ख्व मा भगवान्‌ विज्ञा- cafeafa तथा सेम्येति हावाच A ४१५१

पौयन्ते तेजा वा ्रचिद्टत्टतमस्राति कथिदित्यन्नादरा- नामाखुप्रम्तोनां वाग्मित्वं म्राएवत्वञचेव्या द्विर्‌ द्धं इत्येवं प्रत्यायितः शेतकेतुराद Wa एव VATA मामा भग- arqaad दि साम्य मन varie विज्ञापयतु दृष्टान्ते नावगमयतु नाद्यापि ममास्मिनयं सम्यङधिखयेा जातः | यसमात्तेजाऽवन्नमयलेना विशिष्टं दद एकस्मिनु पयज्यमाना- न्यबन्नक्तेहभच्छाणि जातान्यणिष्टिघातुरूपेण मनः माणए- वाचमपचिन्वन्ति स्वजात्यनतिक्रमेणेति द्‌ विश्ञेयमित्यभि- प्रायोाऽता Wa एवेत्याद्यादइ | तमेवमुक्रवन्तं तथास्तु

म्‌ पामा 0 मानिना मानि म ममक - ^

नय zu डति ॥ सन्वस्यान्नादेस्त्िटत्करणस्येाक्तत्वात्तस्य waa मच्छस्य श्तचयात्मत्व सम्भवादरेकेकं भच्तयताऽपि सव्वभच्त्कत्वा- पपत्तेमनच्ादेरन्नादिमयत्वमविरुडभिव्ययंः | उक्तमेव व्यक्ती- करोति न द्ीव्यादिना ॥ satier मनचखादेरन्रादिमयत्व- प्रत्यायनद्वारा प्रनाद्या सन्माचपरिषषे sated सति श्वेतकेत्‌- खादयतीत्याद। इत्येवमिति ॥ सर्व्वेषां स्निधानाविश्वे$न्रस्य- amin मन रदापिनाति। न पाणमिति ॥ निखयसि्डि- रित्याद्ध। नाद्यापीति ॥ पात्िवसमेवोापचिनोतीति विष्ेषमा- प्र ह्याद। यस्मादिति॥ wafeace प्रविद्छानामन्नादीनां मिखीमूतत्वान्मनसख wana? सन्वेभूतारब्य- त्वात्पा्थंवत्वासिदिनाक्ता fate: सम्भवतीत्यधेः। यस्ादेव- ~, ~ os

मभिप्रायः श्ेतकेतोस्त इति योजना | मनब्ादस्न्नादिमवत्व- सुपपादयितुमचसर्ग्रन्यमवतारस्यति | तमेवमिति ॥ यत्त्वं मन-

BRR

Se ay! SPA मथ्यमानस्य येाऽणिमा स By: समुदीषति तत्सर्पिभेवत्ति 1११ टवमेव aa सेम्यानुस्या्यमानस्य येऽ्णिमा स उः समु- दीषति तन्मने भवति १२१ Hay सम्य पीयमानानां याऽणिमा स उः समुदीषतिस

भा० साम्येति “rary पिता wu ua यच दृष्टान्तं यथेतद्‌- पपद्यते यत्पुच्छसि॥ ५॥ दभः सोम्य मण्यमानस्य योाऽणिमाणभागः स AE: समुदीषति सम्भूय द्धं नवनोतभावेन गच्छति तत्वपिंभ॑- वति। यथाऽयं दृष्टान्त एवमेव खल्‌ सोम्यान्नससाद नादे- रस्य WYATT AAT AAT वायसदितेन खजेनेव मथ्यमानस्य योऽणिमा स we: समदौषति तन्मना भवति। मनेाऽवयवैः खद सम्भूय मन उपचिनोति इत्येतत्‌ | तयापां सम्य पीयमानानां येऽणिमा स we: समदीषति स WUT भवत्येवमेव खल्‌ साम्य तेाजसेऽछमानस्य चाऽ fwar wwe: समदीषति सा वाग्भवत्यन्नमयं fe साम्य मन श्रापामयः म्राणएस्तेजेमयी वागिति युक्रमित्य-

ao दरन्नादिमयत्वं कथमिति च्छसि तदिद वथेपपाद्य au a तचान्नादिमयत्वे तस्य टषटान्तमुच्यमानं षटखिविति योजना ye मिखीभावेऽपि aque एथगेव काय्थेकार णत्वे Ter

माद | दभ्र इति ॥ टद्टान्तमनूद्य दाष्टन्तिकमाद । यथेति ॥ खज AA मथ्यमानस्य दघ्नो यथाणिमा तथा

Bey

soon भवति १५३५ तेजसः सेम्याध्यमा- नस्य योऽणिमा स उद्धः समुदीषति सा amy- वति १४१५ अनुमयशं हि सभ्य मन ATG मयः प्राणस्तेजामयी वागिति भूय ca मां भगवान्विन्तापयत्विति तथा सेम्येत्ति strata १५१५६१५ घाड्शकनः सेम्य Ys: aaa माशीः काममपः पिबापोमयः प्राणा न पिबते

are भिम्रायाऽताऽपरेजसारस्ह `-एतत्सव्वमेवं । मनस्वन्नमय- मिव्यच नैकान्तेन मम नियो जाताग्यएव मा भग- वान््मनसेाऽन्मयतवं दृष्टान्तेन विन्ञापयल्िति । तया साम्येति दावाच पिता॥ ६ ॥ अन्नस्य भक्तस्य aysfasr धातुः स मनसि शक्तिम- धात्साञनेपचिता मनसः शक्तिः षाडशधा अविभज्य we- षस्य कलात्वेन निटिदौोचिता। तया मनस्नेपवचितया

Gio यथोक्तस्यान्नस्य योऽणिमति योज्यं॥ कथं तन्मनो भवतीत्यच्यते प्रागपि मनसः सिद्धत्वादिव्घाप्ङ्यादइ | मनएऽवयवेदिति ॥ सनच्छादस्न्चादिमवत्वमुपसंदरति | व्यन्नमयं दीति ॥ wat भवदभिप्रायादिति यावत्‌ ॥ रतत्सव्वमिति प्राणस्याब्‌मयत्वं वाचस्तेजोामयत्वच्चोच्यते | इदयप्रदेशे प्ाणादिस्निधानाविरषे कथं मनस ख्वात्ररसेनापचय डत्येतच्नाद्यापि waifwafa- त्याद। मनस्तिति ॥ मनसा विष्टेषताऽन्नमवत्वमुपपादयितुमु- त्तयन्यम्‌, व्यापयति | तथेति ¢ ॥

च्न्वयव्यतिरेकाभ्यां मनसोऽन्ररसापचितत्वं दशयितुमन्नर -

ov"

~

xo विच्छेत्स्यत इति ११८ द्‌ पद्युदशाहानि नाशाथ

टेनमु पससाद्‌ fa बवौमि भो इत्य्‌ चः सोम्य Aye

ना ° शक्या सोाडणशधा प्रविभक्तया सेयुक्रस्तद्ान्‌ काय्यकार-

QT

©

शसन तल्षणा जोवतिशिष्टः teu Vad यस्यां सत्यां LEI जाता मन्ता बेाद्धा कत्ता विज्ञाता स्व्व्गि- यासमर्थः पुरूषो भवति दीयमानायां च तसां साम्य दानि; । वच्छति चान्नस्यापि द्रष्टेत्यादरि । were काय्यै कारणसङ्गातस्य सामथ्यं मनःछतमेव | मानसेन fe मसेन सम्पन्ना बलिना दृश्यन्ते लाके ध्यानादाराख Sara सव्यात्मकलात्‌ | watsaad मानसं वीय्यं । सोऽउशकसा यस्य पुरुषस्य Biss षोडशकलः पुरूष एत- चेत्मत्य चीकत्त मिच्छसि पञ्चदशसछ्याकान्यदानि माभौर- wat माकार्षोः काममिच्छाताऽपः पिब यस्मान्न पिवदाऽ- ua प्राता विच्छेदमापकव्यते तस्मादापोानयेाऽन्‌विकारः प्राण दत्यवेोचाम। नदि काय्यं खकारणापष्टश्रमन्तरणा- fanart स्थातुम॒च्छदते खड एवं रुला मनसेाऽन्नमयलं भत्यचीकर्त्तमिचन्प चद शा दानि नाशा्ननं न रतवान्‌ ।

सजनितां ule कलात्वेन कल्पयति | चखन्रस्ये्यादिना ॥ षोड़श- दिनावच्छेदटेन Tenn कल्पनं व्यं तथापि पुरुषस्य कर्थं पेाडग्रकलवतत्वमत wae) तयेति ॥ तामेव प्रछतामन्नरसछर्तां afm fatuafe ) यस्यामिति॥ तया सयुक्तपुखषः षाङ्मकस {ति yaw सम्बन्धः| ्यत्तसर्सजनितं मानसशक्तिप्रयुत्त सद्धमतस्य सामय(मि्यज aad प्रमाणयति । वच्छति चति ॥ ष्षापो-

BRR

se एषि सामानीति सदावाचन वेमा प्रतिभाति भा इति? २१ तश दावाच यथा साम्य महतेऽ्याहितस्यै- केऽद्धनरः खद्योतमावः परिशिष्टः स्यातेन तता sft a बहु दहेदेव%मेम्य ते षोञ्शणाना कना- नामेका कलनातिञिष्टा स्यात्तयेतह्ि वेदानुानु- भा०ञय षडगेऽदनि Ut पितरमुपसमारोपगतवानुपगम्य चावाचकिंनवीमिमभे दति दतर आदह च्छचःसोम्य यजूंषि सामान्यधोच्वेत्येवमुक्तः fare नवै मा माग्गादीनि प्रतिभान्ति मम मनसि न दुगश्यन्त इत्यादे मा भग- वननित्येवमुक्तवन्तं पिता ष्टण ॥ तच कारणं येन ते तान्युगादौनि न म्रतिभान्तीति तं erara यथा लोके दे साम्य मदता मदत्यरिमाणएस्याभ्यादितस्येपवितस्ये- न्धनेरयेरकोऽज्गमरः खद्योतमाचः खद्योतपरिमाणः श्रान्तस्य परिश्ि्टाऽविष्टः स्वादवेन्तेनाङ्गारेण तताऽपि तत्परिमाणादौषद्पि न बह ददेद्‌वमेव we साम्य ते तवानेपचितानां षाडशानामेका कलावयवेऽतिशिष्ाऽ-

aro <{लाभोर<स्यास्तीत्यपि araed staat मवति तावदेवास्य जद्टेत्यादिव्यवद्धारः सम्भवतीव्यथंः॥ उक्तेऽर्थे लाकानुभवमन्‌- कूलयति | सव्वस्येति ॥ तदव wazafa । मानसेति ॥ किच्च कोचिन्मानसेनेव बलेन ware ew तच च्यानमन्नपर- म्मरापरिजिष्मन्नमन्नस्येव देदादिरू्पेण परिगतत्वाप्दित्धादइ | wats ॥ र्वं पातिकं सत्वा गेाड््कलण्ब्दायंमाष्ठ |

° भवस्यशान vat जथ मे विन्नास्यसीति सदा- पराथ दैनमुपससाद्‌ तशं ह यच्च॒ पप्रच्छ Tay ह्‌ प्रतिपेदे ay दवाव ४१ यथा साम्य महतेा- भ्याहितस्येकमद्धारं waa परिशिष्टं तं त॒णेर्पसमाधाय प्राज्वनयेत्‌ ! देन ततोऽपि

भ० वशिष्टः स्यात्तया लं खद्योतमाचाङ्गारठल्यतयेतर्हीदानीं वेद्‌ानानभवसि न प्रतिपद्यसे wat च मं मम वाचम- aay विज्ञास्यस्यशान WH तावत्स इ AMAA मुक्तवान- थानन्तरं Bt पितरं श्रटगुषुरुपससाद्‌ तं word पुवं यत्किञ्च्मादिषु पप्रच्छ गन्धरूपमर्थजातं वा पिता स खेत- कतु; wa ईेतत्मतिपेदेः खगाद्ययंतेा quay a Bara पुनः पिता यया साम्य मदताऽभ्यादितस्येत्यादिसमानमे- कमङ्गारं णान्तस्यापनेः खयातमाचं परिशिष्टं तत्‌ टणे्चु Warqaaryra प्रज्वालयेदद्धंयेत्‌ । तेनेद्धेनाङ्गारोण ततेऽपि पव्यैपरिमाणाद्ङ ददेदेवं साम्य ते षाडशा- नामनकलानां सामर्थ्थदूपाणामेका कलातिशिष्टाऽग्-

ate waxfay यतोऽच्रलतं मानमं वीयं तस्तदेव षाङ्शधा विभज्य कला यस्येति योजना। एतच्छन्दोनात्रकतं मानसं वरं yrs fase विच्छेदमापत्यते यस्मात्तसादप, पिचेति yam सम्बन्धः ॥ च्पां पानपरिद्यागे प्राणविच्छेदे arcuate | यस्मादिति ॥ प्रागस्याम्मयत्वे$पि पकिमित्यपां प्रित्या तद्योच्छेकस्तचाद | नद्धीति ॥ ऋ गाद प्रतिभानं तचे्युच्यत संघदपि न द चैत्कुतो बड़ ददेदिति यानना। areta-

Bor.

Se वहु दहेत्‌ NY vn टवष््सेम्यते eMart

कलानामेका = HeTfarenycarssyaraaa- हिता पाज्वानीतयेतदि वेदाननुभवस्यनु- मयं हि साम्य मन आपोमयः प्राणस्तेजा- मयी वागिति तद्वास्य विजन्नाविति विजन्ना- fafa ne tot

भा०्दतिर््टासीत्पञ्चदशाद्ान्यभृनरवत एकंकेनान्देका कला

WAT

॥

चन्द्रमस दइवापरपच्वे चीणातिग्ष्ठाः कला तवान्नेन भुक्तेनेापखमादिता वद्धिंतोपचिता प्राज्वालीत्‌ । रध्य arecd । प्रज्वलिता बद्धिंतेत्य्थः । भाज्वलीदिति पाठान्तरं । तदा तेनोापसमादिता सुप्रज्वलितवतोत्य्थः॥ तया वरद्धितयेतर्डदानों वेदाननुभवस्य॒पलभसे । -एवं व्धाढत्यनुढत्तिभ्यामन्नमयत्नं मनसः सिद्धमित्यपसंद- रत्यन्नमयं fe साम्य मन cane | यद्धैतन्मनसेाऽन्नमयलं तव fag तथापामयः प्राणस्तजामयीो वागित्येतदपि सिद्ध मेवेत्यभि प्रायस्तद्‌ तद्धास्य `पितुरुक्तं मनञ्ादोना- मनादिमयलं विजश्नौो विज्ञातवान्‌ श्ेतकेतुः। दिर- ग्यासस्विद्धत्करणएप्रकरणपरिसमयर्थः ॥ ऽ ii

व्यतिरेवोऽत्रेपयेगाभावे मनसः सामथ्याभावः। च्पनुटत्ति- स्न्वयोाऽभ्नापयेगे मनसः सामथंनिति भेदः| मनसे.च्रमय- त्वसुपपादवितुसुपक्रान्तमापोमयः पाण इत्यादि कथनिदहाच्यते तच्राद्। atatefa ॥ विद्यासमाक्भिमन्तस्य we दिन्व॑चन- मित्धाश्द्भयाद | दिसुभ्यास इति ॥ ७।

Bed

se SETA INTO: Farad पुचमुवाच स्वपनं

पि an ककण

भा० यस्िन्मनसि जोवेनात्मनान्‌प्रविष्टा परा anew <a परुषः प्रतिबिम्बेन जलादिष्विव द्रव्यादयः ufafae: | तन्मरनाऽन्नमयं ASHI वाक्‌पम्राणभ्यां सङ्गतमधि- गतं । यन्मया Bay जीवा मननद्‌ णशनञ्वणादि व्यवदा- राय HA ALITA We ट्‌वतारूपमेव प्रतिपद्यते । तदुक्त Aga ध्यायतोव लेलायतोव सधीः सन्नो लेमं लाक- मतिक्रामतिस वा ्रयमात्मा AY विज्ञानमयो ममोामय द्त्यादिखमभेन शारौरमित्यारि प्राणन्नेव प्राणि नाम भवतोत्यादि \ तस्यास्य मनस्यस्य Aaya गतस्य मन- उपण्मदारण्द्ियविषयेभ्या निदत्तस्य यस्यां देवतायां स्ात्मभ्टतायां यद्व्रसखानं तन्दुत्रायाचिद्यासुरुद्‌ालकेा द किलारूणिः Gand पदमुाचोाक्रवान्‌ | VATA खम्न- मध्यं ay दति दभ॑नदटृत्तेः सखप्नस्याख्यातस्य मध्यं wari खषु्तमित्येतत्‌ । waar खप्नान्तं खञ्नसतत्वमित्यथः ॥

ate लिवत्करयानिणयविषयमवान्तस्परकर्णं परिसमाप्य FET पकरस्गं सदिवयर्मेवानवत्तेयन्मनसा लये BAR जीवस्य सत्स॒- म्पत्ति वत्त मनडपासिकत्वमुक्तमनुवदति । afafafa a Bud: सरू्पम॒ततं सच्चारयति। तन्मन इति surgufea काय्यंकरत्वं दष्यति | यन्मय xfa | मनसे भावे जएमव्छ- भ्रव्यवद्ारसिडिस्द्ुक्रा तदभावे स॒घुक्िमवतासर्यति। तदु- परमे चेति ॥ आत्मनि मनोवण्यदेव दशनादिवयवददासि नखा- र स्येनेत्यच् wzwccuayfd प्रमाणयति । तदुक्तमिति ।

४३०

Ss मे साम्य विजानीहीति यत्रैतस्पुस्षः स्वपिति

त ~ ~ ~ ~ 2

भा तचापि च्रयात्सुषुप्तमेव भवति। खमपोता भवतोति वचनात्‌ । न द्यन्यच SANTANA जीवस्येच्छन्ति द्धा विदः । तच द्यादशापनयने पुरुषप्रतिबिम्ब श्राद्र्भगता यथा खमेव यृरुषमपीतेा भवत्येवं मनघ्राद्यपरमे सेत- न्यभ्रतिविम्बरूपेण जीवेनात्मना मनसि अविष्टा नामर्‌प- व्याकरणाय परादेवता सा खमेवात्मानं प्रतिपद्यते जोव- रूपतां मन श्रास्यां feat wa: By एव स्भान्तशब्द- वाच्य द्रत्यवगम्यते। GIT Ga: Wars पश्यति तत्खार्न Cit सुखदुःखसंयुक्रमिति पुणापण्यकाय्थं । पण्यापण्ययेा- दि खखदुःखारम्भकलं प्रसिद्धं, पण्ापण्ययाख्चाविद्या- कामापष्टम्भेनव सुखदुःखतद्‌ शनकाय्थारमभकत्मपपद्यते

eee ` Sanaa

ate दितीये ara सधीरिव्येतदुपयज्यतं। edlaq विच्नानमयो waraa xf च पददयमुपजीवययते॥ रव भूमिकां छत्व समन- न्तस्वाक्यमादत्तं | तस्ति ॥ तत्पुचायेत्यच तस्यां देवतायां तद वस्थानमिति तच्छ्ब्दायः | तनेति दितीयपच्त्तिः चसथादिति are fe कार्यस्य सतत्वं कारणं तच्च खपुप्तमेव छवुप्ाख्य तमा.च्लान वीजं खन्रप्रबाधयारिद्यभयापगम- नात्‌। ददितौययास्याने सषुप्तमेवाथवश्याल्फनतीत्यथेः | cag स नाचश्टन्द्न साच्तादयदा प॒षुप्तमेवोाक्तमिव्याद्। खमिति॥ नन्ववस्धान्तरऽपि खमपीताः मवतीतिवचनमविरुडमिति च्नत्याद् | नदीति ॥ तापि कथं खापः स्यादिव्याश्क्ाद। तच्रति ॥ खपितिनामनिवेचनसामर्यसिदडधमथं निगमयति। अत xf ननु खप्रान्तशन्दो बडान्तशब्दव्यदा सखम्नमेवा AUS तदापि खमपोता vadtefyer ester जीवस्य

०२५

se नाम सता सम्य तदा aaa भवति स्वमपीते

भा ° नान्ययेत्यविद्याकामकम्मभिः संसारहेतुभिः संयुक्त एव खप्नद्रति न watt भवति॥ च्रनन्वागतं पु्येनान- न्वागतं पापेन तीणा fe तदा सव्वाञ्काकान्‌ दद्यस्छ भवति तदाऽखेतद तिच्छन्दा एष परम आनन्द TAT दिश्रुतिभ्यः खुषुन्न एव स्वं देवतारूपं जीवत्वविनिरक्त दभशंयिय्यामीत्याद | खप्रान्तं a मम निगदतो दं साम्य विजानीदि विस्पष्टमवधारयेत्ययंः | कदा खभ्रान्ता भवतीत्युच्यते । यत्र यस्मिन्काले एतनाम भवति पुरुषस्य wea. ufas fe लाके खपितोति गेणश्चेदं नामे- aie) यदा खपितोत्युच्यते पुरुषस्तदा तस्मिन्काले सता सच्छन्यवाच्यया Waal देवतया सम्पन्नो भवति सङ्गत एकोश्ता भवति मनसि अविष्टं मन श्रादि- संसर्गरतं जीवरूपं परित्यज्य खं सद्रपं यत्परमायंसत्य-

a,

रायि aac “CHAPPED जतम,

स्या, सडपब्रद्धप्रातेस्तल्यत्वादत ae) यच त्विति ॥ arta rerun प्रकटयति । पुण्णापर्योाद्ति॥ न कवल परथापण्याभ्यामेव wa संयनज्यते किनत्वविद्यादिभिश्वेति न तच स्वाप्ययः सम्भवतोत्याद | qaqa ॥ तदि awry सषुततेऽपि खाप्ययः स्यात्तचापि कामकम्मादि सम्बन्धसम्भवादि- त्याश्द्यादइ | च्चनन्वागतमिति ॥ सति जीवस्त्पं कथ द्वता-. ara: सम्मवतीत्याण्््याइ | मनसीति ॥ तस्मादिब्स्यातः- WET व्याख्यातस्तन wee देतुमेव स्द्यति | खमात्मा- नमिति ॥ खमितिनामनिवंचनपणं दश्यति। गुणेति ॥ खषुत्

Bay

ॐ* भवति तस्मादेनं स्वपितीत्याचक्षते स्वश

पीता भवति 1 9 0

TRS णमि ae Hm ना

भा० मपौतेऽपि गता भवति wawarefdaaaraaa

लेकिकाः । सखमात्मानं दि यस्माद्पौता भवति। गणा- नामम्रखिद्धताऽपि खात्मप्रा्िगमेम्यत इत्यभिप्रायः । ag पुनलाकिकानां प्रसिद्धा खात्मसन्पन्तिः ॥ जागरच्छम- निमित्तो द्ववलात्खापस्येत्याङः । जागरिते दि पणा- पृण्यनिमित्त खुखदुःखाद्यनेकायासानुभवाच्क्रान्तो भवति ततद्ायस्तानां करणानामनेकव्यापारनिमित्तम्लानानां wat sata भवति। यतेश्च आ्राम्यलेन वाक्‌ आम्यति चच्लरित्येवमादि | तया च ण्दीता वाक्‌ ग्टदी- तञ्चचर्दीते रोच wa मन दत्येवमादीनि करणानि भ्णयस्तानि प्राण एकोऽश्रान्ता SS कुलाये St जागर्ति तदा जीवः खमापनुत्तये खं देवताखूपमात्मानं प्रतिप- द्यते। नान्यत्र खरूपावस्थानाच्छरमापनेदः स्यादिति

खरूपावस्थानस्य मख्वस्यासम्भवान्मक्तत्वेनानव्यान प सङ्त्छरू- पावस्धानपषरसिद्धेनिमित्तं वक्तव्यमिति पच्छति | ad पनटरिति॥ ज्वरादिरोागयस्तस्य qurafwat प्रसिधः waaay: | सषुप्तश्च खअमापनोादावद्धानं। तथाच तच @enfuafarfafectawe ave | जास्रदिति ॥ सङन्दीतं समाधानं विख्ण{ति। आग- रिते Wife) करणानामरनेकव्यापारनिमित्ता चा ग्लानि्भ॑व- daa मानमाद्ध | wasfe | व्यनभवसमचयायश्चकारः | खवुष्धवद्यावा MCMMATAACAT WATUATSE | तथाचेति ॥ TART प्रायस्यापि नागादिवदुपसंदह्तत्वमाशद्याद्ट | करणानीति।

cy @

ah

स॒ यथा शकुनिः सूत्रेण प्रबद्धा दिशं दिशं पतित्वाऽन्यत्रायननमलन्ध्वा बन्धनमेव पश्यत र्वमेव खलु ara तन्मना दिशं दिशं पत्तित्वाऽ

जिमि निनो

भ == ० अ क ea el

=e e e ita भाग्युक्ता प्रसिद्धिलाकिकानां खं पोता भवतोति ।

aT

gua fe लेक ज्वरादिरोगग्रस्तानां तद्धिनिर्भीके खात्मस्थानां विख्रमणं तद्ददिद्धापि स्यादिति युक्तं ॥ तद्यया wat वा ewer वा विपरिपत्य आन्त इत्यादि- श्ुतेख । तत्रायं दृष्टान्ता यथोाक्रेऽयं सयथा शकुनिः wet शक्रनिघातकस्य waaay Wau nag: पाशितेा दिशं दिशं बन्धनमेक्ता्यों सन्‌ पम्रतिदिभरं पतिलान्यच बन्ध- नाद्‌ायतनमाओ्रयं विखमणायालन्घछाऽप्राप्य बन्धनमेवाप- अयते । एवमेव यथाऽयं दृष्टाम्तः खलु हे साम्य तन्मनस्त- सकत षाडशकलमन्नेपवितं मनोनिद्धारितं anfaza- wacuafaar जो वस्तन्मन इति निटि श्यते | मद्याक्राश-

— te [8 । 1 7 1.21. ति 1 | EAE eGo oe 1

aqut म्रतमभ्नान्तिः स्यादिति भावः | जीवस्यापि afearare: स्यादिति Gad करणाभावादित्याह। तदेति ॥ नम BUH अमा- पनोाद्‌माचं न स्वरूपावस्थानं तत्कता लाकिकी wufefsfcar- wete । नान्येति ॥ saad लाकिकटृदान्तेन स्प्छयति | श्यते दीति |

खददारण्यकश्ुत्यालाचनायामपि छषुष्यवस्यायामवस्थादय- जनितखमापेा्यं तब्रद्मनीढप्राप्तिगेम्यत इत्याद। तद्ययेति।॥ तेति सषुस्यवस्यच्यते | यथयोक्ताऽधा fe जीवस्य AAU तस्मिन्निति यावत्‌ । सशब्दो टृदटन्तविषयः शवुनिविघ्या वा षप प्राप्येति च्छेदः| यथया मध्वाक्रोशनेन मश्वस्थे रेवदत्ता लच्छते

G3

४२४

Ho न्यत्रायतनमनन्ध्वा प्राणमेवेापश्रयते प्राणवन्ध- ae fe ara मन इति? 2 0 जशनापिपासे मे any विजानीहीति यत्रैतत्पुर्षाऽशिश्चि-

मा ° wag मन आस्योापाधिर्जवेाऽविद्याकामकम्यपदिष्टा दिशं दिशं सुखदःखादिलच्णां जाग्रत्छन्नयोाः पतिता गलानु- Hage: | अन्यच सदास्यात्खात्मन च्रायतनं विच्रमणस्या- THAT म्राणमेव प्राणेन सव्वकाय्थकारणाश्रयेणापल- लिता प्राण दद्युच्यते सदाख्या परादेवता | प्राणस्व प्राणं ्र्णशरीरो भारूप दृत्यादिखुतेः। अतस्तं दवतां भ्राषं म्राणाख्यामेवेपञ्चयते | प्राणा बन्धनं यस्य मनसस्तत्‌ भ्राणबन्धनं दि aaa मनः प्राणापलचितदेवताअ्यं मन दति तदुपलच्िता जोव दति ॥ एवं खपितिना- मअस्िद्धिद्ारण यज्जीवस्य सत्यं खरूपं जगता मूलं पचस्य दशेयित्वाद। ्रन्नादिका्यकारणपरं परयाप्रि जगता मूलं सदिदभंयिषुर्नापिपासे श्रशितुमिच्छा- शना खन्‌ खलापन। पातुमिच्छा पिपासा ते अ्रशनापि-

scared enna ible irene 0 1

wie तया तन्मनसि fed sat wat Hadlare | werars-

aafefa 1 न केवलं प्रकरगणात्माणणश्ब्देन परा देवता aaa

ऽन्यच प्रयोग दण्रःनाचेत्याद | प्राणस्येति ॥ प्राणशब्देन परदेवता- सच्तगायां afsaare |} चत डति।

प्रायमवोापश्रयति। बिन्लानात्मेति॥ चच शेतुम्‌ | प्राणनन्धन-

भिति॥ टत्तमनूद्ानन्तरवाक्यमव्यापरयति॥ रख्वमिति। erent

नापिषासे सेम्येवयादीति we: | किमभिप्रायः सन्‌ पिता पुचं

४३५

se षति नामाप ठव acta नयन्ते तद्यथा गेना- येऽश्नायः' GRIMY इत्येवं तदप आचक्षते ऽशनायेत्ति तत्रेतच्छु द्मुत्पतितप ary विजा-

[फिर - त = भाज i iteterteentteneiineess ee ee

भा० पासेऽशनापिपासयोाः wad विजानोदीत्येतत्‌ । aa यस्मिन्‌ काले एतनामपुरूषेा भवति । किं तद्भिभरिषत्यथि- ठुमिच्छतोति । act तस्य पुरुषस्य fa निमित्तं नाम भवतीत्या | यत्तत्पुरूषेणागितमन्नं कठिनं पोता श्रापो नयन्ते द्रवीकृत्य रसादिभावेन विपरिणामयन्ते तदा भुक्तमन्नं जोय्येते। अयच भवत्यस्य नामाशिभरिषतोति गणं । जोसं न्नेऽशितुमिच्छति सवा fe sar । तचापामशितनगेढलादशनायां दूति नाम प्रसिद्ध्‌भित्येत- fara यथया गानाया गां नयतोति गानायोा गेपाल

are प्रत्येवमादेत्याकाङ्गायामाद । च्खन्नादीति॥ aarti काय्थाणि कारणान्यबादौनि तेषां या पररुम्प्ररा तापि नगता Tawa ad तद्ण्यितुमिच्छन्‌ पिता ga प्र्यशनेव्याद्क वाक्यमाद- ay: । पण्नेत्यस्य सच्नन्तत्वभावे$पि aq तदया व्याख्यात तचा । च्श्नेति॥ यकारस्य लापेनास्मिन्परयाग सम्मत्यय प्रत्यक्तस्तथाच तदथया्तिस्विश्डेत्ययंः | तचाश्नाप्िपसयोा सतत्त्वं fastvafa ॥ यचेति ॥ सामान्येनोक्तं नाम विशेषता sq uals । किन्तदिति ॥ यत्कठिनमन्नं पुरुषेणाशिितं तत्पीता छापानयन्त इतिसम्बन्धः । तदेति परिणामा वस्थाः | QUA मक्तस्य जीसखत्वानन्तय्धसच्यते ॥ कथय तद ATA मेगत्वं तदाद) जोखदचोति। तद्ययेत्यच तच्छब्दाथंमाश | तचेति॥ र्तस्मिन्नय cera उच्यत इति ite: | श्यण्ानायेति कथमपामाख्याममश्नाया इति

५३९

Se नीहि नदममूनंभविषयतीति?३१तस्यकु TY

स्यादन्यव्रानुादेवमेव खलु AMAT zs

a A a Ra a a pt SA ae EES noe a i oh at ne

भा ° द्युच्यते। AMPA AINA TATA SATA TYWA | पुर-

घनायः पुरूषान्नयतोति राजा मेनापतिवा | एवे तन्तदाप ्राचच्तन्ते लीकिका श्रशनायेति विसर्जनीयक्तापेन | aad सत्यद्धीर सादि भावेन नीतेनाशितेनान्नेन निष्पादित- मिदं शरीर वरकणिकायामिव RFS Creag ra खन्न तस्तमिमं Rye काव्यं शरीराख्यं वटादिश्रङ्गवदुन्य- तितं & साम्य विजानीहि । किं तच विन्ते यमिल्यु च्यते | ष्टणिदं श्रएक्गवत्काय्येवाच्छरौरं नामूलं मूलरदितं अविव्यतीत्युक्त राद श्वेतकेतुः | यद्येवं सखमूलमिद शरीरं वरादिश्ङ्गवन्तस्यास्य WIE क मूलं स्याद्धवेदित्येवं ue राद पिता aa ai मूर स्यादन्यचानादन्नं म॒लमि- त्यसिग्रायः। wai afwd waafsxdiad जाररणा- fart पच्यमानं रसादिभावेन परिणमते। रसाच्छाणि- तान्मांसं मांसान्मेदो मेदरऽस्थोन्यस्थिभ्या मन्ना मजव्ना- तः शुक्रं । तथा येोषिद्धुक्रञ्चान्नं रसादिकरमेशेवं परिणतं लेादितं भवति। ताग्यां श्एक्रशणाणिताभ्यामनकायाभ्यां संयक्राभ्यामन्नेनेवं werd भृज्यमानेनापृग्धमाणाभ्यां कुद्य-

fe ane care) विसच्जनौयेति॥ तचेत्यस्य व्याख्यानं | रवं सतौत्यपामश्ितिनदृत्वे सतीत्यथः। अद्भिः पीताभिरिति ओेषः। तन्ति Wee | व्यन्यस्य द्‌दमुकलत्वमाकाङ्खन पव्व॑कं व्य॒त्पा-

४३७

sara मूलमन्विच्छ्यद्धिः साम्य PST तेजा मून- मन्विच्छ तेजसा सम्य शुद्धेन सन्मूनम जच्छ सन्मूलः SAAT: Tal: प्रजाः सदायतनाः सत्प्रतिष्ठाः १४१ अथ यत्रेतत्पुरषः पिपासत्ति

ure faa ग्डत्पिष्डेः म्रत्यदमुपचीयमानेाऽन्नमृलो Sexy: परिनिष्यन दत्यथंः 1 यत्तु देदष्ङ्गस्य मूलमन्नं fies तदपि देदवदिनाशात्प्तिमत्वात्कस्माचिन्मूलाद्‌त्यन्नं तं प्रणङ्गमेवेति कत्वा ATS | यया दे दश्रुङ्गाऽन्नमूलः एवमेव खल्‌ साम्यानेन WHA काय्थेभूतेनापो मूलमनस् ्एङ्गस्या चि च्छ्‌ प्रतिपद्यख | अपामपि विनागोत्पत्तिमलाच्छुङ्गतमेवेति। अरह्धिः साम्य श्णङ्गेन का्यंण कारणं तेजेमूलमन्विच्छ । तेजसोऽपि विनाथ त्पत्ति मच्वाच्छुङ्गत्भिति | तेजसा साम्य RFT सन्मूलं एकमेवादि तोयं परमाथंसत्यं | यस्मिन्सं मिदं वाचारम्भणं विकारो नामघेयमन्‌तं रञ्चामिव स्पीा- दि्विकल्पजातमध्यस्तं | रविद्या तदस जगता मूलं चरतः सन्मूलाः सत्कारणा रदे साम्येमाः स्थावरजङ्गमलच्णाः

ate दयति | कथयनिव्यादिना॥ तथा पुरुषपतुक्तान्रवदिति यावत ॥ तयापि कथं सतो मूलय fafaca are) यत्त्विति ॥ सता मलस्य awa सत्प दशयति | रुकभिति॥ तस्य सव्वकल्पना- fugiaaa पर्णिमवादः व्यद्स्यति। यस्मित्नितति॥ wane मलकारणम्‌ | ष्घविद्ययेति॥ प्रजाः Aa सन्मूलाः सद्‌ायत- नाखेत्यक्तमयं दणान्तेन समथययते | न Wife ॥ सत्रतिषा सदायतनाखखेत्यनयोर्यभेदभावमाश्द्धुह | च्छन्ते चेति i ufa-

8se

Seay तेज टव तत्पीतं नयते तद्यथा गानायेाभ्य्‌- नायः पएरषनाय इत्येवं AAS Alay उदन्येति तत्रेतदेव गुद्धमुत्पत्तितश् सम्य विजानीहि नेदममूलं भवियत्तीति wut aR a मून

, ए cen rerun ब /‰र‰

भाग War: प्रजा न केवलं waa एव । sera सखितिकालसे सदायतनाः सदाख्या -एव। नदि ग्डद्‌मनाभित्यघरारेः ad fafaarsfa । श्रता गटदत्छद्‌ायतनं यासां प्रजानां तन्मूललवात्छदायतना ¦ अजाः | we च सत्मतिष्टाः सदव प्रतिष्ठा wa: समास्भिरवसानं परिशेषे यासान्ताः सत्प्रतिष्ठाः | श्रयेद्ानोमपश्ुङ्गद्यारेए सता मूल स्यान॒गमः काय्यं इत्या | यच्र यस्मिन्‌ काल एतन्नाम पिपासति पातुमिच्छतीति west भवति । च्रशिश्िषतीतिवदिदमपि गेणमेव नाम भवति । दवीरुतस्याशितस्यान्नस्य नेच्य श्रापोाऽन्नष्णुङ्गं देदंक्तदयन््यःिथिलोक्य्यंरन्नाङ्ल्याद्यदि तेजसा न शाय्यतें। नितरांच ेजसा शायमाणाखभ्च देदभावेन परिणएममानासु पाुमिच्च्छा पुरुषस्य

alo BU लय व्चित्वादायतनश्न्द्स्य waaay चौन- सुतयमित्यथः ॥ wae स॒ घु्यादिविषयवत्वं वास्यति | समा- fafcta 1 सम्यग्रत्तिः समात्िरिति प्राफ्ठिस्चव िवच्ितेति wy वारयति | चवसानमिति। तस्याभावत्वेन तुच्छ रूपत्वं निरस्यति | परिण्रेष र्ति ॥ ष्द्रा- WAFS सताम्‌लस्याधिगतेरनन्तरभित्यथणश्न्दा्धंः | पिपा. सतीत्धेतन्नामा waar यस्मिन्काले भवतीति सोजना। कयं पिपा-

Bae

>° स्यादन्यचाद्याऽदिः APY गुडेन तेना मून- मन्विच्छ तेजसा सम्य युद्धेन सन्मूलमन्विच्छ सन्मूलाः सोम्येमाः Wal: प्रजाः सदायतनाः

(पणी दि ह 1

भागजायते तदा प॒रूषः पिपासति नाम तद्‌तद्‌ाद। तेज-

एव तत्तदा पौतमबादि शेाषयेदट्‌दगतलादितप्राएभावेन नयते परिणमयति । तद्या गानाय इत्यादि समान- मेव । Was AIMS Wie: | उदन्येति उदकं aa तोत्युदन्यं उद्न्येतीति छान्दसं । तचापि पू्वेवत्‌ wra- प्येतदेव शरोराख्यं Vy नान्यदित्येवमादि। षमानमन्यत्‌। सामय्यात्तेजसेाऽप्येतदेव शरीराख्यं Wy । श्रताऽपृश्ररङ्गेन देदनापो Ae गम्यते । WHA: Wet तेज मूलं गम्यते ।

ate सतीत्येतन्नाम पुरुषस्य गो णमिव्याश््धाद | वीछतेति ॥ भव- त्वपां तेजसा Viasat किंतावतेत्धाशद्धयाषह | नितसाशेति। तदा पानेच्चछावस्थायामित्धथः॥ तेजसा यदुदकनेद्टत्वमक्तं तच्च अतिमवताय्य व्याचष्टे | aeaarefa ॥ उदकमिति वक्तव्ये कथय- मदन्येतीत्यक्तं ware | च्छान्दससिति।॥ त्रापि तेजस्यपौ देतत्‌ ॥ यथयाऽष्रनायेति ered तथा तेजस्य॒दन्येतीन्यपि चन्दसमंवे- त्याह । पुव्वे वदिति ॥ च्च्नदारा सतो मूलस्याधिगमवदम्बदारापि aaifunfacetiare | ष्यपामपीति। तेजः araafy wart मलस्य प्रतिप्तिस्स्तोत्यादडइ | साम्या दिति ॥ जिढत्कस्यवश्रमदिति यावत्‌ । शरीरस्य भूतच्यकाय्यत्व- ACW | वथा पन्वमन्रश्ङ्ेन Saar मलं गम्यते रत्यादि व्याख्यातं तथा तेजेन देहेन तेजा aT गम्यत इत्यादि व्यास्येयमित्याद | पष्वेवदिसि ॥ इत्तानुवादपुव्वकं यये त्धादिबाक्यमादन्ते। wa wif y उक्तया Sat नामदयप्रसि-

२ |

४४०

तत्प्रतिष्ठा यथा तु खनु eA Maar देवताः पुरषं प्राप्य चिवृचिवृदोकेका भवति तदुक्तं पुर-

~ ॥ ~, g e ~ अः we RET wat गम्यते पृर्ववत्‌। एवं fe तेजेबन्नमयस्

WTe

दे दण्एङ्गस्य वाचारम्भणमाचस्यानादिपरम्परया परमार्थ सत्यं बन्मूलमभयमसन्लासं निरायासं सन्मूलमन्िच्छेति पतरं गमयित्वाऽशिभिषति पिपासतोति नामप्रसिद्धिदा- रेण । यदन्यदि दास्मिन्‌ प्रकरणे तेजाबन्नानां परूषेणेाप- यज्यमानानां काय्येकरणसद्ातस्य द्‌ दश्रङ्गस्य खजात्या साङ्कर्येणापचयकरत्वं वक्तव्यं wnt afeernaaga- fafa dara व्यपदिश्ति। यथया तु खलु! येन मकारेण मास्तजे बन्नाख्यास्तिखादे वताः wed sre faafage- कंका भवति am पुरस्तादेव। भवत्यन्नमशितं Far

विधीयत इत्यादि । तचेवाक्तं ्रन्नादीनामगितानां से

facta यथयेोाक्तदरेष्टाख्यसखुङ्स्यान्नादिकास्णपस्म्पर्या सदाख्यं मूलम॒क्तविशेषणं सन्म्‌लमन्विच्छेत्युपदेश्नन Saad wafer वच्यवख्या शसीर्मेकेकभूतास्म्मिाच्तेमे प्राप्ते यदास्मिन्ध्रकरणे तेजःप्रभ्यतोनामुपयुज्यमानानां खखभावानुसारेण सद्ातस्या- पचयकर्त्वं वक्तव्यं प्राप्तं) तदा दि सव्वंशरीरेषु सन्वभूत कायं(- पलम्भाद्यवस्ायां प्रमाणाभावादण्यमामे BETS कस्य भूतस्य कियत्वाय्यमित्धपेच्तायामन्नमशितिसित्यादावुक्तमेव 8 xeafafa पूव्वाक्तं व्यपदिशतीति arsrat y सतो मूलस्य व्यवदहारसत्धत्वं वास्यति। प्रर्मायति॥ वस्ता नाविद्यासम्नन्धस्तस्यास्तोत्याद् | ष्यभयमिति।॥ विद्याकाय्ये सम्बन्याऽपि परमायता न तस्यास्ती- are | असन्लासमिति॥ उभयसम्बन्धाभावे सम॒त्खातनिखिल- दुग्खत्वेन परस्मानन्दत्वं तस्य सिद्यतीग्याद्। निरायास्सिति।

Se स्तादेव ATA सेभ्य पुरुषस्य प्रयता वाट्धनसि

सम्पद्यते मनः प्राणे प्राणस्तेजसि तेजः परस्या

a eee = ०५७६ साध a या जि, ७।४१०१५०- निन — on (मि 2, 1 A, ` १ ek

भा मध्यमा धातवस्ते साप्तघातुकं शरौरमुपतिनन्तीत्युक्तं !

ST

6

मांसं भवति wifea भवति wen भवत्यस्ि भवति ये लनिष्टा धातवो मनः प्राणे वाचं देदखखान्तःकरण सद्धगतसमुपचिन्न्तोति ar तन्ना भवति स प्राणा भवति सा वाग्‌भवति | साऽयं प्राणः करणएसष्ठगता देहे fan दे'दान्तरःजोवाधिष्ठिता येन क्रमेण पुवदे दाम्रच्य॒- ता गच्छति तद्‌ दास्य दे सोम्य पुरुषस्य प्रयता चिय- माणस्य वाद्यनसि सम्पद्यते मनस्यपसंद्धियते। त्रय तद्‌ाड्- स्षोतयेा न वदतीति । मनःपूव्वेका दि वाग्व्यापारः । aq मनसा ध्यायति तद्वाचा वदतीति श्रुतेः । वाच्युप- संदतायां मनसि मननव्यापारेण केवलेन ata | मनोऽपि यदापसंद्ियते तदा मनः म्राणे सम्पन्नं मवति सुघुप्तकाल Tay तदा wage waar न विजानाती- QS: | प्राणख तदोद्खाच्छासी खात्मन्युपसंदतवाद्य-

षी यं

पव्वाक्तमेव वयतः कससि। तचवेति ॥ किन्तदत्रमशितभिनत्यादावक्तं

aare | ष्घव्रदौनामितति॥ सप्तधातुक वगदा समेदोमव्नासि- AR: सप्तघातवस्तेषां संदतिरूपमित्ययथंः । तेजोावन्नरका- य्थभतरेदग्ुङ्दास्य सतत्वं निरूपितं ङदानीं मर्न्दास्णापि तच्चिरूपयितुम(रुभते) सेयमिति ॥ तदावत्यत्न ऋमवद्ध्मन तदित्यक्ं ॥ वाग्ब्यापास्स्य afte लये WATE | मनःपून्न- arta ॥ प्राणसम्पत्िमनसस्तदधौनत्वं मनोव्यापार्निरत्य वख्ा तटे त्युच्यते | प्राण्ख तदेत्धविच्नानावस्या कथ्यत । कथय

H 3

BBR

उन देवतायास य र्षाऽ्णिमा॥ eu रखतदात्म्य-

भाः

al

मिद सर्वै तत्सत्यश स आत्मा तत्वमसि Fa-

करणः संवर्गविद्यायां दभंनाद्धस्तपादादीन्‌ विकिपन्म- स्थानानि निक्न्तत aaa क्रमेणापसंदतकरण- सेजसि सम्पद्यते | तदाङ्न्ञोातया न चलतीति । गते नेति वा विचिकित्सन्ता देदमालभमाना उष्णच्चोपलभ- माना Ze उष्णे जीवतीति war तदाप्यौष्प्यलिङ्गः तेज पपसंद्धियते। तदा तत्तेजः परस्यां दवताया प्रणाम्यति। तदेवं क्रमेणापसंद्धियते | GAS wT मनसि are जीवाऽपि सुषुत्रकालवन्निमिन्तापसंदारादुपसंद्धियमाणः सन्‌ सत्याभिसन्धिपृवकं चेदुपसंद्ियते सदेव सम्पद्यते नं पनदे दान्तराय खुपुप्तादिवात्तिष्ठति ॥

यथया GH wasn वत्तमानः कथधिदेवाभयंदेशं WARE) दतरस्नात्मन्नस्तस्मादव मूलात्स॒षुत्तादिवोा- प्रणस्य खात्मन्यपसंदतवाद्यकर sere, संवगविद्याया- fafa ॥ तच fe माणः deg चागदौनोति ca aa wai तस्य खात्मन्युपसंद्त करणत्वमित्यर्थः | तेजसीति मौतिकमा- wife तेज wad । जी वतो्धाङरिति सम्बन्धः | सका- स्णसप्राण्ख्यचच भुतस्गस्य परस्यां देवतायासुक्तकसेगापसंदा- istt जीवस्य किमायातमित्याणक्धाद ; तदेवमिति ॥ तस्यां परस्स्यां देवतायामुक्तेन कमेण तेजस्युपसंदते स्तोति यावत्‌ | aad wae मूलं भूतपञ्चकं | निमित्तापसंचासादित्यच निमित्त मना faafad |

सत्सम्पन्नस्य सत्याभिसन्धेनापुनरुव्थानमिव्येतद्द्टान्तेन WE- यति | यथेति ॥ mad aut प्राप्तानयपुनः सभयं देशं गन्तुमि-

४४३

se केता इति भूय ष्व माभगवान्‌ वित्ञापयत्विति तथा सेम्येति दावाच १७१६१

yom Bal पुनदेदजालमाविशति। यस्मान्मूला दुत्थाय दे द- माविशति जीवः॥ सयः wares, एष खक्ताऽणिमाऽण- भावे जगता मूलमेतद्‌ाव्यमेतत्सदात्मा we सर्व्वस्य az तदात्मा तस्य माव Watley | एतेन सद्‌ाख्येनात्मनात्मव- त्सव्वमि दं जगत्‌। ATAU AT संसारो नान्यद्तेाऽस्ति द्रष्टु नान्यद्ताऽस्ि ओर्ित्यादिश्चत्यन्तरात्‌। येन चात्म- नात्मवन्सव्वमिदं जगन्तदेव सदाख्यं कारणं सत्यं परमार्थ सत्‌ । अतः स एवात्मा जगतः म्रत्यक्‌सखरूपं सत्वं यायाव्यं। छात्मणशब्दस्य निरुपपदस्य प्रत्यगात्मनि गवादिशन्दवन्ि- SEMA) अतस्तत्सत्तत्वमसीति द ्ेतकते cad म्रत्या- यितः qa are wa एवमा भरवाच्िन्ञापयतु यद्धव- दुक्तं तत्सन्दिग्धं मम। अन्यनि wat: प्रजाः BAHT सत्स॒म्पद्यन्ते इत्येतत्‌ । खे न सत्छम्पद्य न विदुः waa

ननम

—

wate च्छतोति we: | यस्वनटताभिसन्योा यथोक्तया रीत्या a सत्सम्प- aware | cachfa ॥ अस्येति घ्या सव्वं जगदुक्रमसंसासो वे तिच्छेदः ! मूलादेविंशेषं दशयति | परस्मा्येति ॥ कल्पितस्य जगतः खरूपं प्रत्यग्भूतम तात्तिकमिति wet वास्यति | सतत्त्व मिति ॥ तत्वेन सह्दितमपि सतत्वमित्याण द्याह | यायान्य- fata | कथमेवमयंवत्वमात्मणब्ट् स्य लभ्यते ताइ | अत्म श न्दः - स्येति ॥ सता भ वत्वात्मत्वं मम fa स्यादिव्श्क्खाद् | अत डति ॥ aewacad fafuats | अषन्य्टनोति॥ सन्देहे देतुमाह | येनेति ॥ तेन सन्द्ग्धिमेतदित्ि पूर्वण सम्बन्धः ॥ सन्देचव्यारति-

-3 &

©

भा

च्छा०

/ इ o/

यथा arg ay मघुकृता fasta नानाव्य- यानां TAMU रसान्‌ THAR SAI रसं गमयलि ५११ a यथात्त्रन विवेकं लभन्तेऽमु-

वयमिति | अता दृष्टान्तेन मां प्रत्याययलित्ययैः। एवमु- क्र स्तयाऽस्तु सोम्येति दावाच पिता॥ < ॥ यत्पुच्छस्यदन्यहनि सत्सम्पद्य न विदुः wear: स दति तत्कसरादित्यच ष्टण दु्टान्तं। यया लाके सोम्य मघु- छते मधु कुव्वैन्तीति मधुरता मधुकरमचिका मधु निस्ति- न्ति ay निष्यादयन्ति तत्पराः सन्तः। कथं नानात्ययानां नानागतीनां नानादिक्षाख्यानां टत्ताणां रखान्‌ समेवदार समादत्यैकतामेकभावं मधत्वेन रसान्‌ गमयन्ति मधुल मापादयन्ति । ते रसा यथा मधृलेनेकतां गतास्तच मधूनि विवेकं न लभन्ते। कथममुग्यादमाप्तस्य पनसस्य वा क्तस्य रसोऽसमीति च। यथा दि लाके बद्छनां चेत- नावतां समेतानां प्राणिनां विवेकलामे भवत्यमुव्यादं पचे नन्ताखमति। ते च लबविवेकाः सन्तान aaa a

ere Hee = 8. 8 8 — owt ee ee RE व we RY peas NY GUO eye - ५ चत ति ययम भय

afe कथमित्यत wie | ष्यतङ्ूति॥ पचस्य प्राप्तसन्देद्दापोदा यमन्तसर् सरम्यमत्याप्रयति। रवसिति॥८॥ ययेत्यादिद्ृदन्तमवतास्यति | यत्पच्छसौति ॥ wae wy ear प्रजाः wan सत्सम्पन्नाः स्मा वयमिति यन्न विदुस्तद- ज्ञानं वास्मात्कारणादिति यन्म vata तच खषुप्तादावन्ञानं कारणभूतं खदान्तमच्यमानं aa त्वमिति योजना॥ यथा zara aa vata aurea care | ययेति ॥ पुनमघुपदं fares

४४५

Soule वृक्षस्य रसेाऽस्मौत्येवमेव खलु सोम्येमाः सवाः प्रजाः सति सम्पद्य न fac: afa सम्पद्यामह दति १५२१५ A Te BAT वा Fave at वृका वा वराहा AT कीटा AT VASA aT TWAT वा

UToAACAHRARTTSITIT AAG मधुराम्लतिक्तकटुका- दीनां मधुलेनैकतां गतानां मधुरादिभावेन विवेके aaa दत्यभिप्रायः | यथाऽयं दृष्टान्ते इत्येवमेव we साम्येमाः सवाः प्रजा weaefa सति सम्पद्य सुषुप्रकाले मरणप्रलययोाख न विदुनं विजानोयुः सति सन्पद्यामद दति सम्पना दति वा । यस्माच्ैवमात्मनः सद्रपतामज्ञा- aq सत्सम्पद्यन्ते | अतस्त इद लाकं यत्क्मनिमित्ताः यां at जातिं म्रतिपन्ना आसुव्याच्रादीनां aratsé सिंदाऽद- मित्येवं । ते तत्कम्म॑न्ञानवासनाद्धिताः सन्तः सत्मविष्टा अपि तद्धावेनेव पनराभवन्ति पुनः सत चागत्य ATAT वासिंदावा BAT aT वरद्यवाकोरोा वा पतङ्गा वा

Wo सम्बन्धप्रदनाथं AYRat मधुनिष्मादकत्वमकाङ्कापुव्वेकं दश- यति । mufaatfeat yo ननागतीर्नां नानाफलानामि्येतद््‌- Bat रसानां कथयमेकतेव्याणद्याद | मधुत्वेनेति॥ तरेव स्पष्- यति ॥ मधुत्वमिति ॥ ते यथेत्यादि grag । ते cart etal उक्तमथ वैधम्म्येटद्ान्तेन weafa । यथया drarfear ॥ सहेति uaseeriile: | cera दाान्तिकमाद। ययेति | स्सानामचेतनत्वेन विवेकानदत्वात्कयं चेतनावतामिव zara: स्यादित्या | यस्माचति ॥ Te यथेक्तस्सदटटा- wana यावद्वेतनानामपि*खषुभ्यादो जाव्यान्द्ितितया र्स-

CoO &

Se मशका वा यद्यद्ववल्ि तदाभवस्ि?३ष१्सयषषा ऽणिमेतद्‌ास्म्यमिद श सवं तत्सत्य% स आत्मा तत्वमसि गेतकेता इति भूय र्व, मा भगवान्‌ विज्ञापयचिति तथा सेम्येति होवाच १४१४१

ve UT वामके वा यदयत्पूवेमिद लौके भवन्ति सम्बभव्‌- रित्यर्थः । तदेव पुनरागत्य भवन्ति | युगसदसको खन्तरि- ताऽपि संसारिण जन्तोया परा भाविता वासनासान vata: | warms fe सम्भवा दतिश्ुत्यन्तरात्‌ | at: प्रजा यस्मिन्‌ प्रविश्य पुनराविभ॑ंवन्ति। ये faasa सत्सत्यात्माभिसन्धा Gawd सदात्मानं yf नाव- त्तन्ते। स य एषाऽणिमेत्यादि व्याख्यातं । यथा लाके wale WE सुप्त उत्याय ग्रामान्तरं गता जानाति खण्ट्दादागताऽस्मोत्येवं सत आरागताऽसमीति च ज ast करमाद्धिन्ञानं न भवतीति ्यएव ar भगवान्‌ विज्ञाप- य लिल्यक्तस्तया सेोग्येति दावाच पिता॥<॥

alo तुल्यत्वात्तेषां विवेकानद्ावस्थापत्तिमाचे प्रतमदादरणमविर्‌- atafa भावः |) सता सम्न्रानामपि AT AINATE | wartea xfa ॥ स य रखषाऽण्मि्ाद्यवतार्यति | ताः परजा Riau इतः सदिन्नानरदितेभ्यः सकाशादिति यावत्‌| यमशग॒भा- वमिति यच्छन्दाऽष्यादइत्तेव्यः । ward दान्तबलादुव्धाप- यति | wife | सतेऽचमागतोऽस्मो ्यत्ितस्य च्नानाभावं ear. न्तेनापपादयितुमुत्तरम्रन्धमुव्थापयति, cam xfay < ॥

४४७

So दमाः साम्य AQ: YUMA: स्यन्दन्ते पशा तप्रतौीचयस्ताः समुद्रात्समुद्रमेवापि यन्नि समुद्र xq भवन्ति तायथात्त्रन विदुरियिमहमस्मी- यमदहमस्मौति ५११ Cae खलु सेम्येमाः सवः प्रजाः सत आगम्य न विदुः सत आगच्छामह afa a इद्‌ याघ्रावासिंहावावृकी वावराहा चवा कीटा वा WAST AT AUNT AT मशका वा सम्पद्य भवन्ति तदा भवल्ति१२१सय रखषोाऽणिमे-

भा श्रटणु AA Tara Tar सेाग्येमा नद्यो गङ्गाद्याः पुरस्ता- wat दिशं प्रति प्राच्यः प्रागञ्चनाः सन्द न्ते wafer पश्ा- प्रतौचों दिशं प्रति सिन्ष्वाद्याः प्रतीचीमन्चन्ति गच्छ न्तीति म्रतोच्यस्ताः समुद्रादस्भोनिघेजंलधरराचिप्ताः पनदष्टिरूपेण पतिता गङ्गादि नदीरूपिण्षः पुनः समुद्र- मम्भानिधिमेवापि यन्ति ससमद्रा एव भवन्ति at ze यथा तच समुद्र समुद्रात्मनेकताङ्गता न विदुनंजानन्तीयं गङ्ग दमस्मोये यमुनादमसीतीयमदमस्मीति चैवमेव खल waar: war: wr qwarafa way न विद्‌स्तस्मात्सत sae a विदुः सत च्रागच्छछामद्े श्रागताद्तिवा।त दद ara cafe समानमन्यत्‌ | Fe aH जलें वीचौ- Me वच्यारमनावध्यपरिक्लानं VATA | WAAL BUT | Sa-

fata ॥ fare रस्ति ara इक्मिति सम्बन्धः | जी वास्त पत्य सुषुष्यवस्मायां मरणप्रलययाग् कारणभावं गच्छन्ताऽपि

— —

Se तदात्म्यमिद % सर्व AMAL Aa तत्वमसि

Hagel इति भूय खव मा भगवान्‌ विन्ञापय- त्विति तथा सेम्येति दवाच ५३१५१०१ अस्य AFT HAT THA ये मूनेऽ्याहन्या- slay स्वेद्या मव्यऽ्याह्‌न्यान्नावन्‌ घरवेद्योाभये- ऽभ्याहन्याल्बीवन्‌ AIH एष जावेनात्नानुप्र- भूतः पेपीयमाने मेद मानस्तिठत्ति ५१॥ यस्य

“~~ नममक ५०११०

भा० तरङ्गफेनवुदुदाद्य उत्थिताः पुनस्तद्धावङ्गता .विनष्टा

ST

दति | Sara तत्कारणभावं म्रत्यदं गच्छन्ताऽपि सुषु मरणएप्रलययोा ञ्च न विनश्वन्तोत्येतत्‌ । ग्य एव मा भगवान्‌ विन्नापयतु दृष्टान्तेन) तथा सोग्येतिद्धावाच far iron श्ण दृष्टान्तमस्य दसम मदताऽनेकशा खारि युक्तस्या- aaa: fad क्तं दशयनाद। यदि क्चिदस्य मृखे- ऽभ्यादन्यात्परश्वादिना सरुट्‌चातमाचेण न भ्रएव्यतीति जीवन्नेव भवति तदा तस्य रसः खवेत्‌ AIT यो मय्येऽभ्या- हन्याज्जीवं WAMU योाऽयेऽग्यादन्याज्जीवं wag wa

मी)

न विनश्यन्तीति यदेतत्तदिति योजना| जौवविनाशं wyat- नस्य पतिबनाधनाधसुत्तरः वाक्यमुल्यापयति। तथेपति॥२१९०॥ जीवस्य AWA वक्तमादा टखरश्न्तमाह | wieafa | नन रोगय्रस्तायां ATATA FATA वा शाखायां प्राणेपसंदारे$पि कुता जीकवापसंद्दारः सम्भवति तचाद्द। वागिति | नन wet जीवस सद्धावे तचोापसदासानुप्रसंदहारा THAT!) तच तस्य सत्त्वन्तु कुत स्मत we! नोवेन चति | रसरूपे वद्धयदिति सम्बन्धः॥

४४९

उ यदकाश शाखा जीवा जहाव्यथ सा गुप्यति दितीया जहात्यथ सा ग्रुयति तृतीयां serge सा yufa सव जहाति aa: गुयव्येवमेव खल्‌ ary विद्धीति दावाच 020 जौोवापेतं वाव

जन्भ

भाण्ड TAT जीवेनात्मनानुप्रभूतोा ऽनुब्याप्तः पेपोयमाने sau पिवननुदकं भामां रसान्मूलेग्ंहन्मोदमानेए धै प्राभ्रुवंस्तिष्टति | तस्यास्य यदेकां शाखां रोागय्रस्तामादतां वा जीवा जदात्युपसंहरति शाखायां विप्रतमात्मांभं । अथसा afta arg: म्राणएकरणग्रामानप्रविष्टा दि जोव दति acudert उपसंद्धियते। जीवेन च प्राणयुक्रेनाशितं पीतञ्च रसतां गतं जीववच्छ्रयैरं sayy वद्धंयद्रसरूयेण जीवस्य सद्धावे लिङ्गं भवति ॥ शअरगितपीताभ्यां डि ze जीवस्तिष्ठति ते चाशितपीते जीवकम्भानुसारिणीति। तदैका ङज्गवेकल्यनिभित्तं कम्मं यदापस्ितं भवति तदा जोव एकां णएाखां जाति शाखाया आत्मानमुपसंदरति। श्रय तदा सा श्खा ष्ट्व्यति जीौव्स्ितिनिमित्तोरसा जोवकम्भाचिन्ना जोवापसंद्ारे न तिष्ठति । रसापगमे च

भन TE So = नामके Goth

are छच्तश्रोरे जीवस्य सत्वेऽपि किमित्यसौ कदाचित्तदीयामेकां प्राखां sedans | अशितिति | savers किमिति wit wuts aare | जीवख्यितीति॥ जीवस्य fatatitad तस्येति विग्रदस्त्रया प्राखायामुक्तप्रकारोरेति यावत्‌ । यन्तु वेशे सिकवैेनाश्रिकान्यां स्थावराणां निजो वत्वमचेतनत्वमुक्तं तदेत. facwfaare | दखच्तस्येति ॥ व्यादिश्न्दा खड्िमादादिसङ-

13

cy &

६५०

fare भ्रियते न जीवे भ्रियत इतिमसयषरषे

णको भभा,

ऽणिमेतदात्म्यमिद र सबं तत्सत्य स आत्मा

भाग०भ्राखागेषमुघति। तथा सवव Saha यदायं जदाति तद्‌

ष्पा

सब्वाऽपि ge: शव्यति। इचस्वरसखवणएगो षणा दि लि- Fala | Seaway चेतनावन्तः wracr <fa | वेद्धकाणणदमतमचेतनाः WAT दत्येतद्‌ासारमिति दितं भवति | यथयाऽस्ििन्ठच्द्ृष्टान्ते दर्शितं जोवेन eer case रसखपानादियुक्ता जोवतीत्य॒च्यते यद्पेतख्‌ सियत cea | एवमेव खलु माम्य fagifa दावाच। जीवापेतं जीववियुक्तं वाव fade शरीरः सियतेन जीं सियत इति । काव्यंशेषे च सुभ्रात्थितस्य was कार्य्यभेष- मपरिसमाप्तमिति Wat समापनदभनात्‌ | जातमाचा- णश्च जन्तूनां स्तन्याभिलाषपभयादिदभनादातोतजन्मा- न्तरानभूतस्तनपानदुः खानभवख्तिर्गग्ते । af_ erst दीनां च कम्णामयवत्वान्न जोव भिवत दति । a

0 ottemtalitnen sete samen an) भिनति, भमन

,

Se | GUI sat जीवेनात्मनानुप्रभूत डति cera | शुतिदृष्टान्तेन विवक्ितमंशमन्‌द्य दाद्ान्तिकरमाद। यथयेत्या- दिना॥ जीवस BQH ATM देत्वन्तरमाश् । काष्पे चेति॥ तस्मिन्‌ सति agit war पुनरूच्थितस्य aaa षा Sta यस्मिन्कम्मप्ि तदिद्‌ःममासम।प्त(मति मन्वा तस्य समाप. ALAA खाप जावा नभ्यतीव्यथः॥ मस्णकाले तन्नाणएभावं दतन्तस्माद्र | जातमाचाणासिति | व्याद्य्छकारः समचखये दितीयाऽवस्ये। नोय भ्रलयादावकिना गे कारणान्तर-

६५१

se तत्वमसि गत्तकेता इति भूय ख्व मा opera विज्ञापयत्विति तथा स्येति दवाचफै- eo Me

न्य माचफनमत ATEVATS भगव Ata भष न्धीति भिन्नं भगव दति किमत्र पण्यौतीत्यण्यः

ए ER

भाग्य एषाऽणिमेत्यादि खमानं 1 कथं wits |e” दिनामरूपवज्जगद्‌ त्यन्त DATE ATH ETT paren जायते LAAT UTA भूय YI मा भगवान्‌, विज्ञापय- fafa । तथास्तु सेग्येति दावा पिता॥ ९९ ॥ चद्येतत्मत्य चोकन्तुमिच्छसि आअरताऽसान््हतेः न्ययोधा- त्फलमेकमादरेत्युक्तस्तया चकार) स इदं भगव sared फलमिति द्भितवन्तंप्रत्याद we भिन्धोति।भिनमित्यादे- तरः । तसाद पिता किमच पण्यसीत्युक्त ्रादाण्व्याऽणुतरा Saat घाना वौजानि warts भगव efi arat घाना- नामेकां धानामङ्ग खे ag भिन्धोत्युक्त are भिन्ना भगव दरति॥ यदि भिन्नाघाना तस्यां भिन्नायां किं पश्यसोत्युक्त

तामानय" यतकन मयर मा [रग

aie ate) खञसिद्धाचादीनाभिति॥ इतिशब्द sive नित्यत्वोप Guat: | AEH सन्मूलाः Waa तच चादयति। कथं पनसिति॥ विलच्तणयेनं काय्कारणत्वमिति शङ्कमानं प्रति चनेाधयितुमत्तस्वाक्यमपादत्ते। तयेति | uu स्थूलस्य काय्थेस्य QU मुख्यक!(रणत्वमेत दिव्युच्यते॥ व्यस्य साम्य aga खच्तस्येति vad tad प्रराम्रश्ति । wa इति ॥ वमेत- मणिमान म पश्यस्येतस्याणिस्नेा बीजस्येतति सम्बन्धः । तयापोति पत्यन्ताणत्वाददशंनेऽपीव्यथेः | व्यत्यन्तद्च्छादोनादत्धन्तश्यलस्य

४५६

Se दूवेमा धाना भगव इत्यासामद्धेकां भिन्धीति भिन्ना भगव इति किमत्र पश्यसीति किचन न भगव इति {११ तश दवाच यं वै सेम्थेतमणि- मानं न निभालयस र्तस्य वे APTA sity टवं महान्यमेधस्तिष्टति ६२१ Wwe सोम्येति सय छ षाऽणिमेतदास्यमिद्‌ सव AMAL | आत्मा

ate are a किश्चन warfa भगव द्ति। तं a4 दावाच वर- धानायां fuarat यं वरवीजाणिमानं हे सोभ्य wa a निभालयसे न पश्यसि । तथाघ्येतस्य वै किल साम्य एष मदान्यग्रोघा वौजस्याणिन्ः खच्छस्याद्‌श्यमानस्य कार्य ष्तः स्यलशाखास्कन्यफलपलागवां स्िठत्युत्यतनुन्तिष्ठ- तीति ARISTA sa: SES साम्य सत एवा- णिन्नः स्थूलं नामरूपादि मत्कायें जगद्‌त्पन्नमिति। यद्यपि न्यायागमाभ्यां निद्धारिताऽथस्तयेवेत्यवगम्यते तयाण्यत्य- न्त खच्छेव्वथणु वाद्यविषयासक्रमनसः खभावम्रन्तस्यासत्यां गृरुतरायां खद्धायां दुरवगमवं स्यादित्या खद्धत्छेति | अद्धायान्तु सत्यां मनसः समाधानं बुमुत्सितेऽ्ये waaay प° टच्तस्योत्पच्यपलम्माऽतःशब्दार्थंः | सन्मूलाः सेम्येव्यादिस्चत्या end त्ितिन्यायेन च जगतः amare सिद्धे अद्धामन्तरेणापि तन्नियवसम्भवात्किमिति श्ेतकेतुः खडव्छेति पिच्ानयन्यतं तचा | यद्यपीति carafe अद्धायां कथं बाद्यविषयासच्ताम-

नलाऽव्यन्तद्धच्छव्वघन्ववगमः स्यादि्ाश्क्खयाद | खडधायान्त्विति | मनःसमाघानवश्णहुभुल्बितस्याथंस्यावगतिरित्यच `रहदारण्-

४५३

se तत्वमसि Aaa इतिभूय खव मा भगवान्‌ विज्ञापयत्विति तथा सेमम्येत्ति हावाच१३१५१२१ लतवणमेतद्‌ द केऽवचायाथ मा प्रातस्पसौदथया

इति मस द तथा चकार त हौवाच यदाषा लवणमुदकेऽवाधा BS तदाद्रेति तद्धावमृश्य

are तदयेवगतिः | अन्यचमना अ्रभूवभित्यादिरुतेः। सय दत्याद्यक्ताथं | यदि तत्छञ्नगते मृलं Ryle दत्येतदृष्टान्तेन मामां भगवान्‌ भूय एव विन्ञापयलिति | तथा साम्येति दावाच पिता ॥ ye ul विद्यमानमपि वस्त॒ नोपलभ्यते प्रकारान्तरोणल्ूपलभ्यत दति waa gata यदि aay vada fale पिण्डरूपं लवणमेतत्‌ धघराद्‌ावृद्‌केऽवधाय प्रच्षियाय मामां खः मातरूपसीदया उपगच्छया इति सद्पिचोा- Mae म्रत्यचीकर्तुमिच्छन्‌ तथा चकार। तं Lats परेद्युः भ्राता WRI देषा रात उदकेऽवधा fafa-

ate कश्चुतिः संवादयति । अन्यकरेति ॥ पच्तताऽनुपलभ्यमा- नत्वाज्नास्तीति मन्वानः wea) यदीति॥ व्षनुपलम्यमानस्यापि सत््तमाण्षद्भयाद। xaafefay च्यप्रत्यच्तस्यापि जगन्मुलस्या- faa प्रतिपादयितुमत्तस्यन्थमवतार्यति। तथेति ॥ २ ॥ गाप्रलभ्यते Ga प्रकारेगेति शेषः | इतीममथं पत्यत्तीकन्तु यदीच्छसि afe caraas एटरख्िति योजना | सुचरस्त्ययान- न्त्यय्यमयणष्रब्दार्थः | जगम्मलं खतोाऽपत्यच्तमपि पव्यच्तसुपाया- न्तरेगेति पिचेक्ताऽर्यस्तं प्र्यच्तीचिकीषुषेटादावुदकं पिर्डरूप

४५४

seq विवेद यथा विलनीनमेवा-ङः१९११६ जस्याना- दाचामेति कथभिति लवणमिति मध्यादाचामेति कथमिति लवणमित्यनादाचामेति कयभिति नवणमित्यभिप्राश्यनदथ मापसीदया इति ag

भाग्प्रवानसि ay दे वत्य तद्‌7दरेत्य॒क्तस्तलवणमाजिदीरपु किला वम्ण्येादक न fate न विज्ञातवान्‌ । यथया aaa विद्यमानमपि सत्‌ WE लोनं सं्िष्टमभूत्‌ यथा विलीनं wat न वेत्य तथापि तचक्तृषा quay च पिण्डख्पं खवणमग्टद्यमाणं विद्यत wary लभ्यते चापायान्तरेषे- qaqa मरत्याययितुमिच्छनादाङ्गाखेादकान्तादुपरि ग्टदीलाऽऽ चामेद्युक्ता पुत्रं तयास्षतवन्तमुवाच कथमितोतर राद GIG खादुत tia | तया मध्यादुद्‌कख ग्रद्ीलाऽऽ- weafa कथमिति waufafa i तथान्ताद ादेशाङ्गदीला- ऽऽचामेति कथमिति लवणमिति । चद्येवमभिप्रायस् परित्यज्येतदुद्‌कमाचम्याय मेापसोदथा दूति ag aur

nt Rt

Qlio लवणं साचे प्रत्तिप्य तदव्ययानन्तरः प्रातःकाले पिटसमीपरे Qa- केतुगतवानित्याद्॥ स afr यया तत्पिण्डरूपं लवणं प्रत्तेपात्‌ प्रागभ्छत्तया न विच्लातवानिति सम्बन्धः ॥ उदक ufad waa विग्टश्यापिन च्षावते deuce तिं afeamgr@e | faq- मानमवेति॥ किमिति चन्तुषा aia at नापलभ्यपे aare | atcfa ॥ ad afe विद्यमानत्वमवगतं तच्ाद्। ययेति | यद्यपि पिण्डरूपं wqaaea च्िप्तमवम्रश्यापि waar aa नत्वं dq तयापि तत्तच विद्यत ख्व | वतत्तान्यामग्रद्धयमाणमपि

४५५

so तथा चकार तच्छग्रत्संव्तते त देवाचा वाव किन ars न निभालयसेऽत्रव किनेति १२ सय टषाऽणिमेतदात्म्यमिद्‌ शं सवै aay स अत्मा तत्वमसि गतकेता इति भूय स्वमा

aro wate लवणं परित्यज्य पिटसमीप श्राजगामेत्यर्थः। cz वचनं naw तल्लवणं तस्िनेवाद्‌कं न्मया रा fad wifae dad विद्यमानमेव सत्सम्यग्बन्त॑त दत्येवमुक्त- वन्तं द उवाच पिता। यथेदं लवणं दभनरपशनान्यां पृव्वैग्र- We पनरूदके विलीनं ताभ्यामष्द्यमारमपि विद्यत wat- पायान्तरेण जिदयेपसलभ्यमानलात्‌ | एवमेवाचेवास्िन्नेव तेजेवन्नादिकाव्यं शङ्गे Se 1 वाव किलत्याचायापदेशस्म- रणप्रदश्नारा | सत्तजावन्तादिश्ङ्गकारणं वरकीजाणएि- मवदिद्यमानमेवेचियैनापलमसे न निभालयसे | चथातै- वादकं द्‌श्वनस्पभनाभ्यामन्‌पलभ्यमानं लवणं विद्यमानमेव जिदयेपसलन्धवानसि एवमेवाचैव किल विद्यमानं सज्ज गन्ूलमुपाचान्तरे लवणमिव तदुपलश्यस दरति वाक्य-

Blo तचरापायान्तरेगेापलभ्यत इत्येतमयपुचं प्रत्याययितुमुत्तसः वाक्य {मत्यः | awe यद्यपीत्यय॥ asa awe | लवण- fafa | dada इतीदः वचनं न्रवन्रन्वाजगामति Way | STT- waaay दा ्ान्तिक्रमाद। डव्येवमत्तवन्त[मव्यादिना॥ सता जग- न्म्‌ ल स्यास्मिन्दे हे सत्त्वं त्वया कथमवगतमित्यत Bre ।उवाच्तति॥ wa वावेत्यादिना$वैव किलेत्यस्य पोानरुयमाश्ङ्यायविश्ल दश ata | यथयायव्यादिना ॥ उपायण्तस्जच्वासया च्लि | यये-

६४५६

so भगवान्‌ विज्ञापयत्विति तथा सेाभ्येत्ति stata

भाः

च्छा

॥

1२३११३१ यथा ary पुरुषं गन्धारेभ्याऽभिनदाप्षमा- नीय तं ततेऽतिजने विसृजेत्स यथा AA OTSA

ig । स य' cafe समानं । यद्येवं लवणमिव तदि- न्द्िवैरनपलभ्यमानमपि जगन्मलं सद्पायान्तरेखापलषसं \S Gov ष ५#

शक्यते चदुपलम्ात्छतायः स्यामनुपलम्भाचारुताथैः स्या- मदं तस्योपलब्धी क उपाय दत्येतद्भूय एव मा भगवान्‌ विज्ञापयतु दृष्टान्तेन तथा साम्येति दावाच॥९२॥ यथया लाकं हे सोम्य पुरुषं कञच्चिद्गन्धारेभ्यो जन- पदेग्याऽभिनद्धाच्वं॑बद्धचच्तषमानोय द्रव्यदन्ता तस्कर- स्तमभिनद्धाचम्ब वद्धूदस्तमरण्ये तताऽप्यतिजनेऽलिगत- जनेऽत्यन्तविगतजने ga विषटजेत्‌ स तच दि्ग्भिमेापेतेा यथा प्राङा प्रागञ्चनः AVA वत्ययः । तयेदङ्न- ऽधराङ् प्रत्यङ्न प्रश्रायितश्न्दं कुय्यादधिकराभेत्‌ । अरभि-

my भमा ममि भे क भिया माम मन मव ae

वमिति ॥ af तदेचध्याद्तस्य तस्येत्यादिना सम्बन्धः। सतो मृलस्यापलम्भेऽनुपलम्भे at किं स्यादिव्याश््धयाद् | यदुप- लम्भादिति ॥ नुभुत्सितमृपायमपदश्यिवुमुत्तर्यन्यमपादनत्ते | तथेति ee i

यथयायमुपायः WRT Ug TUT प्रदृश्यते CTT KATE | यथेति ॥ तमेव दृष्टान्तं gras) द सेग्येति॥ यया दिगभ्मा- पेता यत्किचिदिगभिमुखोा विक्राशति तया स aa विजने रेष me कुय्थादिति सम्बन्धः ॥ प्रड्त्यस्या्थ॑माद। ware इति।

[णी

४५७

Se उद्‌ द्ुनश्यराद्धय प्र्मायीताभिनद्वाक्च जानीता

भाः

ष्पा

9

ऽभिनदाक्षा विसृष्टः १५११५ तस्य यथाभिनहनं

नद्धानाऽदं गन्धारोन्यस्तस्करेणानोताऽभिनद्धाच एव विखष्टं vad विक्राश्तस्तस्य ययाभिनद्दनं यया बन्धनं प्रमुच्य Wat कारुणिकः कथिदेतां दिशमत्तरतेा गन्धारा एतां fed asifa प्रब्रूयात्‌ स एवं कारुणिकेन बन्धनान्मोचिता ग्रामाद्रामान्तरं प्रच्छन्पण्डिति उपदे- शवान्म्ेधावौ परोापदिष्टयामप्रवेणमा गीवधारणसमर्थः मन्‌ गन्धारानेवेापखन्पद्येत नेतरो मूढमतिर्देशान्तरद- VASE | यथाऽयं दृष्टान्ता वर्णितः खविषयेभ्या गन्धा- रेभ्यः पुरूषस्तस्करोर भिन द्धा च्ाऽविवेको दि डनृढेा ऽना या- पिपासादिमान्‌ व्याघ्रतस्कराद्यनेकभयानर्यवरातयृन मरण प्रविशता दुःखान्ता विक्रोशन्‌ बन्धनेभ्य ममुक्स्िष्ठति स कथयञ्िदिव कारुणिकेन कनदिन्मोाचितः खदेशान्‌

पी

"गीरिषा

तस्यव faafaaay कथयति | प्रद्धख डति | वच्यमाणपकार- विंकल्पाया AWS: | यथया बन्धनं बन्धनमनषत्येति यावत्‌ ॥ परिता Ama चिष्टेवण्दयस्य yaw दशयति | नेतर- xia} व्याख्यातं tera सोापस्वार्यामनवद्पि | यथय्यादिना॥ दरए्ाज्तिकं are) सर्वमिति ॥ अदिण््देन वाय्वाकाश्ा Wed | मयटविक्रासर्यः॥ दद्ार्ण्यस्यागकानयसङद्कटत्वं कथ- afta | वातति॥ प्यैताय्ण!दीत्यादिपदरेन रगगद्ेषादि SRW | तेनानेकेन दन्देन जातं wa च तदुपेतमिद्‌ः ददार्ण्यमिव्ये तत्‌| ध्वादौीत्यादिशब्दा सिचच्चेजादित्विषयः। पण्यापरखयाद त्याहदिपदः चपविद्याकामवासनासङ्नायं | देद्धास्ण्यं प्रविद्धस्य

४५८

प्रमुच्य प्रतूयादेतां दिशं गन्धारा cai दिशं वरजेति स मामाद्ामं पृच्छन्‌ पण्डिता मेधावी

भा० गान्धारानेवापन्ने farsa: खस्यभूत्तया। एवमेव सता

WT

जगदात्मनः खरूपान्तजावन्नादिमयं देदारण्यं वा- तपित्तकफरूधिरमेदोमां सासि मन्ना शुक्ररुमिमू जपुरीषव- च्छीताष्णाद्यनेकदन्द दुःखवव्देदं मेादपराभिनद्भाक्त भा- य्थापुच्पशुवन्प्नादिदृृष्टादृष्टानेकविषये दष्णापागिितः पुण्ापुष्यादि कम्म तस्करे; ग्रवेशिताऽदममु्य पता waa बान्धवाः GAY दुःखी मूढः पण्डिते धाश्मिंको बन्धुमान्‌ जाता WaT MW पापौ पचा मे war घनं मे नष्टं दा aha कथं जीविय्यामि का मे गतिः किः मे चाएभित्येवमनेकथरतसदखानथ॑जालवानिव क्रो णन्‌ कथच्चि दिव पुण्यातिश्यात्परमकारुणिकं कञ्चित्सद्रद्धयात्मविदं विमुक्तबन्धनं ब्रदधिष्ठं यद्‌ाऽऽसादयति तेन च न्रद्यविदा

यकम मायि शकक - मतन सममन ०७५ = 9

श कना का = त या-क, = नान

जन्ताविक्राशएनप्कारु सकास्णं दखचयति। व्यदमित्यादिना | तस्य सद्‌ा ofgangi वारयति | कथयब्िदिवेति॥ arora rata मुक्तबन्धनत्वासिद्धेविशिनष्टि। बद्िमिति। यद्‌ा<ऽसाद्यति तदा aat स्यादित्यत्तरच सम्बन्धः| संसार विषय दोषदशनं तस्य च्तविष्णत्वादिन्नानं तस्य anit faa स यस्याचस्य दशितविद्यातः सदशित्संसारविषयदाष- दशनमागः॥ Bag साघधनचतुद््यसम्परन्नस्याधिकारिणि ससारान्माच्तितत्वप्रकारः दश्यति। नासीति ॥ यद्यपि वाक्या यन्नाम वाक्यमवापायस्ताप्याचाय्यापरदेश्ननितातिण्वद श्र नात्तङ्परद्‌ शाऽवगव्यन्तवाक्यायन्नाने प्रयमा Pqurewarar-

>°

४१५८

“

गन्धारानेवेापसम्पद्येतेवमेवेटाचार््यवान्‌ पर्षा

ure कारुण्धाद्‌भितसंसारविषयदोषद्शंनभाभौ विरक्तः संसार-

ष्पा

विषयेभ्यः to नासि लत्वं dare पृचतादि धर्मवान्‌ किन्तददिं सद्यत्तत्चमसीत्यविद्यामेदपखाभिनदनान्माचिता गन्धारपुरूषवच स्वं सद्‌ात्मानमुपसम्यद्य सुखी नितः स्यादित्येतमेवार्थमादाचाय्येवान्‌ पुरूषो वेदेति तस्या- स्यैवमाचाय्येवतेा सूक्ताविद्याभिनदनस्य तावदेव तावा- नेव arafat क्षेपः सद्‌ात्मखरूपसम्पतत्तेरिति वाक्यशेषः, कियान्‌ कालखिर्मित्युच्यते यावन्न विमेाच्छेन विमेच्छ- ते इत्ये तत्पृरूषव्यत्ययेन | सामय्यात्‌ । येन HAUT WT- मारन्धं तस्यापमागेन ware waar यावदित्यर्थः) wa तदैव सत्सम्पत्छत दति पूर्वैवत्‌। न दि Tease सत्स-

QQ नावगत्यन्तवाक्या थंधीत्तस्य प्रमाणद्ययसरम्भावनानिरस्सन- aan विचारो मेघाचिशब्देन विडितस्तस्य प्रन्नातिप्रयवति प्रयोगादिति भावः॥ पुरुषव्यत्यये देतुमाद्ं। साम्यादिति चछसनद्युपपदेऽसन्य॒त्तमपुरुषप्रयोगानुपपक्तेदेःदादिस्थित्नुपपत्तेरे- au: यावदित्यादिवाक्या्थं स्प्रयति। येनेति॥ पव्ववदिति सामयोात्परुषघव्यत्यय लच्छयति। च्य wey ayaa Far चच्तादानन्तय्यम था भविष्यतीत्यारद्खयाद। न Rift | Wa ware sfa विरहम््िमक्तषामात्तिपति । नन्विति॥ ष्रत्तफलानीति- च्छेदः | saa चेति चकारोऽप्ययंः | विमतानि कम्माणि ब्रद्यन्ना- नेन न च्तीयन्ते कम्मत्वात््ररृत्तपालकम्मवदित्ययः | च्तीयन्ते चास्य waif | Aah: सनव्वकम्माणीत्यादि खतिस्मतिविराघधात्काला- त्धयापदिषतेति wea) अथेति ॥ च्षतिपरसङ्गाच्र आतिस्मव्यायया- ्रतार्यतेति ufewefa | तदेति | ज्लानस्यानयंक्यमक्ता

६६०

° वेद्‌ तस्य तावदेव चिर यावनु विमेाश्ष्येऽथ

रि NTR NRRL ए, one —— ee 1

१. 7 7 त 1 षि, मि `

भाग व्यत्ते कालभेदोऽस्ति येनायशब्द WAAAY: Urq | ननु यथया सदिज्ञानानन्तरमेव देदपातः सत्सम्यस्तिख न मवति करम्म॑रेषवशात्तयाऽप्रटत्तफललानि प्राग्न्नानोत्पत्त- जंन्मान्तरसचितान्यपि कम्मणि सन्तीति तत्फलापभा- गाथे पतितेऽस्िन्‌ WORT ATA । उत्पन्ने चल्ञाने यावच्जोवं विदितानि प्रतिषिद्धानि वा कम्माणि at @ata तत्फपलापभागाथंञ्चावश्यं भरीरान्तरमारन्धव्यं ततख कम्भणि ततः शरौोरान्तरमिति ज्ञानान्थक्यं। कममणां aaa । अप्रटत्तफसलानि कम्भाणि न ब्रह्म ज्ञानेन चीयन्ते कमोल्ात्मरढत्तफलकम्मवदित्रुक्तं तच statfa: सव्वंकम्माणोति स्पतिविरोाधः। अय ज्ञानवतः dra कम्भाणि। तदा ज्ञानप्रात्चिसमकालमेव ज्ञानस्य

जा भा मभ न-पा णोमा ता ता श ine 9 ज न त क =

Blo ATT) CMAs | यया DAA HUTA Sal Tar वेति ज्ञाने aaa कस्यचिदेव यामप्राज्षिभंवति न त्वन्तरायवतस्त- ज्ज्ञानेऽपि तत्ाकियया तथा सभत्पन्नच्नानस्यापि कस्यचिदेव at गेन च्तीणकम्माश्यस्य Ara नल्ानमाचादित्यनियतफलत्वि- व्य थः॥ कम्मेत्वदइ तार्प्रयोजकत्वं वद्‌न्चत्तरमाद न कम्मणािति॥ सङ्गदवाक्यमव प्रपच्चयन्नादा ayy स्फट्य{ति। यदुक्तमिति ॥ तच ेतुमाद्धं | विदुष इति ॥ प्रामाण्ाद्‌ दन्तसास्म्मे तदिरा- धप्रसङ्ादिति na: | ्ुत्यन्तरमाश्ित्य शङ्कते | नन्विति ॥ तया- चानार्म्सकम्मेव्ादिदुघोाऽपि देदान्तरमार्न्धययसिति wa: | तत््रामाणखमङ्गोकरोति | wayaatafa ॥ तिं विदुषोऽपि देदान्तस्मनार्ब्यकम्मेवष्राद्ारव्पव्यं Aare | तथापीति ॥ faw- Haag विशदयति । wafaaitear veanaa-

४६९

उ° सम्पत्स्य aft RU सय र्षाऽणिमेतदात्म्य-

fray स्रं तत्सत्यं स आत्मा तत्वमसि गेत-

भा ° सत्छम्प्तिदेत॒ वाग्या स्यादितिशरीरपातः स्यात्‌ । तया

Blo

चाचाच्धाभाव दूत्याचार्य्यवान्‌ पुरुषे वेदेति अन पपत्तिज्ञा-

नान्मोच्ताभावप्रसङ्गश्च । देशान्तरप्रा्युपायज्ञानवदने- काज्तिकिफलतवं वा ज्ञानस्य | न कर्म्मण wes फल वत्वविशेषोत्पत्तेः । यदुक्तमप्रटृत्तफलानां कर्म्मणां

भरुवफल वत्वा द हयविद्‌ः शरीरो पतिते शरीरान्तरमार्- व्यमम्रठत्तकम्मफलेपभे गाथेमित्येतद सत्‌ | विदुषस्तस्य तावदेव चिरमिति यतेः प्रामाण्यात्‌ । नन्‌ पुण्यो वै पुष्येन कम्मण भवतीत्यादिभ्रुतेरपि प्रामाण्यमेव सत्यमेवं तयापि प्रन्तफलानामप्रटत्तफलानाञ्च कममणां विशेषोऽस्ति कथं यानि प्रछत्तफलानि कम्भाणि। येविंदच्छरोरमारवयन्ते- षामुपमेागेनव चयः । ययारब्धवेगस्य लक्षमुक्तेव्वाद्वेग-

| ` ष | 1, 1 1, RITE an SEADOO

सेव स्पटयति। acta ॥ उक्तमथंटख्न्तेन Uae | यथेति॥ aye वद्या मेदनं तत्समकालमेवेष्वादरूढ्ध गतिप्रयाजन नास्तोति न ल्ित्िलच्छमद्दिश्य amy तस्यास्म्धवेगस्याप्रतिबन्धन तेन वेगेनासादितस्य aang वेगच्तवादोव स्थितिदरखशान्तवदि- द्याया os विद्यालाभानन्तरः फलं नास्तीति न कम्माणि निवत्तन्ते किन्तु भोगच्तयादेव तस्य लब्घदत्तित्वादित्ययः | प्रत्तपलेभ्याऽ- प्ररत्तपलानां कम्मणां fetaare | अन्यानि त्विति ॥ न चापड- तपा लानां कम्मण yaa ऽपरसिदस्तयाविघस्येव पापस्य प्रायचि- तेनेव प्रच्तयापयोागादित्याद्। प्राय्खित्तेनेवेति.॥ ारन्धफला- तिष्िक्तानां waa ्ानाल्निटत्तो afar दशयति । AAT

६९९

Se केता इतिभूय र्व मा भगवान्विज्ञापयत्वितति तथा सेम्येति हवाच ३११४१

"भ ee ee a a eee eet ge भभ ar O AEET जायन rata are BA AYP Rf ERE a SY OT BPE TT SPR Hy HT

भा० च्याद्‌व ्ितिनं तु लच्छवेधसमकालमेव arse नास्तीति तदत्‌ । श्नन्यानि लप्ररत्तफलानीौ प्राग्न्नानोात्प- ्तेरुद्धं च रतानि वा क्रियमाणानि वाऽतीतजन्मान्तरे- रतानि वाऽप्रटत्तफलानि ज्ञानेन cea | प्रायखिन्ते- नेव। ज्ञानाः सव्वकम्भणि भस्मसात्कुरुते तयेति wag चीयन्ते चस्य कम््रणोति चायवंणे। war wefazy जीवनादि म्रयोजनाभावेऽपि प्रृत्तफलानां कम्मणामवभ्य- मेव पलेपभेगः स्यादिति मुक्रेपुवन्तस्य तावदेव चिरं दति युक्तमेव चोक्तं ययोक्रदोाषचादनानपपत्तिः । ज्ञानोा- त्पत्तेरूद्धं च ब्रह्मविदः कम्माभावमवाचाम 1 बद्धयसंद्ा- $म्दतलमेतोतव्यच तच समन्तमर्॑सि स य दत्याद्यक्ताथं।

Reine का 1 १ । ee कमन ०५० ० न 2 । manta

=e 1.2. oe

wie भिस्त्यदिना॥ प्ररत्ताप्ररत्तफलेषु aig सिद्धे fare पफलि- तमाह | wa eta ॥ जौवनादिव्यादिण््देन पचकलचादि Bad | मक्तस्याप्रतिबन्धेष्वादयावदगच्तयं गतिश यव्यवारव- दास्न्धकम्मणांफलभोगावश्यमेव स्यादिति सम्बन्धः| gaara. कम्मणां मागादेव चच्तयस्तस्येत्यादिना यचखिय्त्वं wanda तदुक्लमेवेति war यथोक्तस्य टोषस्य सद्यः शयीरुपातादिलच्त- गस्साश्रद्मनपपत्तिरिन्युपसंदरति | सतीति ॥ ाद्यस्येतिष्णन्दस्य तस्येत्यनेन सम्बन्धः | यत्त॒त्पत्नेऽपि चाने यावज्जनोवविदितानि कसराव्येवेति ware | च्नानेत्पत्तरिति॥ चनस्य नानयेकयमति- द्यातत्वार्य्यनि वत्त॑नेन सत्सम्पत्तिदेतुत्वाच्नाप्यनेकान्तिकफलत्वमन्त- सयाभमावादिव्युक्तमिदानीम्पिंसादिमार्मघाप्या वाऽचैवाविद्या- जिरख्त्तिमाचेयवा सत्यम्मर्तिरिति सन्दिद्ानः wea) च्चाचार्य-

BRR

उ पुरूष सेभ्यातापतापिनं ज्ञातयः पर््यपा- सते जानासि मा जानासि माभित्ति तस्य यावनु वाद्भनसि सम्पद्यते मनः प्राणे प्राणस्तेजसि तेजः परस्यां देवतायां तावज्जानाति ९११} अथय यदास्य asta सम्पद्यते मनः प्राणे प्राणस्ते-

are श्राचाखेवानिव। तद्वान्‌ येन क्रमेण सत्सम्यद्यते तं क्रम- दृष्टान्तेन wa एव मा मगवाविन्ञापयलिति। तया साम्येति दावाच॥ UB पुरूषं दे साम्य उपतापिनं ज्वरा द्युपतापवन्तं ज्ञातये बान्धवाः परिवायापासते मुमूषु जानासि मां तव पितरं u4 भ्रातरञ्चेति एच्छन्तस्तस्य म॒मृषायावनन वाञ्मनसि सम्पद्यते मनः प्राणे प्राणस्तेजसि तेजः परस्यां देवतायामि- त्येतदुक्रायं। संसारिण रो मरणक्रमः सएवायं विदुषो ऽपि सत्सम्प्तिक्रम इत्येतदाद परस्यां देवतायां तेजसि सम्पस्नेऽय न जानाति afaata तत उत्थाय म्रारभा- वितं व्याघ्नादिभावं दोवमनुय्धादिभावं वा विशति । facts शास्ताचायापद्‌श्जनितन्नानदीपप्रकाभितं सद्‌-

are वानिति ॥ संग़यानस्य सम्बाधनायमत्तरः वाक्यमवतार्यति | तथेति ॥ २४ ॥

नन्वेष datum मस्णकमा नतु विदुषः सत्छम्पत्तिक्रमस्तयोा-

विष्रषस्य वक्तव्यत्वादत ary) संसारिण डति॥ कर्येपरमे तेजः

सदचरितिभूतद्ष्ोयसंद्धारे च विशेषविद्लानाभावः समान

xq विददविदुषोरित्यर्थः॥ wate तयेविंश्ेषस्लरचाद्। च्वि-

४९४

° नसि तेजः परस्यां देवतायामथ न जानाति ५२१ सय रषाऽणिमेतदात्म्यभिद्‌ ¢ सब तत्स्य स जाता तत्वमसि शेतकेता इति

ale ब्रह्मात्मानं प्रविश्य नावन्तंत इत्येष सत्सम्प्तिक्रमः। अन्ये तु मूद्धन्यया नाद्योत्कम्यादित्यादि दारण सङ्ग च्छन्तीत्याङ्स्त- दसत्‌ देशकालनिमिन्तफलाभिषन्धानेन गमनदशंनात्‌। न दि सद्‌ात्मैकत्वद शंनः सत्याभिखन्धस्य देशकाल निमित्त फलाद्यनुताभिसन्िरूपपद्यते | विरोधात्‌ । अविद्याकाम- कम्मणाद्च गमननिमिनत्तानां सद्विन्नानङ्ताश्नविञ्ष्टला- द्रमनानुपपल्तिरेव | पय्याप्नरकामस्य रतात्मनस्तिदैव सर्व विलीयन्ते कामा दव्यद्यायवेणे। ACUTE BTA Bag सखयद्त्यादि ward i यदि मरिग्यता ममच्यतख तुच्छा

१ क ।

wate दानिति | ततस्तस्मादच्लानात्सदात्मनः सकाप्दिति यावत्‌| रख्कद्‌ष्िपमितमुलव्याप्य प्रत्याचष्ट | way तिति ॥ भवतु विदुखऽपि- तदभिसन्धिपूव्व॑कं गमनमित्याश्द्याद। नष्दीति॥ ष्पादिशब्देन गत्यागतिग्र द्यते | सदिच्वानवता गमनायोगे देत्वन्तस्माद्। afauta ॥ विदुषाऽविद्याकामकम्मंणामभावे प्रामयमाद्ध | पय्थाप्तकामस्येति ॥ नन्‌ कामप्रविलय cara waa नाविद्याका- मकम्मनिम्मकस्तचाद | नदीति | यथा नद्या wegr न;मरूपं fasta wax प्रविशन्तितया विद्वात्रामरूपे fear पर पर्‌. षमुपतीति द्खन्तपव्वका यः खुतेन्नामरूपवीजावस्थाविद्याया लयो गम्यते नचाविद्याकामयोास्भावे कार्म्मपपत्तिस्तस्ान्न विदधे गतिपूलव्विका सत्सम्पत्तिरित्यथैः | विमतः सत्छम्पन्नः पुनरूरृत्तिमदेति सत्सम्यद्नत्वान्मरणक।ले सत्सम्यन्नवद्धिमतावा विश्षविच्वानाभावेना न्तिका fact विद्नानाभावत्वान्मरण-

४६९४५

उ०्भूय खव मा भगवान्‌ विज्ञापयत्विति तथा साम्येति होवाच †॥ ३१५११५१ पुरुष eral हस्तगृहीतमानयन्त्यपदहार्घौ- त्स्तयमकार्षत्परशमस्मे तपतेति स यदि तस्य कसी भवति तत र्वानृतमात्मानं कुस्ते सेाऽन्‌- ताभिसन्ाञनृतेनात्मानमनङय परशुं ag प्रति-

भा ° सत्म्पत्तिस्तच विद्धान्‌ wee नावन्तते श्रावन्ततेऽविदा- faa कारणं दृष्टान्तेन भूय एव मा भगवान्‌ विन्नञा- qafafa तया सेम्येतिदावाच।॥९१५॥ yu यथया साम्य पुरुषं चेाव्यंकर्मणि सन्दिद्यमानं निदाय परोचणणाय चातापि दस्तगरदीतं बद्धदस्तमान- यन्ति राजपुरूषाः | किं छतवान यमिति ष्ष्टाञ्चाङ्रपदा- पोद्धनमस्यायं | ते ure: किमपदरणमाचेण बन्धनम- दति। waar दत्तेऽपि घने बन्धनम्रसङ्गादिद्युक्राः पुन- CTs: Banana धनमपदार्षौदिति। तेष्वेवं वदत्सु दतरोाऽपक्भृते नादं तत्कत्ता tia ते we: सन्दिद्य- मानाः स्तयमकार्षीस्वमस्य धनस्येति । तस्मिंश्चापङ्ट दति व्या० कालोनविप्रेवषविन्नानाभएववदित्यनुमानादिदद्विदुःघोासर्विश्णेषं मन्वानः wea, यदीति ॥ तचान्टताभिसन्धत्वं तादरगभिसन्धि- मनिखत्वच्वोपाधिरित्यनुमानदयं दृषयितुमृत्तस्ग्रन्यसमुव्यापयति। तयेति | पसीच्तणाय परीच्तादारेयायमिति यावत्‌ ॥ ५५ ॥

भरस्खयदणमाचरेण बन्धने प्रतिग्रद्धीवुस्पि बन्धनप्रसङ्ान्न तन्मां बन्धनकार्गमित्याद । अन्ययेति ॥ तत णवण्टताभिस-

४९६

se गरृह्लाति स दद्यतेभ्य हन्यते ५११५ जथ यदि तस्याकनी भवति तत Ca सव्यमात्मानं कुर्ते स सत्याभिसन्धः सत्येनात्ानमन्तद्धाय प रशं तपु

भा. शद्धः परशमस्तनै तपतेति भेघचलात्मानमिति। सयदि तस्य सैन्यस्य कत्त भवति afeqrea स एवम्भूतस्तत एवान तमन्यया भूतं सन्तमन्यया AAT कुरुते स तया- नुताभिसन्धोाऽनुतेनात्मानमन्तद्धाय व्यवद्धितं Bat परश्‌ ad मेद्ा्मतिष्ाति ख दद्यतेऽथ wad राजपुरुषैः स्लरुतेनान्‌ताभिसन्धिदोषेण । च्य यदि तस्य Halas. कन्त भवति तत एव सत्यमात्मानं कुरुते स तया स्तैन्याक- दतयात्मानमन्तद्धाय wt at म्तिग्यह्नाति सत्या- भिसन्धः wacMd सत्यव्यवधानाद्य मुच्यते च ग्टषा- भियेकरभ्यः। तक्तपरशद्दस्ततलमंयेागस्य quasty स्तेय- कल्लंकन्लारन्‌ताभिसन्धा दद्यते नतु सत्याभिसन्धः, ख यथया सत्याभिसन्पस्तत्तपरशर्यदणकम्भणि सत्यव्यवदित- हस्ततललान्नाद्‌ाद्धतन दद्धते दरत्येतदेवं wy मत्याभि- सन्धेतरये; भरौरपातकाले च तुल्यायां waar विद्धान्‌ सत्सम्पद्य न प॒नव्धाघ्रदेवादिदेदय्द्रणायावन्तते

—_—, e ~ म t~ € = ~ ० न्धल्लादवेव्धययः॥ तत Vala स्तन्यस्य कम्मयेाऽकरट॑त्वादेवेत्यर्थः॥ दृष्टान्ते विवच्ितमंश्मनुवदवि | तर्तेति॥ तदनुवाद्पुल्वेकां दाणानज्तिकमाद। म्र ययेति ॥ स य रख्षा$णिमे्यादि are | ~, ५ कही क tine. हैः ~ ~, wala y बं तदस्ति व्रमयदेशेन acdarar दिधीयते

४९७

se प्रतिगृह्णाति सन दद्यतेऽय मुच्यते १२१ स यथा तत्र॒ नादाघेतेतदात्म्यभिद्‌ श सर्ब तत्सत्यं स आत्मा तत्वमसि शरेतकेता इति तद्धास्य faa

wre श्रविद्धांस्तु विकारानुताभिखन्धः पुनव्याघ्रादिभावं देवता- दिभावंवा चथा कम्मं यया जतं प्रतिपद्यते। यदात्माभि- सन्धघ्यनभिसस्धिरुते मोच्तबन्यने यच ae जगता यद्‌ा- यतना: anfasry wat: प्रजाः यदात्मकञ्च we यच्चा- यमम्टतमभयं शिवमदितोयं तत्सत्यं स चआ्ात्मा तवातस्त- त्तमसि द MARA इत्युक्रा्यमसकदाक्यं । कः TATHT MARTA । ise ेतकेतुरूद्‌ालकस्य पृ दति वेदात्मानमादेभं भ्रुवा मला विज्ञाय चाञ्रुतममत- मविज्ञातं विन्ञातुं पितरं पप्रच्छ कथं नु भगवः स श्रादेओा भवतीति । स एषोऽधिरूतः ओता मन्ता विन्ञाता तेजेबन्नमयकार्ययकरणएसद्वातं प्रविष्टापरेव देवता नामसर्ू- पव्याकरण्णयादर्ओ दव पुरुषः खय्यादिरिव जलादौ ufafaaqaqu ख आत्मानं काय्यंकारणेभ्यः प्रविभक्तं ux सव्वात्मानं प्राक faq: वणान fans) श्रयेदानों विधातुमशक्य्मिति मन्वानख्ोादयति। कः पुनरिति ॥ त्वंपदोन वाच्यस्य AAR वा AMAA MAMA | नादयेऽष्मेकारास् हितीखा शसेरदयवेशिण्योपलच्ठितस्य ओटत्वाद्यध्यासास्पद्‌स्य

त्वं पद लच्छस्य ब्रद्यत्व विधाने विरोाधाईरूफुरणादिति परिदर्ति-। 0 fi | ^ नि aisvfatay fans च वेदेति पुव्वण ay सम्बन्धः। तस्य सतः

४६८

उ* ताविति विजेन्नाविति ५२११५१६६ दति

द्ठन्दाग्योपनिषत्सु षष्टः प्रपाठकः 1 € १

अ अ A a a ar prelate re EP re PT dere desi evelyn cee mre rm ELEN persons anf se APS dr PPPS paves eh anaes a PB

भा पिचा म्रतिबोाधितस्तच्वमसीतिदृष्टान्तेर्दवभिख तत्पितु-

To

रस्य द feara acareuatia fasrar विन्ञातवान। दिवेचनमध्यायपरिसमाष्यथं॥ ९६ ॥

fa पृनरच षष्टं वाक्डम्रमाणेन जनितं फलितमात्मनि कटेलभोकलयेरधिरुततवं विन्नननिदत्तिस्तस्य फलं qq म्वाचाम। लंशब्दवाच्यमथं ओतं मन्तुञ्चाधिकूतमवि- स्ञातविन्ञानफलाथं । म्राकेतस्ममादिज्ञानाद्‌दमेवं करि- ग्याम्यद्चिदाचादौनि कम्भाण्यदमचापिरुतः । | wary aaa फलमिदाम्‌च च are रुतेषु वा कर्म॑सु कत- ana: स्यामित्येवं क्टेलभोाक्रलयारधिरुतेाऽस्मीत्यात्मनि यदिज्ञानमन्डत्तस्य yaaa मूलमेकमवाददितीयं तत्वमसौोत्यनेन वाक्येन प्रतिबद्धस्य निवन्तंते। विरोधात्‌ ।

> = न =

सकाण्यद्‌ापाधिका wer वस्ततस्वक्यमिति मत्वाद्। तेजोा{बन्नम- यमिति | त्वंपदाथ aang निद्धाय्य तद्धास्ये्यादि arag | व्पात्मानमिति॥९६॥

च्छच्ातायप्रकाणशन Bane तस्य खप्रका्रं बरद्धयणि नापप. ्तिस्ति मन्वानखोदयति | किं पुनरिति ॥ अचात्मनीति सम्बन्धः | qa खप्रकाश्ातिग्रयस्य मानफलस्यासम्मवेऽप्य- भ्यस्तव्यारन्तिस्तत्‌ पालं भविव्यतोव्यृत्तस्माद। adie अश्च तस्य waa मननायाविन्ञातस्य विच्लानफलसिद्धयें चाधिदछतं wad त्वम्पद वाच्यमवाचाम। तस्य खात्मनि त्रियाक- भल awe च यन्मिथ्यवाधिङरतत्विन्लानं afaehrara-

४९९

area दहोकस्मिनदितोय आआव्मन्ययमदमस्मीति विज्ञाते ममे-

Te

दमनेन कन्तव्यमिद्‌ कछल्वाऽस्य फलं Arey sfa at मेद्‌- विन्ञानम्‌पपद्यते। तस्मात्‌ सत्यादितोयात्मविन्नाने विका- रानतजीवात्मविद्यानं निवन्तत दति युक्तं ॥ नन्‌ तत्व मसोत्यच लंगन्द्वाव्येऽथं सद्ुद्धिरादिश्षते। यथा आदि- व्यमनस्रादिषु ब्रह्यादिबद्धिः। यथा च लेके प्रतिमा- दिषु विष्णवादिनबुद्धिस्तदत्‌ । ननु सदेव लमिति यदि

सदेव and: स्यात्‌ क्यमात्मानं न विजानोयात्‌

येन तस्मै तत्तमसोत्युपदि श्वते । न । अदि त्या दि वाक्यवेल- ष्धात्‌। afar ब्रह्योव्यारावितिशब्दव्यवधानान्न साचा-

फलमिति योजना॥ यथोक्तं मानफलमेव प्रपश्यति प्राक्‌ चेति॥

व्पह मेवाचाधिङकतर्खखे(त चकार स्य सम्बन्धस्तस्येत्य स्येत्यर्थः | विरो धमेव स्फारयति | नदीति ॥ प्रमाण्फलम॒पसरंहरुति | तस्मा- दिति॥ तत्त्वमसीति वाक्यं मुस्येकत्वपरमिति ख परच्तमुक्ता पर पच्य weal नन्विति ॥ वपाध्या{सिकमेकत्वं सामानाधिकर्णयालम्बन- fate quad eeridiat सिडान्तं caafa| नन्विति} च्छेत- केताः सन्मएचत्वे acuraadinicancueufatetcas: | किमध्यासरवाक्यसामान्धाद्‌ध्यासिकमेकत्वं सामानाधिकरुण्या- aaa किंवा aed बधकसद्धावादिति तिकस्प्वाद्यं दूष- यति | नेत्यादिना ॥ यथया ले।कोश्वुक्तिकां रजतमिति प्रत्धेतीत्या- दावितिश्न्दय्परः सामानाधिकस्ण न वस्तनि ट्ट तथा- ऽष्यासवाक्यानामप्याटित्धे waren इत्यादीनानितिएब्दपर- सामानािकर्णवश्णदवस्तुनिष्छत्वं गम्यते न तया तत्वमसि वाक्यस्यावस्तनिषत्वमिति शब्द परत्वाभावेन सामानाधिकर- र्स्य सखरूप पय्यंवबसायित्वनिखयादित्यथः। xe त्विति.षकर- शाक्तिः सद प्रवेशं दशंयित्वेत्यच्र तेजाबन्रमयं सङ्खातमिदेति- व्यपदिशति | जीववब्रद्मणाभेंदम्रादिप्माणविराघान्न मृख्य-

YS

भाण द्वद्मवं wad रूपादिमत्वाचचादित्यादीनामाकाश्मनसा-

ष्धा

afa शब्दव्यवधानादेवान्रह्मवमिद्तु सत एव Senay दशयित्वा तत्वमसौति निरद्धुशं सदात्मभावमुपदिणति। ननु पराक्रमादिगणः सिंदाऽसि त्वमितिवन्त्वमसोति स्यात्‌ न म्टदादिवत्सदकमेवादितीयं । सत्वमित्युपदे- शात्‌ । न चोपचारविज्ञानान्तस्य तावदेव चिरमिति सत्सम्पन्तिरूपदि श्यते | खटषालादुपचारविन्नानस्य । ल- fat यम द्तिवत्‌ ।नापिस्दुतिरनुपास्यत्ात्श्ेतकेतोा;। नापि सत््येतकुलापदेशेन madi नदि राजा द्‌ास- स्मिति स्ततः स्यात्‌ । नापि सतः सव्वीत्मन एकदशनि-

aad किन्तु चेतन्यगु णयो गाद्तौणमिति दि तीयं wea | नन्विति | यथा म्रदादि कारणमेव घटादि काय्यै न एयगस्ि तथा सन्य. मिदमाकाण्णदिकाय्यं सन्मां तच सरव्व॑प्रकारमेदरद्दितमेक- सर्समबाधितमिन्युपरष्दश्यनान्न गोयमेकत्वमिव्यत्तरमादङ | नेत्धादिना॥ तच्छ नापचरितमेकत्वसिग्याद्ं | adhe y साप. चारिकविच्लानस्य wad दद्ान्तमाद्। त्वमिति | किञ्च गाण- त्वमेकत्व वदता wae विधिपर्त्वं वा वाक्यस्य वक्तव्यं | wzra- ऽपि शेतकेतेएः सता वा वस्नः स्तृतिरिति विकल्याद्यं दूषयति, नापीति ॥ उपासखत्ात्सतः स्ततिरिति fedtearesy cage | नापि सदिति | इत ऋतकेतुत्वोपदेद्रेन Bar a स्तति{रि ae, नापि सत इति ॥ शखेतकतारूपास्यत्वेन स्तव्य सम्भवेऽपि कंट्टत्वात्कम्मद्ध तत्‌स्तावकत्व वाक्यस्य य॒क्तमित्याग द्धा कम्मविभ्य- सन्निघानात्छदात्मत्वमाचप्तीतेख नंवभित्यद। न चेति ॥ विक- स्पान्तरमद्धावयति | ननु सदसीतीति॥ र्कविल्लानेन सर्व्व विच्वानवचनविरोाधान्न टद्िविधिपरत्वसिकत्तरमाद्ध । न. न्विति ॥ गाणपच्ते$पि तुल्यानपपत्तिरिव्यपेस््थः। रखकविन्ना- ननं सम्नविन्नानश्रुतेनं विसयोऽस्तोति पनव्वंवाद्याश्च | नेति ॥

४७२१

are tra युक्तः | तत्वमसौति दशाधिपतिरिव य्रामाध्यच्तल-

aT

fafa. न चान्या गतिरिद सदात्मलेपदेणदयीन्तरभूता सम्भवति । ननु सदस्मीति बुद्धिमाचभिद कत्तेव्यतया चे द्यते नलनज्ञातं खदस्मौति ज्ञाप्यत दति चेत्‌ ॥ नन्वस्मिन्‌ पक्तेऽप्यश्रुतं खतं भवतोत्याद्यनुपपन्नं | न। सद्‌ स्मोति बुद्धि- fad: स्ठत्यथैलात्‌ | ना चाय्यैवान्‌ पुरूष वेद ! तस्य ताव- दव चिरमित्युपदेशात्‌ । यदि fe azetfa बुद्धिमाचं कन्त॑च्यतया विधौयते नतु वंशन्दवाच्यस्य सद्रःपलमेव तद्‌ नाचार्ययवान्वेदेति ज्ञानापायापदेशेा वाच्यः सखखात्‌। wafer जङयादित्येवमादिष्वथंप्राप्तमेवाचाय्यैवत्व-

नेदमेकविन्लानेन सव्ववित्नानं <efefafeeafa: का््यकार णा- नन्यत्वादियुक्तिभिरुपपादितत्वादिपच्ते चासम्भावनादिनिरास- समथा चा्यंवत््वापदेश्णनथक्यादौपदेभ्रिकन्ञानमाचेण विध्यनु- arafesfamtfad तस्य च तनेवाच्तेपादिव्युत्तसरमाद् | नाचार्य्यवानिति ॥ तदेव facut) यदि Wifey च्ाचाखै- वत्वमिति नेपदिश्यत इति शेषः ॥ cae नेद वाक्यं टृष्टिविधि पस्मेरटव्यमित्याद् | तस्येति ॥ सदात्मत्वसाच्तात्वाराटते$पि सकछदनषण्ितपरोच्बृदधिमाचान्भोच्तसम्भ वादिलम्नाभिधानमनयेक aga | यथा सकछदनुछ्ितादपि चागाद्धवति खगस्तददिद्ध q facfafa च्तेपकस्णं मोात्तस्येति। तस्मान्नेदं efefafi- परमित्य्ंः ॥ fay विधिवादिना प्रतोवमानेऽयं वाक्चस्या- प्रमां तविपय्योसलच्तणं वा वाचयं तदुभयं दुवाच्यमित्वाद | नचेति ॥ तत्वमसीत्यधिकाप्स्णं sam सति पमाण्श्रूतेन तेन वाक्येन जनिता सद्भद्याद्धमितिया तस्य बदि्तां निवत्तेयितुं नां सदिति बलवती बृद्धिरुत्पन्ेति न श्वयते वक्तं | विवेकवतः श््तवाक्यस्य तथाविध्बद्यनुत्पादान्न वाधिका्सिणिः शयुतवाक्ययय agutefate बुदि्नैत्पत्ेति वक्तं wa) ्पधिकाटिणः प्रमिति-

BOR

भा ° मिति तदत्‌ । तस्य तावदेव चिरमिति araqacd न

aT

9

यक्तं स्थात्‌ । सद्‌ात्मतत््वे विन्नातेऽपि सछद्ुद्धिमाचकररे मेत्तप्रसङ्गात्‌। नच AMAT AAAS सखदितिप्रमाण- व्राक्यजनिता बद्धिनिंवन्तयितुं शक्या नोत्पन्नेति वाक्छं वतु । सव्वैौपनिषद्धाक्यानां तत्परतयेवेापच्याट्‌ । यथारञ्चिद्दचादिविधिजनितायिदाचादिकन्तेव्यतावुद्धीना- मतया्यत्मन्‌त्पन्नलं वा म शक्यते वकत, तदत्‌ । yea सद्‌ात्मा सनात्मानं कयं न जानीयादिति नासै Sra: | काय्थकारणसद्ातव्यतिरिक्राऽदं जीवः कन्त dra त्यपि सभावतः अआणिनां विज्ञानाद्थनात्‌ किम्‌ तस्य

जनके वेद इति न्यायात्‌। नच वेदप्रत्यय यथाक्ताया बद्धेगाघक- सतस्य स्वाश्नभेद प्रत्यय व न्मित्यात्वानमएनादित्यर्यंः॥ सतख तत्वमसि वाक्यं वस्तुपरमेवेत्याद। सव्वापनिषदिति ॥ तत्त्वमसि वाक्याच्च यथा्थौ बद्धिनोापि न wade वृदधिस्व्थितमथें eurdars | ययेति | जीवे भासमानेऽप्यनवभासमानत्वान्न खभावोा नद्ध त्यक्तमनुद्य दूषयति | यदुक्तमिति ॥ नेाकायतातिरिक्तानां रेदादतिरेका stew खाभाविकोाऽपि नावभासते तधा aa भावो$पि | तस्यानाद्यजिवे्यान्ञानसामथ्यादेव नावभासिष्यते। तथाच APRA मासमानेऽप्यनवभासमानत्वान्न QUT नद्येत्य- युक्तं व्यास्यभावादित्याद् | कायति ॥ देचव्यतिरिक्तात्मवादि- नामात्मनि भाति देदवयतिरिक्ताऽपि भाव्येवेति atfafats- स्त्याश् ष्या, कथमिति ॥ देष्ादिसद्ातादतिरिच्ताऽदसिग्येवं व्यतिस्क्तिविच्ञाने सति कथं तेषां कटटत्वादिविच्वानं सम्भवति। न दि सद्धाताभिमानविगमे तद्युज्यते नच aaa दश्य- मानत्वादिव्यथेः॥ सिद्धे cera दाद्न्तिकमाद। तददिति। द दाद्यतिरिक्तस्य सताऽप्यप्रतिमानवत्यद्‌ात्मकस्यापि श्वेतकेता- द इादिव्वात्ाभिमाजित्ात्छद्‌त्मनि vata fast न स्यादत.

ॐ

४७३

1 ॐ जघीहि भगव इति हापासमाद्‌ सनच्क्- मार्‌ नारद स्त्र STATS UST तेन मोपसीद

मा ° सद्‌ात्मविन्ञानं ॥ कथमेवं वयतिरिक्रविज्ञाने सति तेषां

च्ा

कदटटत्वादि विन्ञानं सम्भवति । दृश्यते च । तदन्तस्यापि द दादिष्वात्मवुद्धिलानन स्यात्सदात्मविज्ञानं । तस्मादिका- रानुताधिसतजी वात्मलविन्ञाननिवन्तेक मेवेदं वाक्यं aa ससोति सिद्धमिति ॥ दति ओरगोाविन्द्भगवत्पृन्यपाद्‌- शिब्यस्य परमदंसपरिनाजकाचार्य्यसखय खोण्द्धःरभमगवतः छते कान्दोग्येपनिषद्धिवरणे षष्ठः प्रपाठकः सम्पूणैः ॥ ६॥

ॐ तत्सत्‌ ॥ परमायंत्तापरेशप्रघानपरः wet ऽध्यायः सद्‌ात्मैकत्निणयपरतयेापयुक्तः 1 न सतेाऽवा-

स्तत्खभावस्यापि नद्धयभावमग्धाप्रतिभानमच्ानछतमित्य्यंः ॥ वाक्वस्यायान्तरपरत्वासम्भवे फलितमुपसंदरति | तस्मादिति | aera पिधयाचान्तरपरत्वासम्भवाद्दिकारेऽखताभि- सन्धिक्कतेऽयं जीवात्मेव्येव रूपं यन्मि्यान््ानं तस्य सनिद्‌ा- नस्य निवत्तकमेवेद तत्वमसिवाक्वं न त्वभूतप्रादुभावफलमसि- aq जीवन्रद्यणेस्क्य सव्वापनिघत्सास्भूतं स्वितसित्ययः | ति श्रीपस्मष्दसपस्त्राजक्खोखडानन्द्‌पज्यपाद्‌एिष्ष्यभगवद्‌ा- नन्द्‌ च्ानरूतायां परीणङ्करभगवत्कतच्चछान्दाग्यभावष्यटरीक्यां सद्धाईध्यायः समाप्तः॥ ६ ॥ ॐ तत्‌ सत्‌॥

ॐ | षरूसप्तमयोर्थ्याययेोः सम्बन्धं वक्तुकामः षे दन्तं aiaata | ucareafa ॥ उतत्तमािकास्िं पत्यनाधिततक््व- Swat प्रधानं तत्परोाऽतीताईध्यायः स सता ब्रह्मणः प्रवय. डनिष्चयपर्त्वेनेव व्याख्यात स्दचयः॥ ्पध्यायान्तरभ्चूमिकामा- स्चयति। न सत डति ॥ मध्यममधिकरस्णिं प्रति पस्म्प्ररया

BOY

So ततस्त Bz वक्ष्यामीति ५१५ हावाचर््वदः भग-

वेाश्ध्येभि यजुर्वेद ए सामवेदमाथर्वणं चतुर्थभि- तिदासपुराणं vga वेदानां वेद पिच्य राशिं देवं निधिं वाकोवाक्यमेकायनं देवविद्यां बल्ल-

भा०ग्विकारलचणणनि तत्वानि निदिटानीत्यतस्तानि नामा-

दीनि म्रणन्तानि क्रमेण निदिग्ध तद्रारोणापि ware निरतिशयं aw fatearaifa शाखाचन्द्रद्‌र्थनवदितीमं wad प्रपाठकमारभते 1 अनिरदिषटेषु fe सताऽवाक्तक्चेषु agra च निटिेऽन्यदषप्यरिच्चातं स्यादित्याशद्ा कस्य- चिव्यात्धा मा भूदिति वा तानि fafefeafa 1 azar भोापानारोदणवत्स्थूलाद्‌ारभ्य Bal Wary वुद्धि- विषयं ्नापयित्ा तद्तिरिक्ते स्वाराज्येऽभिषेच्यामोति नामादीनि निदिंदिचति 1 waar नामादुत्तरोत्तर- विशिष्टानि तल्नान्यतितराच्च तेषामुत्कु्टतमं भूमास्यं

ब्रद्धात्मत्वम॒ पदेषु सप्तमप्रपाठकप्टत्तिरित्यथेः | नन्व चापि ब्रच्सा- व्मत्वमेवेपद्‌ शटुमिदटञ्ेत्किमिति तदि नामादीनि तत्वानि नि Wea तच्राक्घ | =afafesfafa ॥ वाशब्दः श्द्धानिरासाये- wea: | यदा इदयारथ्याययोरद्ितीयब्रद््यात्माविषयत्वाविष्ेषेपि सात्तात्ारम्पययेभ्यामपोन र्सु सम्मति नमादीनामूत्तरो- तरभ्रयस्वविग्िख्यनां सन्माचविच्लागेना्तानादकविन्ञानेन सव्ववि्धानमयुक्तमित्याश्ड्य away: woud स्पषटीकर््ुमु- तस्मरन्धान्तस्प्ास्म्भम स्त्याद्‌ | निदिटेस्विति॥ नमादिसङ्ञो- न्तेनस्य॒ तात्पय्योन्तर मा | घयवेति ॥ चअधमोऽधिकासे नामा- दीनि ब्द्धत्वनापास्य TTY Wal कमेण साच्ताद्रद्यभावं

Boy

se विद्यां भूतविद्या क्षत्रविद्यां नक्षच्रविद्याश्ं सर्षदेव-

नन विद्यामतद्गवेाश्ध्येमि १५२१५ ass भगवो मनुविद्‌वास्मि नात्मवित््‌ gay qa मे भग- व द रोभ्यस्तरति भाकमातमविदिति ess भग-

wuroaafafa तत्सुत्यथं नामारीनां क्रमेणापन्यासः | आ-

T°

wifuat त॒ परविद्यास्तुत्यर्था । कथं नारद देवप छतकन्तव्यः सव्वेविदेाऽपि सननात्मन्नवाच्छरुभदेव किम्‌ वक्तव्यमन्येाऽल्पविज्जन्त्‌रकतपण््रातिश्योऽकतार्यं दूति । अथवा नान्यद्‌गत्मनज्ञानान्निरतिश्यश्रयःमाघनमस्तीत्ये- तत्‌अ्दशनायं सनत्कुमारनारद्‌ास्यायिकाऽऽरग्यते । aq सव्वेन्नञानसाघनशक्रिसम्पन्नस्यापि नारदस्य sau: अशा न बभूव येनात्तमाभिजनविद्याठत्तसाघनग्क्ति-

सम्पस्तिनिमित्तामिमानं fear प्रारुतपुरुषवत्छनत्ुमार-

सपससाद्‌ अयः माघनप्राघ्रयेऽतः प्रख्यापितं भवति निरतिशयप्रा्चिसाघधनलत्मात्मविद्याया दति | अरोदि aq भगवते unafafa fe किलापषषार । welt

wmadifa प्रदष्प्यितुमनत्तसे ay इत्यथः ॥ एखाचन्निद्‌ष्- नन्यायेन मध्यमस्यासिकाटि्णि ब्रद्यसि्धखीकारध मध्यमस्या धिकाद्स्कि ध्यानार्थं at नामादिसङ्भोत्तनमिन्युक्तमिदणनीमुत्त- ममेवधिकारिण्मत्धिक्त्य भूमसलत्ययं नामादिवचनमिति मता- न्तस्माद | weal araretia ॥ सभ्यायसम्बन्धमुक्राऽऽख्या- यिकासम्बन्धमा दः | व्याख्ययिका त्विति ॥ स्सुव्यथत्वमेव घनन qaa प्रकटयति | कथयभिद्यादिना ॥ तथा च पर्वि्यया

gud

Soq: शाचानि तंमा भगवाञ्ड्यकस्य पार्‌ तारय त्विति तश दावाच aa किच्येतदध्यगीष्टा नामे वेतत्‌ U3 UW नाम वा छृम्वेद्‌ा Ysa: साम-

— [गि ee

7 ए 0 18 1 eine ed aggre ee eeneD ED

ALL ater ae,

ate fe भगव दति wa । सनत्कुमारं योागीशखरं safe नारद्‌ उपसन्नवान्‌ | तं न्यायेनेापसनं देावाच यद्‌ात्मवि- षये किञ्चिदेत्य तेन तप्मख्यापनेन मामुपस्णेरेद मदं जाने दति aatsé भवता बिन्नानन्तं duane वच्छामो- त्युक्तवति स दावाच नारद्‌ WaT भगवे7ऽध्येमि स्मरामि, यदधेत्येति विच्नानस्पष्टलात्तया यजब्वंदं सामवेद माधर्व्वणं wad वेदं वेदशब्दस्य अरूतल्वादितिदासपुराणं पञ्चमं वेदं वेदानां भारतपञ्चमानां वेदं व्याकरणमित्यर्थः । व्याकरण्न fe पद्ादिविभागश म्पेदादये ज्ञायन्ते | पिच्य खराद्धकल्पं | राभ्िगणितं देवमुत्पातन्नानं। निर्ध मद्ाकालादिनिधिशास्ं। वाकोवाक्यं तकौशास्तं। एकायनं नोतिशास्तं । <afaut निरुक्तं । ब्रह्मण चग्यज्‌ःसामा-

(समिननो मामा क भक भम क मम 2 7 1

[र

are छताथत्वात्तस्याः स्ततिस्च विवच्ितेति शेषः! तीताध्याया- दिषु सदाव्मत्वविन्ञानादन्धदेव देवतापासनं माच्तसाधननिव्या- ey तन्निषेधे सद्ात्मविच्ञानस्येव मेच्तसाघनः जएीकन्लुमा- ख्यायिका vate पच्वान्तसमाच | अथयवेति ॥ द्ितीयमा- स्यायिकातात्पथ्यं प्रपञ्चयति | येनेव्यादिना | सर्न्वस्यापि चयस्य सदिच्वानं तस्य साधनसत्पादनं तच Na सम्पन्ना बेदवेद्‌ाङ्- भिन्नत्वं तस्यापीति यावत | afe fe नार्दस्योत्तमाभिजने BH) ब्रमण मानसपुच्त्वादस्ति कोनत्तमकम्मेविद्या लि च

eho RS)

sda आथर्वण्रतुथं इतिहासपुराणः cyst वेदानां वेदः पिच्य राशिरदैवेा निधिर्वाकेावाः

भा ° ख्यस्य विद्या नद्यविद्या शिच्ाकल्यक्छन्दखितयस्ताः | दतः विद्यां yaad चचविद्यां धनुव॑द्‌ । नक्त चविद्यां ज्योतिषं । सपेद्‌ वजन विद्यां सपंविद्यां wes देवजनविद्यां गन्धयुक्ति- मृत्यगीतवाद्यशिल्याद््‌विन्नानानि | एतत्सव्वं दे भगवेऽ- ष्येमि । ast भगव एतव्छव्वं जाननपि मन्लरविदोवास्ि शब्दार्यमाचविल्ञानवानेवास्मीत्ययः) war fe शन्दाऽभि- धानमाचमभिघानं च सव्वं मन्लेव्वन्त्भवति | मन्तवि- cafe मन्तवित्करम्मविदित्य्थः। weg कम्माणीति fe वच्यति नात्यमविन्नात्मानं af ॥ नन्वात्मापि aa: प्रका- श्यत एवेति कथं मन्लविच नात्मपित्‌ । न। अभिधानाभि- Hedge विकारत्वात्‌ । नच विकार्‌ श्रात्मे्यते।नन्वा- त्मात्मणशब्देनाभिघौयते। न 1 यता वाचा निवन्तन्ते | यच

क ति Se alate A = [म AREY SPER ERE RE

पा० aa सदाचरणमस्तिच अवणथ्यानादिसाधनडदिसा्नश्क्तीनां चम्भाघम्मंमाघनस्य a शएसेस्स्य wa: ahaa जन्मादयो निसित्तमस्यासिमानस्य तं wafa यावत्‌ | उतिश्न्दा$ध्या- याख्या{िकयेएः सम्बन्धेरक्तिसमास्यथः | Bata चानं लच्छते ॥ तथा wa च्रापयेत्यथः | मन्व उपसदनस्येति शषः । न्यायतः ससित्पािप्सित्यादिणस््राक्तप्विधिवण्दिति याबत्‌ ॥ ध्यय नवाचि पदः समसरयापर्तया कथं याख्यातमित्याग्राद्भयादइ | यद्द- व्येत्व ॥ गन्धयु त्तिः कुङ्कमादिसम्पादनं ॥ afe was: खत- maw छतछत्याऽसी व्याग द्या द | सोऽहमिति ॥ कार्यं मन्लवि- दित्यस्य awtafe(a याख्यानमिग्याश्द्ा दइ | मन्ते(स्वति ॥ ब्रद्ध-

क, fe

भाः

षा

BOT

वयमेकायनं देवविद्या बह्मविद्या भूतविया aq- विद्या नक्षचरविद्या स्षदेवजन विद्या नामेवेत्तना-

नान्यत्पण्यतीत्यादिख्ुतेः | कथं तद्या्मौवाघस्तात्सय चात्म व्यादिगशब्दा अत्मानं प्रत्याययन्ति । नष eta: | देदवति ग्रत्यगात्मनि मेदविषये प्रदज्यमानः Wet देदादीनामा- aaa प्रत्याख्याचम्‌ाने यत्परिश््टं खद्‌वाच्यमपि प्रत्या ययति ! यथा सराजिकायां दश्यमानायां इचध्वजपता- कादि यवददितेऽदुष्यमानेऽपि राजन्येष राजा दश्यत दति भवति शब्दप्रयोगस्तच Asst राजेति राजविशेष- निरूपणायां दुग्यमानेतरमप्रत्याख्यानेऽन्यस्मिनद्ण्यमाने- ऽपि राजनि राजप्रतीतिभवेन्तदत्‌ । तस्मात्साऽद्दं मन्लवि- त्कर्ममविदेवस्मि wa कार्य्यञ्च wed विकार दति faa CH एवासिनात्मविन्नात्मप्ररुतिसखरूपन्न Taq: 1 श्त एवाक्तमाचाय्यंवान्‌ परूषो वेदेति । यता वाचा निदन्तैन्त

er ENO ME SMR NE emia! LAR: <a. = पः Hin मोमो छो रानि SRA = शो वमोः मि

fazq aatafcaa विरोधं Greate | नन्विति ॥ मन्वित्त्वेत- qariatamate स्यात्तदभावे aatawaty a युक्तभिव्ययः। च्धभिधानम्मिधेवमिव्येवं रूपस्य भेदस्य featcaad मिथ्पात्वाद्‌ा aag विकास्त्वानङ्नेकारान्मन्लभ्रकाश्यत्वाभावा६ विवध xfa पररिदर्ति। नासिधानेति ॥ च्यात्मनो विकार्त्वाभावेऽप्यभिषेय- लमेखव्यमिति wed | नन्विति ॥ भ्रुव्यन्तसवरटम्भेन निरूाचदट। Rafat ॥ च्सात्मशब्देनात्मनाऽनिसेयतएभ वे वाक्य प्रषर्{दवि- Ta: स्यादित्या प्र | कथं तरति ॥ व्यात्मप्न्दोनावाच्यस्यात्मन- स्तेन लच्तगया परतिपत्तिसम्भवान्नापक्रमेपसंदास्विरोधोारस्तीदु- तस्माद्‌ ay दोष उति ॥ विश्टि गद्धयोतश्ण््य्‌ विरशषमे

४९

se मेापास्वेति Vet सये नामबनललेव्युपास्ते याव- qT गतं तत्रास्य यथा कामचारा भवतिय

ate दत्यादिञ्जुतिभग्यश्च। ग्ूतमागमन्नानमस्तयेव दि ward मम भगवहभेग्या BAe शेग्यस्तरत्यतिक्रामति शाकं मनस्ता- पमरूताथेनुद्धितामात्मविदित्यतः सेऽदमनात्मविक्वात्‌ 2 भगवः WMATA सन्त्ये सर्व्वदा तं मामां WIRY VIRIAL YC a भगवांस्तारयलात्मज्ञाना- Sua कतायबुद्धिमापादयत्वभयं गमयवित्यथैः | तमेव- म्‌क्रवन्तं दाव च यद्ध किञ्चेतदध्यगष्ठा अधौतवानस्वध्य- यनेन aged ज्ञातवानसीत्येतन्नासैवैतत्‌ | वाचारम्भणं विकारो नामधेयमिति wa: । नामवे चछग्वेदो यजर्वेद दत्यादि 1 नामैवेतत्‌। नामापाख त्रह्मेति ब्रह्मवद्या।

0 शा । ooo न न नन ener trernnanennteetey

च्षा० -प्रत्धततो aaa परिश्टिं तदवाच्यमपि लच्तणया बेधयवतौ- au | केवलात्मविषयस्यान्मश्न्दस्य तद्‌शनमन्तरेण विशिद्ा- त्मटटद्िमाचेण ag पयोगः कथंवा तत्मयोागेऽपि विबच्ितात्म- uta eerda ufewcfa | ययेत्यादिना ॥ च्घात्मनो aqem मन्ल्रपरकाश्यत्वाभावे afaaqate | तस्मादिति ॥ प न्दाथं्ानमाचेणात्मवित््वं न भवतीत्यनेनाचार्खपरेप्जनित- नवत ख्वात्मवित्व[मिव्युक्तं तच gamare | त ख्वेति॥ पदे एिकन्ञानविषयत्वं afe खीतमित्याश्षद्धयाद | यत इति ॥ मा तद्दि तवात्मविद्या भूदिव्याश्ह्या शोकनिटरत्युपायत्वेन तद- पेच्तां सचयति। तमिति ॥ ्खात्मन्ञानेाडुपेनात्मद्धानाख्येन qaata यावत्‌ ॥ कथं मदीयमयेंन्नानं सव्वं नाममाचमिव्या- Wee |) वाचारम्भणमिति ॥ उक्तमुषपाद्यति | नाम वेति॥ तदुपसंदरति | नामैवेति ॥ केन रूपरेणेदः नामादन्तच्यमित्या-

४८०

So नामब्रन्लत्युपास्तेऽस्ति भगवा ABT भूय इति नामु वाव भूयोऽस्तीति तन्मे भगवान्‌ बवी- त्विति vw ५१५११

वाग्वाव नाभू भूयसी वाग्वा छ्वेदः विन्ञा- पयति qatar सामवेदमाथर्वणं चतुर्थमिति-

माग्यया ufaat विष्युवद्धोपास्तेतदत्‌। ख यस्तु नामब्रद्त्यु- पासते तस्ययत्फलं भवति ASU यावन्नान्ना गतं यावनाना गे चर तच तस्मिन्नामविषयेऽस्य यथया कामचारः काम्‌- चरणं Tre दव स्वविषये भवति। या नामनब्रद्यत्युपास्त द्त्युपसं दारः | किमस्ति भगवा नामना वाव श्योाधिकतर aqa दृच्यदमन्यदित्यभिप्रायः। सनत्क्मार खादना वाव भूयेऽसलवेत्युक्त चाद यद्यस्ति तन्मे भगवान्‌ त्रवी- fafa u ९ वाग्वाव ।वागितोदधियजिकामूलादिस्वषटखु स्यानेपु fad वषानामभिवख्नकं । वषञ्चनामेति नाना वाग्भूयसेत्यु च्यते)

व्या० Mae | नामेति ॥ उपास्तिपकारं दृष्टान्तेन स्फुटयति | ययेति ॥ wt ब्द्यदच्छौपास्छमन किं weitere । स afeafa ॥ या नामेत्यादिवाक्यस्य पीनरुतयमिग्याण्द्ाद | या नामेति ॥ ९॥ वाग्वाव नाम्ना भूयसीव्यक्तं वाङनान्नारेकत्वाद्याप्यव्यापकत्वा- नुपपत्तिरस्व्याश््य are) arfudifeafafa ॥ ल्निङ्कम- लादिष्विव्यादिश्न्दनास्ःकरटश्ष्सिदन्तषनासिकातालनि गर द्यन्त । wate वखंभ्योाऽभिव्यङ्गेम्यो wast aaa भूयस्ले कुतस्त्यसित्याश्द्धयाद। aaa ॥ तयोव्यन्चव्यञ्जकभाव

४८९

° दानपुराणं पदुमं वेदाना वद्‌ Toy TTT देवं निधिं वाकावावयमेकायनं देवविद्या ब्ल विद्यां भूतविद्यां aafaat aaafaary सषद्‌व- -ननविद्यां दवचन पृथिवीन वायुद्चाकाशद्यापञ्र Say देवार मनुष्याय पगु वया च तणवनस्पतीञ्ह्ापदान्याकीट पत्तङ्कपिपीलकं पम्मद्याघम्मदयु सत्यद्यान्‌तद्च ay ay च हद्‌ यन्नच्याहद यज्नच्ु Fa वाद्धमवियनु GAT AT प्म्मा यत्नापिष्यनु सत्य नानृत न साघु ATATY हृद यन्ना नाहद यज्ञा वागेवेतत्सवं॑विन्नापयति वाचमुपास्वेति ५११५ स या वाच बह्मद्युपात्त यावद्वाचा जतं AANA यथा कामचारा गवति ये वाचं बल्लेत्य॒ पास्तेऽस्ति भगवा वाचा A

are rats कारणं WIT TE ATH! यया पचात्पिता aad t कथंच AAT भूयसीत्याद। वाग्वा BAe विन्ञापय- दायश्छम्बेद दति। तथा यज़ंव॑द्‌ मित्यादि समान ECT acafua । तदिपरौतमददयनज्ञं | wale वाग भवि- स्यद्धाग मावेऽध्यापन7भावस्तद्‌ थं सवणाभावस्तच्छ्रवणएाभावें यादि न व्यन्नापिख्यनविज्ञातममविय्यदित्यर्थः। तस्मा

1 ति aN म न भम ॥ मी पानात तमम भ भेन SY

aio $पि कथय व्याप्यव्यापकत्व Aas | arraifa ॥ ava AE मयस् WATT quguta | HQeateat ॥ CAT वाचः भयस्छरुखव्यम्याद्। यद्यदीति ॥ न्वयवच्यतिर्काभ्या

६८

Se इति वाचा वाव भूयोऽस्तीति तन्मे भगवान्‌ Tay त्विति1२१५२१

मना वाव वाचाभूयो यथावेद्धे वामलके >

वा काले द्वा aa मुष्टिरनुभवस्यवं वाचञ्चु नाम

च मनाऽन्‌भवति स यदा मनसा मनस्यति TAT

नघीौयीयत्ययाघीते कम्भाणि कुर्वयित्यथ कर्ते

नि ककत 0 ay

प्ण ctemne [1 Ngee LMT Rt ca

भा ° दागेवैत च्छन्द खारण ve विन्नापयत्यतेा Hast वाङ्गा- सस्तस्मादाचं AMAT | समानमन्यत्‌ ॥ र मना मनस्यनविशिष्टमन्तःकरणं वाचा भूयः । तद्धि मनस्यनव्यापारवद्ाच॑ वक्तव्ये प्रेरयति। तेन वाद्मनस्य- न्तभंवति । यच यस्मिन्नन्तभैवति तत्तस्य व्यापकलान्तता भूया भवति | यथा वे ल्लोके दै वामलके फलेद्धंवा कौत 9 ~ क =~ क न ~, वद्रफलद्धा वाक्त विभौोतकफले सुष्टिरनभवति सष्टिस्ते me व्याप्नोति aur fe तेऽन्तभैवतः। wd वाचच्च नाम चामलकादिवन्मनाऽनभवति म यद्‌ा परुषा यस्मिन्‌ काले मनसान्तःकरणेन मनस्यति मनस्यनं विवक्ताबद्धिः कथं मन्ानयोयोयेाचारयेयभित्येवं विवक्तं कछलायाघीते तथा

ate तस्या भूयस सिद्धे फलजितमाद। तस्मादिति॥ सयो वाच. मिव्याद्यन्यदिव्युचयते॥ २।

मनः्न्द्स्य त्तिमाचविषयत्वं व्यावत्तयति | मन इति ॥

क्य तस्य वाचा भूयस तदाद | तद्धौति॥ वाचो मनस्यन्त-

भावेऽपि कुता मनसस्तस्या भयसं aare | यदेति ॥ मनसो

वागाद्व्यात्निं cardia waafa | adanfear ॥ दन्य = >

™ ro RE का प

६८

so पुव्रादत्र पर्‌ शृश्च्डयेत्यधेच्छत TA लाकममु- Squared मना are aT हि नेको मना fe sa मन उपापस्वेति ५११५ सतया मना HAA यावन्मनसा गतं तवास्य यथा कामचारा भवति ये मना ब्लव्युपा- म्तेऽस्ति भगवा मनसा भूय दति मनसा वाव भूयेास्स्तीतति तन्मे भगवान्‌ बवीत्विति ५२१६५३१

भागकमाणि कूर्व्वीयेति fama छलाथ qua wig पणंखयेच्छेयेति Wrst BAT तत्मष्यपायानषछाननाये- च्छते WATS प्राभ्रातोत्यथ. | तथेमच्च लाकमम्‌द्चापा- येने च्छेयमिति तत्प्राघ्युपाचानुष्टानेनायेच्छते प्राप्नोति । पत्मन: aed Vey सति मनसि नान्ययति। मनो- द्या त्मेत्युच्यते मने दि लोकः । सत्येव fe मनसि लाका भवति तत्मा्युपायानृष्टानञ्चेति। मना दि लेका यस्मात araat दि ब्रह्य! यत एवं तस्मान्मन उपाखति। सया मन दत्यादि warts ll 2 i

का नने eerily भि ४५ CY सो कनन ee: = [ए 1 प

sha भयस्वमिव्याद् | acta ॥ faqaistewt करातीति ma: | सच्छेयेतीच्छां nafs we: | तस्यात्मत्वमपपादयति। चात्मन सति ॥ तसय लाकत्वं साघयति। सव्येवेति ॥ २ |

AT

9

YOY

So सद्धूल्पा वाव मनसा भूयान्यदा व सद्धुल्पयते श्य मनस्यत्यथ वाचमीरयति तामु नाभरीर्यति नायि मना cai भवलि मनेपु कम्भाणि ॥११ तानि द qa सद्धुल्पकायनानि सदटलल्पातम-

> गगा पि 11 Bernese een tae [, , , गभीर ee ०००५ ७०७

भा० सद्ःल्पा वाव मनसा भूयान्‌ सङ्ःस्पाऽपि मनस्यनव- canta: कन्तव्याकन्तेव्यविषपयविमागन समर्थनं, विभागेन fe wafad fare चिकौषावद्धिमंनस्यनानन्तर्‌ भवति। wit यद्‌ा वे सद्ःल्पयते कन्तव्यादिविषयान विभजते ददं कन्त यक्तमिति। wa मनस्यति aaa यो येत्यादि । अथानन्तरं वाचमीरयति सन्लाद्य्ारखे। arg ad wate नास्नाखारणनिमित्तं farsi छलेर- यति नामि नमसामान्ये मन्लाः णब्द्विभेपाः सन्त एकं मवन्त्यन्तभवन्तीत्यथैः। सामान्येदि विभेषाऽन्तमंवति। मन्त्रेषु aurea मवन्ति। मन्चप्रकाणितानि aante कियन्त नामन्लकमस्ति कम्मं 1 यद्धि सन्लप्रकाशनेन लन्धसन्ताकं

1 HD य षा 7 ae ee ine ~~ = Salata lll eaten ete amma wee he (पि क भनक li कक नन

भतन ममम

Qlo सङ्गस्पणनब्द्ायमाद। सद्धनल्पाऽपोति ॥ कासान्तःकरयटन्ति्या सङ्गस्प शव्दितेव्याण््द्भया दद | क्तव्येति ॥ ह्दिविे तिषये विभा ग्न समथितेऽपि कथं यथोक्तस्य सङ्कल्पस्य मनसा मयसत्वसि- avg | विभाग्न wife ॥ सङ्कल्पस्य कास्णत्वाग्भनसब्ध AANA भूयस्वमिव्ययंः | काय्थकारयमावं तयोासाकाङ्खा- Tan व्यप्तीकस्ति। कयमिन्याद्ना॥ मनसः सकागादाचे ऽनन्तरभावित्वे fare दशयति | ताञ्चेति ॥ नाभि मन्नाणाम- add समयंयति | सामान्ये Wifey कथं मन्तेग्वनयलम्प-

भा?

च्छा

vey

५५५

वानि सद्धल्पे प्रतिष्ितानि समक्रुपना दयाचाप्- थिवी समकल्पता चायुश्रावाश्षव्ु समक्ल्पतामा- पश्च जब्र तषा संव्रुप्त्य वष सद्धुल्पत वषेत्य GAA यनु सङ्खल्पतभ्चुस्य HCY प्राणाः सत्व व्राद्मणेनेद्‌ं aaa फलायेति विघोचते। are त्पन्तिन्रद्धयण्पु कम्मणा दश्यते सापि wag लव्धसन्ता- कानामेव कम्मण WATT । न डि मन्लाप्रका्मितं ay किचिद्रदयए saa दश्यते चयौकिदितं कमत प्रसिद्धं लाक | तयोशब्दश्वग्येज्‌ःसामसमास्या | मन्तु कग्भाणि कवये यान्यपण्यन्निति चायव्वैणे। त्परादयुक्तं मन्तेपु Harada मवन्तोति । तानि wear एतानि मनश्ादौनि सदःन्पकायनानि we एकोाऽयनं गमनं प्रलये dut तानि सद्धः््पेकायनानि सद्धःल्पात्मकान्यत्पन्तो we sfafearfa fact खमक्तपतां aye छततत्याविव हि

Ne EARNER ie MP ERNONNETE T STO Jemma tual A AEST Smee RRA mR et

aga ब्रच्मणवि{हितस्यापि कम्मण दग्रना!द्‌त्याणक्खयुादह | यद्ोत्ति | arama मन्लव्या्यानरूपत्वाद्‌तिस्परमन्तान्‌पल- म्म्‌ ऽपि कल्प्यते aamataaa ॥ cava प्रपञ्चयति | यापौ- त्यादिना ॥ रखकस्यां wat war मन्लेष्वनपलब्धं asp Et न्त सयं aagaifxa मत्विष्यति cae waar | चवीति॥ तथापि कथं मन्परकाशितत्वं aare | चवौणन्द् च्छेति ॥ मन्लेपु कम्माण्यन्तभवन्तीत्यच अ्ुतेरनुमतिं कययति | मन्तेख्िति ॥ तयापि कयं सङ्कल्पस्य walang” | तानीति ॥ अखय- नपरथ्यायत्वेनाक्तगमनस्य feared व्यावत्तयति । प्रलय «fay

Fe

HT

ष्पा

४८६

qua प्राणानां dary मनाः Tees SEAT? Herel कर्माणि सद्ख्ल्पनत कम्मण ८ Garey लावाः Wedd लाक्य स द्भप्त्य सव

५.

५५२, सःटल्पते Fee Use: सद्भत्पमुपास्वति^२१

eae त्‌ कि जनाः भोपर नो (कम = ज कन क ॥ "षयि [म व same न eel TED RI TR a Sue aw: enamel

Sry vfuar a ararvfaa यावाष्टयिग्ये faye wea तया समकन्यतां वायुद्ाकाश्खय एतावपि aged ga- चत्याविव | तथा समकल्पतामापद्य any स्वेन रूपेण निश्चलामि लच्यन्ते। यतस्तपां दयावाष्रयिवादीनां wag acufafadt वपं सङ्कल्पते समर्थो भवति) तया ava wey सद्धल्पनिमित्तमन्नं मङकल्यते । Tes भवत्यन्नस्य GSH AMT: सङ्कल्पन्ते AAMT FE TTT TIT ATAT अन्नं द्मेति fe श्रुतिस्तेषां सङ्कुप्ये मन्ताः खद्धल्पन्ते ॥ areas दि मन्ानघीते नावा मन्ताणां हि सद्य anemic सद्धन्पन्तेऽनष्टोयमानानि मन्ल-

न ` म ` Lag NY RI NRA NR RY न

उतश्च सङ्ध्यस्याप्यस्ति मदत्वसित्याद्ध । eaawatfata | यता uravefuanfey मदत्छयि सङ्कल्पानुरखखिदश्यतेऽताऽपि तस्य Hed WUBI a कवलं कार्यत्वादवेव्यथः | ईतच तस्य auwMaqaeafaare | तेषािति॥ टर दलेकादि काय्धत्वात्त- दीयसद्कनत्पसय तनिप्मित्तव्योपचास्ल्तसख wawfafsferw | afeaqmied wadtuadiaa परसिद्ध पमागयति } र्ट {fa ward प्राणसाम्यंसि्यच @qare | व्यञ्चमया दीति waa: प्राण इ्युक्तत्वात्कयमप्नम यर््वामिवयाण्ष्छयादद । WaAT- qeaiar xfa | तच वाजसनेयक्श्यतिं प्रमाणयति। wafata

YON)

Soy: Mae STATIN SOL FY ana भ न्ध्चान्धवः प्रतिष्ठितान्‌ प्रतिषिताञ्यश्यसानान- व्यश्रमानाऽि{चियति चराचत्सङ्गल्पस्य गततं चास्य वामच र यति सडल्पं ब्रह्नेत्यपा्ते

यथा कवामचासाभ य॒: OTT AAU

भाग प्रकाितानि ममर्यामवन्ति फलाय । तता ara: ha wed । कम्मकदेसमतायितया समथ भवतीत्यर्थः| लाकस्य सङ्क्षयं मव्वे WAGE PEIN |

‘ + + ८१५ ग [+ प

Wags सव्यं जगद्यत्फननावसानं aged THETA | अता विशः सएव we: | अतः सङ्कन्यमृपासत्युक्ता फल- माद तद्ुपाख्रवास्य। स यः wR wala बह्मवद्योपास्ते त्रान्‌ वेधात्ास्चेमं लोकाः फलमिति aart समयथितान्‌ सद्धल्पितान्स विद्धान्यवान्‌ नित्यान्‌ । अत्यन्वाघ्रुवापच्या yay ee साकिनोाच्यप्रुवलं ्लाकी yaa ्षिव्यथति भ्रुवः खन्‌ प्रतिषठितान्‌पकरणमम्यन्नानित्यथः 1 प्रप चादिभिः

alo प्राणानां मन्त्लाध्ययमकार्ण्त्वं व्युत्पादयति | पणवानिति॥ तत मन्् प्रक्ाप्रितकम्मवप्राादिति यावत्‌ | कम्भफलवश्च्जगतः Bed स्यावकल्येऽपि कथं सङ्कस्पस्य awefaangre | रतद्धाति॥ ae फल्ितमाद्ध | च्यत ङूति॥ खत्मर्पतसिक्तएनां लोकानां क्यं सित्यत्वमत are) waaay साकानागेवंश्रुवत्वमुच्यतां कि fufa लेा{कनस्वदु चत तचाद्। लेकिन दीति | कथमपकसर्णपु ufateanear मवतीव्याश्द्धयाद। पशपुजादिभिरिि। यए्व- व्फद्कल्पस्येव्याददिय्युतेः॥ विवयसङ्गाचं दण्रयति | पत्मन डति ॥ सङ्कल्पस्य यावद्धाचर्स्तचास्य कामचारो भवतीति सम्बन्धः| facet सङ्कस्पश्न्दे का निरि व्याष््यद। उत्तरेति ॥ यदि

QI

° ऽस्ति भगवः UCIT AT दति सङ्खल्पाह्ाव भूया- ऽस्तीति तन्म भगवान्‌ Taare ५३५६५ चितं वाव सङद्धल्पादरया यदा व Baya sy सङ्घल्पयतेश्य मनस्यव्यथ वाचमौरयत्ति ay

aroufafavaifa दशनातव्खयं च प्रतिष्ठित अात्यौयोाप- करणसम्यन्नेोऽव्ययमानानसिचादिचासरदितानव्ययमानश्ु सवयमभिसिद्यव्यभिप्राप्रेतीत्ययः | यावनत्सद्धःल्पस्य गतं aerate: तचास्य यथया कामचारा भवति | अत्मनः Hew न तु सव्वेपां सद्धःन्पस्येति | wat फलविराघात। य: WEA ब्रह्मयुत्यपारससेति पववत ॥ ey fad वाव सङः न्पाद्भूयेऽस्ति। चित्तं wafaea प्राप्त कालानुरहपयाधवत्वं अतीतानागतविपयम्रयाजननिरू- quay तत्सद्धन्पादपि was) क्य) wera uta बस्िदमवं urufafa चतयते तदा दानाय aor दाय वाऽय wemursg मनस्यतोत्यदि पववत्‌ ॥

wee [111 नि 1 कि teed [ ee 1 + 8 1

Wle सङ्कनल्पमाचस्य चरे सङ्कससपापासकस्य कामचारो vata ति eaerum वि्िचनया स्व्वगाचस्त्वसम्भवाद्यावस्वितच्तरय गति{मिव्यादिना वच्यमाणफलं विर्द्धयेत aly सङ्खल्पामासनाद्‌ेव व्वस्िन्‌फले सिद्धे चित्ताद्युपासनंः तत्फलं वा एयफतययितुम्‌-

चितं। यता यवन्सङ्कल्यस्ये्दि यतसक्तसङद्काया युक्त KAA ॥9॥ taney मनम्प्रब्देनपुग्रुक्तिं ufewefa | fad चेतयित- afufa) तस्यात्मत्वं वयावन्तयति | utafe ॥ शदः aaa पाप्त- fata प्राप्तकालवस्तमा वस्वनरा्धा चतनाख्योा ख्तिविश्षस्त दत्त्व चित्तमिव्ययः | च्यतोतं माजनदटटप्िसा्धनं दृष्टः मजनत्वात |

ot Call

उ° नामुीरयति नाभि मन्ता ca भवन्ति wag वम्भाणि ५११५ athe वा carter वचित्रैका- यनानि विचात्मानि faa प्रतिद्धितानि तस्मा- gary बदहुविद्‌ चिता भवति नायमस्तीव्येवन- हुयदयं वद्‌ यद्वाऽयं विद्वाचेव्यम faa: स्यादि-

त्यथ यद्यल्पविचित्तवान्‌ मवति तस्मा दवेत waa चिव देवेषामेकायनं चित्तमात्मा faa प्रतिष्टा चि्तमुपास्वेति२१५स यञ्च बल्लेव्यु-

भाग्तानि खद्धःल्यादौनि कम्मफलान्तानि विन्तेकायनानि चिन्नात्मानि चित्तत्पन्नानि fad अ्रतिष्ठितानि faw- स्यितान्यपि पूववत्‌ । किञ्च चित्त्य माद्ाव्यं । यस्मा {न्तं सद्धल्पादिमूलं तस्माद्यद्यपि वड्धविद्धद्धशास्ादि- परिज्ञानवान्‌ सन्नवित्ता भवति म्राघ्रादिचेतयिद्टलसाम- स्पविरदिते7 भवति तं निपृणणा लौकिका नायमस्ति विद्य- मानोाऽप्यसत्छम एवेत्यन माडः ward किचिच्छास्तादि वेद ्रुतवांस्तदप्यस्यटयेवेति कथयन्ति । कम्मात्‌ । यद्ययं विद्धान्‌ स्वादित्यमेवमविन्ता न स्यान्तस्मादस्य शृतमष्य- ष्या ष्याममिनमेाऽपि wa तदेव प्रयोजनमिति निरूपरसामण्यें त्वित्त- fafa प्रसिड{िव्याद। च्यतीतेति।॥ ययक्तस्य चित्तस्य सद्र ल्पाद्ध - aa | प्राप्तमपव्वत्वं च्यत्पाद्यि। कथमित्यादिना ॥ सङ्कस्पप्रकस्यां quanta | पुव्ववदिति ॥ यथा सद्धस्पस्य निमित्तत्वे सति स्तत्य-

ंमधिकर्णत्वं यक्त। तथा त्चित्तस्य विभक्तस्य सद्ल्पादिषु निभि- waste स्तत्यथंत्वमेव तद्धिकर्गत्वमाद् | तानीति ॥ EAS

४८५ ५

Se पास्तचितान्‌ वे स नावतन्धृवान्ध्रवः प्रतिष्ितान्‌ प्रतिषितेाज्ययमानानयद्मानाऽभिसिजति या. व चिचस्य गततं aa यथा कामचारा भवति यिं वब्लेच्युपास्तेऽस्ति भगवश्ितादूय इति faaima yaredifa तन्मे भगवान्‌ बवी- त्विति १५५१ ध्यानं वाव Taarzat घ्यायतीव पृथिवी व्यायतीवानल{रिक्चं प्यायताव वचाध्यायत्तीवापा

1 क ति 1 ति AORN RNS ERASE LHRSH Hip merece, SESE. SAL!

[वा क 1 त ति । aneeemetmimatnenlibiell

भारश्र॒तमवेत्याङ्रित्यथः 1 अथवाऽच्यविद्पि यदि चिन्त वान्‌ भवति तस्सा एतस्मै तदुक्रार्यग्रदणायैवेातापि yu ओतुमिच्छन्ति। aware चित्तं च्यवेषां सङ्धल्या- दीनामेकायनमित्यादि wad) चिन्तानुपचिन्तान्‌ बुद्धि age: ख चित्तापासको प्रुवानित्यादिचेाक्राथः॥५ ॥ ध्यानं वाव चिन्ताद्भूयः । ध्यानं नाम शास्ताक्रदरेवता- द्यालम्बनेव्वचसेा भिनजातीयेरनन्तरितः म्रत्ययमन्तानः।

aio चित्स्या{स्त afnuyfaats | faafa | यद्यपि बड्श्स््राय-

प{स्च्लनवान तयापि auPaar भवतीति योजना ॥ चचित्तस्या-

aang शरतवेदद्येव्यती uwearxr विख्णालि 1 करस्मादित्धा

feat) ुतमपीव्य(पश्न्देन सत्वं उरद्यते॥ वित्ताभावे ्ुतार्‌र्वेय-

चं क्या तदेग्रिथमदिषटमिदानीं तदेश्श्मे दत्वन्तस्मादं। ष्यय-

वेत्ति ॥ चित्तवतेक्तायेयदणायं जेातुभिच्छा जाकस्य मवतीत्यच equre |! तस्मादिति ॥ ५॥

fa तद्दययानभित्यपच्तायामद्ध। we नामेति ॥ चलत्वं

साधयति | भिन्ननातीयेरिति ॥ ad तस्य चिन्ताद्धुयस्वमिवा-

४८ ९

° EAA पर्वता ध्यायन्तीव द्‌वमनुष्यास्तस्माद्य ze मनुष्याणां महतां प्रापुवन्नि ध्यानापाद्‌ार- STT द्यैव ते भवन्त्यथ ये<ल्पा । Hares यिशर ना -पवादिनस्तेऽथ ये प्रभवा व्यानापादारद्शा zaq ते भवलि ध्यानमुपास्वेति\ ११५ सया

[9 mane: meat: Me [1 कि,

रीण EEE ए ता Sa

are एक्रायतेति GATS: 1 दश्यते च व्यानस्य माददाव्ये फलतः | कथं! यथया योगी wre zat भवति BTA- aaa | wa wade fager gwd प्रथिवी wraaaratcafaarfe समानमन्यत्‌ | cary मनु- ary दवमनुग्या मनुय्या एव वा देवमनय्याः शमादि- गणएसम्परन्ना ATT दवखरूपं न जदातीत्ययः । यस्मा- Zafafue ध्यानं तस्माद्य दद लोक मनस्धाणएामव धनैर्विद्या गेवे weal मदत म्रा्ुवन्ति धनादि- मदहतच्वरेतं लभन्त TAM | भ्यानापाद्ाणण दव WTA पाद्‌एनमापादोा वभ्यानफललाभ इत्ये तन्त स्या भेाऽवयवः

[क ¡गेषं 1 [वि = enna ee mei iD ee

BTo रान कापग्रतपदेपेपहतसम्यातीतार्दिफलनिरूफगेन सामश्या- द््ःनारेकाप्रतारू्पे व्यानपदायश्छेतयिटत्वात्तस्य कर गात्तता म्बयनेचेष्य्मिप्रेव्या्ं | ख्कायतेति ॥ सतश्चास्ति तस्य भ्द्‌यस्तव- faare | दश्यते चेति ॥ Weel तन्मा दाग्यं Ways ETT न्तन स्यद्धयलि। कथयलि्ादिना ॥ ग्तोस्वपररिह्ासाथं पच्तान्तर- ave | मनुष्या ख्वेति॥ मनुष्याणामेव सता कुता दे वत्वमिच्या- ree | श्प्मादौति॥ wand Tae THETA ufaat<g oy तथाच तदधैश्थ्छित्मित्ययः॥ TAT हेतवन्तरमाद्च। AR

४८२

Se ध्यानं AAA FTAA गतं तच्रास्य यथ] कामचारा भवति या ध्यानं वद्येव्युपारतेऽरिति भृगवे प्यानादूय इति ध्यानाद्वाव भूयासप्तीति तन्मे भगवान्‌ व्रवीत्विति २१६१

षय जमित

Lal

भा० कला कादिद्यानफललाभकनलावन्त TAT: 1 ते मवन्ति fayer द्रव लच्छन्ते न चंद्रा Ta । अय येपुनरन्पाः द्राः किञ्चिदपि धनादिमदयकदेणमप्राप्तास्े प ल्- विपरीताः कल्दिनः कलदग्रोलाः पिशुनाः पर- दोपेद्धास्का उपवादिनः परद्‌ाषं erat युक्रमेव वदितुं भसं येषां ते उपवादिनखं भवन्ति 1 ययं aud प्रप्रा घनादिनिमित्त तऽन्याम्‌ प्रति भवन्तीति प्रभवा विद्याचा॑राव्येश्वरादयाः व्यानापाद्‌ांभा दवे- त्याद्युक्ताथं । श्रता दृश्यते ध्यानस्य wed फलते श्रय- यित्ताद तस्तदुपाखेत्यादयुक्ताथं॥ ६ ॥

दिति॥ धनादिभिमद्वे देतुमत्वुष्टं कम्मति यावद्यानस्यापा- दनमनुखानं तेन तत्पललाभे Grad तस्यां येषामस्ति ते तथा ध्थानफललाभकलावतत्वमेव स्पटयन्ति। निदधन इति ॥ रवका- सथेमाद् | नेति॥ Awa पुरूपेपु ध्यानफलागटत्तिदृषेव्यन्वय- मुत्वा यतिरेकमा षद | येति ॥ व्यतिरेकं दश्रयित्याऽन्वयमपसंद्- रति। चथ ये मदत््वमिति॥ मत्य नेश्धव्यदशंनमतःष््दाधैः | मष्ेत्वफलमार | यतडति॥६॥

©

ST

४९ इ

se) विन्नानं वाव ध्यानाद्ूया विज्ञानेन ar sera विजानाति यजुर्वेद सामवेदमाथर्वणं चतु- थमित्िहासपुराणं Gay वेदानां वेदं पिच्य राशिं देवं निधिं वावेगवाक्यमेकायनं देवविद्यां ब्रलविद्या भूतविद्या क्षत्रविद्या नक्षत्रविद्या सपदेव नन विद्यां feag पृथिवौद्य वायुद्याका- TUT AST दवा मनुयाश्च TAWA च qnqaudisaqararicua St qdiaa GAA y सत्यद्यानृतदु साघु aay च ह दयन्नच्याहद यन्नच्यानु् sys नाकममुचं वित्नानेनेव विः लानाति विन्नानमुपास्वेत्ि ५११

भा० वित्नानं वाव ध्यानाद्भूयः । विज्ञानं शास््रायविषयं स्नानं ध्यानं तस्य च कार्‌णत्ाद्यानाद्भूयस्ं | कयं चं तस्य weefaare विज्ञानेन बे wae विजानाति aqme दति प्रमाएतया यस्याथंन्ञानं ध्यानकारणं। त्था यजंवदमिव्यादि । fay पन्धादिख धम्मौधघम्ना शास््रमिद्धौ साष्यसाधनी लाकतः Wt at Tuareg aa विज्ञानेनैव विजानातोत्यथैः। तस्मादुक्त ध्यानगद्धि-

मेज नमामम ज सन PS 1 केकाभः = निन Senora ययल "धयः भा नोनि पेन EET AE teat SO गिति cnet Some Leaman a

are विनल्ञानस्याक्तभयस्तं प्रख्पूव्वकं द्यति | aafaateat | यद्यपि पमाणतय तद्दानं शस्त्राधन्ञानपृव्वकं तथारप कथय Az भ यस्त्व ताद | यस्येति॥ Tae तस्य थ्यानाद्ध्‌ यस््मित्या। faufa ॥ भुयस्लफलमाद्ध ॥ त इति ॥ विद्वानन्द्यास्यभर्‌

४८४

seu a famed बल्ेव्युपास्ते विन्नानवत्ावै सं त्ाकान्‌ न्ञानवतेाऽभिसिब्ति यावदिन्नानस्य गतं तचास्य यथा कामचारा भवति या विन्नानं बरल्यत्यु पास्तेऽस्ति भगवा विज्नानादरय इति विज्ञानाद्वाव भूयेभस्तौति तन्मे भगवान्‌ aa त्विति ५२१७१ ae वाव विज्ञानाद्येऽपि ह शतं वित्नानव- तामेका बलवानाकम्पयते स यदा बनी भवत्य थात्थातता भवव्युतिष्ठन्‌ परिचरिता भवति

नवमेन

भा ज्ञानस्य भूयस्तं ¦ चता fanaa | ण्टप्णेपाखनफलं विज्ञानवतः\! विज्ञानं येषु लाकोपु ताज्िज्नञानवतेा watt ज्ञानवतयाभिसिद्यति प्राप्रोति विज्ञानं शास्वा- Ufa ज्ञानमन्यविषयनेपूष्यं तदद्धियक्तान्‌ लाकान्‌ मान्नातोत्यथैः | यावद्िन्ञानय्येत्यादि पूववत्‌ ॥ ७ ॥ qd वाव विन्ञानाद्भूयः । बलभित्यन्नापयेोागजनितं मनसे विज्ञेये म्तिभानसामस्थे । शननशनादुगादनि नवे माञमतिभान्तिमे दतिनच्रुतेः । शरौरेऽपि तद्‌वेत्या- नादिखमय्यं fanraaat शतमप्येकः प्राणी नलवाना-

रि ( पिणिौ ीौपेगिपीी

तरि

कथययति। faurafafa y तथापि लाकानामचेतनानां कुतस्त. दुभयाश्चयरत्वामि्याश्द्भाद्क। wefetctfa yo ॥

aaa TAME ्ेतकेतुवावयं प्रमाणयति | व्यनप्रनादिति॥ कथं तदि ए रीरसामथं tana nary | WET Sula |

qT

cy 0

५८ |

५५

परिचरनु पतता भवल्युपसीदन्द्रष्टा भवति ग्रता भवति मला मवति वेद्धा भवति क्री भवति विन्नाता भवति बनेन वे पृथिवी तिष्टति qa- नान्नरिक्ं aaa Waa पर्वत्ता बलेन देवम्‌- नुया बनेन पशवश्न वयाश्नस्तिच तृणवनस्पतयः शृापदान्याकौट पत SoA बलेन नाकस्ति- efa बवलमुपास्वेति५१५६स या बलं बल्व्युपास्ते याव द्रलम्य गततं तचास्य यथा कामचारा भवतति

[9 0 छ 1.27 क, | 1 AN. । ना ककन "भति ५५७०० = भ्म

भा ० कम्पयते यथया VHT) यता मनग्याणां शतं समदितमपि।

WTo

यस्मादवमन्नाद्युपयागनिभिन्तं बलं तस्मात पुरुषा Vet बलो वलेन तद्धान्‌ भवत्ययाल्यातेत्य नस्य कन्तात्तिष्ठंश्य गुरूणएणमा चाय्यस्य च परिचरिता परिचरणस्य शृ्रुषायाः कत्ता भवति परिचरन्नुपसत्ता तेषां समीपगोऽन्तरङ्गः भिये मवतोत्य्थः। उपसोट्‌ख सामीप्यं गच्छन्नेकायत्‌- याऽऽचाय्य॑स्यान्यसख BWISVATIR भवतीत्यथैः । तत- Wena ओता भवति । तत इद्‌मेभिरूक्तमेवमपपद्यते दूत्यपपल्तिताः मन्ता भवति मन्वानख्य बोद्धा भवति।

तस्वेत्यत्रपयगजनितमेवेत्धयंः | न केवलं कारणत्वादेव बलं विदा नाद्ध यस्लं ¡ किन्त yea we तता भूयस्तव | विन्तानवताप्मिप्ति॥ तस्माद्रलसय विश्ठानाद्ध यस्मिति wa: | समु- 1दतमि कम्पयते auras च्व्यिति सम्बन्धः॥ यस्मादव नलस्य कारणत्वं {वि्ञानस्यच काय्यत्व तस्मात्ततस्तद्धू य स्वभित्येत-

६८ ह `

Se या बलं नलेत्युपास्देऽस्ति भगवा बलादूय इत्ति चलाद्राव भूयोऽस्तीति तन्मे भगवान्‌ बवौ- त्वितिष् ५१५

अनुं वाव वलाद्भयस्तस्मायद्यपि cps sy गीयायद्यु ह जीवेदथवाड्रष्टा्राताऽमनचाभ्वाखा ऽकतीाऽविज्नाता भवत्यथाजनुस्याये द्रष्टा भवति

ute एव्मवेद् मिति | तत एवं नित्य तदुक्रारथस्स HAT SA घाता भवति विच्लाताऽनुष्ानफलस्यानु भविता भवती- aa: किच्च बलस्य areal बलेन वे षरथिवी तिष्ठती- त्या यृज्वर्थं ॥ ८॥ अन्तु वाव ATEN | बलदतुतात्‌। कथमन्नस्य बल- देतुत्भिद्युच्यते। य्माद्लकारणएमन्नं तस्माद्यद्यपि ay दशरन स्रीयात्सोऽन्नोपयेगनिमिन्तस्य बलस्य दान्या सियते नचेन्पियते यद्यु द जोवेत्‌ । gawd दि मासमप्य- नन्ता जोवन्ताऽयवा सजोवन्नप्यद्रष्टा भवति गरोारपि तत एवा ्रीतेत्यादि पृव्वविपरोतं wet भवति 1 we यद्‌ बह्ून्यदान्यनगशिता दशंनादिक्रियासखसमर्थः सन्नस्यायो

त-न 1

teem ज

ae fare काव्येकार्ण्भावमेतयोारुपपादयति। यस्मादिग्यादिना ॥ स्तच्च बलस्य भ्नूवस्लमेद्वयमित्याद | किचेति॥ ८ ॥ ara यदि सोऽमुन्नानोाऽपि कथचिच्नीवेत्तदा जीवन्नपि ase सम्बन्धः॥ HAE जोवनसि्धाशद्भयादद। टद ण्यन्त ति ॥ च्यत्रोपद्ोगामात्रे बलद्ानिरिति व्यतिरेकमुक्ता तदु- पयोगे बन्धं भवतौव्यन्वयं Brae | खथवेति॥ wages रमि

४५ ~

s: प्राता भवति मन्ना भवति वोद्रा भवति की

aT

©

भवतति विन्नात्ता मवच्यनुमुपास्वेति११५स६ये sf बद्येव्युपास्तेऽनुवता वै स AVA पानवतेा- ऽभि सिष्यति यावद्‌ नुस्य गत तत्रास्य यथा काम- चारा गवति योजनं बल्नत्युपास्तेऽस्ति भगवा- SIZA इत्यन्नाद्वाव भूयेस्स्तीति तन्मे भगवान्‌ ब्रवौत्विति ९५२१५४१५

भाण म (नन मण

erat

प्रागमनमायेाऽनस्य प्रात्रिरित्यथैः मा यस्य विद्यते साऽननस्य BAY | ख्य दत्येतदष्एव्यत्ययेनेकारस्य व्यत्ययेन ्कारान्तत्ेन यान्स्याये दत्यपिपारे एवमेवाप्नात्येव- सेवार्थंस्तच त्तेतुमाद। wre दत्येदिति । रकारस्य वर्षस्य wean ईकारान्तवेनेवेत्यथैः | दत्येतद्ररव्यत्य- येन अ्यान्नस्याये cata पाटे एवमेवार्थः दरषेत्यादि- HARA i दूश्यते Waa दथनादिसामर््थे न तद्‌ म्रान्नावतेाऽन्रमुपास्वेति ॥ फलं Wad: WATATS ख सेकान्‌ पानवतः म्श्डतेाद्‌कांखानपानयेनित्यसम्बन्धा- matatafaufa | समानमन्यत्‌ ॥ <

पाठोऽस्ति TANIA इत्येतदेव पदमन्नस्य मराक्षिपस्तया व्याख्ये यमेकास्मोकास्त्येन faufeuy स्गप्रत्यवाड्गेकारद््त्याद ` aq xaatefa | षा Sadat खवणाद्पि पाखान्तरमन्रपसिपस्तया व्याख्येयसिव्याद्। जद्धेव्यादीति ॥ कयं तदन्नकार्य्यनित्याश्द्धएन्ववव्यतिरेको <nafs | दश्यते

ष्दा[ति wey

१ (|

भा

४८ £ `

ATT वा जनाद्यस्तस्मायद्‌ सुवृिने भवतति arya प्राणा अनुं कनीया भविपयतीत्यथ यदा मुवृष्िमिवत्यानन्द्िनिः प्राणा भवन्त्यनुं वहु भविष्यतीत्याप cant wat येयं पथिकौ यदन्तरिश्चं यद्यायत्पक्चता यदेवमनृष्या यत्पश्च- वञ्च qarere च तृणवनस्पतयः गरापद्‌न्याकौ- ट पतङ्कपिपीनकमाप ट्वेमा FAT जप उपा- स्वेति 14 tA ASO बह्नत्युपास्त आपति सवान्‌ कामाश्स्तृपिमान्‌ भवति यावदपां गतं तत्रास्य यथा कामचारा भवति Asay ब्मेत्यु-

मा यभन जज = कक ie ner क lite 0 [रि #

अपा वाऽन्नाद्भूयसाऽनकारणएत्वात्‌। यस्मादेवं तस्मा yet यस्मिन्‌ काल सुदृष्टः शस्यदिता भना safes भवति तद्‌ व्याघौयन्ते म्राण दु:खिना भवन्ति। किनि- भित्तमित्यादानमस्मिन्‌ संवत्सरो नः कनोयोऽच्यतरं भवि- व्यतोति 1 अय पुनयंद्‌ा wefedafa तद्‌ाऽऽनन्दिनः खुखिना ष्टम्राणाः प्राणिनो भवन्त्यन्नं ase मश्धतं मवि- व्यतीति ॥ अशशम्भवलवान्मूत्तस्यान्नस्याप एवेमा aria भद्‌ाकारपरिणए्ता दति मूत्ता येयं एयिवी यदन्तरित्तं। दत्याद्याप एवंमा wat ताऽप उपसेतिफलं सयो

कि क) नि) — भ “ vee नभ ति, 1 8 | TENG. जनम भ | 1 Agere

ऋपा कार्ण्त्नान्नाद्धुयस्लमन्वयव्यतिरसेकाभ्यां साधयति | यस्मादिव्यादिना॥ अपां स्वजं ग दात्मकत्वाचान्राद्ध्‌यस्लम्‌च्ित- सिव्याद् | खष्पम्भवत्वादिति ॥ दधिपय प्रम्रत्धाङ्ति परिणाम.

५५ <

Se URASTIA ATA भूय SCBA वाव भयो

ay?

aT

saifa aay भगवान्‌ ब्रकवीत्विति१२१५१०१

AST AT अन्यो भूयस्तदा टतद्रायुमुपग्॒या- वकास्मितपलति तदाहुर्जिशाचति नितपति व पियति वा इति तेज ca तत्पक्ष द्रीयित्वा ऽयापः सृजत तदेतद्‌ङ्खाभित्र fective चिद्यु- द्विरह्वादाश्ररज्ि तस्मादाहुर्विद्यातते स्तनयति वर्षिष्यति वा दति तेज ष्व तत्पूर्वं दश्यि- sat ब्र्ये्यपास्त आप्नोति स aaa काम्यान्मूत्तिमते विषयानित्ययः | waar ठपेरम्बूपाखनान्तुभिर्मांख भवति । समानमन्यत्‌ ॥९०॥

AAT वाऽद्य ग्यः | तेजसेऽप्‌कारणएल्ात्‌। कथयमप्‌- RTC a HTS) यस्माद्‌ व्यानिस्तेजस्तस्ात्त दा एतन्तेजा- वायुमाख्रद्यावष्टभ्य खात्मना निञ्चलीरुत्य वायुमाकाश- मभिव्याश्रुवत्तपति यदा actsurfear निभे चति सन्तपति सामान्येन जगन्ति तपति देद्ानते वषिय्यति वै दति। असिद्धं fe लाके कारएमभ्यद्यते दृष्टवतः ari ufaaafa विज्ञानं ॥ तेज एव तत्पव्वमात्मान-

त्वादन्तिच्तादेस्म्मयत्वमवसेयं | पां सव्वम्‌त्तत्मकत्वम्पसंद- रलि। उवखदोति ॥२०॥

सतति णब्दस्तदाडछरमनेन wea | वश्व्द््यं दप्रायति। प्रसिद्ध tata | SHASTRA कास्यकार्यात्वं उप्जाव्यफ्लितमद् | तेज रवति ॥ व्पत्तेजसेप्वघान्तसेग काय्येकारणभावं «tata |

cy 0

भाः

च्छा?

Y 20

त्वाऽ्थापः सृजते तेज उपास्वे Fa 7 lS यस्तेन Taya तेजस्वी व स तजस्वता नाका- न्भास्वतेाऽ्पहततमस्कानभिसिथ्यति याववेःनसे Ta तचास्य यथा कामचारा भवति यस्तेजा ब्रल्त्युपास्तेऽस्ति भगवस्तजमे भूय इत्ति तेजसे वाव भूयेाऽस्तीति तन्मे भगवान्‌ बवीत्विति 4 २1१११

eS न - NL णोभा ०१७२ ~+ त त स त जय्य -त ७०८७५. econ जनन मि पणय, ५ भ | णात ज

मुद्धतं दभविताऽयानन्तरमपः खजतेऽताऽप्‌ सष्ुत्वाद्ू योा- इद्धा स्तेज: । किञ्चान्यनतद तन्तेज wa स्तनयिललुरूपेण वर्ष॑- देतु भवति । कथं ऊद्धाभिदये्द्धगाभि विद्युद्धिस्तिर खो- fay तिय्यग्गलाभिख मदादादाः स्तनयनशब्दाखरन्ति। तस्म्ात्तदूर्भनादाङलाकिका विद्योतते स्तनयति चपिं- स्यति वा दूव्यायुक्तायमतस्तेज उपासेति i तस्य तेजस उपासनफलं तेजसी वे भवति। तेजेावत wa च tart भासतः प्रकाणएवताऽपदततमस्कान्‌ वाद्यानाष्यालत्मिकान- ज्ानाद्यपदततमस्कान्‌ अपनौतवाद्याभध्यात्मिकारितम- स्कानभिभिद्यति । esa ९९ ॥

EE TH Yor | ean ES ee LE Ae EOL भणण किमक ४०२७०९१००५०१ ~ भना

किञ्चान्यदिति | तदोवोपपादर्यति | ऊद्धानिष्ति॥ तेजसे भूयस्लरफलमा | asta तमःएएव्दाघेमाद्ध। arate ॥ वाद्यन्तमः wat परसिद्धमाध्यात्मिकमन्ञानरागादि तदुभयमप- शततमसखा नित्यच तमःप्रन्द्ितिमिव्यथः॥ वष्यपद्टतश्ब्दाघैमाशं | व्पनीतेति ॥ ११ |

“$0

T°

ak

आकाश्ना वाव ASST भूयानाकाशे व सूय्या- चन्द्रमसावुभैा विद्युनुक्षत्राण्यगिराकाशेनादूय- त्याकाञ्नेन णेाच्याकाशेन प्रतिगणात्याकाशे रमत STR न रमत जाकाशे नायत आका- प्रामभिजायत्त जाकाश्मुपास्वेति ^११स य आकाशं ब्येव्यु पास्त जाकाशवता वे स ATH प्रकाप्रवतेाऽसम्बाघानुस्गायवताऽभिसिद्यति या-

ण ऋ

| वा a aemneaied

आकारा वाव तेजमा भूयान्‌ 1 वायुसहितस्य तेजसः कारणत्वाह्मो न्ने वायुमाण्रद्धेति तेजसा सदाक्तेो वायु- रिति प्रयगिद नोक्रस्तेजसः कारणं दि लेके काय्धा- ये दृष्टं | यया घरादिग्येा म्टत्तयाकाशेा वायसददितस्य asa, कारणमिति ततेऽपि भयान्‌ । कथमाकाये वे ख्या चन्दर मसावुभे aired विद्यु्च्तचण्यग्रि ख asire- पाण्याकारऽन्तः | यच Bara ATA भूय TATA | किञ्चाकागेनायति चान्यमन्य wasagat आकाशेन प्रर रात्यन्याक्तच्च wea: afzuria अकाशे रमते त्निडत्यन्यान्यं सर्व्वस्तया न रमते चाकाशे वध्वादिवियागे आकारे जायते न मूत्तंनावषटसे | तयाकाशमभिल-

वायाः सकाप्रद्ाकाष्ठा भूयानिति वक्कये aa THAT WaT- {नियक्तमत wre, वायुरिति ॥ कारणत्वेऽपि कथमाकाशस्य वायसह्दितात्तेजसेा भयस््रमित्याश्द्याद | कास्यं दीति ॥

तेजसा बायसदितादाकाश्स्य Baa WAH पकास्न्तस्य दश्रयति | कथमित्यादिना ॥ इत खाकारस्यास्तिम्‌यस्वभिद्यादई।

Yoo

Seo वदाकाशस्य गतं TARY यथा कामचारा भवतति

भा

ष्मा

।/

य जाकाशं बल्लेत्युपास्तेऽस्ति भगव आकाष्चाद्ूय दव्याकाशाद्वाव भूयेञ्प्तीति तन्मे भगवान्‌ व्रवोत्विति WRU IR Mt

स्मरा वा AMAT RIAA Ary बहव जा- सीरनु MUA Aa aT कलयन WPT मन्वौरनु विजानीरन्‌ यदा वावते स्मरेयुरथ श्युण॒युरथ

[ग का त क

0 क 1 +~

argue जायतेन प्रतिलामं। अत अआकाशमुपाख | फलं प्टण्वाकाशवतेा वे विस्तारय॒क्तान्‌ ख विद्धान्‌ Saray प्रकाशवतः । म्रकाशाकाणयोानिंत्यसम्बन्धानममकाशवतश् लाकानसखम्बाघधान्‌ सम्बाघनं WATE सम्बाघेऽन्यान्य- पीडा तद्रदितानसम्नाघानरूगायवता विकोणएगतोज्ि- स्तणंप्रचारान्‌ लेाकानभिरिद्यति । यावद्‌ाकाशस्यव्या- SATS ॥ ९२ ॥

स्मरो वा श्रकाश्राद्यः। सरणं स्म्मरोऽन्तःकरणघम्मैः | a अकाशाज्ञुयानिति sua. लिङ्गव्यत्ययेन wT: | सरणे fe सत्याकाशदिसव्वम्थंवत्स्मरणएवतेा HVAT | अखतितु स्मरणे wus” | सत्तकाय्याभावात्‌। नापि

[1 1

किच्ेति ॥ तद्धुयस्लफलमाद | अत xfs कथमाकाण्योपासकस्य प्रकाश्पव्याप्लाकप्रपिस्त्ाशद्खयादद। प्रक्ाप्मकाया{रिति॥१२॥

नयु सकलिङ्क खतं पुंलिङ्गत्वेन कथं व्याख्यातमिव्याश्द्ख युंलि- ङ्ापक्रममाश्िव्याद्क। {जङ्व्यत्ययेनेति ॥ कयं पुनः सस्यस्याका- ष्णभु यस्व मित्धाश््यएष | Rca Wifey च्न्वयमुक्ता व्यतिरेकं

५०३

se मन्वीरनुय विजानीरन्‌ स्मरेण व पुतचरान्विजा- नाति स्मरेण पयन्‌ स्मरमुपास्वेति १११५ FF: स्मर AMATI यावत्स्मरस्य Wa तचास्य यथा कामचारा भवति यः स्मरं बह्मेव्यु पास्तेऽस्ति भगवः BURA इति स्मरादाव asec tay तन्मे भगवान्‌ बवौील्विति ५२५१३१५

[का OE OT ETN ERE Ae? TE eETURANRRMNNRNRETRERIEI “RO-TENRNES SST: ज क EE TY NT AR HG 1

youd ख्टत्य भावे शक्यमाकाशाद्‌ौोनामवगन्तूमित्यतः स्मर ण- स्याकाशाद्धुयस्तव ॥ gad fe लाके स्मरणस्य भूयस्तं यसा तस्माद्यद्यपि समुदिता वदवएकस्िन्नासीरन्नुपविभे- यस्ते तचरासीना श्रन्येन्यभाषितमपि न स्मरन्तु व ते कञ्चन शब्दं ए्टणय॒स्तया न BATHS aC स्तदा HN रूत्यभावलान AAT तथा न विजानीरन्‌) यदा वाव तेस्मरय॒मेन्तव्यं विन्नातव्यं Bra- व्यञ्चाय प्रएयरधय मन्वीरन्नथ विजानीरन्‌ | तथा स्मरण वैमम wat एत दति पुच्राज्विजानाति स्मरण WIE Rat भूयस्त्वात्स्मरणमुपास्ेति | उक्रायंमन्यत्‌ ॥ २९३॥

1 “he 2. श त । 2. ee ew ते कन > शि [, लक = नरनोनैन अ 1 ae 11, sn

wo sala | ्पसतीति॥ Brame: समरणाभावे$पि सक्वमक्ग- RE मोग्यत्वाभावादानर्थष्यमक्तं सम्मत्यस्मरणो सत्वमव नास्ती- are) नापीति | समरस्य भूयस्तमनुमवानुसास्ण सावयति। zwa wifa ॥ ददिशन्दाथा यस्मादिद्युक्तः॥ Wears खव- mara वयतिरेकमक्वा तदभावे तदभावमन्वयमादइ। यदेति] तग्ास्ति स्मर गस्य भूयस्लमित्याद। तयेति | तद्ध यस्तं फलित- माह | aa सति I tt

५०४ `

Soo अश्या वाव स्मराद्भूयस्याशेदा वे स्मरो मना- नघीते कभ्भाणि कुरुत TAH पगृुशरच्छत ang नेाकममुचेच्छत आशामुपास्वेति 190 a य आशां बद्यव्युपास्ते आश्याऽस्य सर्वे कामाः समृष्यन्त्यमाया दास्याञ्चिषा भवलि यावदा- TAT गतं तत्रास्य यथा कामचारा भवतिय आशां बल्लेव्यु पास्तेऽस्ति भगव आशाया भूय इत्याशाया वाव भूयेम्स्तीति तन्मे भगवान्‌ बवीलत्विति ५२१६१४१

सया माम मनमि भ ज न का १००५० भन भ tee आभज

भा० आश वाव wT Aaa | SUTAASTATHT शआ्राशा दष्णाकाम दति यामाङ्ः WATS: सा च स्मरात्‌ भूयसो, कथयमाश्या दयन्तःकरणस्यतया समरति स्तव्यं श्राणा- विषयं समरन खरो भवत्यत wits श्राश्याऽभि- वद्धितः WR सरनगादौन्मन्लानघोतेऽधोत्य च तदथं ब्राह्मणेभ्यो fatty sar कम्माणि करुते तत्फला- waa waty wate कम्मफलग्डतानिच्छतेऽभिवाच्कति ्राग्येव तत्साधनान्यनतिष्ठन्‌ Tay लाकमाशेद्ध एव सरन्‌ लोकसङ्ददेतुभिरिच्छनम्‌च्च SHAT, सरन्‌ तत्साघनानष्टाननेच्छते BUCA स्राकागा- दिनामप्यन्तं जगच्क्रोभूतं मतिप्राणि अत आशायाः सराद्पि भूयस्तमित्यत अ्शासुपाख ॥ यस्वाशां नद्य त्युपास्ते WT तस्य फलमाशया सदोपासोतयास्योपास-

“3 ०

५०५

प्राणा AT जाशाया भूयान्यथा वा असा नाभा समर्पिता खवमस्मिन्‌ प्राणे सर्व समर्पितं

भा०कस्य मन्व कामाः सनग्डद्यन्ति wats गच्छन्यमाघा

ास्याशिषः आर्यनाः wat भवन्ति wana aa तद्‌ वण्चं मवतीत्ययंः । यावद्‌शायएः गतमित्यादि पृव्वेवत्‌ ॥ १४ ॥

नामेापक्रममाशान्तं कार्यकारणत्वेन निमित्तमैमि- ्तिकत्ेन चात्तरोत्तरभूयस्तयाऽवखितं रखतिनिमित्त- सद्धावमाशारशनापाओेविंपागितं सव्वं waar विसमिव्‌ तन्तुभियस्मिन्‌ ard समपितं। येन च सववता व्यापिना न्तर्वद्दिगेतेन सते मणिगणा दव खचेण afaa वि्टतच्च | सएष प्रा वै च्राशाया भूयान्‌ । कथमस्य यस्त्व मित्याद Fura समथेयंस्तदनु यस्तं यथाव लाके रय चक्रस्यारा रथयनाभौ समर्पिताः सम्पोताः सम्प वेगिता इत्येतत्‌ । एवमसिन्‌ लिङ्गसद्षातरूपे माणे अन्ना

नमयति tet

च्याग्रया भ्ूयस्वमाकाङ्कादासा Yareala | कथसिव्या- दिना॥९४॥

प्रायस्य सर्व्वास्पदत्वेन भयस्त्वं कथयलति। नामापक्रममिति॥ प्रछूतग्प्रतिवग्रात्तदुपक्रमे यस्य Baas तत्तथा पाठक्रममेवा- श्त्या चान्ते aah तव्जगन्तयेति feos | काय्यकास्णत्वं क्ी1{चित्कमपादानापदोयत्वं तनिसमित्तनसित्तिकत्मपि क्राचित्क मेव उन्तरोत्तरभुयस्तया YAR a HAAS CALA IA दिभूयस्त्वेनेति यावत्‌ ॥ स्मतिनिभित्तः सद्भावो यस्य तत्तथा | च्पाणख्यरष्नपाण्ः aeaat विपाश्ितमित्यच ददन्तमाद। 1 ~

५०६

Se प्राणः प्राणन याति प्राणः प्राणं ददाति प्राणाय ददाति प्राणद पिता प्राणा माता प्राणा भराता प्राणः स्वसा प्राण ATA: प्राणा बाद्यणः११ स यदि fort at मातरं वाभ्रातरं वास्वसार्‌

"णि ज काणक

6

त्मनि cea awe यस्मिन्‌ परा देवता नामरपव्याकर्‌- एायाऽऽदणदो प्रतिविम्बवन्जीवेनात्मनानमविष्टा | ay मद्धाराजस्येव सव्वाधिकारोश्धरस्य । कस्मिन्न्दसत्कान्ते उत्रान्ता भविव्यामि कस्मिन्‌ वा ufafea ufasrer- मीति स प्राणमषजतेति ते; । यस्तु द्ायेवानगत ईश्वरं । तद्यथा रयस्यारषु नेभिरपिता नाभावरा अर्पिता -एव- Haat waarat: म्रन्नामाचासखर्पिताः म्रन्ञामाचाः भ्राणेऽपिताः | सएव प्राण एव ग्रन्नात्मेति कौषीतकोनां। अत एवमस्मिन्‌ प्राणे न्वै यथोक्ते wafdd i अतः स्य

णाना तना ०

भा

विसमिवेति।॥ feat म्टणालविषय | ययोाक्तं जगद्यस्मिन्नर्पितं सरख्ष भूयानिति सम्बन्धः। सर्व्वस्य जगतः ॥ तस्मिन्न{पितत्वमेव टखखान्तदारा स्प्यति। येन Gay सर्व्वतो व्यापिनेव्यसेव स्पफटीकरणमन्तवंद्िगंतेनेति प्राणस्याश्(याः सकाप्राद्धयम्त्रमा- Mga समयते | कथमित्यादिना ॥ लिङ्गन वीनां सद्धातः समुदायस्य समखात्मनीति याक्त्‌ ॥ उपाधितदता- स्क्यमभिपय fatwate | प्र्नात्मनीति॥ तस्येवाप्यात्ममत्िरै व्खावस्थान खचयति। दद्किकमि{ति॥ प्ाणन्तरं वयावत्तय्ति। ae ति anata पाये सव्व समपिंतमिग्यत्तरचर सम्बन्धः। पत्तत्मनाति परमात्मापाधित्वं प्राण्स्याक्तं तदुपपादयत्ति। यस्मि tafe y तस्मिम्‌ aot समपिंतनिति प्व॑वत्सम्बन्धः किमिति

# ।

ST

५०७

se वाचार्यं at atau वा किचिद्रशमिव प्रत्याह चित्रुाऽस्त्वित्येवे नमाहुः पितृहा वे त्वमसि मातत दावे त्वमसि भात्तदावे ante mua वे त्वम-

भा ० प्राणऽपरतन्लः wits wama याति नान्यलतमम- नादिक्रियासखस्य सामथ्यमित्ययः । ve क्रियाकारक- फलभेदजातं माण wa न प्राणाद्द्दिग्दंतमस्तीति प्रक रण्यं; 1 प्राणः प्राणं दद्‌ाति। यद्‌दाति तत्खात्मश्चत- मेव । wa ददाति तदपि प्राणायैव । अतः faarar wisfa प्राण wai कथं पिचादिशब्दानां परसिद्धायाव्छभण प्राणएविषयत्भिति । उच्यते । खति प्राणे faatfene- अयेागात्तद्त्करान्तो च प्रयोगाभावात्‌ कथं तदित्याद । ख यः कथित्पिचादौनामन्यतमं यदि तं wafaa तद-

we ्वच्तुरादिषु विदययमगेषु म॒ख्यस्यव प्राणस्य पर्मात्मापाधि- कत्वमपगतमित्याण् द्धा | wafay sweat प्रति सव्वा- सिकारत्वे खत्यन्तरं प्रमाणयति | कस्मिज्चिति॥ स्खखर प्रति प्रागस्यचेपधिकत्वं देत्वन्तस्माद्द। यस्ति ॥ wattle पृन्व- वद्न्ववः | प्राणभ्कछायावदीचखस्मनुगच्छतोन्यच Baat प्रमा गयति। तद्ययेति॥ waarat शब्दादयः एयिव्याद य विषया प्रच्ामाचास प्ब्दाद्दिनृद्धिषु तव्जनकेन्छिधेषु dard) भवतु तासां प्राणेऽपितत्वं तापि कथं प्राणस्य द्छायावद्।खर प्रत्यन्‌ गतिस्तच्ाद | स ण्व xfay कौषोतकौनां श्ूतिरस्ति we: | प्राणस्य ययोाक्तविर्धेषणवेश्प्यिम तःश्ब्दायः ॥ व्याख्यातं भाग मनद्यावल्िमपं व्याकरोति। रवभिति॥ प्राणः प्राणेन याती न्धस्यार्यं माद) wa इति ॥ सन्वोास्पदत्वादिति यावत्‌ ॥ पाग प्रायेन यातीत्याक्ः पणे waa aaa ग्तानीव्यन्तस्य

५०८

So स्याचार्स्यहा वे त्वमसि बाद्यणदा वे त्वमसि1२१ अथ यद्यप्येनानुच्करान्तप्राणाञ्द्ूनेन समासं यति- सन्द टनुवनं ay: पितृहासीति न मातृदासीतिन

wee

wowreufaa किञ्चिद्यचनं लंकारादियक्तं vary तदेनं amet ्राङ्कविंवेकिनोा fuera fauna लाभित्येवं ॥ fazer वे त्वं पितुदंन्तेव्यादि 1 अरयेनानवात्कान्तप्राण- स्यक्तदे दान्‌ अयान्यदपि wea ward समस्य व्यतिषन्द्‌- waa सन्ददेदेवमतिक्रूरमपि कम्म समासव्यत्यासा- दिप्रकारण दनलचणं तददसम्बद्धमेव qa aad ag: पिटदेत्यादि | तस्माद्‌ न्वयव्यतिरेकाभ्यामवगम्यते एतत्पिचास्येाऽपि प्राण एवेति 1 तस्मासमाणा वैतानि पिचादौजि सव्वणि भवन्ति चलानिख्िरणिच सवा

नि 111 वत भान.

ष्या aia usa कथयति | wafafa ॥ दातुद्यरय सम्प्रदा- नस्य च पाणाभिन्नत्वं पकटयति। प्राया इति॥ तदपौति <ta- मानमुच्यते। खस्य way च प्राणाभिनच्नत्वात्रागायेवेय॒त्त प्राणस्य सव्वात्म aaa wee ॥ प्रसद्डिस्नतिक्रमणीयेत्ति wea | कथमिति ॥ च्यन्वयव्यतिरसेकाभ्यां frserfemarat प्राणयिष- यत्वान्न प्रसिदधेरुह्नच्खनमिव्याद्ध | उच्यत ईति ॥ च्न्वयव्य- तिरेकावेव प्रमपुन्वैकं धरकटय्ति | कथमित्यादिना ॥ पिच दिषु wat सति पिच्रादिशब्दानां पयुज्यमानत्वमन्यया चाप्रयु- ज्यमानत्वं तदित्युचयते। त्वंकासादियुक्तमि्यादिपद्‌न तिरुस्कार- प्रभदो wad io पिक्रादिष्वधियवादिनं परति विवेकिनां धिक्षा- स्वचने Yaare | पिद्टदेति॥ सति प्राणे पिच्रार्दिषु frar- fmt प्रयुज्यमानत्वमित्न्व वमुक्ता व्यतिरेकमा्द। व्यये- नानेवति ॥ समस्य Uwe यत्यस्यावयवानज्विमजत caw |

Yor

उ भ्राृदासीति न eae नाचार्ययहासीतिन बाद्यणदहासीति ५३१ प्राणे देवेत्तानि सराणि भवति सवा TY टवं GWA मन्वान टवं

ne मकम `स तना नतक [वाका 1 Ae शा ए ।

भा०एष माएवित्‌ | एवं ययेक्तप्रकारण way फलतेाऽन- भवन्नेवं मन्वान उपपत्तिभिशिन्तयन्नेवं विजानन्नुप- पत्तिभिः संयेाज्येवमेबेति निखयं कू्व्वननित्य थः | aaa विन्ञानाग्चां दि सम्भूतः शास्वाया निशिते दृष्टो भवेत्‌ अत एवं पण्यन्नतिवादी मवति 1 नामाद्याशान्तमतीव्य वदनशीला भवतोत्यथः iad चद्रयस्तं यदि -एवमतिवा- दिनं WHat सव्व: ण्ब्दनामाद्याणणन्तमतोत्य वत्तमानं प्राणमेव वदन्ति एवं पण्यन्तमतिवदनभोलमतिवादिनं ब्रह्यादिस्तम्बपय्यन्तं । तस्य fe जगतः प्राण आत्ममाऽद-

ale यद्यपीत्यपक्रमादरेवमपीव्येतत्तयापीत्यसिज्नयं zea | तदेवाति- mx कम्म faftrate | समासेति | अवयवविभञ्चनमा{दिश 1G: | ae दद सम्बद्धमित्यच aweanrgruiuartefaaa:y यद्यपि त्यक्तप्राेष्वपि eeyg पिचादिष््दा esata नासा मुख्यः। ate- पये ऋरकम्मानरूने$पि fucnwievfefa भावः | उक्तान्वय- व्यततिस्कफलमपसंहसर्ति | तस्मादिति ॥ बाणस्येव foarte sqaa fa स्यादित्याण्ष्ड्याद | aaa होति ॥ प्राणस्य म्द यस्मिव्यं wary तदिच्वानफलमाद। स वा eta | प्राण्वि- <faqiet भवतीलि सम्बन्धः॥ कथं प्राणवित्तनित्यपेच्तायामाद। wafafa | aaa qe: पालताऽनुभवः खरूपत्वेन सा ्तात्कवासः॥ तदन द्‌ नेनैव cata faafa सति किमिति मननविन्नाने यगपन्धस्येते aare | मननविच्धानाभ्यां Wife i उक्तान्वयव्यतिरकाख्येप्रपत्तिसदक्रतादाक्याद्यत्मणवि्य WY

५९०

3: वि लानन्‌ तिवादी भवति तचे यु रत्तिवाद्यसी-

भा

T°

त्यतिवाद्यस्मौति ब्रूयानुापदुवौत ५४१५१५१९ ट्ष तु अतिवदति यः सत्येनातिवदति Wise भगवः सत्येनातिवदानीति सत्यन्त्वेव

भिति ware यदि नरूयुरतिवाद्यसौति। वाढमतिवा दसमीति ब्रूयात्‌ Aaa | कस्ममाद्यसावपन्ुवीत । WaT सर्वव

्रमयमसोत्याव्यलेनापगतः॥९१५्‌ ॥

ख॒ -एष नारदः सव्वातिशयं प्राणे सखमात्यानं श्रूत्वा नातःपरमस्तीत्युपरराम। न पूव्ववत्किमस्ति भगवः प्रणज्लय दति पप्रच्छ | aaa विकारानतत्रद्ध- विज्ञानेन परितुटमरताथं परमायंसत्यातिवादिनमा- त्मानं मन्यमानं योग्ये शिस्यमित्यायदविगेषादिप्रच्या- वयननाद भगवान्सनत्छुमारः । एष तुवा अतिवदति wad वच्छामि न म्राएविदतिवादौ परमायंतः) नामा-

tt rar OR CS

जायते तदच fou विवच्छते। तत्पालसाच्तात्कस्यं edafafa भेदः । मननविच्वाने तिना दण्णनासम्भवेाऽतम्शन्द्ा्ः | wa मननादिद्दारेणेति यवत्‌ ॥ चअतिवादित्वं ्यत्पादयत्ति। नामा- दीति ॥ नापद्धवीतेद्यक्तं यत्तीकसोाति । कस्मादिति ॥ ९५ ॥ यद्यस्मादयं विद्दानात्मत्ेन सन्न्॑वरु प्रायेरस््ीद्यपगतवांस्त- Wiese देत्वभावादात्मनाऽतिवादित्वं॥ ATE Saas प्राण AAT खुत्वा arcew तुष्णोभावे किं arcufsaregrar. ate | स uq eta कयं तस्यापरतिस्वगतेत्धाण्णद्याद | aueafeta ॥ किमिति ate प्राप्तायामुचेत्तायां खयमेवाचा्थी च्ुत्पाद्यतीग्धाश््छयाद्दं | तमेवमिति ॥ र्तस्माञ्जायते प्राण

१९१

ॐ वि लित्ता्तितियभित्ति सत्यं भगवा विलिन्नास दति ५११६१६१५ यदा वे विजानाव्यथ सत्यं वदति नाविजा-

कासन hh eee [रि

भा ° द्यपेचन्त्‌ तस्यातिवादिल्वं । यस्तु ware सव्वातिक्रान्तं awd परमायंसत्यं az सा ऽतिवारौत्यत श्रद्‌) UT Se aT sfaazfa a: सत्येन परमाथंसत्यं विन्ञानवन्तचाऽति- वदति ase at प्रपन्ना भगवन्सत्येनातिवद्‌ानि) तथा मां जियन्त भगवान्‌ यथादं सत्येनातिवद्‌नोव्यभिप्रायः। यद्येवं सत्येनातिवदि ठवसिचसि सत्यमेव त॒ तावदिजिन्ना- सितव्यमित्यत wre नारद्‌: । तथास्तु तदि सत्ये भगव विजिन्नासे विशेषेण ज्ञातुमिच्छन्लताऽदमिति॥ ve ॥ यदा वे सत्यं ucaryar विजानाति। इदं पर- aria: सत्यमिति तताऽनु.तं विकारजातं वाचारम्भणं

ate सति शखत्यन्तरास्राणस्य विकास्त्वेनए्टतत्वं। वाचार्म्भयां विका- स नामसेयमिव्यक्तं। तस्मिन्नन्टते पाणे safe विन्नानं तेनेति यावत्‌ ॥ aufeqea कथमरूता्यत्वमित्याश्क्ला निश्यान्नानशा- लित्वादित्यादह | पर्मा्यति ॥ न च तस्यापेच्ताद्टत्वभमित्याह। येाग्यिति ॥ न्िथ्याय्मदविश्षा af प्राणात्परमिव्यसि- सानः॥ कथं afe प्रायविदो तिवादित्वमुक्तं Aare | नामा- दोति ॥ कस्तद्दिं परमार्थता ऽतिवादीत्याश्खाइ। यस्लिति ॥ साऽतिवादीति ॥ यतः सनत्कमास्स्याभिप्रायोऽत ख्वादेति Raat | ननु नारदस्य नाद्यापि सत्यविद्धानमृत्पन्नं कथं सन्ये नातिवदानीति एच्छति ware) तयेति ॥ ९६ ॥ यदा a विजानातीग्ादि वाक्यं व्याकुव्बेन्रत्तर्माष्ट। यदेति 1 यदि fad सनूपादनगताद्भि्रमसदेव स्याद्यदि aha सन्मा-

५९९

Se नन्‌ सत्यं वदति विजाननुव सत्यं वद त्ति विन्ञा-

ure fear सव्डविकारावस्थं सदवेकं सत्यमिति तदवय वदति

यद्दति। ननु विकारोऽपि सत्यमेव | नामरूपे सत्यान्ता- भ्यामयं माणएस्नः मणा वे सत्यं तेषामेष सत्यमिति AAT i सत्यमक्त सत्यत्वं य॒त्यन्तरे विकारस्य म्‌ त॒ परमाथैपेत्तमुक्तं किन्तरदींल्द्रियविपयाविषयल्ापेत्ं सच्च Qufa सत्यमित्युक्तं तद्भारेण च परमार्यसत्यखेाप- afarfaafaafa 1 मणा वै सत्यं तेषामेष सत्यमिति चालं । ददापि तदिष्टमेव। ददतु आरणविपयात्परमार्थ- सत्य विन्नानाभिमानाह्ुत्याप्य नारद्‌ं यत्सदेव सत्यं पर- araat warel तददिन्नञापयिय्यामीत्येष पिग्रेषता faa- चिताऽ्थंः । where वदति ॥ aeafanraaeta साऽगन्याटि णब्दटेनाग्यादरीन परमार्यसद्रपान््रन्यमानोा

` भज = भ ५.५० = "रजा गजक" जम ee

ee erature तानि Gy SS See ET + =

चरमेव पस्मायसत्थं सिब्येदिति पस्मायंतः सत्यं aca विजाना- atau: ॥ विच्तानप्रकारमभिनयति | सद{मिति॥ ततस्तदाजन्टतं विकारजातं Feat सदेव सत्यमिति सत्वा यददति तत्तदेव वदतीति ara | सत्यविन्लानस्य aged प्रति दशेतुत्वद्योूत- नायाऽयष्ण्दः ॥ श्त्यन्तसाव्म्मेन मेदाभेदवादौ शङ्कते | नन्विति ॥ fa teary विकास्स्य सत्यत्वम॒क्तमिग्ये- तावन्माचमुचखेत किंवा परमा्ंसत्यत्वमिति बिकस्प्याद्यमङ्गोक-

tifa सत्यमिति ॥ दितीवं दूषयति | न fafa ॥ भेदामेदयोा-

व्विसाधादेकोापाधावयोगादिकास्स्य च रन्लसपवन्मिष्यात्वानु - मानादत्यन्ताबाध्यत्वाभिप्रायेण सत्यत्वं खत्यन्तरेगेवोक्तमित्यथेः॥ कथं तद्धि प्राणादिषु सव्यत्वमुक्तमित्या््याङ्ीकारः स्फास्यति | किन्तद्धौंति ॥ इन्ियजनितसट्रद्धिविषयत्वापेच्वं yaad सदि-

zy ©

भा ०

Ate

५९६ नन्त्वेव विलनिन्नासिततयमिति विज्ञानं भगव falas इति ५११५१७१

Ara aria OTTER TEIN: senna ane

वदति न तुते रूपचयव्यतिरेकेण परमार्थतः सन्ति। aur तान्यपि रूपाणि सद्पेचया नेव सन्तोत्यता नावि- जानन्सत्यं atta. विजानन््रेव सत्यं वदति! नच तत्सत्य- विज्ञानमविजिज्ञामितमप्राथिंतं ज्ञायत इत्याद 1 विन्ना- नन्त्वेव विजिनज्ञासितव्यसिति । यद्येवं विज्ञानं भगवो

त्युच्यते | तद विषघयत्वएपेच्ं waad त्यदिति व्यवह्कियते। तथाच warga सद त्यचेति व्युत्पाद्य सत्यमिति aera | तथातदी- जभ्चतसानामरूपयोस्तदात्सकत्वाच प्राणानां सत्यत्वं व्यावद्दारि- वामिद्टमिव्ययैः ॥ सतख प्राणादिषु सि्याभूतेव्वपि waytac- विरुद्धेत्यादह | agate ॥ प्राणादीनां व्यावद्धार्किसत्यत्वानु- वादद्ारेणास्यासिपापवादन्यायेन पमरमाथसत्यस्य ब्रद्यरोऽवग- {तिप्विंबत्त्तितेत्ति कत्वा तेस्वपि सव्यत्वश्तिस्विरुद्धेत्ययेः | ययो- amisar विर्ब्तिते -बददारण्यकश्ुतावित्यत्र गमकमादद | प्राणा at लि ॥ नन खत्यन्तरे विकास्स्यापि वयावद्धाटिक waafae प्ररखतेतुन तदिष्यते we ख्व सव्यत्वाङ्गोकारात्‌। तथाच विरो- धताद्वस्थ्यमत are | इदापीति॥ यदि प्राणस्यापि areca सत्यत्वमपगतं fauke सनत्वामार्स्य frafaataarngrs | sw fafa) यदा वं जानातीत्यथ सत्यं वदतीति यद्याख्य्तं तदन्वयव्यसिस्किभ्यां स्पुटयन्नादा वयतिरेकमाद् | नाविजा- निति ॥ पस्मार्थसत्यमविजानन्नपि वदव्यग्न्यादीनीत्याशक्खा ङ | aGafa afe ad सदेव परमाथसत्यमिति वदता ऽमीदट- [सिल्दिस्स्त्याण््ड्यष्द । न त्विति ॥ तान्यव ate रूपाणि एय ग्विद्यन्तं तेनेव्याद । तथेति ॥ तोऽस्य नास्ति सव्यवादिल- सखेन्यपसंद्धरति) caa ela वयतिरेक दशयित्वाऽ$न्वयमा- ae, विजानद्ेवेति ॥ wa तिं सत्यविन्नानयपून्वकमतिवा-

१४

ऊ यदा वे मनुतभ्य विलानात्ति नामत्वा विजा- नाति uaa विजानाति मतिस्त्वेव विलिन्ञा- faaafa मतिं भगवा विलित्नास इति¶११५१६१ यदा वे KUTT मनुते नाश्रद्धन्‌मनुते श्रद्‌ धदव मनुते श्रा त्वेव विलित्तासितयेति श्रद्धां भगवा वि जिन्नास दति ५११११६१

यदा वे निस्तिष्ठत्यथ श्रद्धाति faa च्छ द्धाति निस्ति्टनैव श्रदघाति निष्टा त्वेव वि लित्तासितयेति fast भगवा विलििज्ञास इति ११५२० Tt

are विजिन्नास cf) एवं सत्यादीनां चेत्तरोत्तराणणं करोत्यन्तानां VATA Aa व्याख्येयं ॥ ९.७ ॥ यद्‌ वे aaa दूति) मतिमननं तकेए मन्तव्यविषय Tze: ॥ ९८ ॥ आस्तिक्यवृद्धिः खद्धा॥ ९९॥ निष्ठा गरू्डशषारि स्तत्परत्वं ब्रह्मविन्नानाय॥२०॥

wo दित्वमिव्याश्क्छाद। न चेति ॥ यद्येवं ल्निद्लासादासा सत्धति- लानं लेयभिव्येवसिदख्येदि्ययेः। सत्धवदनं प्रति aera. नस्य यथा MMAR तया Vay पुव्बस्यात्तरुमुत्तरे कारण- त्वेन जटव्य्मित्यतिदिशति। रखवमिति॥ २७ 0 विच्ञानकास्णीभूतां सतिं व्याचष्धे । मतिरस्ति ॥ मननद्ेतु- wat Bal व्याकरोति | wants ॥ १८॥ re y ्द्धाद्ेतुं fast araz fasta y ee 4

म @

भान

ST

५९५

यदा वे करोत्यथ निस्तिष्ठति नाकृत्वा निस्ति- ति कृत्वेव निस्ति्टति कृतिस्त्वेव विलिन्नाभसि- तयेति कृति भगवा वि लिन्नास इति १५११२११ यदा वे सुखं Ay करोति नासुखं लन्धू करोति सुखमेव लन्धघ्रा कराति मुखं त्वेव वि- लिजिन्नासितयभिति सुखं भगवा fafa इति १५११६२२

यदावे करोति रुतिरिन्द्रियसंयमखधिम्तेकायता कार- णद) wat दि तस्यां fama यथोक्तानि सम्भवन्ति विच्नानावस्ानानि॥ २९ ॥

सापि सतियद्‌ा aa wad सुखं निरतिशयं वच्छ माणं लब्धव्यं मयेति मन्यते तदा भवतोत्य्थः । aur दृषटफलसुखारूतिस्तयेदापि नासुखं लन्घाकरोाति। afa- ग्यद्पि फलं waged | तन्तदुदिश्य म्रद्त््यृपपत्तेः | अयेदनीं रत्यादि षृत्तरो न्तरेषु सत्पु सत्यं warq प्रति-

निष्टा निदानं ॥ रतिं विभजते। afafcfe ॥ कथंयुनरे- तेषामुत्तर मुत्तं Gy पुन्वेस्य wea भवति ware | सव्य ष्ोति॥ २९ ॥

स तिस्तद्दिं कुता भवतीति तचद्ध | सापीति॥ यदा सुखं सल मभते तदा भवतीति सम्बन्धः | मनु छखलाभस्येन्ियसंयमा- प्दियतिरकंणाभावात्वयथं सुखलभाधीना afafcarregry | सुखमिति ॥ बवच्छमागसखलब्धव्यत्वाभिमानएदेव यथोक्ताङूति सिद्यतान्यर्थः | Ge रब्ध्वा करोातीग्ेतद्‌ष्न्तेन साधयति | ययेति ॥ दृष्टं फलं पचपखखादि तच्जन्यद्तेदेश्पुव्विकए लाश

९९

उ या वै भूमातत्‌ मुखं नाल्पे सुखमस्ति भूमेव सुखं भूमा त्वेव विजिन्नासितय इति भूमानं भगव विलिन्ञाप इति 149 123 १

भाग्भासतेन तदिन्नानाय परयग्यन्नः काय्यं दति प्राप्तं तत. waa | wanda विजिन्नासितव्यमित्यादि । सुखं भगे विजिज्ञास दत्यभिमुखीण्डतायाद॥२२॥ योावेग्रसा मदत्‌ निरतिशयं बङ्कितिपय्थायास्तत्सुखं। तताऽवाक्यातिशयलादल्यं अ्रतस्तसिन्नल्ये ga नासि | श्रल्यस्याधिकटप्णादेतुत्वात्‌ | UT च दुःखवोजं । न दि gaa सुखं दृष्टं ञ्वगादि लाके । तस्मादयुक्तं नास्य खखमसतोति | अते भूमैव सुखं | दष्णादि दुः खवीजला- सम्मवाद्ध्ः ॥ २२॥

Eager ER SH TR ET NS iY SNE 1 ` श य

ate afader । तात्मन्यपि ad लब्ध्वेव काति नतु विना तदु- द प्मित्यथः | नज्विद्धिवाणां मनसख संयमपूर्वक सुखं भवति तथा च कथं THA कसोती्युच्यते तच्राद् | भविष्यदपीति। उत्तरम्रत्थमाकाङ्कापुव्वकमुर्यापयति । अयेत्यादिना | २२॥ भूम्ोऽव्यीगपि वेघयिकं सखमसतीव्याद्लाह | तताऽव्वीगिति ॥ Haas मुखत्वं वास्यते ware | अन्पस्येति | दुःखरूपं zat प्र्यल्पस्य सुखस्य रतूतवेऽपि कथं खयं ae a मवतोद्याश- ere | न दीति ॥ अल्पस्य षखस्य pera’ सिदे फलित- माद | तदति॥२३२॥

xy 0

मा

च्छा

५९०

यत्र नान्यत्पश्यति नान्यच्छणात्ति नान्यद्धि- जानाति स भूमा जथ यचान्यत्पस्यत्यन्यच्छणे-

aS कक्‌ पि nema -जककमना 9 । — [पं द

किंलक्ताऽसे भूमेत्याद । wa यस्मिन्‌ ufa तरे नान्यद्र्‌्टव्यमन्येन करणेन Tes विभक्तो कुण्याद्‌- न्यत्पभ्ति तया नान्यच्छणेाति। नामरूपयोरेवान्तभीवा- दिषयभेदस्य | तद्धादकयेारवेद दशंनञ्वणये्द्दणं | "पन्येषाञपलकरणणार्थत्ेन मननन्ववेक्तं TVA) ATI

नुत द्रति। प्रायशो मननपू्वैकलवादिन्ञानस्य। तया नान्य- दिजानाति। एवलचणा यः ख भूमा । किमत्र मसि- द्धान्यदभ्नाभावेाः भूमेाच्यते नान्यत्यण्यतत्यादिना । AU A पश्यत्यात्मानं पग्बतीत्यतत्‌ | किञ्चाता यद्यन्य द्शनाद्यभावमाचमित्युच्यते तदा दतसंव्यवद्ारविल-

0 1 क त 2 2 ` 1 meinen क 111 व जनन ८०५१

wa: सविष्रवत्वं निविष्टेषत्वं वेति पञ्पुव्वकं नित्विष्ेषत्वं नि- safe | fafaarfeat | नान्यच्छणेति a wate सम्बन्धः कि- fafa wmuaifeuta सत्सदणनश्वणयारव निषेध्यत्वेनाच यदय. मित्याष्ण्द्धयादद। नामति ॥ खनक्तानां GMS नसपलच्तणायत्वनाच emus स्पष्रनाद्यविघयत्वसयाति ufa भावादिव्याद्। अन्ये घामिति ॥ चेति लच्तणवाक्याक्िः॥ तच देतुमाद। प्रायण डति afeafanca ततत्वविचार्णायामन्योऽन्यं न पश्यति न ्टणेाति न समनतेन विजानाति स्र भमेति चखद्श्यादिविकल्पनिषेधेना- ध्यासाधिकस्गत्वोपलच्तितस्य विकल्पालिषयत्वमेव भ्म लच्तण्मि- त्यपसंहरति। रखुवसिति॥ उक्तमेव लच्तणं स्फुटयितुं विम्टश्ति faaata | साकप्रसिडदणनादिप्विषयत्वाभावमाचं WaT aa afaana wayea ata faanra: yaaa का लाभ का बा era सति शिष्यः एचछति | fagra इति | IAI

५.

Se त्यन्यद्धिजानाति तदल्पं यावे भूमा तदमृतमथ यदल्पं तन्मत्येश् स भगवः कस्मिन्‌ प्रतिष्टित

alo AUT wage भवति । श्रयान्यद्‌ भंनविगेषग्रतिषेघेनात्मानं पश्यतीत्युच्यते । तदेकस्मिन्नेव करिचाकारकफलमेदोा ऽगभ्युप- गता भवेत्‌ । यद्येवं को Sta: स्यात्‌! नन्वयमेव दाषः warcraft: | क्रियाकारकफलभेदा fe संसार इति, श्रात््येकल्र एव क्ियाकारकफलमेदः संसारविलचण् दति चेत्‌ । न । श्रात्मनेा निविशेषेकत्वाग्पगमे द्‌ ॑नादिक्रिया- कारकफलभेदाग्युपगमस्य शन्दमाचलात्‌ | अन्यदर्भनाद्- भा वाक्तिपक्तेऽपि यचेत्यन्यनपश्यतीति च विशेषणेऽनर्यके स्यातामिति चेत्‌ । gad fe ase | यच WA WE ऽन्यन्न पण्तोव्युकते स्ताद्नात्मानं चन AQAA गम्यते। एव-

ate तच लाभं ewafa | यदीति | wae प्रसिद्धस्य दशंनादन्बिष- यत्वं भनि नास्तीत्येतावन्माक्ं तस्य लच्तणभित्धच्यते चेत्सन्व- विकल्पातोतः पत्यगात्मा भमेत्यस्मत्पच्तसिदिस्त्यिथः ॥ fedla पच्तमनद्य त्मिन्दषं खचयति । waatfeaty तमेव दोषं प्रश्रपनव्वकं स्फटयति | adafaarfea ॥ सति क्रियाकास्कपलमभेदटे कथं संसारानिटखत्तिस्तचाह। कियेति। सति He करियादः संसास्त्व ara ze तदलच्तण्यादे कस्मिमेव कियाकार्कभावस्यन संसार इति चादयति। व्घात्भेकत्वरति॥ खकस्मिग्क्रियादिभेदस्यासम्भवं दणंयच्चुत्तरमाद | नात्मनञूति। दितोयपच्तस्य ceed स्पद्टोरतेश्रयमपत्तष्यापि समानदुष्टत्वमिति शिष्यः ga | न्येति ॥ चखाद्यपच्तेऽपि न पश्यतोवत्येतावतेव दण नद्यलाभाद्यचेत्यन्यदिति च feta यथं स्यातासिव्ययः॥ व्यर्थं- aden व चनमित्याणद्खय शिष्यः खयमेव qa) ewe दीति ॥ जाके

ey ©

५९८ इति स्वे महभि यदि वान मदिमरौत्ति१९५११

ate मिदापोति चेत्‌ 1 न 1 तत्वमसोत्येकलरपरेणादरसिकरणा-

च्छा °

धिकन्तव्यभेदानुपपन्तेः । तथा सद्‌कमेवादितोयं सत्यभि- ति we निद्धारितलात्‌ | अदृश्ये sara a सन्दे तिष्टति रूपमस्य विज्ञातारमरे केन विजानोयादित्यादिभ्रुतिभ्यः स्वात्मनि दशनाद्यनुपप्तिः । येति विशेषणमनर्थकं प्राप्तमिति Wai न। अविद्यारुूतमेद्‌पे्लात | यथा सत्मै- कलत्वादिती यत्वनद्धिं मरुतावपेच्छ सदेकमेवाद्धितौयमिति सदयायनरदमप्यच्यते | एवं भूम्येकस्सिन्नेव यचेति विशेषणं । श्रविद्यावस्थायामन्यद्‌ शनानुवादेन च Ufa श्रतस्तद्‌ भाव- त्रलचणस्य विवचितत्वानान्यत्पश्यतीति विशेषणं 1 तस्मा- त्ससारव्यवद्दारो ala नास्तीति समुदायाः | त्रय यच्ा-

fe wa wal we नान्यत्पण्यति तद्‌वदत्तीयमिति प्रयग दृश्यते नच तस्य नेरयंक्यमिषट। वयवचाराङ्त्वाद्ययोाक्तं धनधान्यादययदश- नेऽपि MAID Wey aa पण्यतीतिखुतस्य नेर थेक्यं न गम्यते । किन्त स्तम्भादोनां तस्य च दणंनमिद्टं। तया यत्र नन्यत्यश्यती- त्यचापि faruuguy समाधानं वक्तव्यमिग्यर्थः॥ fa faste- गाायवन्वानपपन्या मम्न्यधिकरस्णाधिकत्तव्यभावः सखात्मदशन च qrafaawa fH वा खतस्य गतिवक्तव्येति wed चेत्तचाद्य zaata । नेत्यादिना ॥ तया तत्चमसीति वदि व्घथेः | निडारित- त्वाद्‌ धिकरगाधिकत्तव्यभेदानुपप्तिरिति प्षः॥ Varga पश्य- difa त्वरेषरणादात्मनः werd वाच्यमिति तत्राह | we «fa 1 दितीयमनद्य ufaare | यच्ेत्यादिना ॥ ufcercara ट्ट न्तेन स्पटयति | ययेति ॥ रकस्मितन्नेव ate wafa विश्ेखणमन- मपि प्रयज्यते | प्रसिडानुवादनाधिकस्यादिविकल्याविषयत्व-

5 0

~ nay se महिमेव्याचक्षते हस्तिहिरण्यं दास-

भाण्‌ भ ११००-७ म tate ( 9 =

are विद्याविषयेऽन्योन्येनान्यत्यश्यतौति तदल्पमविद्याकालभावि

ष्पा

THU | यथया BAER वस्तु wa प्रतिबोाधात्तत्वाल- भावोति तद्त्‌ । तत एव aaa विनाशि खभ्रवस्तुवद्‌व तद्दिपरीता भूमा यस्तद्‌म्टतं | तच्छन्दाऽग्टतलपरः | ख॒ तद्यवेलच्छणा भूमा द भगवन्‌ कस्मिन्‌ प्रतिष्टित Tana नारद्‌ं प्रत्याद सनत्कुमारः) स्वे मदिसीति सखे आत्मीये afefa arena] विभूते ufafear war । यदि म्ति्टासिच्छसि कचित्‌ यदि वा परमाथंमेव शच्छसीति न मदिन्यपि प्रतिष्ठित दत्यवाचाम। अप्रतिशि- तेाऽनािता भूमा क्चिदपोत्यथंः। यदि स्तमद्दिन्नि प्रतिष्ठो भूमा कथं agufas उच्यते।प्रटण।) reas

लचच्तृणस्य Ha aauy विर्ब्तितत्वादित्याद् | wafafa ॥ यद्‌विद्यावस्धमन्यद्प्नादि तदनवादःन नान्यत्पश्यतोिति fata. यच्च भूलि न विरुध्यत दश्नद्यवि्यत्वलच्तणस्य Ha लच्तणस्य विबवच्तत्वारद्दत्याद् | afaafa ॥ लच्तणवाक्याथमपसंदइरति। तस्मादिति ॥ दणशन्दिसकलसासारिकव्यवदहारभावेःपलच्तितं ad भमेयघः॥ wy यचेत्यादिवाक्यं व्याकरोति | agfa | परि च्छिन्नरस्याविद्याकालभावित्वं cerda fazutfa | यथेति। तत wa ufeteaaitefa यावत्‌ | कयं qernafafa मसि तच्न्द्प्रयोागस्तचादद | तच्छब्द सलि | We: सुखत्ववव्चनात्तस्य agg एच्छति । स तद्टींति | वयवद्टास्ट्ख्छा प्रश्नो वसतरश्छया चति विकल्पाद्यं vars | स्त्यक्तवन्तमिि ॥ हितीयमनद्य facrncifa | यदीति॥ पुन्वापस्विर्घधमाश्द्धय परिदरति। यदौव्यादिना।॥ we खतो satan प्रतिख्ितत्वाभावोऽचेद्युच्यते

५९९

soupy स्ेत्राण्यायतनानीति नाहमेवं बवमि

ब्रवीमीति द देवाचान्या न्यस्मिन्‌ प्रतिष्टित्त इति ५२ ५२४१

स॒ ख्वाधस्तात्‌ स उपरिष्टात्‌ स पञ्ात्‌ स

पुरस्तात्‌ स दक्िणतःस SATA: F CACY सर्बी-

8 ae

भा०दद मदिमेत्याचचते । गावश्चग्धाखं Wiss दरद्धैकवद्धावः, waa गवादि मद्दिमेति म्रसिद्धं। तद्‌ाितस्तत्मतिष्ठञ्चैते भवति । यया नाहमेवं सखताऽन्यं मदिमानमा्िते भूमा तेचवदिति । aaa देत॒ुलरेनान्या wafea प्रतिष्ठित ति aafeaa सम्बन्धः ॥ किन्त्वेवं नवीमीति दवाच स waaife ॥२४॥ कस्मात्पुनः कचिन्न म्रतिषठित दत्युच्यते। ware एव भूमा । wera तद्तिरोकेषटन्यदिद्यते afar प्रतिष्ठितः स्यात्‌ । तथापरिष्टादित्यादि wari सति भून्नोऽन्यसिन्‌ भूमा दि म्रतिशितःस्यान्नतु तदस्ति।खएवतु Wed | रत स्तस्मादये न atanfafea: । यच नान्यत्पश्यतोतव्यधि- करणधिकर्न्तव्यतानिरणात् एवाधस्तादिति च wera

ष्या aaa ोत्यादि वाक्यस्य gaa तेन व्यवह्दितेनादमेवं जनवोमी- व्यस्य सम्बन्धमिति सोजना ॥ कथं ate ब्रवीति भवानित्या-

ए दध्र द | किन्त्विति ॥ २४ ॥ चचवता{्ि्तिमेव वाक्यं प्रखपुव्वकमवता्यं व्याचष्टे | WAT- fxanfeat ॥ उक्तमेवार्थं व्यतिरेकदारा fazarfa | सतोति॥ व्य द्‌ ष्रगरात्सत्वपदटोश्स्याभिप्रायमादद | यचेति ॥ काञऽसाव-

५९९६

So भिव्यथाताश््‌द्खारादेश रखवाहमेवाधस्तादहमुष- रि्टाददं umes पुरस्तादहं दस्षिणतेाऽदमुत्- रतेाऽदटमेवेद्‌ ¢ स्वमिति १५११५ अथात जा- त्मारेण ख्व आस्मेवाधस्तादात्मापरिष्टादात्मा

मा०निदेणात्‌ । द्रष्ुर्जीवादन्या भूमा स्यादित्याशङ्का कस्य चिन्म्राभूदिति 1 श्रथाताऽनन्तरमदद्ारेणादिग्यत इत्य चङ्ारादेणः। द्रष्ुरन्यवदशंनाथं भूमैव निर्दिश्यते ऽद- ारेणादमेवाघस्तादित्यादिनाः। ्रदद्कारोण द्‌हादिष- वराताऽप्यादिगभ्तेऽकिवेकिभिरित्यतस्तदागशद्धा मा भूदिति। श्रयानन्तरमात्मादेश आत्मनैव केवलेन सत्खरूपेण शरद्धे नादिणश्यते। wala सर्व्वतः सर्व्वमित्येवमेकमजं ear व्या मवत्पुखंमन्यश्रएून्यं wat स वा एष विदान्मननविन्ञा- नाभ्यामात्मरतिरात्मन्येव रतोरमणं यस्य साऽयमात्म- रतिस्तयात्मक्रीडः। देदमाचमाघधना cfadrwarvar क्रोडा । लाकं wifa: सखिभिख तडतीति दशंनात्‌। न

eee

“te अरेयादिश्यत LAME] प्रयोजनानुवादपुन्बेकमाद् । RT- रिति ॥ अद्कङ्कासादेष्यत्‌ एयगात्मादेश्स्य तात्पर्यम | weyt- tafe. उक्ता्विद्वानवतः nana) ease ॥ ख्कमिति सजातीयभेदरादि्यसयाक्तिः॥ ष्यन्यन्यून्यमिति fear. तौ यभेद ून्यत्वमुच्यते॥ र व्धात्मक्रीडयोरवान्तरमेदं द्यति | दे. इमाघेयति॥ wisest बाद्यसाधनेत्यच लाकसम्मतिमा-ह। लाक xfa 1 देदस्य जीविते च मोागव्यागयोख निमित्तं वाद्य वस्त तच aay निस्येच्तो य टच्छालाभेव्वासङ्गव्जिंता विदानि-

IRR

So पश्रादात्मा Gaara दस्षिणत जात्मोततरत जात्मेवेद % सवभिति सवा cy र्वं oa मन्वान उवं विलाननुातमरतिरात्मक्रौड जात्म- भिध्न जात्मानन्दः स स्वराड्भवति तस्य सर्वेषु

ee ene

भा०्तथा विदुषः किन्तद्यात्मविन्ञाननिमित्तमेवाभयं भव- aaa) मिथुनं दन्दजनितं wd तदपि दन्दनिरपे्ं यस्य विदुषस्तयानन्दः शब्द्‌ादिनिर्मित्तः। आनन्दऽवि- zat न तथाऽस्य विदुषः किन्तद्यात्मनिभित्तमेव सव्वं सर्व्वदा सव्वेप्रकारेण च । ददजोवितभोागादिनिमित्त- वा यवस्तुनिरपेच्च ware ख एवंलकच्षणा विद्यान्‌ जोव- aa स्वाराच्येऽभिषिक्तः 1 पतितेऽपि ददे खराडेव भवति। यत -एवम्भवति तत Wa तस्य सव्वषु लाकषु कामचारो भवति) प्राणादिषु पुत्ैभूमिषु तत्राखेति तावन््राचपरि- च्छिन्निकामचारित्वमक्रमन्यरए्जलवं चायंप्राप्तं सातिशय- लाद्यया प्राक्तखाराज्यकामचारवानुवादेन ततस्तन्निटट- तिरि दा च्यते स सखराडित्यादिना । wa पुन्यैऽन्यया sa wearer वैपरीत्येन चयाक्तमेव वा way

aio याद | fafa ॥ जोवन्मुक्तिमुक्रा विदेदम्‌क्तिं दश्यति। स मति ॥ स्वाराज्यं निमित्तोरुत्य फलान्तस्माद्। यत ख्व- fats ॥ खाराज्यसर्व्वलाककामचारयेस्तात्पय्थेमाद । प्राणा- दिष्वित्ति॥ यावद्नास्ना Wa TATA यथाकामचारो Waat- afar ufefeed weary पुव्वभूमिपु फलमुक्तमचतु परः मानन्दप्राप्तो तद्या्टस्तिख्च्ते न g सोपाधिक रूपमिद्ययः।

0

भ्‌]

पार

५९४

नवेषु कामचारा भवति 1 जथ येजऽन्यथाता विदु रन्यराजानस्ते waa भवन्ति तेषा सर्वेषु नवेघकामचारा भवति ARVN RUT तस्य ह वा छतस्येवं पश्यत eq मन्वान- wa विजानत अत्तः प्राण आत्मत आशा-

भजे

विदुस्तेऽन्यरएजानो भवन्ति) न्यः परो राजा खामो एषां तेऽन्यराजानस्ते । किच्च चय्यलाकाः चया लाक एषां A चच्यलेाकाः। मेदद्‌णंनस्याल्पविषपयलाद्‌ ल्प तन्म्त्थमित्यवेचाम। तस्मादयं दैतदर्शिंनस्ते qatar: खदर्शनानरूग्येणैव भवन्त्यत एव तेषां wary dager मचारो भवति॥२१५॥

तस्य ह वा -एतस्येव्यारि स्वाराज्यं wae yaaa विदुष इत्यथः । प्राक्यद्‌ात्मविन्नानात्छात्मनेगऽन्यस्मात्तः प्रण्णदेनामात्यन्तात्पत्तिप्रलयावभूतां सद्‌ात्मविन्ञाने त॒ सतीदानीं खात्मत एव Vat तथा स््वाऽप्यन्या- Bq आत्मत एव विदुषः । fag तर्‌ तस्मिन्नर्थ

[| 9 र = फलप्रदण्नद्धारखेण wa विद्यामत्विदचसिन्दादासयिता wrfa |

च्पयेत्धादददिना | ते च्तुव्यलाका भवन्तीति सम्बन्धः | मेदद्‌श्िनां विनाणिफिलवक्तवे देतुमाद | भेददशनस्येति ॥ परिच्छिञ्िस्य farted वचनं तस्मादिति पर्गम्रणश्ति॥ २५ ॥ उक्त{विद्यास्तव्ययम्व विदुषः uwoanre । तस्येति ॥ quae खद्त्ववव्यद्दास्वर्दित्यथः। कीडादिस्न्या gayest a कवलं ब्राहद्यणक्तमिष्ट विद्याफलं किन्त aamragqare |

We

Sessa: स्मर आत्मत आकाश आत्मतस्तेज आत्मत जाप जातमत जाविभावतिराभावावा- त्मतेाञ्नमातमता बलमात्मता विज्ञानमालमतेा ध्यानमात्मत्तञ्चिचतमात्तः AST BHAT मन जात्मता वागात्मतो नामातमता मन्ना आत्मतः कम्भाण्यात्मतरख्वेदशसर्बभिति!११६तदेष AAT

माग्पष Brat Bars भवति। न wa: पश्यतोति। पश्या adres विद्रानित्यथैः ial मरणं | रोगं serfs दुःखतां दुःखभावश्चापि न wafa wi द सर्व्वमेव स पश्यः पभ्यत्यात्मानमेव wai ततः सर्व्वमाप्राति सर्व्वशः wana fifa | किञ्च ख विद्धान्‌ प्राकपर्टिप्रमेद्देक- सैव मवत्येकघेव च सन्‌ जिधादिमेदेरनन्तमेदम्रकारोा भवति खटिकाले | पुनः संदारकाल्ले मूलमेव स्वं पारमा- यिकमेकधाभावं प्रतिपद्यते | waar एवेति faut फलेन ata fa | weer चथोाक्ताया विद्यायाः सम्यगवभासकारणं मखावभासकारणस्येवाद्‌ शस्य विग्डु-

नः

व्या" fafa | acre सप्नम्या निददिश्यते। स च विद्याफलरूपः॥ न पश्य xfa मन्नमाद्‌ाय व्याचष्टे । पश्यतीग्दिना॥ सबव्वे- araidifa पखतापरिच्छेदभ्वमव्यावत्तनेन विवच्िता ag fata- कटकाद्दिभावाऽपर्पयत्वप्रसङ्ादिति ava ॥ विदयास्तति- Trae सगगविद्याफलमपि निर्मगत्रद्यविदान्नातीव्या। fafa ॥ Frat तेजाबन्नरूपेण । ष्व्द्द्पशदिरादिशन्दायः। विद्यां तत्फलं तदपेच्ितां स्ततिश्चामिधायाद्ास्गरूडात्वि्ाद्‌

IRE

उन पभ्ये मृत्युं पश्यति a wT नेत टुःखताप सर्य द प्यः पस्यति सर्वमापरोति स्वश इति q cau भवति faut भवति पद्चुधा सपधा नवधा चैव GAARA: स्मृतः WAZ दश चेक eat च विरशेशतिराहारम्युडा सल्वशयुखिः

जान्द्धिकारणं साधनमुपदिग्यते आ्रादारप्ड्ङ्धा । आद्धियत saree. शब्दादिविषयन्ञानं 1 भेक्तुभोागायाद्धियते aa विषयापलस्िलत्तणस्य विन्नानस्य भ्ठरद्धिरष्दारण्- द्लीरागदेषमेाददेपैरसंखृषटविषयविन्ञाननभित्ययः | तस्या- मादारग्यद्ध सत्यां तदतारन्तःकरण्एस्य TAU ष्टु द्धि- र्यस्य भवति | BAIT च सत्यां यथावगते war- ata yarstat eat स्पतिरवस्मरणं भवति | तस्याञ्च लन्धायां waaay सति सरव्वपामविद्यारूतानयपाशरू- पाणएमनेकजन्मान्तरान्‌भवभावनाकटिनोरुतानां इद्या- sari यन्थोनां विग्रमेच्तविशेषेण मेचणं विनाशा भवतोति) यत एतदुन्तरोत्तरं यथक्तमादारगरुद्धिमूलं तस्मात्सा aga | सव्वं शास्ताथंमणेषत उद्वाऽऽख्या-

[ Miia teehee

eR TARE aM

ajo wraare | व्ययेति ॥ caeufag aa विघया्निचखये- स्धरस्ित्यालिसमतिमखिन्यादार प्य्‌ yecta | witrad sata ) ad awiieaad wate | Atafcfa i atent तद्य afefrarmgre । carta ॥ ष्याषटार्ख्िपालमा | तस्यामिति ॥ व्यन्तःकरगश्युद्धिपालं कथययति। सतेति ॥ स्रति- aad दप्रयति | aerate ॥ भवती्ादारखखस्पेत्ति

प्ट

se सत्वशुदधा धवा स्मृतिः स्मृतिलम्भे सर्बयन्थीना विप्रमेाप्स्तस्मे मृदितकपायाय तमसः पार्‌ cata भगवान्सनात्कुमारस्तथ स्कन्द्‌ इत्या- चक्षते त स्कन्द्‌ इत्याचक्षते VR Va 1 afar aga: प्रवाठक्ः HATE: US tl

भाग्यिकामुपसंदरति fa: | ae रदितकषायाय वा्लीरा- fefra कषाये रागद्षादि दाषः सत्वस्य रञ्जनारूपत्ात्स- ज्ञा नवेराग्धाभ्यासर्हपत्तालेन चालिता गटदितो विनाग्ि यस्य नादरस्य aM योग्याय स्टदितकषायाय तमसेाऽवि- द्यालणात्पारः परमाय॑तत्वं दशयति द्शिंतवानित्यर्थः । Risa ward wraga भूतानामागतिं गतिं घेति विद्यामवियाच्च स वाच्या भमगवानि्येवंघम्भा सन- MAT: | तमेव सनत्कुमारं रेवं स्कन्द्‌ TaTWd कय यन्ति तदिद: | द्विवचनमधभ्यायपरिसमाघ्यथं ॥२६॥ दृति ओगाविन्दभगवत्पूज्यपादग्िग्यस्य परमदंसपरित्रा- जका चाख॑स्य BETA: कते छान्दग्येपनिषदिव- रषे सप्तमः प्रपारकः समाप्तः ॥ © ll

[रा eee ee

are तलि We: ॥ परछतवाक्यतात्पथ्यमुपसं हरति | यत डति ॥ aw म्रदितकषायायेत्यादिवाक्यमवताय्य व्याच | aafafa | ष्यागत्तिं अत्तिमायव्यये। तस्यच चेशिप्रान्तस्मा दद | तमेवेति | ॥ २द्‌॥ इति श्रौमत्परमद्ंसपरिनाजकाचाय्येख्ीखुद्धानन्द्‌पु ज्य- मादष्रिएव्यभगवदानन्दन्नएनरूतायां च्छान्दोाग्यभष्यटीकायां सम- मा$ष्यावः समाप्तः ॥ ऽ ॥

धर

उ १ दरिः ॐ? अथ यदिदमस्मिन्‌ say? दहरं पुण्डरीकं वेश्म दहरेाऽस्मिननराकाश्-

भा० ॐ परमात्मने नमः॥ यद्यपि दिग्देणकालादिमेद- WA AW खदेकमेवादितोयमात्येवेदं सर्व्वमिति षष्ठसप्न- मयोारधिगतं तथापीद weagiat दिग्दणशादिमेद्‌- व दस्िव्येवं भाविता बद्धिनं शक्यते सदसा परमार्थवि- षयीकन्तंमित्यनधिमम्य Wag न पुरूषाथ॑सिद्धिरिति तदधिगमाय दद्यपुण्डरौोकदेश weve । यद्यपि सत्सम्यक्‌ प्रत्य यैकविषयं , निगृणच्चात्मत्वं तयापि we ब्धीनां गणएवत्वस्येष्टलात्सत्यकामादि गृ णएवत्वञ्च वक्तव्यं । ` तथा यद्यपि न्रद्यविद्‌ां स्यादि विषयेभ्यः सखयमपरमे भवति तयाप्यनेकजन्मरविषयसेवाभ्यासजनिता विषयवि- पया eat a सरद्दसा निवन्तेयितुं waa दति नद्धयाचय्या- दिसाघधनविश्ेषेा fautaa 1 तथा यद्यष्याद्मैकलविदं

are पन्वस्सित्रध्यायद्धये निचत्विशश्ेषमात्मतत्वमनवरवच्कि्नं act दन्दकतानमावदितं aut चोपनिषद्‌स्म्भेचिताध क्िमव- शिष्यते वद थमध्यायान्तरमिगयाश््ड्धाह। यद्यपोति ॥ करुमिति acfunara fafetiuean उपदोदव्य र्ति सम्बन्धः| मन्द्‌ बुद्धीनां ofS पर्मायवस्तने ब्रद्दणिाऽधिगति र्पेच्ितेव्यथैः ॥ न केवलं मन्दािकास्णिां न्रद्याध्िगमप्ेषत्वेन दयदे् उपदेश way कन्तव्यः किन्तु TART AAMT MACS HS कार्ययं K- are | चद्यपोति॥ ्यवशिखमथान्तस्मपदश्वयमन्वाचद्े। तयेति y मन्दधियां ब्रद्धधोणषत्वेन cufanuagqufaraay ब्रद्धचय्या- दि स्ाधनविश्षा विधातव्य इति सम्बन्धः । WTA SATA aa

४. 5 ईव

>° स्तस्मिन्यद न्स्तदन्वेष्टयं तद्वाव विलिन्नासित-

यभिति१११ त्च्चेद्ूयु्यदिदमस्मिन्‌ sagt दह्रं पुण्डराकं वेश्म दहरेऽस्मिन्‌नलराकाशः

[क 3 ।

are गन्तगमनगन्तव्याभावादविद्यादिगेषखितिनिमित्तचये ग-

aT

9

गन द्व विद्युदुद्भूत द्व वायुद्‌ग्घेन्धन cafe: खात्म- aq निदटत्तिस्तयापि गन्तुगमनादिवासितबद्धौनां दद्‌- यदेणएगणविशि्ित्रह्यो पासकानां मूद्धंन्यया नाद्या गति- वेक्तव्येत्यष्टमः प्रपारक आरभ्यते 1 दिग्देशगणएगतिफल- भेद ्न्यं दि परमायसत्‌ दयं ay मन्दवृद्धौनाम- ufea प्रतिमाति । सन्मागस्यास्तावद्धवन्त्‌ ततः शनेः परमाथेसखद्पि यादयिय्यामीति मन्यते अुतिः। ware न्तरं यदिदं वच्छमाणं द्‌दरमल्यं Geta पुण्डरोकस- gu aca वेश्म द्वारपालादिमच्वात्‌ । अस्मिन्‌ ब्रह्मपुर

वित्थं विनि faut वेमख्यसम्भवात्किं विधिनेत्याशक्यादइ। gata नद्धविदामिति॥ तथा साधनवि्ेघोा वक्तव्योऽवशिषिष्यते तचोापासकानां गति वक्तयेत्यवश्िष्टमयंन्तरमाइ | तयेति ॥ रवात्वद्‌गिंनां गन्लादिसन्बेभेदप्रत्यवास्तमयादविदयादिष्टेषस्य द द स्थि{०{न (जत्तस्य at सति खात्मन्येव निरति सम्भवात्कते ग(तिर्वह्ः यत्वा । यद्यप्यात्मेकत्वविदासिति॥ अविद्यादिश्ेव- fufatifuuny amas निरस्तिरि त्तरेण सम्बन्धः | खात्म- निर्न्वाखेऽपि सतनसरू्पत्यागेन सखाभाविकखरूपावस्यानमित्यच द्ान्तमाद | गगन इवेति ॥ अनकोदाइर्णेपाद्‌एनं नृदधि- Sara | उक्तमेवाध्यायतात्पय्यं स्ङ्किप्य रण्यति दिग्द- fa ॥ feu Sta wate फलभेदेन च मन्यं तद्वच्छिन्र- fafa यावत्‌ ॥ तस्य दिगाद्यनवरच्छन्रत्वे देतुमाद | दय-

Re

५३०

किनलदत्र विद्यते यदन्वेष्टयं यद्वाव विलिन्नासि-

A ST "पिर

भाग ब्रह्मणः परस्य परं । रान्ञेऽनेकप्ररुतिमद्यया पुर ay

WT

दमनेकोन्द्रियमनेवृद्धिभिः स्वाम्य्थकारिभियक्रमिति ag पुरं 1 प्रच aa राज्ञा यथा तथा afar TAIT wot zat aw agu उपलब्व्यधिछानमित्यर्धः | यथा fe विष्णः ्ालग्रामः 1 श्रसिन्‌ fe खविकार- We FY नामण्पव्याकरणाय प्रविष्टं मद्स्य नद्य जोवेनात्मनेत्युक्तं । तस्मादस्मिन्‌ इद्‌ यपुण्डरौकं वेग्नि छपमंदतकररो्वाद्यविषविरकरीदिंभेषतेा न्रद्धयचय्यसत्यसा- wart यक्तेवेच्यमाणगुएवद्यायमानेन्रद्योपलभ्यत दरति प्रकरणार्थः ददरोाऽख्पतगराऽसिन्ददरे auf वेश्मना ऽल्पत्वा तद्‌ न्त वंत्तिनोऽस्यतरत्वं वेश्मनः | श्रन्तराकाश् श्रा- SITS AB । श्राकाणेा वे नामेति fe वच्यति 1

षरि Rese

fafa ॥ तदि वेषां wartrerd परमार्थसददयं त्रद्दध urw- faaa शिमिव्यन्ययपदिश्यते तचा | wana सति ॥ enya agua दश्यित्वा खन्धत्तसाणि व्याक- सति । wana ॥ उत्तमबद्धोम्प्रति निच्विरेषव्रद्योपदेण- aac मन्द्‌ बद्धोन्प्रति सविष्ेषमपदिश्यते ब्रद्धयेव्ययंः | तक सावदुपास्यायतनं fafenta | यदि्दमिति॥ दयपुर्डसीकस्य Swag चतुमा | दार्पालादौीति॥ तस्यद्धवा रुतस्य wg <quay इत्यादिश्चतरुक्तष्ेतुसिद्िः ॥ तस्यायं द्यति) afefafe ॥ शसयीरस्य HAUTE ceria साधयति | cra

fa, तचोाक्तवेण्सट न्तेन स्पष्यति | परे Wha ॥ ad Wa? कषन्तगतस्य निरवयवस्य aaa याक्तवेश्स(नमिव्याश्द्याद् | wea इति ॥ नम्‌ संसारिण ब्रद्चातिरस्च्िस्य खकम्मापएजितेन

२९

aaa TA आकाश उभे अस्मिनूद्यावा-

नं

are TT दवा TUT ATE HATS TTA AT ATT तस्ि- न्नाकाशाख्ये यद्‌ न्त मस्ये AAA तद्वाव तदेव च विभेषेण जिन्नासितव्यं। गन्वाश्रयश्रवणाद्युपायेरच्वि्य च सात्तात्कर- पोयमित्ययेः \ तञ्चेदेवमुक्तवन्तमाचाय्य यदि न्रूयुरन्ते- वासिनय्येदयेयः कथं यदिद्मस्िन्‌ ब्रह्मपरे परिच्छिन्न ऽन्तर्द॑दरं पुण्डरोकं FA ततेएऽप्यन्तराऽन्पतर एवाकाशः | gestae ua ania तावत्किं स्यात्‌ किन्ततेाऽल्पतरे खे यद्भवदि त्याः । द द रोाऽस्ििन्नरन्तराकाशः किन्तद्‌ च विद्यते, न किश्चन विद्यत द्त्येभिप्रायः।यदिनामबद्रमाच किमपि विद्यते fe तस्यान्वेषषटेन विजिन्नासनेन वा फखं विजिन्ञा- सितुः स्यात्‌ रते यत्तचान्वेष्टव्यं विजिज्ञाखितययं वा न तेन

qe प्रारारेण स्ामित्वसम्बन्धा न ब्रद्यणस्तद सम्बन्धित्वात्कथं तचो- पन्तन्धिस्त wre) स्मिन्‌ हीति ॥ War नीबातसना ee कार्य जलाकवत्पवेरे छदयपण्डरीकस्य ब्रद्योपलम्ध्यधिष्टानतवं युक्तमपि सद्धमित्याद | तस््ादिति॥ च्यन्तसाकाशस्यात्यस्पत- रत्वे सतुम | Awa इति ॥ SATA WATATT- {विषयत्वं व्यावनत्तयति | ष्याकाश्ख्यमिति ॥ कथं वाक्व षेऽ - प्याकाश शन ब्रद्य्णि वर्त॑ते तचा | waar इवेति ॥ तस्सि- न्यदन्तस्त्रदाशरयेण सहान्वेद्धव्यं तस्मिन्वा खे ufefa यदन्त- स्तद्‌ का प्रख्यं ब्रद्धा तदन्वेष्टव्यं तस्िन्वा दयपण्डसोकावच््छित्र नभि ACACIA TA तदन्वेदव्यमिति योजना ॥ दशसोऽ्सिननि्याद्दिवाक्यस्य यधाश्रुतमयं Weta चेादययमव्या- vata | तच्वेष्दिति ॥ तदेव चोाद्यमाकाङ्कादारा faaarfa |

3°

५२९

पथिवौ Hata समाहिते उभावयिश्र वायुश मूय्याचन्द्रमसावुना विदयुनुक्षचाणि यच्ास्येदास्ति

भार म्रयोजनमिल्युक्तवतः स च्राचाय्या ब्रूयादिति युतेव्व॑चनं

WT

ण्टणुत।तच यद्रुय पृण्डरोकान्तः UE ल्पत्वान्तत्‌स्थमस्पतरं स्यादिति । तदखत्‌। a fe खं पण्डरौकवेभ्मगतं युण्डरीो- काद्ल्पतरं मलाऽवाचं ददरोऽसि्न्तराकाश दूति | किं तरिं पुण्डरीकमल्यं तद्नुविधायि तत्‌स्यमन्तःकरणं पण्डरीकाकाशं परिच्छिन्नं तस्मिज्िशुद्धो संहतकरण्णानां योगिनां wee caren प्रतिविम्बरूपमादणं Ta YRS ख्ख fanrasnfa:a@eqrauld तावनाचं ब्रद्भोपल- wa इति । ददराऽसिन्नन्तराकाण दत्यवेाचाम श्नन्तः- करणेापाधिनिमिन्तं। aaa यावान्वे प्रसिद्धः परिमाणता ऽयमाकागेा मातिकस्तावानेषाऽन्तददैदय आकाशा यस्ि-

क, । नि 0 त 0 OhdaRerpentes

[ण 1 9 7 त 1 aerial

का्यमित्यादिना ॥ भवतु परि चच्छ्ि शरीरे पुण्डस्यीकाका- iw wae तदन्तव्वंल्तिनश्ाकाश्स्य तताऽल्पतस्त्वं तथापि vad किंस्यादित्याश्द्धाद | पर्येका रवेति। नि wag प्रञ्विषयत्वं व्यावच्यति | न fag ॥ द्यप ण्डरकान्तवत्तिनमाकाश्सुपेत्यादयं दवयति । afe arate | MATA TASTY: | तचेत्यन्तवंत्याकाग्चक्तिः | शिष्या चाय्व्यतिरि क्तस्याचापस्ततत्वात्कस्येदः नियोागवचन[मित्याणश- यद | उति आअर्तेरिति ॥ किमाचायस्या न्‌यादित्यपेच्तायां वच्छमाणय frat मनःसमाधानमादौा प्र्थयत स्त्याद्‌ | ष्टगातेति ॥ खतव्यमेव दग़्यितुं श्ष्व्यिरुक्तमनुवदति। तेति ॥ किमाकाष्स्य खाभाविकं दद्धरत्वम॒पेत्य चोद्ये किंवा परोा- wtutafanfate विकस्ाद्यं दूषयति । acafefa ॥ ततस

५२६

so यच नास्ति स्वं तदस्मिन्‌ समाहितभिति ५३१

asec yates Tay से समाहित

कि 7 त...)

स त त न न न सा नन ४, १ त क ee

{° न्नन्वेष्टव्यं विजिज्ञासितव्यञ्चावाचाम । नाप्याकाशतुल्य-

ष्पा"

परिमाणएत्वमभिप्रेत्य तावानित्युच्ते । fa afe ब्रदह्मणे- ऽनस्हपस्य दृटान्तान्तरस्पाभावात्कथं पुननोकाशसममेव agaganad 1 waza खञ्च दिवं Bete तस्मादा UAMTATHA आकाशः सम्भूतः । तस्मिन्नु खल्वचर arian दत्यादिश्रतिभ्यः। किञ्चोभेऽस्मिन्यावाष्टयिवी व्रदह्माकाणे बुद्धुपाधिविशि्टेऽन्तरेव समादिते सम्यगा- दिते faa यथा वा aur नाभाविल्युक्रं fe । तथाभा- विख वायय्येत्यादि समानं । यच्वास्यात्मन च्रात्मौयलवेन देदवतेएऽस्ति विद्यत इद WH | तया यच्ात्मोयल्वेन न विद्यते । नटं भविय्यच नास्तीत्युच्यते । न वत्यन्तमेवासत्‌ |

तस्य स्वाभाविकं ददरत्वमास्ित्य are निस्वकाष्मिति शेषः ॥ ay तहिं ददरत्वा्तिराकाशस्येत्यशद्भयाद | किन्तद्दीति ॥ तस्सिन्विद्ुद्धे तावन्माचं awa यथेत्तविप्रोघणं योगिनां विष- येभ्यः विमखीरताऽन्तःकस्णानामुपलमभ्यत इति सम्बन्धः ॥ अन्तः- ACLU ABA दष्णन्तमादइ। Ge eas ॥ व्रद्धणस्त(स्मनरुप- लभ्यमानत्वे ufafeaufagaereed परतिपत्तिसाकय्यायं ॥ SETSCMIAL Haar नस्गिकमागन्तुकच्च व्यवधान नास्ती auatategu त्ििनष्टि। खच्छमिति | तादृगेव दर्त्व- मादाय Brad चेदनापप्धिकं मद्त्वमुपत्य समा्थि सम्भवतीति विकल्पान्तरः निस्स्यति। खतस्तिति ॥ यस्िन्नन्वेख्वयनाञ्चयण eaefa we: । यावांस्तावानिति Guarana तुल्य प्रस्मि गत्वं ब्रद्धाऽभिप्रेतं। तयाच ज्यायो नाकाश्दिव्याद्‌ fauzta-

५३४

उ* सव्ीणिच भूतानि ad a कामा यदेननज्नरा TIT fa cea ad वा कि तताऽतिशियत इति ven

० name eee 9 tsen,

eee

भा० तस्य CSTR खमाधानानृपपन्तेः । तच्चेदे वमुक्तवन्तं BE: पनर न्तेवासिनोाऽस्िंखे्ययेक्ते चेद्यदि ब्रह्मपुरोपलचिता- न्तराकाश SAU: | दद्‌ सव्वं समादितं सव्वाणि च भूतानि सव्व च कामाः! कथमाचयणानुक्ताः कामा अन्तेवासि- भिर्च्यन्ते। नेष दाष य्ायेद्ास्ि यच नास्तीति। उक्त एव wraraw कामाः | श्चपि च स्व्वैणब्देन चाक्रा -एव कामाः । यदा यस्मिन्‌ काले WaT नद्धपुरास्य जरावलिपलितादि लच्षएण वयोादानिन्वौ uratfa शस्ता- दिना दक wea faded विनग्यति किन्तताऽ- न्यददतिगश्रिखते । ` घराभितत्तौरदधिस्तेदादिवदह्टनाभ gears देदा्चवमृत्तरोत्तरं पूव्वंपून्वनागान्नग्बतो-

wie agra | नापौति ॥ कंनाभिघधायेय afe तावानित्यक्षमत aig, fa तद्धयति॥ न तस्य प्रतिमास्तोत्याकााद येन gr लेकोाऽनुभर्वति तस्मिन्नच्तरे सव्वेम्टगादि सम(दितभि- व्यधः | कार्य्यकास्णयोार्तुल्यपर्माणत्व प्रसिद्धे arama. मता ब्रद्यणाऽस्तात्यादे | तस्मादिति ॥ ्षाघासधेययोर्तुल्य- पर्मिाणत्वाचवमित्याद्द | रुतस्मिज्िति ॥ उतख्छाकाण्स्य नं खाभाविकं दददस्त्वमित्याद। किञ्चति ॥ काय्यं fe ararefe- व्यादिकास्णे समादितं तचद्धदयय्ययमित्यभिप्रेत्य बृद्धुपाधि- विरश्दिमिद्यक्ष॥ याकाशे द्यावाएयव्यादेः समाद्दितत्वे wa- विद्यासंबाद दशयति | यथा वेति ॥ न विद्यते सव्वं तदस्मिन्‌ aniteafats सम्बन्धः। नस्तिष्न्दस्यात्यन्तासदिषयत्वं यावन्त. यति | नसम ॥ च्चाखयनाषएादाश्ितनाशः स्यादिति न्यायमा-

Ze

५२५

न्रूयानुस्य जरयेतन्लीर्य्यति न वधेनास्य ead ख तत्सत्य नलपुरमस्मिन्‌ कामाः समा-

भाग्त्यभिप्रायः | एवं प्राप्रे नारे किन्तताऽन्यदयययेाक्ताद

“Te

तिशिष्यतऽवतिष्ठते न किञ्चनावतिष्ठत दत्यभिप्रायः | एवमन्तेवाशिभजिखादितः स आचायौ न्रूयात्‌ तन्ति मपनयन्‌। कयमस्य द्‌दस्य जरयेतद्ययाक्रमन्तराका- wre! RY यस्मिन्‌ we समादितं न जोयखपति देदवन्न क्रियत Tae । न चास्य वसेन शस्तादि घातेनैतद्धन्यते यथाकाशं किम तताऽपि खच्छतरमशब्दमस्पे ag देदन्ियादिदेषेन स्पृश्यत tad: | कथं ददेन्द्रियादि- दषेन स्पृश्यत दत्येतद्िन्नवसरो वक्तव्यं प्राप्तं aaaa- व्यासङ्ग माग्डदिति नाच्यते। इन्द्विरो चनास्यायिकाया- मुपरिष्टादत्यामा युक्तितः । -एतत्सव्यमवितथं ब्रह्मपरं

नतेन

हा नमत मयय कयन"

faa nya | तखखे(दिति ॥ wafer समाहितं तता Sear किमवश्रिष्यत ति सम्बन्धः॥ शष्याणामधिकावापं टोषमाश्ङ्ते। wufata y nied cre परिद्धिरति | नेष दाष xfa ॥ wet ae- स्मिम्समष्डितमित्यतक्तेन सव्वंशनब्देनेति Ta: {शिष्यागामप्िका- वापर era ufcea प्रखतखोद्यं विखणाति। देत्यादिना॥ का wea शिष्यमायत्वमाश्षद्भया द | घटेति ॥ तता यचाक्तान्नाष्णदिति. सम्बन्धः| कया पना सत्या गून्यविघया शिष्यमतिरपनेयेत्ति y=r- पृव्वक्र विदणाति। कथमित्यादिना ॥ दृद्धादिविक्रियया ब्रह्मणा a विक्रियास्तीव्येतत्कमतिकन्यायेन साधयति | a चोदिति। दषादिषु तदान्येन खितश्वद्रद् दोाषर्संस्पदटमित्यक्तमित्याण- wie) क्यमिति ॥ प्ररसतद्‌षरापासना तच aragr fara: | ate द्क्षादिद्ाषर्सस्पषटत्व qt नोच्यते Wea च कचिदुप

५२६

Se हिता Sy आसाऽपदतपाप्मा विजरा विभृ- व्युर्विभेवेा विलिदत्सेाऽपिपासः सत्यकामः

wre aya पुरं ब्रह्मपुरं wired ब्रह्मापरं | ब्रद्धोपलच- waa! तच्चनुतमेव वाचारम्भणं विकारो नामघेय- fafa ya: । तददिकारोऽनूतेऽपि देदण्डङ्गे ्रहोपलभ्यत दति ब्रह्मपुरमिद्य॒क्तं व्यावद्धारिक। wad ब्रदह्मपुरमेत- देव Wa । सव्वव्यवद्दारास्पद्व्वात्‌। श्रताऽस्मिन्‌ पुण्डर- aaa ब्रह्मपुर सव्वं कामा ये वदिभवद्धिः wre तेऽसिनैव सात्मनि wf ar: | अतस्तत्प्रा्युपायमेवान- Brat वाद्यकामविपयदष्णां त्यजतेत्यभिप्रायः | एष चात्मा भवतां खरूपं । प्रणत तस्य WAY | अपदत- पाप्रा | अपदतः पामा धम्माधम्माख्येो यख साऽयमप- दतपापमरा। aut विजरो विगतजरो fazer) तदुक्त

TRE TaN mie ति 1 य

॥

i [1

alo पद्यन्ते ॥ ate तदविर्व्तितमेव स्यादिव्याश्द्धयाद्दे। wafefa | काथं ययाक्तं we: युरमवितयं wifearnmagre | ब्रह्ममति ॥ सत्यष्न्द्सामानाधिकस्ग्यादुक्समाससिद्िस्त्यिथः॥ कथं तरि woz न्रद्यपुरमिद्यक्तमत Bre) उसीराख्यन्त्विति ॥ नस्येत्या- वदिनेक्तैऽथं ware | स्न््रेति॥ तदेव स्फुटयितुं शएसरीेस्स्य नि्या्त्वं सप्रमाणं दश्रयति | त्विति ॥ wa निथ्याश्चूतस्य तस्य कथं ब्रद्यपुर्त्वमत ware) तदिकार इति ॥ किञ्चे व्याव- इार्किं सत्यमिदं welt तदयुक्तं तस्यान्टतस्यापि नद्योपलग्ध्य- धिषछानस्य ब्रद्धपुस्त्वमिव्याद | व्यावद्धास्किमिति ॥ wa तु परस्मायसव्यमत्श्वेतदेव wana ब्रद्ययुरमित्याद् | सत्य- fafa ॥ ब्रद्धाणः सत्यत्वेऽपि पुरत्वायोगात्वुते ब्रद्धपु स्त्वमित्या- श द्या द | सव्वेयव दा रोति ॥ द राका शर्याल्प त्वं वि नश्प्तिभि-

५३९

Se सत्यसद्ुल्पा यथा ate प्रजा अन्वाविशस्वि यथाऽनुशासनं यं यमन्तमभिकामा भवन्ति यं

धम RET थः Rm = भन जामत भन क जनी, Om

जयया त कनक

भा ° पूव्वमेव न वधेनाप्य wad किमयं पुनरुच्यते। यद्यपि देदसम्बन्धिभ्यां जराष्टत्युभ्यां न सम्बध्यते । अन्यथापि सम्ब- aan स्यादित्याग्ङ्ानिदत्ययं faire विगत- शाकः | WIA नामेष्टादिवियागनिमिनत्ता मनसः ward | fafa विगताण्नेच्छः। अपिपामाऽपामेच्छः ॥ मन्वप- इमपा्मत्ेन जरादयः शाकान्ताः म्रतिषिद्धा wa भवन्ति | कारणप्रतिषेधात्‌ । धम्मघषीकायथी दि A इति | जरादरिप्रतिषेधेम वा warewarar: कायाभाव fagar- मयेारप्यमत्छमत्वमिति wan म्रतिषेधोाऽनय॑कः खात्‌ । सत्यमेवं तथापि घमकाय्यानन्द्व्तिरेकेण खाभाविका- नन्दो यथेश्रे विक्ञानमानन्दभिति qa 1 तथा घ

wie त्याश्नद्ित्तं दोषं पर््टृव्योपास्यत्वसिब्यथे पातिकं करानि | wa xfa ॥ {सिन्‌ सव्वंकामसमाघाने फितमपासनमपदि- uta) wamtela y ata दश्राकाणे कीदटगपासनं wea. मित्यथच्ताखामहङु्देगात्धाचच । wa इति y qaafal wea | aqutafa | at ufewcfa | यद्यपीति ॥ खन्या देदसम्बन्धं विना सखभाव्ताऽपोव्यथः | नित्ये पनख्च्यत इति पूर्व्वेण सम्बन्धः | प्रकास्मन्तस्गण पमसक्तिचेदयति | मग्विति॥ शोक स्यन्त fafaqyauta पिपासा Gaffe ते णकान्तास्तेषां जरादोनामप्तपाप्रत्ेन प्रतिखिद्धत्वे देतुत्वमा । कार- येति ॥ कथं धम्माधम्मेप्रतिषेये जराद्विकास्परतिषेधस्त- are | धम्मि ॥ स्ति एय्‌ प्रतिषरुषोाऽन्थः स्यादिति सम्बन्धः| scufeufaad धम्मस्या्यंवत्त्वमक्नोत्य प्रतिपेधस्य नेर यक्यमि-

yar

° ननपदः यं Sat तं तमेवापजीवनि १५५१

तद्य कम्मलिता नाकः क्षीयत र्वमेवामुत्र

|) नि pteens,

ao काय्यजरादि यतिरेकेणापि जरादिदुःखस्वरूपं खाभा-

च्छा

©

fax स्यादित्याश्द्धयेत श्रता anatase जरादीनां धम्भाघम्भाभ्यां wan प्रतिषेधः 1 जरादिग्रदणं सव्व दुःखापलचणाथं । पापनिसित्तानान्त्‌ दुःखानासान- “Aas च तप्मरतिषेधस्याभक्यलात्सव्वंद्‌;ःखप्रतिषेधारथे युक्तमेवापदतपाश्रतलवचनं । सत्या अवितयाः कामा यस्य asd सत्यकामः। facut fe संसारिणं कामाः

tara तदिपरोतः। तथा कामरतवः eer अपि

सत्या यस्य स सत्यसद्धल्पः | WHAM कामाख weed पाधिसिमित्ता tava. चिचगवत्‌ \ न war -नेति ने तीत्युक्रत्वात्‌ । यथाक्रलचण एव वात्मा fase: ।गुरू-

सायन त नय काम ७०७ OR i ७ <r an 1 क हि a 7 1 1 त

तिपच्छान्तसर्माद्। जरादोति।॥ धम्भारेनसादन्या निवेधादि.- तरनियेधः fazdtaxiancifa | सत्यमेवमिति ॥ तद्दि किमि. त्यपद्रतपारोव्यक्ता विजरो विगद्युरिव्यादयुच्ते wary तथा- uifa yy तथापि दुःखे प्रतिधिदे किमिति जसष्दि प्रतिषिद्धयते तच्ाद्ध। जरखादौोति॥ यत्त काय्याभावे सतार्पि पम्माघम्मंया- सुत्‌खातद्‌न्तेास्गवद्किचित्कस्त्वादपद्तपाप्रोतिन एयम्बक्तव्य- fafa तचा । पाप{निसित्तानाभिति | स्खखरस्य सत्यकामत्वं साधयति | fara wifey, यथेखस्स्यािवितयाः कामस्तथा epurdare | तयेति ॥ व्भावरूपाणां चम्माणामदहेतावि- धात्सकत्वेन सम्भावितत्सेऽपि कयं भावरूपा wan सम्भवेयुरि- AIMEE! सङ्कल्पा xfa ॥ युद्धसत्य सर्जस्तमेभ्यामस्पष्ट f- गृणाया मायाया wud तदेवेापाधिस्ततनिमित्तं येषां ते तथा।

५३५

se पुण्यजिता नावा: क्षीयते तद्य इदासमानमननु-

विद्य ्रजन्व्यताप् सव्यान्‌ कामारफस्तेषा र सर्वेषु

भाग ग्यःशास्ततखात्मस्वेद्यतया साराज्यकामैनं चेदिञ्चायते

ष्पा

को दौषः स्यादिति 1 ष्टणताच दोषं दृष्टान्तेन! यथया aae लाकं प्रजा श्रन्वाविणन्ति श्रनवन्तंन्त ययानुशा- सनं। aye प्रजा ्रन्यस्वामिनं मन्यमानास्तस्य खामिना य्या यथयान॒गशासनं तया तयान्ाविश्न्ति॥ fe यंय मन्तं प्रत्यन्तं जनपदं च्वेचभागच्चाभिकामा afar मवन्त्मात्मवद्धनरूपं तं तमेव च म्रत्यन्तादिमुपजोव- न्तीति । एष षान्ता सखातच्यदोषम्प्रति पण्छफलेाप- मागे | तथाऽन्या द्टान्तस्तत्सयम्प्रति तद्यथेदेत्यादिः। तत्तद लाकं तासामेव खाम्यानगासनानुवतिंनीनां प्रजानां सेवादिजिता ल्लकः पराघोनोापभगगः Bead aaa भवति i श्रयेदानीं द्टान्तिकमुपसंदरति | एवमेवाम्‌चा््मिदा चादिपुण्यजितेा लाकः पराधघोनाप-

॥

भवमोयममेमोकननज भिनत निका म मम जिन = | ष ष 1 1 ति | eenameamel

प्पखामाविक्ानां सङ्नल्पादीनामखखरविशषघणत्वं TTA | न्विच्रगवदिति॥ यथा fast गवोाऽखाभाविकाखिच्गोदव- दत्तस्य fara तथा aaah कामादय स्त्य्यः। किमिति कामादयः Hate खाभाविका म भवन्ति | घम्मघम्मिणारेवे- पचचचारादङतनखतेरूुपपत्ते(रत्याण्णद्धयष्द। न खत इति॥ काक्या- म्तरमवतास्प्यितुं पातनिकां करोति । यधाक्तैति॥ ल्लानप्रकार {निसित्तालसिकारिप्रवत्तनं तदशनपुव्वव दशयति | गुरुभ्य इति

naga यथा हीव्यादिवाक्यमाइ। न 'चेददिति॥ वथा ऽका sua पस्स्क्िनमाकति परम्रमच्चरातयमचं चया द्यव्व्यनम्‌

भा

@

५४०

नेाकेघ्क्ामचारा WITT य उदालसमानमननुकविद्य चजन्व्येताश्य सव्यान्‌ कामास्तषा सर्वेषु नावेष कामचारा भवति 1 et 49

नन तवत म व = म ere तनम ENT ORE ०७.- ro a Fam SRE Ae maa a eR aD यातरि = ननन a GRP मा ना) ce ee भम NNR Te Ee

भागः Baa एवेति । उक्ता दाष एषासिति विषयं दर्भ यति तद्य दव्यादिना। तत्ततरेदास्मिन्‌ लेके ज्ञानकर्डणेोा- cfemat योाग्याः सन्त urd यथयोाक्रलचणं शणास्ता- चार्ीपदिष्टमनमविद्य यथापदेगमनु खात्मसेवेद्यताम- aa ग्रजन्ति देदहादस्प्मास्नयस्ति। यत waty ययाक्तान्‌ सत्यान्‌ सत्यसङ्ल्पकाय्यां खच खात्मस्यान्‌ कामानननुविद्य व्रजन्ति तेषां wag लाकैव्यक्ामचारिताऽखनेन्लता भवति।

यया राजाऽनशासनानवत्तिनीनां प्रजानामित्ययः | श्रथ येऽन्ये ददंलेके WAT भ्रास्ताचाव्धापरेण्मनविद्य खाव्यमस्म्येयतामापाद्य ब्रजन्ति यथाक्रांसं मत्यान्‌ का- ataut स्व्दपु wraq कामचारिता भवति रान्न दव सार्व्दभामखेद लाक tt Qt

[ 1 लि ` 0 0 1/0) 0 त Mo TEGO OEMS ॥ मि सि) ॥ 0 8 ए

दृष्टान्तेन दश्ंयित्वा वात्या कथयति। यथा wala ॥ व्यमुमयं प्रस्मपुन्यकमन्वातच्तष्टे। किसि्याह्दिना | sweets विव च्धित- HANA CEMA तात्पथ्यमाद। ca xfay Ray Sar भवतीव्याकाङ्खायामाद। Sa शति ॥ wary qWcare wafayay लानद्दौीनकम्म॑साष्यविषयनद्धयोपासकानामष Sar भवतीद्य॒त्तस्वाववर्मिव्ययः ॥ व्थविद्ुषामवाखातन्त्युरौषमु at fagut खातन््यफलं कथयति | अयत्वे(दिना॥ ९॥

१ o

भा

स्पार

५४९

स यदि frat भवति सद्धूल्पादे- वास्य पितरः समुत्तिष्टलि तेन पित॒नेकेन सम्पनूा महीयते VAN अजथ यदि मातनाककामे भवति सद्धुल्पादेवास्य मातरः समुतिष्टन्नि तेन मातनेाकेन CUT महौयते ५२१५ अथ यदि WIAA भवतति सद्धूल्पादेवास्य भरातरः समुतिष्टस्ि तेन waar सम्पनौा महीयते tan यय यदि स्वसृनाककामेा भवति सद्धूल्पा- देवास्य स्वरारः समुतिष्टज्ि तेन स्वसृनाकेन सम्पनु मीयते ५४१ जथ यदि सखिनाक- कामा नवति सद्धूल्पाद्‌वास्य सखायः समुत्ि- gf तन सखिलाकन सम्प महोयत ५५१

meant WS ant rt apg LAU LN AANA Daria: AA

Sree nee ७, eee तेः = त जामे. ५०५ ०७७७-२०७ = ७ नम, ~~ —

र्णं सर्व्वेषु ATHY कामचारा भवतोत्ययते। य Blas यथेाचललणं हदि माक्तात्सतत्रान्‌ वच्छमाणनद्धुचब्थादि- साघनमम्पन्नः सन्‌ AWTS सत्यान्‌ कामान्‌ सन्त्यक्तर्‌रः। यद्धि पि्लाककामः पितरा जनयितारस्त एव सुख- AAA UWIAA उच्यन्ते तेपु कामा we a: faciu. सम्बन्धच्छा यस्थ सद्धःसत्पमाचादेव पितरः समल्तिषटन्ति श्रात्मसम्बन्धितासापन्यन्ते | ग्दद्धस्वतया sarees तेन पिदलाकेन भगेन सम्पन्नः

Oe TSR SENT RR aera 1 Ode ee le ZOSTER

उद्पमेवा्थमाकाःङ्खपून्वकन्‌पपादयति | कयवमिव्यादिना,.॥

0 00 FERN 1, वि

५६६

Se गथ यदि गन्धमाल्यनाककामेा भवति सद्धुल्पा- द्‌ वास्य मन्धमाल्ये समुतिष्तस्तेन गन्धमाल्य- नावेन सम्पनो Halyd ^ €? जथ यद्यनुपान- नाककामेा भवति सद्धूल्पाद्‌ वास्यानु पाने समु- तिष्टतस्तनानु पाननावेन FIAT महोयते १७१ जथ यदि गौतवादितलाककामेा भवति aS ल्पादेवास्य गीतवादित्रै समुविष्टतस्तेन गीत- वादिचनेकेन सम्पना मटीयते ted अथय यटि खीनाककामे भवति सद्धल्पादेवास्य लियः समुतिष्टलति तेन ainda सम्पनोा महीयते 1£६¶ यं यमन्तमभिकामा भवति यं कामयते साऽस्य सद्ल्पादेव समुतिष्ठति तेन सम्पनौा महीयते ११०१५२१

are सम्पत्तिरि्टप्रा्सिस्तया wagi मदोयते पुज्यते aga वा मर्दिमानमनुभवति । समानमन्यत्‌ । मातरो जनयिन्योा Salat: सुखददेतुभ्रताः सामथ्यात्‌ ॥ नदि दुःखदेतु- भृतासु ग्राजग्रटुकरादिजन्मनिभित्ताखु ary fang uae योगिन TT तत्सम्बन्ध वा यक्तः। यं यमन्तं प्ररेणमधिकामा भवति | यंयं कामं कामयते ययाक्त- व्लिरेकंणापि tear: प्राप्रमिष्टः । कामय सद्धल्पा-

मिम मणीषी 0 त । EPS

ष्या" पुखदेतुश्चता इति कुता वि्धेवणमित्ाश्द्वाद् | सामथ्यादिति।॥

zy ©

५४३

त इमे सत्याः कामा अनृत्ापिधानास्तषार्थ सत्याना सतामनृतमपिधानं या At qe:

aes ea eeeemeimeaee emma

भाग्देव समत्तिष्ठति wa तेनेच्छाऽविघाततयाऽभिमरेतार्थ-

ष्पार

अश्या wear मदीयत Largan र्‌ ॥ य्थोक्तात्सष्यानसाधनानुष्ठानं प्रति साधकानामुत्छाह- जनना य॑मनक्रागन्त्याद | कष्टमिदं we ad यत्छा- Mat: शक्यप्राघ्ता wily ¢ CH सत्याः कामा waarfa- घानास्तेषामात्मस्यानां THUTUTHA सतामनतं वाद्य विषयषु स्द्यन्रमाजनादिषु eu तन्िमित्तञ्च खेच्छा- प्रचारत्वं मिण्यान्नाननिमित्तवादनुतमित्यच्यते) afa- Gad सत्यानां कामानास्नप्रा्िरित्यपिधानसिवापिघानं। कयमनुतापिधाननिभिन्तं तेषामलाभ इत्युच्यते) याये दि यस्माद्‌स्य जन्ताः पुत्रा राता वा Ta दूताऽस्मा-

Nee en aia mtaneaetedl Fe cesmamtn a eiieanaina inline Dail

Ce,

तदेव eqzata | adifa y तेन च्ानमादाम्म्येनेतियावत्‌ ॥ २॥

त स्मे सत्याः कामा इत्थादरेस्तात्पय्येमाश् | यचेक्तेति॥ खा समन्तसा खतिरिति शेषः ॥ तमेवान्‌त्रों दष्रायति। wetata y च्छन्टतमप्पिधानसिवापिधानं तेषामिति सम्बन्धः | किन्तद्न्छतं तद्‌ | avatar कथं तदपिधानमत्मख्ानां कामानामित्या- wate | तन्निमित्तमिति ॥ उक्तमधमाकाङ्खापूव्वंकमुत्तरं वाच्छमवताखीपपादयति । कथमित्यादिना ॥ at earns खात्मनि सन्तमपि नद्टुमिच्छन्रि यस्माच्च लभते तस्मात्तदनुता- पिधानं त्निमित्तं रत्वा तदन्ताभेा भवतोति योजना | सतश्च तेषा(- aura निमित्तमनुतापिधानमेवेत्या्। व्यय पनरस्ति॥ यथोा- छेन विधिनेत्य॒पास्तिप्रकारोाक्िः ॥ ष्घात्मख्ानां कामानामन्‌- तापिधानत्वमुक्तं निगमयति | gata ॥ यस्मादविद्द्धिर्लभ्या

भार

“To

4828

ofa नतमिदह्‌ दभीनाय नमत VGN AAT चा- we जीवा ये च प्रेता यचान्यदि च्छन्‌ लभते सर्ब

erarafa प्रगच्छति यियते तमिष्टं ae wrat वा qatar विद्यमानमपोह पुनदशनायेच्छन्नरपि न लभते । श्रय पुनय चास्य विदुषा जन्ताजींवा जोवन्तोद पचा ्वाचादयायें च प्रेता wat दृष्टाः सम्बन्धिनो यश्वान्यदिद लाक वस्तरान्नपानादि वा वखिच्छन लभते तत्सर्व्वमच दयाकागाख्ये ब्रह्मणि war wana विधिना विन्दते लभते श्रचासिन्दादाकागओे दि यस्माद- aq यथोक्ताः सत्याः कामा वन्तेन्तेऽनुतापिघानाः ॥ कथमिव । तदन्यायभित्युच्यते | awa यथा दिरष्मेव पनम्यदणाय निधादभिनिधोयत दरति निधिस्तं feru- निधिं निदितं भूमेरघस्तानिचित्नरमचेवन्ञा निधिं णास्ते-

विद्दद्धिश्व लभ्याः कामाः Hat जगन्मूलकार्ये waft खात्मश्रूतं Fad तस्मान्ते मवन्त्यनतापघानाः। सव्यामवि्याया-

. मनुपलम्भात्‌। प्रणश्मन्‌ चापलम्भादिव्ययः। यदुक्त ब्रद्ाणि खात्मनि

णामाः सन्ताऽपि नोपलभ्यन्त उत्यन्यायसितति तच दशान्ते प्रख- पव्वक्मट्याप्य ame | कयमिवेत्धाद्दिना॥ तच खायत्तस्या- want टदखन्ता fafewa रति शेवः। दाान्तिक्रं व्याक सति | रखुवमेवेति ॥ स्पसाभप्क्ास्मभिनयति | रषे($धद- जिति ॥ तत्र द्ेतुमाद्। व्यनुतेनेति॥ यथोक्तेन भिथ्याज्षानश्र- व्दितिनाद्यनिव्वाच्यान्नानकछतेन दष्णाप्रमेदरेन तत्निमित्तेनेच्च्छा- प्रचार्णत्यथधः | तस्मात्मजानां खात्मभ्तन्रद्धयसाकालाभ डति Na: खरूपादनतेमाद्ुतत्वमेव स्फारयति) चचविद्यादीति॥ सतमात्राणमपसषरति। च्यत स्ति il खनद्राग्दाया ययोा-

Ss °

भाण

#॥ 19

५४५.

aca गत्वा चिन्दतेऽ्र दस्यते सत्याः कामा अनृतापिधानास्तद्ययापि हिरण्यनिधिं निहि- angaat उपय्युपरि agra न विन्देयुरे-

निधिच्वेचमजानन्तस्ते निघेरुपर्युपरि सञ्चर न्ताऽपि निधिं न विन्देयुः शक्यवेद्नमपि । एवमेव car श्रविद्या- वत्यः सव्व TAT: WAT यथोक्तं दयाकाशासख्यं ब्रह्य साकं Wea लाकस्तमदरदः was गच्छन्तयोऽपि सुषुप्त काले नविन्द्न्तिन लभन्ते एषो<दं न्रह्मलाकभाव- मापन्नोऽख्ययेति । अन॒तेन fe यथोक्तेन fe चस्माम- व्यूढा ताः खात्मखरूपात्‌ श्रविद्यादिदेषेवेदिरप- रुष्टा tau: । wa: कष्टमिदं ada जन्तूनां यत्खाय- न्तमपि नद्य न लभ्यत दृत्यभिप्रायः। सवा एष आरात्माप- दतपामेति मररुते वेशब्देन तं स्मारयति। एष विवचित

AACS VIA Wagar! सम्मति नासाद्ाविव दये ब्रद्धदण्यारापसाचमिति wet वार्धितुमनन्तस्वाक्य- aaa च्याक्रसति । स वा इत्यादिना ॥ कथमात्मा यथोक्ता ह द येऽत्तीति गम्यते तचा । तस्येति ॥ ययोक्तावगतिफलमह। wucefcfa ॥ wafafefa विषेषणमम्रष्यमागणः wr | नन्विति ॥ wadfaarsfa खषुभिकाले ब्रद्धप्रािमङ्गोकरोति | चाएएमेवेति ॥ त्वं किमि्येवंविदिति विषटेषण्मित्याश्द्खया। तयापोति ॥ विददविदुषेविवंरेषमेवं दन्तेन weafa यथयापीति॥ त्वं तदसोत्याचार्यय प्रतिबाधते विदान्‌ सदेव भ वत्यन्यस्लप्विदानस्मीति दोदादिकमेव जानन्न सदेव भवतोति याजना | feqasMafewea जीवद्वस्या दृदखान्तितिा | सम्पसादस्य विदुषा यन्मुत्यालम्ननं शुद्धं AG तत्ताद्‌7त्मयापदभ्-

$ 3

zy e

भा

IT

५५६

THAN: सद्यः प्रजा WETS RH खतं बल्ल- नैवा न विन्दन्त्यनृतेन दि प्रव्यूटाः ५२१९ सवा xq amr हदि तस्येतद्‌व निर्त् हयय-

्रात्मा ददि ददयपुण्डरौकं आकाशणन्देनाभिदितः। तस्यैतस्य इद यसयैतदेव निरुक्तं निवचनं नान्यत्‌ । द्य यमात्मा ada दति यस्ममात्तस्म्राद्दयनामनिवंचनग्रसि- द्यापि सखहदये आत्मेत्यवगन्तयमित्यभिप्रायः । चअद- रवै म्रत्यदमेवंवित्‌ इदययमात्मेति जानन्‌ स्वभे Gra sie mata प्रतिपद्यते नन्वेवंविदपि सुषुभ्चिकाले सता- साम्य तदा सम्पन्न दृल्युक्तलात्‌ | बाढमेवं तथाप्यस्ति विशेषः । यया जानन्नजानं ख सव्व जन्तुः wey तयापि तत्तमसीति प्रतिवोधिता विदान्‌ सदेव नान्याऽस्ोति जानन्‌ सदव भवति । एवमेव विद्ानविद्ांख खुनी

AN: AE A EN 1

[मोरी ,

नाषास्यं स्ततु सम्मसादश्रब्दाथं कथययति। सपुपेति॥ सम्यक्‌- प्रसीदतीोति aurerer विदानिति शेषः। खाभाविकमेवात्मनः weg क्यं पुषुप्ते प्रसोदतीति fad) ware | जासददिति॥ अद्धातौति खमुप्तः पुरुषः amare इति fate: । aa- त्तिबिलेन सम्मसादश्ब्दः सेपुप्तसव्वेजो वसाधारयस्तत्वयमेष amare डति स्चिद्ितविदत्पसामशंस्तचाद | सम्मसाद्‌- wx सति ॥ तस्य सेोाषुपरसन्व॑जी व साधारण्त्वेऽपि पक्रमवग्ण- दिद्धानेवेष waa: waar इति व्यपदिश्यते | यथा afate- ताया यन्विग्रेषारेष डकतिशन्द्‌वश्ादुच्यते तयेहापीत्यर्थः | gua ख्वंविन्मरृतः amare: से विद्धालिति यावत्‌| विवेका- नन्तय्यम श्टन्दाथेः | VAM Heed वास्यति | atafay द्टादुत्यितस्यापि खेन रू्पेगाभिनिष्पत्तिभकिव्यती-

५४७

उ. भिति तस्मादूदयमहरदवी र्वंवित्स्वर्गं नावः मेति ९५३१ अथ य र्षमम्प्रसादेाऽस्माच्छरीरा- त्समुत्थाय पर ज्योात्तिर्पसम्पद्य स्वेन edo

ure यद्यपि सत्सम्पद्यते तथाथ्येवंविदेव wii रोकमेतोत्यच्यत | दे दपातेऽपि विद्याफलस्यावश्समाविल्वादित्येष faite ¦ । सखषुश्चकाले स्वेनात्मना सता सम्पनः सन्‌ सम्यक्‌ प्रसोद्‌तीनि जाग्रत्सखभ्नरयाविंषयेद्ियसंयेागजातं काल्ये जदातीति | खम्पसाद्शन्दा यद्यपि सन्वेजन्तूनां साधारणस्तथाप्येवं- वित्खभं लोाकमेतोति मरुतत्रादेष सम्प्रसाद्‌ दति सननि- दितवत्‌ ।यनविशेषात्‌ । साऽयेदं शरीर fear ऽस्माच्छरौ- रात्समत्याय शरौोरात्मभावनां परित्यन्येत्यर्यः न लासना- दि वन्समुत्यायेति दरद युक्तं । सवेन रूपेणेति विशेषणात्‌ | न Waa उत्याय स्वरूप way । qaqa” fx तन भत्ति । अतिपतत्तवयं Sarat परमात्मलच्णं fanfa-

कोद जत ययमेव तितत मि मेयो यनम

0

पा त्याप्प्ड्यष्द | न Wifey कुतेाऽयं सखरूपे$मिनिषव्पत्तिप्रयाग- स्त जा द । प्रागिति ॥ cases: सम्यग्श्ागविषयः। च्चनात्मखरू- पप्रतिपल्तिम्नान्तिनिख्त्यपेच्तया खरूपसम्प्तिरुपचरितेत्यर्यः | किन्तव्सखरूपमिति acre) खश्रोरता होति ॥ यया मिथा रूप्य? दात्यनिदनत्तो खाभाविकेनारूप्यात्मना सखुक्तिर्वतिषखते। तया शसोरताद्‌ात्यभ्न{न्तिनिरत्ता तदभावोापलच्तितं we स्वरूपमेवावस्थितं wadiad: | ca पात्मेति दोवाचे्यचेष- णन्दाथंमा | यत्खमिति ॥ कोाऽसावुक्तिकन्ततयाकोङ्गायामाद | सन्रयादितति ॥ न कवल्लमात्मत्वमेव प्रखुतस्य न्यातिघः किन्तु रूप्रान्तरत्वमस्तोश्याद् | fafa ॥ ्पतिनाश्त्वि हेतुमाह |

क ©

भाः

T°

५७८

भिनिष्पद्यत cy आस्मेति दह्‌ावाचेतदमृतमभय- मेतद्लनेति तस्य द वा Cay AAT नाम सत्य- fafa १९४१तानि द्‌ वा cats चीण्यक्षसाणि

ape SS a 1 त

खभावं ज्यातीरूपं सम्पद्य खाखथ्यम॒पगम्येति। एतत्खेनात्मी- येन रूपेणाभिनिष्पद्यते yaaa खरूपमम्यनत्तेः | अरवि- दयया Teast खूपमात्मवेनापगत दति तद पेच्येदम्‌- चयते सेन रूपेणेति । अशरौोरता द्यत्मनः weg यत्स परं च्यातिःखरूपमापद्यते सम्प्रसाद एष श्रात्मेति दावाच । सन्रूयादिति यः यत्या नियुक्ताऽन्तेवासिभ्यः । किद्चैतदष्टतमविनाभशि । भूमा यो वै माच्छद्ग्टतमि- त्युक्तमत -एवाभयं wear दवितीयाभावाद्‌त एव ब्रद्धोति । तस्य द वे waa ब्रह्मणा नामाभिधघानं 1 किन्तत्सत्य- fafa । तत्सत्यं वितथं । तत्सत्यं ख आत्मेति दुक्तं । श्रय किमथेमिदं नाम पुनः पुनरूच्य ते तदुपासनविधि-

wafa | तथापि कथमविनागिल्ं तच्च । at वा xfa 4 डतिश्व्दया Yau | वस्माद्ययोाक्तलच्तणं नद्ध तस्मादुपासना- asia: ॥ उपास्यस्यास्य waa नाम निदिश्ति। तस्येति। उक्तस्य पुनसक्तिरनयिकेत्याप्रद्ध परिदस्ति | कमयंभित्या- दिना ॥ उपास्यस्तुत्धथे नामेक्का तादथेनेव नामाच्तसाणि seta | तानीति॥ ताति artatararare| carta y Ke तकार स्व्युच्यते। ्कास्स्यापि तच Hrafearwsyrs | स्कार ूति॥ तच देतुमाद। कखेनेति॥ दौघमोकास्मुददिश्य कख पुनस्नुवद्न्न विवच्ितत्वमेव नामाच्तरेषु तस्य खचयतौ- त्ययः ॥ चवाणमच्चसण(मवान्तरभेदरं द्यति darfafa 1

ॐ 1,

भाः

च्पा०

Use

पतीयभिति तद्यत्सवद मृततमथ यद्धि तन्मर्त्यमथ yaaa यच्छति यदनेनेाभे यच्छति तस्माद्य मद्रदवीाखवंवित्स्वगे लाकमेति१९५५ ३१

gay i तानिद वा एतानि agar नामाच्राणि saath सतीयमिति सकारस्तकारो यमिति च| दका- रस्वकारे उच्ारणाथाऽनुवन्धः | द्स्तेनेवाचरेण पनः प्रतिनिद्‌ णान्तेषां | तन्तच यत्स॒त्सकारस्तदम्बतं VEY । ऋम्टतवाचकत्ाद्‌म्टत एव सकारस्तकारान्ता निर्दिष्टः । श्रय यत्तकारस्तन्मत्यं | श्रय यद्यमच्तरं तेनाचरोणणाग्टतं awa YH उभे wet यच्छति यमयति नियमयति वभोकराति श्रात्मनेत्यर्यः। यद्यस्मादरनेन यभित्येतेनाभे यच्छति | तस्माद्यमादोा संयत दव fe एतेन यमा ल च्यते i न्रद्धनामाच्रस्यापि ददमम्टतत्ादिधम्मवन्लं aera 1 किमत नामवत दत्युपाख्लाय wad ब्रह्म

See BQ | वसंल्िभागानन्तय्यमयशन्दायंः | तकार्स्याच्त- स्सामान्यान्म्यत्वं | कथमच्तरेऽपूव्वंऽयमिव्यच्तरे प्रयोक्ता निय- मयतीत्ाकाङ्कायां नियमनखाभायेनेत्याद्। च्धात्मनेति ॥ यभि- त्यच्तरस्य नियमनखाभाव्यमेव साधयति | यद्यस्मादिति॥ तस्य तत्छभावत्वे चनुभवमनुसद्ूलयति | संयत श्वेति ॥ यमो यन्मित्यच्तरेयेत्यथैः। तस्य पु्वौभ्यामुपरिषटाद्धा वित्वं तञ्नियामकत्वं Zafcfa ware) र्तेनेति । लच्छतेऽपृन्व WAC इति पेषः I aan स्मिति नाम aw यज्चिवंचनं छतं तस्य प्रयोजनम | anata ॥ पलवग्यस्थमेवंवित्मदं व्याकरोति | ख्वमिति॥

Ss ©

भाः

ष्पा

५५०

अथय आत्मा स सेतुर्कविधृतिरेषा नाका- नामसम्भेदाय नेत सेतुमहारा्रे तरता न जरान मृत्युन शाका न सुकृतं न दुष्कृतभ

नामनिवैचनेनेवे नामवतेा वेन्ता एवंवित्‌ । अदरदवी एवंवित्छगं लेकमेतीत्छक्रायं॥ र ॥

श्य य श्रात्येति | उक्तलच्फा यः सम्ममसाद्‌ स्तस्य स्वरूपं वच्यमारैरक्तेरनुक्रेख गरेः पनः स्यते । नद्य ष्वर्य्यसाधनसम्बन्धाथं। य एष यथोाक्रलच्णश्चात्मा स सेतु- रिव सेतु; । विष्टति्विंधरणः। नेन fe aa जगद सौखमादिक्रियाकारकफलादिमेदनियमेः कन्तुरनरूपं विदघता fava अभियमाणं Crate? विग्धं fara: यतस्तस्मात्स सेतुर्वि्टतिः) किमथं स सेतुरित्याद | एषां ग्रादीनां लकानां कन्तुकम्मफलाश्रयाणाम- सम्भेदायाऽविद्‌ारणायाऽविनाशायत्येतत्‌ । किविशिष्ट- व्याच सतुरित्याद । नैनं सेतुमात्मानमदहाराचे सर्व्वस्य जनिमतः परिच्छेदक खति जैतंतरतः। यथाऽन्ये संखा-

वाक्यन्तु न व्याख्येयं प्रागेव व्याख्यातत्वादित्याद। अष्रिति।॥२॥

वाक्यान्तरमादन्ते। ष्ययेति ॥ तस्य तात्प््थमाद्। उक्तलच्तण xfa ॥ प्रकास्ान्तरेण स्त॒तिप्रारम्भार्यौा वाक्यस्योऽयशनब्द्ः | किमिति स्ततिस्व्यिपेच्तायां aq awit नद्धचय्थाख्यस्य साधनस्य सम्बन्धविधानाघमिव्धाद। aquafa y यया म्रदा. दिमयः सेतुवयवस्थादेतुरस्टेदं च्ते्नभिति | तयायमपि वयवस्था- wafcare | dafcafa | सेतुत्वं साधयति | favtafata |

५५९

उ° सदे पाप्मानाऽ्ता निवर्तनेऽपदतापार्प्म पिष

व्रह्मलाकस्तस्मादा खत सेतुं तीत्वौऽन्धः ow ER

are fta: कालेनादारातचादिलचणेन परिच्छे नं dark

ST

कालपरिच्छेदय इत्यभिप्रायः । यस्रादवी ग्व॑त्छसिऽक्र्गभः परि वन्तंत दति ्रत्यन्तरात्‌ | अत Waa न जरा तरति न प्राप्नाति\न तथा ग्टल्युनतुश्याकान खुरुतंनदुस्कतं। सुकतदुष्कृते Vara । प्रा्चिरचर तरणएणशब्देनाभिपरेते aTfamay | कारणं यात्मा i न we fe arcarfa- क्रमणं ae ary) wetcrarfe wae सतः कार । aaa wae म्राक्षिरतिक्रमणं वा fatal नतु तेनेव तसय । न fe wa ग्टरत्माप्यतेऽतिक्रम्यते ai यद्यपि

पू य शआ्रत्मापदतपाग्रेत्यादिना पाभादिम्रतिषेघ om

एव aurea विशेषा न तरतीति मा्िविषयलं

ree उक भे न जोन कितव that पौरो न क यदि+

1 aichincitimanemadaatal

विधारकत्वमपपादयति | waafa ॥ वख खमादीद्यादि एन्य aqarsamfaaa: | weet तद्‌वान्तरजातीयवति- aa: कचनरूपक्रियाहदिभेदविषवननियमःसवसादि यवष्यापयता परमेशछरेण सत्वं जग{दिटर्तामिति सम्बन्धः ॥ ष्षन्वयमणखेनाक्तमेव व्थतिरेकमखेनाह | अभ्ियमायेा wifa ॥ उक्तमेवाथं प्रश्रपृन्व्कं faxcafa | faaufaatfea ॥ नतमिति प्रतीकं यत्तद्या चष्ट। सेतुस््त्यिदिना॥ तदव वेधम्म्यदृद्ान्तेन स्प्रख्यति। यथयेत्यादिना ॥ परमात्मनो न कालपरिच्द्ययते्यचनायवयख्ति प्रमाययति । यस्मादिति ॥ तस्तीति तसर्तेरतिकमणाथा नात्मनि सम्भवतीत्यत हेतुमाह । कारयां Wife कायस्य कारणा fanaa माग्डदषशाराकादेस्वात्मातिक्रमणं किंन स्यादित्धाश-

Wa

नन्धा भवति विद्धः सनूविका भवत्युपतापी सनुनुपतापी भवति तस्माद्वा तश सेतुं तीत्वी-

ute प्रतिषिष्यते। तच्राविशेषणजराद्यभावमात्रम॒क्तं । eT रा चाद्या उक्ता अनक्ताखान्ये Wa पामान उच्यन्तेऽता saziaa: सेतानिंवन्तन्तेऽप्रापयेवेत्य्थंः। अपरतपाभमा येष ब्रहीव लाक नद्यलाक उक्तः । यस्माच पाश्रकग्- न्धादिश्रौरवतः स्यान्नतवशरौरस्य तस्माद एतमात्मानं सेतुं तोलौ ्राप्यानन्धो भवति। Sea पूव्वेमन्धाऽपि सन्‌ | तया fag: सन्द दवत्े देदवियेगे सेतुं प्राप्याविद्धा भवति तथेपतापौ रोगाद्युपतापवान्‌ सन्ननेपतापी भवति। किञ्च यस्माददाराचे न स्तः Gat तस्मादा एतं aa तीव्व माप्य नक्तमपि तमरूपं राचचिरपि सरव्वमदरेवा- भिनिप्पद्यते | विन्नष्यात्मज्यातिःखरूपमदरि वादः ae-

भामानि ययो

wre are | प्बदाराचादिति चेति ॥ तस्तेरतिक्रमरायत्वमङ्मेस- व्यापि निषे इहेतुमाद। ष्वन्धेनेति ॥ तस्तिवाक्यस्यापददतपाप्र- वाक्येन योनरुक्वमाश द्धा परिदस्ति। यद्यपोति॥ विर्धेवणना- मानन्त्याद्त्येकं प्रतिषेधवचवनासम्भवमभिपेत्धाष्ड | weict- चाद्या इति ॥ पाप्रकाय्यमात्मानमपाप्यैव तचिरत्ते देतुमद। ष्यपदतेति॥ ययोाक्तसेतुप्राप्ती फलितमाह | यस्मादिति ॥ खाभा- विकस्यानथत्वमित्धाश्षद्याद । wae ति ॥ feet दुःखादि- सम्बन्धी ॥ डतख्ात्मसेतारस्ति मददाभागधेयत्वमित्यादइ। कि्ेति॥ ad सव्वमपि तमेारूपमष््रेव विदुषः wiafe विद्यापि faazise: सिद्यतीन्ाश्रद्याडइ । faanfa wa 'रेतुमाद। सदिति ॥ नद्यलच्तणाऽवेदया लोकः खप्रकाशचिदेकताने aat-

५५३

° पि नक्तमदह्‌रेवाभिनिष्पद्यते सकृद्धिभाता aay FAA: UR UAT ख्वेतं HAAS बह्मचर्य्यै- niqfarata तेषामेवेष बलनेाकस्तेषा सर्वेषु लेकेषु कामचारा भवति १५३१५४१

प eee का निनि ण्मेनणानक

नन

भा० करूपं विदुषः सम्पद्यत tay । wafeura: सदा विभावः सदकरूपः स्वेन रूपेणैव Hears: | aad waa ययाक्तं न्द्यलाकं ब्रह्मच स््ोतिषयदटष्णात्यागेन ्रास्ताचाय्यापद्‌ेशमनविन्द्न्ति स्वात्यसंबेद्यतामापाद- यन्ति एतेषामेव ब्रद्धाचय्यं पाधनवतां ब्रद्धविद्‌ामेष way- सलेकः | नान्येषां स्तोतिषयसम्पकंजातदहष्णानां wef द्ामपोत्यथेः। तेषां Bag लोकेषु कामचारो भवतीत्यु- ATW । तस्मात्पर ममेतत्पाघनं Agra ब्रह्मविद्‌ाभिव्य- भिप्रयः) ४॥

ययनमक पथ नयी 0 म शोचय tear MarR MANGE TORE यमयते मुकय ७ पयाय पा,

RR TTT भके" कः रत Were द 10 PST

ष्या" ऽवतिषछतेऽतस्तदू पत्वादिदुघे यथेक्तरूपत्वमविरुूद्धभित्यथः ॥ विद्ाफभे aida व्यवस्थिते सत्येतत्फल्ं विद्यावत््वेन wat fazaqaimwgir | तचरेति ॥ ब्रद्धयचर्यवतां विद्यादारा ABW लेकः फलतीत्यर्थः | तेषामेवेव्येवकास्दयोातितम्माद्। नान्येषामिति ॥ autacradifa बवाद्याचब्रद्धवित्वमच्ते | Fat ब्रद्धचर्य्यवतां नद्यतिदासिति यावत्‌ ॥ न्रद्यचय्यसाधन- वतामेव ब्रद्धयित््येन बद्धस्य लाका भवतीति स्थिते फलितं- माछ | तस््ादित्ि॥ साधनं ब्रद्धयविद्यायामिति शेषः| ब्रद्मति- zifufa भातिनीं रत्ति नशिन्येक्तं॥ ४॥

> °

HT

To

५५४

अजथ यद्यज्ञ इत्याचक्षते बल्मचय्यमेव aza- चर्य्यण देव या ज्ञाता तं विन्दतेऽथ यदिष्ट-

भिव्याचक्षते बल्मचय्यमेव तङ्गलचर्य्येण देवेषटा-

qatar स सेतुलादिगणेस्ठतस्तत्माप्रये ज्ञानसद्- कारिसाधनान्तरं ब्रद्राचय्याख्यं विघातव्यमित्याद। यन्ना- दिभिः तत्‌ साति ada । श्रय way दत्याचचते लोके परमप्रुषाथंसाघनं कथयन्ति गि्टास्तद्रद्य चर्य मेव । यच्ञस्यापि यत्फलं तद्रा चर्यवाल्ञभतेऽतेः aarsfa तद्ध चर्यमेवेति म्रतिपत्तव्यं । कयं ब्रह्मचर्ये यन्न care, नद्य चयैव fe werd ज्ञाता स तं ब्रह्मलोकं यज्ञ- स्यापि पारम्पव्थण फलभूतं विन्दते wad तते यज्ञोऽपि नद्य चय्यमेवेति। ये ज्ञातेत्यच्तरान्‌टत्तेयज्ञे बद्यचर्ययमेव | अथ यदिटमित्याचचते नह्मच्यमेव तत्‌ । कथं ब्रह्मच

“fA ~ = स्थणव साधनेन antag पूजयिता ay वैषणा-

मात्मविषयां wear तमात्मानमनविन्द्ते । एषणादीष्-

पथ ययोक्तपरमात्मघ्ािसाधने weet सद्टकाप्सिब्रद्धचय् प्रगेव त्त ॥ तयाच छतं ब्रद्य चय्यविषयेणोतरगरन्सोनेत्धाश ङ्का | य च्यात्मेति ॥ शमाद्यपेच्तया wacwe: | उक्तमपि aaa विधातुमनन्तस्म्रग्यप्ररलत्िरित्धथः॥ किमिति afe तस्य स्तति- fcatag तस्या विधिश्येषत्वं <wafa | यन्ञादिभिखेति॥ afacreraxc वाक्यमव्यक्तं तदादाय व्याकयाति। असथयेत्या- दिना ॥ ब्रदःचय्धस्योाक्तसःत्या विधित्बितत्वे तदीयस्ततिपारम्भा- ASU: ॥ यदस्य ABA Sate साधयति | यन्नस्या- alfa | उक्तमेवायमाकाङ्खादसा समर्थयते | कयमित्यादिना।

५५५

se तमानमनुविन्दते ॥१॥ जथ यत्सत्ायणभितव्याच- Ad ब्रह्मचय्यमेव ayaa देव सत जातमन- ain विन्दतेऽथ यन्मानभित्याचक्चते बल्यचर्स्य-

वि en a OR MIT aoe ee mee = म द (मरी 2

भागमपि न्रह्मचय्यंमेव) अय यत्सचायएमित्याचच्तते ब्रद्भच- ययमेव तत्तया! सतः परस्मादात्मज्ञ आत्मनस्त्राणं रक्षणं ब्रह्मयचय्यंमाघनेन विन्दते अतः सच्चायणण्न्दमपि ब्रह्मच ययमेव तत्‌ । अय यन्मेनमित्याचचते ब्रह्मचर्यमेव ag” Nada साधनेन युक्तः WAT शास्ता चा््य।भ्यामनविद्य पयान्मनते wala अते मेनशब्दमपि aga | श्रय यद्‌ नाश्रकायनमित्याचकच्तते त्रह्मचय्यंमेव तत्‌। यमात्मानं ब्रह्धाचय्यणानविन्दते स एष fe आत्मा ब्रह्मचव्येसाघधन- वता न गण्यति तस्मादनाश्रकायनमपि ब्रह्मचर्यमेव खय यद्‌ र.््रायनभित्याचच्ते बद्यचय्यं मेव तत्‌ । WL शब्द या- रणंवयार्जह्भवययवताऽयमार्‌रण्यायनं AAI | यो श्चाना- Qt.) एषणादिष्टं) खतस्त्राणत्सन्नायणं | मननान्मौनं। अनाश्रनाद्‌्नाशकायनं | BC प्ययागंमनादरण्ायनं |

भकः Ae RE PE NEDO Ct Hiei EN ley, भ NE

wie पारुम्पर्ध्यग Fauyleaitaay: | न Hawt WAC THI बरष्छ चर्ययैऽन्तभ॑व ति | किन्त यकारच्वार्संस्प्रणशादपीत्याद्। यो stata ॥ KS ब्रद्यचय्यन्तभोवमाकाङ्खगदासा स्फारयति | कथयमिव्यादिना॥ पूजयित्वा तमात्मानमन्विन्द्‌च डति सम्बन्धः॥ नद्ध चर्व्यणात्मविषयषणा निष्पाद्यते | इ्येनापि तद्व सम्पाद्यते। तस्मादरोषणादु-भयसाटश्यस्स्पादिष्टमधि यच्चवद्भद्यचय्यमेवेव्याह। ख्पणादीति॥ बदड्यजमानक वेदिकं कम्म Gata | तया Wa- नदि खवशचेत्ययः॥ ad ससाययं AMVs Aaa AWAIT 1

५४

५५९

ॐ° मेव agen द्येवातमानमनु विद्य मनुते {२१ अथ यदनाशकायनमित्याचक्षते बलचर्यमेव तं- देष यात्मा न नस्यति यं बल्मचर्य्येणानु विन्दतेऽथ

किणि प ममम

भाग्दूत्यद्भिमदब्धिः पर्षाथसाघनेः स्ततलाद्भद्धाचय्यं परमं स्लानसदकारिकारणं wuafaaar नद्यपिदा waar र त्तषणीयमित्यर्थैः। तत्तच दि ब्रह्मलोके acy हवै प्रसिद्धो WAIT समुद्रौ | समुद्रावपामेव सरसो ठटतीयस्यां। भुव- मन्तरिचच्चापच्छ दतीया यस्तस्यां टतीयस्याभितेऽस्ा- लाकादारभ्य गण्यमानायां दिवि। anata चेर curs तन्मय रेरे मण्डस्तेन पूलंमेरं मदीयं तद्‌पयेागिनां मद- कर VATA खरः Aaa WaT Ga: सामेाऽम्दरं afqudissaaafafa वा । aaa च ब्रह्मलोक wy चर्य सयाधनरदितैर्नद्यचय्यसाघनवद्ोऽन्यैनं जीयत दूत्यपराजिता aa a पुरी waar दिरण्छग्भस्य। ब्रह्मणा च HAUT विशेषेण मितं निभ्मितं तच दिर पयं Sad प्रभुविनिर्भितं मण्डपमिति वाक्यशेषः | तत्तच ब्दह्ालाके रेतावर्पवा-

का} शि ।

Rn |

aio सत xfa | उपवासपरायणत्वमनाग़्रकायनं aa AeA. न्तभेव तत्य द्या | यमात्मानमिति | खस्णायनमरण्यवास- aay तब्रद्यचथ्यान्तमतमिशयाश्द्खाद् | अरण्यण्न्द्योारिति॥ विस्तरेगात्तमथें dfaare | यो च्वानादित्यादिना॥ य बद्य- चय्यणात्मनोा Wari विन्दते स नद्यनाकं Wag | तस्मा- aa squat याजना। aiken खस्य पर्मपरुषा- waist WAT) नद्यचय्थश्य स्तुतत्वात्तद्षयं विधिमुक्ता तत्खद्सरत[वद्यासाष्यफत्तं aaa | awa wifey aqwaa-

५५

५

so यद्‌रण्यायनमिस्याचक्षते ब्रह्मचर्यमेव तद्र

ना नत ७0५9. PRED AN NT Moin = मा भ, जा SI जः = प भतम येक 6७० = जा FY ~ + श ति मः न कः तने ASS mite नीम

भा० वरण्ाख्यावुकर AWIAG साधनेनानुविन्दन्ति ये Agr Ay Ul व्यासमाता AMAA ब्रह्ाचर्य्साघनवतां ब्रह्मविदां way Gray कामचारा भवति नान्येषाम- रह्म चच्य॑परण्णं वा द्यविषयासक्तवृद्धौनां warfare: | नन्वच alae यमस्त्वं वरुण दत्यादिभिर्यथा कञ्चित्‌ wad Were: | एव्िष्टादि भिः शब्देन स्तीविषयदटष्णा- निटत्तिमातं wat feafe न्षानस्य मेाचसाघन- त्वात्तदोवेष्टादिभिः waa दति केचित्‌ । न स्यादि वाद्यविपयटष्णापद्तचिन्तार्नां प्रत्यगात्मविवेकविन्ञाना- नुपपत्तेः । पराचि खानि व्यटरत्छयम्भूस्तस्मात्पराडः- पश्यति नान्तरात्मनित्यादि्रुतिरूतिश्तेभ्यः । ata

i ame eR eee ed * Se + १ [0 ता 0) कात चव [१ ee नः = I क अधे = चेय EET मिः == सी, = ११, शे भ्यो Sead — ।

at. स्याव्यल्पसाधनत्वान्मद्टती स्तुतिरयुक्ता। तद्भद्धचय्थण जानमुप. aw aa waa इति मतमुख्धापयति | नन्वचेति ॥ तस्य च्ुन- साघधनत्वमसिद्धं। दुरनषण्टेयत्वात्‌। तद्यतिरेकग ्रानासम्भवावचे qucare | नेत्यादिना ॥ विषयापद्छतयित्तानां acai विचेकासम्भके प्रमाणमाह | पराद्चाति ॥ ध्यायतो faaarfa arat wafaca विर्वा ्तिता | नब्रद्यचय्धस्येत्तमसाधनत्वे fas mfeaare | Stata ॥ नद्यलाकप्रापिसाधनस्य त्रद्यचस्यस्य यन्लादिभिः स्ततत्वात्तवामपि तस्राप्िसाघधनत्वं wzasta म्रेतसिप्ति शङ्कते। नन्विति ॥ किन्तेषां पुर्याथ साधनत्वं पस्त॒त- मत्या प्रतीतं किंवा ब्रद्यशकसाघनत्वमिति विकसख््याद्यमङ् क - सति । सत्यमिति ॥ न दितीयो काक्यमेद्प्रसङ्ादित्याद | a त्विति ॥ कथं afe यन्ञादिव्रद्यचग्सततिस्तचाद। किन्त- wtf ॥ sway दद्ान्तेन स्मद्यति। वदेति ॥ त्वमिन्द्रस्त्वं

Wwe

See वे ण्यञ्राणवे sama तुतीयस्याभिता दिवि

[पिम

भा०सद्टकारिकारणं ख्यादिविषयदव्णानिदन्तिसाध्नं विधा- तव्यमेवेति waa तत्‌स्तिः। ननु च यज्ञादिभिः स्तं बरह्म चग्यैमिति यन्नादीनां पुरूषाधसाधनलवं गम्यते । सत्यं गम्यते । नलिड ब्रद्भुलाकं प्रति यन्तादरीनां साघनलमभि- ta यन्नादिभि््रदह्यचय्थं स्यते किन्ति तेषां प्रसिद्ध- परुषाय॑साधनत्वमपेच्छ॒ ययेद्धियादिभौ राजा नतु यतचरेन्द्रादौनां व्यापारस्तच्रेव रान्न इति तदत्‌ य ca qaqa argetfaar: सद्धःल्पजाख पिचादयोा मोा- are fa पावा श्राष्याख। wae लाके दगण्यन्ते az- दर्णवदटृच्पः सखर्धमण्डपानि आदाखिन्मानसप्रत्ययमाचा- णीति i किञ्चाता यदि पावा अप्या Qa स्य

कानि आनिकान प कमम ॥ तिम छम णश भिम पा जो क = शिन tht नः छाः, भ जानन भिम्‌

wre famfcarfear विप्रादिभी साजा स्तयते तथापि न तय्येन््रादि- qq farsa कटटंत्वमस्तीति ययेष्यते तया यच्चादिभिनद्ध चय्थरय want wife तुख्यफलत्वमिव्ययः | ब्रद्मलाकस्धनप- दाथान्निणेतु विचास्मवतास्यन्नादा तद्धिषयमाष्े | य डम ति ॥ doa ugar cerca तदुत्थितप्रकार्माद्ध। ते किमिति ॥ पच्तन्तरं खभ्रटष्टान्तवशाद्शश्ेयति॥ wreak | ated का लाभः कावा Zi | दोषदशनान्भानसत्येन GG च पुराणानग्रदसम्भवात्तेन मानसा Taare | TESTA न केवलं तषां wel wansfafaataa परणस्मन्या च विराधः किन्त्वष्येकं सन्तापवजजितमद्दिमंशीतस्पणश शून्यं त्रद्ध- लाकमपयन्तीत्याद्याख Wadi नचद्यलाकं जिरूपयन््यसतचत्याना- म्यानां wre विरुद्धेरन्‌ | स्थूलानां प्रदाथानां तत्र aw ष्रीतस्पण्रस्व्जनीयत्वादित्याद | अष्टकमिति ॥ नद्धयसै{क-

५८

So तदेरमदौीयष् सरस्तदगरृत्थः सेामसवनस्तदप-

भाग दंदयाकाशें समाघानानुपपत्तिः। पुराणे च मनामयानि

च्छा

नदह्मसक शरोरादौनोति are विर्द्ोत) अगाकमदिम- भित्यष्यख सतयः | ननु wat: सरितः सरांसि वाप्यः FAM यच्चा वेदा मन्तरादय् yaar ब्रह्माण म॒पतिष्ठन्त दति मानसल्वे fang पुराणएरूतिः । न मून्तिमत्वे प्रसिद्धूरूपाणामेव aa गमनानुपपन्तेः | तस्मा- त्मरसिद्ध मृत्तिव्यतिरेकेण सागरादीनां मृच्येन्तरं सागरा- दिभो रूपान्तरब्रह्मलाकगन्तुतवं कल्पनीयं । Carry कन्त्यनायां यथया प्रसिद्धा एव मानस्य श्राकारवत्यो मूततयः युक्ताः कल्पयितुं मानस्देदानुरूप्यषम्बन्सोप-

यी ननमनय ranean a

कपदायानां मनसत्वेन पराणस्मत्यन्तरविरोाधः शसते | नन्विति ॥ fe दण्यमानरू्पेण समनादीनां नद्धयलाकगमनं WAU क्रि व खरूपान्तरेणेति विकस्प्याद्यं दूषयति |; न afdanm उति ॥ उभवयचान्‌पलम्भप्रसङ्गादित्यथेः॥ प्रयमपच्ता- योग fedid aa पर्शिरमाचष्टे | तस्मादिति ॥ स्त॒ डितीयेा विकल्पः का ना हानिस्व्यिश्द्ूयु ama मानसेन देदेन मानसानामेव सागरादौनां मनसरू्पेण सद सम्बन्यापपत्ते- मानसारख्व मूत्तयस्तेषा ADA: कल्पितुं यक्ता CATE | तुल्ययाखेति ॥ तद्धि मनोास्थकल्पितवद्तिचश्चलत्वाद्धगयो- ग्याकारत्वं सागरदीनं न य्ारददत्ारद्धयाद। दृषटदीलि॥ स्वप्रतुल्यत्वे सि ्यात्वप्रस्तिरिति ugd) नन्विति ॥ प्रसङ्स्ये- श्त्वमाप्रद्खयु wfafacruare | तस्म इति ॥ ये ae ट्खटासतेन afa aq दृद श्ति ana बाध्यते तथा च ख।प्रसंबेदनस्य aaufas तयेव ब्राद्धलेकिकानां पदानां मानसस्येति ze fazarta | मानसा दीति ॥ जगर्ति संविदतिरस्क्तिः

५९० Se रालिता प्रू्ल्मणः qayfatrae हिरण्मयं ३१.

[ष 1 श ष १ oy _ EE eS भ = 9 ० 11 tne

भा० पत्तेः | दृष्टा डि मानस एवाकारवत्यः wary मूत्तयः स्वघ्रे । नन ता अनुता Wal त दमं सत्याः कामा दति ufawat मति विर्द्धेत । न । मानसम्रत्ययस्य सत्योपपन्तेः । मानसा दि प्रत्ययाः स्तौपृरूषाद्याकाराः aq दुश्यन्ते। नन जाग्रदासनारूपाः WHE न ठ॒ तच स्यादयः ay विदन्ते) अव्यन्यमिद्‌मच्यते | जागद्िषया afa मानसम्रत्ययाभिनिद्टंता wa सखदोक्ता- भिनिदंततेजाबन्नमयलान्नाय्दविषयाण्णं | सङ्धल्यमूला दि स्तोका दति चोक्तं । समक्तपतां द्यावाषटथिवौ दत्य सर्व्व श्रुतिषु च प्रत्यगात्मन उत्पत्तिः way aaa स्थित्िख

wre सन्ति पदाथास्तद्रासनारूपास्ते wi भान्ति नतु संविद्‌ात्मकं aafafa wed | नन्विति ॥ जागर्ितस्यापि संविह्दिवत्त- ala एयगस्ि सत्वमिव्यत्तस्माद | खद्यल्पमिति ॥ wafaar- साचनायामपि जायद्िषयाणं संविदिवत्तत्वं dagqdtare | मङ्ल्पमूला Wits तख जार्रादिषयाणां संविदिवनत्तत्वमि- are | सव्वयुतिषु चेति॥ ननु कुलाला घटं विकीसुमेनसि agtuaarare बद्िनि{्मिमीते तच सङ्कल्पाः वाद््याकारस्य निमित्तं सङ्कल्प प्व्वानभश्ूतसजातीयगोचरः पुव्वानभ्चूता$पि पव्वतस्सङ्कस्पनिनमित्तनेिच्िकभावः «aaq संविदिवत्तत्वे कथमुपपद्यते तच्राद्ध | तस्माद्दिति | यस्मात्सतः सब्वंस्येच्तयं पुव्वकल्यी यसदश्रगचरः पृव्वेकर्पीया ततः पुन्वंतरेच्तणनिसिन्ता स्ति | संविदटेवेव्थं खाविद्यया भिवत्ते निर्वयवस्य ear SQ खार स्येनेच्तणादयन पपनत्तेन्तस्मत्सव्वसय संविदि वन्त॑त्वे$पि निभित्तनेभित्िकभावाऽयमनिवाचो न विर्ष्यत rad: yo ara सच्छब्द वाच्यायाः सं{वदोाऽनिव्वाच्यस्पन्दनकाल्तेये विषया वाद्य

५९२

उ तद्य खवेतावरं च ण्यच्यार्णवा बह्मलाके बह्म

[पप ee

are {aT वा अरा नाभावित्यादिनाच्यते | तस्मान्मानसानां वाद्यानां च विषयाणासितरोतरकाय्येकारणत्वमिव्यत एव वीजाङ्कुरवत्‌ | यद्यपि वाद्या एव मानसाः मानसा एवच वाद्या नानुतल्वं तेषां कदाचिदपि खात्मनि भवति | ननु स्वप्ने दृष्टाः म्रतिबुद्धस्यानुताभवन्ति विषयाः | सत्यमेव | जाग्रद्दाधापेच्चन्त॒ तद्नुतल्वे न खतः। तथा स्व भ्रवेएघापेच्ञ्च जाग्रहृष्टविषयानु तत्वं न aa: fai- घाकारमाचन्त्‌ wart भिग्याम्रत्ययनिमित्तमिति। वाचा- cat विकारो नामघेयमनुतं चोणि रूपाणीत्येव सत्यं ॥

नाका TTI van ro emeesanoumemetnenenmemnatebiniaeem mamma iat datenaieabit dietitian aemmmmmaaemaanemnan nama mammaueaananaeinneenanen nen

are तया wnreasaa कदाचिदपि संविदतिरेकण सत््वानष्गे- कसा द्यन्तासतत्लच्तगमन्टतत्वनापद्येत | तथा च व्यवह्ारुभङ्प- स षुःस््रच्रा् । यद्यपीति ॥ तयापि नातत्वसिव्यध्याक्वारःः | ष्य ध्यस्तस्याप्धिषछएनसेव erat! तस्मिन्न कदाचिदप्यन्ततासन्त्वं तादात्म्येनैव स्पुरणादता म Bawrcugvay इति भावः। uzifaeta माच्टतत्वमिति वदता प्रतोतिकालात्कालान्तरेऽपि fanaa नसतत्तमिन्यक्तं तचानभवविसोधं शङ्कते। नन्विति ॥ equzeiat समी{तमेव कालान्तरे मिथ्यात्वमिव्यङ्ेकरोाति ॥ सत्यमिति y afte तेषामसत्वमेव खीङकतमित्यागशद्यादइ। नाय दिति ॥ तथापि जास्द्धोषेनाविषयोकस्णादसत्वं खम्नटद्टाना- सेखव्यत्मित्याश्रद्या-् | तयेति ॥ यदि जायद्धोघेनाविषयीकसर- marque खप्रटृद्धानाः पदार्यानाभिरं तदि जायदिषया- खामपि खभ्रवाेनाविषयीकस्णादसत्वप्रसङ्गः। तन्न कदाचिदपि सं{विद्दि त्विषयायणामत्यन्तासत्वमित्यर्थः ॥ कथं तद्दि वाचास- म्भग्खतिरित्याश्ङ्याद | विष्ेषेति ॥ याणां रूपाणां aaa त्विप्रोषाकारमाचं निच्येन्धक्तमयुत्तं | तेस्वपि विशेघाकास्स्य सत्त्वा

ॐ 3

IRR

ॐ* चर्ग्येणानुविन्दन्ति तेषामेवेष ब्रलनाकस्तेषार ` सर्वेषु लेकेषु कामचारा भवति ५४१९५५१

भा तान्यपि आ्रकारविभेषताऽन॒तं। सखतः सन्माचरूपतया wali प्राक्यदात्मप्रतिनोाधात्छविषयेऽपि wd सत्यमेव खभ्रदुण्या इवेति न कथिददिरोधः। तस्मान्मानसा एव ब्राद्यलकिका अर्घादयः weeny पिचादयः कामाः । व च्यविषयभागवद्‌प्ररद्धिरदि तत्वा च्छद्ध सत्व- aga दति निरतिश्पयसुखाः सत्याखेखराणं भव- न्तोत्यर्थः । सत्सत्यात्यप्रतिबेसेऽपि रज्वाभिव कल्पिताः सर्पादयः सदात्मखरूपमेव प्रतिपद्यन्त इति सदात्मना सत्या wa भवन्ति) ५॥

च्या° fearmagqry | तान्यपीति॥ ad afte तेषु eau प्रयुक्तमि- amgie | wa अति ॥ afe तत्सत्य(मव्येतावत्पमरयोक्तव्यं किमिति चीणि रूपाणीत्येव wafaaa aarwz, भागिति॥ saaaqeyefa | तस्मादिति | परयमपच्तवद्धितीयपच्े दाषा- भावादिति यावत्‌ । वदयेहदिकतिषयवद्भाद्यलाकिका पि विषया fama: ante aaa fener येनेतत्परि- mara तत्काभिनां विद्याविधानं aate | nafs y sat Taam विषया इति La: प्ररुतायाः फलश्ुतेरिित्यथ्याद्धारः | ननु तेषामविद्यादशायामयैक्रियाकारित्वरूपसत्यत्वसम्भवेऽपि कुतो विद्यावस्थायां सव्यत्विव्याशङ्भादच | सत्छत्येति॥ यथा coat कल्पितसपादयो स्च्जृतक्वबेाधे तदात्मतामेवापाद्यन्ते विवेचनात्‌ | तथा सर्व्वऽपि विषया विद्यावस््रयामन्वयव्यतिरे- काभ्यां परिद्धारायासन्माचत्वमेव प्राश्रुवन्तोति तत्सत्यत्वम- विरुडदमित्ेः ॥ ५.॥

५९२

So SAAT CAT हदयस्य ना-अस्ताः पिद्घनस्या- णिमस्तिषटन्ति गुत्रुस्य नीनस्य पीतस्य नाहित- waa वा आदित्यः पिद्कन cy 7a cg

जमोगी = पतो "तिन noe titel

ग्ण

ate यस्तु दद्यपुण्डरौकगतं यथयेोक्तगणएविर्िष्टं ay बद्म- Waris ate Aaya: त्यक्तवाद्यविषयान्‌ तटष्णः सन्नुपास्े तस्येयं agen नाद्या गतिर्वनव्येति खण्ड श्रारभ्यते 1 अथ या एता वच्छमाणण द्‌ यस्य पुण्डरोकाकारस्य ब्रद्मा- पासनस्थानस्य सम्बच्धिन्यो नाद्यो हदयमांसपिण्डात्सर्न्वता विनिःख्ता श्रादित्यमण्डलादिव रग्मयस्ताश्ेताः पिङ्ग लस्य वष्पेविगेषविगश्िष्टस्याणिख्नः सखच्छरसस्य रसेनं पृष्णा- स्तद्ाकारा एव तिष्ठन्ति ada car: i तया waa नीलस्य Tau लेादितस्य च रसस्य ud द्रति सर्व्वचा- wera | Bw तेजसा पिन्तास्ेन पाकाभिनिर्नत्तेन

वोभयोः मीत शोको पतः थाः के पीन तः 11, क,

111 क "ति ` | a 0 9 । See baller 11 1

ष्या सगणविद्याफलखरूपमिव्यमपपष्य aqua ufaanafa नाडीखण्डमवतार्यति। यस्ति ॥ यथोक्ता गणः सत्यकाम aife: | ब्र्यचय्यादौत्यादिष्णन्यः पएमदमादिसङ्ष्ाथः | तमे- वादिशन्दाथ weafa| त्यक्तेति ॥ ष्पधिकारिणः सफलापा- स्तिविध्यनन्तय्यमयण्नन्दा्यः | रसेनान्रस्येति शेषः | तदाकारा ति तच्छन्टोत्रस्सविषयः सखक्तस्ये्यादिषष्टो werd | श्रता- वित्तिश्व्व्याऽध्यादहास्द्यातनायः॥ कथं पनस्न्नररसस्य पिङ्गलादि- fataar vafane: सिब्यतीत्याश्ङ्धाष् | सारेगे(त॥ वातपि- न्ताख्यं सारः तेजः} तेन पाकोाशितस्य च जायते | तेनासिनिद- Dara फफन सम्पकीातत्तरेव पिन्ताख्यं VARA भवति faye तेन aware नडोनाख जायते पिङ्गलत्वमित्यथैः॥ तदेव

क,

भाः

T°

५९

नीत wy dia xy नादितः ५११तयथा मद्‌ा- पथ आतत उभे मामे गच्छतीमञ्चामु्ेवमेवैता आदित्यस्य रश्मय SAT नाका गच्छनौमच्चा-

कफनाल्येन सम्पकौात्पिङ्गलं भवति सारः तेजः पिन्ताख्यं॥ तदेव वातभृयस्तान्नीलं भवति | तदेव च कफभूययस्वा- च्छक्तं | कफन समतायां पित्तं) भाखणितवाडङ्कल्येन लादितं। वेद्यकाद्वा व्विगेषा श्रन्वे्टव्याः। कथं भमव- wa अओतिस्वादादित्यसम्बन्धादेव तत्तेजसा नाडी- स्वनुगतस्यैते वसंविशेषा दति । कथमत वाऽऽदित्यः पिङ्गला ada एष आदित्यः Wasa नील -एष पोत एष लादित wifem एव । तस्याभ्यात्मनाङीभिः कथं सम्बन्ध CYA दृष्टान्तमाद। TAA यथा लाके मदान्‌ विस्तीर्णः पन्था मदददापय आतता ara VHT यामे

च पित्ताख्यं areca ययोाक्तपाक्ाभिनिरत्तेन vada वातेन सम्बन्धात्तद्ध यस्वाद्धवति Ae तेन च सम्पक्ादन्नरसस्य नडी arg जायत नल्यमित्याद | तदेवेति | प्रक्षतमेव पित्ताख्यं सास्न्तेजा वथाक्तपाकवष्ादभिनिरत्तकफस्य सखसम्बन्धिमो भ्य स्लाद्धवति a तन ख सम्प्रकादन्नरसस्य नाडौोनाखे wa भवतोत्याष्द। तदेव चेति॥ उक्तपाकाभिनिखत्तेन कफेन ac. भिनिदत्तस्येव वातस्य समताया तदेव तेजस्तत्सम्बन्धि पीतं जायत। तत्छम्बन्धाचान्नरसस्य च नाडीनां पीतत्वं Wadlars | anata ॥ यदा तु यचोाक्तपाकानिलिष्न्नं wWfwaasd भवति तदा तस्य नडोनाश लोहित्यं भवतीत्या | एखितति। पच्तान्तस्माह | वेद्यकादेति ॥ व्षन्धेषयप्रकारमाइ | कथ-

१९५

मुच्ामुष्मादादित्यासप्रतायन्ते at आसु awry पा जाभ्या नाङीभ्यः प्रतायन्ते तेऽमुष्मिना- दिव्य TATU RV त्द्यनेतत्सुपृः समस्तः WAT

भा गच्च्छतीमच्च स्न्निदितममुख िप्ररष्टें दूरस्थमेव ।

“iT

यथया लाके दृष्टान्तो मदपय wit grat ufas: | -एवमेवेता श्रादित्या मददापया यथा गच्छन्ति तथोाभ- यत्रादित्यस्य रश्मयः उभ ल्लोकावमृच्चादित्यमण्डल- fang परुषं गच्छन्त्यभयत्र प्रविष्टाः | यथया मदा- पथः । कथमसमृभ्रादादित्यमण्डलात्प्‌तायन्ते सन्तता भवन्ति । ता अध्यात्ममासखु पिङ्गलादिवष्णसु यथोा- रासु नडौषु Wat गताः प्रविष्टा vary: । श्रान्यो नाडीभ्यः म्रतायन्ते ASAT सन्तानभूताः सत्यस्तेऽमृभ्रिन्‌ रण्मोनामभयलिङ्गलात्ते दत्यच्यन्ते। aaa एवंसति यच यस्मिन्‌ काले wana जवः Wat भवति

Tainan ति, व AL PROMO Se भि ५

fata | AWE हदयादघस्तादामाप्ययमाचत्तते | AKA तेजः ec पित्तमित्य॒च्यते | aeracew धात्वन्तरसदकारिवश्दसं- FATR WlemMawana Wa aH रसरदञ्लनादित्यादिवच. arfeau: । कयं ate पिङ्लस्येत्याद्या wfaftarnrgre 1 अ तस्ति ॥ उक्तमयमाकाङ्कादास स्फारयति | कथमित्या- feat ert aw पेङ्ल्यादयोा कबस{विशसषाः श्स्त्रप्रामारधाद्व प्रत्येतव्याः ॥ घाददित्यस्य तेजसा नडीष्वनगतस्य पेङ्ल्यादयो qufanal मवन्तीव्यक्तं तदेव WAST टृद्ान्तावद्टम्भेन स्पख्टयति | तस्येत्यादिना ॥ उभमयचादित्यमण्डले परुषे Taw | तच पुव्वक्तमेव द्खान्तमनुवद्ति | यथेति ॥ उभा यामा मापा यथया wefa तथाभयचादित्थस्य cae: fez

1

५९६

Se स्वपुं न विजानाव्यासु तदा aw सुपो भवति तनु कथन पाप्मा स्पृशति तेजपसा हि तदा aud भवति {३1 अथ यत्रेतदबलिमानं नीता

भा० सखापस्य दिप्रकारत्वाद्धिगषणं समस्त इति । उपसं हत- सव्वंकरण ठृ त्तिरित्येतत्‌ | श्रता वाद्यविषयसम्पकौजनित- कालुव्याभावात्सम्यक्‌ प्रसन्नः सम्पन्ने भवति । श्रत एव सखम्रविषयाकाराभासं मानसं waa न विजानाति नानुभवतीत्यथैः | aed सुप्ता भवति wre सारतेजः- पृणासु यथोाक्ताखु नाडीषु तदा wa प्रविष्टा नाडौ- भिद्ौरभूताभिददयाकां गने भवतीत्य्यैः । न दयन्यव wart: सखप्नदण्नमस्तोति सामथ्यान्नाडो- fafa सप्तमो दतीयया परिणम्यते | तं सता सम्पन्नं न कञ्चन न क्िदपि warded: पाभ्रास्पुणतोति खष्ट-

Ble स्त्यः ॥ तमेव vad weer प्रकटयति | कथयमित्या- दिना ॥ कथं नादीनां पिङ्गलादिवसखंत्वमित्याश्द्य सरेण तेजसेत्यादिनेक्तं wreafa | यथयेत्ताखिति ॥ खमश्िन्नादित्धे wut उति सम्बन्धः | कथं स्त्रीलिङ्गेन निद्द्ानां स्ग्सोनां qfaga निद्‌्णस्तचाद् | र्प्सीनमिति ॥ नदडीखरूपमक्ता विन्ञानात्मनः खोपािकरयत्वेन ता सतोतुमादो साप प्रस्तञाति। तन्तचेति | सप्तम्यथमेव स्फुटयति | ख्व सतोति॥ नडीखरूपे पृव्वाक्तरीत्या निरूपिते सतीव्यथः। रतत्छपनमिति fearfas- aa | समस्तवि ए्षणस्याथं वत्वमाद । areata ॥ द श्नर (ति- वददश्रनरृत्तिखेतति दिप्रकारं eae | तच MATT: खापस्य qeay समस्त उति विष्रषणं॥ तस्य सभ्पिरख्डितमर्थमा-ह |

> ©

५६०

भवति तमभित जासीना आहुजीनासि मां जा- नासि माभिति मस यावद्‌स्माच्छरीरादनुत्कान्ा भवति तावल्ञानाति ५४५ अजथ यतरेतदस्माच्छ्-

LTT I OL LCL ELL LL णामा न्क

भा ° पावस्यितलात्तद्‌ात्मनः । eefxefafuse fe सुख-

च्छा.

दु;ःखकाय्येप्रदानेन UTA wa | नतु सत्सम्पन्नं खर uae कथिदपि पामा स्मष्ुमुत्सदते । आविषयलात्‌ | sat gee विषयो भवति न aaa कंनचित्कुतखिदपि सत्सम्पन््रस्य | स्वरूपप्रच्यवनं लात्मना जायत्खभ्रावम्थां परति गमनं । वाद्यविषयप्रतिकाघाऽबिद्याकामकर्मवोजस्य त्र्य विद्याङ्ताणाद्‌ादनिमित्तमित्यवाचाम षष्ठ एव तदि- हापि प्रत्येतव्यं) यदेवं ge सारेण तेजसा दि नाद्यन्तर्म- तेन मन्वत: सम्पन्ना Brat भवति । wat विशेषेण च्तृरा- दिनाडोदारेवाद्यविषयमेगायाऽप्रतानि करणान्यस्य

दमसम्पन्नः ननन me

उपसं्तेत्ति ॥ विष्टेवणान्तस्म॒व्याप्य व्याकयाति। खत द्रत | उपसंद्तसव्वेकरणत्वादिति यावत्‌| sa विष्टेषणदयमुपजीवय anfaatt व्याचष्टे ॥ ष्यत xfa yn नाडीषु प्रविद्धा मवतीति यदुक्तं तदयुक्तं | य रुषोऽन्तद्धंदय Baer Ta अत्यङ्मकासादिव्याश््द्धयाष् | arifaf<fa ॥ «arcifata mat सत्तमो | wad नाडीभिरिति दतीया व्याख्यायते तचरा । म शति ॥ तदेतदिति सषुष्यवस्येच्यते ॥ तस्यामव- wat waa we पनरूत्थानमित्याशद्धाद । cia खणखदुःखानभवामावात्पाप्रासस्पशाऽच विवरच्तिता नतु कम्मा- भावादित्ययः ॥ ष्यविषयत्वं साधयति | wat दीति ॥ सषुमेः सख्वरूपा वस्थस्य कथं प्रच्यवमभिव्याशङ्याद। aera |

५६८

° रोरादुलवामत्यथेतेरेव रभ्मिभिरुडुमाक्रमते स जाभिति वा दहादामीयते स याव क्सिप्येन्मन- स्तावदादि त्यं गच्छत्येतद्गे ua नाकारं वि-

भा० तदा wafer | तस्मादयं करणानां निरोाघधात्खात्मन्येवाव- fea: wi न विजानातीति युक्तं ॥ aad सत्यथ यच यस्मिन्‌ काले बलिमानमवलभावं द दस्य रोगादि निमित्तं जरादिनिमित्तं वा छुगौभावमेतन्नयनं ita: प्रापिता देव- दत्ता म॒मूषुंयेदा भवतीत्यथंः। तमभित: स्वता वेष्टयिला- saat waa ्राङ्जानासि मां तव पुचं।जानासिमां पितरं वेत्यादि! खम॒मूपुयावदस्माच्छरीरादनुत्कुन्तोा- ऽनिर्मतेा भवति तावत्यचादीन्‌ जानाति) रय यच यर तत्कियाविग्रेषणएमित्यस्ा च्छरौरादुल्कु मति | अय तरेते. ta यथोक्ता रस्मिभिरूद्धमाक्रमते यया कम्मजितं लाकं |

ष्या" प्सविद्याकामकम्मणां बीजमनाद्यच्ञानं तस्य नद्धविद्यास्येना{सिनां न at द्ादस्तच्चिमित्तं सषुप्तस्य पुनः खरू्पप्रच्चवनमिति सम्बन्धस्तदेव व्याचष्टे | जाग्रदिति।॥ कीडकप्च्वनमित्यपे्ता- यामा । वादयति ॥ रुत सति aay न विदुस्त्धाद्‌ावु- दितमिव्याद् | इत्यवेाचामेति ॥ तेजसा दीति wort ता qe देतु व्याचष्टे | यद्ति ॥ तद्यापत्तिकामा ङ्‌) aa इति॥ कार्यकरगसंस्पणशाभावपफलं दश्रायत्ति | तस्मादिति॥ wee war ताभिरूद्धंगमनं प्रदश्यितुं मस्णकालं प्रपश्चु- यति॥ aafay तस्यैवायंमाद। cat सतौति॥ नाडीनामक्त- सेव्या प्राश्स्े adits | ताभिरूद्वंगमनप्रदश्रंनप्रारम्भाा- same) रोागादीव्यादिपदमागन्त॒कसन्वंनिमिन्षसंशायें

क । ।

५९८

out प्रपदनं निराघाऽविदुषां

१111

भाग्प्रेत्य विद्धान्‌ । cate विद्धान्यरेाक्रसाघनसम्पनच्नः स

ष्पा

ॐ इत्ये ्ारोणएणत्मानं ध्यायन्‌ यथापूव वा द । एवं Gere वा विदां खेदि तर सतोर््यद्ेत्यभि प्रय : । ara प्रमोयते गच्छतोत्यथेः। स विद्धानुत्समिय्यन्याव्छियेन्मनेा यावता कालस्तेन मनसा त्तयः स्यात्तावता कालेनादित्यं गच्छति प्राप्रोति fad गच्छ्तीत्ययान तु तावतेव काले- नेति विवकितं। किमथेमादित्यं गच्छतोल्युच्यते। एतद wa प्रसिद्धं ब्रह्मलोकस्य दारं य श्रादित्यस्तेन दार- भूतेन नद्यलाकं गच्छति विदान्‌ wat विदुषां प्रपदनं प्रपद्यन्ते नह्मलाकमनेन atufa प्रपदनं । निरोधनं जिरोघोाऽस्मादादित्यादविदुषां भवतोति निरोधः ।

semen een a reel PPPS evar मिणो Mh SPA ¬ ---------- ाामणनिकानन

जरादोगत्ादिपदं तु नेसर्भिंकसव्वंनिमित्तद्योातनार्यसिति Fe | खतन्नयनसिल्ि क्रियाविशेषणं | प्रारम्धकम्मावसानायाऽयश्ब्दः | सुतदिति क्रियालििष्ेषणमेतदुत्कमणं यथा स्यात्तयेत्ययंः | यया- क्िनडीषु प्रसटताभिरादित्यमण्डलादागताभिर{ुस्ति यावत! कम्म जितं वशीरतं खात्मसम्बन्धितिमापाद्दितं लाकमनर्क्रम्ब तं प्रेत्य विद्धान्‌ केवलकम्मेवान्‌ गच्छतीव्ययेः॥ दद्करविद्यावता गतिं दशंयति। इतरल्विति ॥ यथयोक्तसाघनं द इरविन्लानं तेन सम्मा fafue xray | स थ्यानम्रच्छतीत्यत्तरच सम्बन्धः | यथया wa सखप्रावस्थायाजिव मस्णावस्थायामपीव्यथेः। at देति निपातदयस्यावधारणसरू्पमधथं कययति। wafay उच्छब्द are | mefafa ॥ वाश्न्देन aifad विकलस्य दश्यति | faxiafeta ॥ यदि विदान प्रमीयते तदो्छमेव गच्छति | atx त्वबद्धान्‌ प्रमुयते तदा तिय्यगेव aaaifa विभागः।

wr 3

§ 0

५७० ACT PR: MASA च हृदयस्य नाद्यस्तासां

मूरीनमभिनिःसृतेका 1 तयेोद्खमायनुमृतत्वमेति विघ्दुन्या Seat भवन्त्यु्मणे भवन्ति १

et gt

7 11111 11 ene id गक —

are attu तेजसा fe एव निरुद्धाः सन्ता Hg aT नाद्या

We

नेत्कामन्त एवेत्यर्थः ॥ ५ ॥

विख्वङ्कन्या इति प्नोकादेतस्िन्ययेक्तेऽ्यं एष Brer wat भवति । waar चैकोत्तरं नाद्यो द्‌यस्य मासपिण्डभृतस्य wafer: प्रधानता भवन्ति । च्रानन््या- ददे नाडोनां ताखामेका मद्धानमभिनि; ता विनिर्गता तयो द्वमायन्‌ गच्छनम्टतवलमग्टतभावमेति विष्वद्गानागत- यसिर्य्यग्विसपिष्य ऊर्धगाखान्या नाद्यो भवन्ति संसार गमनद्धारभूता न लब्टतलाय किं तद्युत्कुमण्ते war- त्कान्त्ययंमेव भवन्तोत्ययः । दिरग्यासः प्रकरणसमा- wei ६ ॥

[म नि 100 गणो 1 11 ibratetaamint पी पोर "० Nitti 1

विदुषस्यक्तदे दस्यादित्यप्राप्ताववन्तशेष्य दर्शयितुमनन्तर्‌ बाकध- मादत्तेकिस्यादित्यत are | खत इति | खविदुषामपि तर्हिं भाप्तानामादिव्यं तता निरुद्धानां युनर््रद्नोाकप्राक्िटित्याश- स्याह | सोरेगेति।॥५।

दें निरुद्धानां मूडंन्यया नाद्या नोत्वमणमविदु-षामित्यत् fey <aafa । Gratgfa ॥ यथयोक्तार्या"नाडोविमागलच्णः sured इति विश्येवण्तात्पग्यंमाह | ्घःनन्यादिति॥ प्रकरं sifted दष्स्विद्या{वषवं ar ९॥

“5 2

५

य॒ आत्माऽपहतपाप्मा विजरा विमृल्युर्चि- गोकाऽविलिस्साऽपिपासः सत्यकामः सत्यस- gra: सेाऽ्वेयः स विजिन्नासितयः स सवार नाकानापोाति सवी वमान्यस्तमात्मानम-

भिम अगिन TAA Seer

श्य य एष USAT RIBAS परं ज्यातीरूपं सम्पद्य wa रूपेणाभिनिष्यद्यत एष श्रात्मोति दावाचेतद्‌म्डतमभयमेतद्रद्योत्युक्तं | तच Asst सम्प्र साद्‌: कयं वा तस्याधिगमः । ` यथा साऽस्माच्छरोरा- BATS परं Braet सम्पद्य सेन रूपेणाभिनिष्य द्यते | येन लच्णेनाभिनिष्यद्यतं ख किलच्तण श्रात्मा। सम्प सादस्य च द्‌दसम्बन्धीनि रूपाणि तता यदन्यत्कथं खरूपं THASA वक्तव्या इत्यृत्तरो यन्य ATTA | आख्यायिका तु विद्याग्रदणएसम्प्रदानविधिप्रदशंनाथा विद्यास्त॒त्य्थी च । राजषेवितं पानोयमितिवत्‌ ॥ च ्रात्माऽपदतपा्रा

दहर विद्यायामपास्यसतथथेमक्तमनुवदति | ष्षयेति ॥ विवे- षानन्तय्यमयष्रन्दाथा व्याख्यातः | शरीरात्समुत्थानं तस्मि नरह्ममाभिमानत्धागः ॥ aed विश्निष्ि | रष इति | उक्तिकन्त॑त्वमा चाय्येस्य दश्ंतमेव ॥ पाणो वा सम्मसारो विन्ला- नात्मा वेति संश्रयात्पुच्छति। asia ॥ vad वाक्यं wae | तस्य च सम्मरसाद्स् परमात्मविषय wea कनोापायेन मव- तीति waracare | कथं वेति ॥ eae परमात्माधिगमे- नेत्याण् ङ्का | ययेति ॥ तथा तसयाधिगमः कथमिति सम्बन्धः| श्प [मिमिव्पद्यमानरूपस्धात्मा सविष्ेषो लिविषेषा वेति warn wife । येनेति ॥ aia Fe सचिदानन्देकतानाद्य्या-

५.२

So afag विजानातीति इ प्रजापतिस्वाच १११ तदेभये देवासुरा अनुबुबुधिरे ते Sasa तमा- त्मानमन्विच्छामेा यमात्मानमन्विय सवीय नाकानाप्रोति सकषध्य्र कामानितीन्द्रे हैव देवा-

भाग्विजरो विग्ट्युविंभोकोाऽविजिघन्सोाऽपिपासः सत्यकामः WET । यस्योापासनायापलबव्व्य्थे हद्‌ यपुण्ड- रोकंमभिदितं। यस्मिन्‌ कामाः समादिताः सत्या w- तापिधाना यदुपासनसदभावि age साधनमुक्तं । उपासनफलभूतकामप्रतिपत्तये च Ager नाद्या गति- रभिदिता | सोाञन्वेष्टव्यः श्ास्वाचाय्यापदट्रैञ्चातव्यः स विशेषेण ज्ञातुमेटवययोा विजिज्ञासितव्यः सखसंबेद्यतामा- पादयितव्यः | किन्तस्यान्वेषणादिजिन्ञासनाच्च स्यादि- त्युच्यते ख सन्वांख॒लाकानाप्नोति wity कामान्‌ यस्त- मात्मानं यथाक्तन प्रकारेण शास्ताचासौापद्‌ गशनान्वेष्य

Ae अकु जमिनिः भद भगेन ककन म i

are न्तराणि रूपाणि दृश्यमानानि शरीस्सम्बन्धप्रयक्तानि। am च्च ततः श्प्यीरादुपाघेयेदन्यत्तसखय qed तत्कथं सव्वप्रमाण प्रतिपन्नमस्तोति प्रस्रान्तस्मादइ | सम्मसादस्य चेति ॥ रसेषां प्रसानामत्तस्यसयमवतास्यति | इत्येत सति ॥ प्रजापते- स्न्द्रिविरचनयोाख सम्बादस्ल्पा याऽच्राखयका दृश्यते सा किमयत्याप्रद्धयादद। urenfaat fafa ॥ शस्यस्य विद्याग्रद्णे ग यस्तस्याः सम्यकप्दाने च ar विधिः खड्धालत्वादिप्रकारस्त त्दश्ना्यति यावत्‌ । यद्धा विद्यायाः mea dtaca यच सम्प्रदाने तद््‌ानपाच्े fasicwd aa विध्धिनेद्धचय्यादिसतव्र- waaay: ॥ ऋघाख्यायविक(वास्तात्पय्यान्तस्माद | विद्येति ॥

५२

se नामभिप्रवव्राज विरचनेाऽसुराणां at दासंवि- दानावेव समित्पाणी प्रजापत्तिसकाशमाजनम्मतुः १२१ ताद इात्रिश्शणतं वाणि ब्रह्मच्यैभू-

—

भा० विजानाति सखसंवेद्यतामाप्दयलि तद्यैतत्सर्व्वज्ाकका- मावात्चिः। सव्वात्मताफलं भवतीति = किल प्रजापतिस्‌ वाच) wequar विजिन्नासितव्य दति चेष नियमवि- fata नापृन्वेविधिः । एवमन्वष्टव्यो विजिन्नासितव्य दूत्यः | द्टाघंलादन्वेषणविजिन्नासनयोाः । दू ष्टा्थंत्वच्च द्भंयिय्यति नारमत भोग्ये पश्यामोत्यनेनासर्त्‌ | पर- सूयेण च देहादि घर्मरवगम्यमानस्यात्मनः wert गमे विपरोताधिगमनिट्तिद्ृ्ठं फलं 1 इति नियमार्थ data वियुक्ता न ल्चिद्ाचादीनामिवापृव्वैविधिलमिद सम्भवति । तद्धाभमय दत्याद्याख्यायिकाम्रयोजनमुकनं i ag किल - म्रजापतेवंचनमुभये. देवाखराः । देवाञ्ा- सुराख देवासुरा अनु परम्परागतं सखकणंगाचरापन-

ष्या० प्रजापतिना Gra देवैरसुरेख प्रार्थिता डन््रविरोचनाभ्यां देवास्रा(धिपतिभ्यामायासेन मदता ufga दोवसाजेन च कायल्ित्पाप्ता। तस्मान्मद्ार्दयं विद्येति तस्याः स॒त्यथाईऽख्यायिके may महद्धिख्पासितस्य weed टदान्तमाद्क | राजरुषवित- fafa ॥ यम्माये्पापि सविश्रेवं चतन्यं तदेव निरुपाधि fata- Ratafa | सविष्ेषनिविश््षयोास्मेदाभिप्रायेण प्रजापति वाक्यं व्याक्च्चमादत्तं | य wate | तत्र सोऽन्वेख्व्य इति वाक्यं areryare | यस्येति॥ उपासनमपि किमयमित्यपेच्ताया- are | उपलबध्ययमिति ॥ तस्येतत्फलमिति सम्बन्धः । कथं

wou

Se षतुस्ता द प्रजापतिस्वाच किमिच््ननाववास्त- fafa ता éraqa आत्माऽपहतपाप्मा विजरो चिमृत्युर्विशेका विलियत्साऽपिपासः सत्य-

भा ° मनुवृबुधिरोऽनुबुद्धवन्तः । ते चेतत्मजापतिवचे बुध्वा किम- कुर्व्व॑न्नित्यु च्यते | ते दाचरुक्रवन्तेाऽन्यान्यै देवाः सपरिषद्य- aura । दन्त यद्यनमतिभंवतां प्रजापतिनेक्तन्तमात्मान- सन्विच्छामेाऽन्वेषणं gar यमात्मानमन्विय्य सव्वंख्‌ लाकानाप्नति way कामानिव्युक्ता इन्द एव राजेव खयं देवानामितरान्देवांख भागपरिच्छेदञ्च सर्वं स्थापयिता शरोरमातरेषैव प्रजापतिं प्रत्यभिम्रवत्राज ्रगतवान्‌ | तथा विरोचनोऽसुराणां विनयेन गरवेाऽभि- गन्तव्या दत्येतद्र्भयति | चैलेक्यराच्याच्च गुरुतरा विदेति। यता देवासुरराजै w#erearirer सन्नी a तथा गरूमभ्युपगतवन्तो । तै द किलासंविदाना- वेवान्योन्ये संविदमविङ्व्वारे विद्याफलं प्रत्यन्यान्यमोर्षीं

1 शा

ere निरगण्विद्यागः सव्वेलाककामावाप्तिः फलमिग्याश्द्याक | सव्वात्मतेति | पररिच्छेदम्नमव्यारत्या पुखृखरूपेणावस्थितिखि- aa: ॥ प्रजापतिवाक्यात्यतीयमएनविधिखरूपमाद् | अन्वे्टव्य xf) ख्वकारव्याव्ये दशयति । नपुव्वविधिरिति ॥ wer- टेव विद्योदये तदुत्पन्यथाऽपुनव्वेविधिरुथिद्धोचादिविधिवच् सम्भवतीत्यथेः | कथयमिद्ध नियमविध्िस्पि स्यादवघ्ातवविधिव- fearmagqry | wafafa ॥ निश्यान्ञानसंस्ार्प्राबस्यादना- व्माभिजिवेश्स्य wa wa शास्त्नाचायाभ्यामात्मान्वेषणमेव arafata नियम naw | इतश्च नियमविधिरेव नापृव्व॑विधि-

१.४५

ऊ ° कामः सत्यसद्धुल्पः मेज्न्वेषटयः स विलिन्नासि- तयः स सदार लाकानाप्रोति WAIT कामान्‌

aa वा TE

भाग्दर्णयन्ता सखमित्पाणो afagieeat प्रजापतिसखकाश- माजग्मतुरागतवन्ता । ता द war द्वाचिशतं adrfe प्एश्रृषापरो Wal न्रह्मचर्ययमूषतुरूषितवन्ता । अभि- mag: प्रजापतिस्ताव्वाच किमिच्छन्ती म्रयोजन- मभिप्रेत्य च्छ न्ताववास्तमुषितवन्ता युवामितील्यक्ती तै rag: | य आत्मेत्यादि भगवता वचा वेद्यन्ते शिष्टा श्रतस्तमात्मानं न्नातमिच्छन्ताववाखेति । यद्यपि प्राक्‌ प्रजापतेः खमीपागमनाद्‌न्यान्यमोषौयुक्तावग्डतां तयापि विद्याप्रािप्रयाजननैारवात्यक्तरागदेषमेदषादि-

॥, TE TE TN

wate fcare | ceruatfafa | aeaufafsarearat साधन- aa । तस्य च विद्याद्दाराऽविद्यानिरत्तिट्मेव फलमन्वय- व्यतिरेकाभ्यां तद्धेतुत्वावगमात्तया च तत्र नापुव्वेविधेरवका- प्ऽस्तीत्य्थैः॥ तयेोदटृ्फलवत्वे वाक्यष्टेषमनुकरूलयति। ददा- uaa ॥ कथमसरत्रयुक्तेन पश्यामीति वतमानो परेश्रोनान्वेष- सारेटरफल्तेत्याग्णद्खयु देदातिरिक्तात्मवादिनां वाक्छात्यन्लाना- दनमानाच्च मनग्यत्वादिम्रमनिक्तिप्रसिद्धेभैवमिव्यभिपेत्याद । पररू्पेणेति | अन्वेघणाटेरटद्टयालत्वे पललितमा दइ । इति निय- मार्यतेति ॥ च्छपुव्वंविधित्वं तदिषयत्वमिति यावत्‌ | इदे. त्धन्वेवणादटेख्छिरमिदचरदिवदन्नेषणारेरत्यन्ताप्रास्यभावस्याक्घं- त्वादित्ययेः ॥ इदानीमाख्यायिकां याख्यातुमाख्यायिका तु विद्यायद्टयसम्मदानविेः प्रदण्रनार्थत्यादिनोक्तं स्मारयति | asta ॥ चवताश्तिख्यायिकाच्तसणि व्यचष्ट! तद्धेत्धादिना) fafadrefatrvad विद्याप्यिनावपि परिकर परित्यज्य ण्यी-

3 0

५.०६

यस्तमात्मानमनुविद्य विजानातीति भगवतो वचा वेदयन्ते तमिच्छनाववास्तमिति१द२१ताद्‌

ete

भाग्दाषावेव श्वोाषतुनैद्यचय्े wirar | तेनेदं मस्या-

Te

पितमात्मविध्यागेरवं तावेवं तपस्विना weaned योाग्यादुपलच्छ मजापतिरूवाचाद। य URSA पुरूषो निदृत्तचच्चभिम्टदितकषायेदू्यते यागिभिद्रं्टा । एष आ्रात्माऽपदतपाप्रादिगणणा यमवोचं पराऽदं यदिन्ञाना- त्सव्वसोककामावात्िरतदम्टतं WATS | Ba एवामय- मत एव ay खद्धतममितव्ययेतत््रजापतिनोाक्तं | अल्तिणि परुषो दृष्यत दरति वचः Yat कायारूपं पुरुषं जरतः शदीलाच दुटोकरणाय प्रजापतिं west i wa

रमाचेण प्रजापतिं परगतवन्तेा cary) तिनयेनति॥ तयोा- स्तारूपगप्तिवश्देव दबिःतमथीन्तरः कथयति। Safa ॥ विद्येति दण्णयतीति Gada सम्बन्धः॥ तस्यागरूतस्त्वे BAATS | यत भति ॥ सम्विद्‌ मची तमात्मानं ज्लातु{मच्न्ताववाख इति वक्ता येऽप्यवास्तमिति प्रजापतिवचोऽनकषंणमाचभमिति aya | ay इन्त्र[वरचनयोाभिया afc: कथयमकचावयस्यानं चरमा. सादित्याश्द्खयाद्ध | यद्यपीति | देवाप्ुरुसखजयोाः सखभावतेो वेस्णिरपि प्विद्यार्धित्वेन चिरमेकच ब्रद्धचय्यवासेन सूचितम द्श्यति | तेमेति ॥ खुडकल्प्मषे प्रच्ाजितदेषावित्ि यावत | परुषा avfa सम्बन्धः ॥ च्पस्सदादिभिस्तच चखा CVT नास्ती mere | निरत्तेति॥ इन्तरियाणां विषयेभ्यः वेमुख्ये Sq- ave | म्रदितेति ॥ afi: समाधि{नेरुन्तदटेष्टिि{रिति यावत। य चात्मे्यादि वाक्येनास्यंकवाक्चतां र्दप्रयति। ca xfay ग्मविद्यया चास्यंकवा्चत्वं दवयति | श्ुमाख्मित्ति॥ ति

५७७

५५.

उ° प्रजापत्तिस्वाच य रूषोऽक्षिणि gear दृष्यत रष आत्मेति देवाचेतदमृतमभयमेतद्ल्ेव्यथ

त Ee a a

wre aise इ भगवा परिख्यायते परि समन्ताज्ज्ञायते। यखायमाद्भे waa: प्रतिबिम्वाकारः परिख्यायते) ङ्घ = ५ wqrat च कतम एष ust भगवद्धिरुक्रः feta wa सव्वंस्विति ॥ Ua va: प्रजापतिरुवाच एष उ एव यख- चषि द्रष्टा मयेक्त दूति | एतन्मनसि way aay मध्येषु परिख्यायत दति Wars ननु कथं युक्तं थिव्यया- ्विंपरीतयदणमनन्नातु प्रजापतेर्विंगतदाषस्या चा््॑स्घ aa सत्यमेवं नाननज्ञातं । तयाष्यात्मन्यभ्यारोपितपाण्डि- = ॐ, in Lan =~ £ = ~~! qaeaargat दीन्द्रविराचनो तयेव च प्रायिंते GH | तैः यदि मजापतिनामूढो युवां विपरीतयादिणा

Blo Wel AWARE: | BRST वाक्यं पातयति। य यो यमिति uo warisawee: | इतिश्रन्द्ः समाव्यर्थः। wa. च्तख्यलच्िति ACI La TT मयेत्तोऽपदतपाप्रतादिघम्मैवा- नात्मा युवाभ्यां पुनरन्यया ग्टदहीतमिति निपातेन @aagqaat- न्प्रजाप{तस्व्या्। खवमिति॥ प्रजापतिख्ेदोवमुक्तवान्‌ कथं तिं तयोर्वेमुख्यं न निरततमिग्याशद्नाह | रुतदिति॥ ययो- aaared afefa यावत्‌ ॥ यत्मजापतिना मनसि fated तत््रकटकन्तै चोदयति । नन्विति ॥ faefeand विपरी. तययदणमाचखणानुचातुमयुक्तमिग्यङ्गोरुत्य प्रजापतेरभिप्ाय- are | aaurafafa ॥ कथं afe तयोाविंपसीतयदण- मपनेतव्यित्धश्द्भया | ग्रहोतामिति॥ avaferctafata Ta: | चकारेण त्रिवयापदमनुक्ष्यते। यद्यदाचरुति He सति

yor

Seaise भगवेसप्सु परिस्यायते यश्रायमादर्े कतम ट्ष इत्येष उ cay सर्वेघेतेषु परि ख्यायत इति eas १९४१५७१

५५

भा ° विल्युक्ती स्यातां ततस्तयाखिन्तदुःखं स्यात्तज्जनिताच चिन्तावसाद्‌ात्पूनः म्रस्नश्रवणएय्दणणवघारणं अन्युत्साद- विघातः स्यादत रक्णोयौ fuerfafa मन्यते yar- पतिः । welat तावत्तदुदशरावद्ष्टान्तेनापनेय्यामोति च । ननु न युक्तमेष उ एवेत्यनुतं वक्तुः । न चानृत- सक्तं । कयमात्मनोाक्राऽचचिपुरुषो मनसि सनिदिततरः PRAIA RITA: सव्वंषाच्चाभ्यन्तरः सव्वौान्तर दरति wa: | तमेवावाचदेष उ एवेत्यता नानुतमुक्तं प्रजापतिना । तथा च तयोकिपरौीतग्रदणनिद्त्यशें याद ॥ ७ ll

नाजा

wie न्यायेन Baa म्टषावादिलवं स्यादिति wea | नन्विति ॥ प्राजाय- त्यमामप्रायमेव परकटयन्रतिप्रसङ्गं ufmed तदीयमन्टतवादित्वं guata | न चेति | तदोवाकाङ्कापूव्वेकं स्फुटयति | कथमित्धा- दिना॥ शष्याभ्यां wets यायमात्मा ततः सकाष्णद्‌ात्मना खेनव प्रजापतिनोक्ता योऽस््यच्यपलच्िता ष्टा a aafe gat पतेः सन्निदिततसाऽतः सर्व च तेनाक्त Kae: | Ka टा प्रजापतमनसि afafeanc स्त्याद्‌ | eararefa yo प्रजा. परतेमनसि ae: ofafeaaifa कथं तस्य न ग्रघावादित्वमत ae । तमेवेति ॥ रतश्च प्रनापतेने ग्टषाव्दित्वमित्याद। तथा चेति ॥७॥

५८

ऊ उदशराव आत्मानमवेश््य यदात्मना न चि-ना- नीथस्तन्मे प्रब्रूतमिति ता दादशरवेऽवे्षा- gaia ता द्‌ प्रजापतिस्वाच किं पश्यथ इति al हेएचतुः सर्वमेवेदमावां भगव आत्मानं पश्याव

भा० Sema उद्‌ कपू शर¶वाद्‌ावात्मानमवेच्छानन्तर यन्त चऽऽत्मानं पश्यन्त न fantasti मम मरत्रूत- माचच्तौयाथामित्युक्ता at द तथेवेाद्‌शरावेऽवेचाञ्चक्राते ऽवेत्तणद्चक्रतुस्तया कतवन्ता । ता दइ अजापतिरूवाच किं पण्यय दति ननु तन्मे म्रन्रूतसिद्यृक्ताभ्यामुद्‌ शरावेऽबे- qu wat मजापतये न निवेदितमिदमावाग्यां न विद्दितमित्यनिवेदिते चाज्ञानदेतेा द म्रजापतिरूवाच कि पण्य दति) तच कोऽभिप्राय दति । उच्यते। नैव तयेारिदमावयारविदित{मित्याश्ङ्ा माग्डच्छायात्मन्या- तम प्रत्यये निखित -एवासीत्‌। येन वच्छति तै द शान्त- दथ प्रवब्रजतुरिति। न दयनिखितेऽभिपरेताथं प्रणान्त- इद यत्वमुपपद्यते । तेन नेाचतुरिदमावाभ्यामविदित-

eran

ale व्यात्मानमद्‌ष्रावेऽवेच्छयन्तं तचात्मानं WNIT तावनन्तरं यद्‌ात्सना न विजानीये qat तन्मे प्रन्रूतसिति सम्बन्धः| प्रजा- त्तिवचनमुपक्रमनुक्रलं न भवतौति wed | नन्विति ॥ उपक्रममतक्रम्य त्र॒वाणस्य प्रजापतेरभिप्रायमादइ | उच्यत xfay aay यमसिन्रतिरोचनाभ्यामिदमविदितमिति प्रजापति प्रत्यवन्वमे कारगमादह | नेवेति॥ च्छटायात्मनि च्छायायां तद्धता प्रर चेन्वियचनयेपययाक्रममात्मधौरियं निशिता प्ररन्त-

-अ०

मा

च्छा

५८०

५५

आनामभ्य जानखेभ्यः प्रतिरूपभिति?११ताद्‌ प्रजापतिसूवाच साध्वलक्कुता सुवसना परिष्कृ ता भूत्वादशरयवेऽवेक्षथाभिति ता इ साघ्यलन- SAU सुवसने परिष्कृता भूत्वेाद्शरावभवेक्षा-

fafa, faytaafear च शिव्यावनपेचण्णैयाविति खयमेव पप्रच्छ किं पश्यथ द्रति । विपरौोतनिखयाप- नयाय च वच्यति सा्नलङ्ग्तावित्येवमादि | at Sta: | qaaat दे भगवा लामनखादिमन्ता स्तः एवमेवेदं लामनखादिसदितमावयोाः प्रतिरूपम्‌द्शराते पश्याव द्रति! ता द पुनः म्रजापतिरूवाच | चायात्मनिद्ययापन- याय साध्वलङ्न्ता यथा BVT खुवसनो मदार्द॑वस्तप- रिधिाना परिष्कृत दिन्नलामनखे च waren वुनरीच्छेयायामितीद च नादिदेश यदन्नाते तन्मे प्रत्रूत- fafa. कथं यमरनेन साध्वलद्कारादि रवाद्शरावा- Auta तयेाण््छायात्मयद्दाऽपनीतः स्यात्‌ । साष्वलद्ा- रसखुवसनादीनामागन्तुकानां सायाकरतसुदशरवे यया

au | तयोस्तचात्मप्रत्ययसछ fafaaa गमकमाद् | येनेति। प्रत्रजनेऽपि प्रणन्तद्हद घर्स्तयोाः सत्यपरत्ययस्य ad fafaaa- मि्ाश्््यष्द। न wife तेन विपस्ोतम्रादित्वेनेति यावत्‌ उक्तमग्यद्धीतला विपरीतं ग्रद्धतवन्तो ats प्रजापतिनोपेच्तणीयै कुबद्धित्वादत्याश््ड्य भ्राजापव्यमभिप्रायमाद | विपस्ेतसा- tem चेति॥ कथयिदं परजापतेरभमिमतभित्यधिगतमत are | विपरीतति | पराजापल्धे प्रसरे देवासुरसाजयाल्विपसोोतयदणम-

४५८९.

५,

So चुक्रातेता ह प्रजापत्तिस्वाच किं पष्यय इति 1२१ ता दाचतुयथेवेदमावां भगवः UIA SAT सुवसने परिष्कृता स्व ट वमेवेमे भगवः साध्व-

a । 1

शरीरसम्बन्धानासेवमेवं शरौरस्यापि क्ायाकरत्व wed बभूवेति wad शरौरकदेशानाञ्च लेामनखादीनां निव्यवेनाभिप्रेतनामखण्ड़तिनां arama पु्व्व॑मा-

©

भा

Wai दिनेषु च नैव सेमनखकछाया दृग्यतेऽता Gra नखादिवच्छरीरस्यागमापायत्वं सिद्धमिति । उद्‌भश- Tare) दश्यमानस्य तन्निमित्तस्य च देदस्यानात्मलं सिद्धं | उद्णशरावादेा च्ायाकरलाददसम्बद्धालद्कारादिवत्‌ । न Hanada यावत्कििद्‌ात्मीयलाभिमतं सुख- दुःखरागद्धषमेारादि च । काद्‌ाबित्कलान्नखलेामादि- वदनात्मेति प्रत्येतव्यं । एवमशेषमिश्याग्ररापनयनिभिन्ते साप्वलङ्भारादि दृष्टान्ते प्रजापतिनोक्ते wat तया छतवतारपि द्ायात्मविपरौतग्दा नापजगाम यस्मा-

are qaafa| aretal तद्पनयनप्कार ayafa| ताहपनरिति॥ च्छायायां तद्धेताच ददे तयोरात्मनिश्योा यस्तस्य निरासायेति यावत्‌ | ड चेति पय्यायाक्तिः। नादिदृष्तत्रयोजनामावादि- त्यर्थः | उक्तादादस्णन च्छायायां Te चेनद्रवियाचनयेरात्मप्र- त्यया नापनीतामवतीति usd | कथमिति ॥ चछायायास्तत्का- र गास्य चागन्तकत्वादनात्मत्वमच faataafeauncate | साध्व- agieta ॥ पव्वमद्‌ कादिसम्बन्धावष्यायानति यावत्‌| वयभि- चव[रि त्वव च्छायातत्कार्णयोरेवानात्सत्वमित्याद | शरोरेकद- प्रनसिति।॥ उपपत्तिभ्यां सिडमयं निगमयति र्त्युदण्रावा-

-ॐ ०9

भा

च्छा

YER नद्कता सुवसने परिष्कृतावित्येष आत्मेति हेवाचेतद मृतममयमेतङ्गल्ेति ता द शानहदये प्रवव्रनतुः ¶ ३९ ते हान्वीक्ष्य प्रजापतिर्वाच

ना भन HE लिना

तस्ात्खदोषेरैव कनवित्मतिवद्धविवेकविनज्ञानाविद्- विरोचनावभूतामिति गम्यते। at grata दूढनिखये पप्रच्छ fa wag दति तै तथैव प्रतिपा यथैवेद- fafa पूर्न्ववद्यया साघ्वलद्धारादिविगश््िवावां ख एव- मेषेमी कायात्मानाविति खुतरां विपरोतनिखये नभूव- तः । Gaara aad य WISTERIA AT प॒न- स्तदिगेषमन्विव्यमाणएयोायं एषाऽच्तिणि परुषा दृश्यत sfa साक्ताद्‌त्मनि निर्दिष्टे तदिपरौतयदापनयायेद्‌ भ- रावे साष्वलङ्ारदष्टान्तेऽप्यभिदितमात्मसरूपनेाधादि- परीतग्रदा नापगतः। खतः स्वदोषेण कनचितप्रतिबद्धविवे- कविन्ञानसामथ्याविति मला यथयाभिप्रेतमेवात्मानं मनसि निधाय we अत्सेति दावाचैतदम्टतमभयमेतद्भ्‌ द्यति

दाविति | न केवलं च्छाय{तत्वार्णयोरेवानात्मत्वं किन्तक्तन्या- येनाहङ्ासादीनां तद्धम्भाणाच्चामीयत्वं प्रयुक्तमिति wayrt- efafeufa | न केवलमिति | ष्षात्मत्वासिमतमददद्ासद्‌ाति प्रषः | मेद्धादावात्मीयत्वाभिमतमित्ध्याद्धाय्यं ॥ रतेनेति सखचितमेव Fa anafa | काद्‌ाचित्कत्वादिति ॥ च्नात्मे- व्यनात्मत्वमनात्मो वत्वोपलच्तणा्ये ॥ तरिं तयोायद्याक्तसीत्या विपसीतय्दणस्या परग तत्वात्किमन्तरेण प्रजाति वाक्येनेत्थाण- याद । wafafe ॥ तयेवेत्यस्य व्याख्यानं usdafeta | ययेवेदमिति भरतीकस्रददणं agqrae | ययेति ॥ aati ख xat-

zy o

भा

च्छा

Yas

५

जनुपलभ्यात्मानमननुविद्य वजत यत्त रतदुप- निषदो भविन्त देवावाऽसुरावाते पराभवि- gata स ह शान्हदय ca विर्‌ाचनेऽमुरान्‌

म्रजापतिः । yea । न तु तद्भिपरेतमात्मानंः। च श्रात्मेत्याद्यात्मलच्तणश्चवणेनाकिपरुषभ्रुत्या चाद शरावा- दयपपत्या च संछ्छातो तावत्‌ मद्चनं wah पुनः पुनः सरतः प्रतिबन्धकतया स्यमेवात्मविषसे विवेका afa- खतीति मन्वानः पुनब्रद्यचय्थारेभे च तयेाञित्तद्‌ःखा- त्पत्तिं परिजिद्यीषंन्‌ कताथेवुद्धितया गच्छ न्तावप्युपेचचि- तवान्प्रजापतिः। ते देन्रविरोचना एन्तददये av-

दया Haag म्रवत्रजतुरित्यथः | ननु शम एव

णमसखेत्तयोजातेा fart विगताऽभविग्यत्‌ भ्रव- ज्रजतुर्मतवन्ता wa तयाग॑तयोारिद्धविरोचनयोा राज्ञा सागासक्तयेयंयाक्तविस्मरणं स्यादित्याश्ङ्घाप्रत्यत्तं मत्यच- वचनेन तयेित्तदःखं परिजिद्योषुंस्तो दूरं गच्छन्ताव-

दमदाद्धस्गं य्थेवेति सम्बन्धः| ्पच्तिवाक्यादुद्शराववाक्या- त्साध्वलद्भारबाक्याष्च च्छायातद्धेतारन्यतस्स्येवात्मतमभ्यासा- दिति ममातिश््यः स॒तरामिद्युक्तः ॥ प्रजापतिवाक्यमुट्थाप- यति । waatfeat ॥ वाच्छव्याख्यानम{तिदिशति | पत्वं वदिति । wana तसोारनिपेतमेवात्मानं चायास्यं Sere च UCT प्रजापतिरनमोादितवानिव्याग्द्घादइ। नज्विति॥ ता इ णान्त- ष्टदयावित्याद्दिवाक्चस्य तात्पय्यमाद । च्पात्मेयादौति॥ संस्ताता तावद्धवताभिति शेषः | संस्खोतयार्पि तयोारात्मविषये कथय विवेको ufauatarcgre | मदचनमिति॥ उपच्तायां कार-

ry ©

भा

च्छा

५८६

जगाम तेभ्या हंतामुपनिषदःं प्रोचवाचासेवेह महय्य जास्ा परिचर्य आस्ानमेवेह्‌ महय- नात्मानं परिचरनुभा नाकाववाप्रोतीमच्चामु-

त ज भ गनि न १०७००७१५००९ ERS

ae य ओआत्माऽपदतपाप्रेत्यादिवचनवदेतद्प्यनयेः खवणएगेाचरतलमेव्यतीति wera म्रजापतिमनपलभ्य यथाक्तलचणएमात्मानमननविद्य खात्मप्रत्यत्तञ्चाकला विप- रीतनिश्चये च मूलद्ध विरो चनावेतो was गच्छेयातां। अता यतरे देवा वाऽसुरा वा किं विभेषितेनेतदुपनिषद्‌ आर्यां या खृदीताऽऽत्मविद्या सेयमपनिषद्येषां दवानाम- सुराणां वा त एतदुपनिषद्‌ wd विन्ञाना एतनिञ्या भविय्यन्ीव्यथंः । तें किं परागतिव्यन्ति स्रेयेमागीा- त्राभूता afedat विना मविव्यन्तीत्यथः । wad गच्छता: सुरासुरराजयायाऽसुरराजः सम द wrare- दय एव सन्‌ विरोचनाऽसुराज्ञगाम । गला च तभ्यो seta: शरीरात्मव्द्धियापनिषन्तामेतामपनिषदं मरो-

पि 1 NITEM NR -जकोजनन जकन

A १० म कत CARA ५०,

क ee ote

गन्तसर्मादइ। qafcfa ॥ कमिति एन्तद्धदयत्वं qoecaaa व्य(ख्यायतेद्धदयगतः्मरख्वरकिंन विवच्छते aare | नत्विति। यदि प्रजापतिस्तावुपेच्तितवान्‌ किमिति तद्धितौ शन्वीच्छे- ` व्यादिवाक्यमित्धाश्द्भयाद | रान्नासि्ति ॥ पजापतिरखुवाचोाति सम्बन्धः | afe किमिति तावाद्चव नोाक्तवानिव्याण्द्धयाद। प्रत्यच्तव चनेनेति | कदटटत्वेन सम्धन्धाथमुक्तमेव पनरनुवद्ति। य quale) किमसावुचिवा({निव्यपेच्तायामाष्ट | व्यनुपल- भ्येति ॥ aha प्रजापतिवाक्वं ्त्वापि गच्छतारिन्रविरच.- नयोाविसाचनगतमवान्तस्विष्ेषमाद। खग्टददमिति ॥ पिचा-

Ts ०

५८५

ञ्ुति ४४१ तस्मादप्यद्येदाददानम्दधानमय-

जमानमाहुरासुरा वतेत्यसुराणाश् बेषापनि- घत्प्रतस्य शरीर भिक्षया चसनेनालङ्कारेणेति सश्स्कुन्त्येते न ay नाकं जयन्तो मन्यन्ते ५५१ ५८१

भा० वाचा्कवान्‌ | दोदनाचमेवात्मा पिचाक्र इति । तस्मा-

दातव्यैव दृद LEAH मदय्यः पूजनीयस्तया परिचरः परि चरणणोयस्तयात्मानमेवेद लाकं देदं मदयन्‌ परि- ACR लाकाववाप्नातोमच्चामुञ्च। दइदलाकपरला- HATA Wa WAT: कामाखान्तर्भवन्तीति रान्नाऽभि- ग्राचः ॥ तस्मान्तत्सम्प्रद्‌ायेाऽद्याप्यनुवत्तंत TAS लाकं अद्‌द्‌ानं दानमकूव्वणमविभागगोलं। अभ्रट्‌धानं सत्का- ag अ्रद्धारदितं qari. अयजमानमयजनखभाव- माह्नः | आसुराऽसुरः खल्वयं खत एवं warat वतेति खिद्यमाना wis: fret: | श्रसुराणं दि यसमाद्‌खद्‌- यानतादिलक्षणेषेपनिषत। तयेपनिषद्‌ा wat: सन्तः प्रेतस्य wot aw भिच्या गन्धमास्ान्नाद्िलचणया

तयोाक्तत्वेऽपि किमस्मसिस्तच कन्तव्यमित्याष्द्भादइ | तस्मा-

प्दित्ि॥ waar पूजनीयत्वर्वदिति यावत्‌ ॥ तयापि प्रार्थिता

सन्वलाककामावाप्िरसिददेत्याश्द्खयुद | swat, fer

चवनसम््रदायस्यानवच्च्छिन्नत्वं दशयति । तस्मादिति॥ Sera-

वादस्यसखरत्वादिति यावत्‌ | तत्सम््रदावस्तेषां विसाचनप्रभ्टतौ-

नामस्ुरणां सम्मदाय टदेहात्मत्वापद्‌ णः | किमित्यात्सत्वादिर- B 4

yor ऊ जथ दन्द्रोशप्राप्येव दवानेतद्वयं call yaa खल्वयमस्मिज्छ्रीरे साध्वलङ्घ्ते साध्वलद्धुतेा भवति सुवसने सुवसनः परिष्कृते परिष्कृतः ठ वमेवायमस्मिनुन्घेऽन्धा भवति सामे स्रामः

te eT ERC: le wy mee ats

भाग वसनेन वस्तादिप्रकारणाल्द्कारादिकरणेन प्वजपता- कादिकरणेनेत्येवं संस्छुव्वेन्येतेन gud संस्कारोणाम्‌ं परेत्य प्रतिपत्तव्यं लाकं जेय्यन्तोा मन्यन्ते॥ = ॥ aa द किलेन्ऽप्राप्येव देवान्‌ । दैव्याञक्रीय्यादि- सम्पदा युक्तवाद्भुरोवेचनं पनः पनः सरच्रेव गच्छने- तद्च्यमाणं भयं खात्मग्रदणएनिमित्तं दद दष्टवान्‌ उदणश्रवदुष्टान्तेन मजापतिना यदथा न्याय खक्तस्त- CHW मघवतः म्रत्यभाद्द्धा | येन ऋायात्मग्रदणे दषं CoM । कथं । Ula खल्वयम{सिज्करोरे साष्व-

A क SS ete 1 का 1 io

ato दितमास्रस्माङस्व्यिपेच्तायामाद। wattut सीति ॥ प्रस्ता- पनिषत्काय्धं कथयति | तयेति ॥ ८ | खर्वं विरोचनगतं fared दश्रयित्वाद्‌वरजगा{िनं विष. माद | व्ययेव्यादिना | दयोसतल्यत्वेऽपि प्राजापत्यवाक्चखवय देवसाजस्यैव कथं पथि तदन्‌सन्धानटनत्तमित्याश द्धा | देव्येति ॥ स्मरणपफलनमाद | सरत्नैवे(ति॥ प्रजाप{तवचनः सर्ता ऽपि कथयमिन्रस्य च्छायात्मग्रदणे frcrafaarmegry | उद- रावेति | ATU देदादोरनात्मत्व्लापनार्ये(त यावत्‌ | RET. चित्कत्वव्यभि चास्त्विदिन्यायः । तदेकदेषेाः व्यभिचास्णि नात्मत्वं | न्यायेकरेशट शिप लमा चदे | सेनेति ॥ दाषद्‌श्र॑नमेवा- काङ्ादासा स्पोारयति | कथमिधादिना ॥ seared वाक्ये

५८७

उ परिवृक्कु परिवृवणास्स्येव शरौरस्य नाशम-

He

aT

&

न्वेष नश्यति aisena det पश्यामीति ५११ स समित्पाणिः पुनरेयाय ay ह्‌ प्रजापत्तिर्-

wea कायात्मापि साध्वलङ्कुता भवति खुवसने च gana: परिष्कृते परिष्कृतः । यथया नखरोामादिदेडा- वयवापगमे च्ायात्मापि परिष्कतेा भवति 1 नखरो- मादि रदिते भवति 1 एवमेवायं कायात्माप्यस्िञ्कछ- ररे नखलेामादिभिरदेंदावयवल्रस्य तुचखलादन्धे wT चाऽपगमेऽन्धेा मवति ara सामः किलंकनेजस्तस्यान्ध- लेन गतत्वाचुनासिका वा यस्य खद्‌ खवति स खामः। परिटक्‌ण्छिनरस्तभ्व्टिन्िपादा वा! ara परिदरक्णे 22 कायात्मापि तथा भवति। तथाऽस्य SEE नाण्मन्वेष नश्यति wal नादमचास्िंस्ायात्मद्‌भशने देदात्म- ead वा army फलं पश्यामोति। एवं दोषं देदेद्ाया-

[किना ० कि | atthe त TRE RNR OER

frafaant कथयति। ययेति ॥ परिस्कता भवतोव्येतद्या- qe) नखेति ॥ cada Seq नखाद्पगमे चछा यात्मनोाऽपि तद्पगम-वदित्यर्थः | ए रीरोऽस्ितनन्धें सति च्छा यात्माप्यन्धा भव- तीत्ति सम्बन्धः | किमिति Seu च्छा यात्मनस्तदिरटमित्या- sage | नखरोमादिशिरसिति। तेः सद चच्तुरादीनां तुल्यत्वा- ददएवयवत्वस्य TF नखाद्यभावे छायायामपि तदभावगन्बुपग- मादे चच््स्पद्यभावेऽपि यायां तद्भावो युक्त श्त्यधः॥ खामष्रन्द्स्यापुनरक्तमधथं कथयति । खम: faafa ॥ पदाथं- सुका व्याम | खाम स्ति ॥ पारतन्द्‌नात्मल च्ायावा दशंध्ित्व THT PAULA | तयेति ॥ ति नाणि-

you

So वाच मयवन्यच्छान्हदयःप्रा्ाजीः ars विरा- चनेन किमिच्छन्‌ पुनरागम इति स ear यथेव खल्वयं भगवेाऽसिंश्रीरे साध्वलद्धते

भाग त्मदग्रने चाध्यवस्य खमित्पाणिन्रेद्यचय्यं वस्तुं पुनरोयाय। तं इ प्रजापतिरुवाच | मचवन्‌ ARTA ETA: प्रानाजोः म्रगतवानसि विरोचनेन arg किमिच्छन्‌ पृनरागम दति । विजानन्नपि पुनः पप्रच्छ दृनद्राभिप्रायाभि- व्यक्तये। यद्रेत्य तेन मापसीौर्‌ति चदन्तया च arfa- mrad भ्रकरमकरोत्‌ | यथैव खल्वयमित्याद्येवमेवेति चान्वमेादत्मजापतिः । ननु तु्धेऽचिपृरूष्रवणे देद- च्छायामिन्द्राऽयददीदात्मेति cena g पविरोचनस्तत्किनि- fad तच मन्यते। यणेनद्धस्यादशरावादिप्रजापतिवचनं सरता देवानमाघ्तस्येवाचायाक्रवुद्या कायात्मग्रदणं aa दोाषम्रद्शनच्चाभूत्‌ न तथा विरोचनस्य किन्ति

ate त्वादियुक्तिदष्रनपफलमपसंदरति | अत स्ति ॥ दोषं दृष ययोाक्तरीग्या fe रतवाजिव्यपेच्तायामाद्ध | xaafafa | aaa fe पजापतिर्न्निभिप्ायं जानन्नेव किमयं प्राछत- वत्पच्छ तीत्याश्ड्या | विजानन्नपीति ॥ arama wr वताऽपि श्यं पद्यभिप्रायं fatia ard straw ट्टा WATE | युद्देव्येति ॥ तथाच प्जापत्िप्रय्ानु साधनेति यावत्‌| ङन््रविषयः wane: | शिष्ययोः खवणसाम्येऽपि पतिपत्तितैषन्ये निमित्त एच्छति । नन्विति ॥ चाचाय्येमतेपन्यासदास परिद- रति। तचेति॥ तच ufaufafane cardia निमित्तविश्रषं द्यति | ययेति ॥ व्षाचायीक्तबद्या तात्पर्य्येण प्रजापतिना

5°

भा०

To

yaa ie

साध्वलङ्खृता भवति सुवसने सुवसनः परि-

ष्कते परिष्कृत ख्वमेवायमस्मिनुन्येऽन्पो sata स्रामे स्रामः परिवृक्णे परिवृवणाऽस्यैव रीरस्य नाशमन्वेष नग्यत्ति avers jpg

देद ua त्वात्मदभंनं। नापि तच दोषदर्शनं वभूव | तद्- देव विद्याग्रदणसाम्यै म्रतिबन्धदोापाद्‌ ल्यवबङ्धलापे्त- मिन्द्रविरोचनयेाण्च्छायात्मदेदयेग्रेदणं । दन्द्राऽन्यदोष- त्वादहृण्यत दति सत्यमेव अद्‌घानतया जग्रादेतरण्ब्छा- यात्मनिमित्तं ददं fear च्रुत्यथं Wawa जग्रा मरजा- पतिनेक्ताऽयभिति देषभूयस्वात्‌ । यथया किल नीला- NAAT ङश्यमानयेवीासमार्यन्नीलं तन्म्रदार fafa चदायानिमित्तं वास -एवेाच्यते न दाया तददिरोा-

च्छ्याव्सैवाक्त इति भ्नन््येयर्थः। विराचनस्येन्र वच्छायात्मयद- यमा चाय्योक्तनद्या माश्चूदियादइ। न तयेति ॥ कथं तद्दि तस्यात्म- द्प्नभित्याष्ण्ड्याएह् | दद cafe | च्याचाय्यणात्मा Se रवेाक्त xfa बुद्धा aha विरोचनस्यात्मत्वन्नानमासीदिव्यर्थः। इन्द्रस्य च्ायात्मयदये देवानप्राप्तस्येव aaa दोषदश्॑नवहदिसेचन- स्यासुरनप्राप्तस्याध्वनि टदे दात्मदश्ने दाषप्दग्रन् a पत्तमि- त्याह | नापीति ॥ टदान्तमृका दाखान्तिकमाद। तददेवेति ॥ विद्यायददयेपात्यिकस्य aay प्रतिबन्धश्चूता योरागादिदटोाष- स्तद्‌ल्पत्वापेच्तमिन््रस्य च्छायायामात्मग्रदणमिन्युक्तं व्यक्तौकराति। sm रति | ययेक्तदोाषभ्रयस्ापेच्ं गर्हते त्विसोचनस्याभिषायं दान्तेन दश्टयति। यये्यादिना॥ SHAY ददार ण्यकथ्ुत्यवष्ट- waa स्प्र्यति। खचित्तेति ॥ द वान्मनुव्यानप्तुरांखख प्रजापतिना द्कासरपदेशसाधास्णयेन छतं Tat तदीयखवये तुल्येऽमि acu-

१८०

ॐ पश्यामीति waa टवमेवेष मघवनिति हावाचे- तन्त्वेव ते भूयेोभ्नुयाख्यास्यामि वसापराणि बारिश्शतं वघोणीति स हापराणि aed वषोाण्युवास तस्मे STATA UV ZTE

atowarfunta: । खवित्तगणएदाषवशादेव दिणन्दायोाव- धारणं तुस्येऽपि अवणे ख्यापितं । दाम्यत दत्त द्‌यध्व- fafa CHICA AAAUT SP TAT निमित्तान्यपि तदन- गणान्येव सकारौोणि भवन्ति । एवमेवेष मघवन्‌ सम्यक्‌ त्यावगतं न कायात्म्त्युवाच प्रजापतिया मयोक्तं आत्मा मरुत एतमेवमात्मानन्त्‌ ते भूयः ged व्याख्यातमप्यन्‌- व्याख्यास्यामि | यस्माव्सरुद्याख्यातं दाषरदितानामवधा- रणएणविषयप्राप्रमपि नाग्रद्धयैतमतः कनविद्ापेण प्रति-

aio विष्रेषावधास्णं खचित्तगुणदोषवश्णदोव wees ख्यापितं तयेदपीव्य्ैः | तच वा कथं तुल्येऽपि अवणेऽयवि्षवद्धिस्त- are! दाम्यर्तेति॥ व्दान्ता {दि वयं खभावतस्तेन द्‌ाम्यतेत्यस्मानम्५ति पिताक्तवानिति देवानां मतिरविससीत्‌ | खभावतेा लब्धा वयं तेन दन्तेत्यस्ान्पद्युक्तवान्पितति मनुष्याणं बुद्धिरसंीत्‌| au fe वयं खभावतस्सेन दयष्वमित्यस्मान्धजापतिः ङूचित- बानिव्यष्ठसाणां प्रतिप्िव्मेभ्चव | तदेवं दकारमाचश्चवणादात्म- चित्तानुरोघेन fafwar तेषां मनीषा seu तथेन््रविस-

waaay भविष्यतीव्यथेः ॥ व्वयेन्रविरोचनयोर्युक्तिदभना- विश़षादथप्रतिपत्तेस्प्यविष्ेधः स्यादिति whare | निभि- त्ान्यपीति ॥ युक्तिदण्टनान्यपि खचित्तगुगद्‌ायाल्पत्वबड्त्वा-

पेच्वाणखत स्तय सतद पत्तं परतिपत्तिवेधभ्यमविरुूड्धिव्धयंः। xRT- भिप्रायं बुध्वा परजापतिस्नुमादितवानिद्यक्तमिदानीमनुमादि-

१ ©

भा"

च्चा

५८९

य रूप स्वपे मदीयमानश्चरत्येप आत्मेति दावाचेतद मृतमभयमेतद्ुसेति स द शाचहदयः प्रववाज स दाप्राप्यव देवानेतद्वयं ददश तद्यद्य- diay शरोरमन्धं भवत्यनन्धः स भवति यदि साममस्रामे न वपाऽस्य द्‌षेण दयति ¶११ न वयेनास्य हन्यते नास्य स्राम्येण स्रामो gf aaa विच्छद यनीवाप्रियवेत्तैव भवत्यपि

को कि ५) पिन भ का काः प

बद्ध ग्रदणएसामथ्य॑स्व मतस्तत्छपणोयं वसापराणि दात्रिंशतं वष णोल्युक्छा तयोपितवते चपितदेषाय तस्म Var Tel

य ्रात्माऽपददतपाप्रादिसलच्षणेः य एषेाऽचिणोत्या- दिना व्याख्यात एष सः! RST यः WH महिमानः स्यादिचभिः पृज्यमानश्चरत्यनेकविधान्‌ सखप्नरभोागाननु- भवतोत्यर्यः। एष श्रात्मेति दावाचेत्यादि समानं | सदैव HA CRI शान्तद्द्यः HARTA 1 स STH दवान्‌ पुल्वेवद् स्मिन्नप्या त्मनि भयं ददश! कयं तदिदं शरीरं यद्यप्यन्धं भवति स्वभ्रात्मा याऽनन्धः स भवति। afe

1 [1 ति Uninet reenter

तवाक्यं व्याकसति । ख्वमेवेति ॥ सन्द्राभिप्रायिषय रुष प्रब्दः ॥ व्यनब्याख्यास्यामी्युह्तं Fat अओतुकाममु परगति प्रत्या । यस्मादिति ॥ पुन्बेवच्छायत्मदश्च॑नवदित्यथः॥ सि न्रप्यात्मनोत्ति खप्रत्ययः ॥ < |

कायाएत्मनः एसोरानविधायित्ववन्नर खप्नटशस्तद्‌ न्‌ विधायिवत्वं॥ तथाच -कथं पूव्व॑वद्ाषदश्रनमित्याश्ङ् परिदधरति। कथयमि- त्यादिना | खाम्येण चच्तुरादिगताएनवरतसलिलगलनचिषयत्वे-

ड 2

भा

AT

©

५५९

रोदितीव arena भग्यं पस्यामीति१५२१५ स समित्पाणिः पुनरेयाय तंह प्रजापतिस्वाच म्यवन्यच्छानहद यः प्रात्राजीः किभिच्छल्पुनरा- गम इति स Slava तद्यद्यपीदः भगवः शरीरमन्धं भवत्यनन्धः स भवति यदि स्राममस्रामो नेवे षोऽस्य दोषेण दुष्यति ५३१९ न वघेनास्य हन्यते नाऽस्य aran घरमे gf daa विच््ादय-

arafae शरोरमस्रामख स भवति नैवेष खप्नात्मा ऽस्य ददस्य दोषेण दुव्यति नाप्यस्य वधेन स दन्यते क्ायात्मवत्‌। न चाऽख स्राम्येण सामः सखप्रात्मा भवति। यदध्यायाद्‌ावागममातरेणेापन्यस्तं नास्य wrasse तोत्यादि। तदिद न्यायेनापपाद्यितुसपन्यस्तं। न तावदयं व्ायात्मवद ददषयुक्तः किन्त घ्रन्ति लेवेनमेवशब्द्‌ TTY घ्रन्ति वैनं केचनेति द्रष्टव्यं न ठु घ्रन्त्येवेत्युत्तरोषु सव्व स्िवशब्ददभैनान्‌ । नाऽस्य aa इन्यत दूति विभेषणात्‌ प्रन्तिलेवेति Waa 1 प्रजापतिं म्रमाणीक्ुव्वैतेाऽन्‌तवा-

नेति यावत्‌| देददाषेणात्मना न दोषा भवतीति पार्वत तत्किमियमिद्ध पनरुच्यतेऽत wary) यदध्यायादाविति | न्यायो इन्वयव्यतिरेकाख्यः watwuifuara fe सत्येव ददधम्भय संयु- ज्यत इव AVI BA त्वेतददाभिमानाभावान्न तेन संस्टज्यत- xare j afeefa | GHAZI चदददोषेण न युज्यते कथं ate तस्मिन्देषदशं न{मव्याणङ्खयाद। न तावदिति ॥ किमि- AIRC BAYA न व्याख्यायते warw | afafa । xfawert

५८२

se न्तीवाऽपरियवेतव भवव्यपि रादित्तीव awena भाग्य पस्यामोत्यवमेवेष yaafafa दवाचेत-

भान्दित्वापादनानुपपत्तेः ।! 'एतदम्टतमित्येतत्रजापतिवचनं कथं war कुग्यादिन्द्रस्तं ममाणोकुन्वैन्‌ | ननु ायापुरूषे म्रजापतिनोक्तेऽस्य शरीरस्य नाशमन्वेष नश्यतोति दाष- मद्‌घात्तयेदापि स्यात्‌ Ta Hare एषाऽचिणि wear gud द्तिन कायात्मा प्रजापतिनाक्त दति मन्यते मघ- वान्‌। कथयमपडदतपामादिलच्षणे ve यदि कायात्मा भ्रजा- afaata दति मन्यते तद्‌ा ay प्रजापतिं प्रमाणेसत्य पनः अवणाय रुमित्पाणि्गच्छत जगाम च। तस्मान्न छायात्मा प्रजापतिनोक्त दति मन्यते। तया च arena द्रास्िणि दश्यत दति, aur विच्छाद्‌यन्तीव विद्रावय- न्तो तया च पच्रादिमरणनिमित्तमगप्रियवेत्तेव भवति। शपि च सखयमपि tifema । नन्वियं aaa कथयंवेत्ये

H+ भवै alae

aie उद्व्यभित्यनेन aed | Seu ada नायं waa इति विशे guiaqalt au: quent नियमत विवर्तितः ॥ कस्मादेव- Meat नययाश्ुत wate wge | नास्येति॥ किमयं प्रजापतिमाप्त- मनाप्तं-वा मन्यते। Baan बध्यतेन afe d प्रत्यपगलिर््न्िस्य व्विद्याग्रदणायं सम्भवतीति मत्वाऽदच | नेवसिति ॥ विकल्पान्त- care | प्जापलतिमिति॥ न खत wad quent faata- afasafa शेषः ॥ उक्तमेव earcata, cafefa 1 दन्तेन wya| नन्विति ॥ दखान्तं विघटयति। नैवमिति a तदिघ- zat yaya प्रकटयति । कस्मादित्यादिना ॥ रख्तदवा- काङ्कापन्तकं प्रपद्यति | कथयमिद्यादिना | Bat दश्यत c 4

3 9

Yes

न्त्वेव ते भूयेऽनुयाख्यास्याभमि वसाऽपराणि इािष्शतं वषोाणीति स दाऽपराणि बार्चिंधश्तं वषाण्युवास तस्मे दावाच १४११० १

भा ° वे्युच्यते | न । श्रम्टताभयलवचनानुपपन्तेः। ध्यायतोवेति

च्छा

च य॒त्यन्तरात्‌ | नन्‌ प्रत्यच्चविरोघ दति चेत्‌ । न। wet रात्मलप्रत्यचवद्भाजन्तिसम्भवात्‌ i तिष्ठतु तावद्‌ भरियवेन्तेव न वेति areas aT पश्यामि | सखभ्नात्मन्ञानेऽपि दं फलं नापलभ्यत casts: | waaay तवाभिभायेरेति वाक्यशेषः 1 श्रात्मनो ऽग्टताभयगृणएवत्वस्याभिप्रेतलात्‌ दिरुक्रमपि न्यायता मया यथयावनावघारयति 1 तस्मा- त्पूव्ववद स्थाद्यापि प्रतिवन्धकारणएमस्तीति मन्वानस्तत-

रति त्यथ ग्णद्धीत्वा च्छायात्मानमेव ग्रटद्धीतवानिव्य॒त्तं कथयप्मि- दानीमन्ययेच्यते तच्राद। तयति ॥ यथेदं वाक्यमच्छपलच्तित- जदखपरः तथा प्रागेव व्याख्यातं नतु anne चछायात्मनीव स्पा विनाण््टष्िस्त्यिथः । यथावदुपगम्य aya gata तथेति बावत्‌ ॥ स्वप्रन्दमाच्तिपति । नन्विति ॥ tua विकास्खखेदम्टतत्वं न स्यान्मदादिबदिनाश्िलिप्रसद्गातस्मादिव- ष्राब्दोा UH स्व्यत्तरमाद्ध | उच्यत xfa we Fafa विक्रियाखयव्वप्रत्धच्ततिरोधादिवश्न्द न यक्त र्ति wea | नन्विति ॥ ्ध्यासाद्पि प्रत्यद्यापपसन विकारित्वं faadifa परिद्धरति | नव्धादिना॥ नादहमिद्यादि बवाक्यमवतार्यति। faufata ॥ न वे्पियवेतैव भवतीत्ध्यः॥ xe -सर्न्वलाक- कामावाप्िलच्तणं विधेये award नाध्यासिकमप्यप्पियवेत्त- त्वादि कमस्ति । तत्पनद्धदेष्टेप्यागतमतस्त्वदनभिप्रायेणाप्रियवेनत्तव सखभ्रन्खा ॥ नतु मदभिप्रायेगेतति विशणि्िनिष्ि | तवेति ॥ तच Waals | area डति ॥ वसापराणोत्धादिवाक्वतात्पय्यंमाद।

१ ©

५८१

तद्यत्रेतत्‌ YY: समस्तः सम्प्रसनुः स्वपरं न विजानाव्येष जातेति हौवाचेतदमृतमभयभे- agate स द्‌ शान्तहदयः प्रववाज म दाप्राप्येव देवानेतद्रयं TaN नाह खल्वयमेव ¢ सम्प्रत्या- त्मानं जानाव्ययमहमस्मौति At cast भूतानि विनाशमेवापीता भवतति नाहमत्र भग्यं atta a a १ स समित्पाणिः

are पणाय वसापराणि द्ाचिंश्तं annie ब्रदह्मचर््यमित्यादि-

देश प्रजापतिः | तयेाषितवते चयितकल्मषायाद ॥२०॥

पृव्वेवदेतन्त्ेव त दत्यादयुक्ता तद्यतैतत्युघ्त दत्यादि व्याख्यातं वाक्यं । afafa याद्धष्टा खभ्रे च मदोयमान- खरति स एषः सुप्तः समस्तः सम्पसनः as a विजाना- त्येष आत्मेति रा वाचैतदग्टतमभयमेतद्र द्यति खाभिप्रेत- मेव मघवान्‌ । तचापिदोषंदद्‌भे। HY ATE Fa सुषुप्त स्याऽप्यात्मा खल्वयं सम्प्रति सम्यगिदानोञच्चात्मानं जानाति नेवं जानाति। कथमयमदमस्मोतिनेो एवेमानि शतानि चेति । यथया जाग्रति खक्ने वा । wat विनाशमेवेति

[0

दिरक्मपीति॥ तथा प्रजापतिवाक्चान्‌सारेणति बावत्‌ ॥ ve)

य यापुन्वमेतन्त्वेव ते CAITR य र्व GH महीयमन श्त्यादुक्तं WME तद्य्रतदिग्याद | विश्िदधिधि कारिणे प्रजापतिरिति योजना ॥ व्याख्यातस्यव वाक्यस्यायं afga दश्रयति | व्च्तिणीति ॥ तत्रापि छधुप्तदशनेऽपीत्ययेः॥ तदेव दोाषदशंनं wre स्फास्यति | कथचमित्धादिना ॥

रम @

भा

To

४८ €

पुनरेयाय तश ह प्रजापतिस्वाच मघवन्य- च्छान्तहदयः प्राव्राजीः किभिवेद्छन्पुनरागम इति स दवाच नाद खल्वयं भगव cay सम्प्रत्यात्मानं जानात्ययमदहमस्मीति ना ख्वे- मानि भूतानि विनाशमेवापीता भवति are- मत्र भाग्यं पश्यामीति १२ tl टरखवमेवेष मयवनिति दवाच रखतन्त्वेव ते भूयेाभ्नुया-

नाणमेवेति Usage | अपोतेाऽतिगतेा भवति विनष्ट द्रव भवतोत्यभिमरायः। watt दि सति ज्ञातुः सद्भावा गम्यते नाऽसति ज्ञाने।न च SAME WIT दृश्यतेऽ विनष्ट दवेत्यभिप्रायः । aa बिनाशमेवात्मनोः मन्यते ऽग्डतामयवचनस्य म्रामा्मिच्छन्‌ पृन्ववदेवमेवेत्युक्ता ar मयोक्तस्िभिः प्य येस्तमेवेतं ना -एवान्यरैतस्मादरात्म- नोऽन्यं कञ्चन किन्ति एतमेव व्याख्यास्यामि) wag दाषस्तवावशिष्टस्तत्सपणाय वसाऽपराणयन्यानि पञ्चवषा- णीत्युक्तः स तया चकार । तख षटदितकषायादि दषाय स्थानचयदोाषसम्बन्धरदितमत्मनः खरूपमपदतपाप्नला- दिलच्तणं मघवते ag दावाच । तान्येकणशतं वषाणि

खात्मानं न जानातीद्यक्तमेवाकाङ्द्ाखेणाभिनयति। कयमिति।॥ तच quai czraare | ययेति | खपरुविवेक्ाभ वे Sraars | aa डति ॥ watddasm लच्तयति । पुव्येवदिति ॥ कुतो त्ानाभावमाचेण विनद्धत्वभित्याशद्योक्तमभ्िप्रायं स्यति |

५८७

So ख्यास्यामि ना रवान्यत्रेतस्माद्रताऽ्पराणि पञ्च व पाणीति सदापराणि ag वषाण्युवास तान्ये- कशत सम्पेदुरेततयदादुरेकशतशः ह वै वघाणि भपवान्प्रजापतेा बस्चर्येमुवास तस्मै दावाच १३१५१११

TITAS वा इद शरीरमात्तं मृत्युना

~ ~

भा° सम्पेदुः सम्पन्नानि बभूवुः । यदाङलीके शिष्टा एकशतं ड वे adtfw मघवान्‌ म्रनापतै ब्रह्मचर्य॑मुवासेति | Az द्वाचिंशतमित्यादिना दशितमित्यास्याययकाताऽपष्टत्य yard । एवन्तु किलेतदिन्धलादपि neath SUT मरता यनेनेकोत्तरवषणतङतायासेन माप्त मात्मन्ञानमता नातःपरं परूषायान्तरमसतोत्यात्मन्नानं स्ताति॥ ९९ ॥ मघवन्मत्यं वे मरणधर्म्रोदं शरीरः | यन्न्यसेऽच्याधा- रादिलत्तणः सम्प्रसादलत्तण श्रात्मा मयोक्ता विनाश मेवापोता भवतीति । श्ण तत्र कारणं। यदिदं श्रोरं

ष्या° ताने होति ॥ ख्वकारो यथाश्चतण्वकतिं न स्यादित्याश्ड्या। fi c bY ~~ = क, न fafa पुव्व बद्रुद्चय्थादरेशाभावे दहेतुमाद। खल्पस्लिति | ष्याख्यायि काताऽपष्टत्य खुतिरसनभ्यं किमयमिव्यम्‌पदिशतीव्या- wary | रखवन्त्विति॥ १९१ ॥ (५ अ. ॐ ay = काय्यंकार्गपरि वेष्टिता विश्तेजसावृक्ता | कारणमाचनद्धख् WH व्याख्यातः ॥ सम्रत्यणरीरन्तुरीयमुपटेद्टुं स्टरीरतां जि- न्द्ति। मघ वच्निति।॥ शयोस्व दात्मनेऽपि चिनाश््त्िमिवस्थाविष्णेषे

५५८

भ,

Seo तदस्यामृतस्याशरीरस्यात्नाऽविष्टानमात वे

weg यत्पश्यसि तदेतन्मत्यँ विनाभि । तचान्तं wat यस्तं सन्ततमेव | कदाचिदेव सियत दति मत्यमित्यक्तेन तथा सन्लासा भवति यथा Walaa सद्‌ा ATA गटत्यनेत्यक्त दति वैराग्याथं fare दव्यच्यतं। आन्तं म्टत्यनेति ) कथं नाम दृेदाभिमानता विरक्तः सन्िवन्तत दति । शरोर नित्यच सरेन्ियमनोाभिरुच्यते। तच्छरोरमस्य सस्पसा- दस्य जिसधानतया गम्यमानसयाम्टतस्य मरणादिद्‌दद्धि- यमनेोधर्वजिंतस्ेत्येतत्‌ | ्रम्डतसेत्यनेनेवाशरीरत्वे सिद्धे पुनरशरीरस्थेति वचनं वायादिवत्सावयवलमून्तिमच्च मा भूतामित्यात्मना भेगाषिष्ठानं । श्रत्मनोा वा सत ईचितुस्तजेाऽबन्ादिक्रमेणेत्पन्नमधिष्ानं । sia रूपेण प्रविग्य सदेवाधितिषटत्यस्मिजिति वाधिष्ठानं । यस्ये- wigt नित्यमेव ward घर्माघम्मजनितत्ामिया- भरियवद्धिष्ठानं acfufsaweta सशरीरो भवति |

पा० दगशितमित्याण्द्घदद। यन्मन्यस रति | सशरीरा fastafear- नवान्‌ भवव्यश्रोरस्य तु विष्टेषविच्लानामावा्दिनाशभ्नमा न पुनस्स वस्ता विनश्यति खेन रूपेणाभिनिग्यद्यत सूति सम्म- सादस्याविनाग्ित्ववचनादित्यमिप्रत्य कास्यमेव स्पश्यन्नच्त- सणि व्याचष्टे | यदिदमिन्यादिना | नन aafaaaraaa ग्रब्युव्याप्तत्वे witce fas किमित्यात्तं ग्रत्युनेति पृनरूचते aare | कदराचिदवेति॥ वेखाग्य्यं त्विप्ववचनमित्यक्त यत्तदेव qed किम्भित्याश्रद्धाद् | कयमिति॥ निवर्त विशेषवचनं फलवदिति शेषः | तदस्येत्यचव ARATE ।

xy o

To

wre

५८५

amie: प्रियापरियम्या न वै ante

जाया रामा नभमजााम

अशसरोरसखभावस्यात्मनस्तदे वाऽदं शरोर श्रोरमेव चाद- मित्यविवेक्ादत्मभावः सश्रौरत्मत एव antec: सन्नात्ता aa. प्रियाभरियाभ्यां। प्रसिद्धमेतन्तस्य च नै सशरोरस्य सतः प्रिवाग्रिययेवोद्यविषयसंयोगवियाग- येानिंमित्तयेवीद्यविषयमसंयागवियागे ममेति मन्यमा- नस्यापदति्व्विनाश उच्छेदः सन्ततिरूपयेानोस्तीति i a पुनद दाभिमानाद्शरीोरसरूपविज्ञानेन frat विवे कञ्ञानमशरौरः सन्तं frase न quai wie: प्रत्येकं सम्बध्यत द्रति । प्रियं न स्पुशत्यप्रियं न स्युशतोति वाक्यद्‌यं भवति | न Shae: सद सम्भाषेतेति यद्त्‌ 1! धम्मधम्मंकाय्यं दितादिते यतेाऽरीरता त॒ सखरूपनमिति । तच घम्माधम्प॑यारसम्मवात्तत्काखंभावेा दूरत waar न fra qua: ननु चदि म्रियम-

पररेर नित्येति मघवल्िव्यादिवाक्वं ange: | जिस्यानतया जाप्रव्छप्नर षधुत्तिसख्थन चय सम्बन्धित्वेनेति यावत्‌ | म्र तत्वं घडू(म्मि- व्जितत्मशसोरत्वं खाभाविकसावयत्वादिरहित्यं खात्मनाऽधि- खान {ित्धच् मोगेत्यपेच्ितपुव्वं छतं भोगायतनं शरीरमिति विश घा समन्ता तस्ये बार्थन्तरमा द | BMA Thay af oars जन- यितुरस्योपलम्भेरयिकरुगमिति वावत्‌ ॥ ्धिखानश्न्दस्याथा- न्तरम्‌ | जीवरूपेगोति | उत्तरवाक्यस्थसशसोरश्ब्द WA | qata t Se मत्धत्वादिवि्ेषणवदिव्य्ः। तद्यघाक्त Wet- catufsaanaafa waa तद्धिष्ठितसादश्यः पुरुष Tau | awa सम्पिप्िडितमयंमाद | तद्दानिति ॥ Sassy विष्ए्षण

cy ¢

६ 0 रस्य सतः प्रियाप्रिययेरपदतिरस्व्यशरीरं

भाग्प्यश्रीरं न स्युशतोति यन्मघवतेाक्तं सुषुप्तस्थः बविनाश-

T°

aarnar मवतीति तरेमेदाष्यापन्नं । नेष दोषो wair- waaraan शरोरसम्बन्धिनाः भरियाप्िययेः अतिषेधस्य faafaaarat अशरीरं न भ्रियाभरिये qua दत्थादि- श्रुतिः । आरगमापायिनेाहिं utr दृष्टो यथा शोत- स्प wut tf i न लभरेरुष्णप्रकाशयोाः खभावभूत- यारयिना स्पशं दति भवति । aura: सवितुवैष्णप्रका- शवत्खरूपभ्डतस्यनन्द्स्य fara नेद प्रतिषेधो विन्ञा- नमानन्दमानन्दोा नद्धेति wf । ददापि भूमे q सुखभिन्युक्रतलात्‌ । ननु wa: भ्रियस्येकत्वेऽसंवेद्यत्वात्‌ । सखरूपेणेव वा नित्यसंवेद्यत्वाननिविगेषतेति नेन्धस्य तदिष्टं नाद खल्वयं सम्प्रत्यात्मानं जानात्ययमदमस्मीति नो एवेमानि भूतानि विनाशमेवापौता भवति । areas

नमिनामि मिनामि नोने,

पातयति | ance डति। ष्यष्सोरसस्य कथं सश्सयोस्त्वसित्या- RET! ष्पशरोरेति॥ अविवेकतः सश्यीरोा भवतीति yaw सम्बन्धः । यतः सशरीरोऽतर्व धियाऽप्रियाभ्यामात्ते वेपुरुष ति Brat) वैशब्दार्थमाद। प्रसिद्धमिति॥ रुतच्छन्दा्य- मेवा त्स्वाक्ययाख्यानेन स्फारयति | सष्सोस्स्येति ॥ ते ममेति मन्यमानस्य सतः खस्य तयोः सन्ततिरूपयास्पदति- नास्तीति सम्बन्धः | पिवापिवयोाः खास्स्येन विनाश्राऽप्ि afi aafamey सन्ततिरू्पयसित्यक्तं। ङतिश्ब्दा वाक्वसमा- wa | wae देचसम्बन्धदारा संसारित्वमुक्रा तस्यैव विद्या वता टदेदनिरन्तिदारेण मुक्तिं दशंयति। तं पुर्नरति॥ मुक्ते

ROR

उ वाव wa a प्रियाप्रिये coma: †११

वयक व 1 पप पप प पिपरि ame an anne em nee ale mete enmnieel

भा ० HiT प्चामीत्युक्ततवात्‌ 1 तद्धौद्धस्यषटं यद्भतानि चात्मान व जानाति! न चाप्यं किञ्िदेतति। स सव्वं लाका- araifa सव्वं कामान्‌ येन ज्ञानेन | सत्यमेतदिष्ट- भिन््रस्येमानि भूतानि मनत्ताऽन्यानि लाका: कामाख सव्वं मत्ता ऽन्येऽदमेषां खामोति। न वेतदिन्धस्य fea fea- Seu अजापतिना वक्तव्यं । व्योमवदशरोरात्मतया सब्वेभूतलेकका मात्मलत्वोपगमेन या मा्चिस्तद्धितभिन्द्राय वक्तव्यमिति म्रजापतिनाऽभिम्रेतं । न तु राज्ञा राज्या- त्िवद्‌न्यलेन । aad सति कं केन विजानीयाद्‌त्मेकलवे caf भूतान्ययमदमसमीति । नन्वस्िन्पच्ते स्तोभिवेषए

wate यंसि प्वियात्रिययेर्सिंितयोरस्पर्शऽप्येकेकस्य wet स्यादित्या WET | wa fatcta ॥ प्रत्येक सम्बन्धमभिनयति | fuafatfa ॥ समस्ततया अतस्यानेकस्य प्रत्येक क्रियासम्बन्धे टष्ान्तमाद | नेत्ति ॥ पियाभ्रिययेोसुक्वात्मन्यसंस्प्रण पातनिकापूव्वंकं कसुति- कन्यायेन दप्ध्यति । धम्माधर्म्मति ॥ तचेत्यण्रीराख्यं खरूप- मच्यते ॥ धियस्पश्ौभावं yar मेच्तस्यामुमयेतव Ura | नन्विति ॥ canhfa सक्तो ग्टद्यते | खाभाविकघियाधियप्रतिषे- धसाषान्नापुम्थत्वं स॒त्तो स्त्य॒त्तरमा्। नैष दोष इति ॥ परतिषेध- नवा{मिनयति | अशसेरमिति॥ काद्‌ाचित्कयोारेव धियापरिययोा- रेष निनेव xara नियामकमादइ | च्छागमापाधिनास्ति॥ aT स्पशन्दवन्न खात्मन्येतचछब्दाऽस्तो त्या | न त्विति ॥ च्धा त्मनि ate कादाचित्कमेव पिवमिति तन्माच्रपरतिषेधात्तद- वस्थमपुम्थैत्वमिन्याश्प््याइ | सवितुरिति।॥ wafaarare- नयामि सुखमाचस्यात्मनि न प्रतिप ऽस्तीत्य्‌ | डइापोति॥ aut त्विषवयविषयीभमावेन भेद्ाभावात्तद्‌वस्ध मप॒सषायत्व - » 4

ROR

ute aqraar स यदि पिदस्लोककामः स एकधा भवतोत्यादे-

IT

शर्ययश्चतयेाऽन॒पपन्नाः । न सव्वात्मनः सन्वेफलसम्बन्धा- पपन्तेरविरोधात्‌। WT दव स्व्वघरकरकक्‌ण्डाद्यात्िः | ननु सव्वत्मवे दुःखसम्बन्धाऽपि स्यादिति चेन्न । दुःखस्वा- प्यात्मलेपगमादविरोाघः । श्रात्मन्यविद्याकल्पनानिमि- न्तानि दुःखानि रज्ज्वामिव सपादिकल्पनानिमित्तानि। खा चाविद्या शरीरात्मैकत्वस्ररूपद्‌शंनेन दुःखनिमित्ता- feafa दुःखसम्बन्धाशड्ला न समवति । श॒द्धसत्व- खङद्धस्पनिमिन्तानान्त्‌ कामानामोखरदेदसम्बन्धः सर्व्व मृतेषु मानसानां पर एव सन्वैस्चोपाधिद्दारेण भोक्तेति सन्धा सिद्या छतसंव्यवददा राणं पर एवात्मास्पदरं नान्यास्तोति

fafa wea | नन्विति ॥ भेदा न पुमयेत्वयोगी केवलव्यति- रेक्यभावात्सुखसाच्तात्कास्स्त पुरुषाथेः॥ स wart भिद्यते अ व्याण्द्यादच | सखरूपेणेति ॥ व्यात्मनि faranracfea- मिन्द्रस्य azfeaa Taare | नाद्ेति ॥ feats उन््रस्येर- मित्याश्द्याद | तद्धीति i येन च्ञानेनाप्राति तदिदमिन्धस्येति पूव्वेण सम्बन्धः | किमिदं विशेषविच्वानमिन््रस्येषमिव्युच्यते किंवा feafafa विवच्छयते तचप्दयमङ्क्साति | सत्यति ॥ दितीयं टूषयति। न त्विति ॥ दितोयादे मयं भवतीन्धादिश्तेरि- त्यथः ॥ तथापीरटमेवेन्राय पजापतिनापदखटव्यभित्याशङ्घ ह| दितश्ेति ॥ किन्ति तस्य feafafa चेत्तदादइ। Sraafefa वक्तव्यमिति सम्बन्धः॥ {दतमेव aafactata स्वितेफलितमाइ। तच्ति॥ सव्वषा भतानालाकानां कामानाख्खात्मा सख्िद्‌नन्द्माचं, aqua चन्मुक्तस्यष्यते aq ate तस्य्वव्य्श्युतयोा निन्वन्तीति चाद्यति। नन्विति ॥ सगणविद्यावतां acre तन्निर्गणविद्या- स्त्य सद्भेत्यते॥ Aiwa मत्तस्य सग्णविद्यायाः afi

९०६

भा ० वेद्‌ान्तसिद्धान्तः । य एषोऽक्तिणि पुरूषो दश्यत दरति

च्छा

STUUR एव प्रजापतिनाक्रः खप्नसुपुत्तयोश्वान्य एव | a परोाऽपददतपापम्रलादिलक्णो विरोधादिति केचि- न्मन्यन्ते । दायाद्यात्मनाञ्चोपद्‌ओे म्रसोजनमाचचते | आद्‌ावेवेाच्यमाने किल दुविञ्नेयलात्परस्यात्मनाऽत्यन्त- चाद्यविषयासक्तचेतसोाऽत्यन्तदच्छवस्तुश्चवणे व्यामेादा मा- भूदिति 1 यथा किल दितीयायां aa we दिद्भ- यिपुर्खच्तं कञलित्रत्यत्तमादौ द्भयति। पण्यामुमेष चन्दर दति । ततेाऽप्यन्यं गिरिमूद्धानं चन्द्रसमोपस्यमेषप चन्र दूति 1 ततोऽसा चन्द्रं पश्णति। एवमेतद्य एषोाऽचिण्षेत्या- qa मजापतिना fafa: पय्यायेनं पर दति । wa तु Gara देदान्मव्यत्समत्यायाऽ्रीरतामापने च्येतिः-

प्रत्यग्भ्तत्वात्फलस्य तचापचरितुं युक्तत्वादिति परिदस्ति। Fafa ॥ सबव्वत्मत्वे निन्दापि प्राप्नोतीति शङ्कते। नन्विति ॥ दुःखस्य दुःःखत्वाभाववन्तस्यात्मा विद्धानपि दुःखी भविष्यतीति समाधत्ते | न दुःखस्येति ॥ तद्धि दुःखिनामात्मा मक्त स्ति दुःखी स्यात्तच्च | अात्मनोति ॥ न तावदात्मनः खभावतो दुःखत्वं किन्त्वािद्यकं। सा च ay दग्धत्वादपसक्तिस््व्यः | तदि विद्यया दग्धायाम्द्यायां तदध्यारापितमचछय्यमपि स्खरस्यं सगगविद्याफलभूतं तद्ग्धमेवेति कयं Waulae तदुपदेश- सिब्दिरित्याण््याषशट | खद्धेति॥ We सत्त्व CAMA तस्मान्मायेकदेग्ाज्जाताः सङ्ख्या निमित्तानि येषां कामाना. anc ते waist wag भूतेषु विषयेषु मनामा ओखसभिघानरूपेर सिड्धानामोखरख्येन खभावेनाभिसम्बन्धा मायावस्थायां fase । नन जीवानामेवाविद्यातत्का- स्य॑सम्बन्या waa Bare | पर wala ॥ way

sa

भा०खरूपं । ufaawared ख्यादि भिजंचन्‌ करोड म-

सभा

माणा भवति स उत्तमपुरुषः पर उक्त दति ws: | सत्यं रमणीया तावदियं व्याख्या Brag a लथैऽस्य यन्थ- eq सम्भवति | कथमकिणि पुरुषा दृश्यत cade frerat छा्यात्मनि खदीते तयास्तदिपरोतयदणं मत्वा तदपनयायादणरावेापन्यासः। किं पश्यय sfa च मस्ः। UTA ARTIS MYA: स्यात्‌ | यदि eraraia मजा- पतिनाऽच्िणि qua दरत्यपदिष्टः\ किच्च यदि वा aaqa- म॒पदि ट्रदणएस्वाप्यपनयनकारणं वक्तव्यं खात्‌ | खञ्नसुषु- सात्मग्रदण्यारपि तद्पनयनकारणं च स्यं Aaa! न qm तेन मन्यामदे। नाचिणि ararar म्रजापतिनोाप- दिष्टः । किञ्चान्यद्चिणि दष्टा चंहश्यत दति उपदिष्टः

way त्मयेनुकवारेन तस्य तदथैत्वं विधेयमिति खानमि- प्रायण प्रजापतिवाक्यं व्याख्यातं ॥ सममिति खयुयमतमव्याप- यतिः | awe xtay प्रयमपय्धायस्य चछायात्मवद्भितोयपय्याय- सेए्रपि `विच्ञानात्मविषयरत्वामित्याद | anfa | way wa qe. समादुक्त इति सम्बन्धः ॥ चतुथैपव्धायवत्पय्थायचयेऽपि परमा- स्मेव कस्मात्राच्यते। TATE | नपर सति ॥ सपद्धतपाप्रलादेरव- स्यावक्नस्य च मिया विरो faa) नन्वन्तिमे wane पर Tea युज्यते। तज्ज्ञानस्य सुक्तिफलत्वाक्किमिति gery पय्या- यषुच्छधायादयोा निद्िश्यन्ते तत्फलाभावादत Btw च्छायाद्या- व्मनाच्ेति ॥ at wea द्ायात्मनोापदेशस्य प्रयोजनम च्यादावेवेति | पस्स्यातिसख्च्ात्वेन दुव्विं्तेयत्वान्तस्मित्नेवादाव- wad सति तस्यापि age अवणेऽपि आओआतुरनात्मनिरस्य fer mare: स्यात्स माभूदिति एयकृच्छायाममेपदरेडः aa इति सम्बन्धः ॥ सम्नघपुप्याविच्ननात्मापर्श्स्य प्रयोजनं दश्यननुक्त-

५६०

भा ° स्यात्तत TS युक्तं! एतन्त्वैव त द्रत्युक्ता खभ्रेऽपि दष्टुरेवे

waite

पदेशः | wa न द्रष्ेपदिष्ट दति चेन्नापि रोदितीवा- भियवेत्तेवेत्युपदेगात्‌ | न च द्रष्टुरन्यः कञ्ित्खम्रे afe- मानखरति | अत्रायं पुरुषः खयं ज्योतिरिति न्यायतः gaat सिद्धलात्‌। यद्यपि सप्रे खधोभवति तयापिन धीः wera अति करणत्वं भजते i fate परटचि चवल्नाग्रदासनाश्चया gaa धौभवतीति। a zw: सख्यं च्योतिष्वाधः स्यात्‌) किञ्चान्यत्‌ । जाग्रत्छन्नयेा- भूतानि Var च जानातीमानि भूतान्ययमदमस्मीति आश्र wart प्रतिषेधो युक्तः arate खल्वयमित्यादि 1 तथा चेतनखधेवाविद्यानिमित्तयेाः «ait सति

मानानाम्‌

ay zermaa wats | यथेत्यादिना ॥ इतिशएढ्दस्िडा सम्बध्यते} पय्यी(यान्तसस्य ataraara | wae लिति ॥ मर्ण- UME च्येतिःखरूपमश्रोरत्व प्रा यद्यपि चतुय wane कथ्यते तथापि कथमसो परमात्मा wife द्या | यस्सिनधिति ॥ स सम्मसादो ये विद्वान्‌ कटेत्वेन विव- faa: किमिदं व्याख्यानं शब्दान्‌सारि किवाऽथानु सारीति विकल्प्याद्यसङ्येकसरोाति। सत्यमिति दितीय दूषयति। न ल्विति। ष्यसम्भवमेवाकाङ्काद्ासा स्फुटयति | कथमित्यादिना ॥ यद्या पयाये इप्यात्मोपदिश्यते तर्दौँन्विरोचनयेः सम्यग्दशित्वादि- परसोतय्रचा पाथं पजप्पतेरायासे TUT स्यात्‌ । तेन नेदं व्याख्यानमयैनसारीवर्थः | ETS नाद्ये VATS ्ायात्मोपद्‌- द्ाऽस्तोत्या द | पिखेति ॥ प्रजापतिनेपदिषटस्यापि erent यद्यं a ग्रष्यतीत्याण्रद्धा want स्प्रयति | यदीति तेन द्ावात्मायदणपनयकार्णवचनेनेति यावत्‌ | तेन aa- जापतिनेत्येकसतच्छन्दे Teer ॥ KTS WAR WANT AT

९०६

ute भ्रियाप्रिययेारपदतिनस्तोल्युक्ता AVANTE सता

च्छा

ऽविद्यायां सत्यां सशरीरले प्राप्तयोः मतिषेधो युक्ताऽशरीरं aa सन्तं न प्रियाप्रिये waa दति । एकात्मा स्वप्रवद्भान्तयोामंदामव्यवदसङ्गः स्ञ्चरतोति अ्रत्यन्तर fag । यच्चोक्तं सन््रसादः भरोरात्छमुत्थ्य afar स्व्यदिभीरममाणा मवति सोऽन्यः सम्पसाद्‌ादधिकरण- निर्दिष्ट उत्तमः पुरूष इति । तदप्यसत्‌। चतुरयंऽपि पय्थाये एतन्त्रेव त दति वचनात्‌ । यदि तताऽन्याऽभिप्रेतः स्यात्पूव्वेवदे तन्त्वेव त इति न ब्रूयान्मृषा प्रजापतिः| किञ्चान्यत्तेजेाबननादीनां we: षतः सखविकारदेदे शङ vat <ufaar मविष्टाय. पनस्तत्वमसोल्यपदशेा war

[ति enemas pesneadmaetinaaemen ime itieta ail

CaWeST न चशायापुरूषस्येत्याद | Fagrafefa ॥ cawe- aq afafenraafan क्छायात्मानमनुरष्य qi zex- eu: प्रजापतेम्रषावादित्वं प्रसज्येत | तयाः च परयमेऽपि पाये जद्ेवापदिष्ट cam ॥ खभप्रवस्थाविष्ष्दधस्य wrt. न्तरे बाष्यलान्न तच जख्टरुपद्‌ एाऽस्तीति wea; an इलति | ष्यनभव(नसासेगोात्तरमाद्टे | नेत्यादिना ॥ किच्च warrsr- क(रणानासमुपस्मे यः प्रकाशः स aafta इति न्यायेन प्रतीचः wa न्यातिष ख्ददार्ण्यकं खम्रावस्धामाश्त्याक्तं ततग् तच दुष्रुपदणः सिद्यतीव्याद्ध। न चेति ॥ खय्थादी- नासुपर्मे यः प्रकाश्य BUA a नेसगिक सत्ययक्तं। खभ्र $प्यन्तःक रणस्य सतत्वादित्धण्द्भयुाद्ध | यद्यपीति ॥ करणत्वा - भवे wd एच्छति। किन्तददीति॥ नीलपीतादिजायदासना- भिविंवतच्तमानाः aaa वेद्यतामापद्यन्ते | तथाच पटे चिचवद्धिचिचवासनामयचेतसः साच्तिगम्यत्वान्न wares करणं भवतोति wee: खयं ज्यातिङ्कं न्यायसिड्धभित्यादइ |

४०१९)

भा ° प्रसज्यत | तास्त ख्यादिभी रन्ता भाव्ष्यमोति यक्त उप-

AT

देशाऽभविग्यद्यदि सम्प्रसाद्‌ादन्य उत्तमः पुरूषो भवेत्‌ । तथा भूच्यदमेवेत्यादिग्यात्मेवेदं wifafa नेापसमद- रिय्यद्यदि yar जौवाद्‌न्योाऽभविष्यत्‌ । नान्योऽतेाऽस्ति सत्यादि ्रत्यन्तराच। सव्वैश्रुतिषु च परस्मिन्नात्मशन्द- पयोगे नाभविय्यत््रत्यगात्मा चेत्छव्वजन्तूनां पर. आत्मा न भवेत्‌ | तस्मादेक एवात्मा प्रकरणी fags | न चात्मनः संसारिलवं i अविद्याध्यस्तलादप्त्मनि संसारस्य ia fe tS शक्तिकागगनादिषु सपरजतमदादीनि भिय्यान्नानाष्य-

परेति॥ पासङ्किकं. हित्वा जद्ेवोपदिष्टः॥ खप्रावस्थायानसि- aa eamcary | क्िद्धेति॥ तथाच जाग्रद्वस्थायाभिव खप्रेऽपि जख्बोपदिर इति wa) सतख AVC AIST खप्रदष्रायामित्याद् | प्राप्ताविति ॥ न कंवलमुक्तसापुप्ता निषे्या लिखे्यप्राक्निसापेत्तत्वाद वस्थादये जष्टुरुपदेष्माकाङ्खति किन्त तुखोयगता निधिदोऽपि निषेध्यमाकाङ्कन्नवस्थषदये जरटर्पदेग्रमपएकाङ्कतीत्याह। तथा चेति॥ निषेधस्य प्राक्तिसापे च्तत्वात्मकतससेव जर्.रविदद्यानिदाने सष्ररीरत्वे तन्निभित्तयोः स्यानदयगतयो्नं पियाप्रिययार्पद्तिस्स्तलोतिन दवं सशरोर- स्येव्यादिनेाक्तसश्रीरत्वे प्राप्तयोः प्रिपभिययोस्तस्यवावस्थाचया- तीतस्य सत्यां विद्यायामशसीरमित्यादिना प्रतिषेधो युक्त डति TAA AA र्टुरुपदेग्रो देतवन्तरमाद्। खकश्ेति ॥ चदुयेपय्या- यस्य सीपुत्तादधीन्तस्विषयत्वमक्तमनुभाष्य दूषयति | यचोक्तनि- afer) aca व्यतिरेकद्वारा स्फारयति | यदीति ॥ च्छधिक- रयाचेयभावेन मेदः सत्या areas देत्वन्तरमाद | किचन्य- दिति ॥ जीवपस्यार्भदस्य षण्छप्रपाठकविरोाधवत सप्तमप्रपाट- कविस्ाऽपि स्यादित्यादह। तयेति दददारणकखुत्यालाच- नायामपि नीञख्स्मेदो न GAIA ATE | न्य lay ETA

€ ot,

भा० स्तानि तेषां भवन्तीति । एतेन सशरीरस्य भरियाभ्ियया-

WT

रपदतिनोस्तीति व्याख्यातं i यच स्ितमभरियवेनत्तेवेति नां भियावेत्तेवेति सिद्धं । एवञ्च सति सर्व्वपय्यायेऽप्येतद्‌ग्टत- ममयमेतद्भद्येति म्रजापतेवंचनं। यदि वा म्रजापति- च्छद्मरूपायाः Baddest सत्यमेव मवेत्‌ । न च तत्कु तकबद्या ग्टषाकन्तुः यक्तं । तते TRATES म्माणान्तर- स्यान॒पपन्तेः । ननु wad दुःखादयम्ियवेन्तवमव्यभिचा- य्यनुभूयत दति da जरादिरदिता जीखाऽदं जाताऽद- मायुश्रान्‌ गोरः छशा Ba दत्यादिमरत्यचान्‌भववन्त-

जीवपस्योभदोा नास्तीत्याह | सव्वेश्चतिखिति॥ आतमर्थमप- सरति | तस्मादिति | wae wea संसारित्वं सर्व्वददेषु स्यादिति wiare ॥ न चेति ॥ च्ासापितसंसारित्वं वस्तता नात्मन्यस्तोव्येतद्दान्तेन स्पछ्यति। नदीति ॥ निया च तद-

1नखेति सिश्याक्ञानं | तेनाध्यस््तान्यविद्यमानान्येव विद्यमानव- सतौतिमापादितानीति यावत्‌।न दवे सश्यरस्येत्यादि वदता वगस्तवत्वं पियाप्रियसम्बन्धस्य विवच्ितिमिति शद्ामक्तन्ययाति- qua निस्स्यति | रखतेनेति ॥ ata संसारस्य vate यावत्‌| यावद्ध्यासभावित्वं परियाभिययोार्पदत्यभावे न वास्त. वत्वं शसोरसम्बन्धस्यव पियाप्रियमूलस्य दुजिंरूपत्वादित्यथःः | खप्रनखा खल्वप्ियवेत्तेव भवति न त्वपियवेततेवे(िति यत्यव्बेच ` स्थितं तल्बिडं लाभान्तसर्माहइ | wagfa ॥ प्रजापतेन्व॑चनं ea भवेदिति सम्बन्धः | ऋपोारुषेय्यां war कुतः प्रजापते्वंचनं सावकाश्मिव्याण्णद्खयाद् | वदि वेति | सुखादयः साखयाः गण- त्वाद्रूपादिवदितव्यनुमानात्तदाश्रयः पर््गिषादात्मा भविष्यतीति वेशेधिकादितकविरोघादसत्यं saqaafaarmegnry ia चेति। छखादोनामुपाधिधम्मत्वेन सिदडसाध्यत्वान्नास्ि Braga बाघकमिव्ययः॥ प्रत्यत्तसिति wre) नन्विति ॥ तस्याभासत्वान्न

ओ

भाग quad: । सन्वम्येतत्सत्यमिति रेदुस्तयेवेतदेवं दुरव-

Te

गमं येन देवराजेऽप्यृदथरावादिदशिंता विनाशयुक्तिरपि स॒मादेवाच विनाशमेवापीतेा भवतीति । तथा विरोचने ARM: प्राजाप्रत्योऽपि देदमाचात्मद्शनेा बभूव । तयेन्द्रस्यात्मविनाशभयसागरे एव वेनाशिका; न्यमज्जन्‌ । तया सह्याः get रेदादिव्यतिरिक्रमवगम्यापि त्यक्रागमम्रमाणलात्‌ ग्टत्युविषय एवान्यवद्‌र्शाने तस्यः | तयाऽन्ये काणद्‌ादिद्भनाः कषायरक्रमिव चारादिभि- वस्तं नत्रभिरात्मगुणे्यक्रमात्मद्र वं विभाधयितुं waa: तथाऽन्ये कर्म्मणा बाद्यविषयापदतचेतसा वेदप्रमाणा पि पररमार्थसत्यमात्मैकलं विनाशभिवेद्धवन्मन्यमाना घरोखन्तवद्‌ारो दावरोदप्रकाररनिशं बम्भृमन्ति । कि- wa चद्रजन्तवे विवेकहीनाः सखभावत एव वदिविष- यापदतचेतसः। तस्मादिदं त्यक्तसर्व्ववाद्येषरेः अनन्य

atanafafa ufcwcfa | नेत्थादिना॥ दृदान्तोाऽपि aafa- ua a मवतीति wera | सव्वंभिति॥ ace: सत्यवचनं त्वदी- यमेवमस्त्येत्े्यष्नेकसति । waste ॥ खङ्ोकारे हेतुमा | दु-र्वगममिति॥ ष्धिकारिणः प्रमितिजनकोा बेद इति न्यावात्ता- दण्ानामनधिकारिणां दु्नमात्मतन्त्वं। ताऽस्त्ेव जसादिसत्य- त्ववचनः। न तावता वस्तच्ततिसित्य्थः | दुरवगमत्वे लिङ्गमाद। सेमेति॥ च्वचे्यात्मतत््वाक्तिः ॥ तस्य दुच्ञानत्वे लिङ्ान्तस्माद | तचेति ॥ प्रैनाशिकम्नएन्तिरप्यात्मने दु ज्रौ नत्वं गम यती्ादइ । तथे- sate) सद्वम्नान्तिर यि दु्चनत्वमत्मनो ्ापयतौव्याङ््‌ | तया साद्या डति ॥ताकिकम्रान्तिस्पि तस्य ques TARAS | HUTT xfa 2 बद्िखखदुःखेच्छादेषप्रयलधन्मेधम्मेभावना न वात्सगणा ष्ट 4

६९० Se अशरीरो वायुरं विद्युत्‌ स्तनयितु रशरीराण्ये- तानि तद्यथेतान्यमुष्मादाकाशात्समुत्याय परं

भाग्ररीः परमदंसपरिव्राजकेरत्या्मिभिर्वेदान्तन्नानपरे रोव वेदनोयं पूज्यतमः । माजापत्यञ्चेमं सन्मदायमनसर- च्चिरूपनिवद्धं प्रकरणचतुष्टयेन । तथाऽनशणासन्त्यद्यापि ते एव ara दति । तचाश्रोरस्य सम्प्रसादस्याविद्यया ्ररोरेणाविशेषतां सशरीरतामेव सम्प्ाप्रस्य शरोरात्स- wera स्वेन रूपेण यथयाऽभिनिष्पत्तिस्तथा वक्तव्येति Surat उच्यते | ww वायुरविद्यमानं शिरःपाण्या- दिमच्छरौरमस्येव्यशरीरः । fang विद्युत्स्नयिलु- रित्येतानि चाशरौराणि। तत्तचेवं सति वषौदिप्रयोजना- वसाने यथा । अरमृश्रादिति मिष्टा अ्रुतिद्युलाकसम्बन्धि- नमाकाशदेशं व्यपदिश्ति।एतानि यथयोाक्तान्याकाशसमान-

are मीमांसकम्नान्तिः॥ तस्य दुयेदत्वे गमकमित्या। तघान्यडति॥ यदा पसेच्तकाणामपोदश्ये नान्तिसात्मनोा दुरवगमत्वं गमयति तदा विचारस्विधस्णां hart भ्रान्तिस्लच प्रमाणयितये- ary | किमन्य स्ति।॥ waa बम्भमन्तोति कि वक्तव्यमिति सम्बन्धः | यदि लाकिकानां aan चेदमत्मतक्तवं qua प्रतिच्वायते aat तरिं इदः सुन्नानभिव्याशद्काद। तस्मादिति ॥ र्षणखिवात्मतत्वे$पि तेषामदसोन्यं बास्यति। waaquautifa ॥ तेवां कुटीोचरादिभावं amauta | परमद्सेति ॥ कम्मनिषटानामासमानतीोत्य नेस्करम्म्यप्राघान्येन वर्तमानत्वं द्यति | warmfafufifa | aaa fowa व्यनक्ति | वेदान्तेति ॥ पूज्य तभेरिति नित्धएनुवाद्तेषा- मात्मवेदनापायं प्राक्तनमुपदिश्ति। प्राजापत्यञ्ेति ॥ स्थान-

> of

9

भा

WTo

९९९

ज्यातिरूपसम्पद्य स्वेन रपेणाभिनिष्पद्यन्ते १२१ SAHA सम्प्रसादेाऽस्माच्छरी रात्समुत्याय परं

रूपतामापन्नानि सखेन वाय्वादिरूपेणगरद्यमाषणनि ्रा- काशाख्यताङ्गतानि । यथा सम्परसादोाऽविद्यावस्थायां शरौोरात्मभावमेवापनस्तानि च तथा भृतानि WTAE लेाकसम्बस्धिन श्रकाशदणात्समत्तिषटन्ति वषेणादिप्रयोा- जनाभिनित्तये | कथं शिशिरापाये साविचं परं च्यातिः wae चेश्रकम्‌पसम्पद्य सावित्रमभितापं प्राप्येत्यर्थः | श्रदित्याभितापेन एयग्भावमापादिताः सन्तः सेनस्ेन सूपे पुरोवातादिना वायुरूपेण स्तिमितभावं fear ऽभ्वरमपि पव्वंतदस्त्यादिरूपेण। विद्युद्पि खेन च्येातिलंता- दि चपलरूपेण । स्तनयिलुरपि सवेन गजिंताशनिरूपेएत्येवं Wasa स्वेन सेन रूपेणभिनिष्यद्यन्ते । यथाऽयं

चयं तुखोवचेत्येतदिषयं प्रकर्णचतुख्यं | वचोक्ताधिकारिणमेवा- त्मवेदनमित्यच्च शिष्ान्तस्माद। तयेति ॥ चशसोरमित्यादि- वाक्यव्याख्यानापस्तंहएसथमितिपदं संशरीस्त्य बन्धा सृक्ति- र्रर स्येति स्थिते किमर्थमणशरीरो वायुरित्यादिवाक्यमित्या- weqre | तचेत्यादिना ॥ कर्थं वायोस्श्सौोरत्वं . तदाह | afauatatata 1 श्वं सति वाखादीनामश्रीरत्वे रुतोति यावत्‌ | wate सव्वचेकरूपत्वादमुद्ादिति कुता व्यपदे- सिरि त्धाण्द्यादह। श्षमष्रादितीति ॥ यथेक्तान्यशसीीरायि qraratfa तेषामाकाण्त्वापत्तो दृद्ान्तमद | यथेति ॥ तया arareifa खेन रूपेणाग्टद्यमाणत्वदश्ायामाकाष्णस्यतां म तनोति सम्बन्धः | तानि a avait तथाश्चूतान्याकाश्रात्मत्वं प्राप्तानोत्येतत्‌ ॥ वषादिफलनिष्मत्यधं वाप्वादीनामाकाण्देग्ात्‌

RAR

so ज्यातिरूपसम्पद्य स्वेन र्पणाभिनिष्पद्यते स उमः पूरुषः स तत्र पर्य्येति जक्षन््रीडनुममाणः

भाग्द्षन्ता वाय्वादौनामाकाशादि साम्यगमनवद्‌ विद्यया संसारावस्थायां सखशरौरसाम्यमापन्नेाऽदमसमुव्य यचा जाते जसौ मरिय्य द्रत्येवम्प्रकारं । प्रजापतिनेव मघवान्‌ ययाक्रेन क्रमेण नासि लं द्‌रेद्धियादिघम्मा त्वमसीति प्रतिबोधितः सन्‌ ख एष सम्प्रसादे जीवेऽस्माच्छरोरात्‌ श्रकाशादिव वाखादयः समुत्थाय देदादिवेलचण्यमा- त्मने खूपमवगम्य देदात्मभावनां दिवेत्येतत्छखेन रूपेण सद्‌ात्मनेवाभिनिष्यद्यत दति व्याख्यातं पुरस्तात्‌ स्येन सेन रूपेण खम्परसाद्‌ऽभिनिष्पद्यते भाक्‌ म्रतिबोाधात्‌ तद्गान्तिनिमित्तात्सपे भवति यया Cat: | पखात्कतम्रका- शाद्रज्ज्चात्मना खेन रूपेणभिनिष्पद्यते। अत Way स g-

Blo समाट्थानमक्तमाकाङ्कादारे स्फुटयति | कथमित्धादिना॥ खेन सखेन रूपेणाभिनिष्पमदययन्त सति सम्बन्धः | तच्च वायारम्नस्य विद्युतस्तनयिन्नोख खेन रूपणामिनिष्पत्तिप्रकारं विस्फाति | पुसोबातादौीति॥ सिमितभावं fear वायुरिति wa: ॥ द्खा- न्तमनृद्य दाद्ान्तिकमाद्ध | ययेति ॥ बवाय्वादीनसित्यस्मा- त्पर स्तात्तयेत्यध्याष्त्तेव्यं | तचादिशन्देनाभ्नविद्यत्‌स्तनयिलवे weed) प्याकाश्णदित्यादिपदमग्नादिकास्णसङ्दायं ॥ शरीर साम्यमेव fatuafe | चद्धमिति॥ प्रतिबाधने टदखन्तमाद्द। प्रजापतिनेति | यथोक्तेन क्रमेण पय्थायचतुद्योपदिषटप्रका- सेणेति यावत्‌| मघवान्प्रतिबाधित xfa सम्बन्धः | दादी faa प्रतिबेाधनप्रकारः दशयति | नास्तीति ॥ श्सयोसददिदुषः समुत्थाने ट षटान्तमादइ | च्ाकाग्मदिवेति ॥ waar विभ

६१२

=e attra यानेवो ज्ञातिभिर्वा पजन स्मर-

भा० त्तमपूरूषः | उन्तमखासेा पूरुष शत्यत्तमपूरुषः ख WaT HATES: । अचिखक्नपरुषो व्यक्ताव्यक्रश्च खपुप्तः समस्तः सम्प्रसन््रेऽशरोरख सवेन सूपेणेति। "एषामेव खेन रखूपे- णावस्थितः चराचर व्यारुताऽ्यारूता वपे च्य त्त मपूरूष- छतनिवंचना wa गीताखु स quate: Ga रूपेण तच खात्मनि खस्थतया सव्वात्मभूतः qafa afafext- द्यात्मना जचद्धसन्‌ Wat वा भच्छानुचखावचानीख्धि- तान्‌ क्रचिन्मनेामातैः सद्धल्पादेव सम॒त्थितेनत्रौह्मलोाकि- कैव क्रीडन्‌ स्यादिभी रममाण मनसेव ने पजनं सरन्‌ स््ोपुंसयारन्योान्यापगमेन जायत Tay नमात्मभावेन वात्मसामीष्णेन जायत दइत्युपजन्मिद्‌ शरीरं तन्न समरन्‌ । तत्‌ख्ररणे दि दुःखमेव स्यात्‌ | दुःखा-

wie जते। देहादोति॥ पनरुक्तिं परिदस्ति। इति व्याख्यातमिति ॥ उन्तस्वाकस्थं सशब्दः wus, स येनेति । स उत्तमः wag ति सम्बन्धः ॥ सम्मसादस्य खेन रूपेणाभिनिष्पत्तिं cori स्पष्टयति | पाभित्यादिना ॥ उक्तटृदटान्तानुसारणाविद्या- दशायां एस्ेसात्मत्वमापत्रो जीवो विद्यया प्रकाशितत्रद्चसतत्वः खेन -रूयेणानिनष्यन्ना भवतीति <reifanate | ख्वच्ेति॥ प-रुपस्मत्तमत्वविरेषगं परषान्तस्व्यवच्छेदाथमित्यभिषेत्य पुरू- gue द्यति waif ॥ xfa चत्वारः पुरुषा डति शषः तच पर्व्वषां याणां aad तुरीयस्य तूत्तमपुरूवत्वमिव्याइ | रघात्ित्ति॥ ययोाक्तात्तमपुखषे भगवत्सम्मतिं सङ्किरते। च्तरोति ॥ इात्विमे पर्ष लाकेच्तर्खच्तरु श्वच । We aati waits कूटस्याऽच्वर SYA) SUA पुरुषस्लन्यः पर्मात्मुदष्हतः।

द

६९४ चिद शरीर स यथा प्रयोग्य आचरणे युक्त

भाण त्मकलान्तस्य । नन्वनभूतं चेन स्मरोदसव्वंञ्ञत्वमुक्तं स्यात्‌।

ष्पा°

नेष दोषो येन मिथ्यान्ञानादिना जनितं तच मिथ्यान्ञा- नादि विद्ययेच्रैदितमतस्तचानुभूतमेवेति न तदस्मरणे सन्वेन्नत्वहानिः। A Gara यदग्दीतेन वा यदनुभूतं तदुन्माद्‌ाद्पगमेऽपि सन्तं स्यात्तयेदापि संसारिभिर- विद्यादेषवद्धि्यदनभूयते तव्सव्वात्मानमशरोरं न Baa श्रविद्यादिनिभित्ताभावात्‌ | a दच्छिनिदपैग्डदितकषा- Vata: सत्याः कामा अनुतापिघाना अनुभूयन्ते विद्याभिव्यद्चलात्‌ त एवमुक्तेन सन्नात्मभूतेन सम्बध्यन्ते द्रत्यात्मन्नानस्हतये निदिःश्वन्तेऽतः साभ्ये afafwafs | य एते ager दति। यच कचन भवन्तेाऽपि ayaa fea चलाकेभवन्तीति सव्वात्मलाद्रद्धयण उच्यन्ते, नन्‌ कथय- मेकः सननान्यत्पश्यति नान्यच्छणाति नान्यदिजानातौति

यो लाकचयमाविश्य विभच्यवयवय स्खरः ॥ यस्मात्व्रमत- ताऽहमच्तयादपि चेत्तमः ॥ was वेदे च प्रथितः पुखुषेत्तम इति दिस भगवानूचिवान्‌ ॥ स ata are | स aaare डति॥ कचिदिति खगलाकाक्तिः। कचिन्मनामा- खेरि त्यच चिदिति न्द्सलाका wwe ॥ नापजननिति प्रतीकं Reta sacs) स््ीयुसयेरिति॥ wa स्मरन्पर्यतीति सम्बन्धः ॥ waracwHdr कानुपपत्तिरित्यश्द्धद | acum दोति ॥ विदुषा म॒क्तस्यानश्तदेदास्मरणे दूषयमा- aga! नन्विति ॥ बष्यसव्वंच्लत्वरोाषं निसखकरोति । नेष देष xfa ॥ नुग्डूतार्थस्छते fe सर्ववंत्च रति । नच शरी.

६१५ Se खवमेवायमस्मिञ्छरीरे पाणा युक्तः १३१

weg भूमा कामांश्च न्ाद्मलोाकिकान्‌ पथ्यन्रमत इति चव विरुद्धं! waar यस्मिन्नेव wt पश्यति सख तस्मिनेव षणेन पश्यति चेति 1 नेष दोषः अत्यन्तरे परिदतवाद्रष्ृ्टे रविपरिलेापात्पश्न्नेव भवति । इ ष्टुरन्यवेन कामानाम- भावान्न पश्यति चेति । यद्यपि खुषुक्ने तदुक्तं। मुक्तस्थापि सर्व्यकत्वात्समानेा दितीयाभावः 1 केन a पश्येदिति ताक्तमेव श्रशरोरस्रूपाऽपदतपाप्रादिलचणः सन्‌ कथय- मेष पुरूषोऽचिणि दृश्यत cam: प्रजापतिना । तच यथा sarafafa साचादृण्यते तद्क्रव्यमितीदमारभ्यते) तच का देतुरचिणि दशन care area: | यथयाम्रयाग्यः WATT वा सशब्दः | प्रयुज्यत इति Waray वली- AST AT) यथया लोकं अ्चरत्यनेनेत्याचरणे रयाऽना

Qo Lad तस्याविद्याकामकम्ममुलस्याच्चानमाचत्वात्तस्य . च सकाय्यस्य ्रानेादयमाचेण नद्ध्त्वात्मागपि शरीरादोस्नभव्वि- पस्ोतवत्तित्वान॒पपत्तेरित्यथः | श्षरीरादिपन्वं सम्यग्लानेना- विषयीक्तमपि सद्धान्त्यान्‌श्चूतमेवेति विदुषामपि स्मतत्तव्यमिति '्न्नेत्याद | न दहति ॥ मक्त परुषं पसोरादयो न सम्बध्यन्ते aad तिं तच कामाः सम्बध्येर्न्नित्याण्ङ्काद | यत्ति ॥ किमिति सर्व्वरेते कामा नानुश्छूयेरल्नित्याश्द्छाद । न्टता- पिधाना स्ति ॥ xaw विदुघामेव acfuafafcars | विद्येति ॥ किमिति निरंणविद्यापकस्ये विदुषि सत्यकाम - सम्बन्धवष्चनं तचा | इत्यात्मन्नानेतति ॥ खात्मविद्यास्त॒त्यय facts कामसम्बन्धवष्वनं मनसेतान्‌ कामान्पश्यन्नित्यच विशष- aquaty युक्तमित्याह । wa xfoy इच्धियादिषु भवता

९९९ Seay यत्रैतदाकाशमनुविषणं ag: स age:

are ar तसिन्नाचरणणे य॒क्रस्तद्‌ाकषंणय। एवमस्मिज्छ ररे रथस्यानोये प्राणः पञ्चटत्तिः दद्दियमनोनृद्धिसंय॒कः भरन्नात्मा विन्ञानक्रियाणक्तिदयसंमूच्छितात््रा युकः खक- anata नियुक्तः । कस्मिन्न्वदमुत्कान्ता भविष्यामि किन्‌ वा प्रतिष्ठिते म्रतिष्टाख्यामोती- शरेण रान्ना दव सव्वाधिकारौो द्श्नञ्चवणचेष्टाव्या- पारोऽधिखतः। तदेव तु माचेकदेशञ्चलरिद्ियं खपेप- लभििद्धारभूतं | श्रय यत्र छष्एतारपलचितमाकाभं दे दच्छिद्रमन्‌विषषमनसक्तमनगतं तच स प्रकृताऽशरीर आ्रात्मा चचृषि भवतोति चा्तृषखचचृषि भव दति चाच षस्तस्य दग्रेनाय खूपापलसये VW करणं यस्य तत्‌ | देदादिभिः संदतव्वात्परस्य RET Bisa waft दभ

छार कामानां gat जद्सलेाकभावित्वमिन्याश्टङ्घयादइ | यचेति॥ मनसंतान्‌ कामानिव्धादिवाक्यं सतव्यथेमप्रि प्रधानवाक्यविर्द्ध- त्वलत्याज्यमिति ugd | नन्विति ॥ averarfam face eer. न्तमा | ययेति ॥ wena पश्यति नदि रश्टष्ेविंप{िलिपो विद्यतेऽतिमाशिित्वान्न तु atediaafa) ततेऽन्यद्दिमक्तं यत्प ष्येदिति दृददारुण्कस्चुतिमासित्य fatrd yma | नेव दोष xfa we यथोक्तं वाक्यं छपुप्तमधिरत्य vad कथं मुक्तवि- षये तयोदाद्हतमत are! यद्यपीति॥ खषुप्तस्य मोच न्त arg च दाद्टान्तिकेऽनुगमाद्यदुक्तं qn तत्सम्बन्धो aa सिब्यतीव्ययः॥ शिच मक्तमेवधिकत्य यच त्वस्य सर्न्वमात्मे- anitzarfe तचेवोाक्तमित्धाष। कनति ॥ पफलायवादस्या- च्वितवा क्यस्य च भियो विराधं weal aeutitfa y दश्यत

९५७

so पुर्या द्भीनाय च्ुरथ या वेदद्‌ जिघ्राणौति स॒ जासमा गन्धाय प्राणमथ या वेद्‌ेदमभिबाह-

भाग्नेन लिङ्गन Dad परोऽशरौरोाऽसंदतः ॥ afufa दृश्यत दति प्रजापतिनेक्तं सव्व॑द्धियद्वारोपलचणायं | स्व्वविषयेापलन्धा fe स एवेति । स्फुरोपलसिदेतुला- स्वखिण्णेति विशेषवचनं सव्वैश्रुतिषु । weacufafa तत्सत्यं सम्भवतीति aaa अथापि याऽखिन्ददे वेद्‌ कथमिदं guts दुर्गन्धि वा जिघ्राणीति we गन्धं विजा- नोयामिति स stati तस गन्धाय गन्यविज्ञानाय च्राणं। च्रययेोावेदेदं वचनमभिव्यादराणणीति वदि्यामोति सु आत्माऽभिव्यादरणक्रियासिद्धये करणं वाग्ड्ियं 1 qq a वेदेदं भ्टए्वानोति स श्रात्मा AAS HTS |

ate सत्यस्य पदस्य चाच्तघदशंने रूएत्वादण्रोरस्य तद्‌ योग्यत्वा- दशसोरातेष्किरप्यत ति खतिविंरुडेत्यथः॥ प्यात्मत्वाग्टत- लादिनत्रद्धविषयानेकख्तिलिङ्विखोधार्दश्यत सत्येकस्याः ख॒ते- द्वा(नमाचप्विघयावान्तरविरोधोऽस्तीव्यभिप्रेत्यानन्तरः Taga: यति | तत्रेति ॥ चाच्तुषदशनाविषयत्वे सति चच्छुषे ata ar देतुर्त्यपेच्तायां लिङ्गद्देतुकं aera सम्भवतीति मत्वा caraure श्रुतिः | स द्दान्तो वथा भवति तधथोच्यत- इत्याह) तच्चेति ॥ तमेव टदान्तमनूदय AT | यथेत्यादि्ना॥ च्छथ्था्ारराद्दित्यसिद्यये पच्तान्तरमाद। प्रयोग्येति ॥ र्व Cqana श्दितीयेए ware: रपर रस्य रयरधानीयत्वं शरीर cuna त्विति श्ुत्यन्तरान्मन्तव्यं । तस्मित्क्त्एस)रो सरेण सखका- म फलापमेागनिमित्तं प्रणि स्यित्वेन नियुक्त डति सम्बन्धः ॥ yuo व्यावत्तेयति । पचचदत्तिरिति । बु{डन्त॒ acta

९९

se राणीति स आत्माऽभियाहाराय वागथ at

To

GT

qaae शणानीति स अत्मा श्रवणाय As १४१ जथ या वेदद्‌ मन्वानीति स जाता

ay at ace मन्वानोति मननव्यापारभि्ियासंप्रयक्तं केवलं मन्वानोति केद खश्रात्मा। at aca saad waa प्रयोागद्‌दनमस्य खरूप्मित्यवगम्यते । यथया यः परस्तात्मकाशयति सख आदित्या at <zfawar यः Vay उत्तरता य ag प्रकाशयति ख दित्य cara प्रकाश्खरूपः a sfa गम्यते! दभ॑नादिक्रियानिदेत्यथानि त चच्रादिकरणानि | इदञ्चास्यात्मनः समामथ्ादवग- म्यते | त्मनः सत्तामातच एव WARS A A तु व्याष्टततया।

विदि मनःप्र्दमव च ॥ इन्द्िवाणि यान्याडरि तिञ्त्यन्तर- माशखित्याद | डन्त्रियेति ॥ ष्ात्मानं रथिनं विद्धीति तः प्राणस्य रयित्वमिव्याश्््ु तस्य तदुपाधियस्तदभेदाङ्नेकारान्मेवसि- ae । wala ॥ तस्याध्यात्मसन्तानदयविशिख्त्वन entra खरूपं दप्रायति। विल्ञान्ति॥ eacw ययेाक्तपायेाप्ाधि- दारा भेक्तत्वादिससारित्वमित्यच saat varwafa | कस्मिन्निति ॥ परतिष्छास्यामीति र््तत्वा स प्राणमरटजतेत्य दि- safafcfa wa: ॥ तथाच यथा रस्क्ता aarfuntcaa Sara: सन्धिकियदादि निवज्यते तयेखरेण सन्वचेरटा- न्तराधिरतः खकाय्यद्‌शनादिव्यापार्निमित्त नियुक्ता भवती- are) wate ॥ पाणः सख िलच्तणेन Gata नियज्यतं wat. न्यत्वादच्छादिवदित्यनमानाद्‌दसंददतःत्माणदति{सत्ताऽसंहतय्खे- तनः सिद्धारताति समद्‌ायायः | wacfeder चेतन{नसित्ता 'पेख1त्वा्रया{दचणखावदिति॥ खनमानान्तरं चयि) तस्यवेति॥ प्ररतप्राणविषयस्रच्छब्दः | माचेग्येतस्य व्याखखानमेकदरेश््‌ सति

९९५

ऊ मनाऽस्य दवं Aq सवा cy तेन देवेन चक्षषा मनसेतान्‌ कामान्‌ पश्यन्‌ रमते Lut य

भाग्यया सवितुः सत्तामाच Ua प्रकाशनक्टलंनतु व्यात- तयेति तदत्‌ | मनेऽस्यात्मना दवमप्रारुतमितरेदिये- रसाघारणं | चच्तश्टे पश्चत्यनेनेति wa: । वत्तमानकाल- विषयाणि चेद्ियाण्यतेाऽदेवानि तानि। मनस्तु चिकाल- विषयेपलस्िकरणं म्टदितद्‌षञ्च खच्छव्यव्रहितादि सब्वौपलस्िकरणश्चेति दंवञ्चचुरूच्यते। स वे मुक्तः खरूपा- पन्नोऽविद्याकतदे देद्धियमनेवियुक्तरः सब्वात्मभावमापन्नः सन्नेष व्योमवदिग्रद्धः सर्व्वश्रो मनउपाधिः सन्‌ एतेने- वेखरेण मननैतान्‌ कामान्‌ सविद्धप्रकाशवन्नित्यम्रततेन

Wlo प्राणसंवादे शच्वच्त्रादोनां पाण्पास्तन्त्यपरतीतेस्तद्‌े कटे ष्रत्वं तेषामिति zea) शएसीराद्यतिरिक्तिमात्मानं सम्भाव्य तस्यापः- fut उशटत्वमाचष्टे | aula ॥ अतिरि क्तात्मसम्भावननन्तयय- AQUA: | यच तचेतति सप्तमोभ्यां संसास्दशाच्यते। ष्यनगत चचच्तरिति सम्बन्धः ॥ दण्नाव चन्तरर्त्यिस्यायं समययते। यस्यति | यस्य Uta उख्यस्य कस्यां wafers स यख्छच्तुषा fasa श्यत इति सम्नन्धः॥ परणय चच्तुषा wqartel ewiteta- fafa ) यत्सदहतं तव्खप्विलच्चगष्रोषं se) यथा णयनासनादि। तया तदप चच्तदद्ादिशिः संदतत्वाद्यस्य विलच्तणस्य wana साऽ दर्शनेन faga दश्यते। विमतं साख्यं घम्मत्वानूपादिव- दित्यनममानादित्यर्थः॥ दृष्यत इत्थस्याविरखूद्ायमुक्राऽच्िणीत्यस्य faafaanuare | अच्तिणीति ॥ ययाऽच्िदास रूपापलस्या तया परस्तत्तदिजिवदारा तत्तददषयोपन्ध्या पर रख्वेति Bar यक्तमिदमपलद्चण{मिति साधयति। सव्नविषयेति॥ सव्वन्ियं- यप्रलन्भुत्वमविशि्धं चेत्कथं तद्धि aaraty Alay Way

९२९० उन र्ते AAA A aT Ca SaT जात्मानमुपासते तस्मवेषाश सर्वे च नाका अत्राः सर्वे च कामाः स सक्र नाकानापरोति सदीस्श्

भाग्दशनेन पश्यन्‌ Taal कान्‌ कामानिति fafwafei य ua wate लेके दिरण्यनिधिवद्ाद्यविषयासङ्गानुतेनापि- दिताः सद्कन््माचलभ्यास्तानित्यथः 1 यस्मादेष इन्द्राय म्रजापतिनोक्त यात्मा | ततः Wat तमात्मानमद्यतेऽपि देवा उपासते तदुपाषनाच तेषां सव्वं च लाका AAT: भाप्ताः Wa च कामाः | यदर्थे Vex एव श्तं व्पाणि अजापतेा AVIVA तत्फलं भ्रात्रं देवेरित्यभिम्रयः॥ तद्युक्तं द्‌ वानां मदाभाग्यलान्न विदानो मन॒ग्याणामत्यल्प-

ware वासाप्दिश्यते ware | स्फुटेति ॥ wae: स्फटोपलन्मै हेतुत्वे afd सम्पादयति। अङमिति॥ यच्रादशेमिति we: प्रत्ययस्तद्स्त॒ सत्यं स्फुटोपलम्भादिति दयेल्विवदमानयोटंदट- frag: | य रखयेाऽच्िणीत्यच सव्वंन्ियदारोपलन्ध्या विव- faa त्यक्तं व्यक्तीकरोति | ष्घयापीति | wate स्फटोपलम्भे- ऽपीति वावत्‌ । योऽ{स्मिन्देदे सन कौनापीन््ियेय | कं यं धिदिषयं वेद स alata सम्बन्धः ॥ उन्तमेवायेमाकाङ्खादारा स्फारयति काथमित्धादिना ॥ जिध्राणीति a वेरेद्यक्तभ्ब afyuia | wate ॥ ञच्छियेप्रोणादिभिर्संस्पष्टः तत्तद्ारेणानष्पन्न- मिति waa) केवलं मनामाचजनितभित्येतन्मन्वानि सम्पादया- Aan | यो वेदोत्यच प्रत्ययार्थभूतं aed सापेच्तत्वान्मिश्या- waaay रू्पन्तु संविन्माचमनपेच्ततया सन्यमात्मसखरूपमि- are | यो वेदरति। ष्पत्मासंवेदनखभावखेत्तत्तत्संसग्देव विषर्तििसम्भवाचच्तुरादिवेय्यं स्यादित्याशद्धयाद। दश्र॑ना- दीति ॥ खअन्तःकरर्णदट त्तदश्नादिक्रिया | सा चात्मनः संवि-

९९९

se कामान्यस्तमालसमानमनुविद् जानातीति द्‌ प्रजापतिस्वाच प्रजापत्तिस्वाच ध ६ ९१२१

7 काकाकाा वा।ि

ure जोवितलान्मन्दतरप्रज्ञलाच सम्भवतीति प्रापे LAAT |

स॒ सर्व्वांख aaa स्व्वंश्य कामानिद्‌ानौन्तनो

ऽपि 1 कोऽसाविन्द्रादिवद्स्तमात्मानमनुविद्य विजानातोति

ह सामान्येन किल अजापतिरूवाच | अतः सव्वषामा-

र £ £ *

aura aeaaurfagq ada भमवतोत्यय;ः । डिवंचनं ware WU ॥

Wie देकरसस्यासङ्गादासीनस्य विषयसंस्गमदतुस्त्निष्पत्ययानि चच्तरादोननि मवन्ति सार्यकानीव्यथः ॥ तेवामुक्त रीत्या साथ. कत्वे गमकमाह sada) कर्णानामकत्त सायकत्व VAI सं{विन्माच्स्यासङ्कत्वादटेव खतः विवयसम्बन्धानुपपत्या तत्सम्नन्ध- ग्ना न्ति कार णान्तःक्ररणद्ट त्तिवश्ेषापेच्तया निडधरितिमित्ययः॥ Haat संविम्माचखभावत्वे कय WII उत्याश्द्खाद। च्यात्मन xfay य र्चाऽद्िणीत्यादि aad sofya ante स तयेत्यादि waa प्रपयितुभिच्ियान्तस्भ्या मनसा वल ण्यं दरण्र्यति। मनेोऽस्येति ॥ तस्य चचोष्टपि Hot दवत्व- सिव्यश्ण्ङ्ाद्। वत्तमानेति॥ च्पागन्तक्रदाषराहित्यं wzhea- Sad Barat व्यज्यते | यस्मिन्विसद्धे मनसितन्मनः Tat तदुपाधिस्स्येति तथोक्तः | सरग तद्‌भिव्यञ्चकेनेत्येतदविद्या- दि प्रतिचन्धकस्यामावान्मनसा faa प्रतत दशन निव्याभिव्यक्ष- weg चैतन्यं तेन पश्यन्नितीति याजना ॥ त वा wafa- त्यादि arae | ventefa ॥ पदायमुका वाक्यमाह | यद्य wifa ) ears als aaa AT Ce aT qrae | तद-

faatfeat ॥ Vat WH ARG | प्रकरणलि{वि- प्रःषन्रद्धात्मेकत्व्एनविषय दचस्प्रकरण विद्यापकर्णे उपा- WIA प्रसङ्गादुत्ता तत्मकर्णपरिसमा्यय॥ LR ii

९९२

ऊ श्यामाच्छवलं प्रपद्ये शवलाच्छ्यामं प्रपद्ये अश्‌ इव रोमाणि विध्य पापं चन्द्र इव राहा मुखास्प्रमुच धूत्वा शरारमकृतं कृतात्मा बल्ल- लाकमभिसम्भवामोत्यनिसम्भवामौति११५१३१

पो pA A NEN,

भा० श्यामाच्छवलं WAY दत्यादिमन्लान्नायः पावनो जया- UY ध्यानाय वा । श्यामा गमीरो वषः श्याम दव श्यामे QTE ब्रह्म अत्यन्तद्‌रवगा द्य लान्तद्धाद्‌ नद्य HAT ध्यानेन Aq =a aT Sawa fas शएवलेाऽर ष्वा द्यनेककाममिखला- द्रद्यलाकस्य was ते ayaa शवलं प्रपद्ये मनसा | शरीरपातादाद्धं TRG | GETTY शवलाद्भद्यलेकाना- मरूपव्याकरणाच्चछछयामं प्रपद्ये Te ब्रह्मभावं मपनेऽसो- afar: | अतस्तमेव प्ररतिखरूपमात्मानं शवलं प्रपद्य TAU । कर्थं Wat HATA प्रपद्य इत्युच्यते) श्चद्व सानि tats विधूय कम्पनेन अमं पांश्यादि च रोामताऽपनीय यथा fata भवत्येवं ारद॑नद्मन्ञानेन विधूय पापं VATA चन्द्र द्व च मखाद्राङगरस्तस्त- सआद्रादामुखाढमुच्य भाखरो भवति यथैव yar मदाय

न्मन मायाय

[9

we रताया दद्रविद्यायाः aud जप्विधानार्धमार्भपे। प्यामादिति | च्चत्यन्तं दुरवगाह्यत्वाज्ज्ञाननद्टौनानामिति wa: | कयं जीवता ब्रद्मराकप्राभिस्व्याश्द्कयादइ। मनसे(त॥ न तदि मुख्या तत्ा्भिसिव्याश्द्खयाद | श्यीरेति ॥ विपसीतपारठं देतुतव- नेति व्याचष्टे | यस्मादिति ॥ tq प्रतिद्वया योज्यते | wa ति । टृद्टान्तमाकाष्कापूव्ंकमवताग्ये व्याचष्टे | कथमित्यादिना ॥

5°

RAR

आकाशा वै नाम नामरूपयोर्चिर्वहिता ते TAU AKA तदमृतशसात्मा प्रजापतेः सभां

भाग्श्ररं सव्वानयाञअ्यभिदहेव ध्यानेन ware aaa:

Te

wand नित्यं नद्मलाकमभिसमवामोति। दिर्वचनं मन्त- परिसम्यथं॥ २२॥

MARAT वे दत्यादि ब्रह्मणा ल्तषणनिरटशथं | श्राष्या- नायाकागे वेनाम अतिघु प्रसिद्ध अात्मा। चाकाश इवा- WATS HATS स चाकाशा ATH | नामरूपयोः स्ात्मम्धयाजंगद्धोजभूनयोः सलिलस्येव ware निंव्वंदिता निव्वाढा Brat! ते नमसू्पे यदन्तरा यस्य ब्रह्मणाऽन्तरा मघ्ये वर्तते तयाव नामरूपयार- न्तरा मध्ये यन्नामरूपान्यामस्यष्टं। यदि agqy नामरू- पविलचणं नामरूपाभ्यामस्पष्टं तथापि तयेोनिं्वीटेवं- WI ब्रह्मेत्यर्थः | aI मैत्रेयीत्राह्मएाक्तं चिन्माचा- नुगमात्सव्व॑च चित्खरूपतेवेति गम्यते एकवाक्यतया

Ulcw त्याज्यत्वे SARI! सव्वानर्धत्त॥ इतिशब्द wra- समास्ययेः॥१३२॥

द्‌ दराऽ{स्मिज्नन्तस(काश्ा इति लच्तणनिर्द्‌ग्स्य परछतापयागं atafa, च्पाध्यानायेति ॥ सर्व्वा ह da fe भृतान्याका- Tits समत्यद्यन्ते wart प्रत्यस्तं यन्ति। आकाशा देवेभ्यो ज्यायानित्यष्याः FIT | च्याकाशप्रब्देनात्मनः खुतिषु प्रसिजत्वे देतुमा्। wa स्वेति॥ ते यदन्तसेव्यच ते xfa पद्‌ मयमादिवचनान्तं ग्टद्टीत्वा व्याख्याय federated षथ- यमद्य Bree | तयेर्व्वेति ॥ यदन्तरेति wad पद TAs

९१९४

उन" वेष्म प्रपद्ये यशोऽहं भवामि बाह्मणानां यत्ना

राज्ञां यशा विशां यशेड्टमनुप्रापत्सि a हाहं

भा० SSHT (HY तद्‌ वगम्यत इत्याद स आत्मा आत्मा डि

‘iT

नाम सव्वजन्तूनां त्यक्‌ चेतनः wag: ्रसिद्धस्तेमैव खरूपेणामोय शरीरो व्योमवत्सव्वेगत आत्मा नद्येत्य- वगन्तव्यं | तच्वात्मा ब्रद्यासटतममरणएधम्प्र | अत ऊद्धं AAT: | अ्रजापतिश्चतुमांखस्तस्य सभां aa म्रभुविमतं वेभ् प्रपद्ये weed | किञ्च यशाऽदं यथा नामात्मादं भवानि arg- णानां । ब्राह्यणा एव fe विग्रेषतस्तमपाखते । अतस्तेषां यगा भवामि। तथा ctrat विशाच्च | तेऽप्यधिकता एवेति तेषाम्प्यात्मा मवामि । तद्यभेाऽदमनप्रापत्सि wrenfa म्राप्नुमिच्छामि। सदां यश्रसामात्मनां दृदेद्ियममेव्‌- द्धिलच्षण्णनां यश्रसामात्मा। किमयेमदमेवं way इत्यु च्यते i Ad ata: wHae Ted रोादितं। तयाऽद्‌त्कं दन्त

1 त 1 enna Lala पि 1 णन ननन

व्याख्यातमधुना तु व्यस्तं Bed तदव व्याकरणं सङ्धःपरति | नामरूपाभ्यासिति ॥ श्यामस्पटख्ेत्कथं तचिव्वादकमित्याश्द्धाषह। नामरूपाभ्यामस्यदटूमिति ॥ मायावशादिति wa: स्पःत्मत्वेऽपि कथ करतलामलकवद्भद्यणाऽपच्तत्वमत ary) wra wis तेन खसंवेदनत्वर्नेति यावत्‌| कुना देश्दयोापहतस्यात्मनः खसं- वेद्यत तचा | खश्सोरः डति ॥ परिच्छिन्निस्याशसोरत्वमयक्तभि- Sua | वयोमवदिति ॥ Aaa Naaaafafa कथयमवमत- भिन्धाश्द्खा | ्यात्मेति | wala चेदब्रद्धत्वप्र सङ्गा त्त्यग्भूतं Wa वक्तव्यमिव्यर्चः। उप,स्यखरूपं दशयित्वा तदुपासकस्य प्राय नामन्लमुल्याप्य व्याकरोति | खत ऊद्धंमिति ॥ प्रथमतो बराच्छय-

९२५

So यशसा यशः गरेतमदत्कमदत्व् Ad लिन्दु माभिगां लिन्दुमाभिगा९१११९१

तद्धेतद्ल्ा प्रजापतय उवाच प्रजापत्तिर्म-

नवे मनुः प्रजाभ्य आचाय्थेक्रुनादेदमधीत्य

भा०रदितमषप्यद्‌त्कं aafee तेजावलवीरख्यविन्ञानघम्भणामप- न्त्‌ विनाशयिचित्येतत्‌ 1 तत्सेविनां wrest यदेव wau शेतं लिन्द fod तं माभिगां माभिगच्छयं | दिर्वचन मत्यन्तानर्थदेतु लप्रदभनां॥ ९४ ॥ तद्धेतद्‌ात्मन्नानं सापकरणमाभमित्येतदत्तरभित्यायः सद्दापासननस्तदाचकन यन्थेनाछ्ाध्यायलक्तषणेन सद AyYT दिरष्यगभः परमेश्यरोा वा तद्भारेण अजापतये कण्यपायोा- वाच! असावपि मनवे BITE मनुः प्रजाभ्यः | Tad B- त्य्थसम्प्रदायपरम्परयाऽऽगतसरपनिपदिन्ञानमद्यापि विद त्व गम्यते | ययेद षष्टाद्यध्यायचये प्रकाश्तात्मविद्या सफ ल {ऽवगम्यते तया Raut a कथनाय दति प्राप्रे तदा- नर्यकव्यप्राक्षिपरिजिद्ीषंयेदं कम्मण विदद्धिरनष्ौयमानसख

| त iy 0444 सिम

ष्या० यदे देतुमादद। aaa रखवेति॥ विशेषं fafeuta । स्त्रीव्यञ्जन- fata ॥ यानिन्द्तं प्रजननेन्धियमित्ययंः। कथं तद्धच्तयिढ भवेत्तदा | तत्सेविनाभिति॥ तदाभिगमनं नाम गभेवास- स्लस्याति्येनानर्चंरेतुत्वं ज्ञापयितुं द्िव्वेचनमित्यर्थः॥ १४ ॥ उक्तविच्नानस्योत्रेच्तिकत्वश्डं व्यदस्यत्ननादिपारुम्मय्यागतत्वं auata | तद्धेतदिति ॥ सेपकरणमुमकर्णेः ष्मादिभिः सद्धितमिति यावत्‌! तद्रारेण हहिरख्परगरभेदारेगेत्ययेः | विदा-

5 ०

9

भा

To

९१९

यथा विधानं गुरोः कम्भीतिगेषेणाभिसमावृत्य कुटुम्बे शुचे tH स्वाघ्यायमघीयाने uf Eta

[1

वि्िष्टफलवच्चेनार्थवत्चमच्यते । श्रा चाय्येकुलादेदमधीत्य सदार्थतेाऽध्ययनं कत्वा यथा विधानं यया ख्त्युक्तनिंय- qua: सन्नित्ययैः । स्वस्यापि विधः रूव्युक्तस्यापज्घुव्वौ- एकं प्रति aaa गृरष्डुश्षायाः मआधान्यप्रद्भनाथे- ATS | WE: कम्मं यत्कर्तव्यं तत्सा Haar येऽति- शिष्टः कालस्तेन कालेन वेद्मघोत्येत्यर्थः 1 wa दि नियमवताघीते वेदः कम्मेज्ञानफलप्राप्रये भवति नान्य येत्यभिप्रायः । अभिसमा्टत्य धम्मंजिन्नासां समापयिला गरूकलानिटत्य न्यायतो द्‌्7र्‌गनादत्य कुटुम्बे fear गाद्स्थये विदिते कर्म्मणि तिटनित्यर्थः। तचापि गाद स्थ्यविददितानां aut खाध्यायसय प्राघान्यप्रदशेनायम्‌- च्यते । wa विविक्ते अरमेष्यादिरदिते Fa यथावद्‌ा- सोनः खाध्यायमधोयानो नित्यनैमित्तिकं कम्माधिकच्च यथा शक्तित चछगाद्भ्याषञ्च gaa धाभ्मिकान्‌ पुचान्‌

प्रकस्गं समाप्याविददनुण्ितस्य कम्मणः सपल्यमविदत्सन्ता- ard कथयति | यथेत्यादिना ॥ ददति प्रखतापन्निषदुक्तिः ॥ प्राद्धयुखत्वपविचपाणित्वादया नियमाः ॥ मिच्ताश्टनसखानाचम- नाद्दिविंधिः। किमिव्येष नियमेऽध्ययने कथ्यते तचाद्ध। रवं दीति ॥ तत्रापीति सप्तम्या ययोक्तोऽधिकासी ग्रद्धोतः ॥ रखत- aa खयं gaa ब्र्षलाकमभिसम्पद्यत इति सम्बन्धः । wd वत्तयतच्निन्यस्य वयास्यानमेवं यथोक्तोन प्रकारेण कुव्वंन्निति |

क

se न्विदघदालसमनि सर्वेद्दियाणि सम्प्रतिष्टाप्या- टि शसन्त्सवेभूतान्यन्यत्र तीभ्यः स खल्वेवं वलेयन्यावदायुषं बल्मनाकमभिसम्पद्यते न च

1

A

urefratig धम्मयुक्तान्‌ विद्घद्धाभ्मिंकलेन तान्नियमयनना- त्मनि सखदद्ये we ब्रह्मणि सब्वद्धियाणि सम्प्रतिष्टापाप- संत्य सव्वन्दियग्रदणात्कम्मणि च सन्यस्यादिंखसयन्‌ fat परपोडामकुव्वंन्‌ सव्व॑भूतानि स्थावरजङ्गमानि भूतान्य- पोडयनित्ययंः ॥ भिक्ताजिमित्तमयरनादिनापि परपीडा स्यादित्यत BTS 1 अन्यच तीर्थेभ्यः LAL ATA शणास्तानुनज्ञा- विषयस्तताऽन्यतरत्ययेः । सव्व मिणं चैतत्समानं । Ave ग्येाऽन्य चादिं सेवेत्यन्ये वर्णयन्ति | कुटुम्बे waa कुर्व्वन्‌ स खल्वधिकता यावदायुषं या वज्जौवमेवं यथोक्तेन म्रका- VG वर्तयन्‌ ब्रह्मलाकमभिसम्पद्यते Terai न च पनरावन्तंते) शरीरग्रदणाय पनराटृत्तेः माघ्रायाः मति- gua i ्रविरादिना मागण काय्यबद्यमखोाकमभिसम्पद्य यावद्रद्यलाकस्ितिस्तावत्तचव तिष्ठति प्राकता नावन्ततं

ate च्यप्राप्तप्रतिषेधाणश्ड्कनं वार्यति। पुनरादत्तेरिति॥ चन्रलाका- fea द्भद्यलाकादपि प्राप्ता पुनरारत्तिस्तस्या न चेत्यादिपरतिषेघा- न्नाप्राप्तप्रतिषेधप्रसक्तिरित्य्थः। ्पपनराटकत्तिवाक्यस्यान्यच्तसणि व्याकराति | अचिंसादिनति ॥ पारित मदह्ाप्रलयात्पव्वंका- सेाक्तिस्तताव्रद्यलाकादित्ययः। वियदादिजगच्नातं जातमच्ा- नता यतः | तदस्मि नामरूपादिविरुदि aq निभयं॥२॥ नम- स््रय्यन्तसन्ददइसस्सीरुदभानवे | Wea पर्पच्ताघध्वान्तध्वंस

—

Se पुनरावेतेन च पुनरावर्तते ५११९१५१ इति अष्टमः प्रपाठकः ^ ५४१ हान्दग्येापनिषत्स- QUIT ¶ ॐ तत्सत्‌ ¶

ute इत्ययः । दिरमभ्यासख उपनिषदिद्यापरिसमाष्यर्थः ॥1९१५॥ इति ओ्रीगोविन्द्भगवत्पूज्यपाद्भिख्स्य परमदंखपरिना- जकाचाय्य॑स्य खीशङ्करभगवतः Hal कान्दाग्ये पनिषद्धासे अष्टमेाऽध्यायः समाप्तः ॥ >= ॥ कान्दग्णापनिषद्धायं समाप्तं ॥ ॐ तत्सत्‌ ॥

@Qlo पटीयसे॥ २॥ डति खीमत्पर्मदं सपरित्राजकाचाय्यसीमच्जा- नन्द्पुज्यपादश्िव्यख्मीभगवद्‌ानन्द्न्ञानगिरिकतावां च्छान्दोाग्यभ- व्यटीकायामरटमेऽध्यायः ps ॥ च्छान्दाग्योपनिषद्धाव्यटीका समाप्ता ॥ ॥ समाप्ता यं Uy ॥ ॥ ॐ तत्सत्‌ ॥

ान्देग्योापनिषत्‌सूची पनं ¶

WY प्रयमाईध्यायः। my Teiwale इडा पर्यन्त

Saucy स्सतमत्वातिसम्रड्धिगुखानामुक्िः ९ < ae प्राणदटथ्या SPMTRITAH oe eee eee, ९ ९५ RE eifzazeyqt प्राणादिद्य्या च saz

सखरोापासनं व क 1 ९ ८ € सखरद्माल्दितिमोाञ्रमसापासमं १०००.....०...* 8 we us

fxarqg BSatuzeyt WwezraTa ४४ &€ ननिन्दापुलव्वकां तयोः पनभ्दरोपासमं शिलकर्‌ास्भ्यजनलिसंवादः owe | €. ७. ae

चागादोम AQVIING र्ग्सोम्‌ षा ॥ ५।६्‌। 9

दुभिच्तकाखे उषस्तदेशान्तस्गममं

इस्ति पालाश्छ््र्भाजनादिषस्तावषु- । Xe ८० ५

व्वकरगजद्‌मादिक्छत्विक संवाद

साजोषस्तिसंवादपून्वंकमातिविन्य प्रस्तावेन \

देवताच्चानं -,..,,,.,,. “4 =

कुकारेयद्रीयोपासमेापरेशः ,.*.०...,. ६२९ € és

भत्यनयवोापासनं. ...०....०००.....-. ९९ <५ €. ay दितो ये<ध्यायः |

साधुटण्या समस्तसामापासना ००.०.००... "१ १३ १०१

Hime fey: प्रस्तावः sare: प्रति } ९ २०२ १०५

wre निधनमिति पष्डविधसामापासना

र्ड्िटिच्या पश्चविथसामापासना.००..०.-०... श Red १०१

QSL प्चविधसामेापासना ००.०००... ४ ६० १०७

we eraaty श्छाप्यैका

चटतुद््या प्विधसामोपासमा........ भ Uxeeyt पश्चविधसामापासना ........ द प्राणदिदटश्या पश्चविधसामापासना...... ॐ qnezgt feyta: प्रस्तावः arfe: wera: प्रतिद्ारः उपद्रवः निधन- fafa सप्तविधघसामापासना. `

ष्पादित्यरषछा सप्ततविधसामोापासनं .,,,*,.„ < ादित्यजयेन सप्तविधसामापासनं ....., eo प्रायेषु मावचसमेापासनं ,,...-..-..... ९१ प्राणेषु स्यन्तरसामापासनं -...... .,. र मिथुने वामदव्यसामापासनं -...-*.-.-... 08

खददादिव्ये पष्वविधसामापासनं ...... १४ my य ° पजन्य PESTA .....,....... १५

way वेरजसामापासनं....... ०००००. UG एथिव्यादिदच्या सामापासनं .....,.-.,.-. १७ WISUYT सामापासर्न....-...,..,.. १८ MAE सामोापासनं १ VE देवताच्चखा सामापासनं......,..,... ९, जयीविद्यादिद्च्या सामोापासर्न ........ RR विनदिंगुणनिश्िसामापासनं ........ २२ धम्मेखन्धेन GPT ......-... रद्‌ च्धोद्र प्रसङ्गेन AAC ATH TET .... २8 ्वश्चातसामङमेन्रापासनस्य कम्मनिषेधः ey

सथ SALAINATA: |

wfcmter मध्वादिदटिः..--.--०..-.-. १ दच्िणदि कस्धरण्म्यादो मधमा्यादिख्ष्टि-- र पूब्बदिकस्धरग्म्यादो ayarenteefe:.... १ उत्तरदिक्स्थरष्म्यादो मधनाष्यादिटद्धि 9 Safar मधनाष्यादिटष्धिः .. ५

६०८ Ree १९०

ARR

{rR Arse १२१ URR ९२४ १,२५ र्‌ श्म्रत्‌ ६२९ ARS we १२९ ४ Sa श्ट र्‌ १५९ १४७

१५८ LCR YR Aqe ti

५०८ ॥ ९११

RAR

ars ४२० १९२ ARR ख) । URW र्‌ {Re ९२९७ ARs

‘VRE

RR LER १२५ ६५९ ९५० १४७

१९९ XR १.६५ er २५९

खण्ड up wafy पटापर््यन्त

प्रयमाम्रतं यदोादितादिरूपं वद्धप-

जीवनमभूतं यस्येोपासनं || दितीवयगम्यतं CATA यत्तदुपासनं ७ लतौयाम्टतमादित्यापजीवनभ्तं यत्तदुःपासनं < चतुथोम्रतं मरूतापजोवनश्चूतं यत्तदुपास्नं € WYATT VRAIS यत्तदुपासनं १० Haas wala संतं सरन्वमित्युपासनं .. ११ WIA ब्रद्धयापासनं......, 4 LR द्ारपालादिगेयापासनं eis a स्ख)

@ * 8 @ @ ॐ

न्रद्यापासनं,.,.....-- on Gazyyl नद्योापास्रनं मनोमयत्वा- ह दखपेण शारिटिल्यविद्ा we...

पुचदीघायुष्फला विसखाटकोाष्णपासना.... ९५ WAT दघायुषटफला च्ात्मयद्भापासमा.. २६ च्धात्मयन्ञोपासना ्ाङ्िर्सेन देव. ह क्ोपुचायोक्ता अखच्तयाददिफला ..., t ' aauifeceyr worsen त्रद्योपास्ना..-..-..-.. 1 ॥ ष्धादित्याण्डटच्या अध्यात्माधिदरेविक- } ब्रच्योपासखना.........-..-. ve

श c

१९

पय चतु याऽध्यायः।

जानखतेदसेात्या रक्रनिकटे WMATA CAT जानखतेधनादिद्एनं .....-..*--. व्रद्धचारिगं अन्नद्‌ानरूपा सव्वापल- \ त्सिफला संवगविद्या .....,..... सत्यकामेन त्ऋद्धयाचय्यायं गतमस्य गोचार्णं नष्तीोददस्य सत्यकामाय Aaa रख्कपादाक्तिः aa सत्यकामाय waar द्ितोयपादोक्तिः Caw aang टरतोयपदोाक्तिः

^ AB Pp

6 A +< &

te

१६९ श to

१७० ९०१ ५७६ ५८१

8 मे

ष्‌ © @

Rie २६१४

RE २१५

RLS

RAR

२४० २४५. BUR २५६० Ric X¢e

१९८ | § Oo | इ Se ९७१ YER yee १.९८ 9

2 © 9 २०९

RVs RE

RRe + „५;

RRR

RUe २७०

RAR

Rud २५८ २६५ ९६६

अण्ड एप स्यव(ध vega

azn सत्यकामाय चतुथपादोाक्िः ...... < सत्यकामस्य WAFA WAWAT. > उपकेासलस्य खातमविदया ...,....... ,. he गाद्धेपव्याभिविदा oo. ee Ve च्धन्वाहय्यपचनाभिविद्या....... ,,.... १९ शाष्वनीवाभिविद्या ...-..-.-.-.--.-. ne US ्धसीनामुपकाश्नलप्रतिवचर्मं .......... २.8 ष्यचिपरुषोापासना ...-.-.---. Siew AM यद्धे GMYTSY SUTHAT. owe eee RE व्या्द्यप्रस्मा fw ee ee ee ts

WY पञ्ुमाईध्यायः।

व्येषटखेषगुणापासना xfyarat विवाद... १

प्राणस्यान्नवासकल्यापासनं............ R wefufaared श्रेतकेतुप्रवाश्यणसंवादः.... & साकरूप्राभिविद्या,......-..-.. व ores 9 पजन्यरू्पाभिविद्या ...,.,......-... ५ एधि वीर्पाभिविद्या. ......,,........ d auaqenqafagqr ....-.........-... © a@ifamurfaufear . 6... kee. pee Weaetawmaqc ag AMAT .......... 3

ऋ1त्मविदद्ययोप्तरमागः away दच्तियमाग स्योपमन्यवादिमिः पञ्चभिरुूदालकन afwa } केकयस्य Gare: w Brat fa waa . XR

स्ापमन्यवकेकेयराजसंवाद्ः .. .......

सव्धयल्लककयराजसंवाद्;ः .......-.... VR उन््रदयप्षककयराजसंवाद्‌ः............ १४ जनककेकयसंवाद्‌ः ..... वि १५ बडिलककयसवाद्‌ः Coe eee Lg

उदद्ानकककयसंत्राद्‌ः ,,,,......., ,,. US

२९६ रद्र २६8 २७९ ROR २२७४ R94 २७७ ९९८ 9 Roc

२९४ Ro’ २९५ RAB RRY a अ RRE २० रर्‌

२६२

२९७ र ६७० aks As ९९

२९२ ६४ R9e

aw एएाअवधि yarqaimn

सर्व्वैः WY मेयोयसंवादः..........--. १९८ QASIM तेभ्यः प्राणायखाशेति .... १९ arava खाति... ... ए evened .. Re ष्पपानाय खादेति ..... व aes ९१ समानाय खाष्टेति .......,....-..... RR उदानाय खाशेति ...... ee eee RR wad faersfa tram ............-.. २8 ASA | ेतकेतुसुपदिष्एत्धाख्णिः ...... नि १ प्रपश्वस्य कारणात्मना सत्वे wha. ..... R yaaa प्रपश्चरटखिक्रिमः .....-..-. १ wafasiaa सव्वेविश्लानं .......-...-.. 8 खम्राद्यशितं चेघधाभवति ......-...-... ध भच्छमाणस्याणोयभागेा मनच्यादिभेवति ,. ` ६ ष्दप्रकलपुरषोापदेश्ः oo. eee. ॐ सषुप्तिकालापदेश्रः -....---.--. +... ५२ यथायतनं पुनस्तथा सुषुप्तादुत्तिषति...-... ६ नदोदृदटान्तेनापदोशः. . ..- . ‹ pardon ee „ ९

दखच्तपलदृष्टान्तनापासमा ....,.,,.... ११ वटपफलदृद्टान्तनापासना ....-..-,..-..-. UR सवगटृदन्तेनापासना....--*-..-.... UR गन्धारदे्ादागतपुखुषदृद्टान्तेनापासना .. २४ ममुषुपुरषटशान्तेनापासमा ,.,.....-... UY. पारपस्स्युग्रहगटर्न्तेनापासमा...--..-. र

सप्रमाध्यायः।

नारदाय सनत्कमारोापदेष्रः .......... १ वाक्‌ नाश्नो भुवसीति ..... ८ ९ ममो वाचा भूय इति # $ # ® © @ # ॐ eof 9 $ ॐ =

ROR ९७६ R59 R99 2.७८ कमः RSE

AER Race 8०8

४२२ ere BRR ६२४ ४२९ ४8४ ४४७ ४४८ ४५१ ४४३ Bud ४९५

४९१५

YOR gco

४९८्८य््‌

ROE २७9 २9. gcc । ROL दपर

+ ४०२ ४९२ ४९९ BRR ४२४ BRS ४४३ ४४६ Ags ९५१ ४५३ Bud Bey ४९५ acs

ATO BTR एर्द्‌

पण्ड प््ठाष्पवपि प्रष्ठापर्यभ

wyatt मनसा भूयानिति. ........... 8 चिन्त सङ्कल्पाद्धय eft .............. ५ ध्यान चित्ताद्भूव डति ,............. ट्‌ foward ष्यानाद्भुय Ls re © aw विन्तानाद्धय इति .............. < अन्न बलाद्धय र्ति ............ ई € ष्छप्राऽन्रद्धय डति. ,......,.,,..,.,, Yo तजाडद्धया भूय इति ....-.-.-........ ५९ च्ाकाश्रस्तजसा भूयानिति. ......-.-.-.. VR स्मरणमाकाशाद्धय ङति.........,...-... द, व्याश्रा सखमराद्धयसीति वा eee ee १४ प्राय winrar भूयानिति ....-....-.--. १५ PARMA ,,..,...........-... १६ fame eee १७ AAMAS: ,............-..-.-. १८८ अद्धान्तानापदेशः. ,...... ..,....... re निखाक्तनोपदेशः ........ त Re रुतिन्नानापदेश्षः .......... 1 Re छखन्नानापदोणः ,.....-,,.. त ¦ । भमाच्चानापदणः...... व eee RR सखस्मिन्‌ प्रतिषितत्वापदेश्ः .......... २२४ Way स खवेद्युपदेश्रः ,.....-...... ४ ख्वंविदः फलापदेशः................ ६ चचथयाद्माध्यायः।

दषहरपुगहसाक ब्रत्ापासनं .......... १ द्छस्ब्रद्यापासनर्फसते, ,.,.., १ eee eee Rg चधसत्धापिदितसन्योपासनं नामाच्तरोापा-

। - 10 - क re

४५८9

धिष vee

४९द्‌ ४६8४ 8é¢ ४८५ BEE ५०१ eR ४०४ Woy ४.१० ५२९. ५९४ ५९१ ५९२४ ५२५ ५२५. ५१६ १ श BRR ४२०

५२८ ५४१

५९२ wie

४७ 8६ ४५२ ४६9 ४६8 ४८७ ४६ < Y oa ५०२ ५०द्‌ ५०४ ५१० AUR LR ५२४ ५.१9 ५२8 ५९२१५. WU ५२६ ५२९. ४.२४ YRS

४8० ४8

५४०६ ४५

॥ ५ au यद्ध] ्छयसि शछापय्थम्त

=~ e MATT जद्यचय्यादद्िः ,,.,......... दटयगाडीदखय्येस्त्सिपयोापासमा ...... उग्द्रविरोचनयोः पजापतिसकाशगसनं .. डखविरेचमयोार्द्‌ण्ररावे च्धात्मद्णंनं.... KRY पुनरसगमनं......

# ॐ @ @ @ @ @ @ @ # @ @

RATT खञ्नपुरषेापदेशः .,.......-... खषुप्तपुरुषेापदेशः. eee मत्यश्सेस्द्युपदेषएः oo eee WATATY TVW. ee eee

MLM ATHTULIAMAS HM: ,....... परस्परगतब्रद्यापरोशः ...,....-.-.....

समाप्ता दखषवी॥

१,९.

wR १४

° UY

५.४४ Uda ५.७६ wood ४८ BEV yey YES RV ध्न्यर्‌ {RV

WER ySe ४. ४ रू Yeo Yes ye RV {RR CRW. ERS